operator maszyn w przemysle wlokienniczym 826[01] z1 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Jasińska

Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Marian Róg

mgr inż. Krystyna Jaros

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Maria Michalak

Konsultacja:

mgr inż. Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z1.04
„Modyfikowanie nitek”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu operator
maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Przewijanie, łączenie, nitkowanie przędzy

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Teksturowanie

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Obliczenia planu produkcji i odpadki produkcyjne

5.3.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Operator maszyn w przemyśle
włókienniczym.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane, aby
bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

826[01].O1

Technologia przędzalnictwa

826[01].Z1.01

Wykonywanie wstępnej obróbki

surowców włókienniczych

826[01].Z1.02

Wytwarzanie półproduktów

przędzalniczych

826[01].Z1.03

Wytwarzanie przędzy

826[01].Z1.04

Modyfikowanie nitek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

sklasyfikować surowce włókiennicze według określonych kryteriów,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów,

−

identyfikować surowce i półprodukty włókiennicze,

−

obliczać masę liniową półproduktów włókienniczych,

−

posługiwać się normami dotyczącymi badania wskaźników użytkowych i strukturalnych

płaskich i liniowych wyrobów włókienniczych,

−

współpracować w grupie,

−

określać kierunek i liczbę skrętów nitek pojedynczych,

−

charakteryzować metody wytwarzania nitek,

−

wytwarzać przędzę na przędzarkach obrączkowych i bezwrzecionowych, rozpoznawać
i usuwać błędy powstałe podczas przędzenia,

−

wykonywać czynności związane z konserwacją maszyn zgodnie z instrukcjami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować skład nitek,

−

rozróżnić rodzaje modyfikowanych nitek posługując się normami i katalogami,

−

wyznaczyć podstawowe parametry nitek,

−

scharakteryzować technologie modyfikowania nitek,

−

dobrać technologie do wytwarzania nitek skręcanych,

−

scharakteryzować proces wytwarzania nitek fantazyjnych,

−

scharakteryzować sposoby teksturowania jedwabiu,

−

scharakteryzować sposoby zabezpieczania nitek przed wilgocią,

−

rozróżnić sposoby likwidowania ładunków elektrostatycznych gromadzących się na nitkach,

−

określić warunki techniczne użytkowania maszyn i urządzeń pomocniczych
zapewniających przebieg procesu modyfikowania nawojów i nitek,

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

zasilić surowcem maszyny do modyfikowania nitek,

−

obsłużyć maszyny do modyfikowania nitek zgodnie z instrukcją,

−

rozpoznać błędy powstałe w procesie przewijania, łączenia i skręcania nitek,

−

usunąć przyczyny powstawania błędów w procesie modyfikowania nitek,

−

ocenić jakość wytworzonych nawojów przewijarkowych na podstawie katalogów,

−

obliczyć koszty powstałe w procesie produkcji,

−

posłużyć się nazwami handlowymi nitek i jedwabiów teksturowanych,

−

wykonać konserwację maszyn zgodnie z dokumentacją techniczną,

−

sortować odpady produkcyjne,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
w czasie obsługi maszyn do modyfikacji nitek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym

Moduł:

Technologia przędzalnictwa 826[01].Z1

Jednostka modułowa:

Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04

Temat: Organizacja stanowiska pracy przy przewijarce wodzikowej.

Cel ogólny: Czynności związane z przygotowaniem stanowiska pracy przy przewijarce

wodzikowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy przy przewijarce wodzikowej,

−

dokonać analizy poszczególnych czynności,

−

uzasadnić poszczególne czynności.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

pogadanka,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca indywidualna,

–

praca w grupach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przewijarka wodzikowa,

−

instrukcja obsługi przewijarki wodzikowej,

−

instrukcja bhp i ppoż obowiązująca przy obsłudze przewijarki wodzikowej.

Przebieg zajęć:
1.

Rozpoczęcie zajęć – sprawy organizacyjne.

Wprowadzenie, nawiązanie do tematu i omówienie celów oraz organizacji zajęć.

Pogadanka na temat organizacji na stanowisku pracy przy przewijarce wodzikowej.

Organizacja pracy:
−

uczniowie otrzymują treść ćwiczenia,

−

organizują stanowisko pracy.

