operator maszyn w przemysle wlokienniczym 826[01] z1 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Maria Michalak
Barbara Jasińska

Wykonywanie wstępnej obróbki surowców włókienniczych
826[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Marian Róg
mgr inż. Halina Włodarczyk

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Maria Michalak

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z1.01
„Wykonywanie wstępnej obróbki surowców włókienniczych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Wstępna obróbka włókien bawełny i bawełnopodobnych

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Wstępna obróbka włókien wełny

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Przygotowanie

włókien

wtórnych

ponownych

przędzenia

i konwerterowe przygotowanie włókien chemicznych

5.3.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn w przemyśle
włókienniczym.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi
na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiadanie na pytania, lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły

lub w zakładach współpracujących ze szkołą. Prowadzący może również zrealizować
ć

wiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia, potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to między innymi:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie,

−

tekstu przewodniego,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda projektu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

826[01].01

Technologia przędzalnictwa

826[01].Z1.01

Wykonywanie wstępnej obróbki

surowców włókienniczych

826[01].Z1.02

Wytwarzanie półproduktów

przędzalniczych

826[01].Z1.03

Wytwarzanie przędzy

826[01].Z1.04

Modyfikowanie nitek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

klasyfikować surowce włókiennicze według określonych kryteriów,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów,

−

identyfikować surowce i półprodukty włókiennicze,

−

obliczać grubość półproduktów włókienniczych,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować surowce włókiennicze według określonych kryteriów,

−

scharakteryzować metody wstępnej obróbki surowców włókienniczych,

−

określić metody mieszania i melanżowania surowców włókienniczych,

−

rozpoznać rodzaje i budowę mechanizmów oraz urządzeń do wstępnej obróbki
surowców,

−

określić zasady działania mechanizmów i urządzeń,

−

odczytać rysunki części maszyn i urządzeń stosowanych w procesie wstępnej obróbki
surowca,

−

scharakteryzować

procesy

zachodzące

podczas

przygotowywania

surowców

włókienniczych,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

dobrać maszyny i urządzenia do wstępnej obróbki surowców włókienniczych,

−

posłużyć się instrukcjami obsługi maszyn,

−

wykonać czynności związane z zasilaniem maszyn do obróbki wstępnej,

−

obsłużyć urządzenia programujące stosowane w maszynach do obróbki wstępnej
surowców włókienniczych,

−

określić wpływ współpracy mechanizmów maszyn i urządzeń na proces przygotowania
mieszanki włókien,

−

rozpoznać stan techniczny urządzeń pomocniczych stosowanych w procesie mieszania,
rozluźniania i oczyszczania surowców,

−

obsłużyć maszyny stosowane do obróbki wstępnej surowców,

−

dobrać sposoby likwidowania ładunków elektrostatycznych gromadzących się na
włóknach,

−

rozpoznać i zlikwidować przyczyny awarii maszyn,

−

wykonać czynności związane z zasilaniem zgrzeblarki,

−

rozpoznać błędy powstałe w procesach wstępnej obróbki surowca,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wstępnej obróbki surowców.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia przędzalnictwa 826[01].01

Jednostka modułowa:

Wykonywanie wstępnej obróbki surowców 826[01].Z1.01

Temat: Zasady klasyfikacji wełny.

Cel ogólny: Klasyfikowanie wełny według różnych kryteriów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować wełnę według określonych kryteriów,

−

rozróżnić określone rodzaje wełny przerabianej w przędzalni.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie pracy,

−

praca w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 4 osobowych.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wiczenie 1 zawarte w części 5.2 pakietu dla nauczyciela,

−

próbki wełny,

−

katalog wełny z opisem,

−

klej,

−

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

−

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Rozpoczęcie zajęć – sprawy organizacyjne.

Wprowadzenie, nawiązanie do tematu i omówienie celów oraz organizacji zajęć.

