Negocjacje i mediacje w sferze publicznej 2

background image
background image

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

background image

Negocjacje

i mediacje

w sferze

publicznej

background image
background image

Warszawa 2009

Negocjacje
i mediacje
w sferze
publicznej

Magdalena Tabernacka

background image

Wydawca:

Izabella Małecka

Redaktor prowadzący:

Adam Choiński

Opracowanie redakcyjne:

Joanna Fitt

Sk³ad, ³amanie:

Anna Atanaziewicz

© Copyright by
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009

ISBN: 978-83-7601-978-9

Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00, (022) 535 82 00
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl

background image

SpiS treści

Wykaz skrótów............................................................................................................................15

Wstęp.............................................................................................................................................17

Rozdział pierwszy

Istota negocjacji i mediacji w sferze publicznej..................................................................19

I...Negocjacje............................................................................................................................19

1..Pojęcie.negocjacji...........................................................................................................................19

2..Przedmiot.negocjacji.....................................................................................................................20

3..Formy.i.charakter.prowadzenia.negocjacji.w.sferze..

publicznej........................................................................................................................................21

A..Negocjacje.dwustronne,.wielostronne.i.wielo-dwustronne..............................................21

B..Negocjacje.o.charakterze.formalnym.i.nieformalnym.......................................................23

C..Negocjacje.jawne.i.niejawne...................................................................................................24

4..Etapy.procesu.negocjacji..............................................................................................................26

A..Faza.przedwstępna...................................................................................................................26

B..Faza.wstępna.negocjacji...........................................................................................................27

C..Faza.właściwych.rozmów........................................................................................................28

D..Faza.sporządzania.dokumentów.końcowych......................................................................28

E..Faza.akceptacji.(faza.ratyfikacyjna.i.publikacyjna)..............................................................29

II..Mediacje...............................................................................................................................29

1..Pojęcie.i.mechanizm.mediacji......................................................................................................29

2..Rola.mediatora.w.procesie.mediacji...........................................................................................32

A..Rola.mediatora.a.idea.mediacji...............................................................................................32

B..Nawiązanie.kontaktu.pomiędzy.stronami.mediacji...........................................................32

C..Umożliwianie.prowadzenia.mediacji.i.jej.moderowanie...................................................33

D..Pośredniczenie.w.rozmowach.pomiędzy.stronami.mediacji............................................33

E..Przyjmowanie.stanowisk.stron.mediacji...............................................................................34

F.. Doradzanie.stronom.mediacji.możliwych.rozwiązań........................................................34

G..Udzielanie.fachowych.wyjaśnień.co.do.znaczenia.okoliczności.faktycznych..

i.prawnych..................................................................................................................................35

H..Mediator.jako.osoba.pomagająca.stronom.mediacji.sformułować.tekst..

porozumienia.............................................................................................................................35

III..Regulacja.prawna.negocjacji.i.mediacji.w.sferze.publicznej.......................................35

1..Zakres.regulacji.prawnej..............................................................................................................35

2..Regulacja.kompetencji.do.podejmowania.czynności.w.negocjacjach.i.mediacjach.

w.sferze.publicznej........................................................................................................................37

3..Regulacja.prawna.procedur.i.zakresu.czynności.....................................................................39

background image

IV..Struktury.administracji.publicznej.i.podmioty.w.procesie.negocjacji..

.i.mediacji.w.sferze.publicznej...........................................................................................40

1..Mediacje.i.negocjacje.a.struktury.administracji.publicznej....................................................40

2..Podmioty.uczestniczące.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej.........................42

A..Strony.negocjacji.i.ich.przedstawiciele..................................................................................42

B..Zespoły.negocjacyjne...............................................................................................................43

C..Podmioty.infrastrukturowe.....................................................................................................44

D..Fachowcy.w.negocjacjach.......................................................................................................45

3..Podmioty.uczestniczące.w.mediacjach......................................................................................45

V..Formy.i.metody.działania.administracji.stosowane.w.negocjacjach..

i.mediacjach.........................................................................................................................46

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.......................................................................................47

Rozdział drugi

Zakres przedmiotowy negocjacji w sferze publicznej......................................................49

I.. Negocjacje.prowadzące.do.zawierania.umów.publicznoprawnych.........................49

1..Charakter.negocjacji.prowadzących.do.zawarcia.umowy.publicznoprawnej...................49

2..Negocjowanie.umów.publicznoprawnych.zawieranych.przez.jednostki..

samorządu.terytorialnego............................................................................................................50

A..Negocjacje.w.celu.utworzenia.stowarzyszeń.jednostek.samorządu..

terytorialnego.............................................................................................................................50

B..Negocjacje.w.celu.utworzenia.związków.międzygminnych.i.związków..

powiatów....................................................................................................................................51

C..Negocjacje.w.celu.utworzenia.porozumień.komunalnych...............................................52

D..Negocjacje.w.celu.utworzenia.porozumień.jednostek.samorządu.terytorialnego.......52

3..Negocjowanie.kontraktów.wojewódzkich................................................................................53

4..Negocjowanie.porozumień.administracyjnych.zawieranych.w.trybie.art..31.ustawy.

o.administracji.rządowej.w.województwie...............................................................................54

II..Negocjacje.w.ramach.stosunków.cywilnoprawnych.zawieranych..

.przez.podmioty.w.sferze.publicznej...............................................................................55

1..Negocjacje.przy.zawieraniu.i.realizacji.umów.cywilnoprawnych........................................55

2..Negocjacje.w.ramach.partnerstwa.publiczno-prywatnego...................................................57

III..Negocjacje.w.strukturach.administracji.publicznej......................................................58

1..Negocjacje.w.organach.kolegialnych.administracji.publicznej.............................................58

2..Negocjacje.w.organach.wspólnych............................................................................................59

3..Negocjacje.prowadzące.do.powierzenia.funkcji.albo.obsadzenia.stanowiska...................59

IV..Negocjacje.w.stosunkach.z.obywatelami.i.adresatami.działań.administracji..........60

1..Negocjacje.w.ramach.postępowania.wnioskowego.w.trybie.działu.VII.k.p.a...

i.w.przedprocesowym.stadium.wyjaśniania.sprawy..............................................................60

2..Negocjacje.lobbingowe.i.lobbing.w.negocjacjach....................................................................62

3..Negocjacje.obywatelskie.i.społeczne..........................................................................................63

V..Negocjacje.policyjne.i.kryzysowe....................................................................................65

VI..Negocjacje.międzynarodowe...........................................................................................66

1..Zakres.negocjacji.międzynarodowych.......................................................................................66

2..Negocjacje.międzynarodowe.jako.forma.rozwiązywania.sporów.......................................68

3..Negocjacje.międzynarodowe.służące.podjęciu.współpracy..................................................69

VII..Negocjacje.akcesyjne.........................................................................................................70

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.......................................................................................73

background image

Rozdział trzeci

Zakres przedmiotowy działań mediacyjnych w sferze publicznej................................74

I.. Mediacje.w.sferze.publicznej.odbywające.się.na.etapie.postępowania..

sądowego.............................................................................................................................74

1..Mediacje.przed.sądem.administracyjnym.................................................................................74

A..Podstawa.prawna......................................................................................................................74

B..Znaczenie.instytucji..................................................................................................................74

C..Procedura.postępowania.........................................................................................................75

D..Zasady.prowadzenia.postępowania.mediacyjnego.przed.sądem..

administracyjnym.....................................................................................................................76

E..Środki.odwoławcze...................................................................................................................76

2..Mediacje.w.postępowaniu.cywilnym,.w.którym.uczestniczą.podmioty..

o.statusie.publicznoprawnym.....................................................................................................77

A..Podstawa.prawna......................................................................................................................77

B..Znaczenie.instytucji..................................................................................................................77

C..Procedura.postępowania.........................................................................................................77

D..Wymogi.ustawowe.odnośnie.osoby.mediatora...................................................................79

E..Skutki.mediacji...........................................................................................................................79

II..Mediacja.w.postępowaniu.administracyjnym.i.przed.organem.administracji........80

1..Znaczenie.prowadzenia.mediacji.w.postępowaniu.administracyjnym..

i.przed.organem.administracji.....................................................................................................80

2..Mediacje.prowadzące.do.zawarcia.ugody.administracyjnej.................................................81

A..Podstawa.prawna......................................................................................................................81

B..Znaczenie.instytucji..................................................................................................................81

C..Procedura.postępowania.........................................................................................................81

D..Pozycja.organu.administracji.jako.mediatora.w.postępowaniu.ugodowym.................82

E..Środki.odwoławcze.i.środki.prawne.....................................................................................83

F...Skutki.zawarcia.ugody.administracyjnej..............................................................................83

3..Mediacje.prowadzone.przy.zawieraniu.ugód.regulowanych.przepisami.prawa..

materialnego...................................................................................................................................83

A..Mediacje.przed.Prezesem.Urzędu.Komunikacji.Elektronicznej.......................................83

a..Podstawa.prawna.i.znaczenie.instytucji...........................................................................83

b..Postępowanie.mediacyjne...................................................................................................84

B..Mediacje.w.prawie.łowieckim.................................................................................................84

a..Podstawa.prawna.i.znaczenie.instytucji...........................................................................84

b..Postępowanie.mediacyjne...................................................................................................84

C..Mediacje.prowadzące.do.zawarcia.ugody.w.postępowaniu.w.przedmiocie..

rozgraniczania.nieruchomości................................................................................................85

a..Podstawa.prawna..................................................................................................................85

b..Znaczenie.instytucji..............................................................................................................85

c..Procedura.postępowania.....................................................................................................86

D..Mediacje.prowadzone.w.celu.zawarcia.ugody.regulowanej.prawem.wodnym...........87

E..Mediacje.przed.wojewódzkim.inspektorem.Inspekcji.Handlowej..................................88

a..Podstawa.prawna..................................................................................................................88

b..Znaczenie.instytucji..............................................................................................................88

c..Procedura.postępowania.....................................................................................................88

III..Mediacje.w.świetle.prawa.karnego.i.procedury.karnej...............................................89

1..Sprawiedliwość.naprawcza.i.jej.instytucje.w.Polsce................................................................89

2..Mediacje.pomiędzy.sprawcą.a.pokrzywdzonym.w.postępowaniu.przygotowawczym.........90

background image

A..Podstawa.prawna......................................................................................................................90

B..Znaczenie.instytucji..................................................................................................................90

C..Zasady.odnoszące.się.mediacji.w.postępowaniu.przygotowawczym............................91

D..Wymogi.prawne.dotyczące.mediatora..................................................................................92

E..Procedura.postępowania.mediacyjnego...............................................................................93

F..Wady.regulacji.prawnej.mediacji.pomiędzy.pokrzywdzonym.a.sprawcą......................95

IV..Mediacje.międzynarodowe...............................................................................................96

1..Mediacje.wśród.form.rozwiązywania.sporów.międzynarodowych....................................96

2..Przykłady.uregulowań.i.instytucji.mediacji.w.stosunkach.międzynarodowych...............96

A..Postanowienia.ramowej.konwencji.Światowej.Organizacji.Zdrowia..

o.ograniczeniu.użycia.tytoniu.................................................................................................96

B..Mediacje.prowadzone.w.ramach.Światowej.Organizacji.Handlu...................................97

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.......................................................................................98

Rozdział czwarty

Emocje w negocjacjach i mediacjach.....................................................................................99

I..Emocje,.ich.ekspresja.i.percepcja.....................................................................................99

1..Rodzaje.emocji...............................................................................................................................99

2..Percepcja.emocji...........................................................................................................................100

3..Ekspresja.emocji...........................................................................................................................102

4..Ekspresja.i.percepcja.emocji.a.kultura.....................................................................................102

II..Źródła.emocji.....................................................................................................................104

1..Procesy.fizjologiczne.jako.źródła.emocji.................................................................................104

2..Zachowanie.jako.źródło.emocji.................................................................................................104

3..Procesy.poznawcze.jako.źródło.emocji....................................................................................104

III..Emocje.kontrolujące.w.negocjacjach.i.mediacjach.....................................................105

1..Znaczenie.emocji.dla.działania.................................................................................................105

2..Lęk..................................................................................................................................................107

3..Poczucie.winy.i.wstydu..............................................................................................................108

4..Zakłopotanie.................................................................................................................................108

5..Radość............................................................................................................................................109

IV..Wywoływanie.konformizmu.dzięki.emocjom..Techniki.wpływu..

