„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Autorzy:
in

ż

. Jolanta Górska

mgr in

ż

. Joanna Karczewska

mgr in

ż

. Jan Skiba

Recenzenci:
dr in

ż

. Tadeusz Sadowski

dr in

ż

. Jan

ś

arłok

Opracowanie redakcyjne:
mgr in

ż

. Zdzisław Feldo

Korekta merytoryczna:
dr Grzegorz Rycharski

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

Spis tre

ś

ci

Wprowadzenie

4

I.

Zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

6

1. Opis pracy w zawodzie

6

2. Zalecenia dotycz

ą

ce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

7

II.

Plany nauczania

15

III. Moduły kształcenia w zawodzie

17

1. Podstawy zawodu

17

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska

21

Charakteryzowanie skór surowych

25

Konserwacja i magazynowanie skór surowych

29

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

32

Charakteryzowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich

35

2. Technologia przygotowania skór do garbowania

39

Przygotowanie skór wyprawianych bez włosa do garbowania
wła

ś

ciwego

42

Przygotowanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania wła

ś

ciwego

47

3. Technologia garbowania wła

ś

ciwego

51

Garbowanie skór bez włosa

53

Garbowanie skór z okryw

ą

włosow

ą

57

4. Technologia wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór

61

Wst

ę

pne wyko

ń

czanie skór

63

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych bez włosa do stanu „crust”

66

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

w stanie

naturalnym

70

5. Technologia wyko

ń

czania wła

ś

ciwego oraz

uszlachetniania skór

73

Wyko

ń

czanie i uszlachetnianie tkanki skórnej

76

Uszlachetnianie skór z okryw

ą

włosow

ą

80

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

6. Organizacja procesu produkcji skór

84

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy skór

87

Prowadzenie kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesu wyprawy

skór

90

Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych

94

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego

97

Prowadzenie procesów czyszczenia i renowacji wyrobów
skórzanych

100

7. Praktyka zawodowa

103

Wykonywanie operacji technologicznych zwi

ą

zanych

z wypraw

ą

skór

105

Przygotowanie procesu wyprawy skór

108

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Wprowadzenie

Celem kształcenia w zawodzie technik garbarz jest przygotowanie
aktywnego, mobilnego i skutecznie działaj

ą

cego pracownika gospodarki.

Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania
ogólnego, opanowania podstawowych umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych oraz

kształcenia ustawicznego. Absolwent szkoły powinien charakteryzowa

ć

si

ę

otwarto

ś

ci

ą

, komunikatywno

ś

ci

ą

, wyobra

ź

ni

ą

, zdolno

ś

ci

ą

do

doskonalenia umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych.

Kształcenie modułowe charakteryzuje si

ę

tym,

ż

e:

–

preferowane s

ą

aktywizuj

ą

ce metody nauczania,

–

proces nauczania - uczenia si

ę

jest ukierunkowany na opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci intelektualnych i praktycznych,

–

wykorzystywana jest zasada transferu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci,

–

poszczególne jednostki mo

ż

na modyfikowa

ć

, uzupełnia

ć

oraz

dostosowywa

ć

do potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku pracy.

Wprowadzenie do praktyki szkolnej modułowego programu nauczania
umo

ż

liwia:

–

opanowanie podstawowych umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych,

–

przygotowanie do pracy przez realizacj

ę

zada

ń

w warunkach

zbli

ż

onych do praktyki zawodowej,

–

korelacj

ę

i integracj

ę

tre

ś

ci kształcenia z ró

ż

nych zakresów wiedzy.

Układ tre

ś

ci kształcenia w programie umo

ż

liwia kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych ró

ż

nymi drogami, w zale

ż

no

ś

ci od mo

ż

liwo

ś

ci

i zainteresowa

ń

uczniów.

W strukturze programu wyró

ż

nia si

ę

:

–

zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

–

plany nauczania,

–

programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera:

–

cele kształcenia,

–

wykaz jednostek modułowych,

–

schemat układu jednostek modułowych,

–

literatur

ę

.

Program jednostki modułowej zawiera:

–

szczegółowe cele kształcenia,

–

materiał nauczania,

–

ć

wiczenia,

–

ś

rodki dydaktyczne,

–

wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki,

–

propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych

ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

W programie został przyj

ę

ty system kodowania modułów i jednostek

modułowych zawieraj

ą

cy nast

ę

puj

ą

ce elementy:

–

symbol cyfrowy zawodu 311[09], zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

klasyfikacj

ą

zawodów szkolnictwa zawodowego,

–

symbol literowy oznaczaj

ą

cy grup

ę

modułów:

O – dla modułu ogólnozawodowego,
Z – dla modułów zawodowych,

–

cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej jednostki
modułowej wyodr

ę

bnionej w module.

Przykładowy zapis kodowania modułu:
311[09].O1
311[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik garbarz,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu.

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
311[09].O1.01
311[09] – symbol cyfrowy zawodu: technik garbarz,
O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu
01 – pierwsza jednostka modułowa wyodr

ę

bniona w module O1:

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

I. Zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie

Typowe stanowiska pracy

Absolwent szkoły kształc

ą

cej w zawodzie technik garbarz mo

ż

e by

ć

zatrudniony w:

–

zakładach garbarskich i futrzarskich,

–

zakładach przetwarzaj

ą

cych skóry,

–

przedsi

ę

biorstwach obrotu surowcami i wyrobami skórzanymi,

–

zakładach

prowadz

ą

cych

usługi

zwi

ą

zane

z

czyszczeniem

i renowacj

ą

wyrobów skórzanych,

–

placówkach badawczych,

–

instytucjach zatrudniaj

ą

cych rzeczoznawców do oceny jako

ś

ci skór

i wyrobów skórzanych.

Absolwent mo

ż

e prowadzi

ć

działalno

ść

gospodarcz

ą

.

Zadania zawodowe

Absolwent szkoły kształc

ą

cej w zawodzie technik garbarz powinien

by

ć

przygotowany do:

–

oceniania, rozsortowywania oraz klasyfikowania skór surowych,
półfabrykatów i skór gotowych,

–

magazynowania oraz konserwacji skór surowych, półfabrykatów
skórzanych i skór gotowych,

–

sporz

ą

dzania receptur i roztworów roboczych do wyprawy skór,

–

nadzorowania eksploatacji maszyn i urz

ą

dze

ń

do obróbki skór,

–

organizowania, prowadzenia i kontrolowania procesów wyprawy skór,

–

wykonywania bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych,

–

prowadzenia dokumentacji technologicznej i ekonomicznej.

Umiej

ę

tno

ś

ci zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie

ć

:

−

sporz

ą

dza

ć

dokumentacj

ę

technologiczn

ą

procesów wyprawy skór,

−

okre

ś

la

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci skór surowych, półfabrykatów skórzanych i skór

gotowych,

−

okre

ś

la

ć

warunki konserwacji i przechowywania skór surowych,

−

ustala

ć

parametry technologiczne oraz sporz

ą

dza

ć

receptury

wyprawy skór,

−

sprawowa

ć

nadzór nad sporz

ą

dzaniem roztworów roboczych do

chemicznej obróbki skór,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

−

wykonywa

ć

r

ę

czn

ą

i mechaniczn

ą

obróbk

ę

skór w procesach

wyprawy i renowacji,

−

dokonywa

ć

oceny organoleptycznej oraz wykonywa

ć

badania

laboratoryjne w procesie wyprawy skór,

−

sporz

ą

dza

ć

zestawy technologiczne do uszlachetniania i wyko

ń

czania

skór,

−

dokonywa

ć

oceny jako

ś

ci skór gotowych,

−

organizowa

ć

i

nadzorowa

ć

proces

czyszczenia,

renowacji

i konserwacji skór wyprawionych oraz wyrobów skórzanych,

−

nadzorowa

ć

magazynowanie skór gotowych i wyrobów skórzanych,

−

prowadzi

ć

prace do

ś

wiadczalne zwi

ą

zane z wprowadzaniem nowych

technologii wyprawy skór,

−

monitorowa

ć

eksploatacj

ę

maszyn, urz

ą

dze

ń

i agregatów do

mechanicznej i chemicznej obróbki skór,

−

dokonywa

ć

analizy

procesu

produkcyjnego

pod

wzgl

ę

dem

technologicznym i ekonomicznym,

−

posługiwa

ć

si

ę

j

ę

zykiem obcym w zakresie wspomagaj

ą

cym

wykonywanie zada

ń

zawodowych,

−

przestrzega

ć

przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

organizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

przestrzega

ć

przepisów

prawa

dotycz

ą

cych

działalno

ś

ci

gospodarczej,

−

przestrzega

ć

przepisów prawa dotycz

ą

cych wykonywanych zada

ń

zawodowych,

−

udziela

ć

pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−

kierowa

ć

zespołem pracowników,

−

korzysta

ć

z

ró

ż

nych

ź

ródeł

informacji

oraz

z

doradztwa

specjalistycznego,

−

prowadzi

ć

działalno

ść

gospodarcz

ą

.

2. Zalecenia dotycz

ą

ce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego

Podstawowym celem kształcenia w zawodzie jest przygotowanie

uczniów do wykonywania zada

ń

zwi

ą

zanych z wytwarzaniem

i przetwarzaniem skór wyprawionych oraz wyposa

ż

enie w wiedz

ę

i umiej

ę

tno

ś

ci niezb

ę

dne do kontynuacji kształcenia w formach

szkolnych i pozaszkolnych.

Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe.

Kształcenie

ogólnozawodowe

zapewnia

orientacj

ę

w

zawodzie

oraz ułatwia ewentualn

ą

zmian

ę

zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zada

ń

na typowych dla

zawodu stanowiskach pracy.

Tre

ś

ci programowe s

ą

zawarte w jednym module ogólnozawodowym

i w sze

ś

ciu modułach zawodowych.

Moduł 311[09].O1 Podstawy zawodu zawiera pi

ęć

jednostek

modułowych. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

: przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

charakterystyki

skór

surowych,

konserwacji

i magazynowania skór surowych, posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

, charakterystyki maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich.

Moduł 311[09].Z1 Technologia przygotowania skór do garbowania

zawiera dwie jednostki modułowe. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

operacji

technologicznych

zwi

ą

zanych

z

przygotowaniem

skór

wyprawianych bez włosa i skór z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania

wła

ś

ciwego.

Moduł 311[09].Z2 Technologia garbowania wła

ś

ciwego zawiera dwie

jednostki modułowe. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

garbowania

skór bez włosa i skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Moduł 311[09].Z3 Technologia wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór zawiera

trzy jednostki modułowe. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

:

wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór, wyko

ń

czania skór wyprawianych bez

włosa do stanu „crust” oraz skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

w stanie naturalnym.

Moduł 311[09].Z4 Technologia wyko

ń

czania wła

ś

ciwego oraz

uszlachetniania skór zawiera dwie jednostki modułowe. Tre

ś

ci

programowe jednostek dotycz

ą

: wyko

ń

czania i uszlachetniania tkanki

skórnej, uszlachetniania skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Moduł 311[09].Z5 Organizacja procesu produkcji skór zawiera pi

ęć

jednostek modułowych. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

:

posługiwania

si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy

skór,

kontroli

mi

ę

dzyoperacyjnej procesu wyprawy skór, oceny jako

ś

ci skór

wyprawionych,

przygotowania

skór

wyprawionych

do

obrotu

towarowego, prowadzenia procesów czyszczenia i renowacji wyrobów
skórzanych.

Moduł 311[09].Z6 Praktyka zawodowa zawiera dwie jednostki

modułowe. Tre

ś

ci programowe jednostek dotycz

ą

: wykonywania operacji

technologicznych zwi

ą

zanych z wypraw

ą

skór, przygotowania procesu

wyprawy skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol modułu

i jednostki
modułowej

Nazwa modułu i jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[09].O1

Podstawy zawodu

288

311[09].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska

18

311[09].O1.02

Charakteryzowanie skór surowych

72

311[09].

O2

.03

Konserwacja i magazynowanie skór surowych

36

311[09].O1.04

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

72

311[09].

O2

.05

Charakteryzowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich

90

311[09].Z1

Technologia przygotowania skór
do garbowania

288

311[09].Z1.01

Przygotowanie skór wyprawianych bez włosa
do garbowania wła

ś

ciwego

144

311[09].Z1.02

Przygotowanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania wła

ś

ciwego

144

311[09].Z2

Technologia garbowania wła

ś

ciwego

252

311[09].Z2.01

Garbowanie skór bez włosa

150

311[09].Z2.02

Garbowanie skór z okryw

ą

włosow

ą

102

311[09].Z3

Technologia wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór

324

311[09].Z3.01

Wst

ę

pne wyko

ń

czanie skór

96

311[09].Z3.02

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych bez włosa

do stanu „crust”

114

311[09].Z3.03

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

w stanie naturalnym

114

311[09].Z4

Technologia wyko

ń

czania wła

ś

ciwego oraz

uszlachetniania skór

288

311[09].Z4.01

Wyko

ń

czanie i uszlachetnianie tkanki skórnej

144

311[09].Z4.02

Uszlachetnianie skór z okryw

ą

włosow

ą

144

311[09].

Z6

Organizacja procesu produkcji skór

240

311[09].

Z6

.01

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy skór

62

311[09].

Z6

.02

Prowadzenie kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej

procesu wyprawy skór

62

311[09].

Z6

.03

Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych

60

311[09].

Z6

.04

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu
towarowego

20

311[09].

Z6

.05

Prowadzenie procesów czyszczenia
i renowacji wyrobów skórzanych

36

311[09].

Z5

Praktyka zawodowa

140

311[09].

Z5

.01

Wykonywanie operacji technologicznych
zwi

ą

zanych z wypraw

ą

skór

70

311[09].

Z5

.02

Przygotowanie procesu wyprawy skór

70

Razem

1820

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Liczba godzin na realizacj

ę

programów jednostek modułowych

wyodr

ę

bnionych w poszczególnych modułach dotyczy kształcenia

w czteroletnim technikum dla młodzie

ż

y.

Na podstawie wykazu oraz schematów układu jednostek modułowych

w modułach sporz

ą

dzono dydaktyczn

ą

map

ę

programu.

Dydaktyczn

ą

map

ę

programu stanowi schemat powi

ą

za

ń

mi

ę

dzy

modułami i jednostkami modułowymi, okre

ś

laj

ą

cy równie

ż

kolejno

ść

ich

realizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Dydaktyczna mapa programu

311[09].Z3

311[09].Z3.01

311[09].Z3.02

311[09].Z3.03

311[09].Z4

311[09].O1

311[09].O1.05

311[09].O1.02

311[09].O1.04

311[09].O1.01

311[09].Z1

311[09].Z1. 01

311[09].Z1.02

311[09].O1.03

311[09].Z2

311[09].Z2. 01

311[09].Z2.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zmiana kolejno

ś

ci realizacji modułów i jednostek modułowych

powinna by

ć

poprzedzona analiz

ą

dydaktycznej mapy programu oraz

tre

ś

ci programowych jednostek modułowych.

Nauczyciele realizuj

ą

cy program nauczania powinni posiada

ć

przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizuj

ą

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz

projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. Nauczyciele
kieruj

ą

cy procesem kształtowania umiej

ę

tno

ś

ci powinni udziela

ć

pomocy

w rozwi

ą

zywaniu problemów zwi

ą

zanych z realizacj

ą

zada

ń

, sterowa

ć

tempem pracy uczniów, z uwzgl

ę

dnieniem ich predyspozycji oraz

do

ś

wiadcze

ń

. Ponadto, powinni kształtowa

ć

zainteresowania zawodem,

okre

ś

la

ć

mo

ż

liwo

ś

ci dalszego kształcenia, zdobywania nowych

311[09].Z4.01

311[09].Z4.02

311[09].Z5

311[09].Z5.02

311[09].Z5.01

311[09].Z5.03

311[09].Z5.05

311[09].Z5.04

311[09].Z6

311[09].Z6.01

311[09].Z6.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

umiej

ę

tno

ś

ci. Powinni równie

ż

kształtowa

ć

po

żą

dane postawy uczniów

jak: rzetelno

ść

i odpowiedzialno

ść

za prac

ę

, dbało

ść

o jej jako

ść

,

o porz

ą

dek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób,

dbało

ść

o racjonalne stosowanie materiałów.

Nauczyciele

powinni

uczestniczy

ć

w

organizacji

techniczno-

dydaktycznej bazy szkoły oraz aktualizacji programów nauczania.
Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych
dotycz

ą

cych realizacji programów jednostek modułowych. Pakiety

edukacyjne stanowi

ą

ce dydaktyczn

ą

obudow

ę

programów jednostek

modułowych powinny by

ć

opracowane zgodnie z metodologi

ą

kształcenia modułowego.

Wskazane jest, aby kształcenie modułowe było realizowane

z uwzgl

ę

dnieniem aktywizuj

ą

cych metod nauczania: sytuacyjnej,

projektów, tekstu przewodniego,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Prowadzenie

zaj

ęć

z

zastosowaniem

aktywizuj

ą

cych

metod

nauczania wymaga przygotowania materiałów, jak: teksty przewodnie do

ć

wicze

ń

, instrukcje stanowiskowe, instrukcje obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

.

W

trakcie

realizacji

programu

nale

ż

y

zwraca

ć

uwag

ę

na samokształcenie uczniów, korzystanie z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji,

jak: podr

ę

czniki, normy, instrukcje, poradniki, katalogi, pozatekstowe

ź

ródła informacji. Tre

ś

ci kształcenia nale

ż

y aktualizowa

ć

, uwzgl

ę

dnia

ć

współczesne technologie, materiały, narz

ę

dzia i sprz

ę

t.

Istotnym

elementem

kształcenia

zawodowego

jest

proces

sprawdzania i oceniania edukacyjnych osi

ą

gni

ęć

uczniów. Wskazane

jest prowadzenie bada

ń

diagnostycznych, kształtuj

ą

cych i sumuj

ą

cych.

Badania diagnostyczne prowadzone na pocz

ą

tku procesu kształcenia

maj

ą

na celu okre

ś

lenie poziomu oraz zakresu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów. Wyniki bada

ń

nale

ż

y wykorzystywa

ć

w trakcie procesu

kształcenia.

Badania kształtuj

ą

ce prowadzone w trakcie realizacji programu maj

ą

na celu dostarczanie informacji dotycz

ą

cych efektywno

ś

ci procesu

kształcenia. Informacje uzyskiwane z bada

ń

umo

ż

liwiaj

ą

dokonywanie

niezb

ę

dnych korekt w procesie kształcenia.

Badania sumuj

ą

ce powinny by

ć

prowadzone po zako

ń

czeniu

realizacji programów jednostek modułowych. Wyniki bada

ń

pozwalaj

ą

na

ocen

ę

stopnia realizacji celów kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

w trakcie i na zako

ń

czenie realizacji programów jednostek. Umiej

ę

tno

ś

ci

intelektualne mog

ą

by

ć

sprawdzane za pomoc

ą

sprawdzianów ustnych

i pisemnych oraz testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych. Umiej

ę

tno

ś

ci praktyczne

mog

ą

by

ć

sprawdzane za pomoc

ą

obserwacji pracy uczniów podczas

wykonywania zada

ń

oraz sprawdzianów praktycznych z zadaniami typu

próba pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga okre

ś

lenia kryteriów

i norm oceniania, opracowania testów osi

ą

gni

ęć

, arkuszy obserwacji

oraz arkuszy oceny post

ę

pów uczniów.

Ś

rodki dydaktyczne niezb

ę

dne do realizacji procesu kształcenia

zostały zamieszczone w programach poszczególnych jednostek
modułowych. Orientacyjna liczba godzin na realizacj

ę

programów

jednostek modułowych, okre

ś

lona w wykazie modułów i jednostek

modułowych, mo

ż

e ulega

ć

zmianie w zale

ż

no

ś

ci od stosowanych metod

nauczania,

ś

rodków

dydaktycznych

oraz

aktualnych

potrzeb

edukacyjnych.

Programy jednostek modułowych wyodr

ę

bnionych w poszczególnych

modułach powinny by

ć

realizowane w ró

ż

nych formach organizacyjnych

w pracowniach, warsztatach szkolnych oraz w przedsi

ę

biorstwach

produkcyjnych i zakładach rzemie

ś

lniczych.

W zintegrowanym procesie kształcenia modułowego nie ma podziału

na zaj

ę

cia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów

powinny by

ć

dostosowane do specyfiki tre

ś

ci programowych oraz metod

nauczania.

Realizacja programów jednostek modułowych powinna odbywa

ć

si

ę

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na

zespoły 3-4 osobowe.

Kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci praktycznych powinno odbywa

ć

si

ę

na

odpowiednio

wyposa

ż

onych

stanowiskach

pracy

w

pracowniach

i warsztatach szkolnych oraz na stanowiskach

ć

wiczeniowych w zakładach

produkcyjnych i rzemie

ś

lniczych.

