Psychologia inwestowania

Wyznaczanie celów

Wyznaczaj jasne, osiągalne jednak

nieprecyzyjne cele.

„Większym niebezpieczeństwem dla większości z nas nie jest cel ustawiony zbyt wysoko, by go

osiągnąć, lecz cel ustawiony tak nisko, że jest osiągalny” – Michał Anioł

Poznaj samego siebie

George Goodman powiedział: „Jeśli nie wiesz, kim jesteś,
giełda jest drogim miejscem, by to odkrywać”

Strach



Strach przed porażką



Strach przed utraconą okazją



Obawa – co powiedzą inni

Duma i wstyd czyli dlaczego nie potrafię

akceptować strat



Ludzie unikają działań mogących przynieść im poczucie wstydu
i jednocześnie poszukują takich, które przynoszą dumę

Nadzieja

„ Nadzieja jest naturalną rzeczą. Z nadzieją czujemy się dobrze, bez

niej źle. (…) Tyle tylko, że nadzieja nie sprawdza się na giełdzie.
Stanowi przeszkodę – a nie pomoc. Wchodzi w drogę realizmowi.”

”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 27 tom 1

Chciwość



Zbyt długie przetrzymywanie zyskownych pozycji



Zwiększone ryzyko

Z chciwością wiążę się również

nadmierna pewność siebie.

Chęć osiągnięcia zysków w jak najkrótszym czasie.

Przywiązanie do własnej opinii

„Przywiązanie do własnych opinii jest czynnikiem, który

powoduje największe spustoszenie na Wall Street”

Nie daj się złapać w pułapkę sentymentów



„ Lojalność to cenna cecha, jeżeli chodzi o rodzinę,
przyjaciół czy zwierzęta. Dla gracza lojalność jest wadą
zgubną w skutkach”



„Musisz podjąć decyzję, czy jesteś graczem, czy
kolekcjonerem. Nie wiąż się z rzeczami, wiąż się z ludźmi”

”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 39 tom 1

Prognozowanie



Subiektywne prognozowanie sytuacji na rynku tak jak
byśmy chcieli ją widzieć – często wynika z

przywiązania

do pozycji

Trading plan



Horyzont inwestycyjny



Metoda wyznaczania trendu



Rodzaj wejścia w pozycje formacja/wybicie (

moment

wejścia

)



Układy rynkowe



Ryzyko na transakcje



Zarządzanie pozycją (

moment wyjścia

)oraz stosunek R:R



Czas

w jakim inwestujemy

Dyscyplina



Dyscyplina to postępowanie zgodne z zestawem

zasad i reguł, dlatego też bez dyscypliny nie ma
metody



Brak konsekwencji często jest powodem

największych porażek na rynku, prowadzi do
niezdecydowania i braku wiary w system – BĄDŹ
KONSEKWENTNY

Błędy



Powinny być nauką – porażki uczą bardziej niż sukcesy!

„Najwięcej uczą porażki, nie sukcesy” Paul Tudor Jones

Stwórz Dziennik Transakcji

Dziennik Tradera



Bez niego nie jesteś w stanie wyciągnąć

jakichkolwiek wniosków



Jeśli uważasz, że go nie potrzebujesz,

to co tutaj robisz?

Dziennik Tradera / Transakcji



Skala inwestycji/Interwał



Trend



Powód wejścia w pozycji np. formacja/wybicie



Czas

Dziennik emocji

Pisz co czujesz przed/w trakcie i po zamknięciu pozycji

Efekt myślenia wstecznego

Kiedy coś się wydarzy, większość osób jest

przekonana, że przeczuwała to wcześniej. Przeszłe
wydarzenia zawsze wydają się mniej przypadkowe,
niż rzeczywiście były.

Efekt gry na koszt firmy

Inwestorzy, którzy w ostatnim czasie odnieśli zyski, są

bardziej skłonni do podejmowania większego ryzyka.

Hazardziści mówią wtedy o „grze pieniędzmi kasyna”

Efekt awersji do ryzyka

/

Efekt wychodzenia na swoje



Z powodu odniesionych strat w niedalekiej przyszłości
inwestorzy są mniej skłonni do podejmowania ryzyka



„Przegrani” nie zawsze unikają ryzyka, czasami ludzie
szukają szybkiej możliwości odegrania się.

Błąd atrybucji

Każe nam sądzić, że sukcesy zawdzięczamy własnym

umiejętności, a porażki są efektem odziaływania pecha

Błąd kotwiczenia – nie przypisuj znaczenia

nieistotnym informacjom



„Kotwiczenie to zjawisko podejmowania decyzji na podstawie nieistotnej

informacji. (…) Kiedy stykamy się z niepewnością, mamy skłonność do

chwytania się nieistotnych informacji jak tonący brzytwy – również wtedy, gdy

chodzi o wycenę na giełdzie.”*

”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 71 tom 1

Strzeż się korelacji i zasad przyczynowości



„ Umysł ludzi szuka porządku i nie lubi chaosu. (…)

Cechą charakterystyczną ludzi jest doszukiwanie
się ciągów przyczynowo-skutkowych nawet tam,
gdzie ich nie ma”

”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 35 tom 1

Nie ratuj spekulacji przynoszącej stratę, kupując

drugi raz po niższej cenie



„Strategia uśredniania jest jedną z najokrutniejszych pułapek

zastawianych na gracza. Zawiera bowiem dodatkowe

niebezpieczeństwo polegające na tym, że gracz ma czasem łut

szczęścia i mu się udaje.”

”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 50 tom 1

Uśrednianie



Uśrednianie to bardzo kusząca strategia inwestycyjna. Przy
odrobinie szczęścia możemy miesiącami dobrze zarabiać, jeżeli ją
stosujemy, a rynek nie znajduje się w silnym trendzie. Ta metoda
jednak zawsze musi się skończyć wyzerowaniem rachunku.



Jest tylko jeden typ inwestora, który może stale zarabiać na
uśrednianiu: inwestor z nieograniczonym budżetem.



Czy jeżeli i tak mamy wszystko stracić ważne jest ile tysięcy
procent zarobimy wcześniej?

Strata jest stratą, nawet jeżeli jej nie przyjmiesz



„Jednym z najpowszechniejszych powodów trzymania
pozycji jest przekonanie, że ceny w końcu pójdą w górę.
To z kolei może mieć swoje źródło w pewnej liczbie
defektów psychologicznych, poczynając od nadmiernego
optymizmu i przesadnej pewności siebie, a kończąc na
przekonaniu, że dobre rezultaty są wynikiem umiejętności,
a złe zwyczajnego pecha.”

*”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 68 tom 1

Teoria perspektywy



W 2002 roku dwóch Daniel Kahneman i Amos Tversky
otrzymali nagrodę Nobla za prawdopodobnie
najważniejsze badanie w historii finansów behawioralnych
– opublikowaną w 1979 roku teorię perspektywy.



Teoria perspektywy opisuje mechanizm irracjonalności w
tym, jak ludzie postrzegają zysk i stratę.

Efekt pewności / Efekt odbicia



Preferujemy te wybory, które dają pewny zysk, nawet
jeżeli zysk oczekiwany ze scenariusza ryzykownego jest
wyższy (krótkie TP).



Gdy otrzymujemy wybór między dwoma scenariuszami
straty, wybieramy większą, bo jej prawdopodobieństwo
jest mniejsze (długie SL).

X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A.

00-876 Warszawa, ul. Ogrodowa 58

Tel. [phone]

www.xtb.pl

Dziękuję za uwagę

[e-mail]