Organizacja pracy:

−

podział uczniów na grupy,

−

uczniowie otrzymują treść ćwiczenia (ćwiczenie 1, część 5.2 pakietu dla
nauczyciela),

−

organizują stanowisko pracy.

Realizacja zajęć:
Uczniowie:

−

analizują treść ćwiczenia,

−

zapoznają się z odpowiednim fragmentem poradnika dla ucznia,

−

odpowiadają na pytania podane w ćwiczeniu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

wykonują katalog próbek z opisem,

−

prezentują swoją pracę,

−

dokonują samooceny po porównaniu z wzorcem.

Nauczyciel:

−

obserwuje pracę uczniów,

−

prowadzi konsultacje, udziela wyjaśnień.

Prezentacja prawidłowo wykonanego katalogu z opisem. Samoocena wykonanych
obliczeń.

Samoocena wykonanych katalogów.

Podsumowanie zajęć:

−

dyskusja na temat trudności w realizacji ćwiczenia.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów, na podstawie wykonanych katalogów i ich samooceny.

Praca domowa
Wklej do zeszytu trzy próbki wyrobów wełnianych (np.: włóczki, dzianiny) z opisem.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia przędzalnictwa 826[01].01

Jednostka modułowa:

Wykonywanie wstępnej obróbki surowców 826[01].Z1.01

Temat: Warunki bezpiecznej obsługi maszyn wstępnej obróbki włókien bawełny

i bawełnopodobnych.

Cel ogólny: Określenie warunków bezpiecznej obsługi maszyn wstępnej obróbki włókien

bawełny i bawełnopodobnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,

−

posłużyć się instrukcjami obsługi maszyn,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas wstępnej obróbki surowców.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie pracy,

−

praca w grupie,

−

odpowiedzialność

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2 osobowych.

Czas: 5 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

tekst przewodni,

−

instrukcje BHP i p.poż. obowiązujące w przędzalni bawełny,

−

instrukcje bhp obsługi maszyn wchodzących w skład linii do przerobu bawełny
i mieszanek,

−

linia do przerobu bawełny i mieszanek,

−

odzież ochronna,

−

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia
Ć

wiczenie 9, zawarte w części 5.1 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

Podział grupy uczniów na grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa – wykonanie ćwiczenia
Praca metodą tekstu przewodniego.

Tekst przewodni do ćwiczenia:
I Informacje

Pytania prowadzące:

Jakie zasady BHP obowiązują w przędzalni bawełny?

Jakie zasady BHP obowiązują podczas obsługi linii do przerobu bawełny i mieszanek?

Czy są miejsca szczególnie niebezpieczne, stanowiące zagrożenie życia i zdrowia
pracownika obsługującego maszyny?

Jaki są zabezpieczone miejsca stanowiące zagrożenia?

Jakie są zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania przepisów bhp i ppoż na przędzalni?

Co należy sprawdzić przed włączeniem i uruchomieniem zestawu maszyn?

Gdzie znajduje się główny włącznik energii elektrycznej?

Jakie czynności wykonać w przypadku awarii maszyny?

Jakie czynności trzeba wykonać przed uruchomieniem zestawu maszyn?

10.

Jak należy składować surowiec do zasilania zestawu maszyn?

II Planowanie

Uczniowie określają:

Sposób bezpiecznego zorganizowania stanowiska pracy.

Miejsca są szczególnie niebezpieczne stanowiące zagrożenie życia i zdrowia pracownika
obsługującego maszyny.

Czynności, które należy wykonać podczas przygotowywania maszyn do pracy.

Czynności, na które należy zwrócić uwagę w czasie pracy maszyny.

Miejsce składowania surowca do zasilania zestawu maszyn.

Sposób i plan wykonania zadania.

Podział pracy.

III Ustalenie
1.

Uczniowie konsultują z nauczycielem opracowany plan realizacji i proponowany sposób
wykonania zadania. Nauczyciel koryguje ewentualne błędy.

