00 Program nauki Technik transportu kolejowego 311 38

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”


MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ





MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK TRANSPORTU KOLEJOWEGO 311[38]

Zatwierdzam

Minister Edukacji Narodowej

Warszawa 2009

311[38]/T-4,SP-2/MEN/2009

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Autorzy:
mgr in

ż

. Andrzej Poczopko

mgr Zdzisław K

ąś

mgr Danuta Politowicz

Recenzenci:
mgr in

ż

. Zdzisław Szkudlarek

in

ż

. Krzysztof Zieli

ń

ski


Opracowanie redakcyjne:
mgr in

ż

. Teresa Sagan


Korekta merytoryczna:
mgr in

ż

. Barbara Arciszewska

mgr in

ż

. Agnieszka Krupa

Korekta techniczna:
mgr Magdalena Mrozkowiak

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

Spis tre

ś

ci

Wprowadzenie

3

I.

Zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie

5

1. Opis pracy w zawodzie

5

2. Zalecenia dotycz

ą

ce organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

8

II.

Plany nauczania

15

III. Moduły kształcenia w zawodzie

16

1. Podstawy zawodu

16

Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska

20

Stosowanie prawa transportu kolejowego

24

Charakteryzowanie infrastruktury transportu kolejowego

27

Charakteryzowanie

ś

rodków transportu kolejowego

32

2. Eksploatacja taboru kolejowego

35

Obsługa wagonów kolejowych

38

Obsługa pojazdów trakcyjnych

42

Przygotowanie poci

ą

gów do jazdy

46

3. Prowadzenie ruchu kolejowego

50

Stosowanie sygnalizacji kolejowej

53

Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym

i ł

ą

czno

ś

ci

57

Organizowanie ruchu kolejowego

62

Wykonywanie manewrów taborem kolejowym

66

Sterowanie ruchem kolejowym

69

4. Usługowa działalno

ść

kolei

73

Obsługa podró

ż

nych

76

Obsługa przewozów towarowych

79

Wykonywanie załadunku towarów

83

Posługiwanie si

ę

j

ę

zykiem obcym zawodowym

86

Stosowanie technik informatycznych w transporcie
kolejowym

90

Prowadzenie działa

ń

marketingowych

94

5. Praktyka zawodowa

98

Planowanie i organizacja przewozu towarów

100

Organizowanie kolejowych przewozów pasa

ż

erskich

103

Organizowanie i prowadzenie ruchu kolejowego

106

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

Wprowadzenie

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie absolwenta do

skutecznego wykonywania zada

ń

zawodowych w warunkach gospodarki

rynkowej. Wymaga to dobrego przygotowania ogólnego, opanowania
podstawowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci oraz prezentowania wła

ś

ciwych

postaw zawodowych. Absolwent szkoły powinien charakteryzowa

ć

si

ę

otwarto

ś

ci

ą

, komunikatywno

ś

ci

ą

, wyobra

ź

ni

ą

, zdolno

ś

ci

ą

do ci

ą

głego

uczenia si

ę

i podnoszenia kwalifikacji, a tak

ż

e umiej

ę

tno

ś

ci

ą

oceniania

swoich mo

ż

liwo

ś

ci. Realizacja programu nauczania o modułowym

układzie tre

ś

ci kształcenia ułatwia osi

ą

gni

ę

cie tych zamierze

ń

.

Kształcenie według modułowego programu nauczania charakteryzuje

si

ę

tym,

ż

e:

cele kształcenia i materiał nauczania wynikaj

ą

z przyszłych zada

ń

zawodowych,

przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu odbywa si

ę

głównie

poprzez realizacj

ę

zada

ń

zbli

ż

onych do tych, które s

ą

wykonywane

na stanowisku pracy,

nie ma w nim podziału na zaj

ę

cia teoretyczne i praktyczne,

wyst

ę

puje w nim prymat umiej

ę

tno

ś

ci praktycznych nad wiedz

ą

teoretyczn

ą

,

jednostki modułowe integruj

ą

tre

ś

ci kształcenia z ró

ż

nych dyscyplin

wiedzy,

w szerokim zakresie wykorzystuje si

ę

zasad

ę

transferu wiedzy

i umiej

ę

tno

ś

ci,

proces uczenia si

ę

dominuje nad procesem nauczania,

programy nauczania s

ą

elastyczne, poszczególne jednostki mo

ż

na

wymienia

ć

, modyfikowa

ć

, uzupełnia

ć

oraz dostosowywa

ć

do poziomu

wymaganych umiej

ę

tno

ś

ci, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku

pracy,

umiej

ę

tno

ś

ci opanowane w ramach poszczególnych modułów daj

ą

mo

ż

liwo

ść

wykonywania okre

ś

lonego zakresu pracy.

Realizacja modułowego programu nauczania umo

ż

liwia opanowanie

przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w podstawie programowej

kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa si

ę

z zestawu modułów

kształcenia w zawodzie i odpowiadaj

ą

cych im jednostek modułowych,

umo

ż

liwiaj

ą

cych

zdobywanie

wiadomo

ś

ci

oraz

kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci i postaw wła

ś

ciwych dla zawodu.

Jednostka

modułowa

stanowi

element

modułu

kształcenia

w zawodzie obejmuj

ą

cy logiczny i mo

ż

liwy do wykonania wycinek pracy,

o wyra

ź

nie okre

ś

lonym pocz

ą

tku i zako

ń

czeniu, który nie podlega

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.

W strukturze modułowego programu nauczania wyró

ż

niono:

zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

plany nauczania,

programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz

jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych,
literatur

ę

.

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał

nauczania,

ć

wiczenia,

ś

rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne do

realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny
osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna

mapa

programu

nauczania,

zamieszczona

w zało

ż

eniach

programowo-organizacyjnych,

przedstawia

schemat

powi

ą

za

ń

mi

ę

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre

ś

la

kolejno

ść

ich realizacji. Ma ona ułatwi

ć

dyrektorom szkół i nauczycielom

organizowanie procesu kształcenia.

W programie został przyj

ę

ty system kodowania modułów i jednostek

modułowych zawieraj

ą

cy nast

ę

puj

ą

ce elementy:

symbol cyfrowy, zawodu według klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego,

symbol literowy, oznaczaj

ą

cy kategori

ę

modułów:

O - dla modułów ogólnozawodowych,
Z - dla modułów zawodowych.

cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodr

ę

bnionej w module jednostki modułowej.


Przykładowy zapis kodowania modułu:
311[38].O1
311[38]
- symbol cyfrowy zawodu: technik transportu kolejowego
O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:
311[38].O1.01
311[38]
- symbol cyfrowy zawodu: technik transportu kolejowego
O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu
01 -

pierwsza

jednostka modułowa w module O1:

Stosowanie przepisów

bezpiecze

ń

stwa

i higieny

pracy,

ochrony

przeciwpo

ż

arowej

oraz

ochrony

ś

rodowiska.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

I. Zało

ż

enia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie


1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształc

ą

cej w zawodzie technik transportu

kolejowego mo

ż

e podejmowa

ć

prac

ę

w przedsi

ę

biorstwach kolejowych,

transportowych i agencjach obsługi na nast

ę

puj

ą

cych stanowiskach:

dy

ż

urny ruchu,

nastawniczy,

zwrotniczy,

kierownik poci

ą

gu,

manewrowy,

ustawiacz,

rewident taboru,

dyspozytor,

kierownik zespołu kas biletowych, baga

ż

owych i ekspresowych,

kasjer biletowo-baga

ż

owy,

kasjer towarowy,

kierownik zespołu dru

ż

yn konduktorskich,

konduktor,

rewizor poci

ą

gu,

kierownik zespołu obsługi informacyjnej,

ekspedytor (sytuator),

naczelnik sekcji pasa

ż

erskiej,

naczelnik sekcji in

ż

ynierii ruchu,

ajent zdawczy,

inspektor ruchu,

dró

ż

nik przejazdowy.

Uzyskanie uprawnie

ń

do zajmowania poszczególnych stanowisk

okre

ś

la stosowne rozporz

ą

dzenie ministra wła

ś

ciwego do spraw

transportu.

Zadania zawodowe

Absolwent szkoły kształc

ą

cej w zawodzie technik transportu

kolejowego powinien by

ć

przygotowany do wykonywania zada

ń

zawodowych w zakresie:

wykonywania i czytania nieskomplikowanych rysunków technicznych

i schematów stacji, urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem oraz urz

ą

dze

ń

kolejowych,

opracowywania

procesów

technologicznych

dotycz

ą

cych

organizowania i prowadzenia ruchu, odprawy osób i przesyłek,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

akwizycji przewozów osób i towarów,

oceniania ogólnego stanu technicznego toru i rozjazdów,

obsługiwania urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym, urz

ą

dze

ń

ł

ą

czno

ś

ci przewodowej i radiokomunikacyjnej oraz oceniania ich

stanu technicznego,

kierowania i nadzorowania pracy manewrowej na stacji lub bocznicy

oraz podawanie lub powtarzanie wła

ś

ciwych sygnałów,

prowadzenia ruchu poci

ą

gów na posterunkach ruchu i przyległych

szlakach,

dokonywania wst

ę

pnych ogl

ę

dzin technicznych oraz prób hamulców

zespolonych w składach poci

ą

gów,

kierowania prac

ą

dru

ż

yny poci

ą

gowej i prowadzenia niezb

ę

dnej,

z tym zwi

ą

zanej dokumentacji,

opracowywania

operatywnych

planów

pracy

rozrz

ą

dowej

z wykorzystaniem otrzymanych analiz poci

ą

gowych, planu obsługi

stacji i planu przej

ś

cia wagonów (ładunków),

wdra

ż

ania nowych urz

ą

dze

ń

technicznych, technologii pracy oraz

systemów informatycznych,

prowadzenia gospodarki wagonowej i dbania o nale

ż

yte warunki

pracy taboru,

nadzorowania

czynno

ś

ci

ładunkowych

transportów,

w

tym

wojskowych, nadzwyczajnych, niebezpiecznych i

ż

ywych zwierz

ą

t

oraz pracy w warunkach zimowych i w innych specyficznych
warunkach ruchowych lub atmosferycznych,

odprawiania osób, baga

ż

u i przesyłek przewo

ż

onych kolej

ą

oraz prowadzenia dokumentacji dotycz

ą

cej spełnianych czynno

ś

ci,

analizowania

prawidłowego

przygotowania

dokumentów

przewozowych oraz ustalania i pobierania nale

ż

no

ś

ci taryfowych,

analizowania potoków ładunków masowych i ustalania mo

ż

liwo

ś

ci ich

transportowania,

obsługa kas fiskalnych i elektronicznych systemów rozkładów jazdy

poci

ą

gów,

obsługa na odcinkach zdalnego prowadzenia ruchu (zpr),

obsługa

systemów

komputerowych

procesu

przewozowego

i urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym.

Umiej

ę

tno

ś

ci zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umie

ć

:

wykorzystywa

ć

obowi

ą

zuj

ą

ce

zasady

realizacji

transportu

w gospodarce globalnej,

wykorzystywa

ć

znajomo

ść

marketingu, akwizycji i sprzeda

ż

y usług do

pozyskiwania klientów,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

posługiwa

ć

si

ę

aktami

normatywnymi

obowi

ą

zuj

ą

cymi

w przedsi

ę

biorstwie kolejowym,

organizowa

ć

i prowadzi

ć

ruch poci

ą

gów na szlaku i posterunkach

ruchu zgodnie z przepisami, z uwzgl

ę

dnieniem obowi

ą

zuj

ą

cych

ostrze

ż

e

ń

i warunków atmosferycznych,

organizowa

ć

, nadzorowa

ć

i wykonywa

ć

prace manewrowe taborem

kolejowym,

zestawia

ć

i przygotowywa

ć

poci

ą

gi do drogi,

organizowa

ć

prac

ę

zgodnie

z

normami

technologicznymi

i regulaminami oraz zasadami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska,

rozró

ż

nia

ć

i okre

ś

la

ć

elementy drogi kolejowej,

dokonywa

ć

ogl

ę

dzin rozjazdów i zamkni

ęć

nastawczych,

odczytywa

ć

plany i obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia sterowania ruchem

kolejowym zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi procedurami,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci przewodowej i bezprzewodowej,

organizowa

ć

prac

ę

własn

ą

i podległych pracowników,

klasyfikowa

ć

tabor kolejowy według przeznaczenia i rozwi

ą

za

ń

konstrukcyjnych,

ocenia

ć

wagon kolejowy, jego urz

ą

dzenia i wyposa

ż

enie pod

wzgl

ę

dem technicznym, warunków bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

warunków

sanitarnych,

ochrony

ś

rodowiska

naturalnego

i dokumentów ustalaj

ą

cych jego zdolno

ś

ci przewozowe,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia pokładowe znajduj

ą

ce si

ę

w wagonach

pasa

ż

erskich,

interpretowa

ć

podstawowe prawa z zakresu statyki i dynamiki

w odniesieniu do taboru kolejowego,

odczytywa

ć

plany i schematy stacji,

posługiwa

ć

si

ę

sygnalizacj

ą

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

na kolei,

nadzorowa

ć

załadunek i wyładunek wagonów oraz stosowa

ć

procedury przyj

ę

cia ładunku do przewozu,

stosowa

ć

procedury przewozu ładunków, w tym ładunków

niebezpiecznych, nadzwyczajnych i

ż

ywych zwierz

ą

t,

korzysta

ć

z

komputerowego

oprogramowania

u

ż

ytkowego

wspomagaj

ą

cego realizacj

ę

procesu przewozowego,

stosowa

ć

ustalone procedury w stanach awaryjnych, zagro

ż

enia

i wypadkach kolejowych oraz w czasie przebudowy urz

ą

dze

ń

,

udziela

ć

pierwszej pomocy przedlekarskiej współpracownikom

i pasa

ż

erom oraz posługiwa

ć

si

ę

sprz

ę

tem ratunkowym i ratowniczym,

konstruowa

ć

i posługiwa

ć

si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów,

komunikowa

ć

si

ę

, wyszukiwa

ć

i przetwarza

ć

informacje,

samodzielnie podejmowa

ć

decyzje,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

działa

ć

zgodnie z przysługuj

ą

cymi prawami i obowi

ą

zkami

pracownika,

podnosi

ć

kwalifikacje drog

ą

samokształcenia,

komunikowa

ć

si

ę

w

co

najmniej

jednym

j

ę

zyku

obcym

z uwzgl

ę

dnieniem terminologii wła

ś

ciwej dla zawodu,

wła

ś

ciwie prezentowa

ć

swoje kwalifikacje podczas poszukiwania

pracy.

2. Zalecenia dotycz

ą

ce organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla

zawodu technik transportu kolejowego mo

ż

e by

ć

realizowany

w technikum oraz w szkole policealnej dla młodzie

ż

y i dorosłych w formie

stacjonarnej i zaocznej.

Program

nauczania

obejmuje

kształcenie

ogólnozawodowe

i zawodowe.

Kształcenie

ogólnozawodowe

zapewnia

orientacj

ę

w zawodzie i ułatwia ewentualn

ą

zmian

ę

zawodu. Kształcenie zawodowe

ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zada

ń

na

typowych dla zawodu stanowiskach pracy.

Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikaj

ą

z podstawy

programowej kształcenia w zawodzie.

Tre

ś

ci programowe zawarte s

ą

w pi

ę

ciu modułach. Moduły podzielone

s

ą

na jednostki modułowe. Ka

ż

da jednostka modułowa zawiera tre

ś

ci

programowe, stanowi

ą

ce okre

ś

lon

ą

cało

ść

, a ich realizacja umo

ż

liwia

opanowanie umiej

ę

tno

ś

ci niezb

ę

dnych do wykonywania okre

ś

lonego

zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjaj

ą

cym nabywaniu umiej

ę

tno

ś

ci

zawodowych jest wykonywanie

ć

wicze

ń

zamieszczonych w programach

jednostek modułowych.

Moduł 311[38].O1 - Podstawy zawodu, składa si

ę

z czterech

jednostek

modułowych,

obejmuj

ą

cych

ogólnozawodowe

tre

ś

ci

kształcenia dotycz

ą

ce: stosowania przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska, stosowania

przepisów

prawa

transportu

kolejowego,

charakteryzowania

rozpoznawania elementów drogi kolejowej i taboru kolejowego.

Moduł 311[38].Z1 - Eksploatacja taboru kolejowego, składa si

ę

z trzech jednostek modułowych, zawiera tre

ś

ci kształcenia dotycz

ą

ce

u

ż

ytkowania wagonów i pojazdów trakcyjnych oraz przygotowania

poci

ą

gów do jazdy.

Moduł 311[38].Z2 - Prowadzenie ruchu kolejowego, zawiera pi

ęć

jednostek modułowych, obejmuj

ą

cych tre

ś

ci kształcenia dotycz

ą

ce

stosowania sygnalizacji kolejowej oraz urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

kolejowym, organizowania ruchu kolejowego, wykonywania manewrów
taborem kolejowym oraz sterowania ruchem kolejowym.

Moduł 311[38].Z3 - Usługowa działalno

ść

kolei, zawiera sze

ść

jednostek modułowe obejmuj

ą

ce tre

ś

ci kształcenia dotycz

ą

ce obsługi

podró

ż

nych i przewozu towarów, wykonywania załadunku towarów oraz

posługiwania si

ę

j

ę

zykiem obcym zawodowym.

Moduł 311[38].Z4 - Praktyka zawodowa, składa si

ę

z trzech jednostek

modułowych,

zawiera

tre

ś

ci

kształcenia

dotycz

ą

ce

planowania

i organizacji przewozu towarów, organizowania przewozów i obsługi
podró

ż

nych oraz prowadzenia ruchu kolejowego.

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Wykaz modułów i jednostek modułowych

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

Moduł 311[38].O1

Podstawy zawodu

360

311[38].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska

60

311[38].O1.02

Stosowanie prawa transportu kolejowego

100

311[38].O1.03

Charakteryzowanie infrastruktury transportu
kolejowego

100

311[38].O1.04

Charakteryzowanie

ś

rodków transportu kolejowego

100

Moduł 311[38].Z1

Eksploatacja taboru kolejowego

288

311[38].Z1.01

Obsługa wagonów kolejowych

96

311[38].Z1.02 Obsługa pojazdów trakcyjnych

96

311[38].Z1.03 Przygotowanie poci

ą

gów do jazdy

96

Moduł 311[38].Z2

Prowadzenie ruchu kolejowego

608

311[38].Z2.01 Stosowanie sygnalizacji kolejowej

100

311[38].Z2.02 Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci

140

311[38].Z2.03 Organizowanie ruchu kolejowego

100

311[38].Z2.04 Wykonywanie manewrów taborem kolejowym

88

311[38].Z2.05 Sterowanie ruchem kolejowym

180

Moduł 311[38].Z3

Usługowa działalno

ść

kolei

364

311[38].Z3.01 Obsługa podró

ż

nych

60

311[38].Z3.02 Obsługa przewozów towarowych

60

311[38].Z3.03 Wykonywanie załadunku towarów

40

311[38].Z3.04 Posługiwanie si

ę

j

ę

zykiem obcym zawodowym

54

311[38].Z3.05 Stosowanie technik informatycznych

w transporcie kolejowym

75

311[38].Z3.06 Prowadzenie działa

ń

marketingowych

75

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Moduł 311[38].Z4

Praktyka zawodowa

210

311[38].Z4.01 Planowanie i organizacja przewozu towarów

70

311[38].Z4.02 Organizowanie kolejowych przewozów

pasa

ż

erskich

70

311[38].Z4.03 Organizowanie i prowadzenie ruchu kolejowego

70

Razem

1830

Proponowana liczba godzin na realizacj

ę

odnosi si

ę

do planu

nauczania dla czteroletniego technikum dla młodzie

ż

y.

Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych sporz

ą

dzono

dydaktyczn

ą

map

ę

programu nauczania dla zawodu.




























background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Dydaktyczna mapa programu













311[38].O1.02

311[38].O1.03

311[38].O1.04

311[38].O1

311[38].O1.01

311[38].Z4.02

311[38].Z4.01

311[38].Z4

311[38].Z4.03

311[38].Z1.01

311[38].Z1.03

311[38].Z1.02

311[38].Z1

311[38].Z3.02

311[38].Z3.01

311[38].Z3.03

311[38].Z3

311[38].Z3.04

311[38].Z3.06

311[38].Z3.05

311[38].Z2

311[38].Z2.05

311[38].Z2.02

311[38].Z2. 03

311[38].Z2.01

311[38].Z2.04

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powi

ą

za

ń

mi

ę

dzy modułami i jednostkami modułowymi oraz okre

ś

la kolejno

ść

ich

realizacji. Na podstawie mapy ucze

ń

mo

ż

e wybra

ć

ś

cie

ż

k

ę

kształcenia,

w zale

ż

no

ś

ci od predyspozycji, mo

ż

liwo

ś

ci intelektualnych, do

ś

wiadcze

ń

oraz dowodów potwierdzaj

ą

cych opanowanie okre

ś

lonej wiedzy

i umiej

ę

tno

ś

ci.

Nauczyciele realizuj

ą

cy program nauczania powinni posiada

ć

przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizuj

ą

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz

projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych.

Nauczyciel kieruj

ą

cy procesem kształtowania powinien udziela

ć

pomocy w rozwi

ą

zywaniu problemów zwi

ą

zanych z realizacj

ą

zada

ń

,

sterowa

ć

tempem

pracy,

uwzgl

ę

dnia

ć

predyspozycje

oraz do

ś

wiadczenie

uczniów.

Ponadto,

powinien

rozwija

ć

zainteresowanie zawodem, wskazywa

ć

na mo

ż

liwo

ś

ci dalszego

kształcenia oraz zdobywania nowych umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych.

Powinien równie

ż

kształtowa

ć

wła

ś

ciwe dla zawodu postawy uczniów

takie, jak: odpowiedzialno

ść

, dbało

ść

o jako

ść

pracy, dbało

ść

o porz

ą

dek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób,

dbało

ść

o racjonalne

stosowanie

materiałów,

gospodarno

ść

.

W uzasadnionych przypadkach, nauczyciel mo

ż

e ustali

ć

indywidualny

tok kształcenia.

Nauczyciel powinien uczestniczy

ć

w organizowaniu bazy techniczno-

-dydaktycznej oraz ewaluacji programów nauczania, szczególnie
w okresie dynamicznych zmian w technologii i technice multimedialnej.
Wskazane jest, aby nauczyciele i uczniowie korzystali z pakietów
edukacyjnych do wspomagania realizacji programu nauczania. Pakiety
edukacyjne, stanowi

ą

dydaktyczn

ą

obudow

ę

programów jednostek

modułowych.

Wskazane jest, aby kształcenie modułowe było realizowane

metodami aktywizuj

ą

cymi, takimi jak: metoda tekstu przewodniego,

metoda sytuacyjna, metoda projektów, metoda przypadków, pokazu
z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

W

procesie

dydaktycznym

nale

ż

y

organizowa

ć

wycieczki

do

przedsi

ę

biorstw transportu kolejowego. Podczas realizacji tre

ś

ci

programowych nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na współczesne technologie,

materiały, narz

ę

dzia i sprz

ę

t. Prowadzenie zaj

ęć

aktywizuj

ą

cymi

metodami nauczania wymaga przygotowania przez nauczyciela
materiałów, jak: teksty przewodnie, opisy przypadków, instrukcje
do wykonywania

ć

wicze

ń

, instrukcje stanowiskowe.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest

sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

szkolnych ucznia. Wskazane jest

prowadzenie bada

ń

diagnostycznych, kształtuj

ą

cych i sumuj

ą

cych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Badania diagnostyczne, przeprowadzane przed rozpocz

ę

ciem

procesu kształcenia, maj

ą

na celu sprawdzenie poziomu opanowania

wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów w zakresie potrzebnym do podj

ę

cia

nauki w wybranym obszarze. Wyniki tych bada

ń

nale

ż

y wykorzysta

ć

podczas planowania realizacji programu nauczania w danej jednostce
modułowej.

Badania kształtuj

ą

ce, prowadzone w trakcie realizacji programu maj

ą

na celu dostarczanie informacji o efektywno

ś

ci procesu nauczania

-uczenia si

ę

. Informacje uzyskane w wyniku tych bada

ń

pozwalaj

ą

nauczycielowi na dokonywanie niezb

ę

dnych korekt w organizacji

procesu kształcenia, tak aby uczniowie osi

ą

gn

ę

li zało

ż

one cele

kształcenia.

Badania sumuj

ą

ce powinny by

ć

prowadzone po zako

ń

czeniu

realizacji programu jednostek modułowych. Informacje uzyskane
w wyniku tych bada

ń

pozwalaj

ą

nauczycielowi na dokonywanie ewaluacji

procesu kształcenia.

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

w sposób ci

ą

gły i systematyczny, przez cały czas realizacji programu.

Wiedza teoretyczna mo

ż

e by

ć

sprawdzana za pomoc

ą

sprawdzianów

ustnych i pisemnych oraz testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych. Umiej

ę

tno

ś

ci

praktyczne proponuje si

ę

sprawdza

ć

poprzez obserwacj

ę

czynno

ś

ci

wykonywanych przez uczniów podczas

ć

wicze

ń

. Prowadzenie pomiaru

dydaktycznego wymaga od nauczyciela opracowania kryteriów i norm
oceniania,

testów

osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

arkuszy

obserwacji

i arkuszy oceny post

ę

pów. Ocenianie powinno u

ś

wiadomi

ć

uczniowi

poziom jego osi

ą

gni

ęć

w stosunku do wymaga

ń

edukacyjnych, wdra

ż

a

ć

do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

Pracownie powinny by

ć

wyposa

ż

one w

ś

rodki dydaktyczne, okre

ś

lone

w programach jednostek modułowych.

