WYKA
AD 17
RYNEK PRACY. POJ
CIE I RODZAJE BEZROBOCIA.
1. Rynek pracy i jego uczestnicy.
2. Zasoby siły roboczej
3. Popyt i podaż na rynku pracy
4. Pojęcie bezrobocia
5. Rodzaje bezrobocia ze względu na przyczyny powstania
a) bezrobocie frykcyjne
b) bezrobocie strukturalne
c) bezrobocie koniunkturalne
d) bezrobocie sezonowe
6. Miary bezrobocia
7. Skutki bezrobocia
8. Sposoby walki z bezrobociem
9. Rynek pracy w Polsce i w Europie
10. Zawody przyszłości
1. RYNEK PRACY - miejsce zetknięcia się wolnych zasobów siły roboczej z ofertą
miejsc pracy. Specyficzny rodzaj rynku, na którym towarem jest praca.
Spotykają się tu osoby oferujące pracę (pracodawcy) i osoby jej poszukujące
(pracownicy).
Rynek  miejsce wymiany dóbr i usług; system wymiany informacji
Rynek tworzy zespół kupujących i sprzedających, których decyzje wzajemnie od
siebie uzależnione kształtują popyt, podaż i poziom cen
ELEMENTY RYNKU
TOWAR
SPRZEDAJ
CY KUPUJ
CY
PODAŻ CENA POPYT
 2. ZASOBY SIA
Y ROBOCZEJ (S)
Zasoby siły roboczej obejmują wszystkich tych, którzy pracują wykonując jakiś
zawód lub są zarejestrowani we właściwym organie zatrudnienia jako chcący i
mogący pracować.
S = Z + B
Z - osoby zatrudnione,
B - bezrobotni aktywnie poszukujący pracy
LUDNOŚĆ
AKTYWNA ZAWODOWO BIERNA ZAWODOWO
LUDNOŚĆ BEZROBOTNI
PRACUJ
CA
LUDNOŚC PRACUJ
CA :
" osoby zatrudnione
" rolnicy
" pracodawcy prowadzący działalność gospodarczą i zatrudniający pracowników
" pracujący na własny rachunek
" osoby duchowne
BEZROBOTNI :
osoby w wieku produkcyjnym pozostające bez pracy, ale poszukujące pracy i gotowe
do jej podjęcia
BIERNI ZAWODOWO :
" dzieci
" gospodynie domowe
" uczniowie i studenci
" emeryci
" renciści
3. POPYT I PODAŻ NA RYNKU PRACY
PODAŻ SIA
Y ROBOCZEJ  zaoferowana na rynku liczba osóbzdolnych do pracy i
gotowych ją podjąć za określone wynagrodzenie.
Czynniki wpływające na wielkość podaży:
-poziom płac
-przyrost naturalny
-migracja ludności w wieku produkcyjnym
-wzrost siły roboczej (zwiększenie się stosunku ludności zawodowo aktywnej do
ludności w wieku produkcyjnym)
PODAŻ SIA
Y ROBOCZEJ
Stawka płacy (zł)
7
6
5
4
3
2
1
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Zatrudnienie (Z)
Krzywa podaży siły roboczej przedstawia wprost proporcjonalną zależność między
wysokością płacy, a ilością pracowników chętnych do podjęcia pracy.
Zainteresowanie pracowników daną pracą jest tym większe, im wyższa jest stawka
płacy.
POPYT NA SIA

ROBOCZ
to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez
pracodawców.
Na wielkość popytu wpływają:
nakłady na inwestycje
ubytki w zatrudnieniu
czynniki sezonowe
postęp techniczny
struktura produkcji i jej zmiany
wielkość popytu globalnego
Stawka płacy( zł)
Stawka płacy( zł)
POPYT NA SIA