IV Wykonanie
1.

Uczniowie opracowują warunki bezpiecznej obsługi maszyn wchodzących w skład liii do
przerobu bawełny i mieszanek.

Uczniowie opracowują „mapę” miejsc szczególnie niebezpiecznych, stanowiących
zagrożenie i życia i zdrowia pracownika.

Uczniowie opracowują informację o sposobach postępowania w przypadku awarii
maszyn.

V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność opracowań.

Uczniowie prezentują opracowania.

VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Podaj przykłady zasad ergonomii zastosowanych w linii technologicznej do przerobu bawełny
i mieszanek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1.

Wstępna obróbka włókien bawełny i bawełno podobnych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj klasyfikacji surowców przerabianych w przędzalni bawełny. Odpowiedz na

podane pytania.
1.

Jakie właściwości włókien bawełny uwzględnia się w klasyfikacji?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2.

Jakie są charakterystyczne cechy bawełny długowłóknistej, średniowłóknistej
i krótkowłóknistej?

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………….……………..
3.

Jakie rodzaje włókien chemicznych przerabia się w przędzalniach bawełny?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Należy przygotować próbki bawełny i włókien chemicznych
bawełnopodobnych oraz katalogi z wzorcami bawełny według klasyfikacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości o klasyfikacji włókien bawełny i włóknach
chemicznych przerabianych w przędzalniach bawełny,

odpowiedzieć na pytania zawarte w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

dyskusja na temat właściwości bawełny i włókien chemicznych bawełnopodobnych.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj systemy przędzenia stosowane w przędzalnictwie bawełny, skorzystaj

z podanej tabeli.

System przędzenia

Rodzaj przerabianego

surowca

Kolejność i rodzaje procesów obróbki włókna

rednioprzędny

Cienkoprzędny

Odpadkowy

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować prezentację systemów przędzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości na temat systemów przędzenia
w przędzalnictwie bawełny,

scharakteryzować systemy przędzenia,

opracować informacje w tabeli według wzoru podanego w tabeli,

dokonać samooceny swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

dyskusja na temat systemów w przędzalnictwie bawełny.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Określ zasady tworzenia mieszanek bawełny z włóknami chemicznymi. Odpowiedz na

następujące pytania.
1)

Jakie są zasady dobierania włókien do mieszanki?

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………..
2)

Jaki jest wpływ włókien chemicznych na właściwości przędzy?

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
3)

Podaj przykłady procentowych udziałów składników w mieszankach.

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na cel tworzenia mieszanek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości na temat tworzenia mieszanek
w przędzalnictwie bawełny,

opracować i zapisać odpowiedzi na pytania,

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wymień i określ zadania zespołów roboczych maszyn mieszających.

Nazwa zespołu roboczego

Zadania

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować schematy zespołów roboczych maszyn mieszających.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości na temat maszyn mieszających,

obserwować zespoły robocze maszyny do mieszania surowca,

opracować informacje w tabeli,

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

maszyna do mieszania surowca,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Odpowiedz na następujące pytania i wykonaj obliczenia.

Wymień cechy, którymi powinny charakteryzować się zwoje z trzeparek.

Oblicz masę zwoju z trzeparki, jeżeli ma on długość 34 m i masę liniową 400 000 tex.

Oblicz wydajność w kg/h trzeparki przy założonych danych:

−

prędkość wałków podzwojowych v = 0,120 m/s,

−

masa liniowa zwoju w kilotexach 400 ktex,

−

współczynnik wydajności

= 0,90.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Należy przygotować prezentację odpowiedzi na pytania
umożliwiającą uczniom samoocenę swojej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości na temat trzeparek,

odpowiedzieć na pytania i wykonać obliczenia,

dokonać samooceny swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

–

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z zestawem maszyn w nowoczesnej linii do przerobu bawełny i mieszanek.

Określ: zadania technologiczne poszczególnych maszyn, jakie parametry pracy można
zaprogramować oraz sposób ich kontroli.