Szkoła podejmuj

ą

ca kształcenie w zawodzie według modułowego

programu nauczania powinna posiada

ć

odpowiednie warunki lokalowe

oraz wyposa

ż

enie techniczne i dydaktyczne.

W szkole kształc

ą

cej w zawodzie technik garbarz powinny by

ć

nast

ę

puj

ą

ce pomieszczenia dydaktyczne:

−

pracownia materiałoznawstwa,

−

laboratorium chemiczne,

−

pracownia technologii,

−

warsztaty szkolne.

Wyposa

ż

enie warsztatów szkolnych powinno umo

ż

liwia

ć

wykonywanie

podstawowych operacji technologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

II.

Plany nauczania

PLAN NAUCZANIA

Czteroletnie technikum
Zawód: technik garbarz 311[09]
Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzie

ż

y

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

w

czteroletnim

okresie

nauczania

Semestry I - VIII

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Klasy I - IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy zawodu

8

5

101

2. Technologia przygotowania

skór do garbowania

8

6

101

3. Technologia garbowania

wła

ś

ciwego

7

5

88

4. Technologia wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór

9

6

113

5. Technologia wyko

ń

czania

wła

ś

ciwego

oraz uszlachetniania skór

8

6

101

6. Organizacja procesu produkcji

skór

10

7

126

Razem

50

35

630

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

PLAN NAUCZANIA

Szkoła policealna
Zawód: technik garbarz 311[09]
Podbudowa programowa: szkoła daj

ą

ca wykształcenie

ś

rednie

Dla

młodzie

ż

y

Dla dorosłych

Liczba

godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba

godzin

w dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry I - IV

Lp.

Moduły kształcenia w zawodzie

Klasy I - II

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy zawodu

8

6

109

2. Technologia przygotowania skór

do garbowania

8

6

109

3. Technologia garbowania

wła

ś

ciwego

7

5

96

4. Technologia wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór

9

7

123

5. Technologia wyko

ń

czania

wła

ś

ciwego oraz uszlachetniania

skór

8

6

109

6. Organizacja procesu produkcji

skór

10

7

136

Razem

50

37

682

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 311[09].O1
Podstawy zawodu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

wykorzystywa

ć

w procesie wyprawy skór okre

ś

lone prawa chemii,

fizyki i mechaniki,

−

posługiwa

ć

si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

,

−

okre

ś

la

ć

zagro

ż

enia

zwi

ą

zane

z

prowadzeniem

procesów

technologicznych,

−

odczytywa

ć

oraz sporz

ą

dza

ć

techniczne i odr

ę

czne rysunki cz

ęś

ci

maszyn

,

−

sporz

ą

dza

ć

schematy mechanizmów maszyn,

−

klasyfikowa

ć

maszyny, narz

ę

dzia i urz

ą

dzenia stosowane w produkcji,

−

charakteryzowa

ć

budow

ę

oraz okre

ś

la

ć

zastosowanie pomp,

wentylatorów i spr

ęż

arek,

−

okre

ś

la

ć

zastosowanie ró

ż

nego rodzaju nap

ę

dów,

−

charakteryzowa

ć

budow

ę

i wyja

ś

nia

ć

zasad

ę

działania nap

ę

dów,

−

charakteryzowa

ć

budow

ę

oraz wyja

ś

nia

ć

zasad

ę

działania silników

elektrycznych,

−

charakteryzowa

ć

techniczne parametry maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

okre

ś

la

ć

podstawowe i specjalne wyposa

ż

enie maszyn,

−

okre

ś

la

ć

zasady eksploatacji maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

−

charakteryzowa

ć

surowce, materiały i procesy technologiczne,

−

charakteryzowa

ć

rodzaje skór surowych,

−

charakteryzowa

ć

budow

ę

skór surowych,

−

okre

ś

la

ć

przeznaczenie poszczególnych rodzajów skór,

−

charakteryzowa

ć

metody konserwacji oraz sposoby magazynowania

skór surowych,

−

przestrzega

ć

przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

korzysta

ć

z

ró

ż

nych

ź

ródeł

informacji

oraz

z

doradztwa

specjalistycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol
jednostki
modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[09].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska

18

311[09].O1.02

Charakteryzowanie skór surowych

72

311[09].O1.03

Konserwacja i magazynowanie skór surowych

36

311[09].O1.04

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

72

311[09].O1.05

Charakteryzowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich

90

Razem

288

3. Schemat układu jednostek modułowych

311 [09].O1

Podstawy zawodu

311[09].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska

311[09].O1.04

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

311[09].O1.05

Charakteryzowanie maszyn

i urz

ą

dze

ń

garbarskich

311[09].O1.02

Charakteryzowanie skór

surowych

311[09].O1.03

Konserwacja i magazynowanie

skór surowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

4. Literatura

Augusty

ń

ska D., Po

ś

niak M. (red.): Bezpiecze

ń

stwo i ochrona człowieka

w

ś

rodowisku pracy. Ergonomia. CIOP, Warszawa 1999

Bie

ń

kiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977

Buksi

ń

ski T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 2000

Duda I.: Surowe skóry futrzarskie. Akademia Ekonomiczna, Kraków
1992
Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. Stowarzyszenie
Włókników Polskich, Łód

ź

1980

Gutowski A.: Zadania z rysunku technicznego. WSiP, Warszawa 1992
Hansen A.: Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

Koradecka D. (red.): Bezpiecze

ń

stwo pracy i ergonomia. CIOP,

Warszawa 1999
Korczak K., Szyma

ń

ska J.: Rysunek zawodowy dla szkół przemysłu

skórzanego. WSiP, Warszawa 1998
Kreaft J., Rodziewicz O.: Garbniki syntetyczne. WNT, Warszawa 1971
Kwiatkowski M.: Wprowadzenie do eksploatacji urz

ą

dze

ń

technicznych.

WSiP, Warszawa 1990
Lasek W.: Chemia techniczna w przemy

ś

le skórzanym. WPLiS,

Warszawa 1966
Lasek W.: Kolagen – chemia i wykorzystanie. WNT, Warszawa 1978
Lasek W.: Wyka

ń

czalnictwo skór mi

ę

kkich. WNT, Warszawa 1984

Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wyko

ń

czanie.

WSiP, Warszawa 1985
Mac S., Leowski J.: Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Podr

ę

cznik dla

szkół zasadniczych. WSiP, Warszawa 1999
Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Orlik Z. (red.): Maszynoznawstwo. Praca zbiorowa. WSiP, Warszawa
1982
Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego.
WSiP, Warszawa 1997
Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986
Rabbe E., Korna

ś

A.: Wła

ś

ciwo

ś

ci fizyczne skór - metody bada

ń

. WPLiS,

Warszawa 1965
Rutkowski A.: Cz

ęś

ci maszyn. WSiP, Warszawa 1998

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa

1965

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Praca zbiorowa: Aparatura i urz

ą

dzenia laboratoryjne. Cz.1 i 2. WSiP,

Warszawa 1992
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Jednostka modułowa 311[09].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zinterpretowa

ć

podstawowe akty prawne oraz prawa i obowi

ą

zki

pracowników i pracodawcy, dotycz

ą

ce bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

−

scharakteryzowa

ć

zagro

ż

enia zwi

ą

zane z wykonywan

ą

prac

ą

,

−

okre

ś

li

ć

zagro

ż

enia zwi

ą

zane z r

ę

czn

ą

i maszynow

ą

obróbk

ą

skór

oraz ze sporz

ą

dzaniem roztworów roboczych,

−

okre

ś

li

ć

konsekwencje

wynikaj

ą

ce

z

naruszenia

przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska,

−

okre

ś

li

ć

zabezpieczenia i osłony ruchomych cz

ęś

ci maszyn

i urz

ą

dze

ń

,

−

okre

ś

li

ć

zasady zabezpieczania dost

ę

pu do szkodliwych

ś

rodków

chemicznych,

−

zastosowa

ć

ś

rodki ochrony indywidualnej odpowiednio do rodzaju

wykonywanej pracy,

−

zastosowa

ć

procedury post

ę

powania w sytuacji zagro

ż

enia zdrowia

i

ż

ycia,

−

udzieli

ć

pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

zabezpieczy

ć

miejsce wypadku,

−

zastosowa

ć

podr

ę

czny sprz

ę

t oraz

ś

rodki ga

ś

nicze,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

zastosowa

ć

przepisy dotycz

ą

ce ochrony

ś

rodowiska podczas

utylizacji odpadów i produktów ubocznych.

2. Materiał nauczania

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska i jej znaczenie.

Czynniki

ś

rodowiska pracy: mikroklimat, skład chemiczny i zanieczyszczenie

powietrza, hałas, wibracje.
Zagro

ż

enia

powodowane

działaniem

substancji

chemicznych

stosowanych w procesie produkcji skór.
Zagro

ż

enia zwi

ą

zane z u

ż

ytkowaniem maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi.

Sprawno

ść

techniczna urz

ą

dze

ń

i instalacji elektrycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Znaczenie odzie

ż

y ochronnej i

ś

rodków ochrony indywidualnej dla

zdrowia pracowników.
Sprz

ę

t i

ś

rodki ochrony indywidualnej.

Instrukcje obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

produkcyjnych.

Wypadki podczas pracy.
Procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
Sposoby zabezpieczania miejsca wypadku.
Dokumentacja powypadkowa.
Wentylacja i klimatyzacja pomieszcze

ń

produkcyjnych, biurowych

i magazynowych.
Zasady kształtowania bezpiecznych warunków pracy.
Zagro

ż

enia po

ż

arowe. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

3.

Ć

wiczenia

•

Dobieranie

ś

rodków ochrony indywidualnej odpowiednio do rodzaju

wykonywanej pracy.

•

Okre

ś

lanie potencjalnych zagro

ż

e

ń

wyst

ę

puj

ą

cych w procesie pracy.

•

Okre

ś

lanie metod zabezpieczania maszyn i urz

ą

dze

ń

.

•

Wykonywanie sztucznego oddychania z zastosowaniem fantomu.

•

Zakładanie opatrunków osłaniaj

ą

cych i unieruchamiaj

ą

cych.

•

Opanowanie

sposobu

alarmowania

stra

ż

y

po

ż

arnej

zgodnie

z instrukcj

ą

(w warunkach symulowanych).

•

Dobieranie sprz

ę

tu i

ś

rodków ga

ś

niczych do rodzaju po

ż

aru.

•

Stosowanie podr

ę

cznego sprz

ę

tu i

ś

rodków ga

ś

niczych do gaszenia

zarzewia po

ż

aru (w warunkach symulowanych).

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Teksty przewodnie do

ć

wicze

ń

.

Kodeks pracy.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

Ilustracje i fotografie obrazuj

ą

ce zagro

ż

enia wyst

ę

puj

ą

ce w garbarstwie.

Typowy sprz

ę

t ga

ś

niczy, ga

ś

nice.

Ś

rodki do gaszenia po

ż

aru.

Wyposa

ż

enie do nauki udzielania pierwszej pomocy.

Odzie

ż

ochronna. Sprz

ę

t ochrony indywidualnej.

Instrukcje dotycz

ą

ce u

ż

ytkowania maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi.

Zestawy norm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci stosowania zasad bezpiecznej pracy,

przestrzegania przepisów ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Umiej

ę

tno

ś

ci opanowane przez uczniów w wyniku realizacji programu

jednostki s

ą

niezb

ę

dne w dalszym procesie kształcenia, szczególnie

podczas realizacji programów jednostek modułowych dotycz

ą

cych

wyprawy skór, u

ż

ytkowania maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi stosowanych

w garbarstwie.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z instrukta

ż

em, tekstu

przewodniego,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z przepisami prawa, z przepisami bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

obowi

ą

zuj

ą

cymi w garbarstwie.

Zaj

ę

cia

powinny

by

ć

prowadzone

w

pracowni

technologii,

w

warsztatach

szkolnych

oraz

w

zakładach

produkcyjnych

i rzemie

ś

lniczych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na poprawne

wykonywanie przez uczniów

ć

wicze

ń

dotycz

ą

cych udzielania pierwszej

pomocy osobom poszkodowanym.

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywa

ć

si

ę

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na

zespoły 3 - 5 osobowe. Przed rozpocz

ę

ciem zaj

ęć

wskazane jest

przygotowanie materiałów niezb

ę

dnych do wykonania

ć

wicze

ń

, jak:

instrukcje, normy, akty prawne,

ś

rodki i sprz

ę

t ochrony indywidualnej,

podr

ę

czny sprz

ę

t ga

ś

niczy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Umiej

ę

tno

ś

ci uczniów mog

ą

by

ć

oceniane za pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

okre

ś

lanie rodzaju zagro

ż

e

ń

,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−

zabezpieczanie miejsc zagro

ż

e

ń

,

−

dobieranie

ś

rodków ochrony indywidualnej,

−

dobieranie

ś

rodków i sprz

ę

tu ga

ś

niczego,

−

dobieranie metody udzielania pierwszej pomocy,

−

wykonywanie sztucznego oddychania,

−

zakładanie opatrunków,

−

sprawno

ść

wykonania zada

ń

.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany według

ustalonych kryteriów oraz zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Jednostka modułowa 311[09].O1.02
Charakteryzowanie skór surowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

fizjologiczne funkcje skóry,

−

rozró

ż

ni

ć

typy i rodzaje okrywy włosowej,

−

okre

ś

li

ć

budow

ę

włosa,

−

scharakteryzowa

ć

histologiczn

ą

i chemiczn

ą

budow

ę

tkanki skórnej,

−

rozpozna

ć

warstwy histologiczne oraz okre

ś

li

ć

ich wpływ na fizyczne

wła

ś

ciwo

ś

ci skóry,

−

wyja

ś

ni

ć

poj

ę

cia: okrywa włosowa, rodzaje okrywy włosowej,

−

scharakteryzowa

ć

i rozpozna

ć

składowe cz

ęś

ci włosa w układzie

pionowym i poprzecznym,

−

scharakteryzowa

ć

oraz rozpozna

ć

rodzaje, odmiany i typy włosa,

−

scharakteryzowa

ć

oraz rozpozna

ć

topograficzne cz

ęś

ci ró

ż

nych

rodzajów skór surowych,

−

okre

ś

li

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci

tkanki

skórnej

poszczególnych

cz

ęś

ci

topograficznych skór surowych,

−

scharakteryzowa

ć

oraz rozró

ż

ni

ć

rodzaje skór surowych,

−

sklasyfikowa

ć

skóry

surowe

ze

wzgl

ę

du

na

pochodzenie

i przeznaczenie,

−

scharakteryzowa

ć

oraz rozpozna

ć

rodzaje skór ze zwierz

ą

t

gospodarskich i hodowlanych,

−

scharakteryzowa

ć

i rozró

ż

ni

ć

rodzaje skór ze zwierz

ą

t łownych,

−

scharakteryzowa

ć

rodzaje skór ze zwierz

ą

t morskich, gadów, płazów,

−

okre

ś

li

ć

przeznaczenie poszczególnych rodzajów skór surowych,

−

rozpozna

ć

wady i uszkodzenia tkanki skórnej i okrywy włosowej skór

surowych,

−

okre

ś

li

ć

zasady sortowania skór surowych według pochodzenia

i przeznaczenia.

2. Materiał nauczania

Fizjologiczne funkcje skóry.
Tkanka skórna i okrywa włosowa skór surowych.
Histologiczna i chemiczna budowa tkanki skórnej.
Wła

ś

ciwo

ś

ci tkanki skórnej ró

ż

nych rodzajów skór surowych.

Histologiczna i chemiczna budowa włosa.
Budowa włosa w przekroju poprzecznym i w układzie pionowym.
Zale

ż

no

ść

wła

ś

ciwo

ś

ci włosa od jego budowy.

Rodzaje, typy i odmiany włosa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Rodzaje okrywy włosowej ró

ż

nych skór.

Topografia ró

ż

nych rodzajów skór surowych.

Wła

ś

ciwo

ś

ci okrywy włosowej w układzie topograficznym skór.

Rodzaje skór surowych.
Podział i charakterystyka skór surowych ze wzgl

ę

du na rodzaj okrywy

włosowej i tkanki skórnej.
Podział skór surowych ze wzgl

ę

du na pochodzenie.

Charakterystyka skór ze zwierz

ą

t gospodarskich.

Charakterystyka skór ze zwierz

ą

t hodowlanych.

Charakterystyka skór ze zwierz

ą

t łownych.

Charakterystyka skór ze zwierz

ą

t morskich, gadów i płazów.

Wady i uszkodzenia skór surowych.

3.

Ć

wiczenia

•

Charakteryzowanie przekroju poprzecznego tkanki skórnej i włosa na

podstawie obserwacji mikroskopowej.

•

Rozró

ż

nianie budowy warstwowej tkanki skórnej i włosa.

•

Okre

ś

lanie ró

ż

nic w budowie tkanki skórnej ró

ż

nych rodzajów skóry.

•

Okre

ś

lanie ró

ż

nic w budowie ró

ż

nych typów i rodzajów włosa.

•

Rozpoznawanie cz

ęś

ci topograficznych skór surowych.

•

Okre

ś

lanie ró

ż

nic w budowie okrywy włosowej topograficznych cz

ęś

ci

skóry.

•

Okre

ś

lanie znaczenia skór zwierz

ę

cych dla człowieka.

•

Rozpoznawanie rodzaju skór surowych po ich kształcie.

•

Rozpoznawanie rodzaju skór po wygl

ą

dzie okrywy włosowej.

•

Rozpoznawanie półfabrykatów skórzanych.

•

Identyfikowanie wad i uszkodze

ń

skór surowych.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Mikroskop.
Preparaty mikroskopowe tkanki skórnej i włosa.
Foliogramy, tablice: budowa tkanki skórnej i włosa, układ topograficzny
ró

ż

nych rodzajów skór.

Próbki ró

ż

nego rodzaju skór.

Plansze obrazuj

ą

ce rodzaje skór surowych.

Eksponaty ró

ż

nych rodzajów skór.

Skóry całe i próbki ró

ż

nych rodzajów skór licowych.

Skóry całe i próbki ró

ż

nych rodzajów skór futerkowych.

Filmy dydaktyczne, przezrocza.
Katalogi z próbkami wad i uszkodze

ń

skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych: charakterystyki

chemicznej

i

histologicznej

budowy

tkanki

skórnej

i

włosa,

topograficznego podziału skór, ró

ż

nych rodzajów skóry naturalnej jako

podstawowego surowca stosowanego w produkcji garbarskiej.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na: znaczenie

warstwowego podziału skóry i włosa dla procesów wyprawy tkanki
skórnej i uszlachetniania okrywy włosowej, sposób pozyskiwania skór,
charakterystyk

ę

tkanki skórnej i okrywy włosowej ró

ż

nych rodzajów skór.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni pozna

ć

skład

chemiczny skóry, a w szczególno

ś

ci wła

ś

ciwo

ś

ci i budow

ę

kolagenu jako

podstawowego białka skóry. Znajomo

ść

topografii skór umo

ż

liwia

okre

ś

lanie ró

ż

nic w poszczególnych cz

ęś

ciach powierzchni skór,

dotycz

ą

cych zarówno struktury tkanki skórnej, jak i okrywy włosowej. Ma

to istotne znaczenie podczas doboru metod wyprawy skór.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja

ś

nieniem,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w laboratorium chemicznym,

w pracowni materiałoznawstwa, w pracowni technologii, w warsztatach
szkolnych, w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb

z podziałem na zespoły 3 - 5 osobowe. Wskazane jest równie

ż

organizowanie zaj

ęć

w zakładach garbarskich, magazynach oraz

w przedsi

ę

biorstwach obrotu skórami surowymi.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi aparatury pomiarowej, aparatury

do wykonania bada

ń

, z normami przedmiotowymi dotycz

ą

cymi skór

surowych, z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej, obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach

pracy. Wskazane jest równie

ż

przygotowanie do zaj

ęć

próbek ró

ż

nych

rodzajów skór, instrukcji do wykonania

ć

wicze

ń

, zestawów norm,

katalogów, niezb

ę

dnych do wykonania zada

ń

.

Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dn

ą

aparatur

ę

i przyrz

ą

dy pomiarowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Ocena

osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie procesu sprawdzania i oceniania nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

charakterystyk

ę

chemicznej i histologicznej budowy ró

ż

nych rodzajów

skór,

−

charakterystyk

ę

budowy włosa i okrywy włosowej ró

ż

nych rodzajów

skór,

−

korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,

−

sprawno

ść

wykonania zada

ń

,

−

posługiwanie si

ę

przyrz

ą

dami pomiarowymi,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

ż

arowej.

