Farmakoterapia
Ziołolecznictwo
w chorobach alergicznych
Lato to wciąż okres pylenia roślin i nasilania się cho-
D.S.: 3 4 razy dziennie po 10 20 kro-
rób alergicznych. Dlatego przedstawiamy najczęstsze
pli w ciepłym napoju.
schorzenia na tym podłożu oraz skuteczne metody ich
Drożdże piekarnicze
leczenia ziołami, podając sprawdzone mieszanki i inne Korzystnie w dychawicy oskrzelowej
działają drożdże piekarnicze do picia
receptury, które można wykonać we własnym zakresie.
w ciągu dnia między posiłkami.
Przygotowanie: 10 g drożdży piekarni-
Dychawica oskrzelowa Przygotowanie: Zioła dokładnie wy- czych, łyżkę miodu oraz szklankę ciepłe-
To choroba charakteryzująca się na- mieszać w podanych proporcjach. go przegotowanego mleka wymieszać
padami duszności, które występują W naczyniu emaliowanym zalać i pozostawić w ciepłym miejscu do sfer-
najczęściej w godzinach nocnych i są 3 kopiaste łyżki stołowe mieszanki mentowania. Stosować przez 3 6 tygodni.
połączone z uporczywym kaszlem, 3,5 szklanki wody o temperaturze
odpluwaniem gęstej, lepkiej plwociny pokojowej i pod przykryciem, przy Kąpiele naprzemienne nóg/rąk
oraz słyszalną nieraz z daleka  grą słabym ogrzewaniu doprowadzić do Zabiegi te stosuje się najczęściej przed
w klatce piersiowej. Zwalczanie sta- wrzenia, które należy utrzymać przez snem. Potrzebne są dwa naczynia,
nów ostrych wymaga energicznego 5 minut. Po zakończeniu ogrzewania jedno z wodą gorącą o temperaturze
leczenia farmakologicznego z uży- odwar wymieszać, a po 5 minutach ok. 40°C, drugie z wodÄ… o tempe-
ciem leków rozszerzających oskrzela, przecedzić do termosu. Pić szklankę raturze pokojowej. Należy zanurzyć
antybiotyków, glikokortykosteroidów odwaru 3 razy dziennie pół godziny nogi w gorącej wodzie na 3 minuty,
i leków nasercowych. przed jedzeniem. a następnie w wodzie zimnej na minu-
tę. Czynność powtórzyć trzykrotnie.
Leczenie ziołami można stosować Mieszanka nr 2 W pierwszym tygodniu kąpiel stoso-
w łagodniejszych postaciach dycha- Kwiat ślazu wać jednorazowo, w następnym dwu-
wicy, w okresie międzynapadowym, Ziele szanty krotnie, a potem co drugi dzień przez
jako leczenie objawowe i wspoma- Owoc kopru włoskiego dłuższy okres czasu.
gające. Bardzo korzystne może być Ziele tymianku
stosowanie leków roślinnych w formie Owoc kolendry Pokrzywka
mieszanek ziołowych upłynniających Kwiat bzu czarnego Jest to choroba alergiczna skóry cechu-
wydzielinę oraz preparatów zioło- Liść brzozy po 50 gram jąca się wykwitami bąblowymi przy-
wych działających przeciwzapalnie, Ziele nostrzyka pominającymi oparzenie pokrzywą.
uspokajająco. Ziele glistnika po 25 gram Najczęstszą przyczyną pokrzywki są
alergeny pokarmowe i leki. Wykwity
Leczenie ziołowe dychawicy Przygotowanie i sposób użycia jak występują zazwyczaj nagle i rozmiesz-
oskrzelowej w mieszance nr 1. czają się na całym ciele: tułowiu, twa-
rzy, kończynach. Niekiedy zmiany są
Mieszanka nr 1 Mieszanka nr 3 poprzedzone silnym świądem. W po-
Ziele doględy Ziele tymianku staci przewlekłej choroba trwa latami
Ziele serdecznika Liść podbiału z okresami popraw i pogorszeń. Wy-
Liść melisy Korzeń omanu kwity powstają na skutek uszkodzenia
Ziele skrzypu Owoc anyżu po 50 gram naczyń włosowatych skóry.