Orientacyjna liczba godzin na realizacj

ę

programu zamieszczona

w tabelach wykazów jednostek modułowych w poszczególnych
modułach mo

ż

e ulega

ć

zmianie w zale

ż

no

ś

ci od stosowanych metod

nauczania i

ś

rodków dydaktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów powinny by

ć

dostosowane do

tre

ś

ci i metod kształcenia.

Zaleca si

ę

, aby zaj

ę

cia prowadzone były w grupach do 15 uczniów,

podzielonych na 2-4 osobowe zespoły, a w uzasadnionych przypadkach
proponuje si

ę

prac

ę

indywidualn

ą

.

Szkoła podejmuj

ą

ca kształcenie w zawodzie powinna posiada

ć

nast

ę

puj

ą

ce pomieszczenia dydaktyczne: laboratorium techniki ruchu

kolejowego, laboratorium urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym

i ł

ą

czno

ś

ci, pracowni

ę

eksploatacji handlowej kolei, pracowni

ę

dróg

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

kolejowych i taboru kolejowego, pracowni

ę

ratownictwa i bezpiecze

ń

stwa

transportu.

Stanowiska pracy uczniów powinny by

ć

dostosowane do ró

ż

nych

form organizacyjnych, a stanowisko pracy nauczyciela powinno by

ć

wyposa

ż

one w sprz

ę

t audiowizualny i multimedialny.

Praktyka zawodowa powinna odbywa

ć

si

ę

w przedsi

ę

biorstwach

kolejowych.

Konieczne s

ą

systematyczne działania szkoły, takie jak:

organizowanie zaplecza technicznego,

współpraca z zakładami pracy, zwi

ą

zanymi z kierunkiem kształcenia

zawodowego,

celem

aktualizacji

tre

ś

ci

programowych,

odpowiadaj

ą

cych wymaganiom współczesnej techniki, technologii

oraz rynku pracy,

doskonalenie nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizuj

ą

cych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz

opracowywania pakietów edukacyjnych.


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

II. Plany nauczania

PLAN NAUCZANIA


Czteroletnie technikum

Zawód: technik transportu kolejowego 311[38]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Dla młodzie

ż

y

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w czteroletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w trzyletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

w trzyletnim

okresie

nauczania

Klasy I-IV

Semestry I-VIII

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy zawodu

10

7

126

2.

Eksploatacja taboru
kolejowego

8

6

101

3.

Prowadzenie ruchu
kolejowego

19

13

239

4. Usługowa działalno

ść

kolei

13

9

164

Razem

50

35

630

Praktyka zawodowa: 6 tygodni

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

PLAN NAUCZANIA


Szkoła policealna

Zawód: technik transportu kolejowego 311[38]

Podbudowa programowa: szkoła daj

ą

ca wykształcenie

ś

rednie

Lp.

Moduły kształcenia

w zawodzie

Dla młodzie

ż

y

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo

w dwuletnim

okresie

nauczania

Liczba godzin

w dwuletnim

okresie

nauczania

Semestry

I-IV

Semestry I-IV

Forma

stacjonarna

Forma

zaoczna

1. Podstawy zawodu

10

8

136

2.

Eksploatacja taboru
kolejowego

8

6

109

3.

Prowadzenie ruchu
kolejowego

19

13

259

4. Usługowa działalno

ść

kolei

13

10

178

Razem

50

37

682

Praktyka zawodowa: 6 tygodni

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

III Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 311[38].O1

Podstawy zawodu

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

przestrzega

ć

przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

przestrzega

ć

przepisów

Kodeksu

pracy

dotycz

ą

cych

praw

i obowi

ą

zków pracownika i pracodawcy,

ocenia

ć

ryzyko zagro

ż

enia zdrowia i

ż

ycia zwi

ą

zane z wykonywanym

zada

ń

zawodowych,

stosowa

ć

procedury

udzielania

pierwszej

pomocy

osobom

poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

przygotowywa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

stosowa

ć

przepisy prawa dotycz

ą

ce transportu kolejowego,

klasyfikowa

ć

tabor kolejowy według przeznaczenia i rozwi

ą

za

ń

konstrukcyjnych,

rozró

ż

nia

ć

elementy drogi kolejowej,

wykonywa

ć

rysunki konstrukcyjne infrastruktury kolejowej,

posługiwa

ć

si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

,

rozpoznawa

ć

ś

rodki transportu kolejowego,

charakteryzowa

ć

wyposa

ż

enie wagonów pasa

ż

erskich i towarowych,

korzysta

ć

z

komputerowego

oprogramowania

u

ż

ytkowego

wspomagaj

ą

cego realizacj

ę

procesu przewozowego.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[38].O1.01

Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska

60

311[38].O1.02

Stosowanie prawa transportu kolejowego

100

311[38].O1.03

Charakteryzowanie infrastruktury transportu
kolejowego

100

311[38].O1.04 Charakteryzowanie

ś

rodków transportu kolejowego

100

Razem

360

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

3. Schemat układu jednostek modułowych








4. Literatura

Banasikowski A.: Ubezpieczenia gospodarcze. WKiŁ, Warszawa 1993
Bank J.: Zarz

ą

dzanie przez jako

ść

. Gebethner i Ska, Warszawa 1996

Batko M.: Budowa i utrzymanie dróg kolejowych. Tom II, WKiŁ
Warszawa 1985
Batko M.: Drogi kolejowe. WKiŁ, Warszawa 1986
Brdulak H.: Rynek usług transportowo-spedycyjnych w Polsce - czynniki
popytowe. Mi

ę

dzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce, III edycja.

SGH, Kraków 1997
Budzy

ń

ski W.: Public relations. Poltext, Warszawa 1998

Caples J., Hann F.E.: Skuteczna reklama. Dom Wydawniczy ABC,
Kraków 2000
Ciesielski M., Długosz J., Gołembska E.: Zarz

ą

dzanie przedsi

ę

biorstwem

transportowym. Akademia Ekonomiczna 1996
D

ą

browa-Bajon M.: Podstawy sterowania ruchem kolejowym. OWPW,

Warszawa 2002
Gajda B.: Technika ruchu kolejowego. Cz. I, WKiŁ, Warszawa 1986
Gajda B.: Technika ruchu kolejowego. Cz. II, WKiŁ, Warszawa 1990
Kalinowski A., Orlik A.: Wagony i hamulce kolejowe. Budowa
i eksploatacja. WKiŁ, Warszawa 1986
Kłaczek R.: Marketing - jak to si

ę

robi? Ossolineum, Wrocław 1992

Kotler P.: Marketing. Podr

ę

cznik europejski. PWE, Warszawa 2001

Kowalski E.: Pojazdy trakcyjne. WKiŁ, Warszawa 1987
Kufel J., Siuda W.: Prawo gospodarcze dla ekonomistów. Scriptum,
Warszawa 1994

311[38].O1

Podstawy zawodu

311[38].O1.01

Stosowanie przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska

311[38].O1.02

Stosowanie prawa

transportu kolejowego

311[38].O1.03

Charakteryzowanie

infrastruktury transportu

kolejowego

311[38].O1.04

Charakteryzowanie

ś

rodków transportu

kolejowego

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Musiałkiewicz J.: Elementy prawa. Ekonomik, s.c., Warszawa 1995
Payne A.: Marketing usług. PWE, Warszawa 1996
Seidel R.: Elementy prawa. EMPI, Warszawa 1994
Siuda W.: Elementy prawa dla ekonomistów. PWN, Warszawa 1994
Stebelski M.: Pierwsza pomoc. Elipsa, Warszawa 2002
Szczepa

ń

ska K.: Kompleksowe zarz

ą

dzanie jako

ś

ci

ą

TQM. Alfa-Weka

1998
Uniszewski Z.: Prawo. Wybrane wiadomo

ś

ci. AWM, Warszawa 1994

Zalewski P., Siedlecki P., Drewnowski A.: Technologia transportu
kolejowego. WNUS, Szczecin 2005
Zami

ę

cki H.: Budowa i utrzymanie dróg kolejowych. T. 1. WKiŁ,

Warszawa 1978
Zapała A.: Prawo celne, Warszawa 1998
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe (Dz.U. z 2000 r.
Nr 50, poz. 601 z pó

źń

zm.)

Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2007 r.
Nr 16, poz. 94 z pó

źń

. zm.)

R 2 - Instrukcja gospodarki wagonami towarowymi
Ir-8 - Instrukcja o post

ę

powaniu w sprawach wypadków i wydarze

ń

kolejowych
R 5 - Instrukcja organizacji przewozów towarowych
R 17 - Przepisy kontroli zapełnienia poci

ą

gów pasa

ż

erskich

Ir-7 - Instrukcja obsługi przejazdów kolejowych
R 28 - Przepisy o gospodarce wagonami parku osobowego
R 30 - Instrukcja o gospodarce wagonami w

ę

glarkami rozliczanej

w ewidencji towarowej
R 38 - Przepisy u

ż

ytkowania wagonów w kolejowej komunikacji

towarowej (PPW)
R 39 - Przepisy o wzajemnym u

ż

ytkowaniu wagonów towarowych

w komunikacji mi

ę

dzynarodowej RIV

R 40

-

Instrukcja

o

u

ż

ytkowaniu

w

kolejowej

komunikacji

mi

ę

dzynarodowej wagonów towarowych, przyborów ładunkowych

i kontenerów w systemie RIV i PPW
R 63 - Umowa o wzajemnym u

ż

ytkowaniu wagonów osobowych

i baga

ż

owych w ruchu mi

ę

dzynarodowym RIC

Konwencja o Mi

ę

dzynarodowym Przewozie Kolejami (COTIF) - zał

ą

cznik

B - Regulamin dla Mi

ę

dzynarodowego Przewozu Kolejami Towarów

Niebezpiecznych (RID)

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Jednostka modułowa 311[38].O1.01
Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

ochrony

ś

rodowiska

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

okre

ś

li

ć

prawa i obowi

ą

zki pracownika oraz pracodawcy dotycz

ą

ce

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej,

okre

ś

li

ć

prawa i obowi

ą

zki pracodawcy w zakresie zapewnienia

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

okre

ś

li

ć

prawa i obowi

ą

zki pracownika w zakresie bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy,

przewidzie

ć

konsekwencje naruszenia przepisów bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy podczas wykonywania zada

ń

zawodowych,

rozpozna

ć

czynniki

niebezpieczne

i

szkodliwe,

wyst

ę

puj

ą

ce

w

ś

rodowisku pracy oraz okre

ś

li

ć

sposoby ich ograniczenia lub

eliminacji,

okre

ś

li

ć

zagro

ż

enia dla zdrowia na stanowisku pracy,

okre

ś

li

ć

wymagania dotycz

ą

ce pomieszcze

ń

pracy oraz pomieszcze

ń

higieniczno-sanitarnych,

zorganizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

dobra

ć

odzie

ż

ochronn

ą

oraz

ś

rodki ochrony indywidualnej

i zbiorowej,

przewidzie

ć

zagro

ż

enia zdrowia i

ż

ycia w

ś

rodowisku pracy oraz

zastosowa

ć

sposoby zapobiegania,

zastosowa

ć

zasady bezpiecznej pracy z urz

ą

dzeniami elektrycznymi,

okre

ś

li

ć

skutki oddziaływania pr

ą

du elektrycznego, wibracji oraz

hałasu na organizm ludzki,

zareagowa

ć

, zgodnie z instrukcj

ą

ochrony przeciwpo

ż

arowej,

w przypadku zagro

ż

enia po

ż

arowego,

zastosowa

ć

podr

ę

czny sprz

ę

t oraz

ś

rodki ga

ś

nicze zgodnie

z przepisami ochrony przeciwpo

ż

arowej,

udzieli

ć

pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

zastosowa

ć

przepisy dotycz

ą

ce bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Prawna ochrona pracy.
Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Czynniki szkodliwe, uci

ąż

liwe i niebezpieczne wyst

ę

puj

ą

ce w procesie

pracy.
Wymagania bezpiecze

ń

stwa i higieny dotycz

ą

ce pomieszcze

ń

pracy

i pomieszcze

ń

higieniczno-sanitarnych.

Ergonomia w kształtowaniu warunków pracy.

Ś

rodki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Zagro

ż

enia zdrowia i

ż

ycia w

ś

rodowisku pracy.

Zasady ochrony przeciwpo

ż

arowej i post

ę

powania w razie po

ż

aru.

Bezpiecze

ń

stwo pracy z urz

ą

dzeniami elektrycznymi.

Wpływ pr

ą

du, wibracji i hałasu na organizm ludzki.

Zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach
przy pracy.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

ce w transporcie kolejowym.

3.

Ć

wiczenia

Okre

ś

lanie podstawowych praw i obowi

ą

zków pracownika w zakresie

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy na podstawie Kodeksu pracy.

Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.

Dobieranie

ś

rodków

ochrony

indywidualnej

do

rodzaju

wykonywanych prac.

Rozpoznawanie zagro

ż

e

ń

dla

ż

ycia i zdrowia człowieka na

stanowisku pracy.

Analizowanie instrukcji i procedur post

ę

powania w przypadku

naruszenia przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Stosowanie sprz

ę

tu i

ś

rodków ga

ś

niczych do gaszenia po

ż

aru

- symulacja.

Wykonywanie na fantomie sztucznego oddychania i masa

ż

u serca

zgodnie z okre

ś

lonymi procedurami.

Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadku
przy pracy - symulacja.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Apteczka pierwszej pomocy.
Fantom.
Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce ochrony

ś

rodowiska, procedury udzielania

pierwszej pomocy w sytuacji zagro

ż

enia zdrowia i

ż

ycia oraz zasad

zachowania si

ę

w przypadku wyst

ą

pienia po

ż

aru.

Kodeks pracy.
Odzie

ż

ochronna i

ś

rodki ochrony indywidualnej.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Plansze i foliogramy obrazuj

ą

ce typowe zagro

ż

enia dla zdrowia i

ż

ycia

człowieka.
Podstawowy sprz

ę

t do nauki udzielania pierwszej pomocy - fantom,

ś

rodki medyczne.

Typowy sprz

ę

t ga

ś

niczy, ga

ś

nice.

Przykładowe regulaminy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej.

Instrukcje i fotografie obrazuj

ą

ce zagro

ż

enia na stanowisku pracy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

tre

ś

ci

dotycz

ą

ce

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas wykonywania prac zwi

ą

zanych z ruchem poci

ą

gów.

Podczas realizacji programu nale

ż

y zwróci

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na

poczucie odpowiedzialno

ś

ci za bezpiecze

ń

stwo własne i innych

członków zespołu.

W procesie dydaktycznym zaleca si

ę

stosowa

ć

aktywizuj

ą

ce metody

nauczania, takie jak: inscenizacji, przypadków, tekstu przewodniego,
pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Zamieszczone w programie

ć

wiczenia nale

ż

y traktowa

ć

jako

propozycje, nauczyciel mo

ż

e zaplanowa

ć

szereg innych

ć

wicze

ń

o zró

ż

nicowanym stopniu trudno

ś

ci, dostosowanych do mo

ż

liwo

ś

ci

ucznia i szkoły.

Podczas

ć

wicze

ń

ucze

ń

powinien

opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci

posługiwania si

ę

sprz

ę

tem i

ś

rodkami do gaszenia po

ż

arów, stosowania

zasad organizowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz
wykonywania czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z udzielaniem pierwszej pomocy

osobom, które uległy wypadkowi, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem

zasad post

ę

powania w przypadku pora

ż

enia pr

ą

dem elektrycznym.

W procesie nauczania-uczenia si

ę

bardzo wa

ż

ne jest kształtowanie

prawidłowych postaw i nawyków oraz u

ś

wiadomienie uczniom,

ż

e

ochrona

ż

ycia i zdrowia człowieka w

ś

rodowisku pracy jest nadrz

ę

dnym

celem.

Zaj

ę

cia

powinny

odbywa

ć

si

ę

w

pracowni

ratownictwa

i bezpiecze

ń

stwa transportu w grupach do 15 osób, podzielonych na

zespoły 2-4 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

okre

ś

lonych kryteriów. Podczas kontroli i oceny nale

ż

y sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci uczniów w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na

merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie poj

ęć

technicznych,

poprawno

ść

wnioskowania.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów kształcenia,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu tre

ś

ci

kształcenia jednostki modułowej.
Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

na podstawie:

sprawdzianów pisemnych i ustnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

Kontrol

ę

poprawno

ś

ci wykonania

ć

wiczenia nale

ż

y przeprowadzi

ć

w trakcie i po jego wykonaniu. Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas

wykonywania

ć

wicze

ń

i dokonuj

ą

c oceny pracy, nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

udzielanie

pierwszej

pomocy

osobom

pora

ż

onym

pr

ą

dem

elektrycznym,

wykonywanie reanimacji na fantomie,

dobieranie

ś

rodków ochrony indywidualnej,

stosowanie sprz

ę

tu przeciwpo

ż

arowego oraz

ś

rodków ga

ś

niczych,

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz

ochrony

ś

rodowiska.

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki wszystkich

metod sprawdzania poziomu nabytych wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci oraz

poziom wykonania

ć

wicze

ń

.










background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Jednostka modułowa 311[38].O1.02
Stosowanie prawa transportu kolejowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

posłu

ż

y

ć

si

ę

podstawowymi

poj

ę

ciami

z

zakresu

prawa

transportowego,

okre

ś

li

ć

zakres stosowania prawa transportowego,

okre

ś

li

ć

rodzaje norm i przepisów prawa transportu kolejowego,

posłu

ż

y

ć

si

ę

podstawowymi

przepisami

z

zakresu

prawa

transportowego,

posłu

ż

y

ć

si

ę

ustaw

ą

o transporcie kolejowym,

zastosowa

ć

przepisy konwencji mi

ę

dzynarodowej o przewozie

baga

ż

u i osób kolej

ą

,

scharakteryzowa

ć

umowy o mi

ę

dzynarodowej kolejowej komunikacji

transportowej,

sklasyfikowa

ć

kolejowe usługi transportowe,

okre

ś

li

ć

zakres usług

ś

wiadczonych przez przedsi

ę

biorstwa kolejowe,

okre

ś

li

ć

podstawowe elementy zobowi

ą

zania,

scharakteryzowa

ć

rodzaje umów cywilnoprawnych,

sporz

ą

dzi

ć

umow

ę

cywilnoprawn

ą

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

przepisami,

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

zwi

ą

zan

ą

z

prowadzeniem

ruchu

kolejowego,

przygotowa

ć

dokumenty transportowo-spedycyjne,

sporz

ą

dzi

ć

podstawowe dokumenty przewozowe,

przygotowa

ć

dokumenty celne,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska w transporcie kolejowym.

2. Materiał nauczania

Przepisy i normy prawne dotycz

ą

ce transportu kolejowego.

Ustawa o transporcie kolejowym.
CIV - konwencja mi

ę

dzynarodowa o przewozie baga

ż

u i osób kolej

ą

.

Umowy o mi

ę

dzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej.

Ś

wiadczenie usług kolejowych.

Elementy stosunku zobowi

ą

zaniowego.

Rodzaje umów cywilnoprawnych: dostawa, najem, dzier

ż

awa, u

ż

yczenie

ś

rodków transportu kolejowego, przewóz, spedycja, przechowanie.

Dokumentacja w ruchu kolejowym.
Dokumentacja prowadzenia ruchu kolejowego.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska dotycz

ą

ce transportu kolejowego.

3.

Ć

wiczenia

Okre

ś

lanie zasad i warunków przewo

ż

enia ładunków transportem

kolejowym.

Analizowanie przepisów prawa transportu kolejowego.

Analizowanie ustawy o transporcie kolejowym.

Sporz

ą

dzanie

dokumentacji

zwi

ą

zanej

prowadzeniem

ruchu

kolejowego.

Sporz

ą

dzenie umowy o przewóz ładunku transportem kolejowym.

Sporz

ą

dzanie umowy najmu transportu kolejowego.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Przepisy i normy prawne dotycz

ą

ce transportu kolejowego.

Kodeks cywilny.
Kodeks pracy.
Wzory umów cywilnoprawnych.
Wzory dokumentów przewozowych, celnych, granicznych.
Ustawa o transporcie kolejowym.
CIV - konwencja mi

ę

dzynarodowa o przewozie baga

ż

u i osób kolej

ą

.

Umowy o mi

ę

dzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej.


5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest zapoznanie

uczniów z przepisami dotycz

ą

cymi transportu kolejowego towarów,

ładunków i osób, rodzajami umów cywilnoprawnych oraz zasadami
prowadzenia dokumentacji przewozowej i granicznej obowi

ą

zuj

ą

cej

w transporcie kolejowym.

Podczas realizacji programu nale

ż

y zwróci

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na

rodzaj i zakres usług

ś

wiadczonych przez przedsi

ę

biorstwa kolejowe,

zasady sporz

ą

dzania umów cywilnoprawnych oraz konieczno

ść

aktualizacji wiedzy ze wzgl

ę

du na zmieniaj

ą

ce si

ę

przepisy prawa

dotycz

ą

ce transportu kolejowego w Polsce oraz Unii Europejskiej.

W trakcie realizacji

ć

wicze

ń

, ucze

ń

powinien opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci:

analizowania przepisów prawa o transporcie kolejowym,

korzystania z przepisów prawa kolejowego,

sporz

ą

dzania

dokumentów

przewozowych

i

granicznych

obowi

ą

zuj

ą

cych w transporcie kolejowym.

Zaleca si

ę

, aby podczas realizacji programu jednostki modułowej

stosowa

ć

aktywizuj

ą

ce metody nauczania, w szczególno

ś

ci: dyskusj

ę

dydaktyczn

ą

, metod

ę

tekstu przewodniego, metod

ę

przypadków oraz

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ć

wicze

ń

praktycznych. W tym celu nauczyciel powinien przygotowa

ć

wzory umów cywilnoprawnych oraz dokumentów przewozowych
i granicznych, teksty przewodnie, opisy przypadków, a tak

ż

e przepisy

i normy.

Podczas zaj

ęć

dydaktycznych nale

ż

y umo

ż

liwi

ć

uczniom korzystanie

z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji, jak: przepisy i normy dotycz

ą

ce transportu

drogowego i kolejowego, podr

ę

czniki, informacje prasowe dotycz

ą

ce

transportu kolejowego, zasoby Internetu.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w pracowni eksploatacji handlowej

kolei, w grupie do 15 uczniów z podziałem na zespoły 2 - 4 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie w trakcie realizacji programu jednostki

modułowej na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

Podczas kontroli i oceny nale

ż

y sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci uczniów

w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, wła

ś

ciwe stosowanie poj

ęć

i poprawno

ść

wnioskowania.

Ocena osi

ą

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

ć

i mobilizowa

ć

do pracy

zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Proces oceniania obejmuje:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów kształcenia,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej.
Oceniaj

ą

c osi

ą

gni

ę

cia uczniów szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na:

posługiwanie si

ę

przepisami prawa kolejowego,

okre

ś

lanie warunków transportu towarów i ładunków oraz przewozu

osób kolej

ą

,

sporz

ą

dzanie umów cywilnoprawnych.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

W ko

ń

cowej ocenie, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej

nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

metod sprawdzania osi

ą

gni

ęć

uczniów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Jednostka modułowa 311[38].O1.03

Charakteryzowanie infrastruktury transportu
kolejowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

posłu

ż

y

ć

si

ę

poj

ę

ciami dotycz

ą

cymi transportu kolejowego,

scharakteryzowa

ć

cz

ęś

ci składowe drogi kolejowej,

rozpozna

ć

rodzaje i elementy nawierzchni kolejowej,

rozró

ż

ni

ć

materiały stosowane do budowy nawierzchni kolejowych,

okre

ś

li

ć

funkcje podtorza kolejowego,

rozpozna

ć

elementy podtorza kolejowego,

wykona

ć

naprawy bie

żą

ce podtorza i nawierzchni kolejowej,

scharakteryzowa

ć

mosty, wiadukty, tunele, przejazdy kolejowe,

rozró

ż

ni

ć

elementy ustroju toru kolejowego,

rozró

ż

ni

ć

kategorie przejazdów kolejowych,

wymieni

ć

rodzaje rozjazdów kolejowych,

rozpozna

ć

cz

ęś

ci składowe rozjazdów kolejowych na podstawie

rysunków,

scharakteryzowa

ć

typowe

poł

ą

czenia

i

skrzy

ż

owania

torów

kolejowych,

okre

ś

li

ć

zadania stacji kolejowych,

dokona

ć

podziału stacji kolejowych na rejony i okr

ę

gi manewrowe,

sklasyfikowa

ć

stacje kolejowe według ró

ż

nych kryteriów,

odczyta

ć

informacje na planach schematycznych stacji kolejowych,

wskaza

ć

na mapie Europy główne w

ę

zły transportu kolejowego,

scharakteryzowa

ć

kolejowe punkty eksploatacyjne,

okre

ś

li

ć

wpływ opadów i niskich temperatur na warunki pracy kolei,

zastosowa

ć

zasady walki ze

ś

niegiem i mrozem,

posłu

ż

y

ć

si

ę

sprz

ę

tem do od

ś

nie

ż

ania torów i rozjazdów,

okre

ś

li

ć

znaczenie normalizacji w rysunku technicznym,

dobra

ć

przybory

kre

ś

larskie

oraz

materiały

rysunkowe

do

wykonywania rysunków,

zastosowa

ć

zasady wymiarowania rysunków technicznych,

wykona

ć

rysunek profilu podłu

ż

nego trasy kolejowej,

wykona

ć

rysunek przekroju poprzecznego drogi kolejowej,

zastosowa

ć

programy komputerowe do wykonywania rysunków

technicznych,

rozró

ż

ni

ć

rodzaje dokumentacji technicznej,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

rozpozna

ć

elementy drogi kolejowej na podstawie dokumentacji

technicznej.

