Logika. Zadania z tematu 6.
Zdania kategoryczne. Kwadrat logiczny
Zadanie 1. Napisać schemat zdania w symbolice sylogistyki. Określić co jest terminem S, a co P.
a) Każdy kij ma dwa końce.
b) Są takie kraje afrykańskie, które zniosły karę śmierci.
c) Są takie postępki zupełnie legalne, które nie są uczciwe.
d) Pewien kraj afrykański nie zniósł kary śmierci.
e) Nic co ludzkie, nie jest mi obce.
f) Każda pliszka swój ogonek chwali.
g) Nikt, kto przynosi złe wieści, nie jest lubiany.
h) Niekiedy nawet ten, kto nie zawinił, powinien powiedzieć  przepraszam .
i) Kto mieczem wojuje, ten od miecza ginie.
j) Psychopata może być człowiekiem o wybitnej inteligencji.
k) Jeszcze się taki nie urodził, który by wszystkim dogodził.
l) Są tacy, którzy wątpią w uczciwość Józefa.
m) Nikt nie jest doskonały.
n) Dżentelmeni nie rozmawiają o pieniądzach.
o) Cokolwiek da się powiedzieć, da się powiedzieć jasno.
p) Ważne lekcje nigdy nie są przyjemne w nauce.
q) A
atwo odniesione zwycięstwa nie zawsze dają dużą satysfakcję.
r) Nie jest prawdą, że żadne ważne odkrycie nie zostało dokonane przez przypadek.
s) Nieprawda, że niektórzy eksperci są nieomylni.
t) Nie każdy teoretyk jest dobrym praktykiem.
u) Nie jest prawdą, że istnieją ludzie nieomylni.
v) Najtrudniejszy kilometr, to zawsze ten ostatni przed metą.
w) Nieprawda, że istnieją dowody na pozaziemskie pochodzenie człowieka, nie będące spreparowanymi
falsyfikatami.
x) Tylko osoby pełnoletnie mogą zostać posłami na Sejm.
y) Nie tylko dzieci wierzą w bajki.
Zadanie 2. Na podstawie podanej informacji o wartości logicznej zdania, posługując się kwadratem logicznym,
określić wartość logiczną pozostałych zdań kategorycznych o tym samym podmiocie i orzeczniku:
a) Prawdziwe jest zdanie: Każda wojna jest złem.
b) Fałszywe jest zdanie: Każdy stary kawaler jest nudziarzem.
c) Prawdziwe jest zdanie: Żaden człowiek nie jest doskonały.
d) Fałszywe jest zdanie: Żadna rzecz piękna nie jest tania.
e) Prawdziwe jest zdanie: Niektóre przyjemne rzeczy są szkodliwe.
f) Fałszywe jest zdanie: Niektórzy ludzie lubią krytykę pod swoim adresem.
g) Prawdziwe jest zdanie: Niektórzy egzaminatorzy są wyrozumiali.
h) Fałszywe jest zdanie: Niektórzy eksperci nie są omylni.
Prawa konwersji
1) SeP PeS
Zadanie 3. Sprawdzić, co na mocy praw konwersji, obwersji i kontrapozycji
2) SiP PiS
wynika z poniższych zdań:
3) SaP PiS
a) Każdy anarchista jest wrogiem państwa.
Prawa obwersji
b) Żaden student nie jest analfabetą.
4) SaP Se nie-P
c) Niektórzy ministrowie są biznesmenami.
5) SeP Sa nie-P
d) Niektórzy wykładowcy są geniuszami.
6) SiP So nie-P
e) Każdy pies jest nie-wydrą.
7) SoP Si nie-P
f) Niektóre zwierzęta morskie są nie-rybami.
Prawa kontrapozycji
g) Niektórzy nie-komuniści nie są demokratami.
