„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Paweł Krawczak
Stosowanie mechanicznych technik wytwarzania części
maszyn 812 [03].O1.06
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Ewa Pogorzelska
mgr inż. Jadwiga Łoin
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Paweł Krawczak
Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[03].O1.06
„Stosowanie mechanicznych technik wytwarzania części maszyn”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
13
5.1. Pomiary warsztatowe
13
5.1.1. Ćwiczenia
13
5.2. Obróbka ręczna
15
5.2.1. Ćwiczenia
15
5.3. Obróbka mechaniczna
18
5.3.1. Ćwiczenia
18
5.4. Połączenia nierozłączne
21
5.4.1. Ćwiczenia
21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
24
7. Literatura
37
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
odlewniczych 812[03].
Poradnik dla nauczyciela zawiera informacje i wskazówki niezbędne dla efektywnego
zorganizowania procesu kształcenia w jednostce modułowej. Zamieszczono w nim
następujące części:
–
wymagania wstępne,
–
szczegółowe cele kształcenia,
–
przykładowe scenariusze zajęć,
–
ćwiczenia,
–
ewaluacja osiągnięć ucznia,
–
literatura.
Wymagania wstępne określają umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane
przed rozpoczęciem pracy z poradnikiem. Należy zachęcić uczniów, aby zapoznali się
z wymaganiami i ocenili, czy je spełniają. Dotyczą one umiejętności, które uczniowie
ukształtowali podczas dotychczasowej nauki. Spełnienie wymagań wstępnych pozwoli
uczniom na skoncentrowanie się na kształtowaniu nowych umiejętności potrzebnych do
zaliczenia jednostki modułowej.
Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować
w wyniku procesu kształcenia w tej jednostce modułowej. Przed rozpoczęciem zajęć należy
zapoznać uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą.
W poradniku zamieszczono także dwa przykładowe scenariusze zajęć. Wskazują one
sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod zalecanych w programie
jednostki modułowej.
Ćwiczenia (tożsame z tymi, które znajdują się w poradniku dla ucznia), zawierają
polecenie, wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania – uczenia się oraz środki
dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia uczeń powinien ukształtować umiejętności
niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej,
Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona z pomocą testów osiągnięć
szkolnych: wielokrotnego wyboru oraz próby pracy. W poradniku dla nauczyciela
zamieszczono dwa przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. Wszystkie zadania
zamieszczone w testach obejmują treści objęte programem nauczania oraz sprawdzają, czy
uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele.
Ostatnim elementem poradnika dla nauczyciela jest wykaz literatury. Zawiera on
zarówno pozycje przydatne uczniowi dla pogłębienia wiedzy z zakresu programu jednostki
modułowej, jak i pozycje metodyczne.
Efektywność nauczania w jednostce modułowej zależy w dużym stopniu od właściwego
doboru metod nauczania. W procesie nauczania-uczenia się należy stosować następujące
metody: przewodniego tekstu, ćwiczenia praktyczne, pokaz z objaśnieniem, pogadankę
dydaktyczną.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
812[03].O1
Techniczne podstawy zawodu
812[03].O1.01
Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska
812[03].O1.02
Posługiwanie się
812[03].O1.04
Rozpoznawanie elementów
812[03].O1.05
Analizowanie układów
812[03].O1.06
Stosowanie mechanicznych
812[03].O1.03
Stosowanie materiałów
konstrukcyjnych
i narzędziowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach dydaktycznych oraz na
stanowiskach pracy,
−
rozróżniać gatunki, właściwości i zastosowanie metali i ich stopów,
−
rozpoznawać na podstawie oznaczenia: stal, staliwo, żeliwo, metale nieżelazne i ich
stopy,
−
odczytywać na rysunkach technicznych oznaczenia chropowatości powierzchni, sposób
obróbki, powłoki ochronne oraz tolerancję kształtu i położenia, pasowanie,
−
odczytywać rysunki konstrukcyjne i technologiczne,
−
korzystać z różnych źródeł informacji technicznej, jak: Polskie Normy, poradniki,
−
analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania,