Podstaw

ą

do uzyskania przez uczniów pozytywnych ocen jest poprawne

wykonanie

ć

wicze

ń

, sprawdzianów i zada

ń

testowych. W ocenie

ko

ń

cowej pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Jednostka modułowa 311[09].O1.03
Konserwacja i magazynowanie skór surowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

cele konserwacji skór surowych,

−

scharakteryzowa

ć

metody i sposoby konserwacji skór surowych,

−

okre

ś

li

ć

metody i sposoby konserwacji skór surowych w zale

ż

no

ś

ci od

ich rodzaju i sposobu zdejmowania,

−

scharakteryzowa

ć

ś

rodki konserwuj

ą

ce,

−

scharakteryzowa

ć

operacje zwi

ą

zane z konserwacj

ą

skór,

−

okre

ś

li

ć

cele i zasady magazynowania skór surowych,

−

scharakteryzowa

ć

sposoby magazynowania i przechowywania skór,

−

okre

ś

li

ć

warunki magazynowania skór surowych,

−

scharakteryzowa

ć

wady i uszkodzenia skór powstaj

ą

ce podczas

konserwacji i magazynowania,

−

dobra

ć

metody ochrony skór przed szkodnikami.

2. Materiał nauczania

Zasady konserwacji skór surowych.
Metody i sposoby konserwacji skór surowych.
Zasady doboru metod i sposobów konserwacji skór surowych
odpowiednio do rodzaju, jako

ś

ci i metody zdejmowania.

Ś

rodki do konserwacji skór surowych.

Warunki magazynowania skór surowych.
Sposoby przechowywania skór.
Wady i uszkodzenia skór surowych.
Szkodniki skór surowych, sposoby i

ś

rodki ochrony przed szkodnikami.

3.

Ć

wiczenia

•

Dobieranie metod konserwacji skór surowych.

•

Okre

ś

lanie warunków i parametrów magazynowania ró

ż

nych

rodzajów skór surowych.

•

Rozpoznawanie wad i uszkodze

ń

skór surowych.

•

Posługiwanie si

ę

przyrz

ą

dami kontrolno - pomiarowymi stosowanymi

w magazynach skór surowych.

•

Okre

ś

lanie sposobów zapobiegania powstawaniu wad i uszkodze

ń

skór podczas konserwacji i magazynowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór z wadami i uszkodzeniami.
Zestawy

ś

rodków konserwuj

ą

cych.

Przyrz

ą

dy kontrolno - pomiarowe stosowane w magazynach skór

surowych.
Plansze,

schematy

ilustruj

ą

ce

sposoby

konserwacji

oraz

magazynowania skór surowych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów podstawowych umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych konserwacji

i magazynowania skór surowych. Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy

przede wszystkim poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: pokazu z obja

ś

nieniem,

ć

wicze

ń

praktycznych. Przed

przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych wskazane jest

zapoznanie uczniów z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

przeciwpo

ż

arowej

obowi

ą

zuj

ą

cymi

na

poszczególnych

stanowiskach pracy.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w laboratorium chemicznym,

w pracowni materiałoznawstwa, w pracowni technologii, w warsztatach
szkolnych oraz w zakładach prowadz

ą

cych skup, konserwacj

ę

,

przechowywanie i obrót handlowy skórami surowymi. Wskazane jest
prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów niezb

ę

dne do realizacji zada

ń

praktycznych mog

ą

by

ć

sprawdzane i oceniane za pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

W trakcie oceniania pracy uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

realizacj

ę

zada

ń

zgodnie z wymaganiami procesu technologicznego,

−

dobór metod konserwacji skór surowych,

−

okre

ś

lanie warunków i parametrów magazynowania skór surowych,

−

okre

ś

lanie zasad magazynowania,

−

dobór

ś

rodków transportu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Jednostka modułowa 311[09].O1.04
Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zorganizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

scharakteryzowa

ć

rodzaje rysunków technicznych,

−

przygotowa

ć

materiały rysunkowe i przybory kre

ś

larskie do

sporz

ą

dzania rysunku technicznego,

−

wykona

ć

szkice i rysunki odr

ę

czne figur i brył geometrycznych,

−

wykona

ć

rysunki brył geometrycznych i okre

ś

lonych przedmiotów

z uwzgl

ę

dnieniem

ś

wiatłocienia,

−

zastosowa

ć

w

rysunku

elementy

perspektywy

zbie

ż

nej

i malarskiej,

−

zastosowa

ć

ró

ż

ne rodzaje pisma technicznego,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

pismem technicznym do opisu rysunków,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

podstawow

ą

terminologi

ą

z zakresu normalizacji,

−

wykona

ć

rysunki prostych elementów w rzutach prostok

ą

tnych

i aksonometrycznych,

−

sporz

ą

dzi

ć

rysunki przedmiotów w widokach i przekrojach,

−

zastosowa

ć

zasady wymiarowania rysunków technicznych,

−

odczyta

ć

symbole

graficzne

zamieszczane

na

schematach

kinematycznych,

−

odczyta

ć

schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

sporz

ą

dzi

ć

rysunki techniczne cz

ęś

ci maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

zastosowa

ć

programy komputerowe do sporz

ą

dzania rysunków

technicznych i kompozycji plastycznych,

−

zastosowa

ć

podstawowe zasady kolorystyki,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

rysunkiem technicznym cz

ęś

ci maszyn i mechanizmów,

−

odczyta

ć

oraz posłu

ż

y

ć

si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

2. Materiał nauczania

Materiały rysunkowe. Przybory kre

ś

larskie.

Podstawy rysunku technicznego.
Konstrukcje geometryczne.
Rysunkowe odwzorowanie przedmiotów.
Perspektywa zbie

ż

na i malarska.

Podstawy liternictwa.
Zasady normalizacji.
Zasady rzutowania prostok

ą

tnego i aksonometrycznego.

Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Dokumentacja techniczna.
Graficzne programy komputerowe.
Podstawy kolorystyki.

3.

Ć

wiczenia

•

Sporz

ą

dzanie rysunku brył geometrycznych z uwzgl

ę

dnieniem

ś

wiatłocienia.

•

Sporz

ą

dzanie rysunków technicznych cz

ęś

ci maszyn i elementów

przestrzennych.

•

Sporz

ą

dzanie opisu rysunku technicznego.

•

Wykonywanie rysunków technicznych cz

ęś

ci maszyn i elementów

przestrzennych w rzutach prostok

ą

tnych i aksonometrycznych.

•

Wymiarowanie rysunków technicznych.

•

Sporz

ą

dzanie zestawie

ń

kolorystycznych.

•

Wykonywanie rysunków technicznych i kompozycji plastycznych

z wykorzystaniem programu komputerowego.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Przybory i materiały rysunkowe.
Programy komputerowe.
Przyrz

ą

dy kre

ś

larskie.

Foliogramy, plansze: fazy sporz

ą

dzania rysunku technicznego, zasady

rzutowania prostok

ą

tnego i aksonometrycznego.

Modele brył geometrycznych i elementów przestrzennych.
Zestawy norm dotycz

ą

cych rysunku technicznego.

Foliogramy, plansze: liternictwo.
Przykłady dokumentacji technicznej.
Przykłady zestawie

ń

kolorystycznych.

Graficzne programy komputerowe.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci odczytywania i sporz

ą

dzania rysunku

technicznego oraz posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

Podczas sporz

ą

dzania rysunku przedmiotów w rzutach prostok

ą

tnych

i

aksonometrycznych

nale

ż

y

zwraca

ć

uwag

ę

na

poprawno

ść

i dokładno

ść

wykonania zada

ń

. Realizacja programu jednostki wpływa

na kształtowanie wyobra

ź

ni przestrzennej uczniów. Wskazane jest

prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej

do 15 uczniów.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: opisu, pokazu z obja

ś

nieniem,

ć

wicze

ń

praktycznych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na organizacj

ę

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

stanowiska pracy, rozmieszczenie materiałów i przyborów rysunkowych,
o

ś

wietlenie, postaw

ę

uczniów podczas pracy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Ocena osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych mo

ż

e by

ć

dokonywana za pomoc

ą

sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osi

ą

gni

ęć

oraz obserwacji

pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

stosowanie narz

ę

dzi i przyborów kre

ś

larskich,

−

sporz

ą

dzanie szkiców i rysunków technicznych brył geometrycznych,

cz

ęś

ci maszyn, elementów przestrzennych,

−

opisywanie i wymiarowanie rysunków,

−

poprawno

ść

i estetyk

ę

wykonania rysunku,

−

odczytywanie dokumentacji technicznej.

Poprawne wykonanie

ć

wicze

ń

, sprawdzianów i zada

ń

testowych stanowi

warunek uzyskania przez uczniów pozytywnych ocen.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Jednostka modułowa 311[09].O1.05
Charakteryzowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zastosowa

ć

podstawowe prawa z zakresu mechaniki, wytrzymało

ś

ci

materiałów, elektromechaniki, hydromechaniki, termodynamiki, elektroniki,

−

sklasyfikowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie według budowy,

zasady działania, zastosowania,

−

rozró

ż

ni

ć

cz

ęś

ci maszyn oraz scharakteryzowa

ć

ich konstrukcj

ę

,

−

wyja

ś

ni

ć

zasad

ę

działania maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

scharakteryzowa

ć

narz

ę

dzia, maszyny i urz

ą

dzenia do wykonania

okre

ś

lonych operacji technologicznych,

−

wyja

ś

ni

ć

poj

ę

cia tolerancji i pasowania cz

ęś

ci maszyn,

−

scharakteryzowa

ć

typy

i

rodzaje

poł

ą

cze

ń

stosowanych

w maszynach,

−

wyja

ś

ni

ć

zasady działania ło

ż

ysk, osi, wałów, sprz

ę

gieł, hamulców,

przekładni oraz okre

ś

li

ć

ich zastosowanie,

−

dokona

ć

klasyfikacji pomp i wentylatorów,

−

scharakteryzowa

ć

budow

ę

oraz

zasady

działania

pomp

i wentylatorów,

−

scharakteryzowa

ć

nap

ę

dy i rodzaje sterowania,

−

scharakteryzowa

ć

techniczne parametry maszyn,

−

rozró

ż

ni

ć

oraz scharakteryzowa

ć

rodzaje poł

ą

cze

ń

,

−

wyja

ś

ni

ć

zasady współdziałania cz

ęś

ci maszyn i mechanizmów,

−

wyja

ś

ni

ć

zasady działania oraz okre

ś

li

ć

zastosowanie mechanizmów:

wieloprzegubowych,

krzywkowych

oraz

o

ruchu

ci

ą

głym

i przerywanym,

−

okre

ś

li

ć

zasady eksploatacji maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych

w garbarstwie,

−

zinterpretowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej obowi

ą

zuj

ą

ce podczas eksploatacji maszyn,

urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi.

2. Materiał nauczania

Podstawowa terminologia z zakresu mechaniki: praca, moc, energia,
tarcie i jego rodzaje, sprawno

ść

maszyn.

Prawa hydromechaniki i termodynamiki oraz ich zastosowanie.
Wytrzymało

ść

materiałów na rozci

ą

ganie, zginanie,

ś

ciskanie,

ś

cinanie

i skr

ę

canie.

Rodzaje i charakterystyka nap

ę

dów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Sterowanie hydrauliczne, pneumatyczne.
Elektromechanika, podstawowe prawa i zale

ż

no

ś

ci.

Pr

ą

d stały i zmienny jednofazowy i trójfazowy.

Instalacje elektryczne.
Silniki elektryczne, rodzaje i zastosowanie.
Sterowanie elektryczne.
Podstawy termodynamiki.
Cz

ęś

ci maszyn i mechanizmów.

Tolerancja i pasowanie w budowie maszyn.
Klasyfikacja i charakterystyka cz

ęś

ci maszyn.

Rodzaje i zastosowanie osi, wałów, czopów, ło

ż

ysk.

Budowa, rodzaje i zastosowanie sprz

ę

gieł i hamulców.

Poł

ą

czenia rozł

ą

czne i nierozł

ą

czne.

Przekładnie mechaniczne, klasyfikacja, charakterystyka.
Pompy i nap

ę

dy hydrauliczne: podział, budowa, zastosowanie.

Wentylatory, spr

ęż

arki i nap

ę

dy pneumatyczne: budowa, zastosowanie.

Mechanizmy maszyn, rodzaje, zastosowanie.
Elementy automatyki przemysłowej: regulatory, przetworniki, czujniki,
urz

ą

dzenia wykonawcze.

Parametry techniczne maszyn: wymiary gabarytowe, wydajno

ść

i moc

maszyn.
Zasady u

ż

ytkowania, konserwacji i naprawy maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

3.

Ć

wiczenia

•

Rozró

ż

nianie i klasyfikowanie cz

ęś

ci maszyn.

•

Rozró

ż

nianie

cz

ęś

ci

maszyn

i

mechanizmów

stosowanych

w maszynach i urz

ą

dzeniach produkcyjnych.

•

Wyja

ś

nianie zasady działania silników elektrycznych.

•

Wyja

ś

nianie zasady działania pomp hydraulicznych.

•

Rozpoznawanie elementów układów nap

ę

dowych.

•

Rozró

ż

nianie rodzajów poł

ą

cze

ń

.

•

Okre

ś

lanie zasad współdziałania cz

ęś

ci maszyn i mechanizmów.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Plansze, tablice pogl

ą

dowe: cz

ęś

ci maszyn i mechanizmów.

Schematy kinematyczne maszyn, nap

ę

dów, mechanizmów, przekładni.

Modele, eksponaty, przekroje maszyn, cz

ęś

ci maszyn, mechanizmów,

przekładni.
Instrukcje u

ż

ytkowania, konserwacji i napraw maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Normy i charakterystyki techniczne maszyn, cz

ęś

ci maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej

obowi

ą

zuj

ą

ce podczas eksploatacji maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów wiedzy i podstawowych umiej

ę

tno

ś

ci z zakresu

maszynoznawstwa. W wyniku realizacji programu uczniowie powinni
rozpoznawa

ć

cz

ęś

ci maszyn, mechanizmów i urz

ą

dze

ń

, okre

ś

la

ć

zastosowanie

podstawowych

praw

mechaniki,

elektromechaniki

i termodynamiki, wyja

ś

nia

ć

zasady działania maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany w grupie licz

ą

cej do 15

uczniów, w pracowni technologii, w warsztatach szkolnych, zakładach
produkcyjnych i zakładach rzemie

ś

lniczych.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych. Wskazane jest równie

ż

prezentowanie filmów dydaktycznych dotycz

ą

cych budowy i eksploatacji

maszyn oraz organizowanie wycieczek do zakładów

produkcyjnych

i rzemie

ś

lniczych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej według kryteriów
ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

−

diagnoz

ę

poziomu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów na pocz

ą

tku

realizacji programu jednostki,

−

identyfikacj

ę

trudno

ś

ci w realizacji celów kształcenia,

−

ocen

ę

poziomu oraz zakresu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów po

zako

ń

czeniu realizacji programu jednostki.

W ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

umiej

ę

tno

ś

ci

operowania

zdobyt

ą

wiedz

ą

,

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

−

zastosowanie praw i zasad mechaniki, wytrzymało

ś

ci materiałów,

elektromechaniki, hydromechaniki, termodynamiki, elektroniki,

−

klasyfikowanie maszyn i urz

ą

dze

ń

według budowy, zasady działania,

zastosowania,

−

charakteryzowanie narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

do wykonania

okre

ś

lonych operacji technologicznych,

−

rozró

ż

nianie cz

ęś

ci maszyn,

−

wyja

ś

nianie zasad działania maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

okre

ś

lanie zastosowania pomp i wentylatorów,

−

okre

ś

lanie zasad eksploatacji maszyn,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

ż

arowej.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Moduł 311[09].Z1

Technologia przygotowania skór do garbowania

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

charakteryzowa

ć

proces przygotowania skór do garbowania,

−

dobiera

ć

skóry surowe w partie produkcyjne,

−

oblicza

ć

ilo

ść

składników podstawowych i pomocniczych niezb

ę

dnych

do prowadzenia procesów technologicznych,

−

organizowa

ć

i prowadzi

ć

proces przygotowania skór do garbowania,

−

sporz

ą

dza

ć

dokumentacj

ę

przebiegu procesu przygotowania skór do

garbowania,

−

ustala

ć

parametry technologiczne procesów przygotowania skór do

garbowania,

−

wykonywa

ć

oznaczenia

kontroli

mi

ę

dzyoperacyjnej

procesów

technologicznych,

−

dokonywa

ć

oceny przebiegu procesów przygotowania skór do

garbowania,

−

sporz

ą

dza

ć

roztwory i k

ą

piele technologiczne,

−

dobiera

ć

ś

rodki pomocnicze,

−

dobiera

ć

maszyny,

urz

ą

dzenia

i

narz

ę

dzia

do

procesów

przygotowawczych,

−

charakteryzowa

ć

ś

cieki i odpady z procesów przygotowania skór do

garbowania,

−

sporz

ą

dza

ć

instrukcje technologiczne procesów przygotowania skór

do garbowania.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizacj

ę

311[09].Z1.01

Przygotowanie skór wyprawianych bez
włosa do garbowania wła

ś

ciwego

144

311[09].Z1.02

Przygotowanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania wła

ś

ciwego

144

Razem

288

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bie

ń

kiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977

Kwiatkowski M.: Wprowadzenie do eksploatacji urz

ą

dze

ń

technicznych.

WSiP, Warszawa 1990
Lasek W.: Chemia techniczna w przemy

ś

le skórzanym. WPLiS,

Warszawa 1966
Lasek W.: Kolagen - chemia i wykorzystanie. WNT, Warszawa 1978
Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Michalec T.: Ochrona

ś

rodowiska.WSI, Radom 1979

Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa –

ć

wiczenia

laboratoryjne. WSI, Radom 1996
Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego.
WSiP, Warszawa 1997.
Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986
Rutkowski A.: Cz

ęś

ci maszyn. WSiP, Warszawa 1998

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Technologia wody i

ś

cieków. Praca zbiorowa. PWSZ, Warszawa 1967

Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Wo

ź

niakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa

1965

311[09].Z1

Technologia

przygotowania skór

do garbowania

311[09]. Z1.02

Przygotowanie skór wyprawianych

z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania

wła

ś

ciwego

311[09].Z1.01

Przygotowanie skór wyprawianych

bez włosa do garbowania

wła

ś

ciwego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

Praca zbiorowa: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1993
Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ą

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Jednostka modułowa 311[09].Z1.01
Przygotowanie skór wyprawianych bez włosa do
garbowania wła

ś

ciwego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

operacje przygotowania skór bez włosa do garbowania,

−

dobra

ć

skóry w partie produkcyjne,

−

obliczy

ć

ilo

ść

niezb

ę

dnych

ś

rodków pomocniczych,

−

nastawi

ć

k

ą

piele technologiczne procesów przygotowania skór do

garbowania,

−

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia garbarskie do procesów k

ą

pielowych: b

ę

bny,

cytroki, agregaty pralnicze,

−

przeprowadzi

ć

procesy technologiczne na etapie przygotowania do

garbowania,

−

przeprowadzi

ć

procesy mechanicznej obróbki tkanki skórnej,

−

ustali

ć

parametry technologiczne procesów przygotowania skór bez

włosa do garbowania,

−

scharakteryzowa

ć

budow

ę

oraz wyja

ś

ni

ć

zasady działania maszyn

i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesie przygotowania skór do

garbowania,

−

scharakteryzowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do obróbki skór na etapie

przygotowania skór do garbowania,

−

dobra

ć

maszyny, urz

ą

dzenia i narz

ę

dzia do przygotowania skór do

garbowania,

−

wykona

ć

organoleptyczne i laboratoryjne badania dotycz

ą

ce procesu

przygotowania skór bez włosa do garbowania.

2. Materiał nauczania

Zasady przygotowania partii produkcyjnej.
Dobór surowca w zale

ż

no

ś

ci od przeznaczenia.

Woda w garbarstwie.
Proces moczenia skór.

Ś

rodki stosowane do moczenia skór.

Technika moczenia skór.
Czynniki i parametry wpływaj

ą

ce na przebieg procesu moczenia skór.

Kontrola procesu moczenia skór.
Proces rozlu

ź

niania obsady włosa i tkanki skórnej.

Zasady wapnienia skór wyprawianych bez włosa.
Technika wapnienia skór wyprawianych bez włosa.
Sposoby odwłaszania skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

Obróbka mechaniczna skór bez włosa w dziale mokrym: odmi

ęś

nianie,

dwojenie, wyciskanie, rozkrój.
Zasady odwapniania.

Ś

rodki stosowane do odwapniania.

Metody i technika odwapniania.
Zasady wytrawiania.
Preparaty stosowane do wytrawiania.
Technika prowadzenia procesu wytrawiania.
Metody piklowania skór.

Ś

rodki stosowane do piklowania.

Kontrola mi

ę

dzyoperacyjna procesu przygotowania skór do garbowania.