..społecznego.wykorzystujące.wpływ.emocji.na.ludzkie.działanie...........................109

1..Siła.wybaczenia............................................................................................................................109

2..Technika.nadstawiania.drugiego.policzka...............................................................................110

3..Indukowanie.poczucia.winy......................................................................................................110

A..Technika.niekomunikowania.wprost...................................................................................110

B..Groźba.zerwania.emocjonalnej.lub.trwałej.więzi..............................................................111

4..Huśtawka.emocjonalna..............................................................................................................111

5..Wykorzystywanie.siły.empatii...................................................................................................112

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................112

Rozdział piaty

Komunikacja w procesie negocjacji i mediacji w sferze publicznej............................113

I.. Komunikacja.–.niezbędny.element.negocjacji.i.mediacji..........................................113

1..Komunikacja.społeczna..............................................................................................................113

2..Komunikowanie.interpersonalne.w.mediacjach.i.negocjacjach..........................................114

background image

A..Strategie.komunikacyjne.......................................................................................................114

a..Wywoływanie.uległości......................................................................................................114

b..Wywieranie.wrażenia.........................................................................................................114

c..Oszukiwanie........................................................................................................................115

3..Komunikowanie.masowe...........................................................................................................115

II..Komunikacja.werbalna.w.negocjacjach.i.mediacjach.................................................116

1..Znaczenie.języka..........................................................................................................................116

A..Język.jako.podstawowy.czynnik.umożliwiający.komunikację.......................................116

B..Język.jako.społeczna.cecha.wyróżniająca.i.określająca.status.społeczny......................116

C..Język.jako.cecha.określająca.wiarygodność.......................................................................117

D..Język.jako.narzędzie.autoprezentacyjne............................................................................118

2..Zjawiska.z.zakresu.komunikacji.werbalnej.mające.znaczenie.w.komunikowaniu.

w.procesie.negocjacji.i.mediacji................................................................................................118

A..Teoria.dostosowania.mowy...................................................................................................118

B..Zjawisko.językowej.inklinacji.międzygrupowej...............................................................119

C..Zjawisko.języka.poprawnego.politycznie.w.negocjacjach.i.mediacjach..

w.sferze.publicznej.................................................................................................................119

D..Etykietowanie..........................................................................................................................121

3..Rozumienie.znaczenia.wypowiedzi.........................................................................................122

A..Język.prawny.i.prawniczy.....................................................................................................122

B..Praktyka.rozumienia.znaczenia.słów.i.wypowiedzi.........................................................123

4..Międzykulturowe.trudności.w.komunikacji.werbalnej........................................................125

III..Komunikacja.niewerbalna.w.negocjacjach.i.mediacjach...........................................127

1..Znaczenie.komunikacji.niewerbalnej.......................................................................................127

2..Elementy.i.kanały.komunikacji.niewerbalnej.........................................................................128

A..Równoczesność.komunikowania.........................................................................................128

B..Elementy.behawioralne.komunikacji.w.negocjacjach.i.mediacjach..

w.sferze.publicznej.................................................................................................................128

a..Ekspresja.mimiczna.twarzy...............................................................................................128

b..Okulezja................................................................................................................................129

c..Kineza....................................................................................................................................129

d..Dotyk.i.utrzymywanie.dystansu.interakcyjnego..........................................................130

C..Elementy.pozabehawioralne.w.negocjacjach.i.mediacjach.............................................131

a..Wykorzystanie.czasu..........................................................................................................131

b..Sposób.korzystania.z.przestrzeni.i.pozabehawioralne.wyznaczniki..

statusu..................................................................................................................................132

c..Styl.ubierania.się..................................................................................................................134

3..Funkcje.komunikacji.niewerbalnej.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.

. publicznej............................................................................................................................................135

A..Regulowanie.interakcji...........................................................................................................135

B..Wpływ.na.komunikację.werbalną........................................................................................135

a..Zastępowanie.słów.............................................................................................................135

b..Uzupełnianie.i.akcentowanie.przekazu.werbalnego....................................................136

4..Problem.spójności.sygnałów.werbalnych.i.niewerbalnych..................................................136

5..Błędy.w.interpretacji.w.komunikacji.niewerbalnej...............................................................137

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................138

background image

10

Rozdział szósty

Kulturowe, psychologiczne i społeczne uwarunkowania procesu mediacji

i negocjacji w sferze publicznej............................................................................................139

I.. Prawda,.nieprawda.i.kłamstwo.w.negocjacjach.i.mediacjach..

w.sferze.publicznej..........................................................................................................139

1..Prawda.jako.wartość...................................................................................................................139

2..Paradygmaty.i.aksjomaty...........................................................................................................139

3..Prawda,.fałsz.i.kłamstwo............................................................................................................140

4..Naukowe.koncepcje.prawdy.....................................................................................................141

A..Prawda.według.Arystotelesa................................................................................................141

B..Prawda.kontekstowa..............................................................................................................141

C..Teoria.koherencyjna.prawdy.................................................................................................142

D..Pragmatyczna.teoria.prawdy................................................................................................142

E..Teoria.konsensualna.prawdy.................................................................................................142

5..Kłamstwo.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej...............................................143

A..Rodzaje.kłamstw.i.znaczenie.kłamstwa..............................................................................143

B..O.„wykrywaniu”.kłamstwa...................................................................................................144

6..Prawda.jako.przedmiot.regulacji.prawnej.w.sferze.publicznej...........................................145

7..Technika.uświadamiania.hipokryzji.........................................................................................147

II..Mediacje.i.negocjacje.a.kultura.......................................................................................147

1..Percepcja.zdarzeń,.faktów.i.postaw.warunkowana.kulturowo...........................................147

A..Zjawisko.etnocentryzmu.......................................................................................................147

B..Wpływ.kultury.na.percepcję.postaw.i.zachowań.społecznych......................................149

2..Kultura.jako.czynnik.warunkujący.zachowanie.jednostki.w.odniesieniu..

do.negocjacji.i.mediacji.w.sferze.publicznej...........................................................................150

A..Kulturowo-biologiczna.determinacja.ludzkiego.zachowania.........................................150

B..Kultura.a.stosunki.międzyludzkie........................................................................................151

C..Kultura.a.rozwiązywanie.problemów.i.podejmowanie.decyzji.....................................152

D..Argumentacja.i.porozumienie.a.kultura.............................................................................153

3..Wpływ.kultury.systemu.administracji.publicznej.na.negocjacje.i.mediacje.....................153

III..Stereotypy.a.negocjacje.i.mediacje................................................................................155

1..Pojęcie.stereotypu.i.źródła.stereotypów..................................................................................155

2..Wpływ.stereotypów.na.ocenianie............................................................................................157

A..Uprzedzenia.............................................................................................................................157

B..Dyskryminacja.........................................................................................................................157

IV..Mediacje.i.negocjacje.a.środowisko.społeczne............................................................158

1..Mediacje.i.negocjacje.a.uwarunkowania.socjologiczne........................................................158

2..Mediacje.i.negocjacje.a.uwarunkowania.środowiska.społecznego....................................159

V..Mediacje.i.negocjacje.a.osobowość.i.umiejętności.mediatora..

oraz.uczestników.negocjacji...........................................................................................160

1..Uwarunkowania.wpływu.osobowości.uczestników.negocjacji.i.mediacji..

na.ich.przebieg.............................................................................................................................160

2..Cechy.i.umiejętności.uczestników.negocjacji.i.mediatora.mogące.zwiększyć..

sukces.prowadzonych.rozmów.................................................................................................161

A..Wysoka.samoocena.i.poczucie.dużej.skuteczności.własnej.............................................161

B..Cierpliwość,.wytrwałość........................................................................................................163

C..Umiejętność.koncentracji.na.przedmiocie.rozmów..........................................................163

D..Umiejętność.panowania.nad.emocjami..............................................................................164

background image

11

E..Dociekliwość............................................................................................................................164

F..Niska.skłonność.do.autorytaryzmu......................................................................................165

VI..Mediacje.i.negocjacje.a.płeć.ich.uczestników..............................................................165

1..Biologiczne.i.kulturowe.różnice.między.płciami...................................................................165

2..Warunkowane.płcią.społeczne.reakcje.i.umiejętności.a.negocjacje.i.mediacje.................167

A..Aprobata.i.konflikt..................................................................................................................167

B..Empatia.....................................................................................................................................167

C..Pamięć.emocjonalna.i.percepcja.sygnałów.emocjonalnych............................................168

D..Gniew.......................................................................................................................................168

VII..Autoprezentacja.w.mediacjach.i.negocjacjach.w.sferze.publicznej.........................169

1..Psychologiczne.i.społeczne.uwarunkowania.autoprezentacji.w.negocjacjach..

i.mediacjach.w.sferze.publicznej...............................................................................................169

2..Błędy.w.postrzeganiu.innych,.które.mogą.wpływać.negatywnie..

na.przebieg.i.wynik.negocjacji.i.mediacji.w.sferze.publicznej.............................................171

A..Podstawowy.błąd.atrybucji...................................................................................................171

B..Błąd.aureoli...............................................................................................................................171

3..Strategie.autoprezentacyjne.w.negocjacjach.i.mediacjach...................................................172

A..Strategie.usprawiedliwiające.możliwą.porażkę.................................................................172

a..Samoutrudnianie.................................................................................................................172

b..Deklarowane.upośledzenie...............................................................................................172

c..Behawioralne.wzmacnianie.rywala.................................................................................173

B..Autoprezentacja.wybiórcza.i.wymijająca............................................................................173

4..Zasady.autoprezentacji.warunkowane.protokołem.dyplomatycznym.............................174

A..Formalizacja.zasad..................................................................................................................174

B..Zasady.odnoszące.się.do.ubioru...........................................................................................174

C..Zasady.określające.wzajemne.kontakty..............................................................................176

a..Używanie.tytułów.odnoszących.się.do.funkcji.zawodowych.i.naukowych............176

b..Zaproszenia.i.odpowiadanie.na.zaproszenia.................................................................176

c..Zasady.sporządzania.i.używania.biletów.wizytowych................................................177

VIII..Mediacje.i.negocjacje.a.opinia.publiczna.....................................................................178

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................181

Rozdział siódmy

Techniki wpływu społecznego i taktyki wykorzystywane w mediacjach

i negocjacjach w sferze publicznej.......................................................................................182

I..Kontakt.bezpośredni.i.inne.rodzaje.kontaktu.w.mediacjach.i.negocjacjach..........182

1..Rodzaje.kontaktu.w.negocjacjach.i.mediacjach.....................................................................182

2..Bezpośredniość.kontaktu.a.efektywność.komunikacji.i.wywoływanie.uległości..

w.mediacjach.i.negocjacjach.w.sferze.publicznej..................................................................183

II..Techniki.odwołujące.się.do.mechanizmów.autoprezentacyjnych..