Owoc głogu
Pączki sosny po 25 gram Przygotowanie i stosowanie jak w mie- Obrzęk naczynioruchowy
Korzeń omanu szance nr 1. Quinckego
Korzeń lukrecji Choroba ta różni się od pokrzywki głę-
Ziele poziewnika Rp. bokością umiejscowienia zmian obrzęko-
Ziele drapacza Ephedrini h/chlor. 1,0 wych, gdyż dotyczą one tkanki podskór-
Ziele glistnika Kalii iodidi 3,0 nej. Obrzęk naczynioruchowy występu-
Ziele kopytnika Extr. Thymi fluid. ad 20,0 je często u osób nerwowo wycieńczo-
Porost islandzki po 10 gram M. f. guttae nych, przepracowanych, o chwiejnych
24
Farmakoterapia
procesach nerwowych. Zmiany skórne Przygotowanie i sposób parzenia jak nych związków, np. kwasów nukleino-
występują najczęściej na twarzy. Czę- w mieszance nr 1. wych, związków wysokoenergetycz-
sto powtarzające się nawroty choroby nych (ATP, UDP, GTP), glikoproteidów,
mogą prowadzić do zmian nieodwra- Zioła pozostałe po zaparzeniu zalać glukozaminy. Ksyloza obecna w soku
calnych (słoniowacizna nosa, wargi). sokiem z brzozy Succus Betulae. Ma- przyśpiesza pasaż treści pokarmowej
cerować przez noc, następnie przece- i ułatwia codzienne oddawanie kału.
Leczenie ziołami pokrzywki dzić z powrotem do butelek i pić 20 ml Cukry proste zawarte w soku brzozo-
i obrzęku naczynioruchowego 3 4 razy w ciągu dnia. wym są też składnikami prebiotycz-
nymi, ułatwiającymi wzrost i rozwój
Mieszanka nr 4 Sok z brzozy jest preparatem stabili- symbiotycznej mikroflory układu pokar-
Kwiat nagietka zowanym etanolem, stymuluje układ mowego.
Ziele rdestu ptasiego immunologiczny, zwiększając odpor-
Ziele dziurawca ność na zakażenia. Pobudza diurezę Spośród kwasów występujących w soku
Liść pokrzywy i wydalanie potu, a wraz z nimi szko- brzozowym warto wymienić: salicylowy,
Liść bobrka dliwych i zbędnych metabolitów oraz protokatechowy, cytrynowy, octowy,
Korzeń mniszka ksenobiotyków (substancji obcych dla askorbinowy, elagowy, chlorogeno-
Liść brzozy organizmu, np. leków). Sok z brzozy wy, bursztynowy. W soku brzozowym
Kłącze tataraku zawiera triozy, pentozy i heksozy, któ- surowym (niefiltrowanym) obecne są
Kłącze perzu re szybko wnikają do komórek, stając również trójterpeny (kwas betulinowy,
Ziele serdecznika po 50 gram się materiałem energetycznym i bu- ursolowy) i kwasy żywicowe. Cenne
Ziele glistnika 25 gram dulcowym do syntezy wielu niezbęd- leczniczo są także alkohole cukrowe
25
Farmakoterapia
(cyklitole) obecne w soku, np. ino-
zytol, sorbitol, mannitol, dulcytol.
Sok z brzozy bogaty jest
w sole mineralne, co czy-
ni z niego roztwór łatwo
przyswajalnych biopier-
wiastków, które w obec-
ności prowitamin, witamin,
enzymów, aminokwasów
i węglowodanów uzupełnia-
jÄ… ewentualne niedobory oraz wych,
wpływają regulująco na gospo- ze skłon-
darkę wodno-elektrolitową i kwaso- nością do
wo-zasadowÄ… ustroju. Sok z brzozy zliszajowacenia.