Realizacja zajęć:
Uczniowie:
−

analizują treść ćwiczenia: Organizacja stanowiska pracy przy przewijarce
wodzikowej,

−

zapoznają się z odpowiednim fragmentem poradnika dla ucznia,

−

organizują stanowisko pracy przy przewijarce wodzikowej zgodnie z instrukcją
obsługi, analizują konieczność wszystkich wymaganych czynności.

Nauczyciel:
−

obserwuje pracę uczniów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

konsultuje i udziela wyjaśnień.

Sprawdzanie przygotowanego stanowiska i porównanie z prezentacją prawidłowego
rozwiązania.

Samoocena wykonanej pracy.

Podsumowanie zajęć.

Dyskusja na temat trudności w wykonaniu zadania.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów na podstawie wykonanych ćwiczeń.

Praca domowa
Zapisać w zeszycie czynności związane z przygotowaniem stanowiska przy przewijarce
wodzikowej na podstawie wykonanego ćwiczenia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

rozmowa z uczniami

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..........................................................................

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym

Moduł:

Technologia przędzalnictwa 826[01].Z1

Jednostka modułowa:

Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04

Temat: Plan przędzenia przędzalni.

Cel ogólny: Sporządzenie planu przędzalni.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić ilość przędzy, jaka ma być wyprodukowana,

−

określić ilość półproduktów potrzebną do wyprodukowania przędzy,

−

obliczyć wydajności teoretyczne poszczególnych maszyn.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie,

−

pracy w zespole,

−

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−−−−

metoda tekstu przewodniego na podstawie materiału nauczania w poradniku dla ucznia
p.4.3. Obliczenia planu produkcji i odpady produkcyjne,

−−−−

wiczenia,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca zespołowa

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−−−−

kalkulator,

−−−−

komputer,

−−−−

rzutnik multimedialny,

−−−−

arkusz do ćwiczenia,

−−−−

prezentacja wykonanych prawidłowo obliczeń,

−−−−

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,

−−−−

tekst przewodni do ćwiczenia.

Zadanie dla ucznia:
Na podstawie tabeli opracuj plan produkcyjny przędzalni. W planie założono
wyprodukowanie 1000 kg przędzy o grubości 20 tex w ciągu 8 godzin. Przyjęto, że ogólna
ilość odpadków wynosi 15,4 %, w tym przy przerobie zwojów 6,5%, taśmy ze zgrzeblarek
5,5%,taśmy z rozciągarek I 0,3%,taśmy z rozciągarek II 0,4%, niedoprzędu średniego
0,8%,niedoprzędu grubego 0,9% i przędzy 1%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela. Tekst źródłowy do ćwiczenia. Przykładowy plan przędzenia [opracowanie własne]

Produkt

Przewidywany %

odpadków

Wydajność

surowca

w %

Wymagana

produkcja

w kg

Mieszanka

–

100

1170

Zwoje

6,0

1100

Taśma ze zgrzeblarek

5,0

1042

Taśma z rozciągarek I

0,3

88,7

1038

Taśma z rozciągarek II

0,4

88,3

1033

Niedoprzęd średni

0,8

87,5

1023

Niedoprzęd gruby

0,9

86,6

1012

Przędza

1,1

85,5

1000

Razem

14,5

Plan przędzenia zakłada produkcję 1000 kg przędzy w ciągu 8 godzin. Przy każdym

przejściu wydziela się pewna ilość odpadków. Dla każdej z poprzedzających maszyn należy
przewidzieć większą ilość półproduktów w celu wyrównania strat i otrzymania żądanej ilości
przędzy. Przyjęto, że ogólna ilość odpadków wynosi 14,5%. W kolumnie trzeciej podano
wydajność surowca.

Przyjmując masę mieszanki za 100% przy 6% odpadków ilość zwojów wyniesie 94%.

Uwzględniając wymienioną ilość odpadków w czasie zgrzeblenia – ilość taśmy w stosunku
do ilości mieszanki będzie wynosić 89%. Przy ogólnej ilości odpadków równej 14,5% ilości
przędzy wyniesie 85,5%. Z każdych 100 kg mieszanki otrzyma się 94 kg zwojów,89 kg taśmy
ze zgrzeblarek 88,7 kg taśmy z rozciągarek I oraz ostatecznie 85,5 kg przędzy.

