www.think.wsiz.rzeszow.pl

, ISSN 2082-1107,

Nr 1 (17) 2014, s. 119-123

D

OBRO PŁYNĄCE Z KWASÓW OWOCOWYCH

Aleksandra Flis, Katarzyna Pikul

Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie

Streszczenie

Praca została poświęcona działaniu kwasów owocowych i korzyściom wynikającym z ich stosowania.
Przedstawione zostały wskazania i przeciwskazania do zabiegu oraz możliwe do uzyskania efekty. Omó-
wiono również preparaty na bazie kwasów owocowych, przeznaczone do pielęgnacji domowej. By przy-
bliżyć temat zastosowania kwasów AHA przeprowadzone zostały badania (przy pomocy kwestionariu-
sza ankiety) mające na celu uzyskanie informacji o wiedzy ankietowanych na temat stosowania, użyt-
kowania, przeznaczenia oraz efektów otrzymanych dzięki eksfoliacji kwasami owocowymi. A także ro-
dzaju posiadanej przez nich cery oraz jej niedoskonałościach.

The benefits of the use of fruit acids

Summary

This paper is dedicated to fruit acids and the benefits arising from the use of them. Indications and
contraindications to the procedure have been presented, as well as results possible to obtain. Fruit acids
based preparations, intended for home care, have also been discussed. In order to bring about the
application of AHA acids tests have been carried (with the use of questionnaire) aimed at obtaining
information about the knowledge of respondents about the application, use, and results obtained with
exfoliation of fruit acids. As well as the type of skin owed by them and its imperfections.

Dobro płynące z kwasów owocowych

120

Wstęp

Eksfoliacja jest to zabieg złuszczania, czyli usunięcia zrogowaciałej, suchej warstwy naskórka, co powo-
duje głębokie oczyszczenie i odblokowanie porów skóry, jej rewitalizację, rozjaśnienie i ogólna po-
prawę wyglądu. Eksfoliacji dokonuję się najczęściej kwasami owocowymi, czyli alfa- oraz beta-hydrok-
sykwasami

1

.

1. Czym są kwasy owocowe?

Kwasy owocowe to w większości alfa-hydroksykwasy (AHA) ich nazwa wywodzi się z ich budowy che-
micznej, z jednym atomem węgla połączone są dwie grupy karboksylowe –COOH oraz hydroksylowa –
OH. Kwas salicylowy należy do beta-hydroksykwasów i również posiada w swej budowie grupę hydrok-
sylową jednakże jest ona bardziej oddalona od grupy karboksylowej. Jak sama nazwa wskazuję kwasy
owocowe pozyskiwane są między innymi z owoców. Występują powszechnie w przyrodzie, można je
więc otrzymywać z produktów naturalnych, jak: owoce, trzcina cukrowa, warzywa, kora drzew, liście,
płatki, mleko lub mogą być one także syntetyzowane metodami chemicznymi. Są to kwasy organiczne,
słabsze i mniej toksyczne w porównaniu z kwasami nieorganicznymi

2

.

2. Działanie i wskazania do eksfoliacji kwasami owocowymi

Działanie peelingu kosmetycznego z zastosowaniem kwasów owocowych w niskich stężeniach (gliko-
lowego, migdałowego, mlekowego, winowego, cytrynowego itd.) polega na rozluźnianiu połączeń mię-
dzy komórkami warstwy rogowej a cementem międzykomórkowym, co prowadzi do złuszczania ko-
mórek. Dodatkowo wskutek rozluźnienia całej struktury cementu międzykomórkowego, peeling uła-
twia wnikanie substancji, w tym wody (działanie nawilżające)

3

.

Ma to istotne znaczenie w przypadku skóry zmęczonej, zestresowanej, w której rozpoczęły się już pro-
cesy naturalnego starzenia, a także we wszystkich sytuacjach prowadzących do nadmiernej keratyni-
zacji naskórka.

Wskazania do zastosowania kwasów owocowych:

-

zmiany barwnikowe, piegi, ostuda, przebarwienia pozapalne, plamy soczewicowate;

-

uszkodzenia posłoneczne: rogowacenie, przedwczesne starzenie, zmarszczki;

-

blizny: typu zanikowego lub przerostowe;

-

trądzik pospolity: postać zaskórnikowa, postać grudkowo-zaskórnikowa;

-

skóra zmęczona o zaniku włókien elastycznych;

-

rozstępy skórne;

1

Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1991.

2

Tamże;

Adamski Z. Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010; Peters I.B.,

Kosmetyka, Rea, Warszawa 2010.