może pełnić funkcje napoju energety- Zmiany zajmują symetrycz-
zującego. Przez kilkakrotne uciskanie worka nie pewne okolice ciała. W wyniku
wprowadza się rozpuszczoną skrobię schorzenia skóra staje się szorstka, prze-
Lek recepturowy  maść do kąpieli. barwiona. Choroba może rozpocząć
Rp. " kąpiel z naparu rumianku  100 150 g się już w dzieciństwie i mieć długotrwały
Tinct. Arnicae 3,0 rumianku zalewa się 1 litrem wrzącej przebieg. Często objawy choroby za-
Ol. Menthae pip. 1,0 wody i utrzymuje pod przykryciem sadniczej poprzedzane sÄ… skazÄ… wy-
Intr. Hyperici 2,0 ok. 30 min. Następnie, cedząc przez siękową. Stan zdrowia chorych pogar-
Ung. Cholesteroli 30,0 sitko, całość wlewa się do wanny szają wszelkie emocje. Bardzo często
M. f. unguentum z ciepłą wodą. Kąpiel ta działa prze- chorobie towarzyszą inne procesy aler-
ciwzapalnie i przeciwświądowo. giczne, takie jak dychawica oskrzelowa,
D.S.: do wcierania w pokrzywce i obrzÄ™- pokrzywka lub katar sienny.
ku naczynioruchowym. Wyprysk alergiczny
Jest jednym z najczęściej występujących Leczenie ziołami wyprysku aler-
Kąpiele osłaniające schorzeń alergicznych. To powierzchow- gicznego i atopowego zapalenia
Pokrywają skórę cienką powłoką środ- ny stan zapalny skóry o charakterze skóry
ka obojętnego, łagodzą świąd (np. wykwitów złożonych z grudek zapalno-
w pokrzywce) i zmniejszają stan zapal- wysiękowych i pęcherzyków. Występuje Mieszanka nr 5
ny. Do najczęściej stosowanych rodza- okres rumieniowy, grudkowy i sączący. Rp.
jów kąpieli należą: Zmiany wypryskowe często są rozsiane Korzeń podróżnika
" kąpiel krochmalowa  sporządza i niejednokrotnie zajmują całą skórę ja- Ziele podróżnika
się ją z 300 600 g skrobi ziemnia- ko wyprysk uogólniony. Zmiany trwają Korzeń mniszka
czanej (mÄ…czki kartoflanej) zalanej miesiÄ…ce, a nawet lata. Objawami towa- Kwiat mniszka
3 litrami wody, stopniowo ogrzewa- rzyszącymi mogą być świąd i pieczenie Liść bobrka
nej; po otrzymaniu galaretowatej skóry, doprowadzający niekiedy do Ziele bratka
papki wlewa się ją do wanny wypeł- bezsenności a nawet wyczerpania ner- Owoc kopru włoskiego
nionej ciepłą wodą. Czas trwania wowego. Leczenie wyprysku wymaga Kora kruszyny
kąpieli wynosi 25 35 min. indywidualnego podejścia do każdego Liść melisy
" kąpiel żelatynowa  150 200 g że- przypadku. Ważne jest zarówno lecze- Szyszka chmielu po 25 gram
latyny zalewa się wodą i pozostawia nie wewnętrzne, jak i zewnętrzne.
na kilka godzin, po napęcznieniu że- Zastosowanie: pić 2 3 szklanki odwaru
latyny, całość wlewa się do wanny Atopowe zapalenie skóry z łyżki stołowej dziennie.
z ciepłą wodą i miesza. Chorobie tej towarzyszy bardzo silny
" kąpiel otrębowa  2 3 kg otrębów świąd, a objawy skórne przypominają Rp.
pszennych lub żytnich umieszcza się wyprysk. Grudki zlewają się w duże za- Biostymina lag. I
w płóciennym worku, luz
no zawiÄ…zuje palne ogniska umiejscowione na twarzy,
i wrzuca do wanny z ciepłą wodą. szyi, pod kolanami, w zgięciach łokcio- D.S.: co 1 2 dni ampułkę.
26
Farmakoterapia
Rp. nymi rozwojem motoryzacji (spaliny necznych i nakryć głowy w okresie
Azulan lag. I silników wysokoprężnych). Zapalenia pylenia;
niesezonowe są wynikiem alergii na " szczotkowanie głowy, zmiana odzie-
D.S.: do tamponów i przymoczek. stale obecne w otoczeniu alergeny ży i prysznic po powrocie do domu
roztoczy, rzadziej całorocznych pleśni z zewnątrz;
Inne przepisy lub sierści zwierząt. " podróżowanie samochodem z za-
Koszyczek rumianku mkniętymi oknami, a jeśli posiada
Kwiat arniki po 30 gram Alergiczne zapalenie błony śluzowej no- klimatyzator, to najlepiej zaopatrzyć
sa wymaga leczenia farmakologiczne- go w filtr zatrzymujący pyłki.