Uwzględniając: te dane, do wyprodukowania 1000 kg przędzy potrzeba:

obliczenie ilości mieszanki:
100 kg mieszanki potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x kg mieszanki potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:

x =

1000

100

⋅

= 1170 kg mieszanki

obliczenie ilości zwojów:
94 kg zwojów potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x kg zwojów potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:

x =

1000

⋅

1100 kg zwojów

obliczenie ilości taśmy:
89 kg taśmy potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x – kg taśmy potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:

x =

1000

⋅

= 1042 kg taśmy

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Podanie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

Podział uczniów na grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
Praca przy pomocy metody tekstu przewodniego.

I. Informacje

Pytania prowadzące:

Jaką ilość przędzy należy wyprodukować?

Jakie są przewidywane ilości odpadków?

Jakie są wydajności surowca?

II. Planowanie
1.

Sposób obliczenia ilości potrzebnej mieszanki.

Sposób obliczenia ilości potrzebnych zwojów.

Sposób obliczenia ilości taśmy ze zgrzeblarki.

Sposób obliczenia ilości taśmy z rozciągarki I i II.

Sposób obliczenia ilości niedoprzędu średniego i grubego.

III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracując w zespołach proponują sposób wykonania zadania.

Uczniowie zastanawiają się nad podziałem pracy.

Uczniowie opracowują plan działań.

Uczniowie konsultują z nauczycielem proponowany sposób wykonania zadania
i opracowany plan.

IV. Wykonanie
1.

Uczniowie wpisują dane liczbowe do opracowanej tabeli.

Uczniowie obliczają ilość mieszanki potrzebną do wyprodukowania przędzy.

Uczniowie obliczają ilość zwojów potrzebnych do wyprodukowania przędzy.

Uczniowie obliczają ilość taśmy ze zgrzeblarki potrzebnej do wyprodukowania przędzy.

Uczniowie obliczają ilość taśmy z rozciągarek (I i II) potrzebnej do wyprodukowania
przędzy.

Uczniowie obliczają ilość niedoprzędu z niedoprzędzarek średniej i grubej potrzebnej do
wyprodukowania przędzy.

V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność obliczeń. Nauczyciel sprawdza
poprawność wykonania zadania.

Uczniowie sprawdzają poprawność wykonanego zadania porównując z wzorem
otrzymanym od nauczyciela.

VI. Analiza końcowa
1.

Która część ćwiczenia sprawiła największe trudności.

Czy ćwiczenie zostało wykonane w całości prawidłowo.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Dokonać analizy planu przelotowości (Tabela w poradniku dla ucznia).

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

rozmowa z uczniami na temat poprawności wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przewijanie, łączenie, nitkowanie przędzy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Umieść na ramie natykowej przewijarki wałkowej, cewki otrzymane od nauczyciela.

Przeprowadź nitki przez system prowadników oraz czujniki do nawoju.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować przędzę do nałożenia na ramę natykową.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi przewijarki wałkowej,

zapoznać się z instrukcją bhp i ppoż obowiązująca przy obsłudze przewijarki,

zapoznać się z warunkami technologicznymi przędzy,

zorganizować stanowisko pracy,

wykonać polecenie,

sprawdzić, czy wszystkie czynności są wykonane prawidłowo.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

przewijarka wałkowa,

−

schemat technologiczny przewijarki,

−

instrukcja obsługi przewijarki wałkowej,

−

instrukcja bhp i ppoż,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zorganizuj stanowisko pracy przy łączniarce.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją obsługi łączniarki,

zapoznać się z instrukcją bhp i ppoż obowiązująca przy obsłudze łączniarki,

zorganizować stanowisko pracy,

dokonać analizy poszczególnych czynności,

sprawdzić, czy wszystkie czynności są wykonane prawidłowo.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

rodki dydaktyczne:

−

łączniarka,

−

instrukcja obsługi łączniarki,

−

instrukcja bhp i ppoż przy obsłudze łączniarki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Posługując się katalogiem z różnymi rodzajami błędów nawojów przewijarkowych

dokonaj oceny nawojów przewijarkowych otrzymanych od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować różne nawoje przewijarkowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, jakie błędy posiadają nawoje przewijarkowe
i jakie są przyczyny ich powstawania,

dokonać porównania otrzymanych nawojów z nawojami w katalogu,

rozpoznać błędy i przeanalizować przyczyny powstania błędów,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

różne nawoje przewijarkowe wraz z oznaczeniami numeru przędzy,

−

katalog,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Oblicz wydajność jednego wrzeciona przewijarki w kg/h, jeżeli prędkość obwodowa

bębna napędowego wynosi 5 m/s, przewijana jest przędza o grubości 25 tex, współczynnik
wydajności wynosi 0,8.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oblicza się wydajność przewijarki,

sprawdzić jednostki danych w ćwiczeniu wielkości,

wykonać obliczenia i przeanalizować poprawność wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Posługując się katalogiem z różnymi rodzajami przędzy, scharakteryzuj próbki przędzy

otrzymane od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki różnych rodzajów przędzy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

porównać otrzymane próbki przędzy z katalogiem ,

rozdzielić przy pomocy igły preparacyjnej próbki przędzy i sprawdzić, czy należą do
przędz pojedynczych czy nitkowanych,

rozpoznać rodzaj przędz i opisać ich charakterystykę w arkuszu ćwiczeniowym,
dołączając próbki,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

próbki przędzy,

−

katalog,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Przędza nitkowana ma oznaczenie: Tt 60 SSZZ/4Z/3S/2S. Jaki rodzaj nitkowania

występuje w tej przędzy? Narysuj schemat przędzy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki różnych rodzajów przędzy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oznacza się przędzę nitkowaną,

dokonać analizy otrzymanego oznaczenia przędzy nitkowanej,

zapisać w arkuszu ćwiczeniowym sposób nitkowani i narysować schemat przędzy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 7

Oznacz masę liniową przędzy nitkowanej otrzymanej od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki przędzy do oznaczania masy liniowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oznacza się masę liniową przędzy,

odmierzyć określonej długości odcinki przędzy i zważyć,

obliczyć Tt wg wzoru zgodnego z literaturą.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

waga techniczna,

−

motowidło,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Teksturowanie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rysunku przedstawiono zasadę wytwarzania nitki teksturowanej elastycznej. Nazwij

metodę i na podstawie literatury opisz sposób wytwarzania tego typu nitek.

Rysunek do ćwiczenia 1 [9, s. 55]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje o teksturowaniu oraz wyszukać informacje
w podanej literaturze,

nazwać metodę pokazaną na schemacie,

opisać sposób wytwarzania nitki teksturowanej elastycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki przędzy,

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na rysunku przedstawiono zasadę wytwarzania nitek puszystych. Nazwij tę metodę

i na podstawie literatury opisz sposób wytwarzania nitek puszystych otrzymanego tą metodą.

Rysunek do ćwiczenia 2 [9, s. 55]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje o teksturowaniu oraz wyszukać informacje
w podanej literaturze,

nazwać metodę pokazaną na schemacie,

opisać sposób wytwarzania nitki teksturowanej puszystej otrzymanej tą metodą.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie materiału zawartego w poradniku dla ucznia opisz, jakie parametry poddaje

się kontroli jakości i podaj przykładowe błędy teksturowanych nitek.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące kontroli jakości procesu
teksturowania oraz nazwać i określić najczęściej występujące błędy nitek
teksturowanych,

wymienić w arkuszu do ćwiczeń wskaźniki, jakie powinny być wyznaczane dla
sprawdzenia kontroli procesu,

wymienić w arkuszu do ćwiczeń błędy nitek teksturowanych i przyczyny ich
powstawania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Otrzymałeś od nauczyciela próbki nitek teksturowanych. Porównaj je z katalogiem.

Spróbuj je podzielić na puszyste i elastyczne. Porównaj ich właściwości. Dobierz nazwy
handlowe.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki jedwabi teksturowanych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

obejrzeć i przeanalizować wygląd próbek nitek teksturowanych,

porównać próbki z katalogiem,

pisać właściwości nitek puszystych i elastycznych i zilustrować je przykładami próbek.

