mechanik pojazdow samochodowych 723[04] z1 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Janusz Górny

Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych
i naprawy ogumienia 723[04].Z1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Ireneusz Kulczyk
mgr inż. Robert Wanic

Opracowanie redakcyjne:

mgr Janusz Górny

Konsultacja:

mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z1.06
Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych i naprawy ogumienia, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Charakterystyka koła jezdnego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Naprawa i montaż kół samochodowych

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[04].Z1

Konstrukcja, montaż i demontaż układów pojazdów

samochodowych

723[04].Z1.01

Charakteryzowanie budowy pojazdów

samochodowych

723[04].Z1.02

Wykonywanie montażu i demontażu silnika

dwusuwowego

723[04].Z1.03

Wykonywanie montażu i demontażu silnika

czterosuwowego

723[04].Z1.04

Wykonywanie montażu i demontażu układów

zasilania silników z zapłonem iskrowym

723[04].Z1.05

Wykonywanie montażu i demontażu układów

zasilania silników z zapłonem samoczynnym

723[04].Z1.06

Wykonywanie montażu i demontażu kół

samochodowych i naprawy ogumienia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozróżnić konstrukcje pojazdów samochodowych,

–

wykonywać montaż i demontaż podstawowych układów pojazdów samochodowych,

–

charakteryzować budowę pojazdów samochodowych,

–

wykonywać montaż i demontaż silnika dwusuwowego,

–

wykonywać montaż i demontaż silnika czterosuwowego,

–

wykonywać montaż i demontaż układów zasilania silników z zapłonem iskrowym,

–

wykonywać montaż i demontaż układów zasilania silników z zapłonem samoczynnym,

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−

stosować jednostki układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

interpretować podstawowe prawa fizyczne,

−

rozpoznawać proste związki chemiczne,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie,

−

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego zawodu,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić budowę koła jezdnego i tarczy kół,

−

rozróżnić rodzaje opon i wyjaśnić zasady ich oznakowania,

−

określić przyczyny nierównomiernego zużywania się ogumienia,

−

uzasadnić wpływ niewyważenia kół na układ jezdny samochodu,

−

zdemontować koło samochodu,

−

naprawić ogumienie,

−

zamontować koło samochodu,

−

wyważyć dynamicznie koła ogumione samochodu i wyregulować ciśnienie w ogumieniu,

−

zamocować koło do piasty samochodu,

−

zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska na stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych 723[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych
i naprawy ogumienia 723[04].Z1.06

Temat: Przyczyny i rodzaje zużywania się opon.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania zużycia opon i określania przyczyn

zużycia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać zużycie opon,

−

określić przyczyny zużycia,

−

wskazać sposoby zapobiegania nietypowemu zużyciu,

−

określić sposoby postępowania z zużytymi oponami.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

prezentowania wyników swojej pracy,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

prezentacje multimedialne,

−

tablice poglądowe,

−

opony o różnym stopniu zużycia,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4 osobowych.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest rozpoznanie zużycia opon i określenie przyczyn zużycia.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Na czym polega zużywanie się opon?
2. Co nazywamy prawidłowym zużyciem opon?
3. Jakie informacje możemy uzyskać po oględzinach opon?
4. Co nazywamy wskaźnikiem zużycia bieżnika?
5. Jakie informacje możemy uzyskać po oględzinach bieżnika opon?
6. Jaki ma wpływ zużycie opon na bezpieczeństwo jazdy?

Faza II. Planowanie
1. Co oznacza pojęcie „prawidłowe zużycie opony”?
2. Co oznacza pojęcie „wyważanie opony”?
3. Jakie rozpoznać charakterystyczne zużycia opony?
4. Jak określić przyczyny zużywania się opon?

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach omawiają cechy zużytej opony.
2. Uczniowie wskazują prawdopodobne przyczyny takiego zużycia.
3. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania podczas oceny zużycia

opony.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie określają stan zużycia opony.
2. Uczniowie określają i zapisują przyczyny zużycia opony.
3. Uczniowie określają sposób dalszego postępowania z oponą.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel

sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Różnice w zużywaniu się opon letnich
i zimowych. Na podstawie zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym
notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]

Moduł:

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych 723[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych
i naprawy ogumienia 723[04].Z1.06

Temat: Określanie własności eksploatacyjnych opon na podstawie ich oznaczeń.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności określania własności eksploatacyjnych opon na

podstawie ich oznaczeń.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do wykonywania odczytów oznaczeń opon,

−

rozpoznać oznaczenia na oponie,

−

określić własności eksploatacyjne opony na podstawie oznaczeń.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

prezentacji uzyskanych wyników,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja w grupie.