2. Materiał nauczania

Droga kolejowa i jej elementy składowe.
Podtorze kolejowe i budowle in

ż

ynierskie.

Ustrój toru kolejowego.
Przejazdy kolejowe.
Rozjazdy, skrzy

ż

owania i poł

ą

czenia torów.

Zadania i podział stacji kolejowych.
Stacje w

ę

złowe i w

ę

zły kolejowe.

Posterunki ruchu i posterunki techniczne.
Urz

ą

dzenia na posterunkach ruchu.

Charakterystyka kolejowych punktów eksploatacyjnych.
Plany schematyczne stacji.
Zasady walki ze

ś

niegiem i mrozem w transporcie kolejowym.

Znaczenie normalizacji w rysunku technicznym.
Przybory kre

ś

larskie i materiały rysunkowe.

Zasady sporz

ą

dzania figur płaskich i brył geometrycznych.

Rysunki konstrukcyjne infrastruktury kolejowej.
Programy komputerowe do wspomagania projektowania typu CAD.
Rodzaje i elementy dokumentacji technicznej.

3.

Ć

wiczenia

Zabezpieczanie linii kolejowej przed zaspami

ś

nie

ż

nymi.

Szkicowanie figur płaskich oraz brył geometrycznych.

Wymiarowanie i opisywanie pismem technicznym planów

sytuacyjnych drogi kolejowej.

Wykonywanie rysunku okre

ś

lonej drogi kolejowej w profilu

podłu

ż

nym.

Wykonywanie rysunku okre

ś

lonej drogi kolejowej w przekroju

poprzecznym.

Sporz

ą

dzanie rysunków typowych skrzy

ż

owa

ń

i poł

ą

cze

ń

torów.

Sporz

ą

dzanie planu małej stacji kolejowej wraz ze skrzy

ż

owaniem

dróg.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Komplet przyrz

ą

dów kre

ś

larskich i materiałów rysunkowych.

Wzory pisma znormalizowanego.
Foliogramy, instrukcje i fotografie przedstawiaj

ą

ce zasady wymiarowania

i wykonywania rysunków technicznych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Modele i tablice pogl

ą

dowe typowych przekrojów dróg kolejowych oraz

typowych skrzy

ż

owa

ń

i w

ę

złów kolejowych.

Modele, rysunki, tablice pogl

ą

dowe, schematy, foliogramy, prze

ź

rocza

i zdj

ę

cia obrazuj

ą

ce: skrajnie budowli i taboru, normalne przekroje

poprzeczne podtorza i toru, budowle in

ż

ynierskie z konstrukcj

ą

toru,

konstrukcj

ę

przejazdów kolejowych i urz

ą

dzenia na przejazdach,

konstrukcj

ę

rozjazdów kolejowych, poł

ą

czenia torów i drogi zwrotnicowe,

budynki i urz

ą

dzenia na stacjach kolejowych, w

ę

zły kolejowe, maszyny

i sprz

ę

t do robót torowych.

Mapa schematyczna sieci PKP.
Modele pojedynczych elementów nawierzchni kolejowej.
Projekt techniczny drogi kolejowej.
Mapy sytuacyjne i profile szczegółowe linii kolejowych.
Plany schematyczne stacji kolejowych, ró

ż

nych pod wzgl

ę

dem pracy

techniczno-ruchowej i handlowo-przewozowej.
Wzory dokumentów stosowanych podczas przegl

ą

dów nawierzchni,

torów i rozjazdów.
Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce robót nawierzchniowych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu nauczania jednostki modułowej jest

kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci rozpoznawania elementów drogi kolejowej,

klasyfikowania stacji kolejowych według okre

ś

lonych kryteriów,

rozró

ż

niania rodzajów przejazdów, okre

ś

lania funkcji i elementów

podtorza kolejowego, a tak

ż

e wykonywania rysunków technicznych oraz

posługiwania si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

.

Skuteczno

ść

nauczania w du

ż

ym stopniu zale

ż

y od wła

ś

ciwego

doboru tre

ś

ci i metod nauczania. Dokonuj

ą

c wyboru metod nale

ż

y

preferowa

ć

takie, które zapewniaj

ą

:

wdro

ż

enie ucznia do samodzielnego i logicznego my

ś

lenia,

aktywny udział w rozwi

ą

zywaniu zada

ń

i problemów,

stosowanie zdobytej przez ucznia wiedzy w praktyce,

kształtowanie u uczniów okre

ś

lonych nawyków i umiej

ę

tno

ś

ci.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: pokazu z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem, metoda

tekstu przewodniego, metoda projektów oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Ć

wiczenia zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na indywidualizacj

ę

procesu nauczania, efektywniejsze

wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz ułatwi

ą

zrozumienie

realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie,

modele nawierzchni kolejowych, dokumentacj

ą

techniczn

ą

, wzory pisma

znormalizowanego. Podczas

ć

wicze

ń

uczniowie powinni mie

ć

mo

ż

liwo

ść

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

korzystania z map schematycznych sieci PKP, map sytuacyjnych oraz
dokumentacji kolejowej dróg kolejowych. Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y

zwróci

ć

na

dokładno

ść

i

staranno

ść

wykonywania

rysunków

schematycznych, profili podłu

ż

nych tras kolejowych oraz przekrojów

poprzecznych dróg kolejowych.

Po wykonaniu rysunków i planu małej stacji kolejowej wraz ze

skrzy

ż

owaniem dróg ucze

ń

powinien zaprezentowa

ć

je na forum klasy.

Wskazane

jest

prezentowanie

filmów

dydaktycznych

oraz

zorganizowanie

wycieczki

dydaktycznej

do

stacji

kolejowej,

w celu poznania rzeczywistych warunków pracy.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w pracowni dróg kolejowych i taboru

kolejowego, w grupie do 15 uczniów z podziałem na zespoły 2 - 4
osobowe lub indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na

podstawie okre

ś

lonych kryteriów. Podczas kontroli i oceny nale

ż

y

sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci uczniów w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, stosowanie poj

ęć

technicznych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów kształcenia,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej.
Wskazane jest stosowanie zró

ż

nicowanych metod sprawdzania

osi

ą

gni

ęć

uczniów. Wiedza i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów mog

ą

by

ć

sprawdzane za pomoc

ą

sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów

osi

ą

gni

ęć

szkolnych

oraz

obserwacji

pracy

uczniów

podczas

wykonywania

ć

wicze

ń

.

W trakcie obserwacji pracy uczniów nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

rozpoznawanie elementów drogi kolejowej,

opisywanie pismem technicznym rysunków planów sytuacyjnych drogi

kolejowej,

wykonywanie rysunków dróg kolejowych w profilu podłu

ż

nym,

wykonywanie rysunków dróg kolejowych w przekroju poprzecznym.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Po zako

ń

czeniu realizacji programu jednostki modułowej, w celu

zbadania osi

ą

gni

ęć

uczniów, proponuje si

ę

zastosowanie testu osi

ą

gni

ęć

szkolnych. Zadania w te

ś

cie mog

ą

by

ć

otwarte (krótkiej odpowiedzi,

z luk

ą

, rozszerzonej odpowiedzi), zamkni

ę

te (wielokrotnego wyboru, na

dobieranie, typu prawda-fałsz).

W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki sprawdzianów, testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz poziom

wykonania

ć

wicze

ń

.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Jednostka modułowa 311[38].O1.04
Charakteryzowanie

ś

rodków transportu kolejowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

sklasyfikowa

ć

ś

rodki transportu kolejowego według ró

ż

nych kryteriów,

scharakteryzowa

ć

ś

rodki transportu kolejowego,

odczyta

ć

oznaczenia cyfrowe i literowe, a tak

ż

e pozostałe znaki,

napisy oraz symbole stosowane na wagonach osobowych
i towarowych,

scharakteryzowa

ć

budow

ę

ś

rodków transportu kolejowego,

scharakteryzowa

ć

wyposa

ż

enie wagonów osobowych,

scharakteryzowa

ć

wyposa

ż

enie wagonów towarowych,

rozpozna

ć

elementy podwozia wagonów,

rozpozna

ć

nadwozia wagonów osobowych i towarowych,

scharakteryzowa

ć

elementy

sieci

trakcyjnej

oraz

urz

ą

dze

ń

elektroenergetycznych pojazdów trakcyjnych,

rozpozna

ć

układy zasilania trakcji elektrycznej stosowane w ró

ż

nych

systemach,

sklasyfikowa

ć

hamulce kolejowe i okre

ś

li

ć

ich przeznaczenie,

okre

ś

li

ć

zalety i wady systemów hamowania pojazdów trakcyjnych

i wagonów kolejowych.

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja

ś

rodków transportu kolejowego.

Rodzaje

ś

rodków transportu kolejowego.

Oznaczenia na wagonach osobowych i towarowych.
Budowa

ś

rodków transportu kolejowego.

Budowa podwozia wagonu.
Nadwozia i wyposa

ż

enie wagonów osobowych.

Nadwozia i wyposa

ż

enie wagonów towarowych.

Zasilanie elektrycznych pojazdów trakcyjnych.
Hamulce kolejowe.
Systemy hamowania pojazdów trakcyjnych i wagonów kolejowych.

3.

Ć

wiczenia

Klasyfikowanie

ś

rodków transportu kolejowego.

Rozpoznawanie nadwozi wagonów osobowych i towarowych.

Rozpoznawanie spalinowych pojazdów trakcyjnych.

Rozpoznawanie elektrycznych pojazdów trakcyjnych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Odczytywanie oznacze

ń

cyfrowych i literowych na wagonach

osobowych i towarowych.

Klasyfikowanie hamulców kolejowych.

Porównywanie zalet i wad systemów hamowania pojazdów

trakcyjnych i wagonów kolejowych.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Modele ró

ż

nych typów wagonów kolejowych i taboru trakcyjnego.

Tablice obrazuj

ą

ce ró

ż

ne typy wagonów kolejowych i pojazdów

trakcyjnych.
Modele i eksponaty zestawu kołowego, ło

ż

ysk osiowych, elementów

układu uspr

ęż

ynowania wagonów, wózka wagonowego, urz

ą

dze

ń

ci

ę

głowych i zderznych.

Eksponaty sprz

ę

gów ogrzewczych, grzejników, regulatorów temperatury

tablic rozdzielczych.
Modele i eksponaty trakcyjnych maszyn elektrycznych i aparatury
elektrycznej.
Model sieci trakcyjnej.
Model lub eksponat silnika spalinowego.
Model samoczynnego hamulca zespolonego.
Plansze ze schematami układu ogrzewania wagonu, wentylacji
i klimatyzacji oraz o

ś

wietlenia.

Plansze obrazuj

ą

ce zasilanie elektrycznej sieci trakcyjnej.

Plansze obrazuj

ą

ce oznaczenia i napisy na wagonach i pojazdach

trakcyjnych.
Dokumentacja wagonu.
Dokumentacja pojazdu trakcyjnego.
Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce

ś

rodków transportu kolejowego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci rozpoznawania

ś

rodków transportu kolejowego, okre

ś

lania

ich budowy oraz odczytywania cyfrowych i literowych znaków, napisów
i symboli stosowanych na wagonach osobowych i towarowych.

Skuteczno

ść

nauczania w du

ż

ym stopniu zale

ż

y od wła

ś

ciwego

doboru tre

ś

ci i metod nauczania. Dokonuj

ą

c wyboru metod nale

ż

y

preferowa

ć

takie, które zapewniaj

ą

:

wdro

ż

enie ucznia do samodzielnego i logicznego my

ś

lenia,

aktywny udział w rozwi

ą

zywaniu zada

ń

i problemów,

stosowanie zdobytej przez ucznia wiedzy w praktyce,

kształtowanie okre

ś

lonych nawyków i umiej

ę

tno

ś

ci niezb

ę

dnych

w pracy zawodowej.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

W pracy nauczyciela powinny znale

źć

zastosowanie aktywizuj

ą

ce

metody nauczania, takie jak: metoda przypadków, metoda tekstu
przewodniego, dyskusja dydaktyczna, metoda inscenizacji, pokazu
z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Zamieszczone w programie

ć

wiczenia stanowi

ą

propozycj

ę

, któr

ą

nauczyciel mo

ż

e wykorzysta

ć

w czasie zaj

ęć

lub opracowa

ć

inne

ć

wiczenia wspomagaj

ą

ce realizacj

ę

programu jednostki modułowej.

Ć

wiczenia zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na indywidualizacj

ę

procesu nauczania, efektywniejsze

wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz ułatwi

ą

zrozumienie

realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie,

instrukcje do

ć

wicze

ń

, dokumentacj

ę

wagonu i pojazdu trakcyjnego.

Uczniowie wykonuj

ą

c

ć

wiczenia powinni korzysta

ć

z zasobów

Internetu oraz innych

ź

ródeł informacji.

Wskazane

jest

prezentowanie

filmów

dydaktycznych

oraz

zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do przedsi

ę

biorstwa kolejowego

oraz do Muzeum Kolejnictwa, w celu poznania kolejowych

ś

rodków

transportowych stosowanych do przewozu osób i towarów.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w pracowni dróg kolejowych i taboru

kolejowego, w grupie do 15 uczniów, z podziałem na zespoły 2-4
osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na

podstawie

okre

ś

lonych

kryteriów.

Kryteria

oceniania

powinny

uwzgl

ę

dnia

ć

poziom wiadomo

ś

ci oraz zakres opanowania przez uczniów

umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze szczegółowych celów kształcenia.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz

obserwacji czynno

ś

ci uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

i oceniaj

ą

c jego prac

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na:

charakteryzowanie

ś

rodków transportu kolejowego,

rozpoznawanie nadwozi wagonów osobowych i towarowych,

odczytywanie oznacze

ń

cyfrowych i literowych na wagonach

osobowych i towarowych,

rozpoznawanie hamulców kolejowych.

W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

ucznia nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki

wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Moduł 311[38].Z1

Eksploatacja taboru kolejowego

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

organizowa

ć

prac

ę

zgodnie

z

procesem

technologicznym

i obowi

ą

zuj

ą

cymi regulaminami oraz przepisami bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

stosowa

ć

zasady

racjonalnego

gospodarowania

pojazdami

trakcyjnymi,

wyja

ś

nia

ć

budow

ę

oraz wyposa

ż

enia pojazdów trakcyjnych,

stosowa

ć

zasady eksploatacji taboru kolejowego,

stosowa

ć

ustalone procedury w sytuacjach awaryjnych, zagro

ż

eniach

i wypadkach kolejowych oraz w czasie przebudowy trasy kolejowej,

zestawia

ć

i przygotowywa

ć

poci

ą

gi do wyprawienia ze stacji,

ocenia

ć

stan techniczny wagonów kolejowych i ich wyposa

ż

enie,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia

stanowi

ą

ce

wyposa

ż

enie

wagonów

pasa

ż

erskich,

posłu

ż

y

ć

si

ę

przepisami prawa, instrukcjami oraz dokumentacj

ą

eksploatacyjn

ą

taboru kolejowego,

stosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, warunków

sanitarnych, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[38].Z1.01 Obsługa wagonów kolejowych

96

311[38].Z1.02 Obsługa pojazdów trakcyjnych

96

311[38].Z1.03 Przygotowanie poci

ą

gów do jazdy

96

Razem

288









background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

3. Schemat układu jednostek modułowych












4. Literatura

Gajda B.: Technika ruchu kolejowego. Cz. I. WKiŁ, Warszawa 1986
Gajda B.: Technika ruchu kolejowego. Cz. II. WKiŁ, Warszawa 1990
Gruszczy

ń

ski A.: Eksploatacja taboru kolejowego. WKiŁ, Warszawa

1987
Kalinowski A., Orlik A.: Wagony i hamulce kolejowe. Budowa
i eksploatacja. WKiŁ, Warszawa 1986
Ko

ż

uchowski K., Nowosielski L.: Organizacja ruchu kolejowego. Tom I.

WKiŁ, Warszawa 1980
Ko

ż

uchowski K., Nowosielski L.: Organizacja ruchu kolejowego. Tom II.

WKiŁ, Warszawa 1985
Ir-1 - Instrukcja o prowadzeniu ruchu poci

ą

gów na PKP

R 2 - Instrukcja gospodarki wagonami towarowymi
R 11 - Instrukcja o rozkładzie jazdy poci

ą

gów

Ir-5 - Instrukcja o u

ż

ytkowaniu urz

ą

dze

ń

radioł

ą

czno

ś

ci poci

ą

gowej

na PKP
R 13 - Instrukcja o u

ż

ytkowaniu urz

ą

dze

ń

ogólno-eksploatacyjnych sieci

telekomunikacyjnej PKP
R 28 - Przepisy o gospodarce wagonami parku osobowego
R 38 - Przepisy u

ż

ytkowania wagonów w kolejowej komunikacji

towarowej (PPW)
R 39 - Przepisy o wzajemnym u

ż

ytkowaniu wagonów towarowych

w komunikacji mi

ę

dzynarodowej RIV

R 40

-

Instrukcja

o

u

ż

ytkowaniu

w

kolejowej

komunikacji

mi

ę

dzynarodowej wagonów towarowych, przyborów ładunkowych

i kontenerów w systemie RIV i PPW
R 63 - Umowa o wzajemnym u

ż

ytkowaniu wagonów osobowych

i baga

ż

owych w ruchu mi

ę

dzynarodowym RIC

Ie-1 Instrukcja sygnalizacji

311[38].Z1.01

Obsługa wagonów

kolejowych

311[38].Z1.03

Przygotowywanie poci

ą

gów

do jazdy

311[38].Z1

Eksploatacja taboru

kolejowego

311[38].Z1.02

Obsługa pojazdów

trakcyjnych

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Konwencja o Mi

ę

dzynarodowym Przewozie Kolejami (COTIF) - zał

ą

cznik

B - Regulamin dla Mi

ę

dzynarodowego Przewozu Kolejami Towarów

Niebezpiecznych (RID)

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Jednostka modułowa 311[38].Z1.01
Obsługa wagonów kolejowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

scharakteryzowa

ć

rodzaje ruchu pasa

ż

erskiego,

rozró

ż

ni

ć

rodzaje potoków podró

ż

nych,

rozró

ż

ni

ć

rodzaje potoków ładunków,

scharakteryzowa

ć

skrajnie kolejowe,

obliczy

ć

ograniczenia skrajni wagonu i ładunku,

przeprowadzi

ć

ewidencj

ę

wagonów,

okre

ś

li

ć

wła

ś

ciwo

ś

ci eksploatacyjne ró

ż

nych typów wagonów,

posłu

ż

y

ć

si

ę

wska

ź

nikami wydajno

ś

ci przewozowej wagonów

kolejowych,

obliczy

ć

mierniki jako

ś

ci usług przewozowych,

sporz

ą

dzi

ć

zapotrzebowanie na wagony w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju

planowanego transportu kolejowego,

sporz

ą

dzi

ć

zestawienie danych o taborze kolejowym,

okre

ś

li

ć

ładowno

ść

wagonu na podstawie granicy obci

ąż

enia,

posłu

ż

y

ć

si

ę

planem obsługi stacji i przej

ś

cia wagonów,

zorganizowa

ć

przewóz osób chorych i niepełnosprawnych,

okre

ś

li

ć

wymagania, jakie powinny spełnia

ć

wagony przeznaczone do

przewozów krajowych i mi

ę

dzynarodowych,

oceni

ć

stan techniczny wagonów kolejowych oraz ich wyposa

ż

enia,

posłu

ż

y

ć

si

ę

sieciowym rozkładem jazdy PKP,

wystawi

ć

bilet w komunikacji mi

ę

dzynarodowej,

zastosowa

ć

przepisy konwencji obowi

ą

zuj

ą

cych w transporcie

kolejowym,

scharakteryzowa

ć

działania krajowych i mi

ę

dzynarodowych zwi

ą

zków

kolejowych,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas u

ż

ytkowania

wagonów kolejowych.

2. Materiał nauczania

Rodzaje ruchu pasa

ż

erskiego.

Potoki podró

ż

nych.

Potoki ładunków.
Skrajnia budowli, wagonu i ładunku.
Ewidencja wagonów i sprawozdawczo

ść

.

Mierniki okre

ś

laj

ą

ce jako

ść

usług przewozowych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Dane o taborze kolejowym.
Zapotrzebowanie na wagony.
Wła

ś

ciwo

ś

ci eksploatacyjne poszczególnych typów wagonów.

Wykorzystanie wagonów - granica obci

ąż

enia lub pojemno

ś

ci.

Plan obsługi stacji i plan przej

ś

cia wagonów.

Przewóz osób o charakterze specjalnym.
Przewozy w komunikacji mi

ę

dzynarodowej.

Kolejowe zwi

ą

zki zawodowe.

Mi

ę

dzynarodowe zwi

ą

zki kolejowe.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, warunków sanitarnych,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

ce

podczas u

ż

ytkowania wagonów kolejowych.

3.

Ć

wiczenia

Analizowanie trasy przejazdu poci

ą

gów na podstawie rozkładu jazdy

PKP.

Wprowadzanie zmian do obowi

ą

zuj

ą

cego rozkładu jazdy.

Obliczanie ogranicze

ń

skrajni wagonu i ładunku.

Obliczanie efektywno

ś

ci wykorzystania wagonów.

Ustalanie ilo

ś

ci składów poci

ą

gowych w obiegu.

Obliczanie mierników okre

ś

laj

ą

cych jako

ść

usług przewozowych.

Obliczanie

mierników

charakteryzuj

ą

cych

przewozy

towarowe

i pasa

ż

erskie.

Analizowanie planu obsługi stacji i przej

ś

cia wagonów.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Rozkład jazdy PKP.
Dokumentacja poci

ą

gowa.

Ksi

ę

gi ewidencyjne.

Plansze obrazuj

ą

ce mierniki kolejowe.

Plansze obrazuj

ą

ce rodzaje skrajni.

Plan obsługi stacji.
Ustawa o transporcie kolejowym.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce zasad

u

ż

ytkowania wagonów kolejowych.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y ł

ą

czy

ć

teori

ę

z praktyk

ą

poprzez

odpowiedni dobór

ć

wicze

ń

, wykorzystanie wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci

z

innych

obszarów

tematycznych

oraz

rozwija

ć

umiej

ę

tno

ść

samokształcenia i korzystania z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji. Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na rodzaje wagonów kolejowych, warunki jakim

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

powinny

odpowiada

ć

wagony

stosowane

w

krajowym

i

mi

ę

dzynarodowym

transporcie

kolejowym,

zasady

transportu

pasa

ż

erów i ładunków oraz zasady eksploatacji wagonów kolejowych.

Istotne jest równie

ż

obliczanie ilo

ś

ci wagonów potrzebnych do transportu

okre

ś

lonych towarów, sporz

ą

dzanie zapotrzebowania na wagony,

korzystanie z przepisów prawa z transportu kolejowego oraz
dokumentacji kolejowej.

Zaleca si

ę

, aby podczas realizacji programu nauczania stosowa

ć

aktywizuj

ą

ce metody nauczania, w szczególno

ś

ci: metod

ę

przypadków,

metod

ę

przewodniego tekstu, pokazu z instrukta

ż

em, pokazu

z obja

ś

nieniem i

ć

wicze

ń

praktycznych. W procesie dydaktycznym

nale

ż

y kształtowa

ć

postawy wła

ś

ciwe dla zawodu, jak: odpowiedzialno

ść

za

bezpiecze

ń

stwo

pasa

ż

erów

oraz

przewo

ż

onych

towarów,

punktualno

ść

, dokładno

ść

, przestrzeganie przepisów i regulaminów

obowi

ą

zuj

ą

cych w transporcie kolejowym.

Wskazane jest, aby w trakcie

ć

wicze

ń

nauczyciel obserwował prac

ę

ucznia, wskazywał popełnione bł

ę

dy oraz naprowadzał na wła

ś

ciwy tok

pracy.

Stanowiska

ć

wiczeniowe powinny by

ć

wyposa

ż

one w niezb

ę

dne

materiały i pomoce dydaktyczne. W trakcie zaj

ęć

dydaktycznych nale

ż

y

umo

ż

liwi

ć

uczniom

korzystanie z

specjalistycznych

programów

komputerowych oraz z zasobów Internetu.

Proces nauczania - uczenia si

ę

nale

ż

y wspomaga

ć

filmami

dydaktycznymi i prezentacjami komputerowymi.

Ć

wiczenia zamieszczone w programie jednostki modułowej stanowi

ą

propozycje, które mo

ż

na wykorzysta

ć

w procesie kształcenia. Nauczyciel

mo

ż

e zaplanowa

ć

inne

ć

wiczenia o zró

ż

nicowanym stopniu trudno

ś

ci,

dostosowuj

ą

c ich zakres i poziom do potrzeb edukacyjnych uczniów oraz

wyposa

ż

enia pracowni dydaktycznej.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w pracowni dróg kolejowych i taboru

kolejowego, w grupach do 15 osób, z podziałem na 2- 4 osobowe
zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

systematycznie, przez cały czas realizacji programu jednostki
modułowej, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów. Sprawdzanie osi

ą

gni

ęć

powinno dostarczy

ć

informacji nauczycielowi i uczniowi o zakresie

i poziomie opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w celach kształcenia.