Nazwa maszyny

Zadania technologiczne

maszyny

Programowane

parametry

Sposób kontroli

parametrów procesu

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiale nauczania wiadomości na temat nowoczesnych linii
technologicznych do obróbki wstępnej,

zapoznać się instrukcją obsługi maszyn wchodzących w skład linii technologicznej,

obserwować pracę linii technologicznej i osób obsługujących,

zaobserwować błędy powstające w procesie obróbki wstępnej i sposoby ich likwidacji,

uzupełnić tabelę,

sporządzić notatkę na temat błędów w procesie wstępnej obróbki i sposobach ich
likwidacji,

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

linia technologiczna do przerobu bawełny i mieszanek,

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 7

Zaobserwuj pracę rozluźniarko-oczyszczarki, np. AE31 firmy Falubaz. Określ zasadę

działania na podstawie obserwacji i schematu technologicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się ze schematem technologicznym rozluźniarko-oczyszczarki AE31 firmy
Falubaz zawartym w materiale nauczania,

obserwować pracę maszyny,

zapisać zasadę działania w zeszycie przedmiotowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

rozluźniarko-oczyszczarka, np. AE31 firmy Falubaz,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 8

Opracuj na podstawie obserwacji szafy sterowniczej linii do przerobu bawełny

i mieszanek oraz instrukcji obsługi: wykaz parametrów podlegających regulacji i sposób ich
nastawiania, wykaz informacji związanych z awarią maszyn.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zaprezentować uczniom sposoby regulacji parametrów powadzenia procesu wstępnej obróbki
surowca w linii do przerobu bawełny i mieszanek

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z budową szafy sterowniczej,

zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny,

przeprowadzić wywiad z mistrzem oddziału,

przedstawić wykonanie ćwiczenia w formie graficznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z objaśnieniem.

rodki dydaktyczne:

−

zeszyt przedmiotowy,

−

instrukcja (instrukcje) obsługi,

−

linia do przerobu bawełny i mieszanek,

−

poradnik dla ucznia,

−

ubranie robocze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 9

Określ warunki bezpiecznej obsługi maszyn linii do przerobu bawełny i mieszanek.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami BHP obowiązującymi w sali produkcyjnej, gdzie znajdują się
maszyny,

wyszukać w maszynach miejsca (mechanizmy), które mogą stanowić zagrożenie,

sprawdzić czy są zamontowane prawidłowo wszystkie osłony,

przedstawić zasady bezpiecznego składowania surowców przy stanowisku pracy,

określić warunki bezpiecznej obsługi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego (tekst przewodni opracowany w scenariuszu 2).

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje BHP i p.poż.,

−

instrukcje bhp obsługi maszyn wchodzących w skład liii do przerobu bawełny
i mieszanek,

−

linia do przerobu bawełny i mieszanek,

−

odzież ochronna,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 10

Opisz, na podstawie obserwacji i instrukcji obsługi maszyn, jakie czynności wykonuje

pracownik obsługujący maszyny oddziału wstępnej obróbki włókna w przędzalni bawełny.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcjami (instrukcją) obsługi maszyn,

obserwować pracę maszyn oddziału wstępnej obróbki przędzalni bawełny,

przeprowadzić wywiad z pracownikiem (pracownikami) obsługującego maszyny,

opisać czynności wykonywane przez pracownika (pracowników) obsługującego maszyny
wstępnej obróbki włókna w przędzalni bawełny

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie,

–

dyskusja na temat obsługi maszyn obróbki wstępnej włókien bawełny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi maszyn,

−

maszyny wstępnej obróbki w przędzalni bawełny,

−

odzież ochronna,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Wstępna obróbka włókien wełny

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj klasyfikacji wełny. Odpowiedz na podane pytania i wykonaj katalog próbek

z opisem.
1.

Jakie są właściwość wełny: cienkiej, średniej i grubej?