Środki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe,

−

opony rożnych typów,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 3 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Planowanie czynności związanych określaniem własności eksploatacyjnych na podstawie

oznaczeń:

−

analiza symboli i oznaczeń umieszczanych na oponach,

−

określanie związku pomiędzy oznaczenia a jej własnościami eksploatacyjnymi.

4. Organizacja stanowiska pracy.
5. Wykonanie zaplanowanych czynności:

−

odczytanie z opony i zapisanie oznaczeń w karcie pracy,

−

zinterpretowanie oznaczeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

zapisanie wyników na karcie pracy,

−

określenie własności eksploatacyjnej opony,

−

zaprezentowanie wyników pracy.

6. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Charakterystyka tarczowego koła jezdnego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozróżnij opony przedstawione na rysunkach i opisz ich zastosowanie.

Opona

Zastosowanie

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 3 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaj bieżnika na przykładowych oponach,
2) zapisać w tabeli przeznaczenie opon,
3) zaprezentować rozwiązanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Odczytaj oznaczenie opony 185/65R14 85T.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać elementy występujące w oznaczeniu,
2) określić wartości wynikające z użytych oznaczeń,
3) zapisać w zeszycie wyniki,
4) zaprezentować rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z rozdziałem 7 poradnika dla ucznia.

–

tabele indeksów nośności i prędkości.

Ćwiczenie 3

Wskaż w postaci odnośników i opisz konstrukcyjne elementy opony z rysunku.

Rysunek do ćwiczenia 3 [1, s. 41].

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) określić elementy konstrukcyjne opony,
2) zapisać nazwy elementów konstrukcyjnych na rysunku,
3) opisać przeznaczenie wybranych norm,
4) zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

eksponat przekroju opony,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Naprawa i montaż kół samochodowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ przyczyny nierównomiernego zużywania się opon.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas
wykonania ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dokonać analizy zużycia ogumienia,
3) określić przyczyny zużycia,
4) wskazać sposób postępowania z kołem,
5) zapisać wnioski do zeszytu,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

zużyte opony lub modele opon z cechami zużycia,

–

notatnik,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zdemontuj koła samochodu w warunkach drogowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przypomnieć zasady

bezpieczeństwa i higiena pracy. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia
20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować pojazd do demontażu,
4) przygotować oponę do demontażu,
5) zdemontować koło,
6) zabezpieczyć zdemontowane elementy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw narzędzi,

–

pojazd samochodowy lub model,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj naprawę koła z dętką.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przypomnieć zasady

bezpieczeństwa i higiena pracy. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia
30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować koło do demontażu ogumienia,
4) przygotować oponę do demontażu,
5) zdemontować ogumienie,
6) zabezpieczyć zdemontowane elementy,
7) określić uszkodzenie dętki,
8) przygotować dętkę do naprawy,
9) wykonać spojenie materiału naprawczego z dętką,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

koło z dętką,

−

narzędzia,

−

materiały naprawcze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj montaż opony.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przypomnieć zasady

bezpieczeństwa i higiena pracy. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia
15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przygotować tarcze koła do montażu ogumienia,
4) przygotować elementy opony do montażu,
5) zamontować ogumienie,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

koło samochodowe z dętką,

–

modele części maszyn,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj montaż koła do piasty samochodu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przypomnieć zasady

bezpieczeństwa i higiena pracy. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia
15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować pojazd do montażu koła,
4) przygotować koło do montażu,
5) zamontować koło,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

zestaw narzędzi,

–

pojazd samochodowy lub model,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
i demontażu kół samochodowych i naprawy ogumienia”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17–20 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. a, 5. b, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. a, 11. d,

12. a, 13. c, 14. b, 15. a, 16. c, 17. d, 18. a, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Określić rodzaje kół

2. Określić elementy koła

3. Rozpoznać elementy opon

Określić wielkości charakteryzujących
oponę

5. Rozpoznać opony

6. Rozpoznać opony

7. Określić elementy konstrukcyjne opony

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Rozpoznać typy obręczy

9. Analizować symbole na obręczy

10. Rozpoznać typy opon

11. Analizować kod daty

12. Rozpoznawać opony

13. Rozpoznawać opony

14. Rozpoznać sprężarkę na rysunku

15. Analizować oznaczenia na oponie

16. Analizować oznaczenia na oponie

17. Określić wady opony

18.