Do sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów zaleca

si

ę

stosowa

ć

nast

ę

puj

ą

ce metody: sprawdziany pisemne i ustne, testy

osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz sprawdziany praktyczne. Umiej

ę

tno

ś

ci

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

praktyczne proponuje si

ę

sprawdza

ć

przez obserwacj

ę

czynno

ś

ci

wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

Oceniaj

ą

c osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

posługiwanie si

ę

terminologi

ą

zawodow

ą

,

obliczanie ogranicze

ń

skrajni wagonu i ładunku,

stosowanie zasad eksploatacji wagonów kolejowych,

posługiwanie si

ę

rozkładem jazdy PKP,

wykonywanie oblicze

ń

efektywno

ś

ci wykorzystania wagonów,

okre

ś

lanie

mierników

charakteryzuj

ą

cych

przewozy

towarowe

i pasa

ż

erskie.

W ocenie ko

ń

cowej nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki sprawdzianów, testów

osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz poziom wykonania

ć

wicze

ń

.
























background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Jednostka modułowa 311[38].Z1.02

Obsługa pojazdów trakcyjnych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

sklasyfikowa

ć

tabór trakcyjny według przeznaczenia, rozwi

ą

za

ń

konstrukcyjnych oraz wymaga

ń

technicznych,

scharakteryzowa

ć

rodzaje i typy spalinowych i elektrycznych

pojazdów trakcyjnych,

porówna

ć

parametry techniczno - eksploatacyjne spalinowych

pojazdów trakcyjnych oraz pojazdów elektrycznych,

odczyta

ć

oznaczenia stosowane na spalinowych i elektrycznych

pojazdach trakcyjnych,

scharakteryzowa

ć

układy nap

ę

dne pojazdów trakcyjnych,

sklasyfikowa

ć

bocznice i punkty ładunkowe,

obsłu

ż

y

ć

punkty ładunkowe pojazdów trakcyjnych,

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

obsługi punktów ładunkowych stacyjnych

i liniowych,

rozró

ż

ni

ć

elementy sieci trakcyjnej,

zastosowa

ć

zasady eksploatacji pojazdów trakcyjnych,

sporz

ą

dzi

ć

zamówienie na pojazdy trakcyjne zgodnie z rozkładem

jazdy,

sporz

ą

dzi

ć

plan pracy pojazdów trakcyjnych,

okre

ś

li

ć

wykorzystane pojazdów trakcyjnych,

zastosowa

ć

zasady racjonalnej gospodarki pojazdami trakcyjnymi,

posłu

ż

y

ć

si

ę

instrukcj

ą

u

ż

ytkowania

pojazdów

trakcyjnych

w komunikacji krajowej i mi

ę

dzynarodowej,

okre

ś

li

ć

warunki techniczne u

ż

ytkowania pojazdów trakcyjnych

w komunikacji krajowej i mi

ę

dzynarodowej,

oceni

ć

efektywno

ść

eksploatacji taboru kolejowego,

obliczy

ć

mierniki ruchu pasa

ż

erskiego,

obliczy

ć

przeci

ę

tn

ą

tras

ę

przewozu pasa

ż

era,

obliczy

ć

przeci

ę

tny dobowy przebieg poci

ą

gu,

okre

ś

li

ć

pr

ę

dko

ść

maksymaln

ą

, techniczn

ą

i handlow

ą

pojazdów

trakcyjnych na podstawie rozkładu jazdy,

dobra

ć

pr

ę

dko

ś

ci poci

ą

gów do ró

ż

nych warunków prowadzenia ruchu,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiskowa podczas eksploatacji

pojazdów trakcyjnych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

2. Materiał nauczania

Klasyfikacja taboru trakcyjnego.
Spalinowe pojazdy trakcyjne.
Elektryczne pojazdy trakcyjne.
Układy nap

ę

dne pojazdów trakcyjnych.

Gospodarka pojazdami trakcyjnymi.
U

ż

ytkowanie

pojazdów

trakcyjnych

w

komunikacji

krajowej

i mi

ę

dzynarodowej.

Obsługa punktów ładunkowych stacyjnych i liniowych.
Dokumentacja

obsługi

punktów

ładunkowych

stacyjnych

i liniowych.
Efektywno

ść

eksploatacji taboru kolejowego i pracy poci

ą

gowej.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska podczas eksploatacji pojazdów trakcyjnych.

3.

Ć

wiczenia

Odczytywanie informacji o poci

ą

gu na podstawie jego numeru

i oznaczenia.

Sporz

ą

dzanie

planów

obsługi

punktów

ładunkowych

z wykorzystaniem lokomotyw.

Sporz

ą

dzanie dokumentów dotycz

ą

cych obsługi punktu ładunkowego.

Sporz

ą

dzanie zamówienia na pojazdy trakcyjne.

Obliczanie mierników i wska

ź

ników eksploatacji taboru kolejowego

na podstawie sprawozda

ń

.

Dobranie pr

ę

dko

ś

ci poci

ą

gów w zale

ż

no

ś

ci od warunków ruchu

kolejowego.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Instrukcja u

ż

ytkowania pojazdów trakcyjnych.

Plansze obrazuj

ą

ce oznaczenia i napisy na pojazdach trakcyjnych.

Plan pracy pojazdów trakcyjnych i dru

ż

yn trakcyjnych.

Plansze obrazuj

ą

ce rodzaje pr

ę

dko

ś

ci i oznaczenia na pojazdach.

Plansze obrazuj

ą

ce bocznice i punkty ładunkowe.

Dokumentacja obsługi punktów ładunkowych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci u

ż

ytkowania pojazdów trakcyjnych w ruchu krajowym

i mi

ę

dzynarodowym.

Skuteczno

ść

nauczania w du

ż

ym stopniu zale

ż

y od wła

ś

ciwego

doboru tre

ś

ci i metod nauczania.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

Dokonuj

ą

c wyboru metod nale

ż

y preferowa

ć

takie, które zapewniaj

ą

:

wdro

ż

enie ucznia do samodzielnego i logicznego my

ś

lenia,

aktywny udział w rozwi

ą

zywaniu zada

ń

i problemów,

stosowanie zdobytej przez ucznia wiedzy w praktyce,

kształtowanie u uczniów okre

ś

lonych nawyków i umiej

ę

tno

ś

ci.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: metoda projektów, metoda tekstu przewodniego, pokazu
z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Na szczególn

ą

uwag

ę

zasługuje metoda projektów, która pozwala na

kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci planowania obsługi punktów ładunkowych,

sporz

ą

dzania zamówie

ń

na pojazdy trakcyjne, korzystania z przepisów

dotycz

ą

cych transportu kolejowego, prowadzenia racjonalnej gospodarki

pojazdami trakcyjnymi oraz badania efektywno

ś

ci eksploatacji taboru

kolejowego.

Ć

wiczenia zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na indywidualizacj

ę

procesu nauczania, efektywniejsze

wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz ułatwi

ą

zrozumienie

realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie,

instrukcje do

ć

wicze

ń

, dokumentacj

ę

obsługi punktów ładunkowych.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w pracowni dróg kolejowych i taboru

kolejowego w grupie do 15 osób, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły
lub indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

ę

dnia

ć

poziom wiadomo

ś

ci oraz

zakres opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze

szczegółowych celów kształcenia. Ocena powinna stymulowa

ć

aktywno

ść

ucznia i zapewni

ć

mu poczucie satysfakcji na ka

ż

dym etapie

kształcenia.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y

zwróci

ć

uwag

ę

na:

klasyfikowanie poci

ą

gów według okre

ś

lonych kryteriów,

sporz

ą

dzanie planów obsługi punktów ładunkowych,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

posługiwanie si

ę

instrukcjami obsługi taboru kolejowego oraz

przepisami transportu kolejowego obowi

ą

zuj

ą

cymi w Polsce i Unii

Europejskiej,

obliczanie wska

ź

ników eksploatacji taboru kolejowego,

stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiskowa podczas eksploatacji

pojazdów trakcyjnych.
W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich

metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

Jednostka modułowa 311[38].Z1.03

Przygotowanie poci

ą

gów do jazdy

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

sporz

ą

dzi

ć

zamówienie na wagony osobowe i towarowe na podstawie

obowi

ą

zuj

ą

cych rozkładów jazdy,

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ą

pracy ruchowej poci

ą

gu oraz obsady

dru

ż

yny poci

ą

gowej i konduktorskiej,

okre

ś

li

ć

obowi

ą

zki dru

ż

yny konduktorskiej i dru

ż

yny trakcyjnej,

zorganizowa

ć

i skontrolowa

ć

prac

ę

dru

ż

yny konduktorskiej i dru

ż

yny

trakcyjnej,

okre

ś

li

ć

zakres czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z przygotowaniem poci

ą

gu do

jazdy,

okre

ś

li

ć

stan przygotowania wagonów do wyprawienia ze stacji

pocz

ą

tkowej i wł

ą

czenia do poci

ą

gu,

okre

ś

li

ć

stan przygotowania poci

ą

gu do wyprawienia ze stacji

pocz

ą

tkowej,

wykona

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z utrzymaniem i napraw

ą

wagonów,

dokona

ć

przegl

ą

du sygnalizacji poci

ą

gu,

przekaza

ć

sygnały zwi

ą

zane z wyprawianiem ró

ż

nych typów

poci

ą

gów z posterunku ruchu,

zestawi

ć

składy wagonowe zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi zasadami,

dokona

ć

ogl

ę

dzin technicznych składu poci

ą

gu,

zgłosi

ć

gotowo

ść

poci

ą

gu do odjazdu według zasad okre

ś

lonych

w regulaminie technicznym,

zastosowa

ć

zasady racjonalnej gospodarki taborem wagonowym,

oceni

ć

sprawno

ść

wagonu kolejowego, jego urz

ą

dze

ń

i wyposa

ż

enia

pod wzgl

ę

dem technicznym, warunków bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, warunków sanitarnych, ochrony

ś

rodowiska,

zestawi

ć

poci

ą

gi towarowe i pasa

ż

erskie zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami,

okre

ś

li

ć

zasady u

ż

ytkowania hamulców taboru kolejowego,

wykona

ć

szczegółow

ą

i uproszczon

ą

prób

ę

hamulców zespolonych,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej

oraz

ochrony

ś

rodowiskowa

podczas

przygotowywania poci

ą

gów do jazdy.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

2. Materiał nauczania

Zamawianie wagonów osobowych i towarowych.
Dokumentacja dotycz

ą

ca pracy ruchowej poci

ą

gu oraz obsady dru

ż

yny

poci

ą

gowej i konduktorskiej.

Obsada poci

ą

gu.

Przygotowanie i zgłoszenie poci

ą

gu do jazdy.

Utrzymanie i naprawa wagonów.
Kontrola stanu technicznego wagonów.
Zasady gospodarki wagonowej.
Zasady zestawiania poci

ą

gów towarowych.

Zasady zestawiania poci

ą

gów pasa

ż

erskich.

Zasady u

ż

ytkowania hamulców taboru kolejowego.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska podczas przygotowywania poci

ą

gów do jazdy.

3.

Ć

wiczenia

Sporz

ą

dzanie zamówienia na wagony osobowe i pojazdy trakcyjne

zgodnie z rozkładem jazdy.

Sporz

ą

dzanie wykazu wagonów w składzie poci

ą

gu (R -7).

Sporz

ą

dzanie raportu z jazdy poci

ą

gu osobowego, towarowego oraz

pojazdu trakcyjnego.

Zestawianie poci

ą

gów pasa

ż

erskich zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami.

Zestawianie poci

ą

gów towarowych zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami.

Przygotowywanie poci

ą

gu do wyprawienia ze stacji pocz

ą

tkowej.

Wykonywanie

szczegółowej

i

uproszczonej

próby

hamulca

zespolonego i r

ę

cznego.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Dokumentacja poci

ą

gu osobowego i towarowego.

Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce utrzymywania i naprawy wagonów.

Ksi

ąż

ka rewizji technicznej poci

ą

gów.

Ksi

ąż

ka wagonów wył

ą

czonych z ruchu.

Instrukcje obsługi poci

ą

gów.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce oceny

stanu technicznego poci

ą

gów, zasad prowadzenia dokumentacji,

zestawiania wagonów, kontroli działania hamulców zespolonych
w poci

ą

gach i wagonach.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

W trakcie realizacji programu nale

ż

y ł

ą

czy

ć

teori

ę

z praktyk

ą

poprzez

odpowiedni dobór

ć

wicze

ń

i metod nauczania oraz wykorzystywanie

wiadomo

ś

ci

i

umiej

ę

tno

ś

ci

z

zakresu

stosowania

przepisów

bezpiecze

ń

stwa higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska, wymaga

ń

ergonomii.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: metoda tekstu przewodniego, metoda projektów, pokazu
z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Wskazane jest, aby uczniowie indywidualnie lub w kilkuosobowych

zespołach opracowali harmonogram prac dotycz

ą

cy zestawiania

poci

ą

gów osobowych i towarowych. Metoda projektów umo

ż

liwia

kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci korzystania z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji,

stosowania wiedzy teoretycznej w praktyce, rozwi

ą

zywania problemów,

podejmowania decyzji.

Ć

wiczenia, zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na indywidualizacj

ę

procesu nauczania, efektywniejsze

wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz ułatwiaj

ą

zrozumienie

realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie,

instrukcje do

ć

wicze

ń

, kart

ę

prób hamulca.

Realizacj

ę

procesu kształcenia zaleca si

ę

wspomóc prezentacj

ą

filmów dydaktycznych dotycz

ą

cych przygotowywania, utrzymywania

w wymaganym stanie technicznym wagonów oraz ich naprawy. Zaleca
si

ę

równie

ż

studiowanie literatury zawodowej, katalogów, instrukcji

obsługi poci

ą

gów.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w pracowni dróg kolejowych i taboru

kolejowego w grupach do 15 uczniów, z podziałem na 2-4 osobowe
zespoły lub indywidualnie.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
okre

ś

lonych kryteriów. Systematyczne sprawdzanie i ocenianie

dostarcza nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o post

ę

pach

ucznia w nauce oraz ułatwia planowanie procesu kształcenia.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

ę

dni

ć

poziom i zakres opanowania

wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów wynikaj

ą

cych ze szczegółowych

celów kształcenia.

Wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci niezb

ę

dne do realizacji zada

ń

mog

ą

by

ć

oceniane na podstawie sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testów
osi

ą

gni

ęć

szkolnych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

Umiej

ę

tno

ś

ci

praktyczne

proponuje

si

ę

sprawdza

ć

podczas

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

oraz

sprawdzianu praktycznego. Zadanie typu próba pracy mo

ż

e dotyczy

ć

sprawdzenia stanu technicznego wagonów i ich wyposa

ż

enia oraz

przygotowania poci

ą

gu do wyprawienia ze stacji pocz

ą

tkowej.

Podczas obserwacji pracy uczniów nale

ż

y uwag

ę

zwraca

ć

na:

sporz

ą

dzanie zamówie

ń

na wagony osobowe i pojazdy trakcyjne

zgodnie z rozkładem jazdy,

sporz

ą

dzanie dokumentacji pracy poci

ą

gu osobowego i towarowego,

wykonywanie

szczegółowej

i

uproszczonej

próby

hamulca

zespolonego,

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Na

zako

ń

czenie

realizacji

programu

jednostki

zaleca

si

ę

przeprowadzenie

testu

osi

ą

gni

ęć

szkolnych

oraz

sprawdzianu

praktycznego z zadaniami typu próba pracy.

W ocenie ko

ń

cowej nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich metod

sprawdzania osi

ą

gni

ęć

ucznia stosowanych przez nauczyciela oraz

wykonanie i prezentacj

ę

projektu.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

Moduł 311[38].Z2
Prowadzenie ruchu kolejowego

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

stosowa

ć

sygnały ostrzegawcze oraz sygnalizacj

ę

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

na

torach kolejowych i przejazdach,

rozpoznawa

ć

i obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia sterowania ruchem na stacjach

i liniach kolejowych,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci radiotelefonicznej i zapowiadawczej

na stacjach i liniach kolejowych,

planowa

ć

ruch poci

ą

gów na szlaku i posterunkach ruchu zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami,

organizowa

ć

i prowadzi

ć

ruch poci

ą

gów w warunkach szczególnych,

organizowa

ć

, nadzorowa

ć

i wykonywa

ć

prace manewrowe taborem

kolejowym,

stosowa

ć

zasady prowadzenia ruchu poci

ą

gów,

sterowa

ć

ruchem poci

ą

gów na szlaku z posterunkami czynnymi

okresowo oraz z posterunkami wyposa

ż

onymi w półsamoczynn

ą

i samoczynn

ą

blokad

ą

liniow

ą

,

stosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiskowa podczas sterowania

ruchem kolejowym.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[38].Z2.01 Stosowanie sygnalizacji kolejowej

100

311[38].Z2.02

Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci

140

311[38].Z2.03 Organizowanie ruchu kolejowego

100

311[38].Z2.04 Wykonywanie manewrów taborem kolejowym

88

311[38].Z2.05 Sterowanie ruchem kolejowym

180

Razem

608




background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

3. Schemat układu jednostek modułowych









4. Literatura

D

ą

browa-Bajon M., Karbowiak H., Grochowski K.: Zasady projektowania

systemów i urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym. WKiŁ, Warszawa

1981
D

ą

browski T.: Sieci i podstacje trakcyjne. WKiŁ, Warszawa 1986

Godwod J.: Urz

ą

dzenia teletransmisyjne w kolejnictwie. WKiŁ,

Warszawa 1990
Gruszczy

ń

ski A.: Eksploatacja taboru kolejowego. WKiŁ, Warszawa

1987
Jabło

ń

ski W., Płoszajski G.: Elektronika z automatyk

ą

. WSiP, Warszawa

1999
Kalinowski A., Orlik A.: Wagony i hamulce kolejowe. Budowa
i eksploatacja. WKiŁ, Warszawa 1986
Kara

ś

S.: Urz

ą

dzenia zabezpieczania ruchu kolejowego. WKiŁ,

Warszawa 1990
Kostro J.: Elementy,

urz

ą

dzenia i układy automatyki.

WSiP, Warszawa

1983
Kowalski E.: Pojazdy trakcyjne. WKiŁ, Warszawa 1987
Machlowski J.: Urz

ą

dzenia telegraficzne w transporcie. WKiŁ, Warszawa

1989
Machlowski J.: Zarys telekomunikacji kolejowej. WKiŁ, Warszawa 1990
Mikulski A., Tajer T.: Maszyny i urz

ą

dzenia elektryczne w automatyce

srk. Tom 1 i 2, WKiŁ, Warszawa 1991
Mikulski A.: Mechaniczne urz

ą

dzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego.

WKiŁ, Warszawa 1988
Okienczyc W., Czarnkowski J.: Urz

ą

dzenia telefoniczne w kolejnictwie.

WKiŁ, Warszawa 1990

311[38].Z2

Prowadzenie ruchu

kolejowego

311[38].Z2.01

Stosowanie sygnalizacji

kolejowej

311[38]. Z2.02

Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci

311[38]. Z2.03

Organizowanie ruchu

kolejowego

311[38]. Z2.04

Wykonywanie manewrów

taborem kolejowym

311[38]. Z2.05

Sterowanie ruchem

kolejowym

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

Zembrzuski J.: Uszkodzenia i naprawa silników elektrycznych. WNT,
Warszawa 1992
Ir-9 - Instrukcja o technice pracy manewrowej

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

53

Jednostka modułowa 311[38].Z2.01
Stosowanie sygnalizacji kolejowej

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

okre

ś

li

ć

struktur

ę

systemu sygnalizacji kolejowej,

okre

ś

li

ć

zasady stosowania sygnalizacji kolejowej,

okre

ś

li

ć

zasady ustawiania semaforów i tarcz w obr

ę

bie stacji i na

szlaku,

nastawi

ć

sygnały na semaforach i tarczach ostrzegawczych,

nastawi

ć

sygnały zamkni

ę

cia toru,

rozpozna

ć

sygnały na przejazdach kolejowych przekazywane przez

dy

ż

urnego ruchu,

powiadomi

ć

dró

ż

ników przejazdowych o odje

ź

dzie poci

ą

gu ze stacji

pocz

ą

tkowej,

rozpozna

ć

sygnały drogowe nadawane przez sygnalizatory i osoby

kieruj

ą

ce ruchem,

rozpozna

ć

sygnały przekazywane przez dru

ż

yn

ę

poci

ą

gow

ą

,

rozpozna

ć

sygnały przekazywane przy próbie hamulców zespolonych,

rozpozna

ć

sygnały przekazywane w razie rozerwania si

ę

poci

ą

gu,

rozpozna

ć

sygnały alarmowe,

porozumie

ć

si

ę

przy pomocy sygnałów umownych w porze dziennej

i nocnej,

posłu

ż

y

ć

si

ę

sygnalizacj

ą

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

na kolei,

obsłu

ż

y

ć

system TVM,

rozpozna

ć

sygnały na wy

ś

wietlaczu w kabinie maszynisty,

osygnalizowa

ć

miejsca pr

ę

dko

ś

ci przejazdu poci

ą

gów i miejsca

niebezpieczne,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiskowa podczas obsługi

urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych.

2. Materiał nauczania

Rodzaje sygnalizatorów.
Sygnały na semaforach kształtowych i

ś

wietlnych.

Sygnały na tarczach ostrzegawczych.
Sygnały powtarzaj

ą

ce i sygnały zamkni

ę

cia torów.

Sygnał w

ą

tpliwy.

Sygnały drogowe.
Sygnały na poci

ą

gu i taborze.

Sygnały przekazywane przez dy

ż

urnego ruchu.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

54

Sygnały przekazywane przez dru

ż

yny poci

ą

gowe.

Wska

ź

niki przytorowe.

Wska

ź

niki na liniach zelektryfikowanych.

3.

Ć

wiczenia

Rozpoznawanie urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych.

Obsługiwanie urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych.

Odczytywanie znaczenia sygnałów i wska

ź

ników kolejowych.

Przekazywanie sygnałów w czasie prowadzenia ruchu poci

ą

gów.

Przekazywanie sygnałów zezwalaj

ą

cych na jazd

ę

manewrow

ą

.

Przekazywanie sygnałów stosowanych w sytuacjach awaryjnych.

Stosowanie ró

ż

nych rodzajów sygnałów podczas jazd manewrowych.

Porozumiewanie si

ę

przy pomocy sygnałów umownych w porze

dziennej i nocnej.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Modele urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych stosowanych w przedsi

ę

biorstwach

kolejowych.
Modele linii kolejowych wraz z urz

ą

dzeniami sygnalizacyjnymi do

symulacji sytuacji rzeczywistych.
Urz

ą

dzenia sygnalizacyjne.

Plansze obrazuj

ą

ce sygnalizacj

ę

kolejow

ą

.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci nastawiania sygnałów kolejowych na semaforach i tarczach

ostrzegawczych oraz obsługi urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych.

Realizuj

ą

c program nauczania nale

ż

y zwróci

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na

znaczenie sygnalizacji kolejowej oraz zasady przekazywania sygnałów
w ró

ż

nych sytuacjach, a tak

ż

e wdr

ąż

a

ć

uczniów do samodzielnej pracy,

zach

ę

ca

ć

do studiowania literatury zawodowej oraz korzystania

z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji zawodowej. W procesie nauczania - uczenia

si

ę

nale

ż

y rozwija

ć

poczucie odpowiedzialno

ś

ci za jako

ść

wykonanej

pracy oraz kształtowa

ć

nawyki korzystania z instrukcji urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych, przestrzegania przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

W procesie dydaktycznym zaleca si

ę

stosowa

ć

nast

ę

puj

ą

ce metody

nauczania: dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego, przypadków,
pokazu z obja

ś

nieniem, pokazu z instrukta

ż

em oraz

ć

wicze

ń

praktycznych. Rodzaje sygnałów oraz zasady działania sygnalizacji
kolejowej nauczyciel powinien obja

ś

ni

ć

na podstawie modeli linii

kolejowych wyposa

ż

onych w urz

ą

dzenia sygnalizacyjne, stosowane do

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

55

symulacji sytuacji rzeczywistych, a tak

ż

e filmów dydaktycznych oraz

specjalistycznych programów komputerowych.

Metoda

tekstu

przewodniego

wymaga

przygotowania

przez

nauczyciela materiałów do wykonania

ć

wicze

ń

: pyta

ń

prowadz

ą

cych

i formularzy do wypełnienia.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y zapozna

ć

uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zada

ń

oraz

obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Podczas wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y zapewni

ć

uczniom korzystanie

z czasopism i literatury zawodowej, dokumentacji technicznej oraz
z zasobów Internetu.