−
komunikować się i pracować w zespole,
−
podejmować samodzielnie decyzje,
−
dokonywać oceny swoich umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
–
wyjaśnić istotę tolerancji, pasowania i chropowatości powierzchni,
–
zastosować układ tolerancji i pasowań,
–
rozróżnić metody pomiaru,
–
sklasyfikować przyrządy pomiarowe,
–
dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru i sprawdzania części maszyn w zależności od
kształtu oraz dokładności wykonania,
–
wykonać z różną dokładnością pomiar części maszyn o różnych kształtach,
–
zinterpretować wyniki pomiarów,
–
dokonać konserwacji przyrządów pomiarowych,
–
dobrać narzędzia, przyrządy i materiały do wykonywanych zadań,
–
wykonać trasowanie na płaszczyźnie,
–
wykonać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej (cięcie, prostowanie, gięcie,
piłowanie, wiercenie, rozwiercanie, gwintowanie),
–
określić cechy charakterystyczne maszynowej obróbki wiórowej,
–
wykonać podstawowe operacje z zakresu maszynowej obróbki wiórowej (wiercenie,
toczenie, frezowanie, szlifowanie),
–
określić cechy charakterystyczne typowych metod spajania,
–
wykonać lutowanie, klejenie i podstawowe operacje spawania elektrycznego i gazowego
(pod nadzorem),
–
wykonać podstawowe operacje kucia swobodnego ręcznego i mechanicznego,
–
odczytać dokumentację technologiczną,
–
sprawdzić jakość wykonanej pracy,
–
posłużyć się normami technicznymi i katalogami,
–
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas wykonywania pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
…………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 812[03]
Moduł:
Techniczne podstawy zawodu 812[03].O1
Jednostka modułowa:
Stosowanie mechanicznych technik wytwarzania części
maszyn 812[03].O1.06
Temat: Piłowanie powierzchni płaskich
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności piłowania powierzchni płaskich
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
dobrać materiały i narzędzia do piłowania,
–
zorganizować
stanowisko
do
wykonywania
piłowania
zgodnie
z
zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
–
wykonać piłowanie powierzchni płaskich,
–
ocenić jakość wykonanych operacji.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne,
−
metoda tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna.
Czas:
90 minut.
Środki dydaktyczne:
–
materiał przeznaczony do obróbki,
–
stół ślusarski,
–
imadło,
–
pilniki różnego typu i wielkości,
–
liniał krawędziowy,
–
kątownik,
–
suwmiarka,
–
narzędzia traserskie,
–
zestaw materiałów czyszczących,
–
ołówek,
–
arkusz papieru do notatek,
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem ćwiczenia jest wykonanie piłowania powierzchni płaskiej zgodnie
z dokumentacją.
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów
z pracą metodą tekstu przewodniego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. W jaki sposób wykonuje się trasowanie?
2. Jakie narzędzia służą do piłowania powierzchni płaskich?
3. Czym należy się kierować przy wyborze narzędzi do piłowania?
4. Jaka jest prawidłowa technika piłowanie płaszczyzn?
5. W jaki sposób prowadzi się pilnik podczas piłowania dużych powierzchni płaszczyzn?
6. W jakie środki ochrony osobistej należy zabezpieczyć się podczas piłowania?
PLANOWANIE
1. Ustal, jakimi narzędziami dokonasz piłowania.
2. Zaplanuj kolejność czynności do wykonania operacji piłowania.
3. Zaplanuj czynności końcowe po wykonaniu piłowania.
UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1. Wytrasuj przedmiot obrabiany zgodnie z rysunkiem z dokumentacji zadania.
2. Wykonaj piłowanie zgrubne.
3. Wykonaj piłowanie wykańczające.
4. Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność twojej pracy.
5. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
6. Zagospodaruj odpady i nieużyte materiały.
7. Uporządkuj stanowisko po wykonaniu ćwiczenia.
8. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.
SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo zostały dobrane narzędzia?
2. Czy prawidłowo posługiwano się narzędziami?
3. Czy prawidłowo wykonano piłowanie płaszczyzn?
4. Czy utrzymywano ład i porządek na stanowisku pracy?
5. Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia?
ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne umiejętności
zostały ukształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Piłowanie powierzchni kształtowych. Na
podstawie zgromadzonych informacji przygotuj się do wypowiedzi na temat: jakich narzędzi
używa się do piłowania powierzchni kształtowych?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
…………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Operator maszyn i urządzeń odlewniczych. 812[03]
Moduł:
Techniczne podstawy zawodu 812[03].O1
Jednostka modułowa:
Stosowanie mechanicznych technik wytwarzania części
maszyn 812[03].O1.06
Temat: Toczenie powierzchni walcowych
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności toczenia powierzchni walcowych
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
dobrać narzędzia skrawające do toczenia powierzchni walcowych,
−
dobrać parametry skrawania do operacji toczenia,
−
zorganizować stanowisko do wykonywania toczenia zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,
−
wykonać toczenie powierzchni walcowych,
−
ocenić jakość wykonanych operacji.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne,
−
metoda tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna.
Czas:
120 minut.
Środki dydaktyczne:
−
materiał przeznaczony do obróbki,
−
tokarka kłowa uniwersalna,
−
podkładki do noży,
−
noże tokarskie różnego typu i wielkości,
−
suwmiarka,
−
zestaw materiałów czyszczących,
−
ołówek,
−
arkusz papieru do notatek,
−
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania.
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem ćwiczenia jest wykonanie toczenia powierzchni walcowej zgodnie
z dokumentacją.
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów
z pracą metodą tekstu przewodniego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. W jaki sposób wykonuje się toczenie powierzchni walcowych?
2. Jakie narzędzia służą do toczenia powierzchni walcowych?
3. Czym należy się kierować przy wyborze narzędzi?
4. Jaka jest prawidłowa technika toczenia powierzchni walcowych?
5. Jakie parametry skrawania należy dobrać do obróbki powierzchni walcowych?
6. W jakie środki ochrony osobistej należy zabezpieczyć się podczas toczenia?
PLANOWANIE
1. Ustal, jakimi narzędziami dokonasz toczenia powierzchni walcowych.
2. Dobierz parametry skrawania.
3. Zaplanuj kolejność czynności do wykonania operacji toczenia.
4. Zaplanuj czynności końcowe po wykonaniu toczenia.
UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1. Zamocuj narzędzia obróbkowe.
2. Zamocuj przedmiot obrabiany.
3. Ustaw parametry skrawania.
4. Wykonaj toczenie powierzchni walcowych.
5. Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność twojej pracy.
6. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
7. Zagospodaruj odpady i nieużyte materiały.
8. Uporządkuj stanowisko po wykonaniu ćwiczenia.
9. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.
SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo zostały dobrane narzędzia?
2. Czy prawidłowo zostały dobrane parametry skrawania?
3. Czy prawidłowo wykonano toczenie powierzchni walcowych?
4. Czy utrzymywano ład i porządek na stanowisku pracy?
5. Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia?
ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały ukształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Toczenie rowków. Na podstawie
zgromadzonych informacji przygotuj się do wypowiedzi na temat: Jakich narzędzi używa się
do toczenia rowków?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5. ĆWICZENIA
5.1. Pomiary warsztatowe
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj pomiary otworów części mechanicznych za pomocą suwmiarki, mikrometru
wewnętrznego oraz średnicówki mikrometrycznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia pomiarowe i części maszyn przeznaczone do wykonania pomiarów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z zasadami pomiarów suwmiarką, mikrometrem i średnicówką,
4) dobrać przyrządy pomiarowe,
5) dokonać pomiaru za pomocą suwmiarki,
6) dokonać pomiaru za pomocą mikrometru wewnętrznego,
7) dokonać pomiaru za pomocą średnicówki,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
stół pomiarowy,
–
części maszyn,
–
suwmiarki o różnym zakresie pomiarowym (dokładność pomiarowa suwmiarki 0,1 mm),
–
mikrometry wewnętrzne o różnym zakresie pomiarowym,
–
średnicówki o różnym zakresie pomiarowym,
–
czyściwo,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Ćwiczenie 2
Dokonaj pomiaru wymiarów gabarytowych części mechanicznych za pomocą przymiaru
kreskowego, suwmiarki i mikrometru. Wyniki pomiarów umieść w tabeli.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia pomiarowe i części maszyn przeznaczone do wykonania pomiarów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z zasadami pomiarów przymiarem kreskowym, suwmiarką i mikrometrem,
4) dobrać przyrządy pomiarowe,
5) dokonać pomiaru za pomocą przymiaru kreskowego,
6) dokonać pomiaru za pomocą suwmiarki,