3

Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

Dobro płynące z kwasów owocowych

121

-

skóra atroficzna.

Wskazania pielęgnacyjne: skóra z zaskórnikami, łojotokowa, usunięcie powierzchownych warstw na-
skórka, obkurczenie rozszerzonych porów skóry, poprawia nawilżenie skóry (skóra sucha)

4

.

3. Przeciwwskazania do zabiegu

Przed przystąpieniem do zabiegu eksfoliacji należy wykluczyć pacjentów z przeciwwskazaniami.

Przeciwwskazania:

-

aktywna infekcja wirusowa(opryszczka, brodawki);

-

aktywne infekcje bakteryjne;

-

aktywne stany zapalne skóry (AZS, wyprysk, łuszczyca, trądzik ropowiczy);

-

świeże blizny;

-

leczenie światłem;

-

leczenie izotretynoiną;

-

chirurgia twarzy;

-

kriochirurgia w ciągu ostatnich 6 miesięcy (zabiegi średniogłębokie i głębokie);

-

alergia na substancje złuszczające;

-

ciąża;

-

karmienie piersią;

-

infekcje ogólne (górnych dróg oddechowych, gorączka);

-

skłonność do powstawania keloidów (zabiegi średniogłębokie i głębokie);

-

liczne teleangiektazje;

-

nałogowe opalanie;

-

choroby autoimmunologiczne (kolagenozy, pęcherzyce);

-

używanie preparatów z pochodnymi kwasu witaminy A

5

.

4. Korzyści wynikające ze stosowania kwasów

Eksfoliacja kwasami owocowymi jest zabiegiem wszechstronnym, działający skutecznie w przypadku
skóry suchej i tłustej, młodej i dojrzałej, pomocnym dla kobiet, jak i mężczyzn. Stosowany może być
zarówno na twarzy, szyi, rękach, jak i w innych miejscach wymagających takiego zabiegu. W zależności
od problemów naszej skóry osiągamy inne efekty, mianowicie:

-

cera trądzikowa – rewelacyjna poprawa stanu skóry, zwężenie porów, wygładzenie, zmniejsze-
nie blizn i przebarwień potrądzikowych;

-

cera tłusta, łojotokowata – zmniejszenie łojotoku po miesięcznej kuracji nawet dwukrotne,
zwężenie porów, poprawa kolorytu skóry;

4

Adamski Z. Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów…, dz. cyt.; Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów

kosmetologii, Wydawnictwo Medyczne Górnicki.

5

Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna…, dz. cyt.; Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów…, dz. cyt.

Dobro płynące z kwasów owocowych

122

-

przebarwieniach – w przypadku przebarwień typu posłonecznego, plam wątrobowych i star-
czych uzyskujemy wyraźne rozjaśnienie plam;

-

skóra zmęczona z zanikającymi włóknami elastycznymi – ogólna poprawa wyglądu, poprawa
kolorytu, efekt miękkości i gładkości skóry, poprawa jędrności i nawilżenia;

-

skóra dojrzała – oczyszczenie i rozjaśnienie cery, rewitalizacja, ułatwienie przenikania innych
składników aktywnych, a więc zwiększenie efektów działania kosmetyków przeciwstarzenio-
wych.

Obserwuje się też inne korzystne działanie kwasów:

-

stymulują odnowę komórkową, powoduje to pogrubienie warstwy naskórka, co w konsekwen-
cji prowadzi do wygładzenia zmarszczek;

-

nawilżają dzięki rozluźnianiu wiązań naskórka;

-

wspomagają działanie innych substancji, np. kwasu hialuronowego czy witamin, poprzez roz-
miękczanie skóry, dzięki czemu substancje te mogą głębiej penetrować skórę;

-

równomiernie rozprowadzają pigment, dzięki czemu nie dochodzi do przebarwień skóry;

-

poprawiają, jakość skóry poprzez przywrócenie równowagi pomiędzy martwymi i żywymi ko-
mórkami, dzięki eksfoliacji naskórka dochodzi do zwiększenia podziałów komórkowych w skó-
rze właściwej, odnawia się pierwotna warstwa rogowa skóry

6

.