W trakcie prowadzenia zaj

ęć

dydaktycznych nale

ż

y obserwowa

ć

prac

ę

uczniów, zwracaj

ą

c uwag

ę

na umiej

ę

tno

ść

pracy w grupie,

samodzielno

ść

i spostrzegawczo

ść

, dokładno

ść

wykonywania

ć

wicze

ń

.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w laboratorium urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem

kolejowym

i

ł

ą

czno

ś

ci,

w

grupie

do

15

uczniów,

z podziałem na zespoły 2-4 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

ę

dnia

ć

poziom wiadomo

ś

ci oraz

zakres opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze

szczegółowych celów kształcenia.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów mo

ż

na ocenia

ć

na podstawie: sprawdzianów

ustnych i pisemnych, sprawdzianów praktycznych, testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Podczas kontroli i oceny osi

ą

gni

ęć

uczniów w formie sprawdzianów

ustnych nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na umiej

ę

tno

ść

operowania zdobyt

ą

wiedz

ą

, merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, wła

ś

ciwe stosowanie poj

ęć

zawodowych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

, nale

ż

y

zwraca

ć

uwag

ę

na:

rozpoznawanie sygnalizatorów stałych i przeno

ś

nych,

nastawianie urz

ą

dze

ń

sygnalizacyjnych i ostrzegawczych,

rozpoznawanie sygnałów stosowanych w porze dziennej i nocnej,

nadawanie sygnałów kolejowych,

przekazywanie sygnałów w czasie prowadzenia ruchu poci

ą

gów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

56

W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich

metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.





background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

57

Jednostka modułowa 311[38].Z2.02
Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym

i ł

ą

czno

ś

ci

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

posłu

ż

y

ć

si

ę

dokumentacj

ą

techniczn

ą

urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci,

odczyta

ć

schematy

i

rysunki

urz

ą

dze

ń

automatycznych

zamieszczonych w dokumentacji technicznej,

rozpozna

ć

elementy elektryczne i elektroniczne, mechaniczne,

hydrauliczne oraz pneumatyczne stosowane w urz

ą

dzeniach

automatyki,

odczyta

ć

oznaczenia elementów elektrycznych i elektronicznych,

rozró

ż

ni

ć

podzespoły i zespoły urz

ą

dze

ń

automatycznych,

sklasyfikowa

ć

maszyny elektryczne,

rozpozna

ć

systemy zasilania urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym,

scharakteryzowa

ć

urz

ą

dzenia sterowania ruchem kolejowym,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia do r

ę

cznego i mechanicznego sterowania

ruchem kolejowym,

scharakteryzowa

ć

budow

ę

urz

ą

dze

ń

blokowych stosowanych na

kolei,

nastawi

ć

i sprawdzi

ć

działanie nap

ę

dów i zamków zwrotniczych oraz

rygli i kontrolerów iglic,

obsłu

ż

y

ć

nastawnice i aparaty blokowe,

okre

ś

li

ć

zastosowanie blokady elektromechanicznej,

posłu

ż

y

ć

si

ę

tablicami zale

ż

no

ś

ci i kartami przebiegu,

opracowa

ć

plany sterowania ruchem kolejowym,

okre

ś

li

ć

zastosowanie liczników osi,

wyzerowa

ć

liczniki osi,

posłu

ż

y

ć

si

ę

instrukcj

ą

obsługi urz

ą

dze

ń

elektromechanicznych

suwakowych typu VES,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia przeka

ź

nikowe,

skorzysta

ć

z komputerowego oprogramowania wspomagaj

ą

cego

sterowanie ruchem kolejowym,

sterowa

ć

półsamoczynn

ą

blokad

ą

liniow

ą

z pulpitu kostkowego, planu

ś

wietlnego, specjalnego pulpitu blokady oraz przy pomocy klawiatury

i monitora komputera,

wyja

ś

ni

ć

działanie samoczynnej blokady liniowej,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

58

nastawi

ć

urz

ą

dzenia rogatkowe oraz skontrolowa

ć

samoczynn

ą

sygnalizacj

ę

przejazdow

ą

w pobli

ż

u posterunku ruchu,

okre

ś

li

ć

zastosowanie automatyki rozrz

ą

du,

przygotowa

ć

urz

ą

dzenia do pracy w warunkach zimowych,

rozpozna

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci stosowane w transporcie szynowym,

posłu

ż

y

ć

si

ę

urz

ą

dzeniami telefonicznymi stosowanymi w ł

ą

czno

ś

ci

kolejowej,

sklasyfikowa

ć

linie telekomunikacyjne,

scharakteryzowa

ć

parametry sieci teletechnicznych,

sklasyfikowa

ć

urz

ą

dzenia słu

żą

ce do informowania podró

ż

nych,

scharakteryzowa

ć

zasady u

ż

ytkowania telefonii no

ś

nej,

scharakteryzowa

ć

korzy

ś

ci ze stosowania linii

ś

wiatłowodowych,

okre

ś

li

ć

zasady działania i zastosowania sieci zegarowej,

scharakteryzowa

ć

zasad

ę

wybierania

sygnału

impulsowego

i tonowego,

scharakteryzowa

ć

struktur

ę

kolejowej sieci telekomunikacyjnej

i innych operatorów,

obsłu

ż

y

ć

ł

ą

cznic

ę

telefoniczn

ą

r

ę

czn

ą

,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci przewodowej, bezprzewodowej,

rozgłoszeniowej oraz urz

ą

dzenia informacyjne i sygnalizacyjne,

nada

ć

komunikat dla podró

ż

nych w poci

ą

gu i na stacji zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi procedurami,

nada

ć

telegram zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi procedurami,

posłu

ż

y

ć

si

ę

urz

ą

dzeniami sygnalizacji alarmowej,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas obsługiwania

urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

2. Materiał nauczania

Dokumentacja techniczna urz

ą

dze

ń

.

Elementy i konstrukcje mechaniczne, pneumatyczne i hydrauliczne,
stosowane w budowie urz

ą

dze

ń

automatyki.

Elementy maszyn i urz

ą

dze

ń

elektrycznych stosowanych w automatyce.

Zasilanie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym.

R

ę

czne i mechaniczne urz

ą

dzenia sterowania ruchem kolejowym.

Urz

ą

dzenia blokowe.

Blokada elektromechaniczna.
Liczniki osi.
Urz

ą

dzenia elektromechaniczne suwakowe typu VES.

Urz

ą

dzenia przeka

ź

nikowe.

Komputerowe urz

ą

dzenia sterowania ruchem kolejowym.

Półsamoczynna blokada liniowa.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

59

Samoczynna blokada liniowa.
Zabezpieczenie przejazdów kolejowych.
Automatyka rozrz

ą

du.

Działanie urz

ą

dze

ń

w warunkach zimowych.

Urz

ą

dzenia telefoniczne.

Urz

ą

dzenia telegraficzne i selektorowe.

Tory i linie telekomunikacyjne.
Urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci.

Urz

ą

dzenia telewizji przemysłowej.

Zasada działania centrali telefonicznej.
Urz

ą

dzenia informacyjne, rozgłoszeniowe i sygnalizacyjne.

Metody ł

ą

czno

ś

ci stosowane w stanach awaryjnych i sytuacjach

zagro

ż

enia.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiskowa podczas obsługiwania urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

3.

Ć

wiczenia

Odczytywanie dokumentacji technicznej urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym.

Rozpoznawanie elementów oraz konstrukcji urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem kolejowym.

Analizowanie budowy i zasady działania układów regulacji

stosowanych w urz

ą

dzeniach sterowania ruchem kolejowym.

Lokalizacja

urz

ą

dze

ń

zabezpieczenia

ruchu

kolejowego

na planach sytuacyjnych.

Obsługiwanie

mechanicznych

urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem

kolejowym.

Obsługiwanie

komputerowych

urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem

kolejowym.

Obsługiwanie urz

ą

dze

ń

przeka

ź

nikowych.

Obsługiwanie urz

ą

dze

ń

telewizji przemysłowej.

Rozpoznawanie i obsługa urz

ą

dze

ń

ł

ą

czno

ś

ci.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Urz

ą

dzenia sterowania ruchem kolejowym.

Urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci telefonicznej i radiotelefonicznej.

Urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci dyspozytorskiej.

Urz

ą

dzenia rozgłoszeniowe.

Urz

ą

dzenia informatyczne zabezpieczenia ruchu.

Urz

ą

dzenia telewizji przemysłowej.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

60

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz

ochrony

ś

rodowiskowa

dotycz

ą

ce

obsługiwania

urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

Instrukcje obsługi urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym.

Dokumentacja

techniczna

urz

ą

dze

ń

ł

ą

czno

ś

ci

telefonicznej

i radiotelefonicznej.
Plany sytuacyjne linii kolejowych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje tre

ś

ci dotycz

ą

ce obsługi oraz

mo

ż

liwo

ś

ci wykorzystania urz

ą

dze

ń

automatycznych do sterowania

ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

W procesie nauczania - uczenia si

ę

nale

ż

y odwoływa

ć

si

ę

do

wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych przez uczniów, podczas realizacji

programu jednostki modułowej 311[38].O1.01 Stosowanie przepisów
bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska i 311[38].Z2.01 Stosowanie sygnalizacji kolejowej.

Realizuj

ą

c program nauczania jednostki modułowej nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na kształtowanie cech osobowo

ś

ci niezb

ę

dnych w zawodzie,

takich jak: uczciwo

ść

, rzetelno

ść

, systematyczno

ść

w działaniu,

utrzymywanie porz

ą

dku na stanowisku pracy, dbało

ść

o powierzony

sprz

ę

t, obsługiwanie urz

ą

dze

ń

zgodnie instrukcj

ą

, konieczno

ść

stosowania przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

W osi

ą

gni

ę

ciu zało

ż

onych celów kształcenia istotne znaczenie ma

dobór metod nauczania. Program jednostki modułowej nale

ż

y realizowa

ć

metodami aktywizuj

ą

cymi, takimi jak: metoda tekstu przewodniego,

metoda przypadków, pokazu z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem

oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Przykładowe

ć

wiczenia zamieszczone w programie stanowi

ą

propozycj

ę

do wykorzystania przez nauczyciela. Zakres

ć

wicze

ń

mo

ż

e

by

ć

rozszerzony w zale

ż

no

ś

ci od potrzeb edukacyjnych i mo

ż

liwo

ś

ci

szkoły. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do
przedsi

ę

biorstw kolejowych w celu poznania rzeczywistych warunków

pracy osób zajmuj

ą

cych si

ę

obsług

ą

urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem

kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

Zaj

ę

cia powinny si

ę

odbywa

ć

w laboratorium urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci, w grupach do 15 osób, z podziałem na

zespoły 2-4 osobowe lub indywidualnie.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

61

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na

podstawie

okre

ś

lonych

kryteriów.

Systematyczne

sprawdzanie

i ocenianie dostarcza nauczycielowi informacji o efektach jego pracy,
o post

ę

pach ucznia w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu

kształcenia.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych, sprawdzianów praktycznych, testów
osi

ą

gni

ęć

szkolnych, obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Podczas kontroli i oceny osi

ą

gni

ęć

uczniów w formie sprawdzianów

ustnych nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na umiej

ę

tno

ść

operowania zdobyt

ą

wiedz

ą

, merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, wła

ś

ciwe stosowanie poj

ęć

zawodowych oraz poprawno

ść

wnioskowania.

Podczas obserwacji czynno

ś

ci uczniów w trakcie wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

rozpoznawanie układów regulacji w urz

ą

dzeniach sterowania ruchem

kolejowym,

obsługiwanie

mechanicznych

urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem

kolejowym,

obsługiwanie

komputerowych

urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem

kolejowym,

obsługiwanie urz

ą

dze

ń

przeka

ź

nikowych,

obsługiwanie urz

ą

dze

ń

telewizji przemysłowej.

W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

uczniów nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki

sprawdzianów, przygotowanie merytoryczne do wykonywania

ć

wicze

ń

,

aktywno

ść

na zaj

ę

ciach, współprac

ę

w zespole oraz poziom wykonania

ć

wicze

ń

.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

62

Jednostka modułowa 311[38].Z2.03
Organizowanie ruchu kolejowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

okre

ś

li

ć

zakresy odpowiedzialno

ś

ci pracowników Zarz

ą

du Kolei

i przewo

ź

ników,

okre

ś

li

ć

zakresy obowi

ą

zków pracowników stacji kolejowych,

zastosowa

ć

zasady operatywnego koordynowania pracy stacji

kolejowej,

zorganizowa

ć

prac

ę

własn

ą

i podległych pracowników,

okre

ś

li

ć

obowi

ą

zki dru

ż

yny konduktorskiej,

opracowa

ć

plan pracy posterunków ruchu,

zaplanowa

ć

organizacj

ę

pracy

stacji

kolejowej

zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi normami,

zastosowa

ć

zasady opracowywania regulaminów technicznych

posterunków ruchu,

scharakteryzowa

ć

cz

ęś

ci składowe regulaminu technicznego,

posłu

ż

y

ć

si

ę

regulaminami technicznymi posterunków ruchu,

obliczy

ć

zdolno

ść

przepustow

ą

szlaku jedno- i dwutorowego,

obliczy

ć

zdolno

ść

przepustow

ą

stacji przy okre

ś

lonych zało

ż

eniach,

okre

ś

li

ć

zasady eksploatacji pojazdów trakcyjnych,

opracowa

ć

plan pracy pojazdu i dru

ż

yn trakcyjnych,

zaplanowa

ć

efektywne wykorzystanie pojazdów trakcyjnych,

ustali

ć

zapotrzebowanie na pojazdy trakcyjne,

sporz

ą

dzi

ć

zapotrzebowanie na pojazdy trakcyjne,

posłu

ż

y

ć

si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów,

opracowa

ć

sieciowy rozkład jazdy poci

ą

gów okre

ś

lon

ą

technik

ą

,

wprowadzi

ć

zmiany do obowi

ą

zuj

ą

cego rozkładu jazdy,

zorganizowa

ć

przejazdy poci

ą

gów zgodnie z rozkładem jazdy,

dobra

ć

ś

rodki transportu szynowego do rodzaju przewo

ż

onych

towarów,

zorganizowa

ć

przewozy

ładunków

niebezpiecznych

i ponadgabarytowych,

zorganizowa

ć

obsług

ę

podró

ż

nych,

sporz

ą

dzi

ć

zapotrzebowanie

na

wagony

osobowe

zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cym rozkładem jazdy,

zestawi

ć

składy wagonowe i przygotowa

ć

poci

ą

gi do jazdy,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi procedurami

w sytuacji awarii, zagro

ż

enia i wypadku,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

63

skorzysta

ć

z komputerowego oprogramowania wspomagaj

ą

cego

organizacj

ę

ruchu kolejowego,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

2. Materiał nauczania

Zasady organizacji pracy na stacji kolejowej.
Regulaminy techniczne posterunków ruchu.
Rodzaje rozkładów jazy poci

ą

gów.

Technika opracowywania rozkładów jazdy.
Zdolno

ść

przepustowa stacji.

Zdolno

ść

przepustowa szlaku kolejowego.

Zasady gospodarki trakcyjnej.
Organizacja kolejowych przewozów towarowych.
Organizacja przewozu i obsługi podró

ż

nych.

Zasady przygotowania składów poci

ą

gów pasa

ż

erskich do jazdy

ze stacji pocz

ą

tkowych.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska.

3.

Ć

wiczenia

Przygotowywanie składów poci

ą

gów pasa

ż

erskich do jazdy.

Opracowywanie sieciowego rozkładu jazdy poci

ą

gów.

Okre

ś

lanie zdolno

ś

ci przepustowej szlaku kolejowego.

Okre

ś

lanie zdolno

ś

ci przepustowej i ładunkowej stacji.

Organizowanie przewozu i obsługi podró

ż

nych.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Laboratorium sytuacyjne ruchu kolejowego z kompletem dokumentacji
techniczno-ruchowej.
Rozkłady jazdy (wewn

ę

trzne i ogólnodost

ę

pne).

Graficzny wykres ruchu poci

ą

gów.

Przepisy i instrukcje wewn

ę

trzne zarz

ą

dów kolei i przewo

ź

ników.

Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce eksploatacji kolei.

Plansze obrazuj

ą

ce warunki eksploatacji kolei.

Programy symulacyjne prowadzenia ruchu kolejowego.
Oprogramowanie wspomagania procesu przewozowego.
Przepisy i instrukcje dotycz

ą

ce organizowania ruchu kolejowego.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

64

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce

organizowania pracy na stacji kolejowej oraz okre

ś

lania zdolno

ś

ci

przepustowej szlaku kolejowego i stacji.

W trakcie realizacji programu nale

ż

y ł

ą

czy

ć

teori

ę

z praktyk

ą

poprzez

odpowiedni dobór

ć

wicze

ń

i metod nauczania oraz wykorzystywanie

wiadomo

ś

ci

i

umiej

ę

tno

ś

ci

z

zakresu

stosowania

przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska, wymaga

ń

ergonomii.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: metoda tekstu przewodniego, metoda projektów, metoda
przypadków, pokazu z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych. Podczas realizacji programu jednostki modułowej

szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na zasady opracowywania rozkładów

jazdy poci

ą

gów oraz na planowanie działa

ń

zwi

ą

zanych organizacj

ą

przewozów i obsług

ą

podró

ż

nych.

Wskazane jest, aby uczniowie indywidualnie lub w kilkuosobowych

zespołach opracowali projekty organizacji kolejowych przewozów
towarowych i pasa

ż

erskich. Metoda projektów umo

ż

liwia kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci korzystania z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji, stosowania wiedzy

teoretycznej, rozwi

ą

zywania problemów, podejmowania decyzji.

Ć

wiczenia, zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na efektywniejsze wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz

ułatwiaj

ą

zrozumienie realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel

powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

,

jak: teksty przewodnie, instrukcje do

ć

wicze

ń

, rozkłady jazdy PKP.

Ć

wiczenia

nale

ż

y

prowadzi

ć

w laboratorium

techniki

ruchu

kolejowego, w grupach do 15 uczniów, z podziałem na 2-4 osobowe
zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

W wyniku sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

uczniów uzyskuje si

ę

informacje dotycz

ą

ce poziomu i zakresu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia programu jednostki

modułowej.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych, sprawdzianów praktycznych, testów
osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

65

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

oraz

oceniaj

ą

c jego prac

ę

, nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

okre

ś

lanie zdolno

ś

ci przewozowej szlaków i stacji kolejowych,

sporz

ą

dzanie rozkładów jazdy poci

ą

gów,

przygotowywanie składów poci

ą

gów pasa

ż

erskich do jazdy.

Podczas sprawdzania i oceniania projektów proponuje si

ę

zwróci

ć

uwag

ę

na:

trafno

ść

koncepcji projektu,

dobór materiałów

ź

ródłowych,

plan projektu,

podział zada

ń

oraz stopie

ń

zaanga

ż

owania uczestników w realizacj

ę

projektu,

stopie

ń

realizacji zamierzonych celów,

wykonanie projektu,

prezentacj

ę

projektu.

W ocenie

ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

uczniów

nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki

wszystkich metod sprawdzania wiedzy ucznia stosowanych przez
nauczyciela oraz wykonanie i prezentacje projektu.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

66

Jednostka modułowa 311[38].Z2.04
Wykonywanie manewrów taborem kolejowym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz,) powinien umie

ć

:

wyja

ś

ni

ć

cel wykonywania manewrów taborem kolejowym,

okre

ś

li

ć

obowi

ą

zki i kompetencje pracowników zatrudnionych przy

pracach manewrowych,

scharakteryzowa

ć

zasady wykonywania manewrów,

zaplanowa

ć

i wykona

ć

manewry taborem kolejowym,

sporz

ą

dzi

ć

karty

rozrz

ą

dowe

na

podstawie

dokumentów

przewozowych,

wykona

ć

sprz

ę

ganie i rozprz

ę

ganie manewruj

ą

cego taboru,

przekazywa

ć

sygnały rozpoczynaj

ą

ce manewr,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci stosowane w transporcie szynowym

i nada

ć

telegram,

zastosowa

ć

zasady porozumiewania si

ę

pracowników podczas pracy

manewrowej,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas wykonywania

jazd manewrowych taborem kolejowym.

2. Materiał nauczania

Poj

ę

cie i cel wykonywania manewrów taborem kolejowym.

Obowi

ą

zki i kompetencje pracowników zatrudnionych przy pracach

manewrowych.
Zasady wykonywania manewrów.
Technika wykonywania manewrów.
Zasady rozrz

ą

dzania wagonów.

Sygnały i ł

ą

czno

ść

stosowane podczas pracy manewrowej.

Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

podczas manewrów.

3.

Ć

wiczenia

Analizowanie regulaminu pracy manewrowej na posterunku ruchu.

Okre

ś

lanie obowi

ą

zków i kompetencji pracowników wykonuj

ą

cych

manewry taborem kolejowym.

Sporz

ą

dzanie planu jazd manewrowych taborem kolejowym.

Wykonywanie jazd manewrowych taborem kolejowym.

Przygotowywanie składu poci

ą

gu do rozrz

ą

dzania wagonów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

67

Wykonywanie sprz

ę

gania i rozprz

ę

gania manewruj

ą

cego taboru

kolejowego.

Sporz

ą

dzanie

karty

rozrz

ą

dowej

na

podstawie

dokumentów

przewozowych.

Przekazywanie sygnałów manewrowych przy pomocy sygnalizatorów

kształtowych i

ś

wietlnych.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Wielofunkcyjna makieta symulacyjna ruchu kolejowego z kompletem
dokumentacji techniczno-ruchowej, stosowanej na posterunkach ruchu
manewrowego.
Dokumentacja wykonywanych prac manewrowych.
Plan pracy stacji kolejowej.
Przepisy i instrukcje wewn

ę

trzne zarz

ą

dów kolei i przewo

ź

ników.

Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce warunków wykonywania manewrów.

Plansze obrazuj

ą

ce wykonywanie manewrów.

Regulamin pracy manewrowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce

wykonywania i nadzorowania manewrów taborem kolejowym.

Podczas realizacji tre

ś

ci programowych nale

ż

y korzysta

ć

z wiedzy

i

umiej

ę

tno

ś

ci

z

zakresu

jednostki

modułowej

311[38].Z1.03

Przygotowanie

poci

ą

gów

do

jazdy,

311[38].Z2.01

Stosowanie

sygnalizacji kolejowej, 311[38].Z2.02 Stosowanie urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem kolejowym i ł

ą

czno

ś

ci.

Skuteczno

ść

nauczania w du

ż

ym stopniu zale

ż

y od wła

ś

ciwego

doboru tre

ś

ci i metod nauczania. Dokonuj

ą

c wyboru metod nale

ż

y

preferowa

ć

takie, które zapewniaj

ą

:

wdro

ż

enie ucznia do samodzielnego i logicznego my

ś

lenia,

aktywny udział w rozwi

ą

zywaniu zada

ń

i problemów,

stosowanie zdobytej przez ucznia wiedzy w praktyce,

kształtowanie okre

ś

lonych nawyków i umiej

ę

tno

ś

ci.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: metoda projektów, metoda tekstu przewodniego, pokazu
z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

nauczyciel powinien

zapozna

ć

uczniów z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

cymi na danym

stanowisku pracy oraz przeprowadzi

ć

instrukta

ż

wst

ę

pny dotycz

ą

cy

wykonywania manewrów taborem kolejowym.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

68

Ka

ż

dy zespół uczniowski na podstawie planu jazd manewrowych

taborem

kolejowym

powinien

samodzielnie

zaplanowa

ć

jazdy

manewrowe.

Podczas realizacji programu wskazane jest prezentowanie filmów

dydaktycznych dotycz

ą

cych warunków wykonywania manewrów, a tak

ż

e

organizowanie wycieczek do stacji kolejowych, w celu zapoznania
uczniów z rzeczywistymi warunkami pracy oraz stosowanymi technikami
wykonywania manewrów.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

odbywa

ć

si

ę

w laboratorium techniki ruchu

kolejowego w grupie do 15 osób, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

systematycznie w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie okre

ś

lonych

kryteriów.

Podczas

oceny

nale

ż

y

sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów

w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

stosowanie

poj

ęć

technicznych

oraz

poprawno

ść

wnioskowania.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów kształcenia,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu tre

ś

ci

kształcenia jednostki modułowej.
Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y

zwróci

ć

uwag

ę

na:

planowanie jazd manewrowych taborem kolejowym,

wykonywanie manewrów taborem kolejowym,

sporz

ą

dzanie kart rozrz

ą

dowych.

W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

uczniów

nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki

wszystkich metod sprawdzania wiedzy ucznia stosowanych przez
nauczyciela.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

69

Jednostka modułowa 311[38].Z2.05
Sterowanie ruchem kolejowym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

zorganizowa

ć

i wykona

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z prowadzeniem ruchu

poci

ą

gów na szlakach i posterunkach ruchu,

okre

ś

li

ć

obowi

ą

zki dró

ż

ników przejazdowych,

powiadomi

ć

dró

ż

ników przejazdowych o odje

ź

dzie poci

ą

gów

i o innych okoliczno

ś

ciach zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

instrukcj

ą

,

wykona

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z przyjmowaniem, przepuszczaniem

i odprawianiem poci

ą

gów,

zapowiedzie

ć

telefoniczne

poci

ą

g

na

trasach

kolejowych

z półsamoczynn

ą

i samoczynn

ą

blokad

ę

liniow

ą

,

przyj

ąć

i odprawi

ć

poci

ą

g,

wyja

ś

ni

ć

zasady post

ę

powania podczas otwierania i zamykania

posterunków ruchu,

zaplanowa

ć

osłon

ę

poci

ą

gu na szlaku,

zamkn

ąć

tory i zaplanowa

ć

ruch poci

ą

gów inn

ą

tras

ą

,

przygotowa

ć

i zorganizowa

ć

ruch jednotorowy w dwóch kierunkach,

sporz

ą

dzi

ć

i dor

ę

czy

ć

rozkazy pisemne,

zaktualizowa

ć

ksi

ąż

k

ę

ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych,

przekaza

ć

i potwierdzi

ć

meldunek o ostrze

ż

eniach dora

ź

nych

w dzienniku telefonicznym,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia zdalnego sterowania ruchem,

przekaza

ć

informacje dru

ż

ynom poci

ą

gowym o obowi

ą

zuj

ą

cych

ostrze

ż

eniach,

wykorzysta

ć

urz

ą

dzenia komputerowej ewidencji ostrze

ż

e

ń

,

prowadzi

ć

ksi

ąż

k

ę

ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych,

posłu

ż

y

ć

si

ę

komputerowym wydrukiem rozkazu szczególnego "O",

zastosowa

ć

procedury post

ę

powania w sytuacjach awaryjnych,

zagro

ż

enia bezpiecze

ń

stwa ruchu i wypadkach kolejowych,

przestrzega

ć

trybu post

ę

powania po wypadkach kolejowych,

skorzysta

ć

z komputerowego oprogramowania wspomagaj

ą

cego

realizacj

ę

ruchu kolejowego,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej i ochrony

ś

rodowiska w czasie prowadzenia ruchu

kolejowego.



background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

70

2. Materiał nauczania

Zasady prowadzenia ruchu poci

ą

gów.

