Rozwód z wojn w tle

Katarzyna Klukowska 2012-05-07, ostatnia aktualizacja 2012-05-07 12:31:09.0

Wi kszo par, którym nie uøo yøo si w maø e stwie, rozstaje si bez prania brudów. S jednak i takie, które
nie przebieraj w rodkach: matki oskar aj ojców o molestowanie dzieci, panowie daj upust zøo ci,
rozpowiadaj c, e eks ona to ladacznica. Jak si rozwie , gdy trudno si porozumie ?

Zgodnie z art. 57 par. 1 kodeksu rodzinnego i opieku czego, "orzekaj c rozwód, s d orzeka tak e, czy i który z
maø onków ponosi win rozkøadu po ycia". Maø onkowie mog go powstrzyma , je li zgodnie o wiadcz : "Chcemy si
rozwie , ale prosimy, by s d nie rozstrzygaø o winie".

Takie zdanie mo e pa w dowolnym momencie procesu, a obie strony musz w nim wytrwa a do wyroku. Wystarczy,

e jedna osoba zmieni zdanie, a s d musi ustali , który z maø onków jest winien kl ski ich zwi zku.

Maø e stwo mo e zosta rozwi zane:

- bez orzekania o winie - takie rozwody s najcz stsze;

- z wyø cznej winy m a;

- z wyø cznej winy ony;

- z winy obojga maø onków.

Bez szukania winnych

Siedem na dziesi rozwodów odbywa si bez orzekania o winie któregokolwiek z partnerów. Taki rozwód jest szybszy,
ta szy, pozwala ludziom pozosta w przyja ni, zgodnie wychowywa dzieci, chodzi wspólnie na szkolne uroczysto ci.

Uwaga! Rozwód bez orzekania o winie nie oznacza, e nie ma winnych rozpadu maø e stwa. Oznacza tyle, e
rozwodz cej si parze zale y, by jak najszybciej rozwi za maø e stwo, a s d nie ma obowi zku w to ingerowa i na
wøasn r k szuka winnych.

Rozwód bez orzekania o winie rodzi konsekwencje prawne. Ten z eksmaø onków, któremu powodzi si lepiej, mo e by
zmuszony do utrzymywania drugiego. Obowi zek alimentacyjny wygasa po upøywie pi ciu lat (albo gdy yj cy w
niedostatku eksmaø onek ponownie o eni si /wyjdzie za m ). W wyj tkowych okoliczno ciach s d mo e wydøu y ten
okres.

Z wyø cznej winy jednej ze stron

Maø onek, który doprowadziø do rozpadu zwi zku, nie mo e liczy na alimenty od byøego partnera, cho by znalazø si w
bardzo ci kiej sytuacji materialnej. Za to maø onek niewinny mo e wyst pi z pozwem o alimenty w ka dej chwili i
niemal w ka dych okoliczno ciach. Mówi o tym art. 60 par. 2 kodeksu rodzinnego i opieku czego. Skutek jest do
dotkliwy: ten, który jest uznany za wyø cznie winnego, ma obowi zek pøaci alimenty na rzecz niewinnego, póki ten nie
o eni si /wyjdzie za m , co mo e oznacza w niesko czono . Ten rodzaj alimentów przypomina bardziej
odszkodowanie.

S d mo e obni y , a nawet uwolni winnego rozwodu maø onka od obowi zku pøacenia, gdy jego osobista sytuacja

yciowa i maj tkowa pogorszy si (zachoruje, ulegnie wypadkowi, jego firma zbankrutuje) albo te role si odwróc i

maø onek niewinny znajdzie si w lepszej sytuacji materialnej ni zobowi zany do pøacenia m czy ona.

Wa ne! Wyø czny winowajca rozwodu zobowi zany jest pøaci alimenty byøemu maø onkowi nawet wtedy, gdy zaøo y
now rodzin i b dzie mie dzieci na utrzymaniu, cho ta okoliczno mo e mie wpøyw na wysoko alimentów.