7) dokonać pomiaru za pomocą mikrometru,
8) umieścić wyniki w tabeli,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
stół pomiarowy,
–
części maszyn,
–
suwmiarki o różnym zakresie pomiarowym (dokładność pomiarowa suwmiarki 0,1 mm),
–
mikrometry o różnym zakresie pomiarowym,
–
przymiar kreskowy,
–
czyściwo,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.2. Obróbka ręczna
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj piłowanie powierzchni kształtowej zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do piłowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką piłowania powierzchni kształtowych,
4) dobrać narzędzie do piłowania,
5) sprawdzić stan techniczny narzędzia,
6) wytrasować kształt przedmiotu obrabianego,
7) wykonać piłowanie powierzchni,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zagospodarować odpady,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
imadło ślusarskie,
–
pilniki różnego typu,
–
przyrządy traserskie,
–
liniał krawędziowy,
–
suwmiarka,
–
kątownik,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ćwiczenie 2
Wykonaj wiercenie otworów zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do wiercenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką wiercenia,
4) dobrać narzędzie do wiercenia,
5) dobrać uchwyty i oprawki narzędziowe,
6) sprawdzić stan techniczny narzędzia, uchwytów i obrabiarki,
7) wykonać wiercenie otworów,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zagospodarować odpady,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
imadło ślusarskie,
–
wiertarka stołowa,
–
wiertła,
–
uchwyt wiertarski,
–
suwmiarka,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
Ćwiczenie 3
Wykonaj ręcznie gwint wewnętrzny M10 zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do gwintowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką nacinania gwintów wewnętrznych,
4) dobrać z tabeli średnicę otworu pod gwint,
5) dobrać narzędzie do gwintowania,
6) dobrać narzędzie do wiercenia otworu pod gwint,
7) sprawdzić stan techniczny narzędzi,
8) wykonać wiercenie otworu pod gwint,
9) wykonać gwintowanie otworu,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) zagospodarować odpady,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
13) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
imadło ślusarskie,
–
wiertarka stołowa,
–
uchwyt wiertarski,
–
wiertła,
–
gwintowniki,
–
oprawki do gwintowników,
–
środek smarny,
–
wzornik do gwintu,
–
sprawdzian do gwintów wewnętrznych,
–
suwmiarka,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.3. Obróbka mechaniczna
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj toczenie powierzchni walcowej zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do toczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
2) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zapoznać się z techniką toczenia powierzchni walcowych,
5) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
6) dobrać narzędzia tokarskie,
7) sprawdzić stan techniczny narzędzi, obrabiarki, uchwytów,
8) zamocować przedmiot obrabiany,
9) zamocować narzędzia obróbkowe,
10) wykonać toczenie powierzchni walcowych,
11) uporządkować stanowisko pracy,
12) zagospodarować odpady,
13) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
14) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
tokarka uniwersalna,
–
uchwyty obróbkowe,
–
noże tokarskie,
–
narzędzia pomiarowe,
–
wałki stalowe,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Ćwiczenie 2
Wykonaj frezowanie płaszczyzn zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do frezowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
2) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zapoznać się z techniką frezowania płaszczyzn,
5) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
6) dobrać narzędzia obróbkowe,
7) dobrać narzędzia pomiarowe,
8) sprawdzić stan techniczny narzędzi, obrabiarki, uchwytów,
9) zamocować przedmiot obrabiany,
10) zamocować narzędzia obróbkowe,
11) wykonać frezowanie powierzchni płaskich,
12) uporządkować stanowisko pracy,
13) zagospodarować odpady,
14) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
15) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
frezarka pionowa,
–
uchwyty obróbkowe,
–
frezy,
–
oprawki narzędziowe,
–
narzędzia pomiarowe,
–
materiał obrabiany,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Ćwiczenie 3
Wykonaj szlifowanie płaszczyzn zgodnie z dokumentacją.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do szlifowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
2) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zapoznać się z techniką szlifowania płaszczyzn,
5) dobrać narzędzia obróbkowe,
6) dobrać narzędzia pomiarowe,
7) sprawdzić stan techniczny narzędzi, obrabiarki, uchwytów,
8) zamocować przedmiot obrabiany,
9) zamocować narzędzia obróbkowe,
10) wykonać szlifowanie powierzchni płaskich,
11) uporządkować stanowisko pracy,