Scharakteryzować przygotowania opony
do naprawy

19. Określić niewyważenie koła

20. Określić niewyważenie koła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywanie montażu i demontażu kół

samochodowych i naprawy ogumienia. Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna
odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu

wynosi 20 pkt.

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości

i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia
w jednostce modułowej Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych i naprawy
ogumienia. Spróbuj swoich sił. Pytania nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, to na pewno
udzielisz odpowiedzi.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw zadań testowych

1. W samochodach stosuje się koła jezdne

a) zębate.
b) pasowe.
c) łańcuchowe.
d) kierowane.

2. Obręcz koła jest to

a) pierścieniowy wieniec, na którym osadzona jest opona.
b) pierścieniowy wieniec, na którym osadzona jest dętka.
c) ozdobny kołpak założony na koło.
d) ogumienie koła.

3. Oznaczona 1 na rysunku cześć opony nosi nazwę

a) góra.
b) wykładzina.
c) podkład.
d) czoło.

4. Wskaźnikiem profilu H/B nazywamy stosunek

a) szerokości opony do jej wysokości.
b) wysokości opony do jej szerokości.
c) średnica wewnętrznej opony do jej średnica zewnętrznej.
d) szerokości opony do jej średnicy.

5. W oponie radialnej

a) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są równolegle w stosunku do linii

rodkowej bieżnika.

b) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod kątem prostym w stosunku do

linii środkowej bieżnika.

c) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod zmiennym kątem, mniejszym

od 90 stopni w stosunku do linii środkowej bieżnika.

d) nitki warstw kordu nie sięgają do stopek i ułożone są pod zmiennym kątem,

mniejszym od 90 stopni w stosunku do linii środkowej bieżnika.

6. W oponie diagonalnej

a) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są równolegle w stosunku do linii

rodkowej bieżnika.

b) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod kątem prostym w stosunku do

linii środkowej bieżnika.

c) nitki warstw kordu sięgają do stopek i ułożone są pod zmiennym kątem, mniejszym

od 90 stopni w stosunku do linii środkowej bieżnika.

d) nitki warstw kordu nie sięgają do stopek i ułożone są pod zmiennym kątem,

mniejszym od 90 stopni w stosunku do linii środkowej bieżnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Na rysunku opony część oznaczona numerem 5 to

a) podkład.
b) drutówka.
c) osnowa.
d) powłoka.

8. Na rysunku przedstawiono koło tarczowe

a) stalowe zgrzewane.
b) z odejmowanym obrzeżem obręczy.
c) z obręczą segmentową.
d) aluminiowe.

9. Symbol 71/2Jx15 umieszczony na obręczy oznacza

a) obręcz wklęsłą o szerokości 7,5 cala, średnicy 15 cali z rantem J.
b) obręcz wypukłą o szerokości 7,5 cala, średnicy 15 cali z rantem J.
c) obręcz wklęsłą o szerokości 15 cali, średnicy 7, 5 cala z rantem J.
d) obręcz wypukłą o szerokości 15 cali, średnicy 7, 5 cala z rantem J.

10. Oponę niskoprofilowaną oznaczamy wskaźnikiem H/B o wartości

a) 0,6.
b) 0,9.
c) 1,2.
d) 1,5.

11. Kod daty 0703 umieszczony na oponie oznacza, że wyprodukowano ją

a) w marcu roku 2007.
b) w lipcu roku 2003.
c) w siódmym tygodniu 2003.
d) w trzecim tygodniu 2007.

12. Opony bezdętkowe noszą oznaczenie

a) betube.
b) tubeless.
c) tube type.
d) no tube.

13. Opony z dętką noszą oznaczenie

a) betube.
b) tubeless.
c) tube type.
d) no tube.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Widoczny na rysunku napis na oponie oznacza

a) rzeźbę bieżnika.
b) materiał z którego wykonano.
c) brak możliwości pogłębiania bieżnika.
d) możliwość pogłębiania bieżnika.

15. Opona oznaczona 175/70 R13 80T posiada współczynnik nośności

a) 175.
b) 70.
c) 80.
d) 13.