Powiadomienie dró

ż

ników przejazdowych o odje

ź

dzie poci

ą

gów

i o innych okoliczno

ś

ciach.

Telefoniczne zapowiadanie poci

ą

gów na szlakach wyposa

ż

onych

w półsamoczynn

ą

i samoczynn

ą

blokad

ę

liniow

ą

.

Technika i organizacja wjazdu poci

ą

gu na stacj

ę

.

Technika oraz organizacja wyjazdu i przejazdu poci

ą

gu przez stacj

ę

.

Zamkni

ę

cie torów i prowadzenie ruchu podczas zamkni

ęć

.

Post

ę

powanie w razie otwarcia i zamkni

ę

cia posterunków ruchu.

Zakłócenia w ruchu poci

ą

gów.

Rozkazy pisemne.
Ewidencja ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych.

Zdalne sterowanie ruchem kolejowym.
Wypadki i wydarzenia kolejowe.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

i ochrony

ś

rodowiska w czasie prowadzenia ruchu kolejowego.

3.

Ć

wiczenia

Planowanie

ruchu

poci

ą

gów

na

linii

kolejowej

zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi zasadami.

Planowanie ruchu poci

ą

gów przez stacj

ę

kolejow

ą

.

Prowadzenie ksi

ąż

ki ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych.

Sporz

ą

dzanie rozkazów pisemnych.

Prowadzenie dziennika ruchu poci

ą

gów.

Prowadzenie

ruchu

poci

ą

gów

z

wykorzystaniem

urz

ą

dze

ń

radioł

ą

czno

ś

ci.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Wielofunkcyjna makieta symulacyjna ruchu kolejowego z kompletem
dokumentacji techniczno-ruchowej stosowanej na posterunkach ruchu.
Ksi

ąż

ka ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych.

Wewn

ę

trzne rozkłady jazdy.

Przepisy i instrukcje wewn

ę

trzne zarz

ą

dów kolei i przewo

ź

ników.

Filmy, plansze, slajdy dotycz

ą

ce eksploatacji kolei.

Programy symulacyjne dotycz

ą

ce prowadzenia ruchu kolejowego oraz

wspomagania procesu przewozowego.
Komputer z dost

ę

pem do Internetu.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci bezpiecznego sterowania ruchem kolejowym.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

71

Program powinien by

ć

realizowany w korelacji z jednostk

ą

modułow

ą

311[38].Z4 Wykonywanie manewrów taborem kolejowym.

W pracy nauczyciela powinny znale

źć

zastosowanie aktywizuj

ą

ce

metody nauczania, takie jak: metoda przypadków, metoda tekstu
przewodniego, inscenizacji, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych. Na szczególn

ą

uwag

ę

zasługuje metoda przypadków.

Uczniowie na podstawie opisu okre

ś

lonych sytuacji zaistniałych podczas

przewozu i obsługi pasa

ż

erów lub przewozu towarów analizuj

ą

przyczyny i skutki wydarze

ń

, planuj

ą

okre

ś

lone rozwi

ą

zania dotycz

ą

ce

prowadzenia

ruchu

kolejowego

oraz

wspomagania

procesu

przewozowego.

Zamieszczone w programie

ć

wiczenia stanowi

ą

propozycj

ę

, któr

ą

nauczyciel mo

ż

e wykorzysta

ć

w czasie zaj

ęć

lub opracowa

ć

inne

ć

wiczenia wspomagaj

ą

ce realizacj

ę

programu jednostki modułowej.

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania

ć

wicze

ń

nauczyciel powinien

zapozna

ć

uczniów z przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz przeprowadzi

ć

instrukta

ż

wst

ę

pny dotycz

ą

cy

sterowania ruchem kolejowym.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w laboratorium techniki ruchu

kolejowego oraz laboratorium urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym

i ł

ą

czno

ś

ci w grupie do 15 uczniów, podzielonych na zespoły 2-4

osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na

podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

W kryteriach oceniania nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

poziom oraz zakres

opanowania przez uczniów wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze

szczegółowych celów kształcenia.

Nauczyciel

powinien

opracowa

ć

wymagania

edukacyjne

na

poszczególne stopnie szkolne.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

systematycznie w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej stosuj

ą

c:

sprawdziany ustne i pisemne,

sprawdziany praktyczne,

testy osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacj

ę

czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

Oceniaj

ą

c stopie

ń

opanowania wiedzy nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

planowanie i organizowanie w warunkach symulacyjnych ruchu

poci

ą

gów na wskazanym szlaku,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

72

planowanie i organizowanie w warunkach symulacyjnych ruchu

poci

ą

gów przez stacj

ę

,

prowadzenie ksi

ąż

ki ostrze

ż

e

ń

dora

ź

nych,

prowadzenie dziennika ruchu poci

ą

gów.

W ocenie ko

ń

cowej nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich stosowanych

przez nauczyciela metod sprawdzania osi

ą

gni

ęć

uczniów.




























background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

73

Moduł 311[38].Z3
Usługowa działalno

ść

kolei

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

organizowa

ć

obsług

ę

podró

ż

nych i ich baga

ż

y,

organizowa

ć

przewozy

ż

ywych zwierz

ą

t,

posługiwa

ć

si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów,

nadzorowa

ć

załadunek i wyładunek wagonów,

stosowa

ć

procedury przyj

ę

cia ładunku do przewozu,

organizowa

ć

przewozy

ładunków

niebezpiecznych

i ponadgabarytowych,

okre

ś

la

ć

przyczyny uszkodzenia, zagini

ę

cia, zamiany ładunku,

charakteryzowa

ć

zasady ubezpieczania osób i ładunku,

komunikowa

ć

si

ę

w j

ę

zyku obcym zawodowym,

tłumaczy

ć

teksty zawodowe z j

ę

zyka polskiego na j

ę

zyk obcy,

korzysta

ć

z obcoj

ę

zycznych

ź

ródeł informacji w celu pogł

ę

biania

i aktualizowania wiedzy zawodowej,

wykorzystywa

ć

techniki informatyczne w transporcie kolejowym,

prowadzi

ć

badania marketingowe dotycz

ą

ce usług kolejowych,

prowadzi

ć

promocj

ę

usług przewozów pasa

ż

erskich i towarowych,

korzysta

ć

z obcoj

ę

zycznych zasobów Internetu dotycz

ą

cych

transportu kolejowego,

korzysta

ć

z obcoj

ę

zycznych

ź

ródeł informacji w celu pogł

ę

bienia

i aktualizowania wiedzy zawodowej,

korzysta

ć

z

komputerowego

oprogramowania

u

ż

ytkowego

wspomagaj

ą

cego procesy transportowe, spedycyjne i logistyczne,

stosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.










background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

74

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[38].Z3.01

Obsługa podró

ż

nych

60

311[38].Z3.02

Obsługa przewozów towarowych

60

311[38].Z3.03

Wykonywanie załadunku towarów

40

311[38].Z3.04

Posługiwanie si

ę

j

ę

zykiem obcym zawodowym

54

311[38].Z3.05

Stosowanie technik informatycznych
w transporcie kolejowym

75

311[38].Z3.06

Prowadzenie działa

ń

marketingowych

75

Razem

364



3. Schemat układu jednostek modułowych























311[38].Z3

Usługowa działalno

ść

kolei

311[38].Z3.04

Posługiwanie si

ę

j

ę

zykiem

obcym zawodowym

311[38]. Z3.01

Obsługa podró

ż

nych

311[38]. Z3.02

Obsługa przewozów

towarowych

311[38]. Z3.03

Wykonywanie załadunku

towarów

311[38].Z3.05

Stosowanie technik

informatycznych w

transporcie kolejowym

311[38].Z3.06

Prowadzenie działa

ń

marketingowych

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

75

4. Literatura

B

ę

za S.: Nowe repetytorium z gramatyki j

ę

zyka niemieckiego.

Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2007
Białek E., Kos J.: Niemiecki jako j

ę

zyk biznesu. Vademecum z wzorami

zada

ń

i listów. Dolno

ś

l

ą

skie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 1995

Bolanowski H., Górzy

ń

ski A., Lisowski T.: Dokumenty handlu

zagranicznego. Gda

ń

ska Grupa Promocyjna S.A. Agencja Advisor,

Warszawa 1992
Brdulak H.: Rynek usług transportowo-spedycyjnych w Polsce - czynniki
popytowe. Mi

ę

dzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce, III edycja.

SGH, Warszawa 1997
Ciesielski M., Długosz J., Gołembska E.: Zarz

ą

dzanie przedsi

ę

biorstwem

transportowym. Akademia Ekonomiczna, Pozna

ń

1996

Ciesielski M.: Transport mi

ę

dzynarodowy. Akademia Ekonomiczna,

Pozna

ń

1995

Kolarski A., Bronowski T.: Eksploatacja handlowa kolei, WKiŁ,
Warszawa 1985
Mendyk E.: Graniczna odprawa ładunków - wa

ż

ne ogniwo logistycznego

ła

ń

cucha kolejowych przewozów towarowych. Materiały sympozjum

Politechniki Wrocławskiej i Polskiego Towarzystwa Logistycznego,
„Logistyka w transporcie towarów”, Wrocław 1998
Mendyk E.: Nowe technologie w transporcie kolejowym. Spedycja
i Transport, nr 9, Warszawa 1996
Neider J., Marciniak-Neider D.: Transport intermodalny. PWE, Warszawa
1997
Rydzykowski W., Wojewódzka-Król K. (red.): Transport. PWN,
Warszawa 1997
Stein J.: Bankwesen in Deutschland Bank Verlag, Koeln 1993

Wykaz literatury nale

ż

y aktualizowa

ć

w miar

ę

ukazywania si

ę

nowych

pozycji wydawniczych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

76

Jednostka modułowa 311[38].Z3.01
Obsługa podró

ż

nych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

wyszuka

ć

poł

ą

czenia na podstawie rozkładu jazdy poci

ą

gów

pomi

ę

dzy okre

ś

lonymi punktami,

wyszuka

ć

w Internecie poł

ą

czenia kolejowe pomi

ę

dzy okre

ś

lonymi

punktami,

posłu

ż

y

ć

si

ę

kolejow

ą

instrukcj

ą

przewozu pasa

ż

erów,

okre

ś

li

ć

uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów kolej

ą

w komunikacji krajowej,

obliczy

ć

nale

ż

no

ść

za przejazd zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

taryf

ą

,

obliczy

ć

nale

ż

no

ść

za przewóz towarów zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cym

cennikiem,

obliczy

ć

nale

ż

no

ść

za

przewóz

przesyłek

baga

ż

owych

i ekspresowych zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cym cennikiem,

scharakteryzowa

ć

sposób dochodzenia roszcze

ń

za przejazd przez

przewo

ź

nika i podró

ż

nego,

obliczy

ć

nale

ż

no

ść

za niewykorzystany bilet,

zorganizowa

ć

przewóz osób chorych i niepełnosprawnym,

okre

ś

li

ć

warunki umowy ubezpieczeniowej,

ubezpieczy

ć

ładunek na czas transportu,

okre

ś

li

ć

roszczenie z tytułu ubezpieczenia,

sporz

ą

dzi

ć

reklamacj

ę

usługi kolejowej,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej i ochrony

ś

rodowiska w czasie obsługiwania

podró

ż

nych.

2. Materiał nauczania

Przewóz osób i opłaty za przewóz.
Zasady obliczania nale

ż

no

ś

ci za przejazd kolej

ą

, przewóz towarów oraz

przesyłek baga

ż

owych i ekspresowych.

Ulgi przejazdowe. Tryb zwracania nale

ż

no

ś

ci za przejazd.

Przewóz osób chorych, wojskowych i wi

ęź

niów.

Przewóz zwierz

ą

t.

Przewozy w komunikacji mi

ę

dzynarodowej.

Ubezpieczenia ładunku i osób.
Reklamacje.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz ochrony

ś

rodowiska w czasie obsługiwania podró

ż

nych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

77

3.

Ć

wiczenia

Wyszukiwanie

poł

ą

cze

ń

kolejowych

z

okre

ś

lonym

punktem

pocz

ą

tkowym i docelowym.

Obliczanie odległo

ś

ci taryfowych na podstawie atlasu odległo

ś

ci.

Obliczanie nale

ż

no

ś

ci za przejazd zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

taryf

ą

i przysługuj

ą

cymi ulgami.

Wystawienie biletów na przejazd zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami.

Sporz

ą

dzenie reklamacji usługi transportowej.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Atlas odległo

ś

ci kolejowych.

Ustawa o ubezpieczeniach wraz z aktami wykonawczymi.
Oferty firm ubezpieczeniowych. Wzory umów ubezpieczeniowych.
Podr

ę

czniki taryfowe oraz wykazy taryf przewozowych i celnych.

Oprogramowanie komputerowe działu obsługi pasa

ż

erskiej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program

jednostki

modułowej

obejmuje

podstawowe

tre

ś

ci

kształcenia z zakresu obsługiwania podró

ż

nych.

Podczas procesu nauczania-uczenia si

ę

nale

ż

y odwoływa

ć

si

ę

do

wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci nabytych przez uczniów w jednostce

modułowej 311[38].O1.02 Stosowanie prawa transportu kolejowego oraz
311[38].Z2.03 Organizowanie ruchu kolejowego.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej proponuje si

ę

stosowa

ć

aktywizuj

ą

ce metody nauczania: pogadanki dydaktycznej,

dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Wskazane jest korzystanie z Internetu w celu pozyskiwania informacji

na temat poł

ą

cze

ń

kolejowych oraz ubezpieczenia osób i ładunków.

Podczas

ć

wicze

ń

uczniowie powinni posługiwa

ć

si

ę

kolejowymi

rozkładami jazdy oraz wyszukiwark

ą

poł

ą

cze

ń

.

Tre

ś

ci programowe powinny by

ć

realizowane w ró

ż

nych formach

organizacyjnych. Zaj

ę

cia teoretyczne nale

ż

y uzupełni

ć

ć

wiczeniami

praktycznymi wykonywanymi w grupach.

Podczas

wykonywania

ć

wicze

ń

,

ucze

ń

powinien

opanowa

ć

umiej

ę

tno

ś

ci, takie jak:

wyszukiwanie

poł

ą

cze

ń

kolejowych

z

dowolnym

punktem

pocz

ą

tkowym i docelowym,

posługiwanie si

ę

atlasem odległo

ś

ci kolejowych,

obsługiwanie kas fiskalnych w zakresie przewozu osób i towarów,

sporz

ą

dzenie reklamacji usługi transportowej.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

78

Zaj

ę

cia nale

ż

y prowadzi

ć

w pracowni eksploatacji handlowej kolei

w grupach do 15 uczniów.

Ć

wiczenia powinny by

ć

realizowane

indywidualnie lub w zespołach 2-4 osobowych.

Praca

w

grupie

pozwala

na

kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci

ponadzawodowych,

takich

jak:

komunikowanie

si

ę

,

zespołowe

podejmowanie decyzji, prezentowanie wykonanych prac.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie post

ę

pów uczniów nale

ż

y dokonywa

ć

systematycznie na podstawie okre

ś

lonych kryteriów. Powinno ono

dostarczy

ć

informacji o zakresie i stopniu opanowania umiej

ę

tno

ś

ci

okre

ś

lonych w szczegółowych celach kształcenia jednostki modułowej.

Wskazane jest, aby nauczyciel dokonał hierarchizacji celów.

Przed przyst

ą

pieniem do realizacji

ć

wicze

ń

nale

ż

y sprawdzianem

pisemnym lub ustnym potwierdzi

ć

znajomo

ść

przez uczniów przepisów

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz

stosowania prawa transportu kolejowego.

W trakcie realizacji programu jednostki modułowej nale

ż

y ocenia

ć

osi

ą

gni

ę

cia uczniów na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Ucze

ń

powinien samodzielnie sprawdzi

ć

wyniki swojej pracy według

arkusza oceny post

ę

pów. Wskazane jest stosowanie pomiaru osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych

z

zastosowaniem

testu

osi

ą

gni

ęć

dla

ka

ż

dego

szczegółowego celu kształcenia oraz na zako

ń

czenie realizacji programu

jednostki modułowej.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

i dokonuj

ą

c oceny pracy, nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

organizacj

ę

pracy w trakcie realizacji zada

ń

,

korzystanie z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji,

poprawne i sprawne wykonanie pracy,

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

W ocenie ko

ń

cowej po zrealizowaniu programu jednostki modułowej

nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela

metod sprawdzania osi

ą

gni

ęć

uczniów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

79

Jednostka modułowa 311[38].Z3.02
Obsługa przewozów towarowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

wyja

ś

nij poj

ę

cia: przewo

ź

nik, przechowywanie, spedytor, logistyka,

scharakteryzowa

ć

wymagania stawiane przewozom towarowym,

okre

ś

li

ć

znaczenie centrów logistycznych w transporcie kolejowym,

posłu

ż

y

ć

si

ę

taryfami i instrukcjami przewozu towarów,

sklasyfikowa

ć

ładunki według ró

ż

nych kryteriów,

zastosowa

ć

procedury eksploatacyjne,

oznakowa

ć

towary i wagony zgodne z przepisami o transporcie

materiałów,

rozpozna

ć

znaki ostrzegawcze stosowane na wagonach kolejowych,

przygotowa

ć

dokumentacj

ę

przewozu, załadunku i wyładunku

towarów,

ustali

ć

nale

ż

no

ść

za przewóz towarów,

przeprowadzi

ć

przegl

ą

dy techniczne składu poci

ą

gu,

oceni

ć

stan

techniczny

składu

poci

ą

gu

na

podstawie

przeprowadzonych bada

ń

diagnostycznych,

sklasyfikowa

ć

materiały niebezpieczne,

dokona

ć

doboru

ś

rodków transportu szynowego do realizacji zadania

przewozowego,

zorganizowa

ć

przewozy

ładunków

niebezpiecznych

zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami prawa przewozowego,

zorganizowa

ć

przewozy

ż

ywych zwierz

ą

t,

zorganizowa

ć

przewozy ładunków wojskowych,

zorganizowa

ć

przewozy ładunków ponadgabarytowych zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami prawa przewozowego,

ustali

ć

liczb

ę

i wielko

ść

składów poci

ą

gów zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami,

zorganizowa

ć

i koordynowa

ć

masowe przewozy towarowe,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas przewozu

towarów.

2. Materiał nauczania

Przewóz, spedycja, przechowywanie.
Klasyfikacja ładunków.
Procedury eksploatacyjne.
Znakowanie i umieszczanie znaków ostrzegawczych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

80

Dokumentacja przewozu, załadunku i wyładunku.
Ocena stanu technicznego taboru.
Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych.
Przewóz ładunków niebezpiecznych.
Przewóz ładunków nadzwyczajnych, wojskowych i

ż

ywych zwierz

ą

t.

Przewóz

w

komunikacji

wewn

ę

trznej

wagonów

załadowanych

przesyłkami przekraczaj

ą

cymi skrajni

ę

ładunkow

ą

lub wyj

ą

tkowo

ci

ęż

kimi.

Organizacja masowych przewozów towarowych.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej

oraz

ochrony

ś

rodowiska

dotycz

ą

ce

obsługiwania

przewozów

towarowych.

3.

Ć

wiczenia

Przygotowywanie dokumentacji przewozu, załadunku i wyładunku

towarów.

Przygotowywanie rozkładu jazdy dla przewozów towarowych.

Wyznaczanie drogi przewozu ładunków specjalnych.

Organizowanie przewozu materiałów niebezpiecznych.

Organizowanie przewozu ładunków nadzwyczajnych i wojskowych.

Przygotowywanie wagonów do transportu

ż

ywych zwierz

ą

t zgodnie

z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami.

Planowanie i organizowanie przewozu

ż

ywych zwierz

ą

t.

Organizowanie i koordynowanie masowych przewozów towarowych.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Podr

ę

czniki taryfowe.

Taryfy przewozowe i celne.
Oprogramowanie komputerowe działu obsługi towarowej.
Formularze druków obsługi przewozów towarowych.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce

obsługi transportu towarowego oraz przygotowywana dokumentacji
przewozów towarowych.

W trakcie realizacji tre

ś

ci programowych nale

ż

y korzysta

ć

z wiedzy

i

umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów

nabytych

w

jednostkach

modułowych

311[38].O1.02 Stosowanie prawa transportu kolejowego, 311[38].Z2.03
Organizowanie ruchu kolejowego.

Umiej

ę

tno

ś

ci ukształtowane w tej jednostce modułowej b

ę

d

ą

wykorzystywane w jednostce 311[38].Z4.01 Planowanie i organizacja
przewozu towarów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

81

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

ż

y wdra

ż

a

ć

uczniów do samodzielnej pracy, studiowania literatury i czasopism
zawodowych oraz korzystania z zasobów Internetu. Wskazane jest
równie

ż

kształtowanie, takich cech jak: uczciwo

ść

, odpowiedzialno

ść

,

dokładno

ść

oraz umiej

ę

tno

ść

pracy w zespole.

Zaleca si

ę

, aby podczas realizacji programu stosowa

ć

aktywizuj

ą

ce

metody nauczania: dyskusj

ę

dydaktyczn

ą

, inscenizacj

ę

, przypadków,

tekstu przewodniego i

ć

wicze

ń

praktycznych.

Ć

wiczenia mo

ż

na realizowa

ć

metod

ą

tekstu przewodniego. Ucze

ń

wówczas samodzielnie wykonuje zadania za pomoc

ą

przygotowanych

przez nauczyciela tekstów przewodnich oraz planuje wykonanie zadania
korzystaj

ą

c z materiałów

ź

ródłowych.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w pracowni eksploatacji handlowej

kolei, w grupach do 15 uczniów.

Ć

wiczenia powinny by

ć

realizowane

indywidualnie lub w zespołach 2-4 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie
okre

ś

lonych kryteriów.

Podczas kontroli i oceny nale

ż

y sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci uczniów

w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi,

stosowanie

poj

ęć

technicznych

oraz

poprawno

ść

wnioskowania.

Proces oceniania powinien obejmowa

ć

:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów kształcenia,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu programu

jednostki modułowej.
Oceny uczniów nale

ż

y dokonywa

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.




background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

82

Podczas obserwacji nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

organizowanie

przewozu

ładunków

niebezpiecznych

i ponadgabarytowych,

ustalanie nale

ż

no

ś

ci za przewóz ładunków,

stosowanie zasad prowadzenia sprawozdawczo

ś

ci w zakresie obsługi

przewozów towarowych.
W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich

metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

83

Jednostka modułowa 311[38].Z3.03
Wykonywanie załadunku towarów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas załadunku

i wyładunku wagonów,

scharakteryzowa

ć

zasady rozmieszczania towarów w wagonie,

wykorzysta

ć

ś

rodki transportowe do przewozu ró

ż

nych towarów

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi zasadami,

dobra

ć

techniki bezpiecznego załadunku i wyładunku wagonów,

przyj

ąć

ładunek do przewozu zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

procedur

ą

,

rozmie

ś

ci

ć

i zabezpieczy

ć

ładunek w wagonach,

okre

ś

li

ć

skutki nieprawidłowego zabezpieczenia ładunku,

wykona

ć

załadunek i wyładunek wagonów zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami,

nadzorowa

ć

załadunek i wyładunek wagonów,

skontrolowa

ć

stan wagonu po wyładowaniu i załadowaniu,

obliczy

ć

zdolno

ść

przetwórcz

ą

stacji,

obliczy

ć

zdolno

ść

ładunkow

ą

stacji,

posłu

ż

y

ć

si

ę

schematem załadunku i mocowania ładunku na składzie

kolejowym.

2. Materiał nauczania

Bezpiecze

ń

stwo w czasie załadunku wagonów.

Zasady rozmieszczanie towarów w wagonie.
Zasady doboru ładunków w jednym

ś

rodku transportowym.

Sposoby zabezpieczania ładunku w wagonach.
Zdolno

ść

przetwórcza stacji.

Zdolno

ść

ładunkowa stacji.

Dokumentacja załadunku i wyładunku towarów.

3.

Ć

wiczenia

Obliczanie wykorzystania pojemno

ś

ci wagonu.

Sporz

ą

dzanie schematów i planów załadunku i wyładunku towarów

na składzie kolejowym.

Planowanie rozmieszczania towarów w wagonach.

Dobieranie sposobu zabezpieczania ładunku w wagonie.

Zabezpieczanie ładunku w wagonie zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

84

Obliczanie zdolno

ś

ci przetwórczej stacji.

Obliczanie zdolno

ś

ci ładunkowej stacji.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Oprogramowanie komputerowe działu obsługi towarowej.
Katalogi wagonów i ładunków.
Formularze druków dotycz

ą

ce załadunku i wyładunku towarów.

Schemat załadunku i mocowania ładunku na składzie kolejowym.
Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce załadunku towarów do ró

ż

nych

ś

rodków

transportu kolejowego.
Filmy dydaktyczne dotycz

ą

ce zasad ładowania i przewozu towarów

ś

rodkami transportu kolejowego.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotycz

ą

ce zasad

rozmieszczania i doboru ładunków w jednym

ś

rodku transportowym oraz

sposobów zabezpieczania ładunku w wagonach.

Podczas realizacji programu nauczania nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na

kształtowanie nawyku prawidłowego zachowania si

ę

podczas załadunku

i wyładunku towarów oraz konieczno

ść

przestrzegania zasad

prawidłowego rozmieszczania i zabezpieczania ładunków w wagonach.