Podział maszyn ze wzgl

ę

du na rodzaj i faz

ę

procesu produkcyjnego.

Klasyfikacja urz

ą

dze

ń

do chemicznej obróbki skór z włosem.

Cytroki.
B

ę

bny garbarskie.

B

ę

bny sekcyjne.

B

ę

bny o uchylnej osi obrotów.

Automatyzacja pracy b

ę

bnów.

Rodzaje i budowa no

ż

y.

No

ż

e spiralne, ta

ś

mowe, talerzowe, proste.

Budowa i zasada działania: odmi

ęś

niarek, dwojarek.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Dobieranie

ś

rodków do procesów przygotowania skór do garbowania.

•

Okre

ś

lanie zasad przygotowania k

ą

pieli i roztworów roboczych.

•

Dokonywanie mi

ę

dzyoperacyjnej kontroli procesów przygotowania do

garbowania.

•

Projektowanie

procesów

technologicznych

dotycz

ą

cych

przygotowania skór do garbowania: skład k

ą

pieli, stosowane

urz

ą

dzenia, technika wykonania, kontrola procesu.

•

Rozpoznawanie procesów produkcji skór na podstawie ogl

ę

dzin

próbek golizny.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania okre

ś

lonych

operacji technologicznych.

•

Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach przygotowania

skór bez włosa do garbowania.

•

Wykonywanie

podstawowych

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych

z przygotowaniem do pracy oraz konserwacj

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach przygotowania skór do garbowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Plansze i schematy przedstawiaj

ą

ce procesy i operacje przygotowania skór

bez włosa do garbowania.
Opisy technologiczne oraz instrukcje dotycz

ą

ce prowadzenia procesów

produkcyjnych.
Normy zu

ż

ycia

ś

rodków chemicznych.

Próbki półfabrykatów ró

ż

nych rodzajów skór w postaci golizny.

Próbki

ś

rodków pomocniczych stosowanych w procesach przygotowania

skór do garbowania.
Zestaw przyrz

ą

dów pomiarowych.

Odczynniki chemiczne do kontroli jako

ś

ci.

Plansze i tablice pogl

ą

dowe: maszyny stosowane w procesie

przygotowania skór bez włosa do garbowania.
Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi oraz konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Zestawy norm.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów podstawowych umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych przygotowania

skór bez włosa do garbowania wła

ś

ciwego. Program jednostki powinien

by

ć

realizowany

z

zastosowaniem

metod

nauczania:

tekstu

przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.
Umo

ż

liwi

to

opanowanie

umiej

ę

tno

ś

ci

wykonywania:

operacji

technologicznych, podstawowych bada

ń

organoleptycznych w ramach

kontroli procesów, obsługi urz

ą

dze

ń

i maszyn garbarskich, nastawiania

k

ą

pieli technologicznych.

W trakcie realizacji programu jednostki nale

ż

y wykorzystywa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci nabyte przez uczniów w wyniku realizacji programów

jednostek modułowych wyodr

ę

bnionych w module ogólnozawodowym.

Podczas realizacji programu jednostki nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

dobór

ś

rodków pomocniczych oraz przygotowanie roztworów roboczych.

Nale

ż

y umo

ż

liwi

ć

uczniom wykonanie prób laboratoryjnych dotycz

ą

cych

przygotowania skór do garbowania, oceny wpływu ró

ż

nych czynników na

wynik prowadzonego procesu.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany w pracowni technologii,

w laboratorium chemicznym, w warsztatach szkolnych, na stanowiskach
roboczych w zakładzie garbarskim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zakresem wykonywanych prac, z obsług

ą

aparatury, z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej, obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach

pracy.

Zaj

ę

cia nale

ż

y prowadzi

ć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb

z

podziałem na zespoły 3–5 osobowe. Przed przyst

ą

pieniem do

zaj

ęć

wskazane jest przygotowanie materiałów niezb

ę

dnych do

wykonania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie, instrukcje, normy, próbki

materiałów i

ś

rodków pomocniczych, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe

powinny by

ć

wyposa

ż

one w podstawowe urz

ą

dzenia i przyrz

ą

dy

pomiarowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu oraz zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

dobór

ś

rodków pomocniczych,

−

ustalanie parametrów prowadzonych procesów,

−

dokonywanie organoleptycznej oceny procesów,

−

identyfikowanie wad i uszkodze

ń

skór,

−

charakteryzowanie maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

−

korzystanie z norm i instrukcji,

−

stosowanie poprawnej terminologii,

−

obsług

ę

maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

−

stosowanie odzie

ż

y ochronnej i

ś

rodków ochrony indywidualnej,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów po zako

ń

czeniu realizacji programu

jednostki

modułowej

nale

ż

y

uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany według

kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach oraz zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

Jednostka modułowa 311[09].Z1.02
Przygotowanie

skór

wyprawianych

z

okryw

ą

włosow

ą

do garbowania wła

ś

ciwego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

etapy przygotowania skór z okryw

ą

włosow

ą

do garbowania,

−

zestawi

ć

skóry w parti

ę

produkcyjn

ą

,

−

obliczy

ć

ilo

ść

ś

rodków pomocniczych,

−

nastawi

ć

k

ą

piele technologiczne procesów przygotowania skór

z włosem do garbowania,

−

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia garbarskie do procesów k

ą

pielowych: b

ę

bny,

cytroki, agregaty pralnicze,

−

przeprowadzi

ć

procesy moczenia, prania, odtłuszczania, piklowania,

zakwaszania i rozlu

ź

niania tkanki skórnej skór wyprawianych

z włosem,

−

dokona

ć

obróbki mechanicznej tkanki skórnej i okrywy włosowej skór

z włosem,

−

ustali

ć

oraz skontrolowa

ć

parametry technologiczne procesów

przygotowania skór z włosem do garbowania,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

terminologi

ą

dotycz

ą

c

ą

narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesie przygotowania skór z włosem do
garbowania,

−

scharakteryzowa

ć

urz

ą

dzenia i agregaty do chemicznej obróbki skór

z włosem,

−

scharakteryzowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do obróbki skór w procesie

przygotowania skór z włosem do garbowania,

−

dobra

ć

urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia stosowane w procesie

przygotowania skór z włosem do garbowania,

−

dokona

ć

oceny organoleptycznej przygotowania skór z włosem do

garbowania,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Przygotowanie partii produkcyjnej.
Dobór surowca w zale

ż

no

ś

ci od przeznaczenia.

Proces moczenia skór.
Czynniki i parametry wpływaj

ą

ce na przebieg procesu moczenia.

Technika moczenia skór.
Kontrola procesu moczenia skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

Obróbka mechaniczna skór wyprawianych z włosem.
Odtłuszczanie i pranie tkanki skórnej i okrywy włosowej.
Rozlu

ź

nianie tkanki skórnej skór wyprawianych z włosem.

Piklowanie i zakwaszanie skór wyprawianych z włosem.
Kontrola

mi

ę

dzyoperacyjna

procesów

przygotowania

skór

do

garbowania.
Urz

ą

dzenia do chemicznej obróbki skór bez włosa.

Cytroki.
B

ę

bny garbarskie.

Budowa oraz zasada działania odmi

ęś

niarek.

Budowa i zasada działania dwojarek.
Rodzaje, zasada działania strzy

ż

arek.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy.

Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

3.

Ć

wiczenia

•

Przygotowanie do garbowania ró

ż

nych rodzajów i asortymentów skór

wyprawianych z włosem.

•

Dobieranie

ś

rodków do procesów przygotowania skór do garbowania.

•

Przygotowanie k

ą

pieli i roztworów roboczych.

•

Okre

ś

lanie zasad kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesów przygotowania

skór do garbowania.

•

Projektowanie procesów przygotowania skór do garbowania: skład

k

ą

pieli, urz

ą

dzenia, technika wykonania, kontrola procesu.

•

Identyfikowanie procesu produkcji skór na podstawie ogl

ę

dzin próbek

skór.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania okre

ś

lonych

operacji

technologicznych

odpowiednio

do

rodzaju

surowca

i produkowanego asortymentu skór.

•

Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach przygotowania

skór z włosem do garbowania.

Wykonywanie

podstawowych

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych

z przygotowaniem do pracy oraz konserwacj

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach przygotowania skór z włosem do garbowania.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Plansze i schematy ilustruj

ą

ce procesy i operacje przygotowania skór

z włosem do garbowania.
Opisy technologiczne i instrukcje dotycz

ą

ce prowadzenia procesów

produkcyjnych.
Normy zu

ż

ycia

ś

rodków chemicznych w procesach technologicznych.

Próbki półfabrykatów skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

Próbki

ś

rodków pomocniczych stosowanych w procesach przygotowania

skór z włosem do garbowania.
Zestaw przyrz

ą

dów pomiarowych.

Odczynniki chemiczne do kontroli jako

ś

ci.

Plansze i tablice ilustruj

ą

ce maszyny stosowane w procesie

przygotowania skór z włosem do garbowania.
Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Zestawy norm.
Przepisy

bezpiecze

ń

stwa

i

higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

ż

arowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych procesów przygotowania skór

wyprawianych z włosem do garbowania wła

ś

ciwego. Program jednostki

powinien by

ć

realizowany z zastosowaniem metod nauczania: tekstu

przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych. Umo

ż

liwi to opanowanie umiej

ę

tno

ś

ci wykonywania

poszczególnych operacji technologicznych, podstawowych bada

ń

organoleptycznych, obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

garbarskich, nastawiania

k

ą

pieli technologicznych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na dobór

ś

rodków

pomocniczych do wykonania okre

ś

lonych zada

ń

, przygotowanie roztworów

roboczych. Nale

ż

y umo

ż

liwi

ć

uczniom wykonywanie prób laboratoryjnych

dotycz

ą

cych przygotowania skór do garbowania, stanowi

ą

cych podstaw

ę

do

okre

ś

lenia wpływu ró

ż

nych czynników na wynik prowadzonego procesu.

Program jednostki mo

ż

e by

ć

realizowany w pracowni technologii,

w laboratorium chemicznym, w warsztatach szkolnych, w zakładach
produkcyjnych oraz w zakładach rzemie

ś

lniczych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi aparatury oraz z przepisami

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej,

obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach pracy.

Zaj

ę

cia nale

ż

y prowadzi

ć

w grupie licz

ą

cej do15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 3-5 osobowe. Wskazane jest
przygotowanie

materiałów

do

wykonania

ć

wicze

ń

,

jak:

teksty

przewodnie, instrukcje, normy, próbki materiałów, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dne urz

ą

dzenia

i przyrz

ą

dy pomiarowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dobór

ś

rodków pomocniczych,

−

ustalanie parametrów prowadzonych procesów,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

korzystanie z norm i instrukcji,

−

dokonywanie kontroli organoleptycznej prowadzonych procesów,

−

identyfikowanie wad i uszkodze

ń

skór,

−

charakteryzowanie maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

−

obsług

ę

maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi,

−

stosowanie poprawnej terminologii,

−

stosowanie odzie

ż

y ochronnej i

ś

rodków ochrony indywidualnej,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany według

ustalonych kryteriów oraz zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

Moduł 311[09].Z2

Technologia garbowania wła

ś

ciwego

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

odczytywa

ć

oraz posługiwa

ć

si

ę

instrukcjami technologicznymi

garbowania skór,

−

obsługiwa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia stosowane w procesach

garbowania,

−

dobiera

ć

garbniki i

ś

rodki pomocnicze do nastawiania k

ą

pieli

garbuj

ą

cych,

−

nastawia

ć

k

ą

piele garbuj

ą

ce,

−

prowadzi

ć

proces garbowania skór zgodnie z dokumentacj

ą

technologiczn

ą

,

−

wykonywa

ć

kontrolne badania organoleptyczne i oznaczenia

laboratoryjne w procesie garbowania,

−

wykonywa

ć

operacje mechanicznej obróbki skór wygarbowanych.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizacj

ę

311[09].Z2.01

Garbowanie skór bez włosa

150

311[09].Z2.02

Garbowanie skór z okryw

ą

włosow

ą

102

Razem

252

3. Schemat układu jednostek modułowych

311[09].Z2

Technologia garbowania

wła

ś

ciwego

311[09]. Z2.02

Garbowanie skór z okryw

ą

włosow

ą

311[09].Z2.01

Garbowanie skór bez włosa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

4. Literatura

Bie

ń

kiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977

Kreaft J., Rodziewicz O.: Garbniki syntetyczne. WNT, Warszawa 1971
Lasek W.: Chemia techniczna w przemy

ś

le skórzanym. WPLiS,

Warszawa 1966
Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Michalec T.: Ochrona

ś

rodowiska. WSI, Radom 1979

Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa –

ć

wiczenia

laboratoryjne. WSI, Radom 1996
Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego.
WSiP, Warszawa 1997
Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa

1965
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ą

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

53

Jednostka modułowa 311[09].Z2.01
Garbowanie skór bez włosa

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

scharakteryzowa

ć

garbniki stosowane w procesie wyprawy skór bez

włosa,

−

dobra

ć

metody

garbowania

skór

wyprawianych

bez

włosa

odpowiednio do rodzaju surowca i przeznaczenia wyrobu,

−

dobra

ć

ś

rodki do procesów garbowania skór bez włosa,

−

nastawi

ć

k

ą

piele garbuj

ą

ce zgodnie z parametrami technologicznymi

okre

ś

lonymi w dokumentacji produkcyjnej,

−

zorganizowa

ć

i przeprowadzi

ć

proces garbowania skór bez włosa

ró

ż

nymi metodami,

−

skontrolowa

ć

parametry technologiczne brzeczek garbuj

ą

cych,

−

dokona

ć

kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesu garbowania,

−

zidentyfikowa

ć

wady skór powstaj

ą

ce w procesie garbowania,

−

okre

ś

li

ć

zasady obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach

garbowania skór bez włosa,

−

scharakteryzowa

ć

urz

ą

dzenia do procesów garbowania skór bez

włosa,

−

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do prowadzenia procesów

garbowania skór bez włosa,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Podział garbników.
Garbniki mineralne: chromowe, glinowe,

ż

elazowe, cyrkonowe,

tytanowe, krzemowe.
Gotowe preparaty garbuj

ą

ce.

Garbniki ro

ś

linne i syntanowe.

Garbniki siarkowe.

Ś

rodki do garbowania tłuszczowego.

Inne

ś

rodki garbuj

ą

ce: aldehydy,

ż

ywice syntetyczne.

Ś

rodki wspomagaj

ą

ce procesy garbowania skór.

Metody garbowania chromowego.
Metody garbowania solami glinu.
Metody garbowania zwi

ą

zkami siarki, fosforu i krzemu.

Metody garbowania aldehydowego.
Metody garbowania tłuszczami i

ś

rodkami zast

ę

pczymi.

Metody garbowania ro

ś

linnego i syntanowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

54

Metody garbowania

ż

ywicowego.

Metody garbowania kombinowanego.
Wyprawa skór bez garbowania.
Kontrola jako

ś

ci

ś

rodków stosowanych w procesach garbowania.

Kontrola przebiegu garbowania ró

ż

nymi metodami.

Wady powstaj

ą

ce podczas garbowania.

Urz

ą

dzenia do chemicznej obróbki skór stosowane w procesie

garbowania.
Maszyny i urz

ą

dzenia do garbowania skór bez włosa.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Charakteryzowanie skór bez włosa garbowanych ró

ż

nymi metodami.

•

Dobieranie metody garbowania do rodzaju surowca i produkowanego

asortymentu skór.

•

Obliczanie zu

ż

ycia

ś

rodków pomocniczych.

•

Badanie wła

ś

ciwo

ś

ci

ś

rodków garbuj

ą

cych.

•

Nastawianie k

ą

pieli garbuj

ą

cych.

•

Okre

ś

lanie przebiegu procesu garbowania skór bez włosa ró

ż

nymi

metodami.

•

Prowadzenie kontroli procesu garbowania.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania operacji

technologicznych

odpowiednio

do

rodzaju

surowca

i produkowanego asortymentu skór.

•

Obsługa urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi stosowanych w procesach

garbowania skór bez włosa.

•

Wykonywanie

podstawowych

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych

z przygotowaniem do pracy oraz konserwacj

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

do

garbowania skór.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór garbowanych ró

ż

nymi metodami.

Zestawy garbników i preparatów garbuj

ą

cych.

Zestawy

ś

rodków pomocniczych stosowanych w procesach garbowania.

Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli prowadzonych procesów.
Zestawy dokumentacji techniczno - technologicznej dotycz

ą

cej produkcji

ró

ż

nych asortymentów skór.

Aparatura laboratoryjna do badania i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

55

Urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do prowadzenia procesów garbowania

skór.
Plansze, tablice, foliogramy, ilustruj

ą

ce procesy garbowania skór.

Przezrocza, filmy dydaktyczne ilustruj

ą

ce metody garbowania skór.

Wyposa

ż

enie do prowadzenia prób garbowania w skali laboratoryjnej.

Plansze, tablice: maszyny stosowane w procesach garbowania skór
z włosem.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska.

Normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych: garbowania skór bez włosa,

doboru, obsługi oraz konserwacji maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi

stosowanych w procesach garbowania.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

ce: metod i technik garbowania, doboru materiałów

i

ś

rodków do prowadzenia procesów, kontroli przebiegu procesów oraz

oceny ich jako

ś

ci, posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Podczas realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na dobór metody

garbowania do rodzaju surowca i produkowanego asortymentu skór.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany w pracowni technologii,

w laboratorium chemicznym, w warsztatach szkolnych, w zakładach
wyprawy skór licowych oraz w zakładach rzemie

ś

lniczych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi urz

ą

dze

ń

, maszyn, narz

ę

dzi

i aparatury laboratoryjnej, z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy

oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych

stanowiskach pracy.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Przed

przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

wskazane jest przygotowanie

materiałów, jak: teksty przewodnie, instrukcje, normy, próbki skór
i

ś

rodków, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one

w niezb

ę

dne maszyny, urz

ą

dzenia i przyrz

ą

dy pomiarowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

56

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

, merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

stosowanie poprawnej terminologii.
Ocena umiej

ę

tno

ś

ci uczniów powinna obejmowa

ć

:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonania zada

ń

,

−

dobór metod i technik garbowania odpowiednio do rodzaju surowca

i produkowanego asortymentu skór,

−

dobór narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach

garbowania,

−

ocen

ę

procesu garbowania,

−

dokonywanie kontroli stosowanych

ś

rodków i realizowanych

procesów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu

jednostki

nale

ż

y

uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany według

ustalonych kryteriów oraz zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

57

Jednostka modułowa 311[09].Z2.02
Garbowanie skór z okryw

ą

włosow

ą

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

dobra

ć

metod

ę

garbowania w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju surowca

i przeznaczenia skór,

−

dobra

ć

metody i

ś

rodki do procesów garbowania skór z włosem,

−

scharakteryzowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do procesów garbowania

skór z włosem,

−

dobra

ć

urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do garbowania skór

z włosem,

−

okre

ś

li

ć

zasady obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

nastawi

ć

k

ą

piele garbuj

ą

ce zgodnie z parametrami technologicznymi,

−

przeprowadzi

ć

i skontrolowa

ć

proces garbowania skór z włosem,

−

zastosowa

ć

ró

ż

ne metody garbowania skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

skontrolowa

ć

parametry technologiczne brzeczek garbuj

ą

cych,

−

przeprowadzi

ć

kontrol

ę

mi

ę

dzyoperacyjn

ą

procesu garbowania,

−

zidentyfikowa

ć

wady powstaj

ą

ce w procesie garbowania,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Metody garbowania stosowane do wyprawy skór z włosem: garbowanie
glinowe, chromowe, formalinowe, glutarowe, kombinowane.

Ś

rodki wspomagaj

ą

ce procesy garbowania skór z włosem.

Kontrola jako

ś

ci

ś

rodków stosowanych w procesach garbowania.

Metody kontroli przebiegu garbowania skór z włosem.
Wady skór powstaj

ą

ce podczas procesu garbowania.

Maszyny i urz

ą

dzenia do chemicznej obróbki skór z włosem, stosowane

w procesie garbowania.
Maszyny i urz

ą

dzenia do garbowania skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

58

3.

Ć

wiczenia

•

Rozpoznawanie skór z włosem garbowanych ró

ż

nymi metodami.

•

Dobieranie metody garbowania do rodzaju surowca i produkowanego

asortymentu skór.

•

Obliczanie zu

ż

ycia

ś

rodków pomocniczych.

•

Badanie wła

ś

ciwo

ś

ci

ś

rodków garbuj

ą

cych.

•

Nastawianie k

ą

pieli garbuj

ą

cych.

•

Okre

ś

lanie przebiegu procesu garbowania skór z włosem ró

ż

nymi

metodami.