5. Stosowanie preparatów z kwasami owocowymi w pielęgnacji domowej

Preparaty z kwasami AHA i BHA można z powodzeniem stosować samodzielnie, jednakże należy pa-
miętać o kilku rzeczach. Czas działanie kwasów AHA jest zróżnicowany, to znaczy, że po kilku miesią-
cach ich ciągłego stosowania przestają one działać tak skutecznie, jak działały na początku ich zastoso-
wania. Kwasy AHA pomagają regulować proces odnowy komórkowej i złuszczają zrogowaciałe, martwe
komórki w zewnętrznej warstwie naskórka, która uległa zgrubieniu na skutek np. częstego opalania lub
dlatego, że u niektórych osób naskórek rogowacieje szybciej niż u innych. W momencie, kiedy nad-
mierna, zrogowaciała warstwa zostanie złuszczona, kwasy AHA przestają działać.

Zdolność kwasów AHA do eksfoliacji obniża się z czasem. Według dr. Alberta Kligmana najlepszą me-
todą stosowania preparatów z kwasami jest używanie ich regularnie przez 6 miesięcy w roku, a następ-
nie zredukowanie częstotliwości np. przez kolejne 3 miesiące ich nie używać, a potem przez następne
3 miesiące używać je raz dziennie, by podtrzymać uzyskane efekty, czyli gładką i regularnie złuszczaną
skórę.

Najbezpieczniej jest stosować regularnie w warunkach domowych preparaty do twarzy zawierające
kwasy AHA o stężeniu w granicach 10% i poniżej. Inaczej jest w przypadku kwasów BHA – ich zdolność
do złuszczania nie zmienia się w ciągu upływu czasu, czyli działają one w stałym tempie przez cały okres
ich stosowania. Obecnie poleca się, aby w przypadku cery suchej kremy z kwasem BHA używać podob-
nie jak produkty z kwasami AHA, czyli robić sobie przerwy od czasu do czasu, natomiast osoby mające
problemy z trądzikiem i wypryskami mogą używać kremów z kwasem BHA w sposób ciągły. Dla tych

6

Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana…, dz. cyt.

Dobro płynące z kwasów owocowych

123

osób regularne stosowanie preparatów z kwasem salicylowym (najlepiej wieczorem) może wejść w ru-
tynę, jak codzienne oczyszczanie twarzy

7

.

Podsumowanie

Przeprowadziłyśmy ankietę, której celem było uzyskanie informacji o wiedzy ankietowanych na temat
stosowania, użytkowania, przeznaczenia oraz efektów otrzymanych dzięki eksfoliacji kwasami owoco-
wymi. A także o rodzaju posiadanej przez nich cery oraz jej niedoskonałościach.

Badania wykazały, że wciąż mało osób wie o istnieniu kwasów owocowych. 47% ankietowanych nie
stosowało nigdy kwasów, ponieważ nie zna ich przeznaczenia. Spośród 70% osób, które korzystały z za-
biegu kwasami, robiły to w gabinecie kosmetycznym, a tylko 11% stosowało preparaty z AHA jedynie
w pielęgnacji domowej. Większość ankietowanych tylko raz korzystała z zabiegu eksfoliacji (52%),
a 39% dwa razy. Pocieszający jest fakt, iż spośród osób korzystających z pielęgnacji kwasami większość
osób czyni to we właściwy sposób. Znaczna część probantów stosowała kwasy w czasie jesieni (37,5%)
i zimy (30%), czyli w prawidłowym okresie, nie narażającym na intensywne słońce. 64% ankietowanych
prawidłowo po zabiegu chroniło swoją skórę i stosowało blokery UV. Aż 57% probantów nie widziało
efektów zabiegu, lecz jest to spowodowane brakiem systematyczności, jeden zabieg nie jest wystar-
czający do osiągnięcia zadowalających efektów. Na pytanie „skąd ankietowani pozyskiwali informacje
o kwasach” odpowiedzi pokazały, że głównie z internetu (35%), 14% w gabinetach kosmetycznych, 14%
z literatury i czasopism, a 25% w ogóle nie poszukiwało takich informacji.

Bibliografia

1. Adamski Z. Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów, Elsevier Urban & Partner, Wrocław

2010

2. Peters I.B., Kosmetyka, Rea, Warszawa 2010

3. Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSiP, Warszawa 1991

4. http://mediweb.pl/data/print.php?id=987&keepThis=true&TB_iframe=true&he-

ight=300&width=600

5. Martini M.C., Kosmetologia i farmakologia skóry, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

2007, 2008

6. Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

2010

7. Nowicka D., Dermatologia. Podręcznik dla studentów kosmetologii, Wydawnictwo Medyczne

Górnicki

7

http://mediweb.pl/data/print.php?id=987&keepThis=true&TB_iframe=true&height=300&width=600.