Jakie są oznaczenia wełny z uwagi na wiek zwierzęcia?

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………….……..
3.

Jakie rodzaje wełny wyróżnia się ze względu na stan masy włóknistej?

Na czym polegają uszkodzenia wełny?

Co to są uszkodzenia wełny?

Na czym polega proces karbonizacji wełny i w jakim celu jest prowadzony?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować próbki wełny oraz katalog wełny z opisem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z odpowiednim fragmentem materiału nauczania,

odpowiedzieć na pytania zawarte w ćwiczeniu,

wykonać katalog próbek,

zaprezentować swoja pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie (można wykorzystać scenariusz nr 1 podany w poradniku).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

arkusz ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbki wełny,

−

kolorowe mazaki,

−

klej,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Oblicz zużycia surowca wełnianego i poliestrowego. Przędzalnia ma wytwarzać przędzę

dwuskładnikową, wełna + włókno poliestrowe o procentowym składzie 45/55. Przewiduje się
ogólne zużycia surowca 1500 kg.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wykonać obliczenia,

zapisać wyniki obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

kalkulator.

Ćwiczenie 3

Scharakteryzuj procesy wstępnej obróbki wełny, według tabeli.

Nazwa procesu

Cel przeprowadzania

Przebieg procesu

Sortowanie

Pranie

Rozluźnianie i oczyszczanie

Natłuszczanie

Nanoszenie preparacji

antyelektrostatycznej

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z odpowiednim fragmentem materiału nauczania,

opracować charakterystykę procesów i zapisać w tabeli,

przedstawić efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

dyskusja na temat różnic w obróbce wstępnej bawełny i wełny.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatur według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Zaobserwuj pracę rozluźniarko-mieszarki („wilka zgrzeblącego”). Określ zasadę

działania na podstawie obserwacji i schematu technologicznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować schemat technologiczny maszyny z opisem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się ze schematem technologicznym rozluźniarko-mieszarki („wilka
zgrzeblącego”),

obserwować pracę maszyny,

zapisać zasadę działania w zeszycie przedmiotowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

wilk zgrzeblący,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Określ warunki bezpiecznej obsługi maszyn wstępnej obróbki włókien wełny

i wełnopodobnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować tekst przewodni o realizacji ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z przepisami BHP obowiązującymi w sali produkcyjnej, gdzie znajdują się
maszyny,

wyszukać w maszynie miejsca (mechanizmy), które mogą stanowić zagrożenie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sprawdzić czy są zamontowane prawidłowo wszystkie osłony,

przedstawić zasady bezpiecznego składowania surowców przy stanowisku pracy,

określić warunki bezpiecznej obsługi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje BHP i ppoż.,

−

maszyny wstępnej obróbki wełny i włókien wełnopodobnych,

−

odzież ochronna,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Opisz, na podstawie obserwacji i instrukcji obsługi maszyn, jakie czynności wykonuje

pracownik obsługujący maszyny oddziału wstępnej obróbki włókna w przędzalni wełny.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Należy przygotować tekst przewodni do realizacji ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcjami (instrukcją) obsługi maszyn,

obserwować pracę maszyn oddziału wstępnej obróbki przędzalni wełny,

przeprowadzić wywiad z pracownikiem (pracownikami) obsługującym maszyny,

opisać czynności wykonywane przez pracownika (pracowników) obsługującego maszyny
wstępnej obróbki włókna w przędzalni wełny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi maszyn,

−

maszyny wstępnej obróbki w przędzalni wełny,

−

odzież ochronna,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Przygotowanie

włókien wtórnych i ponownych do

przędzenia

konwerterowe

przygotowanie

włókien

chemicznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj odpadkowy system wytwarzania przędzy.

Jakie podstawowe operacje wchodzą w skład procesu przędzenia odpadkowego?

Jakim procesom poddawane są zużyte ścinki tkanin i dzianin?