•

Prowadzenie kontroli procesu garbowania.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania operacji

technologicznych odpowiednio do rodzaju surowca i produkowanego
asortymentu skór.

•

Odczytywanie schematów kinematycznych maszyn i urz

ą

dze

ń

.

•

Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach garbowania

skór z włosem.

•

Wykonywanie

podstawowych

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych

z przygotowaniem do pracy oraz konserwacj

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

do

garbowania skór z włosem.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór z włosem garbowanych ró

ż

nymi metodami.

Zestawy garbników i preparatów garbuj

ą

cych.

Zestawy

ś

rodków pomocniczych stosowanych w procesach garbowania

skór z włosem.
Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli prowadzonych procesów.
Zestawy dokumentacji techniczno - technologicznej produkcji ró

ż

nych

asortymentów skór z włosem.
Aparatura laboratoryjna do badania i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Maszyny, urz

ą

dzenia, narz

ę

dzia do garbowania skór z włosem.

Plansze,

tablice,

foliogramy:

procesy

garbowania

skór

z włosem.
Przezrocza, filmy dydaktyczne: metody garbowania skór z włosem.
Wyposa

ż

enie do wykonywania prób garbowania skór w skali

laboratoryjnej.
Plansze, tablice: maszyny stosowane do garbowania skór z włosem.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska.

Zestawy norm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

59

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci garbowania skór z włosem, obsługi oraz

konserwacji maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi stosowanych w procesach

garbowania.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

ce: metod i technik garbowania, doboru materiałów

i

ś

rodków do prowadzenia procesów, kontroli przebiegu procesów

garbowania oraz oceny ich jako

ś

ci, posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Podczas realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na dobór metody

garbowania odpowiednio do rodzaju surowca i produkowanego asortymentu
skór. Program jednostki powinien by

ć

realizowany w pracowni

technologii, w laboratorium chemicznym, w warsztatach szkolnych,
w zakładach wyprawy skór z okryw

ą

włosow

ą

oraz w zakładach

rzemie

ś

lniczych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi urz

ą

dze

ń

, maszyn, narz

ę

dzi

i aparatury laboratoryjnej oraz z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy

oraz

ochrony

przeciwpo

ż

arowej,

obowi

ą

zuj

ą

cymi

na

poszczególnych stanowiskach pracy.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2–3 osobowe.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y przygotowa

ć

materiały, jak: teksty przewodnie, instrukcje, normy, próbki skór
i

ś

rodków, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one

w niezb

ę

dne maszyny, urz

ą

dzenia i przyrz

ą

dy pomiarowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów powinien by

ć

realizowany według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

60

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

, merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

Ocena umiej

ę

tno

ś

ci uczniów powinna obejmowa

ć

:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonania zada

ń

,

−

dobór metod i technik garbowania odpowiednio do rodzaju surowca

i produkowanego asortymentu skór,

−

dobór narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

do garbowania skór z włosem,

−

dokonywanie oceny procesów garbowania,

−

dokonywanie kontroli stosowanych

ś

rodków i prowadzonych

procesów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

61

Moduł 311[09].Z3
Technologia wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

la

ć

kolejno

ść

operacji wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór,

−

oblicza

ć

ilo

ść

składników

podstawowych

i

pomocniczych,

niezb

ę

dnych do prowadzenia procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania,

−

przygotowywa

ć

i organizowa

ć

procesy wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór

z włosem i bez włosa.

−

charakteryzowa

ć

i rozsortowywa

ć

półfabrykaty skórzane po kolejnych

etapach wyko

ń

czania wst

ę

pnego skór bez włosa i z okryw

ą

włosow

ą

,

−

sporz

ą

dza

ć

podstawow

ą

dokumentacj

ę

techniczn

ą

i technologiczn

ą

przebiegu procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania,

−

ustala

ć

parametry technologiczne procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania

skór,

−

wykonywa

ć

oznaczenia

kontroli

mi

ę

dzyoperacyjnej

procesów

wst

ę

pnego wyko

ń

czania,

−

ocenia

ć

prawidłowo

ść

przebiegu procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania,

−

sporz

ą

dza

ć

roztwory i k

ą

piele technologiczne,

−

dobiera

ć

ś

rodki pomocnicze,

−

dobiera

ć

maszyny, urz

ą

dzenia i narz

ę

dzia do procesów wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór,

−

charakteryzowa

ć

ś

cieki i odpady powstaj

ą

ce w procesach wst

ę

pnego

wyko

ń

czania,

−

opracowywa

ć

metodyk

ę

procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania,

−

przestrzega

ć

przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[09].Z3.01

Wst

ę

pne wyko

ń

czanie skór

96

311[09].Z3.02

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych bez włosa

do stanu „ crust”

114

311[09].Z3.03

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

w stanie naturalnym

114

Razem

324

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

62

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Bie

ń

kiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977

Kreaft J., Rodziewicz O.: Garbniki syntetyczne. WNT, Warszawa 1971
Lasek W.: Chemia techniczna w przemy

ś

le skórzanym. WPLiS,

Warszawa 1966
Lasek W.: Wyka

ń

czalnictwo skór mi

ę

kkich. WNT, Warszawa 1984

Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wyko

ń

czanie.

WSiP, Warszawa 1985
Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa.

Ć

wiczenia

laboratoryjne. WSI, Radom 1996
Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

311 [09].Z3

Technologia wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór

311[09].Z3.02

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych

bez włosa do stanu „crust”

311[09].Z3.03

Wyko

ń

czanie skór wyprawianych

z okryw

ą

włosow

ą

w stanie

naturalnym

311[09].Z3.01

Wst

ę

pne wyko

ń

czanie skór

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

63

Jednostka modułowa 311[09].Z3.01
Wst

ę

pne wyko

ń

czanie skór

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci skóry garbowanej,

−

okre

ś

li

ć

poj

ę

cia: punkt izoelektryczny, ładunek powierzchniowy,

−

scharakteryzowa

ć

półfabrykaty skórzane: wet-blue, wet-white, wet-

brown,

−

skontrolowa

ć

parametry wykonywanych operacji,

−

oceni

ć

jako

ść

wykonania pracy,

−

okre

ś

li

ć

mas

ę

skór,

−

obliczy

ć

składniki i zestawi

ć

roztwory robocze stosowane w procesie

wymywania i neutralizacji,

−

dobra

ć

parametry technologiczne procesu neutralizacji odpowiednio

do przeznaczenia skór,

−

okre

ś

li

ć

warunki odle

ż

enia skór,

−

scharakteryzowa

ć

ś

rodki stosowane do wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór,

−

scharakteryzowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do wst

ę

pnego wyko

ń

czania

skór licowych oraz skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny

i

urz

ą

dzenia

stosowane

do

wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Wła

ś

ciwo

ś

ci skóry wygarbowanej.

Metody odwadniania, strugania i dwojenia skór wygarbowanych.
Zasady ustalania operacyjnej wagi skór.
Proces zoboj

ę

tniania skór chromowych.

Zasady odle

ż

enia skór.

Ś

rodki stosowane do procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór.

Kontrola procesów wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór.

Maszyny, urz

ą

dzenia i narz

ę

dzia stosowane do wst

ę

pnego wyko

ń

czania

skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

64

3.

Ć

wiczenia

•

Ustalanie masy struganej skór.

•

Sporz

ą

dzanie roztworów roboczych do zoboj

ę

tniania skór.

•

Badanie stopnia zoboj

ę

tnienia skór.

•

Badanie warunków odle

ż

enia skór.

•

Okre

ś

lanie warunków strugania i dwojenia skór w zale

ż

no

ś

ci od

rodzaju surowca i produkowanego asortymentu.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór wygarbowanych ró

ż

nymi metodami.

Zestawy

ś

rodków

pomocniczych

stosowanych

do

wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór.

Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli procesów.
Zestawy dokumentacji techniczno-technologicznej produkcji ró

ż

nych

asortymentów skór.
Aparatura laboratoryjna do prowadzenia bada

ń

i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Maszyny i urz

ą

dzenia oraz narz

ę

dzia do wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Plansze, tablice, foliogramy dotycz

ą

ce wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór.

Zestawy norm.
Przezrocza,

filmy

dydaktyczne

ilustruj

ą

ce

metody

wst

ę

pnego

wyko

ń

czania skór.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki jest opanowanie przez uczniów:

metod i technik wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór, zasad doboru materiałów

i

ś

rodków do wyko

ń

czania, sposobów kontroli przebiegu procesów,

oceny ich jako

ś

ci oraz umiej

ę

tno

ś

ci posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

W trakcie realizacji programu jednostki nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

okre

ś

lanie warunków prowadzenia procesów w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju

surowca i produkowanego asortymentu skór.

Program jednostki modułowej powinien by

ć

realizowany w pracowni

technologii, w laboratorium chemicznym, w warsztatach szkolnych oraz
w zakładach wyprawy skór i zakładach rzemie

ś

lniczych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y zapozna

ć

uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada

ń

, z obsług

ą

aparatury oraz z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

65

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska. Wskazane

jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2–3 osobowe.

Przed przyst

ą

pieniem do zaj

ęć

niezb

ę

dne jest przygotowanie

materiałów do wykonania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie, instrukcje,

normy, próbki skór i

ś

rodków, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny

by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dne maszyny, urz

ą

dzenia i przyrz

ą

dy

pomiarowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów

uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania

umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada

ń

praktycznych.

W trakcie oceny osi

ą

gni

ęć

uczniów dokonywanej w formie ustnej

i pisemnej nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

,

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie

si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

poprawno

ść

wykonania zada

ń

,

−

dobór warunków do wykonania operacji odpowiednio do rodzaju

surowca i produkowanego asortymentu skór,

−

dobór narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

do wykonania okre

ś

lonych zada

ń

,

−

dokonywanie oceny wst

ę

pnego wyko

ń

czania skór,

−

prowadzenie kontroli i procesów technologicznych,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

zgodnie z kryteriami ustalonymi na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

66

Jednostka modułowa 311[09].Z3.02
Wyko

ń

czanie skór wyprawianych bez włosa do

stanu „crust”

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zastosowa

ć

przepisy

technologiczne

k

ą

pielowych

procesów

wyko

ń

czania skór o ró

ż

nym przeznaczeniu,

−

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia i agregaty do k

ą

pielowego wyko

ń

czania skór,

−

dobra

ć

metod

ę

dogarbowania w zale

ż

no

ś

ci od wła

ś

ciwo

ś

ci fizycznych

i przeznaczenia skór,

−

obliczy

ć

składniki oraz nastawi

ć

k

ą

piel robocz

ą

do procesu

dogarbowania,

−

dobra

ć

metody i techniki barwienia w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju surowca

i produkowanego asortymentu skór,

−

dobra

ć

ś

rodki do barwienia skór,

−

zorganizowa

ć

proces barwienia skór,

−

dokona

ć

organoleptycznej oceny procesu barwienia,

−

dobra

ć

metod

ę

oraz

ś

rodki do natłuszczania,

−

sporz

ą

dzi

ć

roztwór emulsji natłuszczaj

ą

cej,

−

skontrolowa

ć

parametry technologiczne procesu natłuszczania skór,

−

dokona

ć

oceny organoleptycznej procesu natłuszczania skór oraz

k

ą

pielowego wyko

ń

czania skór,

−

wykona

ć

mechaniczne odwadnianie i wygładzanie skór przed

suszeniem,

−

okre

ś

li

ć

zasady suszenia skór,

−

dobra

ć

urz

ą

dzenia suszarnicze odpowiednio do rodzaju skóry i jej

przeznaczenia,

−

dobra

ć

metod

ę

i technik

ę

suszenia skór,

−

okre

ś

li

ć

parametry suszenia dla ró

ż

nego rodzaju skór,

−

przeprowadzi

ć

proces

suszenia

skór,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia

suszarnicze,

−

dokona

ć

organoleptycznej oceny stopnia wysuszenia skór,

−

zdj

ąć

, rozło

ż

y

ć

i dokona

ć

klimatyzacji skóry po suszeniu,

−

przygotowa

ć

skóry do wyko

ń

czania wła

ś

ciwego,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

67

2. Materiał nauczania

Zasady dogarbowania i napełniania skór.

Ś

rodki dogarbowuj

ą

ce i napełniaj

ą

ce.

Metody dogarbowania i napełniania skór.
Kontrola procesu dogarbowania i napełniania skór.
Cel i istota barwienia.

Ś

rodki stosowane do barwienia skór.

Metody i techniki barwienia.
Zasady barwienia ró

ż

nych rodzajów i asortymentów skór.

Kontrola procesu barwienia.
Wady i bł

ę

dy powstaj

ą

ce w trakcie barwienia.

Zasady natłuszczania skór.

Ś

rodki stosowane do natłuszczania.

Metody natłuszczania skór.
Kontrola procesu natłuszczania.
Impregnacja i utrwalanie.
Operacje mechaniczne: odwadnianie, wygładzanie.
Maszyny i urz

ą

dzenia stosowane do wyko

ń

czania skór.

Zasady obsługi pras do odwadniania.
Rodzaje, zasady pracy wy

ż

ymarek.

Proces suszenia skór.
Zasady suszenia ró

ż

nego rodzaju skór.

Metody, sposoby i techniki suszenia skór.
Typy suszarni, urz

ą

dzenia i agregaty suszarnicze.

Parametry suszenia skór.
Wady i uszkodzenia skór powstaj

ą

ce podczas suszenia.

Kontrola procesu suszenia.
Zasady klimatyzacji skór po suszeniu.

Metody nawil

ż

ania skór.

Rodzaje i zasady działania nawil

ż

arek.

Budowa, zasada działania zmi

ę

kczarek do skór licowych i dwoin.

Budowa, rodzaje, zasada działania maszyn do wygładzania skór
wilgotnych.
Budowa, zasada działania szlifierek do skór.
Typy i rodzaje szlifierek.
Papiery

ś

cierne.

Budowa, zasada działania maszyn do odpylania skór.

3.

Ć

wiczenia

•

Oznaczanie laboratoryjne wła

ś

ciwo

ś

ci barwników.

•

Obliczanie składu k

ą

pieli barwi

ą

cej.

•

Wybarwianie skór ró

ż

nymi barwnikami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

68

•

Okre

ś

lanie warunków barwienia skór.

•

Kontrolowanie stopnia przebicia barwnika.

•

Sporz

ą

dzanie emulsji natłuszczaj

ą

cych.

•

Sporz

ą

dzanie mieszanek natłuszczaj

ą

cych.

•

Stosowanie ró

ż

nych metod i

ś

rodków natłuszczanie skór.

•

Dobieranie

ś

rodków natłuszczaj

ą

cych do okre

ś

lonego asortymentu

skór.

•

Kontrolowanie procesu natłuszczania.

•

Dobieranie

ś

rodków do procesu dogarbowania i wypełniania skór.

•

Oznaczanie zawarto

ś

ci wody w skórze przed i po suszeniu.

•

Wykonywanie pomiarów wzgl

ę

dnej wilgotno

ś

ci powietrza.

•

Okre

ś

lanie

zale

ż

no

ś

ci

wzgl

ę

dnej

wilgotno

ś

ci

powietrza

od

temperatury.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Opisy i schematy technologiczne procesów k

ą

pielowego wyko

ń

czania

skór.
Tablice, foliogramy, rysunki, schematy maszyn i urz

ą

dze

ń

do

k

ą

pielowego wyko

ń

czania skór.

Katalogi z próbkami skór.
Zestawy

ś

rodków

pomocniczych

stosowanych

w

k

ą

pielowym

wyko

ń

czaniu skór.

Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli prowadzonych procesów.
Zestaw dokumentacji techniczno – technologicznej produkcji ró

ż

nych

asortymentów skór.
Aparatura laboratoryjna do badania i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do k

ą

pielowego wyko

ń

czania skór.

Zestaw przyrz

ą

dów do pomiaru temperatury i wzgl

ę

dnej wilgotno

ś

ci

powietrza.
Schematy ró

ż

nych typów suszarni i agregatów suszarniczych.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Zestawy norm.
Przezrocza,

filmy

dydaktyczne

ilustruj

ą

ce

metody

k

ą

pielowego

wyko

ń

czania skór.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych k

ą

pielowego

wyko

ń

czania skór licowych.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci szczególnie przydatne w realizacji tematyki programowej

dotycz

ą

cej wyko

ń

czania i uszlachetniania skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

69

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z zastosowaniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych. Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w laboratorium

chemicznym i w warsztatach szkolnych, w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 3–4 osobowe.

W trakcie realizacji programu jednostki nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dobieranie metod barwienia do produkowanego asortymentu skór,

−

sporz

ą

dzanie emulsji natłuszczaj

ą

cych,

−

ustalanie parametrów prowadzonych procesów,

−

ocenianie jako

ś

ci prowadzonych procesów.

Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwraca

ć

na realizacj

ę

tre

ś

ci programowych

dotycz

ą

cych charakterystyki tłuszczów i barwników.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

, z przepisami

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej

obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach pracy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

Umiej

ę

tno

ś

ci uczniów mog

ą

by

ć

sprawdzane i oceniane za pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie oceniania pracy uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dobór narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

do wykonania okre

ś

lonych zada

ń

,

−

przygotowanie roztworów roboczych,

−

posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

i technologiczn

ą

,

−

korzystanie z norm i instrukcji,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

zgodnie z kryteriami ustalonymi na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

70

Jednostka modułowa 311[09].Z3.03
Wyko

ń

czanie skór wyprawianych z okryw

ą

włosow

ą

w stanie naturalnym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

dobra

ć

ś

rodki do natłuszczania skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

dobra

ć

metody i techniki natłuszczania skór z włosem,

−

dobra

ć

sposoby suszenia ró

ż

nych rodzajów skór z włosem oraz

okre

ś

li

ć

parametry procesu suszenia,

−

dobra

ć

operacje maszynowej obróbki włosa do rodzaju skór,

−

okre

ś

li

ć

sposoby i warunki zmi

ę

kczania tkanki skórnej skór z włosem,

−

dobra

ć

ś

rodki do wyko

ń

czania skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

dobra

ć

oraz zastosowa

ć

urz

ą

dzenia do trocinowania i trzepania skór,

−

dobra

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do zmi

ę

kczania i rozci

ą

gania skór

z włosem,

−

skontrolowa

ć

parametry procesów wyko

ń

czalniczych.

2. Materiał nauczania

Zasady wyko

ń

czania skór z włosem.

Proces natłuszczania skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Metody suszenia skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Zasady trocinowania skór.
Sposoby zmi

ę

kczania tkanki skórnej.

Mechaniczna obróbka okrywy włosowej: czesanie, prasowanie,
strzy

ż

enie, trzepanie włosa.

Technika szlifowania tkanki skórnej.
Urz

ą

dzenia stosowane do natłuszczania skór z włosem.

Suszarnie do skór z włosem.
Wirówki futrzarskie.
B

ę

bny do trocinowania i trzepania skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Urz

ą

dzenia i maszyny do zmi

ę

kczania i rozci

ą

gania tkanki skórnej skór

z włosem.
Budowa, zasady działania maszyn do wyko

ń

czania włosa.

3.

Ć

wiczenia

•

Sporz

ą

dzanie emulsji natłuszczaj

ą

cych.

•

Badanie i porównywanie wła

ś

ciwo

ś

ci fizycznych skór natłuszczonych.

•

Oznaczanie zawarto

ś

ci wody w skórze przed i po suszeniu.

•

Okre

ś

lanie warunków suszenia w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju i asortymentu

skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

71

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Opisy i schematy technologiczne procesów wyko

ń

czania skór w stanie

naturalnym.
Katalogi z próbkami skór.
Zestawy

ś

rodków

pomocniczych

do

wyko

ń

czania

skór

w stanie naturalnym.
Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli procesów.
Zestawy dokumentacji techniczno-technologicznej produkcji ró

ż

nych

asortymentów skór.
Aparatura laboratoryjna do badania i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do wyko

ń

czania skór w stanie

naturalnym.
Instrukcje obsługi oraz konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Plansze, tablice, foliogramy, dotycz

ą

ce procesów wyko

ń

czania skór

w stanie naturalnym.
Zestawy norm.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tematyk

ę

dotycz

ą

c

ą

metod

i technik wyko

ń

czania skór z okryw

ą

włosow

ą

w stanie naturalnym.

Podczas zaj

ęć

nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na dobór

ś

rodków do

wyko

ń

czania skór w zale

ż

no

ś

ci od:

−

stosowanych metod i technik wyko

ń

czania,

−

rodzaju i asortymentu skóry.

Umiej

ę

tno

ś

ci opanowane przez uczniów w trakcie realizacji programu

jednostki s

ą

niezb

ę

dne w dalszym procesie kształcenia.

