Logika. Zadania z tematu 5.
Nazwy i definicje
Zadanie 1. Sklasyfikować nazwy (prosta-złożona, pusta-jednostkowa-ogólna, konkretna-abstrakcyjna,
indywidualna-generalna, ostra-nieostra):
a) miasto nad Wisłą, b) liczba podzielna przez 3, c) długie przemówienie,
d) egzamin z logiki, e) hałas, f) Afryka,
g) dobry samochód, h) ciemna noc, i) znany muzyk,
j) medalista olimpijski, k) największa liczba parzysta.
Zadanie 2. Określić bez pomocy diagramów Venna zależności między nazwami (równoważność, nadrzędność,
podrzędność, wykluczanie się, krzyżowanie się):
a) A  koło, B  wóz, b) A  Polska, B  Europa, c) A  Polska, B  kraj europejski,
d) A  Polska, B  Warszawa, e) A  Warszawa, B  obecna stolica Polski,
f) A  stolica, B  Warszawa, g) A  stolica, B  miasto,
h) A  miasto w Polsce, B  miasto liczące ponad 100 tys. mieszkańców.
Zadanie 3. Określić z pomocą diagramów Venna zależności między nazwami (równoważność, nadrzędność,
podrzędność, wykluczanie się, krzyżowanie się):
a) A  osoba mająca ponad 16 lat, B  osoba mająca mniej niż 25 lat,
b) A - osoba mająca mniej niż 16 lat, B  osoba mająca ponad 25 lat,
c) A  student, B  człowiek co najmniej 10 letni,
d) A  nie-student, B- analfabeta,
e) A  sportowiec, B  nie-piłkarz,
f) A  gruszka, B  nie-pietruszka,
g) A  ziemniak, B  nie-warzywo,
h) A  ryba, B  nie-śledz
,
i) A  nie-mleko, B- piwo,
j) A  nie owoc, B  nie-śliwka,
k) A  nie-orzeł, B- nie-ptak,
l) A -nie-piekarnia, B  nie-apteka.
Zadanie 4. Do podanej nazwy dobierz nazwę nadrzędną, podrzędną, wykluczającą się, krzyżującą się:
nazwa nadrzędna nazwa podrzędna nazwa wykluczająca się nazwa krzyżująca się
a)
ojciec
nazwa nadrzędna nazwa podrzędna nazwa wykluczająca się nazwa krzyżująca się
b)
wieżowiec
nazwa nadrzędna nazwa podrzędna nazwa wykluczająca się nazwa krzyżująca się
c)
krzesło
nazwa nadrzędna nazwa podrzędna nazwa wykluczająca się nazwa krzyżująca się
d)
książka
przygodowa
e) zazdrość, f) miasto nad Wisłą, g) liczba parzysta, h) drzewo liściaste,
i) napój alkoholowy, j) mecz piłkarski, k) bardzo ciekawy wykład.
Logika. Zadania z tematu 5
2
Zadanie 5.
Zbadać poprawność następujących definicji sprawozdawczych:
a) Magister to człowiek, który studiował na wyższej uczelni.
b) Romb jest to figura mająca cztery boki.
c) Naukowiec to pracownik wyższej uczelni.
d) Wieloryb to ryba morska osiągająca długość kilkunastu metrów.
e) Przestępca jest to człowiek, który obrabował bank.
f) Wódka jest to napój zawierający alkohol.
g) Recydywista to człowiek drugi raz popełniający przestępstwo tego samego typu, za które był karany.
Odpowiedzi:
Zadanie 1.
a) złożona, ogólna, konkretna, generalna, ostra,
b) złożona, ogólna, abstrakcyjna, generalna, ostra,
c) złożona, ogólna, abstrakcyjna, generalna, nieostra,
d) złożona, ogólna, abstrakcyjna, generalna, ostra,
e) prosta, ogólna, abstrakcyjna, generalna, nieostra,
f) prosta, jednostkowa, konkretna, indywidualna, ostra,
g) złożona, ogólna, konkretna, generalna, nieostra,
h) złożona, ogólna, abstrakcyjna, generalna, nieostra,
i) złożona, ogólna, konkretna, generalna, nieostra,
j) złożona, ogólna, konkretna, generalna, ostra,
k) złożona, pusta, abstrakcyjna, generalna, ostra.
Zadanie 2. Przyjmując oznaczenia: r  równoważne, w  wykluczające się, k  krzyżujące się, AnB  A nadrzędne
do B, ApB  A podrzędne do B:
a) w, b) w, c) ApB, d) w, e) r, f) AnB, g) ApB, h) k.
Zadanie 3.
a) k, b) w, c) ApB, d) AnB, e) k, f) ApB, g) w, h) k, i) AnB, j) ApB, k) AnB, l) k.
Zadanie 4. Przykładowe odpowiedzi ( n  nadrzędna, p  podrzędna, w  wykluczająca się, k  krzyżująca się):
a) n  rodzic, p  dobry ojciec, w  kobieta, k - 30-letni mężczyzna,
b) n  budynek, p  wieżowiec 50-piętrowy, w  wiejska chata, k  budynek w Warszawie,
c) n  mebel, p  krzesło z trzema nogami, w  komputer, k  drewniany mebel,
d) n  książka, p  książka przygodowa polskiego autora, w  podręcznik do logiki, k  książka z obrazkami,
e) n  uczucie, p  silna zazdrość, w  pomidor, k  uczucie w stosunku do żony,
f) n  miasto, p  miasto nad Wisłą na południu Polski, w  wieś w Chinach, k  duże miasto,
g) n  liczba, p  liczba podzielna przez 4, w  liczba nieparzysta, k  liczba podzielna przez 3,
h) n  drzewo, p  wysokie drzewo liściaste, w  trawa, k drzewo rosnące w Polsce,
i) n  napój, p  wino, w  mleko, k  napój o smaku owocowym,
j) n  mecz, p  sprzedany mecz piłkarski, w  konkurs skoków narciarskich, k  żenujące widowisko,
k) n  wykład, p  bardzo ciekawy wykład z logiki, w  nudna impreza, k  wykład znanego profesora.
Zadanie 5.
a) za szeroka, b) za szeroka, c) za wąska i za szeroka, d) przesunięcie kategorialne,
e) za wąska, f) za szeroka, g) za wąska.