ROBOCZ

POPYT NA SIA

ROBOCZ

7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
0
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Zatrudnienie (Z)
Zatrudnienie (Z)
Krzywa popytu na pracę przedstawia odwrotnie proporcjonalną zależność między
wielkością popytu, a poziomem płacy. Popyt jest tym większy, im niższa jest stawka
płacy.
Równowaga na rynku pracy.
Kiedy wielkość podaży siły roboczej pokrywa się z wielkością popytu na siłę
roboczą mamy do czynienia ze stanem równowagi na rynku pracy. Oznacza to, że
wszyscy, którzy mogą i chcą pracować znajdą pracę. Wielskość podaży jest równa
wielkości popytu .
Brak równowagi powoduje:
-nadwyżkę siły roboczej, gdy podaż przewyższa popyt; mówimy wtedy o
bezrobociu
-niedobór siły roboczej, gdy popyt na siłę roboczą przewyższa podaż.
GA
ÓWNE PRZYCZYNY NIERÓWNOWAGI NA RYNKU PRACY
RECESJA ZWOLNIENIA GRUPOWE RÓŻNICE STRUKTURALNE
RÓŻNICE REGIONALNE SEZONOWOŚĆ PRAC
4. Pojęcie bezrobocia
Bezrobocie ma miejsce wtedy kiedy na rynku pracy pojawia się nierównowaga
między popytem i podażą. Oznacza sytuację, w której popyt na siłę roboczą jest
mniejszy od jej podaży, czyli na rynku pracy pozostaje wolna siła robocza nie
znajdująca możliwości zatrudnienia. Ma miejsce nadwyżka siły roboczej.
Bezrobotny to osoba chcąca i mogąca pracować, skłonna podjąć pracę przy
obowiązującej na rynku stawce płacy, ale nie mogąca jej znalez
ć. W takiej sytuacji
mamy do czynienia z bezrobociem przymusowym.
Bezrobocie dobrowolne ma miejsce wtedy, gdy bezrobotni nie podejmują z różnych
przyczyn mało atrakcyjnych prac.
5. Rodzaje bezrobocia
Ze względu na przyczyny powstania bezrobocia możemy wyróżnić:
- bezrobocie frykcyjne
- bezrobocie strukturalne
- bezrobocie koniunkturalne
- bezrobocie sezonowe
Ze względu na czas trwania bezrobocia wyróżniamy:
- bezrobocie krótkotrwałe to takie, które utrzymuje się przez okres nie dłuższy niż
3 miesiące
- bezrobocie długotrwałe - tworzą je bezrobotni pozostający bez pracy 12 miesięcy
i dłużej
Inne typy bezrobocia:
" Bezrobocie jawne
" Bezrobocie ukryte
" Bezrobocie chroniczne
6. MIARY BEZROBOCIA
Bezrobocie można mierzyć w dwojaki sposób:
- liczbą bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy
- stopą bezrobocia
Stopa bezrobocia - odsetek siły roboczej, która nie ma pracy, ale jest zarejestrowana
jako chcąca i mogąca pracować.
Określa liczbę osób pozostających bez pracy w stosunku do liczby osób aktywnych
zawodowo ( zdolnych do pracy i gotowych ją podjąć).
Jest to wskaz
nik pozwalający ocenić poziom bezrobocia wyrażony w procentach.
B
STOPA BEZROBOCIA = * 100 % ,
S
B - liczba bezrobotnych
S - siła robocza (zatrudnieni + bezrobotni)
8. Sposoby walki z bezrobociem
Możemy wyróżnić aktywne i pasywne sposoby walki z bezrobociem.
Do środków pasywnych zaliczamy:
1. Uruchamianie osłony socjalnej dla bezrobotnych
2. Promowanie pracy w niepełnym wymiarze godzin, dzielenie miejsc pracy
3. Obniżanie wieku emerytalnego
4. Wydłużanie okresu obowiązkowej nauki w szkole
5. Ustawowe skracanie czasu pracy
Aktywne metody walki z bezrobociem to:
1. Organizacja prac interwencyjnych, społecznie użytecznych, robót publicznych
2. Pomoc finansowa oferowana bezrobotnym rozpoczynającym własną
działalność gospodarczą
3. Wspomaganie finansowe przedsiębiorstw tworzących nowe miejsca pracy
4. Organizowanie kursów, szkoleń pozwalających na przekwalifikowanie się osób
bezrobotnych
5. Organizowanie staży dla bezrobotnych
6. Dotacje umożliwiające zakładanie własnej firmy
7. Rozwój poradnictwa zawodowego
8. Pośrednictwo pracy
9. Polityka państwa zmierzająca do pobudzenia gospodarki
10. ZAWODY PRZYSZA
OŚCI
ZAWODY PRZYSZA
OŚCI S
ZWI
ZANE Z NAST
PUJ
CYMI TRENDAMI
W GOSPODARCE:
Z ROZWOJEM TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH
Z ROZWOJEM DZIAA
C
PROEKOLOGICZNYCH I OCHRON

ŚRODOWISKA
Z EFEKTEM STARZENIA SI
SPOA
ECZEC
STWA
Z ROZWOJEM MEDYCYNY I GENETYKI
Z ROZWOJEM BIOTECHNOLOGII
Z ROZWOJEM USA
UG
Z POZYSKIWANIEM y
RÓDEA
ENERGII
Najbardziej pożądane zawody na rynku pracy w najbliższych
latach:
informatycy i teleinformatycy
mechatronicy
specjaliści ds. finansów w samorządach terytorialnych
analitycy ryzyka i analitycy kredytowi w sektorze bankowości
biochemicy i biotechnolodzy
genetycy
inżynierowie biomedyczni
specjaliści ds. bezpieczeństwa wewnętrznego i narodowego
socjolodzy
urbaniści
specjaliści z zakresu automatyki i robotyki
ratownicy medyczni
technolodzy żywienia
dietetycy
logistycy
hydraulicy
posadzkarze
rolnicy i ogrodnicy
specjaliści ds. obsługi klienta