Program

jednostki

modułowej

powinien

by

ć

realizowany

z uwzgl

ę

dnieniem metod nauczania: tekstu przewodniego, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na:

dobór

ś

rodków

natłuszczaj

ą

cych,

sporz

ą

dzanie

emulsji

natłuszczaj

ą

cych.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2–3 osobowe.

Zaj

ę

cia

powinny

odbywa

ć

si

ę

w:

pracowni

technologii,

materiałoznawstwa, laboratorium chemicznym, warsztatach szkolnych,
zakładach

przemysłowych i zakładach rzemie

ś

lniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

72

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej według kryteriów
ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Ocena osi

ą

gni

ęć

dotyczy przede

wszystkim poziomu opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych

w szczegółowych celach kształcenia.
W procesie sprawdzania i oceniania wskazane jest stosowanie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

.

Podczas oceny dokonywanej w formie ustnej i pisemnej nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

i innych zada

ń

nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dobór

ś

rodków oraz sporz

ą

dzenie roztworów roboczych,

−

ustalanie parametrów technologicznych,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

73

Moduł 311[09].Z4
Technologia

wyko

ń

czania

wła

ś

ciwego

oraz

uszlachetniania skór

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

wykonywa

ć

operacje mechanicznej obróbki skór poprzedzaj

ą

ce

proces wyko

ń

czania wła

ś

ciwego,

−

charakteryzowa

ć

etapy wyko

ń

czania skór,

−

oblicza

ć

ilo

ść

składników podstawowych i pomocniczych niezb

ę

dnych

do prowadzenia procesów wyko

ń

czania skór,

−

przygotowywa

ć

zestawy robocze farb i apretur garbarskich zgodnie

z receptur

ą

technologiczn

ą

,

−

dobiera

ć

maszyny, urz

ą

dzenia i narz

ę

dzia do realizowanych

procesów,

−

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia i agregaty do nanoszenia powłok kryj

ą

cych na

skóry,

−

wykonywa

ć

ko

ń

cowe operacje wyko

ń

czalnicze,

−

rozró

ż

nia

ć

asortymenty skór wyprawionych,

−

sporz

ą

dza

ć

zestawy robocze roztworów i apretur do uszlachetniania

okrywy włosowej,

−

dokonywa

ć

chemicznego uszlachetniania włosa,

−

ustala

ć

i utrzymywa

ć

parametry technologiczne,

−

sporz

ą

dza

ć

zestawy

robocze

i

k

ą

piele

technologiczne

do

wyko

ń

czania i uszlachetniania skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

prowadzi

ć

procesy k

ą

pielowego uszlachetniania tkanki skórnej,

−

stosowa

ć

ró

ż

ne metody i techniki pokrywania tkanki skórnej

ś

rodkami

wyko

ń

czalniczymi i uszlachetniaj

ą

cymi,

−

organizowa

ć

i przygotowywa

ć

procesy technologiczne wyko

ń

czania

skór bez włosa i z włosem,

−

okre

ś

la

ć

parametry technologiczne procesów wyko

ń

czania,

−

rozsortowywa

ć

półfabrykaty

skórzane

po

kolejnych

etapach

wyko

ń

czania skór bez włosa i z włosem,

−

prowadzi

ć

dokumentacj

ę

przebiegu procesów wyko

ń

czania,

−

dokonywa

ć

kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesów wyko

ń

czania,

−

dokonywa

ć

oceny przebiegu procesów wyko

ń

czania,

−

charakteryzowa

ć

ś

cieki i odpady z procesów wyko

ń

czania skór,

−

opracowywa

ć

metodyk

ę

procesów wyko

ń

czania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

74

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol
jednostki
modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[09].Z4.01

Wyko

ń

czanie i uszlachetnianie tkanki skórnej

144

311[09].Z4.02

Uszlachetnianie skór z okryw

ą

włosow

ą

144

Razem

288

3. Schemat układu jednostek modułowych

Literatura

Bie

ń

kiewicz K.: Fizykochemia wyprawy skór. WNT, Warszawa 1977

Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wyko

ń

czanie.

WSiP, Warszawa 1985
Lasek W.: Chemia techniczna w przemy

ś

le skórzanym. WPLiS,

Warszawa 1966
Lasek W.: Wyka

ń

czalnictwo skór mi

ę

kkich. WNT, Warszawa 1984

Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa.

Ć

wiczenia

laboratoryjne. WSI, Radom 1996
Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

311[09].Z4.02

Uszlachetnianie skór z okryw

ą

włosow

ą

311 [09].Z4

Technologia wyko

ń

czania

wła

ś

ciwego oraz

uszlachetniania skór

311[09].Z4.01

Wyko

ń

czanie

i uszlachetnianie tkanki skórnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

75

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

76

Jednostka modułowa 311[09].Z4.01
Wyko

ń

czanie i uszlachetnianie tkanki skórnej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

scharakteryzowa

ć

metody wyko

ń

czania i uszlachetniania skór,

−

dobra

ć

metody

wyko

ń

czania

odpowiednio

do

rodzaju

i przeznaczenia skór,

−

przygotowa

ć

zestawy kryj

ą

ce, uszlachetniaj

ą

ce i utrwalaj

ą

ce powłoki,

na podstawie instrukcji i receptur technologicznych,

−

nanie

ść

na skór

ę

zestawy podkładowe, u

ś

ci

ś

laj

ą

ce i wyko

ń

czeniowe,

−

obsłu

ż

y

ć

agregaty i urz

ą

dzenia do nakładania i rozprowadzania

apretur, zestawów kryj

ą

cych i utrwalaj

ą

cych powłoki,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny do prasowania skór,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do wyko

ń

cze

ń

skór: drukarki do skór

mi

ę

kkich, walcarki do skór spodowych i technicznych, urz

ą

dzenia

i maszyny do nakładania i powlekania sztucznego lica na dwoinach
skórzanych,

−

odczyta

ć

schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

do wyko

ń

czania

i uszlachetniania skór licowych,

−

dobra

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do procesów wyko

ń

czania skór bez

włosa,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do wyko

ń

czania skór bez włosa,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Charakterystyka procesu wyko

ń

czania skór bez włosa.

Techniki i

ś

rodki stosowane do wyko

ń

czania skór bez włosa.

Zasady przygotowania skór do nanoszenia zestawów kryj

ą

cych.

Zasady sporz

ą

dzania zestawów kryj

ą

cych.

Technika nanoszenia zestawów kryj

ą

cych.

Wyko

ń

czenia plastikowe.

Wyko

ń

czenia skór z licem poprawionym, sztucznym i skór typu pololuks.

Wyko

ń

czenia anilinowe.

Wyko

ń

czenia semianilinowe i typu anilinowego.

Obróbka mechaniczna na etapie wyko

ń

czania skór.

Metody lakierowania skór.
Zasady laminowania foli

ą

, metalizowania.

Wyko

ń

czenia skór z naturalnym licem.

Metody wyko

ń

czania skór przez szlifowanie od strony lica.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

77

Metody wyko

ń

czania skór przez szlifowanie od strony mizdry.

Wyko

ń

czenia ró

ż

nych asortymentów skór bez włosa.

Wyko

ń

czenia skór na wierzchy i podszewki obuwnicze.

Wyko

ń

czenia skór podeszwowych i podpodeszwowych.

Wyko

ń

czenia skór galanteryjnych.

Wyko

ń

czenia skór r

ę

kawiczniczych.

Wyko

ń

czenia skór odzie

ż

owych.

Wyko

ń

czenia skór juchtowych i blankowych.

Wyko

ń

czenia skór technicznych.

Wyko

ń

czenia skór uprz

ęż

owych i trokowych.

Wyko

ń

czenia skór specjalnego przeznaczenia.

Metody oceny jako

ś

ci wyko

ń

czenia.

Budowa, rodzaje maszyn i urz

ą

dze

ń

do apreturowania skór.

Zasady r

ę

cznego malowania skór.

Kabiny natryskowe.
Pistolety natryskowe.
Agregaty natryskowo - szczotkowe.
Nalewarki.
Drukarki.
Agregaty do powlekania.
Maszyny do foliowania.
Budowa i zasada działania maszyn do prasowania skór.
Budowa i zasada działania płyt i walców do deseniowania skór.
Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Dobieranie powłok wyko

ń

czalniczych dla ró

ż

nych rodzajów skór.

•

Przygotowywanie zestawów wyko

ń

czalniczych.

•

Nanoszenie zestawów wyko

ń

czalniczych.

•

Ocenianie jako

ś

ci wyko

ń

czenia skór metod

ą

organoleptyczn

ą

oraz na

podstawie bada

ń

laboratoryjnych.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania okre

ś

lonych

operacji technologicznych zwi

ą

zanych z wyko

ń

czaniem skór.

•

Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

do wyko

ń

czania skór.

•

Wykonywanie

podstawowych

czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych

z przygotowaniem do pracy oraz konserwacj

ą

maszyn i urz

ą

dze

ń

do

wyko

ń

czania skór bez włosa.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór wyko

ń

czonych ró

ż

nymi metodami.

Zestawy

ś

rodków pomocniczych stosowanych do wyko

ń

czania skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

78

Zestawy odczynników do prowadzenia kontroli procesów.
Dokumentacja

techniczno

-

technologiczna

produkcji

ró

ż

nych

asortymentów skór.
Aparatura laboratoryjna do badania i kontroli stosowanych

ś

rodków.

Plansze, tablice, foliogramy dotycz

ą

ce procesów wyko

ń

czania skór.

Plansze, tablice: maszyny stosowane do wyko

ń

czania i uszlachetniania

skór bez włosa i z włosem.
Zestawy norm.
Przezrocza, filmy dydaktyczne: metody wyko

ń

czania skór.

Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Urz

ą

dzenia, maszyny i narz

ę

dzia do wyko

ń

czania skór.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

wyko

ń

czania i uszlachetniania skór bez włosa.

W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni dobiera

ć

metody, techniki, materiały i

ś

rodki do wyko

ń

czania skór, dokonywa

ć

kontroli przebiegu procesów oraz oceny ich jako

ś

ci.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na dobór metody

wyko

ń

czania do rodzaju surowca i produkowanego asortymentu skór.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany w: pracowni technologii,

laboratorium chemicznym, warsztatach szkolnych oraz zakładach

wyprawy skór licowych i zakładach rzemie

ś

lniczych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi aparatury, przepisami

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej

obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach pracy.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2–3 osobowe.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

wskazane jest

przygotowanie materiałów, jak: teksty przewodnie, instrukcje, normy,
próbki skór i

ś

rodków, katalogi. Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dne maszyny, urz

ą

dzenia i przyrz

ą

dy pomiarowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

79

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów powinien by

ć

realizowany według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zada

ń

praktycznych.

W trakcie oceniania pracy uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

operowanie

zdobyt

ą

wiedz

ą

,

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów powinna obejmowa

ć

:

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

sprawno

ść

i efektywno

ść

wykonania zada

ń

,

−

dobór metod i technik wyko

ń

czania skór,

−

dokonywanie oceny procesów wyko

ń

czania,

−

dokonywanie kontroli stosowanych

ś

rodków i realizowanych

procesów,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

80

Jednostka modułowa 311[09].Z4.02
Uszlachetnianie skór z okryw

ą

włosow

ą

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

metody wyko

ń

czania i uszlachetniania skór,

−

scharakteryzowa

ć

metody uszlachetniania okrywy włosowej skór,

−

przygotowa

ć

skóry do chemicznego, termicznego i mechanicznego

uszlachetniania,

−

sporz

ą

dzi

ć

k

ą

piel umartwiaj

ą

c

ą

, zaprawiaj

ą

c

ą

i barwi

ą

c

ą

włos,

zgodnie z instrukcj

ą

technologiczn

ą

,

−

przeprowadzi

ć

proces barwienia okrywy włosowej oraz skontrolowa

ć

parametry technologiczne,

−

sporz

ą

dzi

ć

zestaw apretury do uszlachetniania okrywy włosowej,

−

przeprowadzi

ć

proces polofiksowania okrywy włosowej,

−

przeprowadzi

ć

proces uszlachetniania skór z włosem na ró

ż

ne

imitacje,

−

przeprowadzi

ć

proces uszlachetniania tkanki skórnej skór z okryw

ą

włosow

ą

,

−

odczyta

ć

schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

scharakteryzowa

ć

urz

ą

dzenia do procesów uszlachetniania skór

z okryw

ą

włosow

ą

,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny

i

urz

ą

dzenia

do

wyko

ń

czania

skór

z włosem,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Zasady przygotowania okrywy włosowej do barwienia.
Proces umartwiania okrywy włosowej.
Proces zaprawiania okrywy włosowej.
Kontrola procesów umartwiania i zaprawiania okrywy włosowej.
Zasady rozja

ś

niania okrywy włosowej.

Zasady chlorowania okrywy włosowej.

Ś

rodki stosowane do przygotowania okrywy włosowej do barwienia.

Teoria barwienia włosa.
Technika barwienia włosa ró

ż

nymi grupami barwników.

Barwniki stosowane do barwienia włosa.
Bł

ę

dy powstaj

ą

ce podczas barwienia i ich usuwanie.

Metoda uszlachetniania włosa przez polofiksowanie.

Ś

rodki stosowane do uplastyczniania i polofiksowania włosa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

81

Sposoby wytwarzania loków i mory z gładkiej okrywy włosowej.

Ś

rodki stosowane do lokowania okrywy włosowej.

Metody drukowania tkanki skórnej i okrywy włosowej.
Metody uszlachetniania skór z włosem na ró

ż

ne imitacje.

Metody uszlachetniania tkanki skórnej skór z włosem, np.: welur,
nappalan.

Ś

rodki stosowane do uszlachetniania skór z okryw

ą

włosow

ą

.

Maszyny i urz

ą

dzenia stosowane do uszlachetniania okrywy włosowej.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

Ochrona

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Przeprowadzanie prób barwienia okrywy włosowej.

•

Dobieranie metody uszlachetniania włosa odpowiednio do rodzaju

i przeznaczenia skóry.

•

Szablonowanie okrywy włosowej skóry owczej na imitacj

ę

ocelota.

•

Polofiksowanie okrywy włosowej skóry baraniej.

•

Porównywanie okrywy włosowej skór uszlachetnionych ró

ż

nymi

metodami.

•

Identyfikowanie

wad

i

uszkodze

ń

powstaj

ą

cych

podczas

uszlachetniania okrywy włosowej, okre

ś

lanie sposobów ich eliminacji.

•

Ocenianie jako

ś

ci okrywy włosowej skór uszlachetnionych na

podstawie bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych.

•

Dobieranie urz

ą

dze

ń

, maszyn i narz

ę

dzi do wykonania okre

ś

lonych

operacji technologicznych wyko

ń

czania skór z włosem.

•

Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

do wyko

ń

czania skór z włosem.

•

Wykonywanie podstawowych czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z eksploatacja

maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesach wyko

ń

czania skór

z włosem.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Schematy technologiczne procesów uszlachetniania okrywy włosowej.
Opisy i instrukcje technologiczne procesów barwienia i polofiksowania
włosa.
Katalogi próbek skór.
Zestaw barwników do okrywy włosowej.
Zestaw

ś

rodków pomocniczych do uszlachetniania okrywy włosowej.

Filmy, przezrocza, obrazuj

ą

ce procesy uszlachetniania włosa.

Aparatura laboratoryjna do oceny jako

ś

ci uszlachetnienia okrywy

włosowej.
Plansze, tablice: maszyny stosowane do wyko

ń

czania i uszlachetniania

skór z włosem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

82

Schematy kinematyczne maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Prospekty maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi i konserwacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Zestawy norm.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych uszlachetniania okrywy

włosowej. Ten etap produkcji ma istotny wpływ na jako

ść

skór, wymaga

znajomo

ś

ci okre

ś

lonego zakresu wiedzy z chemii, materiałoznawstwa

oraz technologii wyprawy skór z włosem. W procesie wyko

ń

czania skór

stosowane s

ą

metody chemiczne, termiczne i mechaniczne.

Podczas realizacji zada

ń

praktycznych nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

poprawno

ść

i dokładno

ść

wykonania okre

ś

lonych prac, utrzymanie

parametrów technologicznych. Uczniowie powinni pozna

ć

procesy

fizyczne i reakcje chemiczne białka z ró

ż

nymi rodzajami

ś

rodków

chemicznych, zachodz

ą

ce w skórze i okrywie włosowej. Ka

ż

de

odst

ę

pstwo od obowi

ą

zuj

ą

cych zasad wpływa na powstawanie

uszkodze

ń

i wad, a nawet zniszczenie włosa. Procesy chemicznego

uszlachetniania okrywy włosowej maj

ą

równie

ż

wpływ na tkank

ę

skórn

ą

.

Umiej

ę

tno

ś

ci

nastawiania

k

ą

pieli

technologicznych,

kontroli

parametrów oraz prowadzenia procesów uszlachetniania, mog

ą

by

ć

kształtowane w warsztatach szkolnych lub w zakładzie garbarskim. Du

ż

a

ilo

ść

metod, sposobów i technik uszlachetniaj

ą

cych oraz stosowanych

maszyn

i

urz

ą

dze

ń

,

a

tak

ż

e

skomplikowanych

agregatów

wyko

ń

czalniczych uniemo

ż

liwia realizacj

ę

programu tylko w warunkach

szkolnych.

W pracowni technologii mog

ą

by

ć

realizowane zaj

ę

cia wst

ę

pne

i

ć

wiczenia w formie pokazu, porównywania np. efektów barwienia skór

ró

ż

nymi barwnikami i w ró

ż

nych warunkach technologicznych.

Wskazane

jest

organizowanie

wycieczek

dydaktycznych

do

przedsi

ę

biorstw specjalizuj

ą

cych si

ę

w produkcji skór z okryw

ą

włosow

ą

,

gdzie uczniowie mog

ą

pozna

ć

stosowane współcze

ś

nie maszyny

i urz

ą

dzenia oraz metody i sposoby uszlachetniania skór.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

i innych zada

ń

praktycznych nale

ż

y zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi aparatury

oraz z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej obowi

ą

zuj

ą

cymi na poszczególnych stanowiskach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

83

pracy. Zaj

ę

cia powinny by

ć

prowadzone w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2 - 3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Ocena

osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.
Proces sprawdzania i oceniania mo

ż

e by

ć

realizowany za pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

Bie

żą

ca analiza post

ę

pów uczniów umo

ż

liwia korygowanie stosowanych

metod kształcenia.
Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów powinna obejmowa

ć

:

−

diagnoz

ę

poziomu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów na pocz

ą

tku

realizacji programu jednostki,

−

identyfikacj

ę

post

ę

pów

uczniów

w

procesie

kształcenia,

rozpoznawanie trudno

ś

ci w realizacji celów,

−

ocen

ę

wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki.

Podstaw

ą

do uzyskania przez uczniów pozytywnych ocen jest poprawne

wykonanie

ć

wicze

ń

, sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

. W trakcie

sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

zwraca

ć

uwag

ę

na

operowanie

zdobyt

ą

wiedz

ą

,

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

84

Moduł 311[09].Z5
Organizacja procesu produkcji skór

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

charakteryzowa

ć

asortymenty skór wyprawionych,

−

okre

ś

la

ć

wska

ź

niki ilo

ś

ci i jako

ś

ci produkcji skór,

−

sporz

ą

dza

ć

dokumentacj

ę

technologiczn

ą

ró

ż

nych asortymentów skór

wyprawionych,

−

dokonywa

ć

kontroli jako

ś

ci

ś

rodków pomocniczych stosowanych

do wyprawy skór,

−

prowadzi

ć

kontrol

ę

mi

ę

dzyoperacyjn

ą

procesów wyprawy skór,

−

prowadzi

ć

badania organoleptyczne i laboratoryjne skór surowych,

półfabrykatów i skór wyprawionych,

−

interpretowa

ć

wyniki bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych skór

surowych i wyprawionych oraz

ś

rodków stosowanych w procesie

wyprawy,

−

magazynowa

ć

i przechowywa

ć

skóry wyprawione,

−

przygotowywa

ć

półfabrykaty i skóry wyprawione do obrotu

towarowego,

−

prowadzi

ć

procesy czyszczenia i renowacji wyrobów skórzanych,

−

stosowa

ć

przepisy prawa w zarz

ą

dzaniu organizacj

ą

produkcji,

−

stosowa

ć

techniki komputerowe w procesie organizacji produkcji.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[09].Z5.01

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy skór

62

311[09].Z5.02

Prowadzenie kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesu

wyprawy skór

62

311[09].Z5.03

Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych

60

311[09].Z5.04

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu
towarowego

20

311[09].Z5.05

Prowadzenie procesów czyszczenia i renowacji
wyrobów skórzanych

36

Razem

240

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

85

3. Schemat układu jednostek modułowych

4. Literatura

Borowiecki

R.:

Ekonomika

i

organizacja

przedsi

ę

biorstwa

przemysłowego. PWN, Warszawa 1996
Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. Stowarzyszenie
Włókników Polskich, Łód

ź

1980

Hansen A.: Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998

Koradecka D. (red.): Bezpiecze

ń

stwo pracy i ergonomia. CIOP,

Warszawa 1999
Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wyko

ń

czanie.

