PK W3

Programowanie komputerów

Prowadzący:

dr hab. inŜ. Kazimierz Worwa, prof. UW MSC

r.a. 2007/2008

UCZELNIA WARSZAWSKA

Kierunek INFORMATYKA I EKONOMETRIA

Programowanie komputerów

Lokalizacja plików do wykładów

http://members.lycos.co.uk/pkjw84/kw/

logowanie:

nazwa u

ytkownika

2007/2008

hasło

Programowanie komputerów

Wykład 3

Instrukcje warunkowe

Instrukcje iteracyjne

Programowanie komputerów

Operatory relacyjne

Umo

liwiaj

one wykonywanie ró

nych porówna

w zdaniach

logicznych

Lista operatorów relacyjnych:

ksze ni

>= wi

ksze lub równe ni

mniejsze ni

<= mniejsze lub równe ni

== równe

!= ró

UWAGA: Nale

y zwróci

uwag

na istotn

ró

nic

pomi

dzy

operatorem przypisania =, a operatorem relacyjnym
porównania ==.

Programowanie komputerów

Priorytety operatorów porównania i relacyjnych

Najwy

szy priorytet

>, >=, <, <=

==, !=

Najni

szy priorytet

W zapisie zda

logicznych wykorzystujemy ponadto nawiasy

okr

głe.

Programowanie komputerów

Operatory przyrostowe

Umo

liwiaj

zapis operacji inkrementacji (zwi

kszenia

warto

ci liczby całkowitej o jeden) lub dekrementacji

(zmniejszenia warto

ci liczby całkowitej o jeden)

Inkrementacja:

a = a + 1; zapisujemy operatorem:

a++

Dekrementacja:

a = a – 1; zapisujemy operatorem:

a--

operatory
przyrostowe

Programowanie komputerów

Operatory przyrostowe

Przykład

#include <stdio.h>

int main(void) {

int i, j;

i = 10;

j = i++;

// Najpierw przypisanie, potem inkrementacja

/* wy

wietlenie warto

ci zmiennych i oraz j */

printf("i = %d",i);

printf(", j= %d", j);

getchar();

//Zatrzymanie okna konsoli

return 0;

}

Program 3.1

Programowanie komputerów

Operatory przyrostowe

Przykład

#include <stdio.h>

int main(void) {

int i, j;

i = 10;

j = ++i;

// Najpierw inkrementacja, potem pryzpisanie

/* Wy

wietlenie warto

ci zmiennych i oraz j */

printf("i = %d",i);

printf(", j= %d", j);

getchar();

//Zatrzymanie okna konsoli

return 0;

}

Program 3.2

Programowanie komputerów

Operacje WE: podstawy wykorzystania funkcji printf( )

printf( ) pochodzi z biblioteki <stdio.h>

umo

liwia wypisywanie tekstu zapisywanego w cudzysłowie:

printf(„To jest tekst”);

printf(„Tekst zako

czony znakiem ko

ca wiersza\n”);

printf(„\nTekst poprzedzony znakiem ko

ca wiersza.”);

printf(\n); /*przej

cie do nast

pnego wiersza*/

printf(„Tekst pierwszy”, „ Tekst drugi”, „ Tekst trzeci”);

umo

liwia wypisywanie zmiennych i stałych razem z

dodatkowym tekstem lub oddzielnie

aby wypisywa

stałe i zmienne nale

y w funkcji printf()

wykorzystywa

tzw. specyfikatory konwersji

Programowanie komputerów

Specyfikatory konwersji dla printf( )

specyfikatory konwersji wskazuj

w tek

cie miejsce

wyst

powania zmiennej okre

lonego typu

na tej podstawie warto

ść

tej zmiennej zostanie odpowiednio

przekonwertowana do tekstu, a tekst ten wysłany na konsol

wyj

cia

lista podstawowych specyfikatorów konwersji:

%lu

unsigned long

unsigned int, unsigned short

float, double

%ld

long

int, short

char

Programowanie komputerów

Specyfikatory konwersji wykorzystane w printf( )

#include <stdio.h>
int wiek = 20;
int odleglosc = 123;
int temperatura = -8;
int czas = 2;
int main ( )
{

printf("Nazywam sie Adam. Mam %d lat.", wiek);
printf("\nMieszkam %d kilometry od Warszawy i jade na uczelnie %d

godziny.", odleglosc, czas);

printf("\nOstatnio było %d stopni Celcjusza. Brr, zimno!!!", temperatura);
printf("\n");
printf("Wynik dzielenia 5/2 wynosi:\t%d.", 5/2);
getchar();
return 0;

}

Program 3.3

Programowanie komputerów

Znaki sterujące w printf( )

\n – przej

cie do nast

pnego wiersza

\t – wstawienie znaku tabulatora

\b – wymazanie znaku (backspace)