8) SaP nie-P a nie-S
9) SeP nie-P o nie-S
10) SoP nie-P o nie-S
Logika. Zadania z tematu 6
2
Odpowiedzi:
Zadanie 1.
a) S a P, S  kij, P  coś, co ma dwa końce.
b) S i P, S  kraj afrykański, P  kraj, który zniósł karę śmierci.
c) S o P, S  postępek zupełnie legalny, P  postępek uczciwy.
d) S o P, S  kraj afrykański, P  kraj, który zniósł karę śmierci.
e) S e P, S  rzecz ludzka, P  rzecz, która jest mi obca.
f) S a P, S  pliszka, P  coś, co swój ogonek chwali.
g) S e P, S  człowiek przynoszący złe wieści, P  człowiek lubiany.
h) S i P, S  człowiek, który zawinił, P  człowiek, który powinien powiedzieć  przepraszam .
i) S a P, S  człowiek, który mieczem wojuje, P  człowiek, który od miecz ginie.
j) S i P, S  psychopata, P  człowiek o wybitnej inteligencji.
k) S e P, S  człowiek. Który się urodził, P  człowiek, który by wszystkim dogodził.
l) S i P, S  człowiek, P  człowiek, który wątpi w uczciwość Józefa.
m) S e P, S  człowiek, P  człowiek doskonały.
n) S e P, S  dżentelmen, P  osoba (kiedykolwiek) rozmawiająca o pieniądzach.
o) S a P, S  coś, co da się powiedzieć, P  coś, co da się powiedzieć jasno.
p) S e P, S  ważna lekcja, P  coś, co jest przyjemne w nauce.
q) S e P, S  łatwo odniesione zwycięstwo, P  rzecz dająca satysfakcję.
r) ~ S e P czyli S i P, S  ważne odkrycie, P  coś dokonanego przez przypadek.
s) ~ S o P czyli S a P, S  ekspert, P  człowiek omylny.
t) ~ S a P czyli S o P, S  teoretyk, P  dobry praktyk.
u) ~ S i P czyli S e P, S  człowiek, P  istota nieomylna.
v) S a P, S  ostatni kilometr przed metą, P  kilometr najtrudniejszy do pokonania.
w) ~ S o P czyli S a P, S  dowód na pozaziemskie pochodzenie człowieka, P  spreparowany falsyfikat.
x) S a P, S  osoba mogąca zostać posłem na Sejm, P  osoba pełnoletnia.
y) ~ S a P czyli S o P, S  człowiek wierzący w bajki, P  dziecko.
Zadanie 2.
a) Prawdziwe: Niektóre wojny są złem.
Fałszywe: Żadna wojna nie jest złem. Niektóre wojny nie są złem.
b) Prawdziwe: Niektórzy starzy kawalerowie nie są nudziarzami.
c) Prawdziwe: Niektórzy ludzie nie są doskonali.
Fałszywe: Każdy człowiek jest doskonały. Niektórzy ludzie są doskonali.
d) Prawdziwe: Niektóre rzeczy piękne są tanie.
e) Fałszywe: Żadna rzecz przyjemna nie jest szkodliwa.
f) Prawdziwe: Żaden człowiek nie lubi krytyki pod swoim adresem. Niektórzy ludzie nie lubią krytyki pod swoim adresem.
Fałszywe: Każdy człowiek lubi krytykę pod swoim adresem.
g) Fałszywe: Żaden egzaminator nie jest wyrozumiały.
h) Prawdziwe: Każdy ekspert jest omylny. Niektórzy eksperci są omylni.
Fałszywe: Żaden ekspert nie jest nieomylny.
Zadanie 3. W nawiasach podano numery praw, dzięki którym otrzymano dane zdanie:
a) Niektórzy wrogowie państwa są anarchistami (3).
Żaden anarchista nie jest nie-wrogiem państwa (4).
Każdy, kto nie jest wrogiem państwa, jest nie-anarchistą (8).
b) Żaden analfabeta nie jest studentem (1).
Każdy student jest nie-alfabetą (5).
Niektórzy nie-alfabeci nie są nie-studentami (9).
c) Niektórzy biznesmeni są ministrami (2).
Niektórzy ministrowie nie są nie-biznesmenami (6).
d) Niektórzy wykładowcy są nie-geniuszami (7).
Niektórzy nie-geniusze nie są nie-wykładowcami (10).
e) Niektóre nie-wydry są psami (3).
Żaden pies nie jest wydrą (4).
Każda wydra jest nie-psem (8).
f) Niektóre nie-ryby są zwierzętami morskimi (2).
Niektóre zwierzęta morskie nie są rybami (6).
g) Niektórzy nie-komuniści są nie-demokratami (7).
Niektórzy nie-demokraci nie są komunistami (10).