12) zagospodarować odpady,
13) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
14) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
szlifierka do płaszczyzn,
–
stół magnetyczny,
–
ściernice,
–
narzędzia pomiarowe,
–
materiał obrabiany,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.4. Połączenia nierozłączne
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj połączenie lutowane lutem miękkim zgodnie z instrukcją wykonania ćwiczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do lutowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką wykonywania połączeń lutowanych lutem miękkim,
4) dobrać narzędzia i materiały do lutowania,
5) sprawdzić stan techniczny narzędzi,
6) przygotować powierzchnię przedmiotów do lutowania,
7) wykonać połączenie lutowane,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zagospodarować odpady,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
stanowisko lutownicze,
–
lutownice,
–
lut,
–
topniki lutownicze,
–
odsysacz cyny,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
Ćwiczenie 2
Wykonaj połączenie lutowane lutem twardym zgodnie z instrukcją wykonania ćwiczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do lutowania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką wykonywania połączeń lutowanych lutem twardym,
4) dobrać narzędzia i materiały do lutowania,
5) sprawdzić stan techniczny narzędzi,
6) przygotować powierzchnię przedmiotów do lutowania,
7) wykonać połączenie lutowane,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zagospodarować odpady,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
stanowisko lutownicze,
–
palnik,
–
lut,
–
topniki lutownicze,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
Ćwiczenie 3
Wykonaj połączenie klejone zgodnie z instrukcją wykonania ćwiczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować
instrukcję do ćwiczenia (tekst przewodni do wykonania zadania), omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Przygotować
narzędzia i materiały przeznaczone do klejenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią zadania (tekst przewodni do wykonania ćwiczenia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką wykonywania połączeń klejonych,
4) dobrać narzędzia i materiały do klejenia,
5) przygotować powierzchnię przedmiotów do klejenia,
6) wykonać połączenie klejone,
7) uporządkować stanowisko pracy,
8) zagospodarować odpady,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
tekst przewodni,
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
–
kleje,
–
środki odtłuszczające,
–
papier ścierny,
–
pisaki,
–
kartki papieru.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test do jednostki modułowej „Stosowanie mechanicznych technik
wytwarzania części maszyn”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 2, 3, 8, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
-
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
-
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
-
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
-
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz do odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. c, 5. c, 6. a, 7. a, 8. b, 9. b, 10. a, 11. c,
12. c, 13. a, 14. c, 15. b, 16. c, 17. a, 18. c, 19. a, 20. b
.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Odczytać wskazanie noniusza
B
P
a
2
Odczytać wskazanie mikrometru
C
PP
b
3
Dobrać narzędzia do nacinania gwintów
C
PP
a
4
Rozpoznać oznaczenie gwintu
A
P
c
5
Rozpoznać rodzaj spawania
A
P
c
6
Rozpoznać operację wytaczania
A
P
a
7
Rozpoznać rodzaj freza
A
P
a
8
Dobrać materiały do spawania łukowego
C
PP
b
9
Rozpoznać rodzaj złącza spawanego
A
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
10 Rozpoznać rodzaj spoiny
A
P
a
11 Rozpoznać rodzaj szlifowania
A
P
c
12 Rozpoznać narzędzia do spawania gazowego
A
P
c
13 Rozpoznać rodzaj zgrzewania
A
P
a
14 Wyjaśnić pojęcie trasowania
B
P
c
15 Wskazać luty miękkie
A
P
b
16 Określić temperaturę topnienia lutów twardych
C
PP
c
17 Dobrać narzędzia do piłowania zgrubnego
C
PP
a
18
Określić liczbę gwintowników
w komplecie do gwintowania ręcznego
C
PP
c
19 Zdefiniować pojęcie lutowanie
A
P
a
20 Rozpoznać narzędzia do zgrzewania
A
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązania zadań testowych.
4. Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,
kartę odpowiedzi).
5. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
6. Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed końcem sprawdzianu.
7. Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.
8. Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj dokładnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.
4. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
5. Test zawiera 20 zadań.
6. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
7. Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim
miejscu na karcie odpowiedzi.
8. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz
odpowiedź prawidłową.
9. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.
10. Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -
otrzymujesz zero punktów.
11. Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.
12. Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do
następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.
13. Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.
14. Na rozwiązanie testu masz 50 minut.
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Podziałka noniusza na rysunku wskazuje wymiar
a) 80,1 mm.
b) 81,1 mm.
c) 80,0 mm.
d) 81,0 mm.
2. Położenie bębna w czasie pomiaru mikrometrem wskazuje wymiar
a) 18,23 mm.
b) 18,73 mm.
c) 18,74 mm.
d) 18,77 mm.
3. Gwinty wewnętrzne wykonuje się za pomocą
a) gwintowników.
b) gwintownic.
c) narzynek.
d) noży do gwintów.
4. Symbol M20 x 1,5 oznacza gwint metryczny
a) zwykły.
b) lewozwojny.
c) drobnozwojny.
d) grubozwojny.
5. Rysunek przedstawia operację spawania
a) metodą MIG.
b) metodą MAG.
c) gazowego.
d) łukowego.
6. Rysunek przedstawia operację
a) wytaczania.
b) pogłębiania.
c) toczenia poprzecznego.
d) toczenia rowka.
7. Rysunek przedstawia frez
a) walcowy.
b) tarczowy.
c) walcowo - czołowy.
d) trzpieniowy.
8. Do spawania łukowego używa się
a) topników.
b) elektrod.
c) gazu.
d) lutów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
9. Rysunek przedstawia złącze spawane
a)
przylgowe.
b) narożne.
c)
zakładkowe.
d) doczołowe.
10. Rysunek przedstawia spoinę
a)
pachwinową.
b)
czołową.
c)
otworową.
d)
brzeźną.
11. Rysunek przedstawia szlifowanie płaszczyzn
a) czołowe.
b) wzdłużne.
c) obwodowe.
d) obwiedniowe.
12. Rysunek przedstawia
a) spawarkę.
b) lutownicę.
c) palnik gazowy.
d) uchwyt spawalniczy.
13. Rysunek przedstawia schemat zgrzewania elektrycznego
a) punktowego.
b) liniowego.
c) garbowego.
d) doczołowego.
14. Trasowanie jest czynnością polegającą na
a) wyznaczeniu osi symetrii przedmiotu za pomocą narzędzi traserskich.
b) przenoszeniu zarysów przedmiotu na rysunek wykonawczy.
c) przenoszeniu zarysów przedmiotu przedstawionego na rysunku wykonawczym na
półfabrykat w postaci blachy, odlewu, odkuwki za pomocą narzędzi traserskich.
d) malowaniu półfabrykatu farbą traserską.
15. Typowymi lutami miękkimi są stopy
a) miedzi.
b) cyny z ołowiem.
c) srebra.
d) aluminium.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
16. Luty twarde charakteryzują się temperaturą topnienia w zakresie
a) 150°C÷1500°C.
b) 200°C÷1000°C.
c) 450°C÷2000°C.
d) 450°C÷600°C.
17. Do piłowania zgrubnego powierzchni płaskich używany jest pilnik
a) zdzierak.
b) równiak.
c) jedwabnik.
d) gładzik.
18. Komplet gwintowników do gwintowania ręcznego składa się
a) z jednej sztuki.
b) z dwóch sztuk.
c) z trzech sztuk.
d) czterech sztuk.
19. Lutowane jest technologią łączenia materiałów przez
a) wprowadzenie między łączone powierzchnie innego roztopionego metalu lub stopu
(czynnika łączącego), zwanego spoiwem.
b) nagrzanie i stopienie elementów w miejscu łączenia.
c) nagrzanie elementów w miejscach łączenia i docisk.
d) roztopienie elementów łączonych i docisk.
20. Rysunek przedstawia
a) spawarkę.
b) zgrzewarkę.
c) lutownicę.
d) nitownicę.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ............................................................................................................................
Stosowanie mechanicznych technik wytwarzania części maszyn
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedzi
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie
powinni zdobyć przy realizacji tej jednostki modułowej,
2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie operator maszyn i urządzeń odlewniczych.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Nauczyciel powinien
przygotować dokumentację zadania wraz z rysunkiem przedmiotu do piłowania.
Po pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie przez uczniów.