Próbka nitki

teksturowanej

Rodzaj nitki

teksturowanej

Właściwości nitki

Nazwy handlowe

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki jedwabi teksturowanych,

−

katalog próbek,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Masz do dyspozycji katalogi i prospekty maszyn teksturujących. Na podstawie literatury

ródłowej, poradnika dla ucznia i prospektów maszyn dobierz technologie do wytwarzania

nitek teksturowanych do produkcji wyrobów pończoszniczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować katalogi i prospekty maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w katalogach, prospektach maszyny do teksturowania nitek do wytwarzania
wyrobów pończoszniczych,

zapisać w arkuszu do ćwiczeń rodzaje maszyn i urządzeń do teksturowania jedwabiu na
wyroby pończosznicze,

uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

katalogi i prospekty maszyn,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obliczenia planu produkcji i odpadki produkcyjne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie tabeli umieszczonej w poradniku dla ucznia opracuj plan produkcyjny

przędzalni. W planie założono wyprodukowanie 1000 kg przędzy o grubości 20 tex w ciągu
8 godzin. Przyjęto, że ogólna ilość odpadków wynosi 15,4%, w tym przy przerobie zwojów
6,5%, taśmy ze zgrzeblarek 5,5%,taśmy z rozciągarek I 0,3%,taśmy z rozciągarek II 0,4%,
niedoprzędu średniego 0,8%,niedoprzędu grubego 0,9% i przędzy 1%.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące konstrukcji planu przędzenia,

wymienić w arkuszu do ćwiczeń wskaźniki, jakie powinny być wyznaczane dla planu
przędzenia,

obliczyć ilość mieszanki, zwojów, taśmy, niedoprzędu potrzebnych do wyprodukowania
1000 kg przędzy

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Oblicz wydajność teoretyczną dla trzeparki korzystając z tabeli przędzenia i przelotowości

załączonych w poradniku dla ucznia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,

znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,

odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności trzeparki i podstawić
do wzoru,

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Oblicz wydajność teoretyczną dla zgrzeblarki, korzystając z tabeli przędzenia

i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,

znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,

odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności zgrzeblarki
i podstawić do wzoru,

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Oblicz wydajność teoretyczną dla rozciągarki I lub II, korzystając z tabeli przędzenia

i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,

znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,

odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności rozciągarki
i podstawić do wzoru,

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Oblicz wydajność teoretyczną dla niedoprzędzarki średniej korzystając z tabeli

przędzenia i przelotowości, załączonych w poradniku dla ucznia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,

znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,

odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności niedoprzędzarki
ś

redniej i podstawić do wzoru,

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Oblicz wydajność teoretyczną dla przędzarki w ciągu 8 godzin, korzystając z tabeli

przędzenia i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,

znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,

odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności przędzarki i podstawić
do wzoru,

uwzględnić czas pracy maszyny – 8 godzin,

zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 7

Opisz rodzaje odpadków użytkowych i zwrotnych powstałych w czasie procesów

przędzalniczych. Określ odpadki nieprzędne i odpadki lub straty nieuchwytne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować różne rodzaje odpadków powstałych w procesie przędzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące odpadków produkcyjnych,

zapisać w arkuszu do ćwiczeń rodzaje odpadków użytkowych i zwrotnych powstających
w procesach przędzalniczych,

zapisać w arkuszu do ćwiczeń definicję odpadków nieprzędnych i nieuchwytnych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 8

Oblicz wydajność surowca (bawełna średnich gatunków w procesie zgrzebnym), jeżeli

ilość odpadków z poszczególnych maszyn wynosi:

−

z targarek, zasilarek, rozluźniarek i trzeparek 4,5%.

−

ze zgrzeblarek

8,5%.

−

inne odpadki

1,4%.