Jakie maszyny wchodzą w skład zespołu zgrzebnego do przerobu surowców
odpadkowych?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z odpowiednim fragmentem materiału nauczania,

odpowiedzieć na pytania zawarte w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj konwertorowy system przygotowania włókien chemicznych.

Wyjaśnij określenie konwerter?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do jakiego rodzaju włókien stosowane są konwertery?

Jakie metody są stosowane w konwertorowym systemie przygotowania włókien
chemicznych?

Opisz konwerterowe metody cięcia i rwania.

Nazwa metody

Przebieg metody

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z odpowiednim fragmentem materiału nauczania,

odpowiedzieć na pytania zawarte w ćwiczeniu,

opisać metody w tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

dyskusja na temat systemu konwerterowego.

rodki dydaktyczne:

−

arkusz ćwiczenia,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura według punktu 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Wykonywanie wstępnej

obróbki surowców włókienniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 9, 13, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. d, 10. c, 11. d,

12. b, 13. c, 14. c, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. d, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać system przędzenia do rodzaju
bawełny

Rozróżnić cel rozluźniania i mieszania

Rozróżnić wady wełny

Rozróżnić proces wstępnej obróbki
wełny przed sortowaniem

Rozróżnić zadania urządzeń
zabezpieczających pracę maszyny

Rozróżnić środek stosowany do
procesu karbonizacji weny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazać cel natłuszczania wełny

Określić zadanie zasilarki wagowej

Określić zależność liczby maszyn
w zespole mieszająco-trzepiącym
a rodzajem przerabianego surowca

Rozróżnić urządzenia transportujące
surowiec w nowoczesnych linach
technologicznych obróbki wstępnej
włókien

Dobrać rodzaj włókien do systemu
konwerterowego

Rozróżnić długość handlową bawełny
ś

redniowłóknistej

Określić długość włókien wiskozowych
przerabianych w przędzalniach
bawełny

Dobrać proces obróbki szmat w celu
zniszczenia drobnoustrojów

15 Rozróżnić proces melanżowania

Dobrać rodzaj maszyny do trzepania
surowca w stanie luźnym

17 Określić zadanie skubarki bel

Zidentyfikować określenie wełny ze
względu na wiek zwierzęcia

Dobrać składnik mieszanki
polepszający odporność na gniecenie

Określić prędkość wałków zasilającego
i wydającego w urządzeniu do
zrywania niekontrolowanego na
podstawie analizy schematu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego dołączone są cztery odpowiedzi, z których tylko
jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając znak X w odpowiedniej
rubryce. Jeśli się pomylisz i chcesz poprawić odpowiedź, zaznacz błędną odpowiedź
kółkiem i ponownie zakreśl odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Bawełna długowłóknista przerabiana jest systemem
a)

rednioprzędnym.

odpadkowym.

cienkoprzędnym.

długoprzędnym.

Rozluźnianie i mieszanie bawełny ma na celu między innymi
a)

natłuścić włókna.

usunąć zanieczyszczenia roślinne.

rozprostować włókna.

zmniejszyć długość włókien.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do wad wełny zalicza się
a)

wełnę nitkowaną.

wełnę melanżowi.

włókna długie.

włókna grube.

Bele wełny przed sortowaniem należy poddać procesowi
a)

prania.

płukania.

wirowania.

ogrzewania.

Podstawowym zadaniem urządzeń zabezpieczających pracę maszyn wstępnej obróbki
włókien jest
a)

wyłączenie maszyny.

usunięcie awarii.

włączenie alarmu w hali produkcyjnej.

wyłączenie wszystkich maszyn w hali produkcyjnej.

Proces karbonizacji polega na działaniu na wełnę
a)

kwasem octowym.

wodorotlenkiem sodu.

kwasem siarkowym.

zasadą amonową.

Natłuszczanie wełny ma na celu zwiększenie
a)

grubości włókien.

wilgotności włókien.

ilości wydzielanego pyłu podczas przerobu.

podatności do elektryzowania włókien.