.i.egotystycznych.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej........................184

1..Technika.personalnego.zwracania.się.do.partnera.rozmów.w.trakcie..

publicznych.negocjacji.lub.mediacji.........................................................................................184

2..Technika.wykorzystywania.incydentalnego.podobieństwa.................................................186

3..Technika.świadka.interakcji.......................................................................................................187

4..Prawienie.komplementów.........................................................................................................187

III..Taktyki.związane.z.wywieraniem.presji.......................................................................188

background image

12

1..Presja.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej.......................................................188

2..Taktyka.milczenia.........................................................................................................................190

3..Argument.zastosowania.środków.ochrony.prawnej.w.negocjacjach.

. i.mediacjach..................................................................................................................................191

4..Wywieranie.presji.przy.użyciu.groźby.przemocy.w.mediacjach.i.negocjacjach..

w.sferze.publicznej......................................................................................................................192

A..Przemoc.jako.argument.i.przedmiot.rozmów.w.negocjacjach.i.mediacjach..

w.sferze.publicznej.................................................................................................................192

B..Regulacja.prawna.skutków.zagrożenia.przemocą.w.kontaktach

. międzyludzkich.jako.czynnik.mający.związek.z.negocjacjami.i.mediacjami.

. w.sferze.publicznej.................................................................................................................195

C..Regulacja.prawna.problemu.zagrożenia.wojną.i.interwencją.zbrojną.........................196

5..Taktyka.presji.faktów..................................................................................................................197

6..Wykorzystanie.presji.czasu........................................................................................................198

7..Taktyka.faktów.dokonanych......................................................................................................200

IV..Sekwencyjne.techniki.wpływu.społecznego...............................................................201

1..Zasady.wywierania.wpływu.społecznego.przy.zastosowaniu.technik..

sekwencyjnych.............................................................................................................................201

2..Technika.stopy.w.drzwiach........................................................................................................201

3..Technika.drzwi.zatrzaśniętych.przed.nosem/drzwiami.w.twarz........................................203

4..Technika.niskiej.piłki...................................................................................................................204

5..Taktyka.dobrego.i.złego/dobrego.i.złego.policjanta..............................................................205

V..Taktyki.negocjacyjne.ułatwiające.targowanie.się.w.negocjacjach..

..w.sferze.publicznej...........................................................................................................206

1..Technika.wygórowanych.żądań................................................................................................206

2..Taktyka.wyższej.instancji...........................................................................................................207

3..Sugerowanie.potrzeby.wzajemności........................................................................................209

4..Niestanowcza.odmowa.na.wstępie..........................................................................................210

VI..Wykorzystywanie.przekonującego.działania.autorytetu...........................................211

1..Co.i.kto.może.wystąpić.w.roli.autorytetu.w.negocjacjach.i.mediacjach............................211

2..Znaczenie.autorytetu..................................................................................................................212

3..Techniki.kreowania.i.uświadamiania.autorytetu...................................................................213

VII..Bodźce.odbierane.bez.bezpośredniego.udziału.świadomości..

....i.manipulowanie.zapachem.w.negocjacjach.i.mediacjach........................................214

1..Wykorzystanie.bodźców.podprogowych.i.innych.bodźców.odbieranych..

bez.bezpośredniego.udziału.świadomości.w.negocjacjach.i.mediacjach..........................214

A..Mechanizm.oddziaływania...................................................................................................214

B..Mimowolne.zapamiętywanie................................................................................................215

C..Wpływ.na.preferencje.i.sądy.interpersonalne...................................................................215

D..Możliwe.obszary.zastosowań.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.

. publicznej.......................................................................................................................................216

2..Wykorzystanie.efektów.wywieranych.przez.zapach.w.negocjacjach.i.mediacjach..

w.sferze.publicznej......................................................................................................................216

A..Zjawisko.zapachu...................................................................................................................216

B..Zapach.a.wywieranie.wpływu.społecznego......................................................................217

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................219

background image

13

Rozdział ósmy

Trudności i niebezpieczeństwa w negocjacjach i mediacjach

i sposoby przeciwdziałania im..............................................................................................221

I.. Zjawiska.socjologiczne.i.psychologiczne.mogące.być.zagrożeniem..

dla.sprawnego.przebiegu.negocjacji.lub.mediacji......................................................221

1..Syndrom.myślenia.grupowego.................................................................................................221

A..Opis.zjawiska...........................................................................................................................221

B..Symptomy.myślenia.grupowego.........................................................................................223

2..Konflikty.w.trakcie.negocjacji.i.mediacji.................................................................................224

A..Konflikty.strukturalne............................................................................................................224

B..Konflikty.interpersonalne......................................................................................................225

C..Konflikty.interesów................................................................................................................225

D..Konflikty.wartości...................................................................................................................226

II..Obrona.przed.presją.i.zachowaniami.ofensywnymi.w.negocjacjach..

.i.mediacjach.......................................................................................................................226

1..Celowość.obrony..........................................................................................................................226

2..Sprawdzanie.realności.groźby...................................................................................................227

3..Gra.na.zwłokę...............................................................................................................................227

4..Taktyki.negocjacyjne.i.techniki.wpływu.społecznego,.które.mogą..

być.stosowane.w.warunkach.presji..........................................................................................228

A..Taktyka.salami,.taktyka.małych.kroków.............................................................................228

B..Taktyka.tysiąca.pretekstów.(wyjątków)...............................................................................228

C..Technika.zdartej.płyty............................................................................................................229

D..Technika.przedefiniowania.sytuacji....................................................................................230

5..Wybrane.sposoby.odpierania.zachowań.ofensywnych........................................................231

A..Zachowania.ofensywne.w.negocjacjach.i.mediacjach.....................................................231

B..Reakcja.na.ofensywne.pytania..............................................................................................231

III..Przeciwdziałanie.zaburzeniom.płynności.toku.rozmów.i.ryzyku..

..zerwania.rozmów.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej......................234

1..Identyfikacja.zagrożeń.dla.trwania.i.płynności.negocjacji...................................................234

2..Strategie.pozwalające.być.przygotowanym.na.najgorsze....................................................235

A..Określenie.zakresu.rozmów.................................................................................................235

B..Plan.B,.C,.D…...........................................................................................................................235

C..Ustalenie.scenariusza.rozmów.............................................................................................236

3..Strategie.pokonywania.trudności.............................................................................................237

A..Zmiana.lub.modyfikacja.stylu.prowadzenia.rozmów......................................................237

B..Mediacje.w.negocjacjach........................................................................................................237

C..Zmiana.składu.zespołów.uczestników.rozmów................................................................238

D..Zmiana.scenariusza.rozmów................................................................................................238

E..Metoda.maratonu....................................................................................................................239

F.. Metoda.konfesjonału..............................................................................................................239

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................240

background image

Rozdział dziewiąty

Sporządzanie dokumentów podczas negocjacji i mediacji w sferze publicznej.......241

I.. Zasada.pisemności.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej....................241

1..Zasada.pisemności.jako.wymóg.prawny.................................................................................241

A..Zakres.regulacji.prawnej.......................................................................................................241

B..Wzorce.porozumień.określone.w.Europejskiej.konwencji.ramowej..

o.współpracy.transgranicznej.między.wspólnotami.i.władzami.terytorialnymi.........242

C..Zachowanie.formy.pisemnej.w.mediacjach.......................................................................244

2..Zasada.pisemności.jako.wymóg.rozsądku..............................................................................245

A..Utrwalanie.przebiegu.rozmów.............................................................................................245

B..Przedstawianie.ofert...............................................................................................................246

a..Forma.i.jakość.edycji...........................................................................................................246

b..Korekta.tekstu......................................................................................................................246

II..Dokumenty.sporządzane.podczas.negocjacji.i.mediacji............................................247

1..Dokumenty.do.własnego.użytku.stron...................................................................................247

2..Pisemne.ustalenia.wstępne........................................................................................................248

A..Wstępne.ustalenia...................................................................................................................248

B..Scenariusz.negocjacji.i.terminarz.mediacji.........................................................................248

3..Protokoły.i.stenogramy...............................................................................................................249

4..Listy.intencyjne............................................................................................................................249

5..Rezolucje,.umowy.i.ugody.........................................................................................................250

A..Ogólne.zasady.sporządzania.dokumentów.końcowych.................................................250

a..Udział.specjalistów.i.korekta.............................................................................................250

b..Udział.stron.rozmów.i.kompetentnych.organów.w.sporządzaniu.umowy.............251

c..Parafowanie.i.podpisanie.umowy,.ugody.bądź.aktu....................................................251

4..Zatwierdzenie.i.ratyfikacja.........................................................................................................252

Literatura.wykorzystana.w.rozdziale.....................................................................................252

Zbiór materiałów dydaktycznych.........................................................................................253

I..Propozycje.tematów.prac.zaliczeniowych....................................................................253

II..Propozycje.tematów.prac.magisterskich/licencjackich..............................................255

III..Testy.sprawdzające.wiedzę.............................................................................................256

IV..Odpowiedzi.do.testów....................................................................................................260

Wykaz literatury.......................................................................................................................261

background image

1

WYKAZ SKRÓTÓW

GATT.

–. General.Agreement.on.Tariffs.and.Trade/Układ.Ogólny.w.sprawie.Taryf.

Celnych.i.Handlu

k.k..

–. ustawa.z.dnia.6.czerwca.1997.r..–.Kodeks.karny.(Dz..U..Nr.88,.poz..553.

z.późn..zm.)

k.k.s..

–. ustawa.z.dnia.10.września.1999.r..–.Kodeks.karny.skarbowy.(tekst.jedn.:.

Dz..U..z.2007.r..Nr.111,.poz..765.z.późn..zm.)

k.p.a..