−

straty nieuchwytne

0,3%,

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące wydajności surowca,

obliczyć łączną ilość odpadków w procesie przędzenia,

obliczyć wydajność surowca,

dokonać analizy otrzymanych wyników.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Modyfikowanie nitek

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,14, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16 ,18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. d, 4. a, 5. b, 6. d, 7. c, 8. c, 9. c, 10. b, 11. c,

12. c, 13. a, 14. d, 15. b, 16. c, 17. b, 18. b, 19. c, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Scharakteryzować cel procesu przewijania

Rozpoznać rodzaj nawoju przewijarkowego

Nazwać urządzenie do odwijania w przewijarce

Scharakteryzować sposób tworzenia warstw
w nawoju przeijarkowym

Określić długość węzłów podczas wiązania
zerwanej przędzy

Rozpoznać przyczyny powstawania błędu nawoju
przewijarkowego

Rozpoznać rodzaj przędzy nitkowanej

Oznaczyć przędzę nitkowaną

Rozpoznać rodzaj przędzy fantazyjnej

10 Wyjaśnić sposób uzyskania efektu w przędzy

fantazyjnej płomykowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Dobrać metodę wytwarzania nitki teksturowanej

elastycznej

12 Dobrać wielkość wydłużenia jedwabiu

elastycznego

13 Rozpoznać nazwę handlową jedwabiu

teksturowanego

14 Dobrać cechę jedwabiu, która zostaje poprawiona

poprzez teksturowanie

15 Dokonać analizy zapisu masy liniowej

16 Porównać grubości przędzy w różnych

jednostkach

17 Dokonać analizy pochodzenia odpadków

nieprzednych

18 Dobrać wielkość odpadków przy przerobie

bawełny na zgrzeblarce

19 Dobrać wielkość wydajności surowca w procesie

przędzenia

20 Rozpoznać na schemacie metodę wytwarzania

jedwabiu teksturowanego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego dołączone są cztery odpowiedzi, z których tylko
jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając znak X w odpowiedniej
rubryce. Jeśli się pomylisz i chcesz poprawić odpowiedź, zaznacz błędną odpowiedź
kółkiem i ponownie zakreśl odpowiedź prawidłową.

Zadania, które wymagają prostych obliczeń wykonaj przed zaznaczeniem odpowiedzi.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem procesu przewijania jest

otrzymanie nawoju przędzy odpowiedniego kształtu.

przewinięcie przędzy na kopki przędzalnicze.

dodatkowe skręcenie przędzy.

złączenie kilku przędz.

Na rysunku pokazany jest nawój

cylindryczny równoległy.

cylindryczny krzyżowy.

stożkowy.

stożkowo-krzyżowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do odwijania przędzy z motków lub nawojów w przewijarce służy

oczyszczacz przędzy.

urządzenie nawojowe.

prowadniki i naprężacze.

urządzenie natykowe.

Tworzenie poszczególnych warstw nawoju w łączniarce odbywa się wskutek

ruchu postępowego wodzika.

działania oczyszczaczy szczelinowych.

działania systemu prowadników i naprężaczy.

działania urządzenia natykowego.

Końce nitek węzła podczas zrywu nitki na przewijarce powinny mieć długość

1–5 mm.

5–8 mm.

8–12 mm.

12–15 mm.

Splatane zwoje przędzy podczas przewijania powstają, gdy

wodziki, prowadniki i naprężacze nie są oczyszczone.

przewijaczka nie wiąże zerwanej nitki.

zerwana nitka przeniesie się na sąsiednią nitkę.

wrzeciona natykowe są ustawione nieprawidłowo.

Na rysunku pokazana jest przędza nitkowana, która składa się z

4 przędz pojedynczych.

2 przędz pojedynczych.

6 przędz pojedynczych.

1 przędzy pojedynczej.

Przędzę pojedynczą 50 tex skręcono poczwórnie. Otrzymana przędza nitkowana ma

oznaczenie
a)

Tt 50.

Tt 50/2.

Tt 50/4.

Tt 50/1.

Na rysunku pokazana jest przędza fantazyjna

płomykowa.

pętelkowa.

szenilowa.

krepowa.

10.

W przędzy fantazyjnej płomykowej efekt zgrubienia uzyskano poprzez

okręcenie przędzy odcinkami innej przędzy.

okręcenie przędzy odcinkami niedoprzędu.

skręcania dwóch różnokolorowych nitek.

skręcania różnokolorowych włókien.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Nitka teksturowana elastyczna powstaje w wyniku

medody dziania – prucia.

metody zgniatania.

metody fałszywego skrętu.

metody pętlenia.