D.S.: napar z 2 łyżek stołowych ziół na go, ponieważ w konsekwencji pogarsza Opisane zabiegi pozwalają na
1/2 litra wody  do okładów, przymo- jakość życia chorych osób, prowadząc zmniejszenie nasilenia objawów ze
czek i przemywań. do zaburzeń snu i uczucia przewlekłego strony błony śluzowej nosa o 30
zmęczenia. U dzieci może dodatkowo 40%. Jeśli efekt nie jest dostateczny,
Owoc borówki czernicy 50 gram powodować trudności w nauce. Naj- konieczne jest wówczas leczenie far-
Tinct. Arnicae 5 gram lepszą metodą leczenia jest usunięcie makologiczne.
alergenu z otoczenia i unikanie go.
D.S.: do 1/2 litra naparu z jagód do- Napar z ziół do płukania nosa i gardła
dać nalewkę z arniki; stosować jako Czynności zmierzające do zmniejsze- Ziele dziurawca 50 gram
kompresy. nia ekspozycji na alergeny roztoczy Korzeń żywokostu
obejmujÄ…: KÅ‚Ä…cze tataraku
Liść rozmarynu " ograniczenie wilgotności mieszkania Kłącze pięciornika po 25 gram
Kwiat lawendy poprzez zmniejszenie emisji pary M.f.species
Ziele tymianku wodnej i poprawÄ™ wentylacji;
Koszyczek rumianku po 25 gram " obniżenie zimą temperatury pomiesz- D.S.: napar z ziół do płukania nosa
czeÅ„ do 18 20°C; i gardÅ‚a przed snem; dwie Å‚yżeczki
Przygotowanie: zaparzyć 2 łyżki stoło- " usunięcie z sypialni przedmiotów mieszanki zalać 2/3 szklanki ciepłej
we ziół na 1/2 litra wody; stosować do chłonących kurz (dywany, wykładzi- wody, zagotować, odstawić na 10
okładów, przymoczek i przemywań. ny, pluszowe zabawki); minut, przecedzić, przed snem płukać
" zastosowanie nieprzepuszczalnych gardło, a następnie nos.
Lek recepturowy  maść dla alergenów roztoczy pokrowców
Rp. na materace i pościel;
Azulani 10,0 " częste odkurzanie sypialni i łóżka;
Ung. Cholesteroli ad 50,0 " częste pranie pościeli w temperatu-
Ol. Lavandulae gtt. III rze powyżej 55°C. mgr farm. Tomasz Mrozowski
M. f. ung.
W przypadku za-
b.db. ŻELKI O SMAKU
D.S.: smarować 1 2 razy dziennie. paleń sezonowych
R E U T T E R
MALINOWO-JEŻYNOWYM
dużą poprawę przy-
Z WIT. C
Nieżyt sienny nosi unikanie ekspo-
Malina i jeżyna z witami-
Alergiczne zapalenie błony śluzowej zycji na pyłki. Moż-
nÄ… C to wzmocnienie or-
nosa należy do najczęstszych chorób na to osiągnąć po-
ganizmu w czasie prze-
alergicznych i jest bardzo uciążliwe przez:
ziębienia.
oraz nieprzyjemne dla chorego. Dzieli " o g ra n i c za n i e
Naturalne składniki
się je na sezonowe (pyłkowe, gorącz- przebywania na
dają świeży oddech
ka sienna) i niesezonowe (całoroczne). zewnątrz w po-
i uczucie orzez
wienia.
Zapalenia sezonowe sÄ… spowodowa- rze kwitnienia
ne głównie uczuleniem na alergeny ro- uczulających ro-
Dla dzieci
ślin wiatropylnych, czyli na pyłki drzew, ślin, zwłaszcza
i dorosłych!
traw, chwastów, rzadziej zarodniki w dni słoneczne
pleśni. Choroba ta ma również zwią- i wietrzne;
Dostępne tylko w aptekach i sklepach zielarskich.
zek z niektórymi zanieczyszczeniami " noszenie okula-
środowiska, zwłaszcza spowodowa- rów przeciwsło-
27