Z winy obu stron

Je li jedna strona udowadnia, e winna jest druga, mo e si zdarzy , e s d uzna, e s siebie warci i wina le y po
stronie obojga. Wina nie jest stopniowana. S d nie wylicza jej w procentach, lecz oboje maø onków obarcza
odpowiedzialno ci za rozpad ich zwi zku.

Uwaga! Uzyskanie rozwodu lub separacji nie ma wpøywu na maø e stwo ko cielne. I odwrotnie - stwierdzenie
niewa no ci maø e stwa ko cielnego nie oznacza wcale, e zostanie orzeczony rozwód cywilny. Mo e jednak by
jednym z dowodów w tocz cym si przed s dem cywilnym procesie rozwodowym.

Dowody niewierno ci

rednio trzydzie ci par na sto decyduje si na rozwód z orzeczeniem o winie. Za wszelk cen chc udowodni

partnerowi, e tylko on ponosi odpowiedzialno za rozpad ich zwi zku.

Popularnym sposobem jest wynaj cie prywatnego detektywa. To kosztuje rednio 1,5 tys. zø netto dziennie.

Prywatny detektyw nie mo e podsøuchiwa rozmów telefonicznych ledzonego. Ale maø onek tak. Wystarczy, e
podaruje podejrzewanemu o zdrad partnerowi telefon z zainstalowanym spyphone'em. Dzi ki temu urz dzeniu (koszt:
od 3,5 do 7 tys. zø) dostanie wykaz wszystkich poø cze , zarówno wychodz cych, jak i przychodz cych.

Niektóre agencje w ramach bonusu za zlecenie caøodobowej obserwacji maø onka oferuj GPS, urz dzenie lokalizuj ce
samochód, którym ledzony si porusza. Cho detektywom nie wolno zakøada podsøuchów ani montowa kamer, to
mog namówi zleceniodawc , by pod pozorem ochrony przed zøodziejami sam zamontowaø takie urz dzenie w domu.
Detektyw mo e fotografowa ledzony "obiekt" tylko w miejscach publicznych.

Gro by karalne

Najwi ksze rozwodowe emocje towarzysz podziaøowi maj tku i ustalaniu opieki nad dzieckiem.

Przykøad. Jana i Maøgorzata rozwiedli si . Dom, w którym mieszkali, s d przyznaø Maøgorzacie, gdy zostaø zbudowany

Strona 1 z 3

Rozwód z wojn w tle

2012-05-08

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11673418.html?sms_code=

na dziaøce, któr kobieta dostaøa w posagu od dziadków, w du ej cz ci za pieni dze, które po yczyli jej rodzice. Jan nie
zgodziø si z wyrokiem s du. Nachodziø byø on , obra aø j i zastraszaø. W ko cu kobieta postanowiøa si broni .
Kupiøa urz dzenie rejestruj ce i nagrywaøa køótnie z byøym partnerem. Skierowaøa spraw do s du. Jan wypieraø si , ale
ekspertyza fonoskopijna wykazaøa, e køamie.

Za gro by mo na trafi do wi zienia nawet na dwa lata. Ale tylko za gro by karalne, które s zapowiedzi popeønienia
przest pstwa. Gdy grozimy komu , e pójdziemy do s du, je li nie zwróci nam døugu, nie popeøniamy przest pstwa.

Grozi mo na w ró ny sposób. Nie tylko søownie, ale te na pi mie lub za pomoc gestów. Je li byøy m przeci ga w
charakterystyczny sposób palcem po szyi, byøa ona ma prawo si ba , e poder nie jej gardøo.

Czasem gro by s zawoalowane i trudne do udowodnienia.