–. ustawa.z.dnia.14.czerwca.1960.r..–.Kodeks.postępowania.administracyj-

nego.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2000.r..Nr.98,.poz..1071.z.późn..zm.)

k.p.c..

–. ustawa.z.dnia.17.listopada.1964.r..–.Kodeks.postępowania.cywilnego..

(Dz..U..Nr.43,.poz..296.z.późn..zm.)

k.p.k..

–. ustawa.z.dnia.6.czerwca.1997.r..–.Kodeks.postępowania.karnego.(Dz..U..

Nr.89,.poz..555.z.późn..zm.)

M.P..

–. Monitor.Polski

MSZ.

–. Ministerstwo.Spraw.Zagranicznych

NATO.

–. North.Atlantic.Treaty.Organization/Organizacja.Paktu.Północnoatlan-

tyckiego

NSA.

–. Naczelny.Sąd.Administracyjny

ONSA.

–. Orzecznictwo.Naczelnego.Sądu.Administracyjnego

ONZ.

–. Organizacja.Narodów.Zjednoczonych

OSN.

–. Orzecznictwo.Sądu.Najwyższego.

OSP.

–. Orzecznictwo.Sądów.Polskich

p.p.s.a..

–. ustawa.z.dnia.30.sierpnia.2002.r..–.Prawo.o.postępowaniu.przed.sądami.

administracyjnymi.(Dz..U..Nr.153,.poz..1270.z.późn..zm.)

p.z.p..

–. ustawa.z.dnia.29.stycznia.2004.r..–.Prawo.zamówień.publicznych.(tekst.

jedn.:.Dz..U..z.2007.r..Nr.223,.poz..1655.z.późn..zm.)

SN.

–. Sąd.Najwyższy

sygn..

–. sygnatura

TK.

–.Trybunał.Konstytucyjny

u.a.r.w..

–. ustawa.z.dnia.23.stycznia.2009.r..o.wojewodzie.i.administracji.rządowej.

w.województwie.(Dz..U..Nr.31,.poz..206)

UE.

–. Unia.Europejska

UKE.

–. Urząd.Komunikacji.Elektronicznej

u.p.p..

–. ustawa.z.dnia.19.grudnia.2008.r..o.partnerstwie.publiczno-prywatnym.

(Dz..U..z.2009.r..Nr.19,.poz..100)

background image

u.s.g..

–. ustawa.z.dnia.8.marca.1990.r..o.samorządzie.gminy.(tekst.jedn.:.Dz..U..

z.2001.r..Nr.142,.poz..1591.z.późn..zm.)

u.s.p..

–. ustawa.z.dnia.5.czerwca.1998.r..o.samorządzie.powiatu.(tekst.jedn.:.Dz..U..

z.2001.r..Nr.142,.poz..1592.z.późn..zm.)

u.s.w..

–. ustawa.z.dnia.5.czerwca.1998.r..o.samorządzie.województwa.(tekst.jedn.:.

Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz..1590.z.późn..zm.)

WTO.

–. World.Trade.Organization/Światowa.Organizacja.Handlu

z.późn..zm.. –. z.późniejszymi.zmianami.

background image

1

wStęp

Dlaczego warto studiować problematykę negocjacji

i mediacji w sferze publicznej?

W.administracji.publicznej,.a.właściwie.w.strukturach.całego.państwa.początku.XXI.

wieku,.konieczne.jest.przygotowanie.kadr.mających.kwalifikacje.do.podejmowania.

czynności.w.zakresie.negocjacji.i.mediacji..W.związku.z.rozwojem.instytucji.społeczeń-

stwa.obywatelskiego,.co.ma.związek.z.funkcjonowaniem.współczesnego.społeczeństwa.

według.standardów.demokratycznego.państwa.prawnego,.zwiększa.się.zakres.działań.

negocjacyjnych.i.mediacyjnych.w.państwie..Obywatel.przestaje.być.jedynie.adresatem.

władczych.rozstrzygnięć.organów.państwa,.ale.jest.aktywnym.podmiotem.mającym.

wpływ.na.stan.spraw.publicznych..Co.więcej.–.jest.obywatelem,.któremu.tradycyjne.

metody.demokracji.przedstawicielskiej.przestają.wystarczać.i.pragnie.kształtować.te.

sprawy.bezpośrednio,.jako.partner.organów.państwa..

W.niniejszym.podręczniku.opracowano.poszczególne.zagadnienia.związane.z.po-

dejmowaniem.negocjacji.i.mediacji.w.sferze.publicznej,.a.także.ich.uwarunkowaniami..

Sfera.publiczna.rozumiana.jest.tu.jako.obszar,.w.którym.organy.państwa.podejmują.

działania.określone.prawem..Chodzi.tu.o.obszary.działania.zarówno.władzy.wykonaw-

czej,.jak.również.sądowniczej.i.ustawodawczej..

Metody dydaktyczne i sposób przekazywania treści

Poszczególne.zjawiska.zachodzące.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej.

zostały.przeanalizowane.w.sposób.interdyscyplinarny,.z.zastosowaniem.ustaleń.nauko-

wych.z.dziedziny.prawa,.administracji,.ekonomii,.organizacji.i.zarządzania,.socjologii,.

psychologii.społecznej.i.neuropsychiatrii,.w.zakresie,.w.jakim.opisują.uwarunkowania.

tych.zjawisk..

W.podręczniku.zastosowano.metodę.odległych.skojarzeń,.jako.jeden.ze.sposobów.

przekazywania.i.utrwalania.wiedzy.poprzez.powoływanie.faktów.abstrakcyjnie.kojarzą-

cych.się.z.omawianymi.zagadnieniami,.stąd.w.pewnych.fragmentach.opracowania.po-

jawiają.się,.czasem.dość.zaskakujące.–.co.jest.celowym.zabiegiem.–.cytaty.z.literatury.

pięknej,.zabytków.literatury.przedmiotu.i.komentarze.do.zjawisk.społecznych.oraz.

przykłady.z.zakresu.kultury.popularnej.obecnej.i.dawnej,.a.także.cytaty.z.wypowiedzi.

osób.biorących.udział.w.negocjacjach.i.mediacjach.w.sferze.publicznej.

background image

Konstrukcja tekstu i wskazówki pomocne przy korzystaniu z książki

Tekst.opracowania.został.tak.skonstruowany,.by.przekaz.dydaktyczny.był.jak.naj-

bardziej.spójny.i.by.percepcja.treści.przekazywanych.w.opracowaniu.przebiegała.jak.

najłatwiej,.bez.rozpraszania.uwagi.osoby.studiującej.problematykę.podręcznika..

.Do.minimum.ograniczono.przypisy.dolne..W.związku.z.tym.sposób.cytowania.

skonstruowano.następująco..W.tekście.poszczególnych.rozdziałów.oznaczenia.źródła.

cytatu.dokonano.poprzez.powołanie.autora.i.podanie.roku.publikacji..Cytowania.wyni-

ków.badań.empirycznych.z.zakresu.psychologii.społecznej.i.socjologii.zostały.zamiesz-

czone.we.wspólnym.wykazie.z.literaturą.opisującą.teorię.zjawisk.i.analizę.uregulowań.

prawnych..Jeżeli.dany.autor.jest.cytowany.więcej.niż.jeden.raz,.to.kolejne.źródła,.pub-

likowane.w.tym.samym.roku,.w.tekście.pracy.zostały.oznaczone.kolejnymi.literami.ła-

cińskiego.alfabetu..

Na.końcu.każdego.rozdziału.znajduje.się.wykaz.literatury.wykorzystanej.przy.

opisywaniu.zagadnień.poruszanych.w.danym.rozdziale..W.pozycjach.tych.znajdą.Pań-

stwo.rozwinięcie.problematyki.analizowanej.w.danym.fragmencie.pracy..Nie.stosowano.

przy.tym.osobnego.powoływania.źródeł.niebezpośrednich,.więc.jeżeli.w.treści.rozdzia-

łu.powoływane.są.źródła,.których.nie.ma.w.wykazie.na.końcu.rozdziału,.oznacza.to,.że.

jest.to.cytowanie.niebezpośrednie,.za.jednym.ze.źródeł.wymienionych.w.tym.wykazie..

Pierwotne.źródło.można.odnaleźć.w.wykazie.literatury.na.końcu.książki..Aby.łatwiej.

można.było.odnaleźć.wyniki.badań.empirycznych,.bezpośrednio.za.nazwiskiem.autora.

lub.autorów.podano.rok.publikacji;.pozostałe.publikacje.powołano.w.tradycyjnej.formie.

background image

1

definicje

negocjacji

zakres

stosowania

negocjacji

w sferze

publicznej

Rozdział pierwszy

iStota negocjacji i MeDiacji w Sferze publicznej

i. negocjacje

1. pojęcie negocjacji

Negocjacje.są.rodzajem.interakcji.społecznej,.w.której.strony.rozmów.

i.innych.działań.podejmowanych.w.ramach.procesu.negocjacyjnego.definiu-

ją.i.kształtują.wzajemne.stosunki..

Istnieje.wiele.sfer.działalności.społecznej.i.wiele.sytuacji,.w.których.takie.

działania.są.lub.mogą.być.prowadzone..

Negocjacje.mogą.być.podejmowane.w.sferze.publicznej..W.tym.pod-

ręczniku.terminem.sfera.publiczna.będą.określane.wszelkie.obszary,.w.których.

organy.państwa,.a.więc.administracja.publiczna,.a.także.sądy.oraz.parlament.

podejmują.działania.określone.prawem..Sfera.publiczna.w.swym.funkcjonal-

nym.wymiarze.obejmuje.więc.podejmowane.przez.kompetentne.podmioty.

procesy.stanowienia.i.stosowania.prawa,.a.także.wykonywania.zadań.publicznych.

i.spełniania.innych.funkcji.w.imieniu.państwa.lub.w.interesie.publicznym.

Wszelkie.doktrynalne.definicje.negocjacji.zawierają.w.sobie.elementy.

określające.współdziałanie.ludzkie,.które.jest.istotą.negocjacji..Definicje.te.

wskazują.także.na.zjawisko.przechodzenia.od.pozycji.interesów.indywidual-

nych.do.pewnego.rozwiązania,.które.strony.negocjacji.postanawiają.wspólnie.

respektować..Na.przykład.J..Jabłońska-Bonca.(2003).określa.negocjacje.jako.

złożony.proces.komunikacyjny,.w.który.się.angażujemy,.jeżeli.chcemy.coś.

uzyskać.od.innych,.przy.czym.na.ogół.nie.chodzi.jedynie.o.osiągnięcie.zmia-

ny.przekonań.oponenta,.ale.o.konkretne.zachowanie.z.jego.strony..Z.kolei..

S.L..Stadniczeńko.(2006).definiuje.negocjacje.jako.proces.osiągania.porozu-

mienia.lub.proces.podejmowania.wspólnej.decyzji.lub.proces.budowy.kon-

sensusu.przez.strony..