16. Symbol TWI umieszczony na oponie jest

a) wskaźnikiem zużycia bieżnika.
b) symbolem producenta.
c) symbolem dla opony wielosezonowej.
d) symbolem dla opony terenowej.

17. Wada dyskwalifikująca oponę do naprawy to

a) przebicie opony.
b) nierównomierne zużycie bieżnika.
c) uszkodzenie zewnętrznej warstwy gumowej.
d) odsłonięcie lub przerwanie kordu osnowy.

18. Zabieg szorstkowania polega na

a) zespojeniu powierzchni gumy z materiałem naprawczym.
b) wulkanizacji powierzchni gumowej.
c) wykrywaniu uszkodzeń przez zanurzenie lekko napompowanej dętki w wodzie.
d) usunięciu gładkiej warstwy zewnętrznej i nadaniu powierzchni gumy odpowiednio

porowatej struktury.

19. Niewyważenie koła statyczne oznacza, że

a) występuje niedobór masy koła.
b) masa rozłożona jest nierównomiernie i skupia się po jednej stronie.
c) występuje nadmiar masy koła.
d) masa rozłożona jest nierównomiernie po różnych stronach.

20. Niewyważenie koła dynamiczne oznacza, że

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie montażu i demontażu kół samochodowych i naprawy
ogumienia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punktacja

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych.

W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:
niedostateczny do 10 pkt.
dopuszczający – 11 pkt
dostateczny – 12 do 13 pkt
dobry – 14 pkt
bardzo dobry –15 pkt

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

samochód osobowy

komplet kół z oponami

1kpl.

indywidualny wyciąg spalin

zestaw narzędzi

1kpl.

lampa przenośna

zestaw narzędzi specjalnych

1kpl.

przyrządy pomiarowe

1zestaw

dokumentacja serwisowa

1kpl.

czyściwo

Informacja dla ucznia

Sprawdź, czy arkusz, który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki stron lub inne
usterki zgłoś nauczycielowi.
Na PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia i numer
stanowiska.
Zapoznaj się z treścią zadania – próby pracy, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem i jego
wyposażeniem. Masz na to czas – 15 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania zadania.
Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.

Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu
(czas zadania wynosi 60 minut).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim
przypadku przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia

Zadanie
Dokonaj wymiany kół z zamontowanymi oponami
Na wykonanie zadania uczeń ma 60 minut.

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i dokumentację.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) czynności niezbędne do wykonania wymiany opon,
b) wykaz narzędzi,
c) wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego i dokumentacji serwisowej,
d) przelicz jednostki na takie które należą do układu SI.

3. Zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy: narzędzia, części zamienne, dokumentacje

serwisową i środki ochrony osobistej.

4. Przed przystąpieniem do pracy sprawdź stan techniczny podnośnika (uruchamiając go na

próbę w przypadku podnośników kolumnowych lub sprawdzając czy podnośnik podnosi
w przypadku podnośnika warsztatowego typu „żaba”.

5. Przygotuj samochód do wymiany opon i zabezpiecz na podnośniku. W przypadku użycia

podnośnika warsztatowego typu „żaba" zabezpiecz samochód przed opadnięciem.
Odkręć koła, pamiętając o poluzowaniu śrub mocowania kół przed uniesieniem
samochodu.

6. Wykonaj wymianę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony

przeciwpożarowej.

7. Zgłoś nauczycielowi ustawienie momentu dokręcania śrub mocowania kół na kluczu

dynamometrycznym.

8. Po zamontowaniu kół jezdnych sprawdź działanie hamulca ręcznego przez zaciągnięcie

hamulca i próbę obrotu kół.

9. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko, oczyść narzędzia i zwróć na miejsce

przechowywania, odpady wrzuć do pojemników.

10. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentowania wykonanego zadania.
11. W czasie prezentowania:

a) omów technologię wymiany opon,
b) oceń jakość wykonanej wymiany odnosząc się do wymiany kół na koła z oponami

letnimi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód:

Mechanik pojazdów samochodowych

Symbol cyfrowy:

723 [04]

Oznaczenie tematu:

Oznaczenie zadania:

Wpisuje zdający

Data urodzenia

Nr stanowiska

PESEL

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Czynności niezbędne do wykonania wymiany opon.

.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

2. Wykaz narzędzi

3. Przelicz jednostki na takie, które należą do układu SI:

a) 2,1 bar ............................................................................................................................