Przykøad. Maria wyst piøa o alimenty od ojca swojego dziecka. M czyzna nie pøaciø, wi c nasøaøa na niego komornika.
To mu si nie spodobaøo i Maria zacz øa dostawa dziwne SMS-y: „Ja cierpi , ale i ty b dziesz ”, „Wypadki si zdarzaj
”, „Odpokutujesz za to ”. Kobieta poszøa na policj , ale ta odmówiøa wszcz cia dochodzenia. Wedøug organów cigania
SMS-y takiej tre ci to raczej niepokojenie ni gro enie. Co innego, gdyby m czyzna napisaø: „Jak ci dopadn ,
przetr c ci kark”.

Oprócz gró b karalnych partnerzy dopuszczaj si te przemocy fizycznej (bicie, szarpanie, popychanie, ci gni cie za
wøosy), psychicznej (szyderstwa, obelgi), seksualnej (zmuszanie do wspóø ycia) i ekonomicznej (wydzielanie pieni dzy,
drobiazgowe rozliczanie z wydatków).

Warto wiedzie , e przemoc domowa jest przest pstwem ciganym z urz du. Nie ma znaczenia, kto zøo y doniesienie o
przest pstwie: s siad, kurator, pracownik pomocy spoøecznej. Ofiara nie musi wyra a zgody na prowadzenie
post powania przeciwko sprawcy.

W sprawach o przemoc domow bardzo wa ne s dowody: obdukcje lekarskie, za wiadczenia z pobytów w o rodkach
dla matki z dzieckiem, zeznania s siadów.

Eksmisja

Gdy post powanie byøego maø onka stanie si "ra co naganne" - pija stwo, awantury, przemoc - s d mo e nakaza
jego eksmisj . Mo na j przeprowadzi na dwa sposoby: orzeka j s d w wyroku rozwodowym albo na podstawie
ustawy o ochronie praw lokatorów. Pozew nale y zøo y do s du rejonowego wøa ciwego dla miejsca poøo enia
nieruchomo ci. Ra co naganne zachowanie byøego partnera nale y wykaza w pozwie, najlepiej doø czaj c informacj
z policji o przeprowadzonych interwencjach.

Nie mo na jednak eksmitowa ekspartnera z mieszkania, które nale y do jego maj tku osobistego albo zostaøo mu
przydzielone jako kwatera søu bowa (np. dla oønierza zawodowego). Eksmisja nie oznacza tak e, e eksmitowany traci
wszelkie prawa do lokalu. Dopiero po s dowym podziale maj tku dorobkowego albo po dobrowolnym jego rozdzieleniu
w umowie notarialnej wiadomo b dzie, co do kogo nale y i kto kogo powinien spøaci .

Gdy mieszkanie jest komunalne, prawo najmu przysøuguje obojgu maø onkom, cho by uzyskaø je tylko jeden z nich.
Rozwód nie przerywa wspólnego najmu. Jego utraty nie powoduje nawet eksmisja czy wymeldowanie. Ka dy z
maø onków z najemcy staje si wspóønajemc .

S d mo e przyzna mieszkanie jednemu z rozwodz cych si maø onków i naøo y na niego obowi zek spøaty drugiego.
I tu pojawia si trudno : jak wyceni prawo najmu?

Ten z maø onków, który zostaje w mieszkaniu, musi wypøaci drugiemu poøow ró nicy mi dzy czynszem wolnym, jaki
obowi zuje w jego mie cie lub dzielnicy, a czynszem regulowanym, który pøaci, pomno onym przez hipotetyczny okres
trwania najmu. Ten okres musi ustali s d.

Zaøó my, e czynsz regulowany za mieszkanie wynosi 250 zø miesi cznie. Za taki sam lokal na wolnym rynku trzeba
zapøaci 1500 zø miesi cznie. Ró nica to 1250 zø, czyli 15 tys. zø rocznie. S d przyj ø, e ona ma spøaci m a za okres
pi ciu lat. Z rachunku matematycznego wynika, e m owi nale y si 37,5 tys. zø spøaty (15 tys. zø x 5 lat podzielone
przez dwoje wspóønajemców).