Tak.właśnie.przebiegające.interakcje.mogą.mieć.wiele.zastosowań.

w.życiu.społecznym..W.związku.z.tym.negocjacje.mogą.być.podejmowane.

w.sytuacji.konfliktu.pomiędzy.stronami,.po.to,.by.znaleźć.rozwiązanie.sporu.

i.wyeliminować.w.ten.sposób.zagrożenia,.które.on.powoduje.dla.stron.kon-

fliktu..Negocjacje.mogą.być.też.prowadzone.po.to,.by.zdefiniować.warunki.

background image

20

zakres rokowań

współdziałania.podmiotów,.na.przykład.podjęcie.przez.nie.wspólnego.przed-

sięwzięcia,.jak.również.po.to,.by.określić.zasady.trwałej.współzależności..

Wreszcie.negocjacje.mogą.być.prowadzone.po.to,.by.ustalić.pomiędzy.strona-

mi.warunki.określonego.stosunku.prawnego,.na.przykład.o.charakterze.obli-

gacyjnym,.jak.sprzedaż,.umowa.zlecenia.czy.umowa.o.dzieło,.a.w.przypadku.

podjęcia.negocjacji.z.podmiotem.mającym.kompetencje.do.stosowania.władz-

twa.administracyjnego.negocjacje.mogą.prowadzić.do.ustalenia.treści.jedno-

stronnego.władczego.rozstrzygnięcia.organu.administracji.publicznej,.w.którym.

nastąpi.kształtowanie.sytuacji.prawnej.adresata.tego.rozstrzygnięcia.

W.pewnych.okolicznościach.negocjacje.–.zwłaszcza.gdy.prowadzone.są.

w.warunkach.zagrożenia.konfliktem.i.w.ramach.stałego.forum.negocjacyjne-

go.–.są.jedynym.stałym.kanałem.interakcji,.czy.też.ściślej.–.komunikacji.po-

między.stronami..

2. przedmiot negocjacji

Niezależnie.od.tego,.co.jest.celem.prowadzenia.negocjacji,.negocjatorzy.

powinni.zdawać.sobie.sprawę.z.faktu,.że.zakres.rzeczowy.omawianych.prob-

lemów.jest.z.reguły.szerszy,.niż.mogłoby.się.to.wydawać,.biorąc.pod.uwagę.

jedynie.charakter.przyszłej.umowy.i.jej.przedmiot..Co.więcej,.z.uwagi.na.

specyfikę.działań.negocjacyjnych.jest.wręcz.niewskazane,.by.zawężać.przed-

miot.negocjacji,.gdyż.im.więcej.spraw.można.poruszyć.w.rozmowach,.tym.

więcej.możliwości.otwiera.się.przed.stronami.negocjacji..

Każde.negocjacje.powinna.poprzedzać.dogłębna.analiza.wszystkich.

potencjalnych.kwestii,.które.mogą.stać.się.przedmiotem.rozmów.i.które.będą.

wpływały.na.treść.przyszłego.stosunku.pomiędzy.stronami;.należy.je.ziden-

tyfikować.i.określić.wobec.nich.wstępne.stanowisko..Są.to.oczywiście.ustalenia,.

które.są.poufne.i.przynajmniej.we.wstępnej.fazie.nie.powinny.być.przedsta-

wiane.innym.stronom.negocjacji.

Rozsądnym.zabiegiem.jest,.by.każda.z.osób,.które.są.bezpośrednimi.

uczestnikami.negocjacji.albo.też.są.zaangażowane.w.nie.pośrednio,.sporzą-

dziła.na.piśmie.listę.możliwych.kwestii,.które.mogą.być.przedmiotem.tych.

negocjacji..Ta.swoista.„burza.mózgów”,.a.szczególnie.porównanie.jej.wyników.

pozwoli.zorientować.się.w.tym,.co.rzeczywiście.może.zostać.w.przyszłości.

włączone.do.zakresu.rozmów,.i.odpowiednio.wcześniej.przygotować.reakcję.

na.działania.i.sytuacje,.które.mogą.wyniknąć.w.trakcie.negocjacji..Ilustruje.to.

następujący.przykład..Jeżeli.chodzi.o.negocjowanie.zawarcia.umowy.sprze-

daży.rzeczy.ruchomej,.to.należy.rozważyć.na.przykład.wszystkie.mogące.się.

z.taką.umową.wiązać.kwestie.prawne.i.faktyczne,.które.będą.miały.wpływ.

nie.tylko.na.wymiar.finansowy.danej.umowy,.ale.też.na.późniejsze.korzysta-

nie.z.danej.rzeczy..Oczywiście.podstawową.kwestią.jest.cena..Ponadto.

w.negocjacjach.powinno.się.podjąć.ustalenia.co.do.takich.kwestii,.jak.na.przy-

kład:.sposób zabezpieczenia transakcji.(weksel,.zastaw,.akredytywa.itp.),.

warunki dostawy,.na.przykład.jej.koszt,.kto.go.pokrywa,.sposób.zabezpie-

background image

21

kiedy nie

negocjować

przebieg rozmów

a ilość stron

negocjacji

negocjacje

dwustronne

czenia.rzeczy.podczas.transportu,.koszt.ewentualnego.ubezpieczenia.trans-

portu,.warunki gwarancji,.regulacja ewentualnych zwrotów,.gdyby.rzecz.

nie.spełniała.subiektywnie.określonych.kryteriów.nabywcy,.terminy i.warun-

ki ewentualnego serwisu i napraw,.ubezpieczenie.transakcji,.sposób.doko-

nania.płatności (gotówka,.przelew,.raty,.barter),.termin wydania rzeczy,.

miejsce.i.czas podpisania.umowy,.kto będzie ponosił koszty sporządzenia

umowy..

Negocjacje.nie.są.jedynym.sposobem.rozwiązywania.sporów.i.realizacji.

powziętych.zamiarów..Negocjacje.nie.zawsze.są.wskazane.i.nie.zawsze.nale-

ży.lub.opłaca.się.je.podejmować.po.to,.by.osiągnąć.wyznaczone.cele,.czy.też.

po.to,.by.określić.warunki.stosunków.prawnych.lub.współdziałania..

W.pewnych.okolicznościach.podjęcie.negocjacji.nie.jest.celowe,.a.nawet.

jest.niemożliwe..Dzieje.się.tak.dlatego,.że.w.pewnych.okolicznościach.przed-

miot.ewentualnych.rozmów.należy.do.kategorii.tzw..dóbr nienegocjowalnych.

W.negocjacjach.w.sferze.publicznej.należą.do.nich.życie.ludzkie.i.zdrowie,.

a.czasem.także.wartości.abstrakcyjne.–.idee,.moralność,.wartości.religijne..Do.

dóbr.nienegocjowalnych.należą.także.rzeczy.niemożliwe,.które.na.płaszczyź-

nie.prawa.cywilnego.stałyby.się.przedmiotem.zobowiązań.naturalnych.–.nie-

możliwych.do.spełnienia.i.takich,.których.spełnienia.nie.można.skutecznie.

dochodzić.przed.sądem..

3. formy i charakter prowadzenia negocjacji w sferze publicznej

a. negocjacje dwustronne, wielostronne i wielo-dwustronne

Prowadzenie.negocjacji.w.sferze.publicznej.może.się.odbywać.w.formie.

rozmów.dwustronnych,.wielostronnych.i.prowadzonych.pomiędzy.dwiema.

stronami,.z.których.przynajmniej.jedna.faktycznie.będzie.się.składać.z.wielu.

podmiotów.o.własnych.interesach.

Przebieg.rozmów.negocjacyjnych.w.sferze.publicznej.może.być.więc.

dwubiegunowy,.gdy.będą.w.nich.uczestniczyły.dwie.strony,.które.będą.pró-

bowały.dojść.do.wspólnych.ustaleń..W.sytuacji.gdy.stron.tych.rozmów.będzie.

więcej,.negocjacje.mogą.przybrać.postać.tzw..rozmów.łącznych,.które.można.

sobie.wyobrazić.na.przykład.jako.rozmowy.przy.okrągłym.stole,.gdzie.wszyscy.

są.–.przynajmniej.teoretycznie.–.tak.samo.ważni.i.mają.takie.same.prawa..

W.negocjacjach.wielostronnych.zdarzają.się.przypadki.zbieżności.inten-

cji.lub.interesów.niektórych.stron..W.takich.sytuacjach.następuje.często.

„polaryzacja”.uczestników.rozmów.w.taki.sposób,.że.faktycznie.można.wy-

różnić.niejako.dwie.strony.rokowań.lub.może.ściślej:.dwie.frakcje.stron.pró-

bujących.wspólnie.forsować.swoje.propozycje.rozstrzygnięć..

W.negocjacjach.dwustronnych.mamy.do.czynienia.z.tak.zwaną.prostą.

interakcją..Wymiana.argumentów.następuje.pomiędzy.stronami,.które.na.

siebie.wzajemnie.oddziałują.i,.co.do.zasady,.to.ich.wzajemne.działania.okreś-

lają.typ.i.charakter.stosunków.między.stronami..Jest.to.oczywiście.pewne.

background image

22

negocjacje

wielostronne

negocjacje

wielo-

-dwustronne

uproszczenie,.gdyż.negocjacje.dwustronne.nie.odbywają.się.w.próżni.i.oto-

czenie.negocjujących.stron.–.po.części.wspólne.dla.ich.obu,.po.części.oddzia-

łujące.na.każdą.z.osobna.–.warunkuje.szereg.zjawisk,.jakie.zachodzą.podczas.

takiej.interakcji.

W.negocjacjach.wielostronnych.uczestniczy.bezpośrednio.wiele.pod-

miotów,.które.są.zainteresowane.wynikiem.rozmów.i.które.w.nich.ustalają.

warunki.przyszłego.kompromisu..Z.socjologicznego.punktu.widzenia.oddzia-

ływanie.na.siebie.uczestników.takich.negocjacji.to.złożony.i.skomplikowany.

proces.interakcyjny,.w.którym.może.zajść.szereg.zjawisk.społecznych.(o.in-

terakcjach.wielostronnych.zob..Sztompka.(2006))..Należą.do.nich:.koalicja,.

gdy.nastąpi.agregacja.pewnej.części.uczestników.negocjacji,.po.to,.by.stworzyć.

silną.grupę.forsującą.swoje.interesy;.możliwe.jest.stosowanie.strategii.„dziel

i rządź”,.polegającej.na.skłóceniu.uczestników.interakcji.przez.jednego.z.jej.

uczestników.lub.koalicję,.po.to,.by.czerpać.z.takiej.sytuacji.korzyści.i.narzucać.

wszystkim.innym.swoją.wolę;.wreszcie.możliwe.jest.wystąpienie.takiej.sytua-

cji,.gdzie.jeden.z.uczestników.negocjacji.podejmie.się.roli.mediatora.pomiędzy.

pozostałymi.uczestnikami,.po.to,.by.rozwiązać.konflikt.między.nimi..