12.

Nitka teksturowana elastyczna wyróżnia się wydłużeniem

100%.

300%.

500%.

700%.

13.

Elastil to nazwa handlowa nitki teksturowanej z włókien

poliamidowych.

poliakrylonitrylowych.

poliestrowych.

poliuretanowych.

14.

W wyniku procesu teksturowania nitki syntetyczne są bardziej

Wytrzymałe na rozciaganie.

odporne na środki chemiczne.

odporne na promienie słoneczne.

puszyste i grube.

15.

Zapis 20 tex oznacza, że

1 km nitki waży 2 g.

1 km nitki waży 20 g.

1 m nitki waży 20 g.

20 km nitki waży 1 g.

16.

Największą grubość spośród podanych poniżej ma przędza

5 tex.

1000 tex.

2 ktex.

10 tex.

17.

Odpadki nieprzędne są to

odpadki powstałe przy zmiataniu podłóg.

kurz z wałków czyszczących.

odpadki wydzielane przez targarki bel.

odpadki wydzielane przez zgrzeblarki.

18.

Podczas przerobu bawełny średnich gatunków powstają odpadki przy przerobie na

zgrzeblarce. Ich ilość waha się w granicach
a)

1–5%.

5–10%.

10–15%.

15–20%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Łączna wydajność surowca w normalnych warunkach waha się w granicach

7–75%.

76–81%.

82–91%.

92–95%.

20.

Na rysunku przedstawiono metodę wytwarzania jedwabiu teksturowanego

fałszywego skrętu.

zgniatania.

dziania – prucia.

pętlenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................................................................................

Modyfikowanie nitek

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test „próba pracy” do jednostki modułowej

„Modyfikowanie nitek”

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

30 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III

dostateczny

35 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III

dobry

45 punktów w tym, co najmniej 2z obszaru IV

bardzo dobry

55 punktów w tym, co najmniej 2 z obszaru IV

Kryteria oceny

Klucz punktowania

Obszar
wymagań

Sprawdzana
czynność

Kryterium wykonania czynności

Punktacja

1 Zapisanie

w planie pracy
czynności
prowadzących do
wykonania
zadania

po 1 punkcie, jeżeli uczeń :
–

zapisał czynności związane
z wykonaniem przędzy, zgodnie z ich
kolejnością wykonywania,

–

zapisał parametry przędzy ,rodzaj
surowca, masę liniową z załącznika nr
1

–

sporządził wykaz surowców
,materiałów i narzędzi niezbędnych do
przeprowadzenia procesu przewijania

–

obliczył ilość surowca potrzebnego do
przeprowadzenia zadania.

0-4

2 Organizowanie

stanowiska pracy

po 1 punkcie, jeżeli uczeń :
–

zgromadził na stanowisku pracy
surowiec potrzebny do wykonania
przędzy,

–

rozmieścił na stanowisku pracy
potrzebne wyposażenie dodatkowe

–

sprawdził sprawność maszyny i stan
zabezpieczeń,

–

założył odzież ochronną niezbędną do
wykonania zadania

–

sprawdził, czy wybrane są odpadki
spod maszyny.

0–5

3 Uruchomienie

maszyny
i urządzeń
występujących
w procesie
wytwarzania
taśmy

po 10 punktów za:
–

włączenie przycisku uruchamiającego
silnik,

–

włączenie mechanizmu
uruchamiającego maszynę.

0–20

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4 Wykonywanie

czynności
związanych
z obsługą
maszyny zgodnie
z instrukcja
obsługi

po 5 punktów za:
–

wymienił przewinięte cewki
przędzalnicze na pełne,

–

łączył początek nitki z pełnego nawoju
przędzalniczego z końcem nitki
poprzednio nawijanej na cewkę
stożkową

0–10

5 Likwidowanie

powstałych
w procesie
przerobu usterek
i błędów
technologicznych

5 punkt za:
–

sprawdzenie prawidłowości przebiegu
procesu przewijania

–

dokonywanie łączenia przędzy po
zrywie.