Gdy maø onkowie zajmuj mieszkanie spóødzielcze, zarówno lokatorskie, jak i wøasno ciowe, przydzielone pod rz dami
starego prawa spóødzielczego, to cho by zostaøo przydzielone tylko jednemu z nich, wchodzi do maj tku dorobkowego
obojga. Rozwodz ca si para mo e si nim podzieli na trzy sposoby. Pierwszy: przeksztaøci je w odr bn wøasno ,
sprzeda , a nast pnie podzieli si pieni dzmi. Drugi: wyst pi do spóødzielni o zamian na dwa mniejsze. Mo e to by
jednak niewykonalne, je li spóødzielnia nie dysponuje lokalami na zamian . Wreszcie trzeci: zda si na s d, który
przydzieli mieszkanie jednemu, a drugiemu przyzna prawo do spøaty.

Gdy maø onkowie zajmuj mieszkanie spóødzielcze, które kupili na wolnym rynku lub otrzymali na nie przydziaø po 2003
r. (nowelizacja ustawy o spóødzielniach mieszkaniowych), mog spøaci jedno drugiego albo sprzeda lokal i podzieli
si pieni dzmi. Je li lokal jest obci ony kredytem hipotecznym, bez zgody banku nie mo na dokona podziaøu døugu.

Ustalanie ojcostwa

Osobn spraw jest ustalenie ojcostwa. Coraz wi cej m czyzn korzysta z usøug firm wykonuj cych badania
genetyczne, by potwierdzi , cz ciej jednak wykluczy swoje ojcostwo. Oblicza si , e w Polsce wykonuje si kilka
tysi cy testów na ojcostwo rocznie. S coraz szybsze i ta sze. Do ich wykonania niepotrzebna jest krew dziecka.
Wystarczy wøos, kawaøek paznokcia, wymaz z wewn trznej cz ci policzka, u ywana szczoteczka do z bów, smoczek
lub wypluta guma do ucia. Próbk mo na wysøa poczt . Matka, nie mówi c ju o samym dziecku, mo e w ogóle nie
wiedzie , e ojciec zamówiø test DNA.

Uwaga! Test na ojcostwo nie powinien by przeprowadzony w tajemnicy przed partnerk . Polska podpisaøa europejsk
konwencj bioetyczn nakazuj c ochron informacji genetycznych, ale jej nie ratyfikowaøa. Dlatego „nielegalne” testy
na ojcostwo s honorowane nawet przez s dy.

Koszt badania to kwota od 800 do 3000 zø.

Inaczej jest, gdy matka, ojciec lub dziecko domagaj si s dowego ustalenia ojcostwa. Oboje rodzice musz si stawi
z dowodami osobistymi (ewentualnie ojciec mo e mie potwierdzone notarialnie o wiadczenie matki, e zgadza si na
badania), a przy pobraniu krwi obecny jest protokolant.

Strona 2 z 3

Rozwód z wojn w tle

2012-05-08

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11673418.html?sms_code=

Uwaga! Prawo do s dowego ustalenia ojcostwa nie ulega przedawnieniu, jednak z powództwem nie mo na wyst pi po

mierci dziecka lub po osi gni ciu przez nie peønoletnio ci.

W sprawie o ustalenie ojcostwa oprócz badania DNA mog by wykorzystane tak e inne dowody, np. zeznania

wiadków, opinie biegøych, ogl dziny. Ci ar udowodnienia, e pozwany m czyzna jest ojcem dziecka oraz dania od

niego alimentów spoczywa na matce dziecka.

Pozew o ustalenie ojcostwa nale y zøo y do wydziaøu rodzinnego s du rejonowego wøa ciwego ze wzgl du na miejsce
zamieszkania pozwanego, czyli ojca dziecka. Pozew jest zwolniony z opøat.

Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -

http://wyborcza.pl/0,0.html

© Agora SA

Strona 3 z 3

Rozwód z wojn w tle

2012-05-08

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11673418.html?sms_code=