Gdy byłem dzieckiem…

Bóg „domowej roboty” łatwo mógłby stać się bożkiem i niczym by się nie różnił od
bałwanów, które strugali i czcili nasi antenaci, gdyby nie fakt, że człowiek z natury
potrzebuje takich mentalnych przedstawień i wyobrażeń; nie tylko Boga, ale także
siebie i innych ludzi. Więcej, to dzięki takim przedstawieniom i zapośredniczeniom
możliwy jest rozwój, a dzięki stopniowemu rozwojowi możliwe staje się przejście od
tego, co konkretne, biologiczne czy psychiczne, do tego, co symboliczne,
metafizyczne, interpersonalne i religijne. Tej kolejności nie da się przeskoczyć:
najpierw człowiek jest dzieckiem, mówi, czuje i myśli jak dziecko, a dopiero w dalszej
kolejności staje się dorosły. Jego dorosłość w znacznym stopniu zależy jednak od
tego, czy jako dziecko miał do czynienia z dorosłymi, którzy okazali się godni jego
zaufania i wiary.

Współczesne badania nad ludzkim rozwojem jednomyślnie podkreślają kluczowe
znaczenie pierwotnego środowiska, w którym kształtuje się nowe ludzkie istnienie.
Odmiennie od biblijnego pierwowzoru to stworzenie nie powstaje z niczego i nie dzieje
się w próżni. Od łona matki zaczynając, poprzez ścisłą z nią symbiozę pierwszych
miesięcy i zależność kolejnych lat życia, aż po coraz bardziej intensywną interakcję z
poszerzającym się światem przedmiotów, ludzi, idei i myśli - człowiek kształtuje wizję
siebie i wszystkiego innego, opierając się na dostarczanych mu bodźcach i
materiałach. Razem z „mlekiem matki” całe otoczenie wsącza się do wnętrza dziecka i
tworzy - oczywiście w ciągłej interakcji z jego rozwijającymi się równolegle
zdolnościami - własną wewnętrzną kopię. Uciekamy się do języka nieco
metaforycznego, bo nie sposób nawet częściowo omówić ten proces, ale też nie wolno
go pominąć czy przemilczeć. Niech pomocą w uzmysłowieniu sobie jego wagi będzie
dygresja na temat schematu tworzenia się funkcji psychicznych.

Jest już rzeczą powszechnie wiadomą, że wszystkie funkcje psychiczne kształtują się
w ściśle określonym momencie rozwoju, a ich anatomiczne fundamenty tworzą się
pod wpływem właściwej stymulacji zmysłowej otoczenia. Przykładowo, gdyby w
decydującym okresie dziecko nie było stymulowane dźwiękiem ludzkiej mowy, stałoby
się niezdolne do posługiwania się nią, gdyż kora mózgowa odpowiedzialna za język
rozwinęłaby się w sposób niewłaściwy. Podobnie z innymi funkcjami zmysłowymi, na
przykład widzeniem czy słyszeniem, nie mówiąc już o strukturach odpowiedzialnych za
rozwój emocjonalny czy społeczny. Jeśli zabraknie właściwej i odpowiedniej do wieku
stymulacji ze strony otoczenia, nie pojawią się też stosowne funkcje psychiczne i
psychika nie rozwinie się w sposób prawidłowy.

Wpływ otoczenia na kształtowanie się jednostki jest do tego stopnia deterministyczny, że Bruce Wexler, podsumowując
osiągnięcia współczesnej neurobiologii, nie wahał się stwierdzić, że „środowisko kształtuje mózg dziecka na swój własny obraz”
. Bóg, którego wyobrażają sobie dzieci, będzie Bogiem ich rodziców, a w początkowych fazach nawet będzie „jak” jego rodzice,
bo nadając formę tej tajemniczej postaci o imieniu Bóg, dziecko ucieknie się do wyobrażenia własnych rodziców, jak to na
wiele sposobów wykazała swego czasu Ana-Maria Rizzuto w głośnej książce pod tytułem Narodziny żyjącego Boga . Rok temu
(w 2007 roku) w Rzymie, podczas sesji naukowej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, autorka podkreślała to, mówiąc:
„Nigdy nie jesteśmy w pełni sami sobą, jeśli inni nie wchodzą, by stać się częścią naszej struktury biologicznej i psychicznej.
Być może to jest ontyczny sposób, w jaki Bóg daje nam poznać, że jesteśmy ostatecznie tylko stworzeniami”.

Jak dzieciństwo wpływa na obraz Boga? / Dziecko / Inteligentne życie ...

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/wychowanie-dziecka/art,8,jak-dz...

1 z 1

2010-12-10 20:45