Negocjacje.wielostronne.dotknięte.są.ryzykiem.wystąpienia.chaosu.w.dużo.

większym.stopniu.niż.negocjacje.dwustronne..W.sytuacji.gdy.negocjacje.wielo-

stronne.nie.są.sformalizowane,.może.dojść.do.braku.kontroli.nad.porządkiem.

negocjacji.i.trudności.w.dochodzeniu.do.wiążących.postanowień..Tak.stało.się.

podczas.pierwszych.negocjacji.akcesyjnych.Wielkiej.Brytanii,.Danii,.Irlandii.

i.Norwegii.w.1961.i.1962.roku..Trudno.było.zapanować.tam.nad.systematycznym.

przebiegiem.rozmów,.a.dodatkowo.przedstawiciele.krajów.członkowskich.UE.

wysuwali.oskarżenia,.że.kandydaci.starają.się.poróżnić.dotychczasowych.człon-

ków.Unii,.wykorzystując.istniejące.pomiędzy.nimi.różnice..Jak.można.się.było.

spodziewać,.negocjacje.te.nie.zakończyły.się.wówczas.sukcesem.

Negocjacje.wielo-dwustronne.zawdzięczają.swoją.nazwę.ich.faktycznej.

konstrukcji.i.przebiegowi..Ten.typ.prowadzenia.rozmów.podczas.negocjacji,.

jako.modyfikacja.przedstawionych.wyżej.typów,.pozwala.na.zapanowanie.

przynajmniej.nad.częścią.niedogodności.związanych.ze.specyfiką.negocjacji.

wielostronnych..Nie.wszędzie.jednak.możliwe.jest.ich.prowadzenie,.gdyż,.jak.

to.zostało.zauważone.powyżej,.konieczna.jest.tu.pewna.polaryzacja.interesów.

stron.uczestniczących.w.rozmowach..

Prowadzenie.rozmów.w.formie.negocjacji.wielo-dwustronnych.to.roz-

wiązanie,.które.sprawdziło.się.w.negocjacjach.akcesyjnych.krajów.kandydu-

jących.do.Unii.Europejskiej.z.Unię.Europejską..Uważa.się,.iż.pozwalają.one.

uniknąć.ryzyka.zaburzenia.równowagi.wewnątrz.Unii..Na.tym.właśnie.przy-

kładzie.można.prześledzić.pewne.uwarunkowania.występujące.w.tym.typie.

negocjacji..W.związku.z.tym,.że.występuje.tu.wielość.interesów,.które.mogą.

być.ponadto.dynamicznie.modyfikowane,.w.praktyce.negocjacje.takie.odby-

wają.się.w.warunkach.silnych.i.wielokierunkowych.nacisków,.mających.

źródło.w.rozmaitych.grupach.nacisku..

W.dotychczasowych.negocjacjach.akcesyjnych.zarówno.każdy.z.kandy-

datów.miał.swój.własny.interes.i.oczekiwania.co.do.swojego.członkostwa.

background image

23

negocjacje

formalne

negocjacje

nieformalne

w.UE,.jak.i.strona.unijna.reprezentowała.sumę.pewnych.wyważonych.inte-

resów.krajów.już.zrzeszonych.i.całej.wspólnoty,.rozumianej.jako.jednolita.

struktura.interesów..Każdy.z.dotychczasowych.członków.UE.widział.w.jej.

rozszerzeniu.pewne.własne.interesy,.a.także.zagrożenia..Również.Unia.Euro-

pejska.jako.całość.miała.sprecyzowany.katalog.wymagań.wobec.kandydata.

i.pewien.rodzaj.interesów.związanych.z.jego.kandydaturą.i.przyszłym.człon-

kostwem..Interesy.takie.z.istoty.swojej.mogą.nie.być.zbieżne,.a.co.więcej,.

nawet.oczekiwany.zakres.rozmów.może.dotyczyć.zupełnie.innych.kwestii..

Faktycznie.więc,.z.uwagi.na.wielość.podmiotów.uczestniczących.w.takich.

negocjacjach,.są.to.negocjacje.wielostronne,.ale.ich.formalizacja.nadaje.im.

charakter.dwustronny,.co.nie.zmienia.skomplikowanych.uwarunkowań.tych.

negocjacji..

W.praktyce.negocjacje.wielo-dwustronne.mają.miejsce.w.każdym.przy-

padku.akcesji.nowego.podmiotu.do.jakiejś.istniejącej.już.struktury,.której.

skład.jest.wielopodmiotowy,.niezależnie.od.tego,.czy.będzie.to.UE,.NATO,.

WTO.czy.ONZ,.jak.również.od.tego,.czy.będzie.to.stowarzyszenie.gmin.czy.

na.przykład.stowarzyszenie.powołane.do.wspólnej.reprezentacji.samorządów.

zawodów.zaufania.publicznego.

Negocjacje.wielo-dwustronne.mogą.być.prowadzone.także.w.każdym.

przypadku,.gdy.strony.rozmów.wielostronnych.podzielą.się.na.frakcje.i.koa-

licje.i.gdy.uznają,.że.ten.sposób.prowadzenia.rozmów.jest.odpowiedni,.by.

uzyskać.korzystne.dla.nich.rozwiązania.w.prowadzonych.negocjacjach.

b. negocjacje o charakterze formalnym i nieformalnym

Negocjacje.formalne.są.prowadzone.według.ustalonego.wcześniej.ofi-

cjalnego.scenariusza,.który.określa.miejsce.i.czas.prowadzenia.poszczególnych.

etapów.rozmów..Zawiera.on.program.negocjacji.podzielony.na.poszczególne.

punkty.obrad,.a.także.określa.na.przykład.koordynatorów.poszczególnych.sekcji.

tematycznych..Negocjacje.formalne.są.prowadzone.według.pewnych.dosyć.

sztywnych.procedur.–.co.wydaje.się.niezbędnym.elementem.formalizacji.

Negocjacje.formalne.z.reguły.są.kierowane.i.nadzorowane.przez.osobę.

pełniącą.funkcję.moderatora,.czyli.kogoś,.kto.reguluje.przebieg.rozmów..

Rozmowy.zaś.toczą.się.często.według.ustalonych.prawem.albo.w.drodze.

wstępnego.porozumienia.reguł..Ważnym.elementem.takich.negocjacji.jest.

sporządzenie.oficjalnego.protokołu.i.ewentualnie.pisemnych.ustaleń.podjętych.

podczas.rozmów,.które.następnie.są.podpisywane.przez.wszystkich.uczest-

ników..Taki.sposób.prowadzenia.negocjacji.pozwala.na.uporządkowanie.ich.

przebiegu.oraz.pozwala.zachować.kontrolę.zarówno.nad.poruszanymi.tema-

tami,.jak.również.nad.zajętymi.w.rozmowach.stanowiskami.stron.

Formalne.negocjacje.nie.pozwalają.jednak.w.dostatecznym.stopniu.na.

przedyskutowanie.pojawiających.się.nagle.rozbieżności.stanowisk,.czy.też.na.

podnoszenie.nowych.tematów,.nieujętych.wcześniej.w.porządku.obrad..Ko-

nieczne.jest.więc.często.wspomaganie.ich.spotkaniami.o.mniej.formalnym.

background image

24

charakterze..Pewną.utartą.praktyką.jest.wykorzystywanie.do.tych.celów.pry-

watnych.kontaktów.poszczególnych.członków.zespołów.negocjacyjnych.albo.

ich.mocodawców,.a.łącznikiem.ułatwiającym.porozumienie.między.stronami.

są.osobiste.upodobania.negocjatorów..Przykładem.takich.nieformalnych.ne-

gocjacji.są.praktykowane.w.Unii.Europejskiej,.tzw..non–meetings,.w.których.

nie.stosuje.się.żadnych.formalnych.reguł.negocjacyjnych..Celem.tych.rozmów.

jest.znalezienie.satysfakcjonujących.rozwiązań,.co.w.nieformalnej.atmosferze.

często.jest.łatwiejsze.niż.w.biurach..Nieformalne.dokumenty.będące.zapisem.

ustaleń.bądź.propozycji.możliwych.ustaleń.podjętych.na.takich.spotkaniach.

noszą.nazwę.non-papers..

W.analizach.negocjacji.prowadzonych.na.szczeblu.międzynarodowym.

często.zwraca.się.uwagę.na.istotne.dla.problemu.uzgadniania.stanowisk.dobre.

stosunki.osobiste.na.najwyższym.szczeblu,.przy.czym.chodzi.tu.głównie.

o.prezydentów.i.premierów;.zwraca.się.uwagę,.że.interwencja.na.najwyższym.

szczeblu.może.prowadzić.do.wypracowania.kompromisu,.w.sytuacji.gdy.

pozornie.wydaje.się.to.bardzo.trudne.

Stwarzanie.okazji.do.spotkań.o.nieformalnym.charakterze.jest.tym.ele-

mentem.negocjacji,.który.wymaga.od.uczestniczących.w.nich.osób.ogromne-

go.potencjału.i.kreatywności,.jak.również.wyczucia.sytuacji.i.rozeznania.

upodobań.uczestników.rozmów..Za.jeden.z.trafniejszych.pomysłów.uznano.

budowanie.przez.Finlandię.–.jako.kraj.kandydujący.do.UE,.pozytywnej.at-

mosfery.negocjacji.dzięki.organizowaniu.towarzyszących.negocjacjom.wyda-

rzeń.kulturalnych..Fiński.ambasador.Liikanen.organizował.przedpołudniowe.

spotkania.jazzowe.(Jazz Brushes)..Zdobyły.one.ogromną.popularność.i.przy-

czyniły.się.do.ocieplenia.atmosfery.negocjacji.i.nawiązania.owocnych.dla.

Finlandii.kontaktów.nieformalnych,.jak.również.były.okazją.do.takich.spotkań..

W.spotkaniach.tych.brało.udział.ponad.100.gości.z.najwyższych.szczebli.Ko-

misji.i.Rady.

W.przypadku.negocjacji.nieformalnych.na.szczeblu.międzynarodowym.

pomocne.mogą.się.okazać.istniejące.już.struktury.dyplomatyczne..Należy.

zwrócić.uwagę.zwłaszcza.na.instytucję.konsula.honorowego,.którym.z.regu-

ły.jest.osoba.trwale.zakorzeniona.w.danym.środowisku.i.w.związku.z.tym.

dobrze.orientująca.się.w.miejscowych.zwyczajach,.a.co.więcej,.z.uwagi.na.

swoją.pozycję.w.danym.społeczeństwie,.dysponująca.odpowiednimi.kontak-

tami.nieformalnymi,.co.jest.praktycznie.nie.do.osiągnięcia,.przynajmniej.

w.początkowym.okresiemisji,.przez.zawodowego.ambasadora,.który.został.

do.danego.kraju.skierowany.na.przykład.z.powodów.politycznych.

c. negocjacje jawne i niejawne

Od.początku.istnienia.ludzkości.wszelkie.interakcje.społeczne.miały.albo.

charakter.jawny,.czyli.odbywały.się.w.taki.sposób,.że.wszyscy.byli.o.nich.in-

formowani.lub.mogli.je.zauważyć,.albo.też.część.interakcji.utrzymywano.

w.sekrecie,.czyli.można.powiedzieć,.że.były.one.niejawne,.a.nawet.tajne..Ta.

background image

2

transparentność

negocjacji

zasada.jest.uniwersalna.i.ponadczasowa,.jak.również.z.całą.pewnością.ma.

zastosowanie.do.negocjacji,.także.to.tych,.które.odbywają.się.w.sferze.pub-

licznej..