W procesie kształcenia proponuje si

ę

stosowanie takich metod

nauczania, jak: metoda tekstu przewodniego, metoda projektów, pokazu
z instrukta

ż

em, pokazu z obja

ś

nieniem oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Wskazane jest, aby uczniowie indywidualnie lub w kilkuosobowych

zespołach opracowali projekty na temat planowania i doboru towarów do
przewozu w jednym

ś

rodku transportowym. Metoda projektów umo

ż

liwia

kształtowanie umiej

ę

tno

ś

ci korzystania z ró

ż

nych

ź

ródeł informacji,

stosowania

wiedzy

teoretycznej,

rozwi

ą

zywania

problemów,

podejmowania decyzji.

Ć

wiczenia, zaproponowane w programie jednostki modułowej,

pozwol

ą

na indywidualizacj

ę

procesu nauczania, efektywniejsze

wykorzystanie pomocy dydaktycznych oraz ułatwiaj

ą

zrozumienie

realizowanych tre

ś

ci kształcenia. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie,

instrukcje do

ć

wicze

ń

, przykładowe formularze druków dotycz

ą

ce

załadunku i wyładunku towarów, opisy przypadków, normy, katalogi.

W procesie dydaktycznym wskazane jest prezentowanie filmów

dydaktycznych dotycz

ą

cych załadunku i wyładunku towarów do ró

ż

nych

ś

rodków transportu kolejowego, a tak

ż

e organizowanie wycieczek do

kolejowych

firm

transportowych,

w

celu

zapoznania

uczniów

z rzeczywistymi warunkami pracy, stosowanymi metodami załadunku
i wyładunku towarów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

85

Ć

wiczenia nale

ż

y prowadzi

ć

w laboratorium techniki ruchu kolejowego

i w pracowni dróg kolejowych i taboru kolejowego w grupach do 15
uczniów, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

ę

dnia

ć

poziom wiadomo

ś

ci oraz

zakres opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze

szczegółowych celów kształcenia. Ocena powinna stymulowa

ć

aktywno

ść

ucznia i zapewni

ć

mu poczucie satysfakcji na ka

ż

dym etapie

kształcenia.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów proponuje si

ę

sprawdza

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

.

Obserwuj

ą

c czynno

ś

ci ucznia podczas wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y

zwróci

ć

uwag

ę

na:

obliczanie wykorzystania pojemno

ś

ci wagonu,

rozmieszczanie ładunków w wagonie,

zabezpieczanie ładunku w wagonie zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami,

obliczanie zdolno

ś

ci przetwórczej stacji,

obliczanie zdolno

ś

ci ładunkowej stacji,

stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy podczas

załadunku i wyładunku wagonów.
W ko

ń

cowej ocenie osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich

metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.



background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

86

Jednostka modułowa 311[38].Z3.04
Posługiwanie si

ę

j

ę

zykiem obcym zawodowym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

posłu

ż

y

ć

si

ę

j

ę

zykiem obcym w zakresie wykonywanych zada

ń

,

porozumie

ć

si

ę

z uczestnikami procesu pracy wykorzystuj

ą

c

słownictwo zawodowe,

wyja

ś

ni

ć

w j

ę

zyku obcym zasady przygotowywania wagonów

i pojazdów trakcyjnych do ruchu,

opisa

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z obsług

ą

ruchu pasa

ż

erskiego

i odpraw

ą

osób,

scharakteryzowa

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z rozliczeniem nale

ż

no

ś

ci za

przewóz,

przetłumaczy

ć

z j

ę

zyka obcego dokumentacj

ę

dotycz

ą

c

ą

przewozu

osób i ładunków,

sporz

ą

dzi

ć

dokumenty dotycz

ą

ce przewozu osób i przesyłek

towarowych,

przeprowadzi

ć

negocjacje

z

klientem

w

zakresie

usług

transportowych,

zinterpretowa

ć

tre

ść

dokumentów niezb

ę

dnych do prowadzenia prac

przewozowych,

sporz

ą

dzi

ć

ofert

ę

dla klienta,

uzyska

ć

informacj

ę

o stanie zdrowia podró

ż

nego na podstawie

wywiadu,

skorzysta

ć

z ró

ż

nych form płatno

ś

ci i rozlicze

ń

za usługi transportowe,

opisa

ć

zasady doboru

ś

rodków transportu do realizacji okre

ś

lonych

zada

ń

transportowych,

odczyta

ć

oznakowanie

ładunków

niebezpiecznych

i ponadgabarytowych,

sporz

ą

dzi

ć

w j

ę

zyku obcym korespondencj

ę

słu

ż

bow

ą

,

napisa

ć

list motywacyjny,

ż

yciorys, podanie o prac

ę

,

przeprowadzi

ć

rozmowy dotycz

ą

ce spraw zawodowych i sytuacji

z

ż

ycia codziennego,

posłu

ż

y

ć

si

ę

obcoj

ę

zycznymi rozkładami jazdy,

skorzysta

ć

z katalogów, ofert, literatury zawodowej oraz informacji

zamieszczonych w Internecie w j

ę

zyku obcym.

2. Materiał nauczania

Terminologia zawodowa z zastosowaniem j

ę

zyka obcego.

Technologia przygotowania wagonów i pojazdów trakcyjnych do ruchu.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

87

Obsługa pojazdów trakcyjnych i wagonów pasa

ż

erskich.

Obsługa przewozów pasa

ż

erskich - komunikowanie si

ę

z pasa

ż

erami.

Dokumenty zwi

ą

zane z odpraw

ą

osób i ładunków.

Rozliczenia nale

ż

no

ś

ci przewozowych.

Przewóz ładunków.
Negocjacje z klientem posługuj

ą

cym si

ę

j

ę

zykiem obcym.

Akty prawne wydane w j

ę

zyku obcym.

Wyra

ż

anie

żą

da

ń

i

ż

ycze

ń

w j

ę

zyku obcym.

Ś

rodki płatnicze, rodzaje płatno

ś

ci, analiza kosztów.

Rodzaje

ś

rodków transportu.

Rozkłady jazdy poci

ą

gów.

Sprawno

ść

posługiwania si

ę

j

ę

zykiem obcym w zakresie: mówienia,

słuchania, czytania, wymowy, ortografii, stosowania odpowiednich form
grzeczno

ś

ciowych, prowadzenia rozmów towarzyskich i handlowych

oraz korespondencji.

3.

Ć

wiczenia

Nadawanie

komunikatów

zwi

ą

zanych

z

ruchem

poci

ą

gów

i bezpiecze

ń

stwem podró

ż

nych w poci

ą

gu i na stacji.

Informowanie podró

ż

nych o trasie podró

ż

y, rozkładzie jazdy

poci

ą

gów, cenach biletów.

Wypełnianie dokumentów przewozowych ładunku.

Redagowanie raportów, notatek i korespondencji słu

ż

bowej.

Opisywanie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z obsług

ą

ś

rodków trakcyjnych

w j

ę

zyku obcym.

Okre

ś

lanie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z obsług

ą

wagonów i odpraw

ą

pasa

ż

erów w j

ę

zyku obcym.

Okre

ś

lanie zada

ń

zawodowych przewo

ź

nika transportu kolejowego.

Sporz

ą

dzanie dokumentacji dotycz

ą

cej przewozu osób i ładunków

w j

ę

zyku obcym.

Posługiwanie si

ę

dokumentacj

ą

transportu kolejowego dotycz

ą

c

ą

przewozu osób i ładunków.

Prowadzenie negocjacji handlowych z j

ę

zyku obcym.

Wyszukiwanie i pozyskiwanie informacji dotycz

ą

cych transportu

kolejowego.

Odczytywanie informacji prezentowanych w katalogach, ofertach,

Internecie.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Słowniki techniczne i ogólne.
Obcoj

ę

zyczna literatura zawodowa.

Instrukcje obsługi podró

ż

nych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

88

Przepisy prawa dotycz

ą

ce transportu osób i towarów kolej

ą

.

Wzory druków i formularzy dotycz

ą

cych przewozu osób i ładunków

kolej

ą

.

Programy multimedialne.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci skutecznego komunikowania si

ę

w j

ę

zyku obcym

zawodowym z kontrahentami i klientami firm spedycyjnych, korzystania
z ró

ż

nych

ź

ródeł obcoj

ę

zycznej informacji zawodowej oraz redagowania

tekstów zawodowych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

ż

y wykorzysta

ć

wiedz

ę

uczniów z zakresu j

ę

zyka obcego zdobyt

ą

we wcze

ś

niejszych

etapach kształcenia.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

prowadzone w porozumieniu z nauczycielami

kształcenia zawodowego w celu skorelowania materiału nauczania
i tematyki

ć

wicze

ń

.

Realizacja programu nauczania wymaga stosowania ró

ż

nych metod

nauczania, takich jak: dyskusji dydaktycznej, inscenizacji, metody tekstu
przewodniego oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały obcoj

ę

zyczne potrzebne

do wykonania

ć

wicze

ń

, jak: obcoj

ę

zyczne czasopisma o tematyce

kolejowej, komputerowe programy dydaktyczne, podr

ę

czniki oraz wzory

autentycznych formularzy, druków i pism.

W trakcie

ć

wicze

ń

wskazane jest stosowanie dodatkowych bod

ź

ców

słuchowych lub wzrokowych np. prezentacji multimedialnych, filmów
dydaktycznych.

Polecanym

ć

wiczeniem kształtuj

ą

cym sprawno

ść

mówienia s

ą

symulacje, polegaj

ą

ce na zaaran

ż

owaniu prawdopodobnych sytuacji

zawodowych.

Zamieszczone w programie

ć

wiczenia nale

ż

y traktowa

ć

jako

propozycje, nauczyciel mo

ż

e zaplanowa

ć

szereg innych

ć

wicze

ń

o zró

ż

nicowanym stopniu trudno

ś

ci, dostosowanych do mo

ż

liwo

ś

ci

ucznia i szkoły.

Zaj

ę

cia powinny odbywa

ć

si

ę

w grupach do 15 osób w odpowiednio

przygotowanym pomieszczeniu dydaktycznym.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

systematycznie, przez cały czas realizacji programu jednostki
modułowej, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów. Sprawdzanie osi

ą

gni

ęć

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

89

powinno dostarczy

ć

informacji nauczycielowi i uczniowi o zakresie

i poziomie opanowania umiej

ę

tno

ś

ci okre

ś

lonych w celach kształcenia.

Do sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów zaleca

si

ę

stosowa

ć

: sprawdziany pisemne i ustne, testy osi

ą

gni

ęć

szkolnych

oraz sprawdziany praktyczne.

Umiej

ę

tno

ś

ci praktyczne proponuje si

ę

sprawdza

ć

przez obserwacj

ę

czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia w trakcie

ć

wicze

ń

.

Oceniaj

ą

c osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

czytanie ze zrozumieniem tekstów zawieraj

ą

cych słownictwo

zawodowe,

słuchanie ze zrozumieniem,

posługiwanie si

ę

obcoj

ę

zycznym słownictwem zawodowym oraz

stosowanie zwrotów i polece

ń

zwi

ą

zanych z transportem kolejowym,

prowadzenie negocjacji dotycz

ą

cych usług transportowych,

poprawne zapisywanie sformułowa

ń

w j

ę

zyku obcym zawodowym.

Kontrol

ę

poprawno

ś

ci wykonywania

ć

wicze

ń

nale

ż

y prowadzi

ć

podczas ich realizacji i po zako

ń

czeniu.

Wa

ż

ne jest, aby nauczyciel doceniał samodzieln

ą

prac

ę

ucznia, jego

inicjatyw

ę

w

poszarzaniu

wiedzy,

stosowanie

obcoj

ę

zycznego

słownictwa oraz korzystanie z obcoj

ę

zycznej literatury zawodowej

dotycz

ą

cej prowadzenia działalno

ś

ci transportowej.

W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

uczniów, po zako

ń

czeniu realizacji

programu jednostki modułowej, nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich

stosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osi

ą

gni

ęć

uczniów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

90

Jednostka modułowa 311[38]. Z3.05
Stosowanie technik informatycznych w transporcie
kolejowym

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

obsłu

ż

y

ć

sprz

ę

t komputerowy z typowymi urz

ą

dzeniami peryferyjnymi,

posłu

ż

y

ć

si

ę

systemem operacyjnym komputera,

zastosowa

ć

zasady redagowania pism,

zastosowa

ć

zasady

redagowania

dokumentów

jedno-

wielostronicowych,

skorzysta

ć

z typowych aplikacji: edytor tekstów, program graficzny,

baza danych, arkusz kalkulacyjny,

skorzysta

ć

z informacji zawartych w bazach danych z zakresu

transportu kolejowego,

przygotowa

ć

dokument tekstowy wraz z tabelami, wykresami,

rysunkami i fotografiami,

skorzysta

ć

z typowych programów u

ż

ytkowych stosowanych

w kolejnictwie,

skorzysta

ć

z obcoj

ę

zycznych zasobów Internetu zwi

ą

zanych

z tematyk

ą

zawodow

ą

,

skorzysta

ć

z Internetu i narz

ę

dzi internetowych w celu przesyłania

i gromadzenia informacji,

wykorzysta

ć

systemy informatyczne w kontaktach z klientami,

sporz

ą

dzi

ć

korespondencj

ę

słu

ż

bow

ą

w j

ę

zyku polskim i obcym,

zredagowa

ć

podstawowe dokumenty zgodnie z wymaganiami rynku

pracy,

nawi

ą

za

ć

ł

ą

czno

ść

w j

ę

zyku polskim i obcym w niebezpiecze

ń

stwie

i dla zapewnienia bezpiecze

ń

stwa,

przygotowa

ć

dokumentacj

ę

kolejow

ą

z wykorzystaniem narz

ę

dzi

informatycznych,

sporz

ą

dzi

ć

sprawozdanie o pracy wagonów,

sporz

ą

dzi

ć

sprawozdawczo

ść

kasow

ą

,

sporz

ą

dzi

ć

statystyk

ę

z odprawy osób i przesyłek,

posłu

ż

y

ć

si

ę

specjalistycznymi programami komputerowymi,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpo

ż

arowej w transporcie kolejowym.


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

91

2. Materiał nauczania

Przygotowanie komputera do pracy.
Podstawy redagowania dokumentów tekstowych.
Podstawy redagowania dokumentów transportowych.
Arkusz kalkulacyjny w transporcie.
Baza danych, formularze, opracowywanie raportów.
Zawodowe programy specjalistyczne.
Internet, podstawowe funkcje przegl

ą

darek, Serwisy WWW, poczta

elektroniczna.
Korespondencja słu

ż

bowa, korespondencja w j

ę

zyku obcym.

Dokumentacja kolejowa.
Przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

ż

arowej

w kolejnictwie.

3.

Ć

wiczenia

Wyszukiwanie w bazie danych informacji w j

ę

zyku polskim

i obcym dotycz

ą

cej transportu kolejowego.

Opracowywanie bazy danych dotycz

ą

cej transportu towarów i osób

na okre

ś

lonej trasie w formie graficznej.

Korzystanie z przegl

ą

darek internetowych i przegl

ą

danie serwisów

www.

Redagowanie korespondencji słu

ż

bowej.

Nawi

ą

zywanie i wymiana korespondencji słu

ż

bowej.

Ewidencjonowanie

nale

ż

no

ś

ci

z

tytułu

ś

wiadczonych

usług

transportowych.

Analizowanie

dokumentacji

technicznej

oraz

normatywów

dotycz

ą

cych transportu kolejowego.

Sporz

ą

dzanie wykresów graficznych na podstawie okre

ś

lonych

danych.

Przesyłanie informacji dotycz

ą

cej transportu kolejowego przy pomocy

Internetu.

Nawi

ą

zywanie i prowadzenie ł

ą

czno

ś

ci w j

ę

zyku polskim i obcym

w niebezpiecze

ń

stwie i dla zapewnienia bezpiecze

ń

stwa - symulacja.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Laboratorium komputerowe wielostanowiskowe z podł

ą

czeniem do

Internetu.
Oprogramowanie specjalistyczne: System Ewidencji Biletów, Rezerwacji
i Miejscówek „Kurs - 90”, MOPS - Modelowa Organizacja Pracy Stacji,
Rozkład Jazdy (Hafas), Wykres i Siatka - system wspomagania
konstruowania rozkładu jazdy poci

ą

gów, SKPZ - System Kierowania

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

92

Przewozami i Zarz

ą

dzania Przedsi

ę

biorstwem PKP, EWAG - ewidencja

wagonów.
Oprogramowanie Microsoft Office.
Drukarka, skaner, fax, tablet.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci posługiwania si

ę

programami komputerowymi oraz

stosowania technik informatycznych w transporcie kolejowym.

W procesie nauczania - uczenia si

ę

nale

ż

y odwoływa

ć

si

ę

do

wiadomo

ś

ci

i

umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów

zdobytych

na

zaj

ę

ciach

dydaktycznych z zakresu informatyki oraz j

ę

zyka obcego.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane metodami aktywizuj

ą

cymi, takimi

jak: metoda tekstu przewodniego, dyskusja dydaktyczna, metoda
inscenizacji, metoda przypadków oraz

ć

wicze

ń

praktycznych.

Czas przeznaczony na kształtowanie poszczególnych umiej

ę

tno

ś

ci

powinien by

ć

dostosowany do mo

ż

liwo

ś

ci uczniów.

Oprogramowanie symulacyjne oraz wspomagaj

ą

ce powinno by

ć

tak

zainstalowane, aby była mo

ż

liwo

ść

symulacji transmisji informacji tak,

jak odbywa si

ę

to w warunkach rzeczywistych.

Ze wzgl

ę

du na post

ę

p techniczny i technologiczny, stosowanie na

kolei ró

ż

nych programów komputerowych, nauczyciel prowadz

ą

cy

zaj

ę

cia powinien dokonywa

ć

doboru literatury i sprz

ę

tu w zale

ż

no

ś

ci od

wyposa

ż

enia pracowni dydaktycznej oraz rodzaju oprogramowania

komputerowego.

Zaj

ę

cia dydaktyczne powinny by

ć

prowadzone w laboratorium techniki

ruchu kolejowego w grupach do 15 uczniów, na indywidualnych
stanowiskach pracy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

systematycznie w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie okre

ś

lonych

kryteriów.

Podczas

oceny

nale

ż

y

sprawdza

ć

umiej

ę

tno

ś

ci

uczniów

w operowaniu zdobyt

ą

wiedz

ą

, zwraca

ć

uwag

ę

na merytoryczn

ą

jako

ść

wypowiedzi, wła

ś

ciwe stosowanie poj

ęć

i poprawno

ść

wnioskowania.

Proces

oceniania

powinien

obejmowa

ć

:

diagnoz

ę

wiedzy

i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów pod k

ą

tem zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów w trakcie realizacji programu jednostki

modułowej, rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych celów

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

93

kształcenia

oraz

sprawdzanie

wiadomo

ś

ci

i

umiej

ę

tno

ś

ci

po

zrealizowaniu programu.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

Oceniaj

ą

c osi

ą

gni

ę

cia uczniów szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na:

dobieranie oprogramowania do realizacji zada

ń

,

posługiwanie si

ę

systemami informatycznymi,

sporz

ą

dzenie dokumentów w formie tekstowej oraz w postaci tabel

i wykresów,

redagowanie korespondencji słu

ż

bowej j

ę

zyku polskim i obcym,

prowadzenie i wymian

ę

korespondencji słu

ż

bowej,

korzystanie z programów komputerowych stosowanych w transporcie

kolejowym.
W ocenie ko

ń

cowej osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki sprawdzianów, testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych oraz poziom

wykonania

ć

wicze

ń

.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

94

Jednostka modułowa 311[38].Z3.06
Prowadzenie działa

ń

marketingowych

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

posłu

ż

y

ć

si

ę

poj

ę

ciami z zakresu marketingu,

okre

ś

li

ć

znaczenie

marketingu

w

działalno

ś

ci

transportowej

przedsi

ę

biorstw kolejowych,

dobra

ć

metody bada

ń

marketingowych do promocji transportowych

przedsi

ę

biorstw kolejowych,

wyja

ś

ni

ć

zwi

ą

zek pomi

ę

dzy cen

ą

a pozostałymi narz

ę

dziami

marketingowymi,

wyja

ś

ni

ć

strategi

ę

cen w marketingu,

przeprowadzi

ć

badania marketingowe dotycz

ą

ce transportu towaru

i przewozu osób kolej

ą

,

wyodr

ę

bni

ć

segmenty

rynku

transportowego

na

podstawie

okre

ś

lonych kryteriów,

zastosowa

ć

podstawowe narz

ę

dzia marketingowe podczas bada

ń

rynku usług transportowych,

okre

ś

li

ć

czynniki wpływaj

ą

ce na popyt i poda

ż

usług transportowych,

oceni

ć

jako

ść

usług transportowych na podstawie okre

ś

lonych

kryteriów,

oceni

ć

jako

ść

usług transportowych na podstawie przeprowadzonych

bada

ń

,

prowadzi

ć

aktywizacj

ę

i promocj

ę

usług przewozów pasa

ż

erskich

i towarowych,

zaprojektowa

ć

program

działa

ń

promocyjnych

kolejowego

przedsi

ę

biorstwa transportowego,

okre

ś

li

ć

efekty działa

ń

promocyjnych,

scharakteryzowa

ć

model sterowania jako

ś

ci

ą

usługi transportowej,

scharakteryzowa

ć

system zarz

ą

dzania jako

ś

ci

ą

w działalno

ś

ci

przedsi

ę

biorstwa kolejowego,

sporz

ą

dzi

ć

uproszczony

plan

marketingowy

przedsi

ę

biorstwa

kolejowego

ś

wiadcz

ą

cego usługi transportowe.

2. Materiał nauczania

Podstawowe poj

ę

cia marketingu.

Istota i miejsce marketingu w działalno

ś

ci transportowej.

Metody bada

ń

marketingowych.

Narz

ę

dzia marketingu mix: produkt, cena, promocja, dystrybucja.

Rynek usług transportowych.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

95

Popyt i poda

ż

na rynku usług transportu kolejowego.

Cechy i kryteria oceny jako

ś

ci usług.

Sposoby pomiaru poziomu jako

ś

ci usług transportowych.

Aktywizacja i promocja usług transportowych.
Jako

ść

w działalno

ś

ci przedsi

ę

biorstwa kolejowego.

Zarz

ą

dzanie jako

ś

ci

ą

w przedsi

ę

biorstwie transportu kolejowego.

Plan marketingowy przedsi

ę

biorstwa

ś

wiadcz

ą

cego usługi transportowe.

3.

Ć

wiczenia

Opracowywanie narz

ę

dzi bada

ń

marketingowych dotycz

ą

cych

przewozu osób kolej

ą

.

Przeprowadzanie bada

ń

marketingowych dotycz

ą

cych transportu

towarów kolej

ą

.

Planowanie działalno

ś

ci promocyjnej w kolejowym przedsi

ę

biorstwie

transportowym.

Przygotowywanie

reklamy

kolejowego

przedsi

ę

biorstwa

transportowego.

Okre

ś

lanie

zale

ż

no

ś

ci

mi

ę

dzy

popytem

a

poda

żą

usług

transportowych

na

przykładzie

okre

ś

lonego

przedsi

ę

biorstwa

kolejowego.

Planowanie

systemu

zarz

ą

dzania

jako

ś

ci

ą

w

kolejowym

przedsi

ę

biorstwie transportowym.

Opracowywanie uproszczonego planu marketingowego kolejowego

przedsi

ę

biorstwa transportowego.

4.

Ś

rodki dydaktyczne

Katalogi, foldery, zdj

ę

cia, wizytówki, logo przedsi

ę

biorstw kolejowych.

Wykazy taryf przewozowych i celnych.
Filmy dydaktyczne, przezrocza, foliogramy, prezentacje komputerowe
dotycz

ą

ce zastosowanie marketingu w przedsi

ę

biorstwie kolejowym.

Przykładowe plany marketingowe.
Materiały reklamowe.
Komputer z dost

ę

pem do Internetu i rzutnik multimedialny.

Przepisy prawa dotycz

ą

ce działalno

ś

ci reklamowej.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie

umiej

ę

tno

ś

ci prowadzenia bada

ń

marketingowych, projektowania

reklamy przedsi

ę

biorstwa kolejowego oraz sporz

ą

dzania uproszczonych

planów marketingowych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej nale

ż

y zwraca

ć

uwag

ę

na zasady przygotowywania reklam transportu kolejowego

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

96

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi przepisami prawa, a tak

ż

e na rodzaje

narz

ę

dzi

badawczych

oraz

sposoby

przeprowadzania

bada

ń

marketingowych. Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na zagadnienia

dotycz

ą

ce produktu, ceny, promocji, dystrybucji.

W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie nast

ę

puj

ą

cych

metod nauczania: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, tekstu
przewodniego,

metody

projektów,

metody

przypadków,

gier

dydaktycznych oraz

ć

wicze

ń

praktycznych. Zaleca si

ę

, aby uczniowie

w 2 - 4 osobowych zespołach opracowali projekty materiałów
reklamowych przedsi

ę

biorstwa transportu kolejowego, ocenili jako

ść

usług

transportowych

na

podstawie

przeprowadzonych

bada

ń

,

opracowali uproszczony plan marketingowy przedsi

ę

biorstwa kolejowego

ś

wiadcz

ą

cego usługi transportowe.

Zamieszczone

w

programie

ć

wiczenia

stanowi

ą

propozycj

ę

,

nauczyciel mo

ż

e opracowa

ć

inne

ć

wiczenia mo

ż

liwe do wykonania

w warunkach szkoły.

W procesie nauczania - uczenia si

ę

nale

ż

y zwraca

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na:

posługiwanie si

ę

terminologi

ą

marketingow

ą

,

wdra

ż

anie uczniów do samodzielnego i logicznego my

ś

lenia,

aktywny udział w rozwi

ą

zywaniu zada

ń

i

ć

wicze

ń

,

zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce.