\\ - wstawienie znaku \

\? – wstawienie znaku zapytania

\’ – wstawienie apostrofu

\” – wstawia znak cudzysłowia

cej na ten temat w czasie zaj

ęć

laboratoryjnych

Programowanie komputerów

Operacje WY: podstawy wykorzystania funkcji scanf( )

scanf( ) pochodzi z biblioteki <stdio.h>

umo

liwia wczytywanie warto

ci do zmiennych

format warto

ci jest okre

lony przez tzw. specyfikatory

formatów

liczba argumentów musi odpowiada

liczbie specyfikatorów

Przykład

int pierwszy, drugi;

scanf(„%d %d”, &pierwszy, &drugi);

Programowanie komputerów

Specyfikatory formatów dla scanf( )

lista podstawowych specyfikatorów konwersji:

wska

nik

liczba całkowita bez znaku

napis

%e lub %f

liczba zmiennoprzecinkowa

%d lub %i

liczba całkowita w postaci dziesi

tnej

pojedynczy znak

Programowanie komputerów

Uzycie printf() i scanf() - przykłady

#include <stdio.h>
unsigned int wiek, odleglosc;
int temperatura;
float czas;
main ( ) {

printf("Podaj wiek: ");
scanf("%u", &wiek);

printf("\nPodaj odleglosc: ");
scanf("%u", &odleglosc);

printf("\nPodaj temperature: ");
scanf("%d", &temperatura);

printf("\nPodaj czas: ");
scanf("%f", &czas);
getchar();
return 0;

}

Program 3.4

Programowanie komputerów

Instrukcje języka C

Wszystkie instrukcje w j

zyku C z wyj

tkiem instrukcji z

onej

ę ś

rednikiem.

Instrukcja z

łłłł

żżżż

ona

Instrukcja

ona

ada

nawiasu

klamrowego

otwieraj

cego, dowolnych instrukcji (mog

równie

kolejne

instrukcje z

one) i nawiasu klamrowego zamykaj

cego:

{

instrukcja1;
instrukcja 2;
instrukcja 3;

{

instrukcja 4;
instrukcja 5;

}

Programowanie komputerów

Instrukcja podstawienia

Instrukcja ta zawiera dowolne wyra

enie j

zyka C. Operatory

słu

Ŝą

ce do konstrukcji wyra

zostan

opisane ni

ej.

Przykłady:

a=2; /* inicjowanie zmiennej */

a = b = c+4;

znak=‘a’;

Programowanie komputerów

Instrukcja warunkowa

Instrukcja warunkowa umo

liwia wykonanie pewnej instrukcji w

zale

ci od warto

ci wyra

enia.

Wszystkie warto

ci ró

ne od 0 s

w j

zyku C traktowane jako

prawda, równe 0 jako fałsz.

Wyra

enia logiczne s

liczone tylko do momentu, w którym mo

okre

jego warto

ść

Składnia:

if (wyra

enie) instrukcja1;

lub

if (wyra

enie) instrukcja1;

else instrukcja 3;

Programowanie komputerów

Instrukcja warunkowa

W obu postaciach instrukcja mo

e by

instrukcj

zło

. W pierwszym przypadku

instrukcja wykonuje si

, je

li warto

ść

wyra

enia jest ró

na od 0. W drugim wykonuje

jedna z dwóch podanych instrukcji (nigdy obie) - pierwsza, gdy warto

ść

wyra

enia

jest ró

na od 0, druga - gdy warto

ść

wyra

enia jest równa 0.

Programowanie komputerów

Instrukcja warunkowa - przykład

if (a > 5)

printf("a jest wi

ksze od 5\n");

else

printf("a jest mniejsze lub równe 5\n");

Programowanie komputerów

Instrukcja switch

Instrukcja switch słu

y do wybierania jednego przypadku

z wielu.

Składnia:

switch (zmienna){

case stała1:

Instrukcja1;
Break;

case stała2:

Instrukcja2;
Break;

…………
default:

InstrukcjaD;
Break;

}

Programowanie komputerów

Instrukcja switch – przykład 1

#include <stdio.h>
int main(void) {

int i;
printf(„Wprowadz liczbę od 1 do 4: ”);
scanf(„%d, &i);
switch(i) {

case 1: printf(„jeden”);

break;

case 2: printf(„dwa”);

break;

case 3: printf(„trzy);

break;

case 4: printf(„cztery”);

break;

default: printf(„Liczba nierozpoznana”);

}
return 0;

}

Programowanie komputerów

Instrukcja switch – przykład 2

#include <stdio.h>
int main(void) {

char ch;
printf(„\nWprowadź literę: ”); ch = getche(); printf(\n”);
switch(ch) {

case ‘a’:
case ‘ą’:
case ‘e’:
case ‘ę’:
case ‘i’:
case ‘o’:
case ‘ó’:
case ‘u’:
case ‘y’:

printf(„ jest samogłoską\n”);
break;

default:

printf(„ jest spółgłoską\n”);

}

return 0;

}

Programowanie komputerów

Instrukcja switch – przykład 3

#include <stdio.h>
int main(void) {

char ch;
do {
printf(„Wprowadź literę, q kończy: ”);

ch = getchar();
printf(\n”);
switch(ch) {

case ‘a’: printf(„Nadszedł ”);
case ‘b’: printf(„czas ”);
case ‘c’: printf(„ludzi honoru”);
break;
case ‘d’: printf(„Idzie ”);
case ‘e’: printf(„Ŝołnierz”);

}

}while(ch != ‘q’);

return 0;

}

Programowanie komputerów

Pętla while

Składnia:

while (wyra

enie) instrukcja;

Instrukcja umieszczona w p

tli „while" (mo

e to by

instrukcja

zło

ona) jest powtarzana a

do momentu, gdy warto

ść

wyra

enia

dzie równa 0.