WSiP, Warszawa 1985
Lasek W.: Wyka

ń

czalnictwo skór mi

ę

kkich. WNT, Warszawa 1984

Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Martyniak Z.: Metody organizowania procesów pracy. PWE, Warszawa
1996
Michalec T.: Ochrona

ś

rodowiska. WSI, Radom 1979

Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego.
WSiP, Warszawa 1997

311 [09].Z5

Organizacja procesu

produkcji skór

311[09].Z5.01

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy skór

311[09].Z5.02

Prowadzenie kontroli

mi

ę

dzyoperacyjnej procesu

wyprawy skór

311[09].Z5.03

Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych

311[09].Z5.04

Przygotowanie skór wyprawionych

do obrotu towarowego

311[09].Z5.05

Prowadzenie procesów

czyszczenia i renowacji wyrobów

skórzanych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

86

Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986
Praca zbiorowa: Bezpiecze

ń

stwo i ochrona człowieka w

ś

rodowisku

pracy. Ergonomia. CIOP, Warszawa 1999
Sadowski T.: Czyszczenie i renowacja odzie

ż

y futrzarskiej. ITE, Radom

1997

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

87

Jednostka modułowa 311[09].Z5.01
Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

wyprawy skór

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zastosowa

ć

normy przedmiotowe dotycz

ą

ce skór i

ś

rodków

pomocniczych,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

instrukcjami i opisami technologicznymi,

−

zaplanowa

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do produkcji okre

ś

lonych rodzajów

skór,

−

odczyta

ć

schematy maszyn i urz

ą

dze

ń

produkcyjnych,

−

wypełni

ć

dokumentacj

ę

wewn

ą

trzzakładow

ą

: dziennik produkcji,

dowody

pobrania

materiałów

oraz

przekazania

wyrobów

i półfabrykatów do magazynu,

−

zastosowa

ć

normy zu

ż

ycia surowców i materiałów pomocniczych,

−

zastosowa

ć

normy czasowe dotycz

ą

ce wykonania operacji i procesów

technologicznych,

−

zastosowa

ć

programy komputerowe do sporz

ą

dzania dokumentacji,

−

skorzysta

ć

z literatury specjalistycznej, katalogów i prospektów,

dotycz

ą

cych organizacji pracy, technologii, wzornictwa.

2. Materiał nauczania

Opisy i instrukcje technologiczne dotycz

ą

ce produkcji ró

ż

nych

asortymentów skór.
Normy: podział, zastosowanie.
Normy przedmiotowe i czynno

ś

ciowe.

Normy zu

ż

ycia materiałowego w produkcji ró

ż

nych asortymentów skór.

Zasady normowania czasu pracy.
Zasady odczytywania schematów i szkiców technicznych dotycz

ą

cych

działania maszyn i urz

ą

dze

ń

produkcyjnych.

3.

Ć

wiczenia

•

Dobieranie surowców i

ś

rodków pomocniczych do wyprawy skór na

podstawie opisów technologicznych i norm przedmiotowych.

•

Odczytywanie informacji dotycz

ą

cych procesów produkcyjnych

okre

ś

lonych asortymentów skór, zamieszczonych w opisach

i instrukcjach technologicznych.

•

Rozró

ż

nianie rodzajów asortymentów skór wyprawionych na

podstawie norm przedmiotowych.

•

Dobieranie maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi do produkcji okre

ś

lonego

asortymentu skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

88

•

Okre

ś

lanie

kolejno

ś

ci

operacji

technologicznych

stosowanych

w ró

ż

nych metodach wyprawy skór.

•

Sporz

ą

dzanie dokumentacji produkcyjnej.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Instrukcje i opisy technologiczne produkcji ró

ż

nych asortymentów skór.

Schematy działania maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Instrukcje obsługi, konserwacji i regulacji maszyn i urz

ą

dze

ń

.

Normy przedmiotowe skór surowych i wyprawionych oraz

ś

rodków

pomocniczych.
Normy czynno

ś

ciowe procesów technologicznych i bada

ń

dotycz

ą

cych

kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej.

Normy zu

ż

ycia surowców podstawowych i

ś

rodków pomocniczych.

Wzory dokumentacji technicznych i technologicznych.
Wzory druków dokumentacji technologicznej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki jest opanowanie przez uczniów

umiej

ę

tno

ś

ci dokumentacji procesu produkcji ró

ż

nych asortymentów

skór. W wyniku realizacji programu jednostki uczniowie powinni
opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

surowcow

ą

i materiałow

ą

oraz planowania przebiegu procesu technologicznego.

Program jednostki powinien by

ć

realizowany z uwzgl

ę

dnieniem metod

nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja

ś

nieniem,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w: pracowni technologii,

warsztatach szkolnych, zakładach

produkcyjnych oraz zakładach

rzemie

ś

lniczych, w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb

z podziałem na zespoły 2–3 osobowe. Podczas zaj

ęć

nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

korzystanie z informacji zawartych w opisach i instrukcjach

technologicznych, schematach działania maszyn i urz

ą

dze

ń

,

−

planowanie procesu produkcyjnego z uwzgl

ę

dnieniem wyposa

ż

enia

technicznego, parametrów technologicznych dla poszczególnych
wyrobów, obsady stanowisk pracy,

−

wypełnianie dokumentacji technologicznej.

W trakcie realizacji programu jednostki wskazane jest korzystanie ze
specjalistycznych programów komputerowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

89

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów powinien by

ć

realizowany za pomoc

ą

sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

Bie

żą

ca analiza osi

ą

gni

ęć

i post

ę

pów uczniów umo

ż

liwia korygowanie

stosowanych metod kształcenia.
Proces sprawdzania i oceniania powinien obejmowa

ć

:

−

diagnoz

ę

poziomu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów na pocz

ą

tku

realizacji programu jednostki,

−

ocen

ę

post

ę

pów uczniów oraz identyfikacj

ę

trudno

ś

ci w realizacji

celów kształcenia,

−

ocen

ę

poziomu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów po zako

ń

czeniu

realizacji programu jednostki.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów powinna obejmowa

ć

:

−

posługiwanie si

ę

opisami i instrukcjami technologicznymi wyprawy

skór,

−

stosowanie norm przedmiotowych i czynno

ś

ciowych dotycz

ą

cych

wyprawy skór,

−

dobór surowców podstawowych i

ś

rodków pomocniczych na

podstawie opisów technologicznych i norm przedmiotowych,

−

okre

ś

lanie norm zu

ż

ycia materiałów,

−

odczytywanie oraz sporz

ą

dzanie schematów i szkiców dotycz

ą

cych

działania maszyn i urz

ą

dze

ń

.

W trakcie oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

operowanie

zdobyt

ą

wiedz

ą

,

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

90

Jednostka modułowa 311[09].Z5.02
Prowadzenie kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesu

wyprawy skór

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

scharakteryzowa

ć

surowce podstawowe i

ś

rodki pomocnicze

stosowane w procesach wyprawy skór,

−

okre

ś

li

ć

chemiczne, fizyczne i u

ż

ytkowe wła

ś

ciwo

ś

ci

ś

rodków

pomocniczych stosowanych w procesie produkcji skór,

−

okre

ś

li

ć

jako

ść

materiałów na podstawie norm przedmiotowych,

−

pobra

ć

i przygotowa

ć

próbki skór i

ś

rodków pomocniczych do bada

ń

laboratoryjnych,

−

wykona

ć

podstawowe badania organoleptyczne i laboratoryjne,

−

okre

ś

li

ć

fizyczne i chemiczne wła

ś

ciwo

ś

ci skór wyprawionych na

podstawie bada

ń

laboratoryjnych,

−

okre

ś

li

ć

zastosowanie

ś

rodków pomocniczych na podstawie

wła

ś

ciwo

ś

ci fizycznych i składu chemicznego,

−

wykona

ć

pomiary długo

ś

ci, masy, powierzchni i grubo

ś

ci skór,

−

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych,

−

zidentyfikowa

ć

i usun

ąć

bł

ę

dy technologiczne zaistniałe w procesach

wyprawy skór,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Wła

ś

ciwo

ś

ci skór surowych i wyprawionych.

Metody bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych skór wyprawionych.

Zasady pobierania próbek pierwotnych skór surowych, półfabrykatów
i skór wyprawionych.
Zasady pobierania i przygotowania próbek

ś

rodków pomocniczych do

bada

ń

laboratoryjnych.

Zasady przygotowania próbek laboratoryjnych.
Metody wyznaczania wska

ź

ników charakteryzuj

ą

cych skóry wyprawione.

Interpretacja norm przedmiotowych

ś

rodków pomocniczych stosowanych

do produkcji ró

ż

nych asortymentów skór.

Kontrola mi

ę

dzyoperacyjna procesu produkcji.

Metody oznacze

ń

i bada

ń

kontrolno-pomiarowych

ś

rodków stosowanych

w procesach wyprawy skór.
Badania organoleptyczne i laboratoryjne skór surowych, półfabrykatów
i skór wyprawionych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

91

Przyrz

ą

dy pomiarowe: termometr, waga, grubo

ś

ciomierz, areometr,

higrometr, planimetr.
Aparatura i urz

ą

dzenia laboratoryjne do wykonania bada

ń

.

Techniki

wykonania

bada

ń

organoleptycznych

skór

i

ś

rodków

pomocniczych.
Normy przedmiotowe i czynno

ś

ciowe dotycz

ą

ce bada

ń

laboratoryjnych.

Analiza

i

interpretacja

wyników

bada

ń

laboratoryjnych

i organoleptycznych.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Rozpoznawanie wad i uszkodze

ń

skór wyprawionych na podstawie

próbek.

•

Ocena organoleptyczna ró

ż

nych rodzajów i asortymentów skór

gotowych.

•

Pobieranie i przygotowanie próbek pierwotnych i laboratoryjnych do

badania fizycznych i chemicznych wła

ś

ciwo

ś

ci skór.

•

Wykonywanie laboratoryjnych bada

ń

skór.

•

Okre

ś

lanie przeznaczenia asortymentowego skór gotowych na

podstawie bada

ń

organoleptycznych i laboratoryjnych.

•

Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych na podstawie bada

ń

.

•

Dokonywanie

oceny

półproduktów

na

podstawie

bada

ń

organoleptycznych.

•

Dokumentowanie

przebiegu

bada

ń

organoleptycznych

i laboratoryjnych.

•

Analiza i interpretacja wyników bada

ń

oraz porównywanie

ich z normami.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Próbki skór wyprawionych i wyko

ń

czonych ró

ż

nymi metodami.

Normy przedmiotowe i czynno

ś

ciowe dotycz

ą

ce skór.

Aparatura laboratoryjna do badania chemicznych wła

ś

ciwo

ś

ci skór.

Aparatura laboratoryjna do badania fizycznych wła

ś

ciwo

ś

ci skór.

Próbki skór gotowych z typowymi wadami i uszkodzeniami.
Mikroskop.
Zlewki laboratoryjne. Odczynniki chemiczne.
Przyrz

ą

dy pomiarowe: waga laboratoryjna, grubo

ś

ciomierz, przymiar

liniowy, higrometr.
Zestaw komputerowy z dost

ę

pem do Internetu.

Przyrz

ą

dy kontrolno - pomiarowe.

Instrukcje do prowadzenia kontroli organoleptycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

92

Zestaw aparatury laboratoryjnej do bada

ń

.

Próbki

ś

rodków pomocniczych stosowanych do produkcji skór.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

ce podczas badania wła

ś

ciwo

ś

ci

skór i

ś

rodków pomocniczych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci wykonywania bada

ń

wła

ś

ciwo

ś

ci skór

i

ś

rodków pomocniczych stosowanych w procesach wyprawy oraz

prowadzenia kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej procesu wyprawy skór.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu
z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w pracowni technologii, w laboratorium

chemicznym, w warsztatach szkolnych oraz w zakładach produkcyjnych
i rzemie

ś

lniczych.

Wskazane

jest

wyposa

ż

enie

pracowni

w

tekstowe

i

pozatekstowe

ź

ródła

informacji,

w

zestaw

komputerowy

z oprogramowaniem umo

ż

liwiaj

ą

cym opracowanie wyników bada

ń

.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 2 - 5 osobowe.

Podczas oceniania pracy uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

okre

ś

lanie czynników wpływaj

ą

cych na ocen

ę

i klasyfikacj

ę

skór,

−

dobór metod oceny jako

ś

ci skór,

−

stosowanie aparatury i przyrz

ą

dów pomiarowych niezb

ę

dnych do

wykonania kontroli mi

ę

dzyoperacyjnej,

−

odczytywanie danych z dokumentacji techniczno - technologicznej

dotycz

ą

cych kontroli jako

ś

ci,

−

ocenianie jako

ś

ci skór metod

ą

organoleptyczn

ą

,

−

ocenianie jako

ś

ci wyrobów na podstawie bada

ń

laboratoryjnych,

−

interpretacj

ę

wyników bada

ń

.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z zasadami obsługi urz

ą

dze

ń

i aparatury

laboratoryjnej oraz z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Wskazane jest przygotowanie instrukcji, norm oraz próbek materiałów
niezb

ę

dnych do wykonania

ć

wicze

ń

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

93

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Proces sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów powinien by

ć

realizowany według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

okre

ś

lanie wła

ś

ciwo

ś

ci materiałów na podstawie norm i wyników

bada

ń

,

−

wykonywanie

ć

wicze

ń

i bada

ń

zgodnie z instrukcj

ą

,

−

analiz

ę

i interpretacj

ę

wyników bada

ń

,

−

posługiwanie si

ę

przyrz

ą

dami pomiarowymi,

−

korzystanie z norm, instrukcji i katalogów,

−

dobór aparatury i metod bada

ń

,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W trakcie oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

, merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, posługiwanie

si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W ocenie ko

ń

cowej pracy uczniów nale

ż

y bra

ć

pod uwag

ę

poprawno

ść

i jako

ść

wykonania zada

ń

oraz wyniki stosowanych sprawdzianów i testów

osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

94

Jednostka modułowa 311[09].Z5.03
Ocena jako

ś

ci skór wyprawionych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

dokona

ć

podziału skór wyprawionych na poszczególne grupy

asortymentowe,

−

okre

ś

li

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci skór wyprawionych,

−

rozpozna

ć

rodzaje skór wyprawionych na podstawie sposobu

wyko

ń

czenia,

−

okre

ś

li

ć

czynniki wpływaj

ą

ce na jako

ść

skór,

−

zidentyfikowa

ć

wady i uszkodzenia skór wyprawionych,

−

odczyta

ć

wska

ź

niki oceny jako

ś

ciowej skór wyprawionych na

podstawie norm,

−

zastosowa

ć

metody oceny jako

ś

ci skór,

−

okre

ś

li

ć

jako

ść

skór wyprawionych na podstawie norm, punktacji wad

i uszkodze

ń

oraz technicznych warunków odbioru,

−

dokona

ć

podziału skór na grupy i rodzaje asortymentowe,

−

zakwalifikowa

ć

skóry wyprawione do okre

ś

lonego gatunku.

2. Materiał nauczania

Podział skór wyprawionych.
Rodzaje i charakterystyka skór wyprawionych: skóry z licem naturalnym,
skóry z licem poprawionym lub sztucznym, skóry szlifowane, skóry
lakierowane, skóry specjalnych wyko

ń

cze

ń

.

Przyrz

ą

dy pomiarowe do oceny jako

ś

ci skór.

Wady i uszkodzenia skór wyprawionych, podział i punktacja wad.
Rodzaje i wielko

ść

wad skór wyprawionych.

Normy

przedmiotowe

oraz

techniczne

warunki

odbioru

skór

wyprawionych.
Normy dotycz

ą

ce klasyfikacji jako

ś

ciowej skór wyprawionych.

3.

Ć

wiczenia

•

Rozró

ż

nianie asortymentów skór wyprawionych.

•

Rozpoznawanie rodzaju wyko

ń

czenia skór wyprawionych.

•

Identyfikowanie wad i uszkodze

ń

skór wyprawionych.

•

Punktacja wad i uszkodze

ń

skór na podstawie norm przedmiotowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

95

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Normy

przedmiotowe

dla

poszczególnych

asortymentów

skór

wyprawionych.
Normy czynno

ś

ciowe dotycz

ą

ce klasyfikacji skór wyprawionych.

Katalogi próbek skór z wadami i uszkodzeniami.
Normy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci dotycz

ą

cych oceniania skór wyprawionych.

Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu i zakresu

opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.

W trakcie realizacji programu wskazane jest stosowanie metod

nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu

z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

czynniki wpływaj

ą

ce na ocen

ę

i klasyfikacj

ę

skór,

−

metody oceny jako

ś

ci skór wyprawionych,

−

charakterystyk

ę

przyrz

ą

dów pomiarowych do oceny jako

ś

ci skór,

−

odczytywanie danych z dokumentacji techniczno - technologicznej

dotycz

ą

cych kontroli jako

ś

ci skór gotowych,

−

ocen

ę

jako

ś

ci

skór

wyprawionych

na

podstawie

bada

ń

organoleptycznych,

−

kwalifikowanie skór wyprawionych do okre

ś

lonego gatunku.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w: pracowni technologii, laboratorium

chemicznym, warsztatach szkolnych, zakładach produkcyjnych lub
zakładach rzemie

ś

lniczych, w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na zespoły 3-5 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Kontrola

i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów dotyczy przede wszystkim poziomu oraz

zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w szczegółowych celach

kształcenia.
Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

96

W trakcie oceniania umiej

ę

tno

ś

ci uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dobór przyrz

ą

dów pomiarowych do oceny jako

ś

ci skór,

−

dobór metod badania wła

ś

ciwo

ś

ci oraz jako

ś

ci skór,

−

kwalifikowanie skór do okre

ś

lonego gatunku.

W ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y bra

ć

pod uwag

ę

poprawno

ść

oraz

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi ustnych i pisemnych, posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

, operowanie zdobyt

ą

wiedz

ą

.

W ocenie ko

ń

cowej pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

97

Jednostka modułowa 311[09].Z5.04
Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu
towarowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

normami dotycz

ą

cymi cechowania, przechowywania

i transportu skór wyprawionych,

−

dokona

ć

pomiaru powierzchni skór „mi

ę

kkich”: r

ę

kawiczniczych,

odzie

ż

owych,

meblowych,

galanteryjnych,

obuwniczych

wierzchowych, za pomoc

ą

maszyn i specjalistycznych przyrz

ą

dów,

−

okre

ś

li

ć

mas

ę

skór

wyprawionych

„twardych”:

obuwiowych

spodowych, ci

ęż

kich technicznych,

−

dokona

ć

pakowania skór gotowych zgodnie z norm

ą

czynno

ś

ciow

ą

dla danego asortymentu,

−

okre

ś

li

ć

warunki magazynowania skór wyprawionych,

−

przeprowadzi

ć

kontrol

ę

sposobu przechowywania skór w magazynie

towaru gotowego,

−

okre

ś

li

ć

zadania działu sprzeda

ż

y przedsi

ę

biorstwa,

−

zastosowa

ć

przepisy prawa oraz procedury handlowe dotycz

ą

ce

sprzeda

ż

y,

−

przeprowadzi

ć

analiz

ę

rynku zbytu dla skór wyprawionych,

−

opracowa

ć

ofert

ę

handlow

ą

na produkowane skóry,

−

przeprowadzi

ć

negocjacje handlowe z odbiorcami skór,

−

przyj

ąć

i rozpatrzy

ć

reklamacje zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

procedurami,

−

zorganizowa

ć

transport skór wyprawionych.

−

zastosowa

ć

przepisy dotycz

ą

ce bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpo

ż

arowej.

2. Materiał nauczania

Normy czynno

ś

ciowe dotycz

ą

ce bada

ń

, odbioru i przechowywania skór

wyprawionych.
Zasady cechowania skór wyprawionych. Symbolika cech.
Zasady rozliczania ilo

ś

ciowego produkcji skór, mierzenia powierzchni

skór mi

ę

kkich, ustalania masy skór twardych.

Sposoby przechowywania skór wyprawionych.
Sposoby pakowania i składania skór.
Warunki magazynowania. Wyposa

ż

enie techniczne pomieszcze

ń

magazynowych.
Kontrola przechowywania skór wyprawionych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

98

Sposoby pakowania skór wyprawionych.
Zasady przygotowania skór do transportu.
Zadania działu sprzeda

ż

y przedsi

ę

biorstwa produkcyjnego.

Analiza rynku zbytu.
Przepisy prawa, procedury handlowe.
Oferty i negocjacje handlowe.
Organizacja sprzeda

ż

y.

Zasady rozpatrywania reklamacji.
Zasady podpisywania umów.
Dokumentacja sprzeda

ż

y.

