http://www.sggw.waw.pl/~stepniak/

e-mail:

[e-mail]

CHROMATOGRAFIA

Chromatografia jest nie tylko metodą rozdzielania substancji chemicznych, ale również wykorzystywana jest do celów analitycznych.

Jakie znamy rodzaje chromatografii?

I. Chromatografię podziałową

II. Chromatografię adsorpcyjną

Jakie zjawisko fizyczne wykorzystuje się w procesie chromatografii?

W chromatografii podziałowej wykorzystuje się zjawisko podziału
substancji między dwie niemieszające się ciecze.
W chromatografii adsorpcyjnej wykorzystuje się zjawisko gromadzenia się
substancji na granicy faz: ciało stałe – ciecz lub ciało stałe – gaz.

Jakie znamy rodzaje chromatografii adsorpcyjnej?

1.

Chromatografia gazowa (GC)

2.

Chromatografia cienkowarstwowa (TLC)

3. Chromatografia

wysokociśnieniowa (HPLC)

CH

Co to jest współczynnik R

f

– współczynnik opóźniania?

y

x

R

i

i

f

=

,

y – wysokość na jaką podniesie się na płytce rozpuszczalnik (podsiąkanie)
x

i

– wysokość na jaką podniesie się na płytce analizowana substancja.

Jaki jest przedział wartości współczynnika R

f

?

0 ≤ R

f

,

i

≤ 1

Od czego zależy wartość współczynnika R

f

?

Współczynnik R

f

charakteryzuje zarówno substancje rozdzielane, jak też

substancję, na której zachodzi zjawisko adsorpcji oraz zależy
też od rodzaju eluenta.
Współczynnik R

f

jest tym większy im:

1. Większa jest polarność rozpuszczalnika rozwijającego.
2.

Mniejsza jest polarność substancji rozdzielanej.

Co to jest polarność?

Miarą polarność substancji jest moment dipolowy cząsteczek tej substancji.
Moment dipolowy (µ) oblicza się ze wzoru:

q

e

– elementarny ładunek elektryczny

l – średnica cząsteczki

Moment dipolowy cząsteczki jest tym większy im:

1. Większa jest cząsteczka

KMnO

4

0h

1h

3h

Detektor

Spektrometr UV

2.

Im bardziej rozsunięte są grupy funkcyjne

w cząsteczce.

CHROMATOGRAFIA JAKO METODA IDENTYFIKACJI SUBSTANCJI CHEMICZNYCH

Identyfikacja izomerów nitroaniliny metodą TLC

Aby wykorzystać metody TLC do celów identyfikacji związku chemicznego
należy przygotować wzorzec.

Wzorzec

orto- meta- para- Chromatogram badanej mieszaniny

dr S.A. Stępniak

Katedra Chemii, Wydział Technologii Żywności, SGGW

TLC JAKO METODA ŚLEDZENIA POSTĘPU REAKCJI CHEMICZNEJ

s p

Wzorzec

s

p

m

m

m

y
x

1

x

2

Linia startu
Rozpuszczalnik rozwijający
(Eluent)

NO

2

NH

2

NO

2

NH

2

NH

2

NO

2

orto- meta- para-

Wzrost polarności

Rozdzielanie chlorofili metodą TLC

1. Utrzeć w moździerzu wraz z odrobiną

piasku zieloną część rośliny

2. Dodać kilka cm

3

acetonu

3. Nanieść na płytkę chromatograficzną

otrzymany acetonowy roztwór

4. Chromatogram

rozwijać eluentem:

Aceton – toluen = 1:2

Chlorofil A

Chlorofil B

Karoten

Ksantofil

CHROMATOGRAFIA W ANALIZIE ILOŚCIOWEJ

Chromatografia kolumnowa

Kolektor frakcji

orto-Nitroanilina

meta-Nitroanilina

para-Nitroanilina

Uluent

C

O

HO

∆

3

]

[

10

02

,

6

96500

23

C

N

F

q

A

e

⋅

=

=

µ = l · q

e

1

2

3