1kGm .............................................................................................................................

4. odczytanie z dokumentacji serwisowej momentu dokręcania koła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne

Dokonaj wymiany kół z zamontowanymi oponami.
Na wykonanie zadania uczeń ma 60 minut.

Obszar

CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba pkt

0–1

Czynność 1: sporządzenie wykazu czynności niezbędne do
wykonania wymiany opon
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 7
czynności:

−

przygotowanie samochodu do wykonania zadani (założenie
ochraniacza na siedzenie i kierownicę),

−

przygotowanie narzędzi,

−

prawidłowe ustawienie pojazdu na podnośniku,

−

odkręcenie śrub mocujących koła,

−

sprawdzenie stopnia zużycia opon,

−

sprawdzenie i regulacja ciśnienia w ogumieniu,

−

wyważenie kół,

−

zamontowanie kół,

−

dokręcenie śrub mocujących koła kluczem dynamometrycznym.

Czynność 2: sporządzenie wykaz narzędzi.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej:

−

zestaw kluczy,

−

zestaw kół,

−

klucz dynamometryczny.

Czynność 3: podanie zależności pomiędzy jednostkami momentu
siły
1 pkt, jeżeli zdający poda:

−

1kGm

≅

10Nm

Czynność 4: odczytanie z dokumentacji serwisowej momentu
dokręcania koła.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

odszukał konkretne dane dotyczące rodzaju obręczy.

Czynność 5: przeliczanie jednostek ciśnienia w celu właściwej
kontroli ciśnienia w ogumieniu

Kryterium wykonania; 1 pkt za:

−

prawidłowe wyrażenie wartości ciśnienia w MPa 2,1 bar = 0,21 MPa

Suma punktów w obszarze 1 – planowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych części, narzędzi
i przyrządów.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził:

−

zestaw kluczy,

−

zestaw kół,

−

klucz dynamometryczny.

Czynność 5: sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonego
sprzętu.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

organoleptycznie sprawdził stan pobranego sprzętu.

Czynność 6: dobranie odzieży roboczej

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–

przystąpił do wykonywania zadania w kompletnym ubraniu
roboczym.

Suma punktów w obszarze 2 – organizowanie

Czynność 7: Zabezpieczenie pojazdu

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−

zabezpieczył pojazd przed zabrudzeniem,

−

podłożył kliny pod koła pojazdu,

−

włączył hamulec postojowy oraz ustawił dźwignię zmiany
biegów w pozycji neutralnej.

Czynność 8: demontaż kół.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−

odkręcił przy pomocy właściwego klucza śruby koła,

−

zdjął koło jezdne.

Czynność 9: kontrola zużycia bieżnika opon.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−

za pomocą przyrządu lub organoleptycznie sprawdził stopień
zużycia bieżnika opony.

Czynność 10: wyważenie kół

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−

za pomocą wyważarki wykonał wyważenie kół

Czynność 11: montaż kół.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:

−

prawidłowo założył koła na piastę i dokręcił je z odpowiednią
siłą za pomocą klucza dynamometrycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 12: sprawdzenie poprawności wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1

pkt. –

jeżeli uczeń:

−

stwierdził poprawność montażu kół,

−

sprawdził ciśnienie w oponach.

Czynność 13: uporządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1

pkt. –

jeżeli uczeń:

−

oczyścił narzędzia i odłożył je na wyznaczone miejsce,

−

odłożył na wyznaczone miejsce części zamienne,

−

usunął zabezpieczenia pojazdu,

−

na bieżąco utrzymywał ład i porządek,

−

uporządkował stanowisko pracy.

Suma punktów w obszarze 3 – wykonywanie

PREZENTOWANIE

Czynność 14: omówienie sposobu wykonywania zadania.

Kryterium wykonania: 1

pkt. –

jeżeli uczeń:

−

omówił technologię wymiany opon.

Czynność 15: ocena jakości wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1

pkt. –

jeżeli uczeń:

−

ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione
błędy.

Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie

RAZEM

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Kozłowski A.: Wymontowanie koła, demontaż opony, naprawa ogumienia. WKŁ

Warszawa 2001

2. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowych – Budowa i eksploatacja pojazdów

cześć 3 – Vogel Wrocław 2000

3. http://www.opony.com.pl/
4. http://www.opony.pl/

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995