Zarówno.negocjacje.jawne,.jak.i.niejawne,.a.także.tajne.mogą.być.pro-

wadzone.w.trybie oficjalnym,.lub.nieoficjalnie..

Negocjacje.jawne,.to.takie,.w.których.nie.stosuje.się.ograniczenia.dostę-

pu.do.sali.rozmów,.chyba.że.jest.to.niemożliwe.z.powodów.technicznych..

Powszechnie.wiadomy.jest.przedmiot.tych.negocjacji.i.poszczególne.związane.

z.nimi.kwestie..Często.mówi.się,.że.są.to.rozmowy.przy.drzwiach.otwartych.

Negocjacje.niejawne.nie.odbywają.się.wprawdzie.przy.otwartych.

drzwiach,.jednakże.przedmiot.negocjacji.jest.powszechnie.znany..Opinia.

publiczna.otrzymuje.również.informacje.o.przebiegu.rozmów..

W.przypadku.negocjacji.tajnych.rozmowy.są.prowadzone.w.taki.sposób,.

by.nikt.poza.uczestnikami.rozmów.i.ich.zleceniodawcami.nie.mógł.powziąć.

informacji.o.celu.i.przebiegu.rozmów.

Prowadzenie.tajnych.i.niejawnych.rozmów.jest.z.całą.pewnością.faktem,.

jednakże.rozwój.społeczeństw.i.instytucji.współczesnych.państw.doprowadził.

do.ustanowienia.swoistych.prawnych.gwarancji.transparentności,.zgodnie.

z.którymi.objęcie.tajemnicą.działań.państwa.i.jego.organów.jest.wyjątkiem,.

a.nie.regułą..Jawność.działania.władz.publicznych.jest.jednym.z.elementów.

standardu.demokratycznego.państwa.prawnego..Konstytucja.Rzeczypospo-

litej.Polskiej.w.artykule.61.wprowadziła.zasadę.jawności.działania.organów.

państwa..Zgodnie.z.tą.regulacją,.obywatel.ma.prawo.do.uzyskiwania.infor-

macji.o.działalności.organów.władzy.publicznej.oraz.osób.pełniących.funkcje.

publiczne..Prawo.to.obejmuje.również.uzyskiwanie.informacji.o.działalności.

organów.samorządu.gospodarczego.i.zawodowego,.a.także.innych.osób.oraz.

jednostek.organizacyjnych.w.zakresie,.w.jakim.wykonują.one.zadania.władzy.

publicznej.i.gospodarują.mieniem.komunalnym.lub.majątkiem.Skarbu.Pań-

stwa..Ograniczenie.tego.prawa,.w.myśl.art..61.ust..3.Konstytucji,.może.nastą-

pić.wyłącznie.ze.względu.na.określone.w.ustawach:.ochronę.wolności.i.praw.

innych.osób.i.podmiotów.gospodarczych.oraz.ochronę.porządku.publicznego,.

bezpieczeństwa.lub.ważnego.interesu.gospodarczego.państwa..W.obecnym.

stanie.prawnym.w.Polsce.regulacjami.prawnymi.określającymi.warunki.ogra-

niczania.zasady.jawności.działania.władz.publicznych.są.w.szczególności.

ustawa.z.dnia.22.stycznia.1999.r..o.ochronie.informacji.niejawnych.(tekst.jedn.:.

Dz..U..z.2005.r..Nr.196,.poz..1631.z.późn..zm.),.dział.VII.ustawy.z.dnia.29.sierp-

nia.1997.r..–.Ordynacja.podatkowa.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2005.r..Nr.8,.poz..60.

z.późn..zm.),.regulujący.kwestię.tajemnicy.skarbowej,.przepisy.odnoszące.się.

do.tajemnicy.bankowej.zawarte.w.ustawie.z.dnia.29.sierpnia.1997.r..–.Prawo.

bankowe.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2002.r..Nr.72,.poz..665.z.późn..zm.),.a.także.

właściwe.przepisy.ustawy.z.dnia.29.czerwca.1995.r..o.statystyce.publicznej.

(Dz..U..Nr.88,.poz..439.z.późn..zm.),.ustawa.z.dnia.3.października.2008.r.

o.udostępnianiu.informacji.o.środowisku.i.jego.ochronie,.udziale.społeczeń-

stwa.w.ochronie.środowiska.oraz.o.ocenach.oddziaływania.na.środowisko.

(Dz..U..Nr.199,.poz..1227.z.późn..zm.).

background image

2

przedwstępne

czynności

przygotowawcze

Jeżeli.chodzi.o.działania.prowadzone.przez.organy.samorządu.teryto-

rialnego,.to.wszystkie.trzy.ustawy.ustrojowe

1

.zawierają.regulacje.ustanawia-

jące.jawność.działania.organów,.z.uwzględnieniem.możliwości.wyłączania.

jawności.tylko.na.podstawie.ustaw..

Jawne.i.niejawne.negocjacje.oficjalne.są.z.reguły.przedmiotem.zaintere-

sowania.opinii.publicznej,.w.związku.z.tym.rozsądnym.zabiegiem.jest.orga-

nizowanie.konferencji.prasowych,.na.których.informuje.się.opinię.publiczną.

o.ich.przebiegu.i.dyskutowanych.kwestiach..Takie.rozwiązanie.przyjęto.na.

przykład.w.negocjacjach.akcesyjnych.Wielkiej.Brytanii.z.Unią.Europejską,.

które.formalnie.toczyły.się.za.zamkniętymi.drzwiami,.lecz.po.każdym.spot-

kaniu.przewodniczący.Rady.oraz.przedstawiciel.strony.brytyjskiej.organizo-

wali.konferencję..Taki.sposób.postępowania.stał.się.w.później.toczonych.ne-

gocjacjach.akcesyjnych.standardem,.co.należy.ocenić.pozytywnie.z.punktu.

widzenia.zarówno.standardów.wyznaczanych.przez.zasadę.demokratyczne-

go.państwa.prawnego,.jak.i.oczekiwań.społecznych.

4. etapy procesu negocjacji

a. faza przedwstępna

Faza.przedwstępna.jest.procesem,.który.można.określić.jako.fundament.

negocjacji,.a.ponieważ.fundamenty.powinny.być.solidne,.wszystkie.działania.

na.tym.etapie.należy.przeprowadzać.rzetelnie,.po.to,.by.nie.zaprzepaścić.szans.

jeszcze.przed.startem.negocjacji..

W.sytuacji.gdy.rozpoczęcie.negocjacji.jest.już.bardzo.prawdopodobne,.

jedna.lub.wszystkie.strony.negocjacji.dokonują.czynności,.które.prowadzą.do.

nawiązania.kontaktu,.wysondowania.stanowisk.innych.stron.negocjacji,.

przygotowania.odpowiednich.analiz.zawierających.ocenę.ryzyka.i.potencjal-

nych.zagrożeń,.określenie.możliwych.zysków.i.strat..W.fazie.przedwstępnej.

powinny.być.prowadzone.sondaże.opinii.publicznej,.o.ile.może.ona.mieć.

wpływ.na.przebieg.negocjacji,.a.także.wówczas,.gdy.społeczna.akceptacja.jest.

niezbędna.do.prawidłowego.wdrożenia.ustaleń.zapadłych.podczas.negocjacji..

Poznanie.stanowiska.opinii.publicznej.jest.niezbędne.po.to,.by.móc.prawid-

łowo.zaplanować.działania.zwiększające.lub.budujące.społeczne.poparcie.dla.

celu.negocjacji.i.planowanych.w.związku.z.nim.działań,.albo.też.gdy.przyczy-

ni.się.do.zmiany.lub.modyfikacji.zamierzeń.władz.publicznych.

Przykładem.mogą.być.negocjacje.akcesyjne.Szwecji.do.Unii.Europejskiej..

Przed.rozpoczęciem.negocjacji,.gdy.Szwecja.znała.już.stanowisko.Komisji.

w.sprawie.przyszłego.członkostwa.Szwecji.w.UE,.w.państwie.tym.dokonano.

przeglądu.zgodności.własnego.ustawodawstwa.z.acquis communautaire..Było.

1

.Są.to.ustawa.z.dnia.8.marca.1990.r..o.samorządzie.gminy.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.

poz..1591.z.późn..zm.),.dalej.jako.u.s.g.,.ustawa.z.dnia.5.czerwca.1998.r..o.samorządzie.powiatu.(tekst.jedn.:.

Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz.1592.z.późn..zm.),.dalej.jako.u.s.p.,.i.ustawa.z.dnia.5.czerwca.1998.r..o.samorzą-

dzie.województwa.(tekst.jedn.:.Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz..1590.z.późn..zm.),.dalej.jako.u.s.w..

background image

2

ustalenia

dotyczące

przebiegu

rozmów

to.działanie,.które.umożliwiło.w.Szwecji.rzeczową.dyskusję.nad.warunkami.

przystąpienia.i.pozwoliło.na.wypracowanie.narodowej.strategii.negocjacyjnej,.

w.której.były.brane.pod.uwagę.stanowiska.wszystkich.liczących.się.w.kraju.

sił.politycznych..Na.podstawie.tych.działań.przygotowano.tak.zwaną.Zieloną.

Księgę..Równocześnie.intensywnie.nawiązywano.kontakty.z.poszczególnymi.

organami.unijnymi,.a.także.z.komisjami.europejskimi.w.parlamentach.państw.

członkowskich..Podobne.działania.weszły.do.stałej.praktyki.negocjacji.akce-

syjnych.w.Unii.Europejskiej.

b. faza wstępna negocjacji

Ten.etap.negocjacji.ma.na.celu.takie.przygotowanie.ich.późniejszego.

przebiegu,.by.podczas.właściwych.rozmów.można.się.było.skupić.jedynie.na.

meritum..

W.fazie.tej.ustala.się.między.innymi.takie.kwestie,.jak.miejsce.i.czas.pro-

wadzenia.negocjacji,.skład.zespołu.negocjacyjnego,.o.ile.nie.został.ustalony.

w.fazie.przedwstępnej,.i.ewentualnie.omawia.się.zasady.udzielania.zewnętrz-

nego.wsparcia.właściwym.rozmowom..Jeżeli.rozmowy.będą.odbywały.się.po-

między.podmiotami.pochodzącymi.z.różnych.krajów,.to.ustala.się.także.język.

prowadzenia.rozmów.i.kwestie.związane.z.dokonywaniem.tłumaczeń..