W przypadku, gdy warto

ść

wyra

enia od razu b

dzie równa 0,

instrukcja nie wykona si

ani raz.

li wyra

enie nie przyjmie warto

ci 0, instrukcja b

dzie si

wykonywa

niesko

czon

liczb

razy.

Przykład

char znak;

znak=

znak=getchar

getchar

getchar();

();

while (znak!=‘#’) {

printf

printf(„

(„(„

(„\\\\n Niepoprawny znak”);

n Niepoprawny znak”);

znak=

znak=getchar

getchar

getchar();

();

}}}}

Programowanie komputerów

Pętla do

Składnia;

instrukcja;

while (wyra

enie);

tla „do" jest podobna do p

tli „while", z t

ró

nic

e warunek

kontynuacji jest sprawdzany po wykonaniu instrukcji.

Oznacza to,

e instrukcja wykona si

przynajmniej jeden raz.

Programowanie komputerów

Pętla do

Przykład:

{

printf(„Zako

czy

program?\n");

while (getchar() != ‘T');

}

Programowanie komputerów

Pętla for

Składnia:

for (wyra

enie1; wyra

enie2; wyra

enie3) instrukcja;

Przykład:

{
int i;
char txt[10];

for (i = 0; i < 10; i ++)

txt[i] = 'A';

}

Programowanie komputerów

Pętla for

Składnia:

for (wyra

enie1; wyra

enie2; wyra

enie3) instrukcja;

Wszystkie wyra

enia s

opcjonalne.

Wyra

enie1 jest obliczane przed wej

ciem do p

tli (tylko raz!).

Nast

pnie oblicza si

wyra

enie2 i sprawdza czy jest ono ró

ne od 0. Je

tak, wykonywana jest instrukcja i obliczane jest wyra

enie3.

Nast

pnie sprawdzana jest warto

ść

wyra

enia2. P

tla jest wykonywana

do momentu, gdy warto

ść

wyra

enia2 b

dzie równa 0.

Wyra

enie3 jest zawsze obliczane po wykonaniu instrukcji.

li wszystkie trzy wyra

enia w p

tli for s

puste (p

tla postaci:

for(;;) instrukcja;

to jest to bezwarunkowa p

tla niesko

czona.

Instrukcja w p

tli for mo

e nie wykona

ani raz, je

li wyra

enie2

dzie od razu równe 0.

tla for mo

e by

niesko

czon

, je

li wyra

enie2 nigdy nie

przyjmie warto

ci 0.

Wyra

enie1 b

dzie zawsze obliczone (dokładnie jeden raz).

tla for umo

liwia zgrupowanie instrukcji inicjuj

cej p

, warunku

kontynuacji i instrukcji po wykonaniu p

tli w jednym miejscu w

programie.

Programowanie komputerów

Instrukcja Return

Powoduje wyj

cie z aktualnie wykonywanej funkcji.

Instrukcja return mo

e wyst

w dowolnym miejscu w ciele

funkcji.

Instrukcja return mo

e by

yta z podaniem wyra

enia lub bez.

li wyra

enie zostanie podane, to jego warto

ść

zostanie obliczona

przed wyj

ciem z funkcji i zwrócona na zewn

trz.

Składnia:

return;

lub

return wyra

enie;

Programowanie komputerów

Instrukcja Return - przykład

long silnia(int n)
{

long wynik;
int i;

if (n <= 0) return 1;
wynik = 1;
for (i = 1; i <= n; i ++)

wynik = wynik * i;

return wynik;

}

Programowanie komputerów

Instrukcja skoku

Składnia:

goto etykieta;

Instrukcja

skoku

powoduje

bezwarunkowe

przekazanie

sterowania do instrukcji poprzedzonej etykiet

Etykiet

definiuje si

w dowolnym miejscu wewn

trz funkcji, z

której została wykonana instrukcja skoku.

Składnia:

etykieta:

Etykiet nie trzeba deklarowa

Programowanie komputerów

Instrukcja skoku - przykład

int f()

{

int l;
scanf("%d", &l");
if (l < 0) goto err;
printf("%d! = %d\n", l, silnia(l));
return 1;

err:
printf("Nie mo

na obliczy

silni liczby mniejszej od 0\n");

return 0;

}

Programowanie komputerów