0–10

6 Reagowanie

niewłaściwą
pracę maszyny

1 punkt za:
–

nadzorowanie poprawności pracy
maszyny,

–

zgłaszanie nauczycielowi
nieprawidłowości w pracy maszyny.

0–2

7 Zapisanie

w dokumentacji
ilości wykonanej
produkcji

1 punkt za:
–

zapisanie w dokumentacji ilości
przewiniętej przędzy.

0–1

8 Utrzymywanie

ładu i porządku
na

stanowisku

pracy

1 punkt za:
–

utrzymywanie w czystości maszyny

–

usuwanie puchu z oczek wodzika,

–

oczyszczanie prowadników przędzy.

0–3

9 Uporządkowanie

stanowiska pracy

1 punkt za:
–

oczyszczenie maszyny,

–

rozliczenie surowca,

–

zagospodarowanie odpadów.

0–3

1
0

Prezentacja
wykonanego
projektu

po 1 punkcie, jeżeli uczeń:
–

przedstawił sposób przeprowadzenia
zadania,

–

uzasadnił sposób wykonania przędzy,

–

wskazał trudności jakie napotkał przy
wykonywaniu zadania.

0–3

Razem ilość punktów możliwych do uzyskania

0–60

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania zadań podobnych do zawartego w teście.

Omów z uczniami sposób rozwiązywania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli
planowanie, organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

Przeprowadź prezentację rozwiązanych zadań.

10.

Ustal przyczyny ewentualnych trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

11.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie w przyszłości
niepowodzeń dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

Zapoznaj się z treścią zadania.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Modyfikowanie nitek”.

Dokonaj analizy treści zadania.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie:
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
zrealizowania zadania,

–

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do rozwiązania zadania,

–

wykonanie to wyprodukowanie podanej w zadaniu ilości przędzy oraz obliczenie
masy liniowej wyprodukowanej przędzy,

–

prezentowanie to przedstawienie wykonanych obliczeń, uzasadnienie ich, wskazanie
czy miałeś trudności w wykonaniu zadania.

Na rozwiązanie zadania masz 135 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

karta zadania,

–

kalkulator,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 7,

–

przewijarka wałkowa,

–

instrukcja obsługi przewijarki wałkowej,

–

załącznik nr 1.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: …………………………………………………………………………..

Treść zadania:

Przewiń 15 kg przędzy na przewijarce wałkowej na nawoje stożkowo-krzyżowe. Parametry

przędzy, rodzaj surowca, masę liniową, wydajność maszyny odczytaj z załącznika 1.

Maszyna jest obłożona surowcem w postaci cewek z przędzą w ilości wystarczającej na

wykonanie określonej w zadaniu ilości przędzy. Przed przystąpieniem do pracy sprawdź
zgodnie z instrukcją obsługi prawidłowość działania przewijarki wałkowej.

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Wykonanie zadania
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 1

Tabela. Wybrane parametry procesu przewijania [opracowanie własne]

Rodzaj surowca

Bawełna średniowłóknista

Max prędkość przewijania
w m/s

8–13

Tt produktu wyjściowego

18,5

Produkcja w kg/h naw
przeliczeniu 1 osobę
obsługi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Chylewska B., Jackowski T., Kołaciński T., Malinowski M.: Technologia przędzy

i włóknin. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1979

Jabłoński W., Jackowski T.: Technologia przędzalnictwa bawełny. Wydawnictwo

Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982

Jabłoński W., Jackowski T.: Bezwrzecionowe systemy przędzenia. Wydawnictwa

Naukowo-Techniczne, Warszawa 1983

Kamieński R., Janke M.: Przędzalnictwo wełny. WSiP Warszawa1983

Kupczyński Cz., Sikora B.: Przędzalnictwo czesankowe. WSiP, Wrocław 1986

Malinowski M.: Przędzalnictwo bawełny dla ZSZ, WSiP, Wrocław 1975

Stowarzyszenie Włókienników Polskich Przegląd Włókienniczy, Łódź 1976

Praca zbiorowa: Materiałoznawstwo włókiennicze dla technikum, WSiP Warszawa 1988

Semek P.: Materiałoznawstwo. Podręcznik dla szkół zasadniczych, WSiP Warszawa 1999

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000