Właściwe.byłoby.również.powzięcie.ustaleń.co.do.kwestii.bardzo.szcze-

gółowych,.ale.wpływających.potem.na.sprawność.przebiegu.rozmów,.na.

przykład.należy.określić.dopuszczalne.środki.utrwalania.przebiegu.rozmów,.

sposób.protokołowania.przebiegu.posiedzeń.i.utrwalania.powziętych.posta-

nowień,.rozmieszczenie.negocjatorów.przy.stole.negocjacyjnym..Warto.rów-

nież.określić.rodzaj.środków.transportu,.jakimi.do.miejsca.obrad.będą.docie-

rać.uczestnicy.rozmów,.menu.posiłków,.które.będą.podawane.w.przerwach.

sesji,.rodzaj.napojów.i.ewentualne.zasady.ich.podawania.podczas.rozmów.

Najistotniejszą kwestią jest ustalenie scenariusza negocjacji, czyli

terminarza, w którym określa się porządek obrad i czas przeznaczony na

omówienie poszczególnych zagadnień.

Konieczne.jest.również.określenie.zasad.wzajemnych.kontaktów..Oczy-

wiście.wiele.z.nich.wynika.z.zasad.protokołu.dyplomatycznego,.niemniej.

szczegółowe.ich.dookreślenie.na.pewno.usprawni.przebieg.rokowań..Pomoc-

ne.będzie.na.przykład.ustalenie.środków.komunikowania.zarówno.w.sferze.

formalnej,.jak.i.nieformalnej.prowadzenia.negocjacji,.a.także.podanie.danych.

umożliwiających.kontakt,.takich.jak.adresy.mailowe,.adresy.korespondencyj-

ne.i.numery.telefonów.do.osób.odpowiedzialnych.za.poszczególne.sprawy.

będące.przedmiotem.negocjacji..Szczególnie.godne.polecenia.jest.wyznacze-

nie.osób.odpowiedzialnych.za.koordynację.wzajemnych.kontaktów.w.sytua-

cjach.kryzysowych..

Nawiązywanie.kontaktów.z.osobami.wywodzącymi.się.z.odmiennych.

kultur.wymaga.niekiedy.dostosowania.się.do.wymogów.warunkowanych.tą.

kulturą.lub.zwyczajem,.a.także.nakazami.religijnymi..Chodzi.tu.na.przykład.

background image

2

o.konieczność.zachowania.w.pewnych.porach.postu,.dostosowania.stroju.do.

szczególnych.okoliczności,.czy.specjalnego.traktowania.pewnych.członków.

danego.społeczeństwa..Uczestnicy.zespołów.negocjacyjnych.i.osoby.przygo-

towujące.rokowania.powinny.zdawać.sobie.sprawę.z.tych.odmienności.i.–.o.ile.

jest.to.możliwe.–.przejawiać.wobec.nich.przynajmniej.tolerancję..

Faza.wstępna.łączy.się.często.z.fazą.właściwych.rozmów,.o.tyle,.że.trak-

tuje.się.ją.jako.element.gry.negocjacyjnej.ustalającej.pewne.zależności.i.relacje.

pomiędzy.stronami.negocjacji..Niemniej,.jeżeli.chodzi.o.negocjacje.w.sferze.

publicznej,.to.w.fazie.wstępnej.rzadko.uczestniczą.późniejsi.członkowie.ze-

społów.negocjacyjnych,.gdyż.ustalenie.wstępnych.warunków.jest.z.reguły.

zlecane.na.przykład.pracownikom.jednostek.pomocniczych,.takim.jak.sekre-

tarze,.lub.innym.podmiotom,.których.zadaniem.jest.jedynie.przygotowanie.

negocjacji,.więc.na.przykład.możliwości.stosowania.technik.wpływu.społecz-

nego.są.tu.w.wielu.wypadkach.ograniczone...

c. faza właściwych rozmów

Faza.właściwych.rozmów.to.faza.negocjacji,.w.czasie.której.strony.po-

winny.wypracować.wspólnie.akceptowane.stanowisko.lub.dojść.do.satysfak-

cjonującego.je.kompromisu..

Ten.etap.negocjacji.dla.porządku.także.może.zostać.podzielony.na.po-

szczególne.podetapy,.w.których.na.przykład.będą.omawiane.poszczególne.

kwestie..Rozwiązanie.takie.wydaje.się.o.tyle.godne.polecenia,.że.umożliwia.szyb-

sze.wdrażanie.ustaleń,.bez.czekania.na.zakończenie.całego.procesu.rozmów..

Faza.ta.może.być.zakończona.jakimś.szczególnym.okresem.prowadzenia.

negocjacji,.na.przykład.w.przypadku.negocjacji.w.Unii.Europejskiej.prakty-

kuje.się.tzw..maratony.–.czyli.ciągłe.sesje.negocjacyjne.w.końcowej.części.fazy.

rozmów.właściwych,.jeżeli.występują.trudności.z.zawarciem.porozumienia.

D. faza sporządzania dokumentów końcowych

Jest.to.etap,.w.którym.na.podstawie.cząstkowych.uzgodnień,.jakie.osiąg-

nięto.podczas.rozmów,.dokonuje.się.formalizacji.powziętych.postanowień,.

czyli.utrwalenia.w.formie.dokumentu.uzgodnień.wypracowanych.w.nego-

cjacjach..

Dokumentem.końcowym.może.być.odpowiednio:.porozumienie,.umo-

wa,.kontrakt,.rezolucja,.a.w.postępowaniu.mediacyjnym.–.ugoda..Nie.jest.to.

na.pewno.etap,.który.oznacza.już.osiągnięcie.sukcesu.negocjacji,.rozumiane-

go.jako.sfinalizowanie.rozmów..Tak.stanie.się.dopiero.wówczas,.gdy.doku-

menty.zostaną.zaparafowane.i.podpisane,.a.jeżeli.przewidziane.są.procedury.

ratyfikacyjne,.to.o.sukcesie.będzie.można.mówić.dopiero.po.pomyślnym.za-

kończeniu.tej.ostatniej.fazy..Zagadnienie.to.zostało.szerzej.omówione.w.ostat-

nim.rozdziale.niniejszego.podręcznika.

background image

2

akceptacja

wyniku

negocjacji

zakres

stosowania

mediacji w sferze

publicznej

istota mediacji

e. faza akceptacji

(faza ratyfikacyjna i publikacyjna)

Etap.ten.nie.zawsze.jest.wymagany,.jednak.jest.on.pewną.zasadą.

w.przypadku.negocjacji.i.mediacji.w.sferze.publicznej..Podjęcie.czynności.na.

tym.etapie.uzależnione.jest.od.istnienia.regulacji.prawnych.nakazujących.

ratyfikację.ustaleń.lub.przewidujących.nadzór.nad.nimi..

Akceptacja.i.ratyfikacja.mogą.przyjąć.rozmaitą.formę.prawną.i.przebieg..

Może.to.być.jednostkowe.działanie.właściwego.organu.albo.też.przepisy.mogą.

określać.ich.sekwencję..Może.to.być.czynność.zatwierdzająca.wynik.negocja-

cji.lub.ugody,.mająca.postać.aktu.administracyjnego,.ale.też.zatwierdzenie.

może.następować.w.akcie.normatywnym..Może.być.ona.niezbędnym.wymo-

giem.prawnym.wejścia.w.życie.postanowień.będących.wynikiem.negocjacji..

Czynności.te.mogą.być.dokonywane.także.w.trybie.nadzoru,.co.nie.wyklucza.

ich.powyżej.opisanego.charakteru..

Ratyfikacja.może.być.też.związana.z.koniecznością.przeprowadzenia.

referendum,.w.którym.obywatele.zadecydują.o.wejściu.w.życie.aktu.będące-

go.wynikiem.negocjacji.

Jeżeli.wynikiem.negocjacji.jest.akt.normatywny,.który.będzie.inkorpo-

rowany.do.porządku.prawnego,.to.niezbędnym.wymogiem.jest.właściwa.

promulgacja,.czyli.oficjalne,.urzędowe.ogłoszenie.go,.a.także.publikacja.tego.

aktu.w.odpowiednim.urzędowym.publikatorze,.po.przejściu.wszystkich.

przewidzianych.prawem.procedur.

ii. Mediacje

.

1. pojęcie i mechanizm mediacji

Mediacja.jest.procesem.służącym.osiągnięciu.porozumienia,.zarówno.

w.przypadku.sporu,.jak.i.w.sytuacji.konieczności.dokonania.zadośćuczynienia,.

a.także.w.sytuacji.impasu.oraz.zastoju.w.negocjacjach..Mediacja.może.służyć.

także.nawiązaniu.kontaktu.pomiędzy.stronami..W.sferze.publicznej,.rozumia-

nej.jako.obszar.działań.organów.państwa,.mediacja.przybiera.postać.różnych.

zinstytucjonalizowanych.i.niezinstytucjonalizowanych.form.działania.orga-

nów.państwa.lub.osób.zatrudnionych.w.strukturach.państwa..

Mediacja.zawsze.przebiega.w.ten.sposób,.że.mediator,.którym.może.być.

jeden.podmiot:.osoba.lub.instytucja,.albo.zorganizowana.grupa.osób,.wystę-

pująca.właśnie.jako.mediator,.prowadzi.interakcję.stron mediacji..

Mediator.pośredniczy.pomiędzy.stronami.mediacji,.a.także.spełnia.sze-

reg.funkcji,.takich.jak.na.przykład.doradzanie,.komunikowanie.stron,.czy.też.

moderowanie.interakcji.pomiędzy.stronami..Pozycja.mediatora.zawiera.

w.sobie.niejako.sens.mediacji..Mediator.powinien.być.niezależny.od.stron,.to.

znaczy.nie.może.zachodzić.pomiędzy.nim.a.którąkolwiek.ze.stron.mediacji.

stosunek,.którego.skutkiem.mógłby.być.brak.obiektywizmu,.nie.może.być.też.

background image
background image

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Negocjacje i mediacje w sferze publicznej
Komunikacja w procesie negocjacji i mediacji w sferze publicznej ćw1
Zakres przedmiotowy działań mediacyjnych w sferze publicznej
Techniki Negocjacji i Mediacji kompletny materiał z wykładów
4 komunikacja werbalna asertywność, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Komunikacja sp
negocjacje i mediacje
Negocjacje i mediacje, wyklad
Podstawowe zagadnienia negocjacji biznesowych, Negocjacje i mediacje w administracji
Psychologiczne koszty konfliktow interpersonalnych, Negocjacje i mediacje w administracji
Komunikacja werbalna i niewerbalna, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Komunikacja sp
NEGOCJACJE I MEDIACJE W ADMINISTRACJI, Studia licencjat- administracja, Negocjacja i mediacja w admi
Negocjacje i mediacje, wyklady word, I
negocjacje, Techniki negocjacji i mediacji w administracji(1)
Sposoby rozwiązywania konfliktów, Negocjacje i mediacje w administracji
TECHNIKI NEGOCJACJI I MEDIACJI, Techniki negocjacji i mediacji

więcej podobnych podstron