Zasilarka wagowa w linii do przerobu bawełny i mieszanek zapewnia odpowiednie
a)

wymieszanie włókien.

odważenie środków chemicznych.

dozowanie włókien.

odważenie zanieczyszczeń.

Liczba maszyn wchodząca w skład zespołu mieszająco-trzepiącego zależy od
a)

ilości surowca do przerobu.

ilości zatrudnionych pracowników.

wielkości hali produkcyjnej.

gatunku i stopnia zanieczyszczenia surowca.

10.

W nowoczesnych liniach technologicznych do obróbki wstępnej surowiec transportowany jest
a)

transporterami szczeblakowymi.

wózkami widłowymi.

przewodami pneumatycznymi.

transporterami pasowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

System konwerterowy stosuje się do przerobu włókien
a)

chemicznych ciętych.

bawełny długowłóknistej.

wełny owczej.

chemicznych ciągłych.

12.

Długość handlowa (w mm) włókien bawełny średniowłóknistej mieści się w granicach
a)

18–20.

22–33.

40–50.

15–28.

13.

W przędzalniach bawełny przerabia się włókna wiskozowe o długości (w mm)
a)

20–26.

30–36.

36–40.

40–46.

14.

W celu zniszczenia drobnoustrojów znajdujących się w szmatach stosuje się proces
a)

sortowania.

rozwłókniania.

dezynfekcji.

trzepania.

15.

Melanżowaniem nazywa się proces

dobierania składników mieszanki pod względem

ich długości.

ich grubości.

ich koloru.

jakości surowca.

16.

W stanie luźnym surowiec rozluźniany jest w
a)

rozluźniarkach pionowych.

zgrzeblarkach.

rozluźniarkach poziomych.

natłuszczarkach.

17.

Skubarka bel zapewnia
a)

odpowiednie natłuszczenie surowca.

równomierne pobieranie włókna z beli.

odpowiednie odwirowanie surowca.

równomierne rozciąganie włókien.

18.

Symbolem Wo oznaczana jest
a)

wełna jagnięcia.

wełna martwa.

wełna ze sztuk dojrzałych.

wełna z roczniaków.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Dobierz włókno do mieszanki z bawełną, które polepszy odporność wyrobów na
gniecenie.
a)

Lniane.

Wiskozowe.

Poliakrylonitrylowe.

Poliestrowe.

20.

Rysunek przedstawia schemat urządzenia do zrywania niekontrolowanego kabla włókien,
1 – to wałki zasilające, a 2 – wałki wydające. Włókna zostaną zerwane, gdy

prędkości obu wałków są jednakowe.

prędkość wałków 1 jest większa od prędkości wałków 2.

prędkość wałków 2 jest większa od prędkości wałków 1.

wałki 2 obracają się a wałki 1 są zatrzymane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie wstępnej obróbki surowców włókienniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test „próba pracy” do jednostki modułowej

„Wykonywanie wstępnej

obróbki surowców włókienniczych”

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

5 punktów z obszaru I, II i III

dostateczny

7 punktów z obszaru I, II i III

dobry

8 punktów w tym przynajmniej 1 z obszaru IV

bardzo dobry

10 punktów w tym przynajmniej 2 z obszaru IV

Kryteria oceny

Klucz punktowania

Obszar

wymagań

Sprawdzana czynność

Kryterium wykonania czynności

Punktacja

1 Zapisanie

planie

pracy

czynności
prowadzących

zadania

po 1 punkcie, jeżeli uczeń zapisał:
–

przygotować

długopis,

kalkulator,

–

obliczyć

masę

surowca

wełnianego i poliestrowego,

–

dobrać

ilość

bel

surowca

wełnianego i poliestrowego.

0–3

2 Organizowanie

stanowiska pracy

1 punkt, jeżeli uczeń przygotował:
–

przybory do pisania i kalkulator.