Ocenianie:
niedostateczny do 9 pkt.
dopuszczający
10 ÷ 11 pkt.
dostateczny
12 ÷ 13 pkt.
dobry
14 ÷ 15 pkt.
bardzo dobry
16 pkt.
Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:
Wyposażenie na stanowisku
Materiał do obróbki
Stanowisko ślusarskie
Pilniki różnego typu
Narzędzia pomiarowe i kontrolne: suwmiarka, kątomierz uniwersalny,
kątownik, liniał krawędziowy.
Narzędzia traserskie
Czyściwo, szczotki zmiotki, szufelka
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Informacja dla ucznia
1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki
stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia
i numer stanowiska.
3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 15 minut.
4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie
miejscu (czas wykonania zadania wynosi 90 minut).
Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bhp, ochrony
przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania.
Powodzenia!
Zadanie
Wykonaj piłowanie powierzchni kształtowej zgodnie z dokumentacją. Ułóż plan
działania niezbędny do wykonania zadania. Dobierz odpowiednie narzędzia skrawające,
pomiarowe i przyrządy potrzebne do wykonania pracy. Powierzone zadanie wykonaj
dokładnie z zachowaniem zasad bhp. Na wykonanie zadania masz 90 minut.
Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:
a)
czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania,
b)
wykaz narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania zadania,
c)
wykaz narzędzi kontrolno-pomiarowych.
3. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:
a)
zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy narzędzia, sprzęt kontrolno-pomiarowy,
i instrukcje niezbędne do wykonania zadania,
b)
sprawdź stan techniczny imadła i narzędzi,
c)
dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania
zadania.
4. Wykonaj zaplanowane operacje i zabiegi zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy i ochrony przeciwpożarowej.
5. Sprawdź jakość wykonanych operacji w odniesieniu do rysunku z dokumentacji zadania.
6. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko pracy, oczyść narzędzia i odłóż je na
miejsce składowania, odpady złóż w wyznaczonym miejscu.
7. Zgłoś gotowość do prezentacji wykonanego zadania.
8. Zaprezentuj sposób wykonania zadania: omów operacje i zabiegi prowadzące do
wykonania zadania, uzasadnij dobór narzędzi, oceń jakość wykonywanej pracy
w odniesieniu do dokumentacji zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Zawód: operator maszyn i urządzeń odlewniczych
Symbol cyfrowy zawodu 812[03]
Oznaczenie tematu: …….
Oznaczenia zadania: ………
PESEL
Data urodzenia
Numer stanowiska
dzień miesiąc
rok
PLAN DZIAŁANIA
1. Zapisz czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….
2. Wykaz narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania zadania:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….
3. Wykaz narzędzi kontrolno-pomiarowych:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Zadanie praktyczne
Wykonaj piłowanie powierzchni kształtowej zgodnie z zgodnie z dokumentacją.
Ułóż plan działania niezbędny do wykonania zadania. Dobierz odpowiednie narzędzia
skrawające, pomiarowe i przyrządy potrzebne do wykonania pracy. Powierzone zadanie
wykonaj dokładnie z zachowaniem zasad bhp. Na wykonanie zadania masz 90 minut.
O
b
sza
r
st
and
ard
CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA
Liczba
pkt
0-1
Czynność 1: zapisanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem
zadania
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
4 z następujących czynności:
– dobieranie narzędzi obróbkowych,
– dobieranie narzędzi kontrolno-pomiarowych,
– dobieranie sposobu zamocowania przedmiotu obrabianego,
– wykonanie trasowania przedmiotu obrabianego,
– zamocowanie przedmiotu obrabianego,
– wykonanie piłowania powierzchni kształtowych,
– sprawdzenie jakości wykonanych operacji,
– porządkowanie stanowiska pracy,
– prezentacja wykonanego zadania.
Czynność 2: sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi skrawających
i przyrządów
Kryterium wykonania: 1 pkt. - jeżeli uczeń zapisał, co najmniej:
– pilnik,
– imadło ślusarskie,
– przyrządy traserskie.
Czynność 3: sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi kontrolno-
pomiarowych
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń zapisał co najmniej:
– suwmiarka,
– kątownik,
– liniał krawędziowy.
I.