Realizacja

ć

wicze

ń

i innych zada

ń

mo

ż

e odbywa

ć

si

ę

w warunkach

rzeczywistych i symulacyjnych. Nauczyciel powinien przygotowa

ć

materiały potrzebne do wykonywania

ć

wicze

ń

, jak: teksty przewodnie do

ć

wicze

ń

, katalogi przedsi

ę

biorstw kolejowych, prospekty reklamowe.

Uczniowie wykonuj

ą

c

ć

wiczenia powinni korzysta

ć

z zasobów

Internetu oraz innych

ź

ródeł informacji.

Wskazane

jest

równie

ż

prowadzenie

zaj

ęć

dydaktycznych

w przedsi

ę

biorstwach kolejowych z udziałem kierownika marketingu oraz

prezentowanie filmów dydaktycznych reklamuj

ą

cych

ś

wiadczone usługi.

Zaj

ę

cia powinny by

ć

realizowane w pracowni eksploatacji handlowej

kolei, w grupach do 15 uczniów, z podziałem na zespoły 2-4 osobowe.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceniania osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych uczniów powinno

odbywa

ć

si

ę

systematycznie w trakcie realizacji programu jednostki

modułowej, na podstawie okre

ś

lonych kryteriów.

Kryteria oceniania powinny uwzgl

ę

dnia

ć

poziom wiadomo

ś

ci oraz

zakres opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci wynikaj

ą

cych ze

szczegółowych celów kształcenia.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

97

Ocena osi

ą

gni

ęć

szkolnych powinna aktywizowa

ć

i mobilizowa

ć

do

pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela. Ocenianie powinno u

ś

wiadomi

ć

uczniom poziom ich osi

ą

gni

ęć

w odniesieniu do wymaga

ń

edukacyjnych.

Proces oceniania obejmuje:

diagnoz

ę

stanu wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci uczniów z uwzgl

ę

dnieniem

zało

ż

onych celów kształcenia,

identyfikowanie post

ę

pów ucz

ą

cych si

ę

w toku realizacji tre

ś

ci

kształcenia oraz rozpoznawanie trudno

ś

ci w osi

ą

ganiu zało

ż

onych

celów,

sprawdzanie wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci ucznia po zrealizowaniu programu

nauczania jednostki modułowej.
Oceniaj

ą

c osi

ą

gni

ę

cia uczniów szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na:

planowanie działa

ń

marketingowych

prowadzenie bada

ń

marketingowych,

okre

ś

lanie roli reklamy w działalno

ś

ci marketingowej,

sporz

ą

dzanie planu marketingowego.

Osi

ą

gni

ę

cia uczniów nale

ż

y ocenia

ć

na podstawie:

sprawdzianów ustnych i pisemnych,

sprawdzianów praktycznych,

testów osi

ą

gni

ęć

szkolnych,

obserwacji czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas

ć

wicze

ń

.

W ocenie ko

ń

cowej, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej

nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela

metod sprawdzania osi

ą

gni

ęć

uczniów.










background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

98

Moduł 311[38].Z4
Praktyka zawodowa

1. Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

organizowa

ć

i prowadzi

ć

ruch poci

ą

gów na szlaku i posterunkach

ruchu zgodnie z przepisami, z uwzgl

ę

dnieniem ostrze

ż

e

ń

i warunków

atmosferycznych,

organizowa

ć

, nadzorowa

ć

i wykonywa

ć

prace manewrowe taborem

kolejowym,

zestawia

ć

i przygotowywa

ć

poci

ą

gi do jazdy,

organizowa

ć

prac

ę

zgodnie

z

obowi

ą

zuj

ą

cymi

instrukcjami

i regulaminami oraz zasadami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska,

dokonywa

ć

ogl

ę

dzin i bada

ń

technicznych rozjazdów i zamkni

ęć

nastawczych,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia sterowania ruchem kolejowym zgodnie

z procedurami,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia ł

ą

czno

ś

ci przewodowej i bezprzewodowej,

ocenia

ć

stan techniczny wagonów kolejowych i ich wyposa

ż

enia,

przestrzega

ć

warunków bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, warunków

sanitarnych, ochrony

ś

rodowiska naturalnego,

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia pokładowe znajduj

ą

ce si

ę

w wagonach

pasa

ż

erskich,

posługiwa

ć

si

ę

sygnalizacj

ą

na liniach i stacjach kolejowych,

nadzorowa

ć

załadunek i wyładunek wagonów oraz stosowa

ć

procedury przyj

ę

cia ładunku do przewozu,

stosowa

ć

procedury przewozu ładunków, w tym ładunków

niebezpiecznych i nadzwyczajnych,

korzysta

ć

z

komputerowego

oprogramowania

u

ż

ytkowego

wspomagaj

ą

cego realizacj

ę

procesu przewozowego,

stosowa

ć

procedury w stanach awaryjnych, zagro

ż

enia i wypadkach

kolejowych oraz w czasie przebudowy urz

ą

dze

ń

,

udziela

ć

pierwszej pomocy poszkodowanym współpracownikom

i pasa

ż

erom,

posługiwa

ć

si

ę

sprz

ę

tem ratunkowym i ratowniczym,

posługiwa

ć

si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów,

komunikowa

ć

si

ę

, wyszukiwa

ć

i przetwarza

ć

informacje.


background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

99

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej

Orientacyjna

liczba godzin

na realizacj

ę

311[38].Z4.01

Planowanie i organizacja przewozu towarów

70

311[38].Z4.02

Organizowanie kolejowych przewozów pasa

ż

erskich

70

311[38].Z4.03

Organizowanie i prowadzenie ruchu kolejowego

70

Razem

210

3. Schemat układu jednostek modułowych






311[38].Z4

Praktyka zawodowa

311[38].Z4.0

Planowanie i organizacja

przewozu towarów

311[38]. Z4.02

Organizowanie kolejowych

przewozów pasa

ż

erskich

311[38]. Z4.03

Organizowanie

i prowadzenie ruchu

kolejowego

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

100

Jednostka modułowa 311[38].Z4.01
Planowanie i organizacja przewozu towarów

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

zorganizowa

ć

stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

przygotowa

ć

dokumenty przewozowe i ustali

ć

nale

ż

no

ść

za przewóz,

sporz

ą

dzi

ć

dokumentacj

ę

przewozow

ą

,

zaplanowa

ć

przewóz towarów,

wykona

ć

czynno

ś

ci zdawczo-odbiorcze dotycz

ą

ce przyjmowania

i przekazywania przesyłek,

przygotowa

ć

wagony kolejowe do kontroli technicznej i handlowej,

skontrolowa

ć

wagony w składzie poci

ą

gu pod wzgl

ę

dem technicznym,

zaewidencjonowa

ć

nale

ż

no

ś

ci

z

tytułu

ś

wiadczonych

usług

transportowych,

sporz

ą

dzi

ć

sprawozdania finansowe zgodnie z przepisami ustawy

o rachunkowo

ś

ci,

obsłu

ż

y

ć

kasy fiskalne w zakresie przewozu towarów,

posłu

ż

y

ć

si

ę

normami technologicznymi i regulaminem przewozu

towarów,

zorganizowa

ć

przewozy całopoci

ą

gowe towarów masowych,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas transportu.

2. Materiał nauczania

Sporz

ą

dzanie dokumentów przewozowych.

Prowadzenie dokumentacji przewozowej.
Przyjmowanie i zdawanie przesyłek do przewozu kolej

ą

.

Odprawianie przesyłek towarowych.
Przeprowadzanie kontroli technicznej i handlowej wagonów.
Sporz

ą

dzanie sprawozdawczo

ś

ci finansowej.

Obsługiwanie kas fiskalnych.
Organizowanie masowych przewozów towarowych.
Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higiena pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas transportu

kolejowego.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest doskonalenie

nabytych

w

procesie

kształcenia

wiadomo

ś

ci

i

umiej

ę

tno

ś

ci

zawodowych, w rzeczywistych warunkach pracy.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

101

Przed przyst

ą

pieniem do wykonywania zada

ń

nale

ż

y zapozna

ć

uczniów ze struktur

ą

organizacyjn

ą

przedsi

ę

biorstwa, programem

praktyki, regulaminem i przepisami bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy

obowi

ą

zuj

ą

cymi w przedsi

ę

biorstwie transportu kolejowego, w którym

uczniowie odbywaj

ą

praktyk

ę

zawodow

ą

.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na kształtowanie takich postaw jak:

uczciwo

ść

,

zdyscyplinowanie i punktualno

ść

,

sumienno

ść

i zaanga

ż

owanie w realizacj

ę

zada

ń

,

dbało

ść

o presti

ż

zawodu,

identyfikowanie si

ę

z problemami

ś

rodowiska zawodowego,

odpowiedzialno

ść

za mienie powierzone na czas praktyki zawodowej,

dokładno

ść

w wykonywaniu pracy,

współprac

ę

w zespole,

samokształcenie,

poczucie odpowiedzialno

ś

ci za wykonywan

ą

prac

ę

.

Opiekun praktyki zawodowej powinien dba

ć

o rozwój zawodowy

ucznia oraz kształtowa

ć

umiej

ę

tno

ść

samodzielnego planowania pracy,

efektywnego wykorzystania czasu pracy, rozwi

ą

zywania problemów

i komunikowania si

ę

z otoczeniem.

W czasie trwania praktyki, ucze

ń

ma obowi

ą

zek prowadzenia

dzienniczka praktyk, w którym zapisuje czynno

ś

ci i spostrze

ż

enia

z ka

ż

dego dnia praktyki zawodowej. Powinny by

ć

one potwierdzone

w dzienniczku przez opiekuna praktyki.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

przez cały czas realizacji programu praktyki zawodowej na podstawie
ustalonych kryteriów.

Umiej

ę

tno

ś

ci uczniów nale

ż

y sprawdza

ć

obserwuj

ą

c ich prac

ę

podczas wykonywania okre

ś

lonych zada

ń

zawodowych, zwracaj

ą

c

szczególn

ą

uwag

ę

na:

organizacj

ę

stanowiska pracy,

samodzielno

ść

w planowaniu pracy i rozwi

ą

zywaniu problemów,

dbało

ść

o powierzony sprz

ę

t,

dokładno

ść

w pracy,

umiej

ę

tno

ść

współpracy w zespole,

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

102

Po zako

ń

czeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun

praktyki zawodowej powinien wpisa

ć

do dzienniczka praktyk opini

ę

o pracy i post

ę

pach ucznia oraz ocen

ę

ko

ń

cow

ą

. Ocena ko

ń

cowa

powinna uwzgl

ę

dnia

ć

poziom opanowania umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych

oraz postaw

ę

zawodow

ą

ucznia.



































background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

103

Jednostka modułowa 311[38].Z4.02
Organizowanie kolejowych przewozów pasa

ż

erskich

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

sporz

ą

dzi

ć

zapotrzebowanie na kolejowe przewozy pasa

ż

erskie,

zastosowa

ć

zasady racjonalnej gospodarki taborem wagonowym,

zorganizowa

ć

kolejowy przewóz pasa

ż

erów na okre

ś

lonej linii

kolejowej,

obsłu

ż

y

ć

podró

ż

nych na liniach kolejowych,

obsłu

ż

y

ć

urz

ą

dzenia techniczne w wagonie pasa

ż

erskim,

wykona

ć

czynno

ś

ci zwi

ą

zane z odpraw

ą

i przewozem osób oraz

przesyłek baga

ż

owych i ekspresowych,

obliczy

ć

nale

ż

no

ść

za przewóz osób,

zaewidencjonowa

ć

nale

ż

no

ś

ci

z

tytułu

ś

wiadczonych

usług

transportowych,

posłu

ż

y

ć

si

ę

komputerowym oprogramowaniem do obsługi oraz

przewozu osób,

posłu

ż

y

ć

si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów,

sporz

ą

dzi

ć

statystyk

ę

z odprawy osób i przesyłek,

sporz

ą

dzi

ć

sprawozdawczo

ść

finansow

ą

,

oceni

ć

stan techniczny wagonu kolejowego przeznaczonego do

przewozu osób i towarów,

skontrolowa

ć

wagony pod wzgl

ę

dem warunków bezpiecze

ń

stwa

i higieny pracy oraz warunków sanitarnych,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas przewozów

i obsługi podró

ż

nych.

2. Materiał nauczania

Planowanie przewozów pasa

ż

erskich.

Organizacja obsługi podró

ż

nych.

Ewidencjonowanie opłat za przewóz.
Obsługiwanie kas fiskalnych.
Sporz

ą

dzanie dokumentacji czynno

ś

ci słu

ż

bowych.

Posługiwanie si

ę

rozkładem jazdy poci

ą

gów.

Sporz

ą

dzanie statystyk z odpraw osób i przesyłek.

Sporz

ą

dzanie sprawozdawczo

ś

ci finansowej.

Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higiena pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

104

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywa

ć

si

ę

w przedsi

ę

biorstwach transportu kolejowego.

Zaj

ę

cia nale

ż

y rozpoczyna

ć

od zapoznania uczniów z programem

oraz

szczegółowym

harmonogramem

praktyki,

przepisami

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

cymi podczas wykonywania prac w kolejnictwie.

Wa

ż

ne jest, aby podczas odbywania praktyki zawodowej uczniowie

mieli

mo

ż

liwo

ść

kształtowania

umiej

ę

tno

ś

ci

zawodowych

w rzeczywistych warunkach pracy.

Celem realizacji programu jednostki modułowej doskonalenie

umiej

ę

tno

ś

ci nabytych w procesie kształcenia, poznanie

ś

rodowiska

zawodowego, przygotowanie do pracy w zawodzie oraz opanowanie
przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci praktycznych niezb

ę

dnych do wykonywania

okre

ś

lonych zada

ń

zawodowych. W czasie odbywania praktyki

uczniowie

powinni

poznawa

ć

nowoczesne

metody

i

techniki

organizowania przewozów i obsługi pasa

ż

erów oraz stosowa

ć

przepisy

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Uczniowie prowadz

ą

c dzienniczek praktyki powinni dokonywa

ć

w nim

zapisów z ka

ż

dego dnia praktyki dotycz

ą

cych: stanowiska pracy,

zakresu wykonywanych czynno

ś

ci, godzin praktyki oraz wniosków

i spostrze

ż

e

ń

. Zapis powinien by

ć

czytelny i potwierdzony podpisem

opiekuna praktyki.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osi

ą

gni

ęć

uczniów powinno odbywa

ć

si

ę

systematycznie przez cały czas realizacji programu praktyki, na
podstawie okre

ś

lonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny dotyczy

ć

poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci

wynikaj

ą

cych ze szczegółowych celów kształcenia. Kryteria dotycz

ą

ce

oceniania nale

ż

y przedstawi

ć

przed rozpocz

ę

ciem praktyki.

Umiej

ę

tno

ś

ci uczniów nale

ż

y sprawdza

ć

obserwuj

ą

c ich prac

ę

podczas wykonywania zada

ń

zawodowych.

Dokonuj

ą

c oceny pracy uczniów nale

ż

y zwraca

ć

szczególn

ą

uwag

ę

na:

stosowanie bezpiecznych metod pracy i organizacj

ę

stanowiska

pracy,

zdyscyplinowanie, sumienno

ść

oraz zaanga

ż

owanie w wykonywanie

zada

ń

,

odpowiedzialno

ść

za mienie powierzone na czas praktyki zawodowej,

jako

ść

wykonywanej pracy,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

105

samodzielno

ść

w wykonywaniu zada

ń

,

odpowiedzialno

ść

za bezpiecze

ń

stwo własne i pracowników,

przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska.

Na zako

ń

czenie programu jednostki modułowej opiekun praktyk

zawodowych powinien wpisa

ć

w dzienniczku praktyki opini

ę

o pracy

i post

ę

pach ucznia oraz ocen

ę

ko

ń

cow

ą

.















background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

106

Jednostka modułowa 311[38].Z4.03
Organizowanie i prowadzenie ruchu kolejowego

1. Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia ucze

ń

(słuchacz) powinien umie

ć

:

rozpozna

ć

poszczególne rodzaje taboru kolejowego,

wykona

ć

manewry taborem kolejowym zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

zasadami,

zorganizowa

ć

i poprowadzi

ć

ruch poci

ą

gów zgodnie z procedurami

obowi

ą

zuj

ą

cymi w sytuacjach awaryjnych, zagro

ż

enia i wypadku,

współpracowa

ć

z ró

ż

nymi słu

ż

bami w szczególnych warunkach ruchu

kolejowego,

powiadomi

ć

dró

ż

ników przejazdowych o odje

ź

dzie poci

ą

gów i innych

okoliczno

ś

ciach, maj

ą

cych wpływ na bezpiecze

ń

stwo podró

ż

y,

nadzorowa

ć

i

ś

ledzi

ć

przemieszczanie si

ę

poci

ą

gów zgodnie

z rozkładem jazdy,

skorzysta

ć

z komputerowego oprogramowania wspomagaj

ą

cego

kontrol

ę

i monitorowanie ruchu kolejowego,

obsłu

ż

y

ć

sprz

ę

t

komputerowy

podczas

wykonywania

zada

ń

zawodowych,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów na podstawie telefonogramów,

przekazywanych

przez

dy

ż

urnych

urz

ą

dzeniami

telefonicznej

ł

ą

czno

ś

ci lub radioł

ą

czno

ś

ci,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów na podstawie urz

ą

dze

ń

sterowania

ruchem kolejowym,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów na podstawie wskaza

ń

semaforów

odst

ę

powych samoczynnej blokady liniowej,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów w obr

ę

bie stacji w warunkach

zakłócaj

ą

cych

funkcjonowanie

urz

ą

dze

ń

prowadzenia

ruchu

poci

ą

gów,

zamkn

ąć

i otworzy

ć

tor szlakowy,

zorganizowa

ć

ruch poci

ą

gów w czasie planowanego zamkni

ę

cia toru

w celu wykonywania robót,

prowadzi

ć

ruchu dwukierunkowy po torze szlaku dwutorowego przy

czynnych obu torach,

prowadzi

ć

ruch poci

ą

gów w warunkach szczególnych,

prowadzi

ć

ruch pojazdów pomocniczych,

sporz

ą

dzi

ć

i dor

ę

czy

ć

rozkazy szczególne, obowi

ą

zuj

ą

ce na stacjach

i szlakach,

zastosowa

ć

zarz

ą

dzenia dora

ź

ne dotycz

ą

ce prowadzenia ruchu

poci

ą

gów,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

107

scharakteryzowa

ć

systemy zdalnego sterowania ruchem kolejowym,

zastosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas prowadzenia

ruchu kolejowego.

2. Materiał nauczania

Wykonywanie manewrów taborem kolejowym.
Prowadzenie ruchu poci

ą

gów na szlaku.

Powiadamianie dró

ż

ników przejazdowych o odje

ź

dzie poci

ą

gów i innych

okoliczno

ś

ciach.

Kierowanie przewozami.
Prowadzenie

ruchu

poci

ą

gów

na

podstawie

telefonicznego

zapowiadania.
Prowadzenie ruchu poci

ą

gów przy u

ż

yciu półsamoczynnej samoczynnej

blokady liniowej.
Prowadzenie ruchu poci

ą

gów na podstawie wskaza

ń

semaforów

odst

ę

powych samoczynnej blokady liniowej.

Prowadzenie ruchu poci

ą

gów w obr

ę

bie stacji w warunkach

zakłócaj

ą

cych normalne funkcjonowanie urz

ą

dze

ń

prowadzenia ruchu

poci

ą

gów.

Zamykanie torów szlakowych i prowadzenie ruchu w takich warunkach.
Prowadzenie ruchu dwukierunkowego po jednym z torów szlaku
dwutorowego przy czynnych obu torach.
Prowadzenie ruchu poci

ą

gów w warunkach szczególnych.

Prowadzenie ruchu pojazdów pomocniczych.
Sporz

ą

dzanie i dor

ę

czanie rozkazów szczególnych obowi

ą

zuj

ą

cych na

stacji i szlakach.
Przestrzeganie zarz

ą

dze

ń

dora

ź

nych dotycz

ą

cych prowadzenia ruchu

poci

ą

gów oraz gospodarki wagonami towarowymi.

Zdalne sterowanie ruchem kolejowym.
Stosowanie przepisów bezpiecze

ń

stwa i higiena pracy, ochrony

przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska podczas prowadzenia ruchu

kolejowego.

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywa

ć

si

ę

w przedsi

ę

biorstwach transportu kolejowego.

Uczniowie powinni odbywa

ć

praktyk

ę

w zespołach 1 - 3 osobowych.

Zaj

ę

cia nale

ż

y rozpoczyna

ć

od zapoznania uczniów z programem

oraz

szczegółowym

harmonogramem

praktyki,

przepisami

bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo

ż

arowej oraz ochrony

ś

rodowiska obowi

ą

zuj

ą

cymi podczas prowadzenia ruchu poci

ą

gów.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

108

Wa

ż

ne jest, aby podczas odbywania praktyki zawodowej uczniowie

mieli mo

ż

liwo

ść

kształtowania i doskonalenia umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych

w rzeczywistych warunkach pracy.

Celem realizacji programu jednostki modułowej doskonalenie

umiej

ę

tno

ś

ci nabytych w procesie kształcenia, poznanie

ś

rodowiska

zawodowego, przygotowanie do pracy w zawodzie oraz opanowanie
przez uczniów umiej

ę

tno

ś

ci praktycznych dotycz

ą

cych organizowania

i prowadzenia ruchu kolejowego zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi procedurami.

Szczególn

ą

uwag

ę

nale

ż

y zwróci

ć

na podejmowanie decyzji w sytuacji

awarii, zagro

ż

enia lub wypadku.

W czasie odbywania praktyki uczniowie powinni wykonywa

ć

ż

ne

prace

zwi

ą

zane

z

kształtowaniem

umiej

ę

tno

ś

ci

praktycznych

niezb

ę

dnych do wykonywania okre

ś

lonych zada

ń

zawodowych,

poznawa

ć

nowoczesne metody i techniki organizowania przewozów

i obsługi pasa

ż

erów oraz stosowa

ć

przepisy bezpiecze

ń

stwa i higieny

pracy.

Uczniowie prowadz

ą

c dzienniczek praktyk powinni dokonywa

ć

w nim

zapisów z ka

ż

dego dnia praktyki dotycz

ą

cych: stanowiska pracy,

zakresu wykonywanych czynno

ś

ci, godzin praktyki oraz wniosków

i spostrze

ż

e

ń

. Zapis powinien by

ć

czytelny i potwierdzony podpisem

opiekuna praktyki.

4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia

Oceny osi

ą

gni

ęć

edukacyjnych ucznia z zakresu programu jednostki

modułowej dokonuje opiekun praktyk zawodowych na podstawie
obserwacji czynno

ś

ci wykonywanych przez ucznia podczas realizacji

zada

ń

zawodowych oraz zapisów w dzienniczku praktyki zawodowej.

Wskazane jest, aby na zako

ń

czenie praktyki ucze

ń

przedstawił

opiekunowi praktyk zawodowych sprawozdanie z realizacji programu
praktyki zawodowej.

Ocena osi

ą

gni

ęć

ucznia powinna uwzgl

ę

dnia

ć

:

planowanie działa

ń

zwi

ą

zanych z prowadzeniem ruchu poci

ą

gów na

podstawie urz

ą

dze

ń

sterowania ruchem kolejowym,

planowanie ruchu poci

ą

gów na podstawie wskaza

ń

semaforów

odst

ę

powych samoczynnej blokady liniowej,

planowanie ruchu poci

ą

gów w obr

ę

bie stacji w warunkach

zakłócaj

ą

cych

funkcjonowanie

urz

ą

dze

ń

prowadzenia

ruchu

poci

ą

gów,

zamykanie i otwieranie toru dla ruchu poci

ą

gów,

organizowanie ruchu poci

ą

gów w czasie planowanego zamkni

ę

cia

toru dla wykonywania robót,

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

109

planowanie i organizowanie ruchu dwukierunkowego po torze szlaku

dwutorowego przy czynnych obu torach,

planowanie ruchu poci

ą

gów w warunkach szczególnych.

Ponadto, podczas obserwacji pracy uczniów nale

ż

y zwróci

ć

uwag

ę

na:

przestrzeganie dyscypliny,

odpowiedzialno

ść

za powierzone mienie w czasie odbywania praktyki,

jako

ść

wykonywanej pracy,

samodzielno

ść

podczas wykonywania zada

ń

.

Na zako

ń

czenie realizacji programu jednostki modułowej opiekun

praktyki zawodowej powinien wpisa

ć

w dzienniczku praktyki opini

ę

o pracy i post

ę

pach ucznia oraz ocen

ę

ko

ń

cow

ą

.







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
00 Program nauki Technik technologii drewna 311 32
00 Program nauki Technik technologii szkła 311 33
technik transportu kolejowego 311[38]
00 Program nauki Technik technologii chemicznej 311 31
00 Program nauki Technik elektronik 311 07
00 Program nauki Technik geolog 311 12
00 Program nauki Technik garbarz 311 09
00 Program nauki Technik telekomunikacji 311 37
00 Program nauki Technik papiernictwa 311 27
00 Program nauki Technik meteorolog 311 23
00 Program nauki Technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 311 42
00 Program nauki Technik masazy Nieznany
00 Program nauki Technik żywienia 321 10
00 Program nauki Technik handlo Nieznany
00 Program nauki Technik uslug Nieznany
00 Program nauki Technik technologii żywności 321 09
00 Program nauki Technik techno Nieznany (3)
00 Program nauki technik organi Nieznany
00 Program nauki Technik urzadz Nieznany

więcej podobnych podstron