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy.

Ochrona przeciwpo

ż

arowa.

3.

Ć

wiczenia

•

Analizowanie norm dotycz

ą

cych bada

ń

odbiorczych danego

asortymentu skór wyprawionych.

•

Wa

ż

enie skór oraz mierzenie ich powierzchni.

•

Cechowanie skór wyprawionych.

•

Odczytywanie parametrów temperatury i wilgotno

ś

ci powietrza

w magazynie.

•

Okre

ś

lanie warunków magazynowania ró

ż

nych asortymentów skór.

•

Składowanie skór w pomieszczeniach magazynowych zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi zasadami.

•

Prowadzenie negocjacji sprzeda

ż

y (w warunkach symulowanych).

•

Sporz

ą

dzanie dokumentacji sprzeda

ż

y: oferta sprzeda

ż

y, faktura, list

przewozowy.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Normy dotycz

ą

ce skór wyprawionych.

Schematy maszyn do mierzenia powierzchni skór.
Przyrz

ą

dy

do

pomiaru

temperatury

i

wilgotno

ś

ci

powietrza

w pomieszczeniach magazynowych.
Wzory dokumentacji sprzeda

ż

y skór wyprawionych.

Przepisy prawa dotycz

ą

ce prowadzenia działalno

ś

ci handlowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tematyk

ę

dotycz

ą

c

ą

przechowywania, transportu oraz sprzeda

ż

y skór wyprawionych.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w: pracowni technologii, warsztatach

szkolnych oraz zakładach produkcyjnych, handlowych i rzemie

ś

lniczych.

Wskazane jest stosowanie metod nauczania: wykładu informacyjnego,
pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

99

W trakcie realizacji programu jednostki nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

mierzenie powierzchni oraz okre

ś

lanie wagi skór jako podstawy

rozlicze

ń

produkcji,

−

przestrzeganie zasad pakowania i przechowywania ró

ż

nych

asortymentów skór wyprawionych,

−

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

,

−

rozpatrywanie reklamacji,

−

sporz

ą

dzanie dokumentacji handlowej.

Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów,

stosowanie specjalistycznych programów komputerowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej według kryteriów
ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach.

Kontrola i ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów mo

ż

e by

ć

dokonywana za

pomoc

ą

:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie sprawdzania i oceniania umiej

ę

tno

ś

ci uczniów nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

okre

ś

lanie warunków magazynowania skór wyprawionych,

−

sposoby układania skór w magazynie,

−

przygotowanie skór do transportu,

−

sporz

ą

dzanie ofert handlowych,

−

okre

ś

lanie zasad organizacji sprzeda

ż

y wyrobów skórzanych,

−

rozpatrywanie reklamacji,

−

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki

stosowanych sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

100

Jednostka modułowa 311[09].Z5.05
Prowadzenie procesów czyszczenia i renowacji
wyrobów skórzanych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

u

ż

ytkowe wła

ś

ciwo

ś

ci wyrobów ze skóry z włosem i bez

włosa,

−

rozpozna

ć

wady i uszkodzenia wyrobów skórzanych oraz elementów

wyrobów,

−

oceni

ć

jako

ść

i stan wyrobów skórzanych,

−

zorganizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

okre

ś

li

ć

sposób przygotowania wyrobów do czyszczenia i renowacji,

−

dobra

ć

metody oraz techniki czyszczenia i renowacji odpowiednio do

rodzaju skóry i specyfiki wyrobów,

−

przygotowa

ć

maszyny, urz

ą

dzenia i

ś

rodki do wykonania operacji

technologicznych,

−

wykona

ć

renowacj

ę

i

czyszczenie

wyrobów

skórzanych

z uwzgl

ę

dnieniem przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

zastosowa

ć

materiały pomocnicze i

ś

rodki czyszcz

ą

ce zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi zasadami,

−

oceni

ć

jako

ść

wykonania operacji czyszczenia i renowacji,

−

dokona

ć

magazynowania oraz zabezpieczy

ć

wyroby po renowacji,

−

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

rozlicze

ń

materiałowych i finansowych

prowadzonych usług,

−

sporz

ą

dzi

ć

kalkulacj

ę

kosztów materiałowych i produkcyjnych,

−

wystawi

ć

rachunek za wykonan

ą

prac

ę

.

2. Materiał nauczania

Ocena jako

ś

ci odzie

ż

y skórzanej i innych wyrobów ze skóry przed

czyszczeniem i renowacj

ą

, dotycz

ą

ca wad, uszkodze

ń

, stopnia zu

ż

ycia

oraz mo

ż

liwo

ś

ci wykonania usługi.

Zasady przyjmowania, znakowania i magazynowania wyrobów.
Zasady odnawiania odzie

ż

y i innych wyrobów ze skóry.

Metody, sposoby i techniki czyszczenia skóry.
Zasady przygotowania wyrobu lub jego elementów do odnawiania.
Techniki wykonania operacji czyszczenia i odnawiania.
Maszyny i urz

ą

dzenia specjalistyczne, zasady obsługi.

Ocena jako

ś

ci wykonania usługi.

Zasady przechowywania wyrobów po renowacji i czyszczeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

101

Bezpiecze

ń

stwo i higiena pracy podczas czyszczenia i renowacji

wyrobów.
Zasady sporz

ą

dzania dokumentacji technicznej i finansowej wyrobów.

Ocena rentowno

ś

ci działalno

ś

ci gospodarczej.

Przepisy dotycz

ą

ce ochrony

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

•

Rozpoznawanie rodzajów wyrobów skórzanych.

•

Ocenianie stanu wyrobów przed i po renowacji.

•

Okre

ś

lanie sposobu renowacji wyrobów.

•

Charakteryzowanie oraz identyfikowanie wad i uszkodze

ń

wyrobów.

•

Wyja

ś

nianie zasad działania maszyn i urz

ą

dze

ń

na podstawie

schematów.

•

Dobieranie metod odnawiania wyrobów ze skóry.

•

Ocenianie jako

ś

ci renowacji i czyszczenia wyrobów.

•

Ustalanie

sposobu

magazynowania

wyrobów

po

renowacji

i czyszczeniu.

•

Sporz

ą

dzanie kalkulacji finansowej za wykonanie usługi.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Katalogi wad i uszkodze

ń

ró

ż

nych rodzajów skóry.

Plansze wyrobów skórzanych przed i po renowacji.
Instrukcje czyszczenia i odnawiania odzie

ż

y skórzanej i innych wyrobów

ze skóry.
Katalogi wad i uszkodze

ń

ró

ż

nych rodzajów skóry.

Schematy maszyn i urz

ą

dze

ń

stosowanych w procesie renowacji skóry.

Filmy, przezrocza, plansze, foliogramy.
Próbki wyrobów przed i po renowacji, czyszczeniu.
Druki dokumentacji finansowej.
Plansze obrazuj

ą

ce sposoby i techniki reperacji odzie

ż

y skórzanej oraz

elementów wyrobów ze skóry.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ś

ci dotycz

ą

ce konserwacji,

naprawy i renowacji wyrobów skórzanych. W trakcie realizacji programu
wskazane jest stosowanie metod nauczania: pokazu z instrukta

ż

em,

ć

wicze

ń

praktycznych.

Podczas zaj

ęć

nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

dokonywanie oceny jako

ś

ci wyrobów skórzanych,

−

przygotowanie elementów wyrobów do renowacji,

−

wykonywanie renowacji wyrobów,

−

u

ż

ytkowanie maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi do czyszczenia i renowacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

102

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Zaj

ę

cia powinny si

ę

odbywa

ć

w pracowni technologii, w warsztatach

szkolnych lub w zakładach prowadz

ą

cych działalno

ść

garbarsk

ą

oraz

w zakładach rzemie

ś

lniczych. Wskazane jest prowadzenie zaj

ęć

w grupie licz

ą

cej do 15 uczniów, a w miar

ę

potrzeb z podziałem na

zespoły 2–3 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno by

ć

dokonywane

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej według kryteriów
ustalonych na pocz

ą

tkowych zaj

ę

ciach. Ocena osi

ą

gni

ęć

uczniów

dotyczy

przede

wszystkim

poziomu

opanowania

umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia.

W procesie oceniania wskazane jest stosowanie:

−

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

−

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

−

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zada

ń

praktycznych.

W trakcie oceniania w formie ustnej i pisemnej nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

operowanie

zdobyt

ą

wiedz

ą

,

posługiwanie si

ę

poprawn

ą

terminologi

ą

.

W ocenie pracy uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

:

−

dobór materiałów podstawowych i pomocniczych,

−

dobór narz

ę

dzi, maszyn i urz

ą

dze

ń

do wykonania zada

ń

,

−

ustalanie parametrów technologicznych,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie pracy uczniów po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki stosowanych

sprawdzianów i testów osi

ą

gni

ęć

.

Proces sprawdzania i oceniania powinien by

ć

realizowany zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

skal

ą

ocen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

103

Moduł 311[09].Z6
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

charakteryzowa

ć

działalno

ść

firmy na rynku gospodarczym,

−

organizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

interpretowa

ć

prawa i obowi

ą

zki pracowników oraz pracodawcy,

−

okre

ś

la

ć

profil oraz zakres produkcji przedsi

ę

biorstwa,

−

charakteryzowa

ć

metody i systemy produkcyjne,

−

magazynowa

ć

oraz przechowywa

ć

surowce i wyroby gotowe,

−

sporz

ą

dza

ć

dokumentacj

ę

produkcyjn

ą

,

−

okre

ś

la

ć

wymagania techniczne i sposób przygotowania materiałów

do produkcji,

−

prowadzi

ć

kontrol

ę

mi

ę

dzyoperacyjn

ą

,

−

dokonywa

ć

kontroli wyrobów gotowych,

−

przestrzega

ć

przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Wykaz jednostek modu

ł

owych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin na

realizacj

ę

311[09].Z6.01

Wykonywanie operacji
technologicznych zwi

ą

zanych

z wypraw

ą

skór

70

311[09].Z6.02

Przygotowanie procesu wyprawy skór

70

Razem

140

3. Schemat uk

ł

adu jednostek modułowych

311[09].Z6

Praktyka zawodowa

311[09].Z6.01

Wykonywanie operacji

technologicznych zwi

ą

zanych

z wypraw

ą

skór

311[09].Z6.02

Przygotowanie procesu

wyprawy skór

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

104

4. Literatura

Borowiecki

R.:

Ekonomika

i

organizacja

przedsi

ę

biorstwa

przemysłowego. PWN, Warszawa 1996
Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. Stowarzyszenie
Włókników Polskich, 1980
Koradecka D. (red.): Bezpiecze

ń

stwo pracyi ergonomia. CIOP,

Warszawa 1999
Kreaft J., Rodziewicz O.: Garbniki syntetyczne. WNT, Warszawa 1971
Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór. Cz. II. Wyko

ń

czanie.

WSiP, Warszawa 1985
Lasek W.: Wyka

ń

czalnictwo skór mi

ę

kkich. WNT, Warszawa 1984

Male

ń

czak J.,

Ć

ujon J.: Maszyny i urz

ą

dzenia garbarskie. WSI, Radom

1981
Martyniak Z.: Metody organizowania procesów pracy. PWE, Warszawa
1996
Michalec T.: Ochrona

ś

rodowiska. WSI, Radom 1979

Michalec T.:

Ś

rodki pomocnicze dla przemysłu garbarskiego. WSI,

Radom 1991
Persz T.: Technologia wyprawy skór.Cz. I. Garbowanie. WSiP,
Warszawa 1986
Praca zbiorowa: Bezpiecze

ń

stwo i ochrona człowieka w

ś

rodowisku

pracy. Ergonomia. CIOP, Warszawa 1999
Sadowski T.: Czyszczenie i renowacja odzie

ż

y futrzarskiej. ITE, Radom

1997

Ś

miechowski K.: Produkcja skór a ochrona

ś

rodowiska. Politechnika

Radomska, Radom 1998
Vademecum garbarza. Praca zbiorowa. ITE, Radom 1996
Wo

ź

niakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956

Czasopisma specjalistyczne.

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

105

Jednostka modułowa 311[09].Z6.01
Wykonywanie

operacji

technologicznych

zwi

ą

zanych z wypraw

ą

skór

1. Szczegó

ł

owe cele kszta

ł

cenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

dobra

ć

materiały, narz

ę

dzia, maszyny i urz

ą

dzenia do wyprawy skór,

−

obsłu

ż

y

ć

maszyny i urz

ą

dzenia do wyprawy skór,

−

oceni

ć

jako

ść

skór i

ś

rodków stosowanych do ich produkcji,

−

oceni

ć

jako

ść

skóry wyprawionej,

−

posłu

ż

y

ć

si

ę

normami dotycz

ą

cymi materiałów, surowców i skór

gotowych,

−

rozliczy

ć

koszt oraz zu

ż

ycie surowców i materiałów,

−

obliczy

ć

koszty produkcji i ustali

ć

cen

ę

wyrobu,

−

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

techniczn

ą

i technologiczn

ą

wyprawy skór,

−

okre

ś

li

ć

przebieg procesu wyprawy skór,

−

zastosowa

ć

warunki

magazynowania

oraz

przechowywania

surowców, półfabrykatów i skór gotowych.

2. Materia

ł

nauczania

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Ocenianie jako

ś

ci skór surowych,

ś

rodków pomocniczych i skór

gotowych.
U

ż

ytkowanie, maszyn, urz

ą

dze

ń

i narz

ę

dzi stosowanych do wyprawy

skór.
Rozliczanie kosztów produkcji oraz zu

ż

ycia surowców i materiałów.

Wykonywanie ró

ż

nych asortymentów skór wyprawionych.

Magazynowanie oraz przechowywanie skór surowych, materiałów
pomocniczych i skór wyprawionych.
Sporz

ą

dzanie techniczno - technologicznej dokumentacji wyprawy skór.

Dokonywanie rozlicze

ń

materiałowych.

Sporz

ą

dzanie kalkulacji kosztów produkcji skór gotowych.

Ustalanie cen wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

106

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu praktyki zawodowej jest zastosowanie

i pogł

ę

bienie zdobytej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci w rzeczywistych warunkach

pracy.

Praktyka

zawodowa

stanowi

ą

ca

ko

ń

cowy

etap

kształcenia

w zawodzie technik garbarz powinna by

ć

realizowana w klasie czwartej

w wymiarze czterech tygodni.

Wskazane

jest,

aby

praktyka

zawodowa

odbywała

si

ę

w przedsi

ę

biorstwach produkcyjnych lub usługowych stosuj

ą

cych

współczesne technologie wytwarzania oraz dysponuj

ą

cych odpowiedni

ą

baz

ą

techniczn

ą

.

Szkoła powinna po

ś

redniczy

ć

w pozyskiwaniu miejsc praktyki dla

uczniów oraz ustala

ć

szczegółowy program praktyki i harmonogram

zaj

ęć

.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej uczniowie powinni

doskonali

ć

umiej

ę

tno

ś

ci opanowane w szkole, dotycz

ą

ce wykonywania

okre

ś

lonych operacji technologicznych na poszczególnych stanowiskach

pracy.

Sposób realizacji programu praktyki zawodowej nale

ż

y dostosowywa

ć

do specyfiki zakładu produkcyjnego lub usługowego.

Uczniowie powinni dokumentowa

ć

przebieg praktyki zawodowej

w dzienniczku praktyki.

4.

Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

na podstawie

kryteriów ustalonych na pocz

ą

tku praktyki zawodowej.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

na

podstawie

obserwacji

pracy

wykonywanej

podczas

realizacji

powierzonych zada

ń

oraz analizy zapisów w dzienniczku praktyki.

W procesie kontroli i oceny przebiegu praktyki nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

:

−

samodzielno

ść

wykonania pracy,

−

zdyscyplinowanie i punktualno

ść

,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

organizacj

ę

procesu pracy,

−

zaanga

ż

owanie w realizacj

ę

zada

ń

,

−

jako

ść

wykonania pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Wskazane jest, aby na zako

ń

czenie praktyki ucze

ń

przedstawił

opiekunowi praktyki zawodowej sprawozdanie z jej realizacji,
zamieszczone w dzienniczku praktyki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

107

Sprawozdanie z przebiegu praktyki powinno zawiera

ć

informacje

dotycz

ą

ce struktury i funkcjonowania przedsi

ę

biorstwa, charakterystyki

stanowisk pracy, na których ucze

ń

pracował oraz wykonywanych zada

ń

.

Opiekun praktyki powinien wpisa

ć

w dzienniczku praktyki ocen

ę

ko

ń

cow

ą

oraz opini

ę

o pracy i post

ę

pach ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

108

Jednostka modułowa 311[09].Z6.02
Przygotowanie procesu wyprawy skór

1. Szczegó

ł

owe cele kszta

ł

cenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

−

okre

ś

li

ć

zakres działalno

ś

ci przedsi

ę

biorstwa na rynku wytwórczym

lub usługowym,

−

scharakteryzowa

ć

struktur

ę

organizacyjn

ą

zakładu, w tym struktur

ę

zatrudnienia,

−

scharakteryzowa

ć

wytwarzane wyroby,

−

scharakteryzowa

ć

działalno

ść

marketingow

ą

zakładu,

−

zastosowa

ć

przepisy dotycz

ą

ce praw i obowi

ą

zków pracowników

i pracodawcy,

−

zastosowa

ć

przepisy zakładowego regulaminu pracy,

−

scharakteryzowa

ć

proces produkcyjny,

−

scharakteryzowa

ć

zadania podstawowych działów organizacyjnych

zakładu,

−

zorganizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

−

okre

ś

li

ć

technologi

ę

produkcji wyrobów skórzanych,

−

sporz

ą

dzi

ć

kalkulacj

ę

kosztów produkcji wyrobów,

−

zrealizowa

ć

proces wyprawy skór.

2. Materia

ł

nauczania

Zapoznanie uczniów ze struktur

ą

organizacyjn

ą

zakładu.

Okre

ś

lanie zakresu funkcjonowania przedsi

ę

biorstwa w warunkach

rynkowych.
Projektowanie marketingowej działalno

ś

ci firmy.

Identyfikowanie przepisów dotycz

ą

cych praw i obowi

ą

zków pracowników

i pracodawcy.
Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

i technologiczn

ą

procesu

wyprawy skór.
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Organizowanie procesu wyprawy skór.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

W trakcie realizacji programu jednostki nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na

procedury i zasady pracy obowi

ą

zuj

ą

ce w zakładzie, a przede wszystkim

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

109

na

tematyk

ę

programow

ą

dotycz

ą

c

ą

planowania,

organizacji

i wykonania zada

ń

. Bardzo wa

ż

ne jest kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci

rzetelnego, dokładnego i poprawnego wykonywania powierzonych
zada

ń

.

Niezale

ż

nie od miejsca prowadzenia zaj

ęć

, mo

ż

liwo

ś

ci organizacyjno

- technicznych zakładu, praktyka zawodowa powinna by

ć

realizowana

z uwzgl

ę

dnieniem metody

ć

wicze

ń

praktycznych w grupie licz

ą

cej 2-3

uczniów.

Realizacj

ę

programu jednostki modułowej nale

ż

y dostosowywa

ć

do

specyfiki zakładu, w którym uczniowie odbywaj

ą

praktyk

ę

. Wskazane

jest, aby podczas praktyki uczniowie poznali prac

ę

ró

ż

nych działów

zakładu oraz wykonywali zadania na ró

ż

nych stanowiskach pracy. Dzi

ę

ki

temu po zako

ń

czeniu praktyki zawodowej uczniowie b

ę

d

ą

posiada

ć

pełny obraz funkcjonowania zakładu.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

praktycznych nale

ż

y

zapozna

ć

uczniów z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

przeciwpo

ż

arowej,

obowi

ą

zuj

ą

cymi

na

poszczególnych

stanowiskach pracy.

Uczniowie powinni dokumentowa

ć

przebieg praktyki zawodowej

w dzienniczku praktyki.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych dokonuje opiekun praktyki zawodowej

na podstawie obserwacji pracy uczniów podczas realizacji powierzonych
zada

ń

oraz na podstawie analizy zapisów w dzienniczku praktyki.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

według kryteriów ustalonych na pocz

ą

tku praktyki zawodowej.

W procesie kontroli i oceny nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na:

−

samodzielno

ść

wykonania pracy,

−

zdyscyplinowanie i punktualno

ść

,

−

organizacj

ę

stanowiska pracy,

−

organizacj

ę

oraz sposób wykonania pracy,

−

zaanga

ż

owanie w realizacj

ę

zada

ń

,

−

jako

ść

wykonania pracy,

−

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Na zako

ń

czenie realizacji programu jednostki modułowej opiekun

praktyki zawodowej powinien wpisa

ć

w dzienniczku praktyki ocen

ę

ko

ń

cow

ą

oraz opini

ę

o pracy i post

ę

pach ucznia.