P
L
ANO
W
AN
IE
Suma punktów w obszarze - I. Planowanie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Czynność 4: zgromadzenie na stanowisku pracy niezbędnych narzędzi,
sprzętu kontrolno-pomiarowego i instrukcji niezbędnych do wykonania
zadania
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń zgromadził i rozmieścił na
stanowisku pracy:
– narzędzia obróbkowe,
– narzędzia kontrolno-pomiarowe,
– rysunek do wykonania zadania,
– materiał obrabiany.
Czynność 5: sprawdzenie stanu technicznego imadła i narzędzi
obróbkowych
Kryterium wykonania: 1 pkt. - jeżeli uczeń ocenił stan techniczny imadła
i narzędzi obróbkowych dokonując oględzin
Czynność 6: dobieranie środków ochrony indywidualnej wymaganych do
bezpiecznego wykonania zadania
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli zdający założył ubranie robocze jedno-
lub dwuczęściowe i nakrycie głowy
II
.
O
R
GANI
Z
O
W
AN
IE
Suma punktów w obszarze II. Organizowanie
Czynność 7: trasowanie kształtu przedmiotu obrabianego
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń wytrasował kształt przedmiotu
obrabianego zgodnie z rysunkiem z dokumentacji zadania
Czynność 8: napunktowanie przedmiotu obrabianego
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli zdający napunktował wytrasowane rysy
na przedmiocie obrabianym
Czynność 9: mocowanie przedmiotu obrabianego
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń prawidłowo zamocował
przedmiot obrabiany w imadle używając miękkich wkładek
Czynność 10: wykonanie piłowania powierzchni kształtowych
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń wykonał piłowanie powierzchni
kształtowych zgodnie z dokumentacją i zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy
Czynność 11: sprawdzenie jakości pracy
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń po wykonaniu zadania sprawdził
wypiłowany kształt wykonując pomiary
Czynność 12: sprawdzenie płaskości powierzchni
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń po wykonaniu zadania sprawdził
płaskość powierzchni piłowanej za pomocą liniału krawędziowego
Czynność 13: porządkowanie stanowiska pracy
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń po zakończeniu zadania
uporządkował i oczyścił stanowisko pracy, odłożył narzędzia na miejsce
przechowywania, zagospodarował odpady
II
I.
W
YKONY
W
AN
IE
Suma punktów w obszarze III. Wykonywanie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Czynność 14: omówienie operacji i zabiegów wykonywanych podczas
piłowania powierzchni kształtowych
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli zdający omówił operacje i zabiegi
wykonywane podczas piłowania powierzchni kształtowych
Czynność 15. uzasadnienie doboru narzędzia obróbkowego
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli zdający uzasadnił wybór narzędzia
obróbkowego
Czynność 16. ocena jakości piłowania powierzchni kształtowych
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń ocenił jakość wykonanej pracy
odnosząc się do rysunku wykonawczego zawartego w dokumentacji zadania
Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie
I
V
.
P
R
E
ZE
N
T
O
W
AN
IE
RAZEM
Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
7.
LITERATURA
1. Brodowicz W.: Skrawanie i narzędzia. WSiP, Warszawa 1998
2. Brodowicz W., Grzegórski Z.: Technologia budowy maszyn. WSiP, Warszawa 2004
3. Dudik K., Górski E.: Poradnik tokarza. WNT, Warszawa 2000
4. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP,
Warszawa 2005
5. Górski E.: Poradnik frezera. WNT, Warszawa 1999
6. Solis H.: Technologia. Szlifierstwo. WSiP, Warszawa 1991
7. Malinowski J.: Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1993
8. Paderewski K.: Obrabiarki. WSiP, Warszawa 2003
9. Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1994
10. Rutkowski A.: Części maszyn. WSiP, Warszawa 2005
11. www.afm.com.pl
12. www.aspa.pl
13. www.avia.com.pl
14. www.baildonit.com
15. www.chester.com.pl
16. www.elektro-metal.pl
17. www.letorex.com.pl
18. www.metalex.com.pl
19. www.pafana.com.pl
20. www.psinter.com
21. www.rafaela.com.pl
22. www.sandvik.com
23. www.spawarki-transformatorowe.pl
24. www.spawalnictwo.com.pl
25. www.vis.com.pl
26. www.zgrzewarki.pl
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997
3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2001