0–1

3 Obliczanie

masy

surowca

wełnianego

według

składu

procentowego
mieszanki

1 punkcie za:
–

obliczenie

masy

surowca

wełnianego w ilości 675 kg

0–1

4 Obliczanie

masy

surowca poliestrowego
według

składu

procentowego
mieszanki

1punkt za:
–

obliczenie

masy

surowca

poliestrowego w ilości 825 kg

0–1

5 Dobranie

ilości

bel

surowca wełnianego

1 punkt:
jeżeli uczeń dobierze 1 x 280 kg,
1 x 230 kg, 1 x 185 kg, razem
695 kg

0–1

6 Dobranie

ilości

bel

surowca poliestrowego

1 punkt:
–

jeżeli uczeń dobierze 8 bel po
105 kg, razem 840 kg

0–1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7 Obliczenie

masy

surowca po pobraniu
z magazynu

1 punkt:
–

jeżeli masa wynosi 1535 kg

0–1

9 Uzasadnienie

wykonanych obliczeń

po 1 punkcie, jeżeli uczeń:
–

uzasadnił wykonane obliczenia
masy składników mieszanki

–

uzasadnił dobór bel surowca
wełnianego,

–

uzasadnił dobór bel surowca
poliestrowego.

0–3

Razem ilość punktów możliwych do uzyskania

0–12

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania zadań podobnych do zawartego w teście.

Omów z uczniami sposób rozwiązywania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli
planowanie, organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

Przeprowadź prezentację rozwiązanych zadań.

10.

Przeprowadź dyskusję na temat obliczeń procentowych.

11.

Ustal przyczyny ewentualnych trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

12.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

Zapoznaj się z treścią zadania.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci sprawdzić
swoje umiejętności z zakresu „Wykonywanie wstępnej obróbki surowców włókienniczych”
4.

Dokonaj analizy treści zadania.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie.
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
zrealizowania zadania,

–

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do rozwiązania zadania,

–

wykonanie,

–

prezentowanie,

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Na rozwiązanie zadania masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

karta zadania,

–

poradnik dla ucznia,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: ………………………………………………………………………………..

Treść zadania
W przędzalni wełny ma być przerabiana mieszanka włókien wełny i poliestrowych, o składzie
procentowym 45/55. Masa mieszanki ma wynosić około 1500 kg. Oblicz:
–

ile surowca wełnianego potrzeba do przygotowania 1500 kg mieszanki,

–

ile surowca poliestrowego potrzeba do przygotowania 1500 kg mieszanki,

–

ile bel i o jakie masie należy pobrać z magazynu, jeśli odchylenie masy pobranej nie
powinno przekraczać 2% dla poliestru, a 3% dla wełny masy wynikającej z obliczeń.

–

ile wyniesie masa mieszanki według pobrania z magazynu.

W magazynie znajduje się surowiec w belach o następującej masie:

Surowiec wełniany

Surowiec poliestrowy

3 bele po 280 kg

5 bel po 85 kg

5 bel po 185 kg

10 bel po 105 kg

2 bele po 230 kg

2 bele 135 kg

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Organizowanie (przygotowanie do wykonania zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Wykonanie (obliczenia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Uzasadnienie wykonanych obliczeń
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Domagała M., Chylewska B.: Laboratorium z przędzalnictwa wełny i włókien
wełnopodobnych. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 1994

Jabłoński W., Jackowski T.: Technologia przędzalnictwa bawełny. Wydawnictwo
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1986

Kamieński R., Janke M.: Przędzalnictwo wełny. WSiP, Warszawa 1986

Malinowski M.: Przędzalnictwo bawełny dla ZSZ, WSiP, Wrocław 1975

Poradnik inżyniera włókiennika. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1988

Praca zbiorowa: Materiałoznawstwo włókiennicze dla technikum. WSiP, Warszawa 1992

www.befama.com.pl

www.falubaz.com.pl

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000