POLICJA A SAMORZĄD TERYTORIALNY.

ROLA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

W ZAPEWNIANIU BEZPIECZEŃSTWA.

LOKALNA KOORDYNACJA DZIAŁAŃ

NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA

ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM

KOMISJI BEZPIECZEŃSTWA

I PORZĄDKU.

OCHRONA BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU JAKO

ZADANIE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

art. 7 ust. 1 USG: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań
własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: (…) pkt 14)
porządku

publicznego

i

bezpieczeństwa

obywateli

oraz

ochrony

przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania
gminnego magazynu przeciwpowodziowego (…)

art. 4 ust. 1 USP: Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o
charakterze ponadgminnym w zakresie: (…) pkt 15) porządku publicznego i
bezpieczeństwa obywateli (…)
ust. 2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania
określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb,
inspekcji i straży.

art. 14 ust. 1 USW: Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze
wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie: (…) pkt 9) (…)
ochrony przeciwpowodziowej (…) pkt 14) bezpieczeństwa publicznego (…)

+ art. 3 UP: (…) wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta sprawujący
władzę administracji ogólnej oraz organy gminy, powiatu i samorządu
województwa wykonują zadania w zakresie ochrony bezpieczeństwa lub
porządku publicznego na zasadach określonych w ustawach.

TRZY PŁASZCZYZNY WSPÓŁDZIAŁANIA

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I POLICJI

1) koordynacja systemu bezpieczeństwa na poziomie lokalnym

2) bezpośredni wpływ samorządu na funkcjonowanie Policji

3) obszary współpracy samorządu terytorialnego i Policji

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

1) powtórka (!): pojęcie i rodzaje zespolenia

2) art. 35 ust. 2 USP: Starosta jest (…) zwierzchnikiem
powiatowych służb, inspekcji i straży.

3) art. 33b USP: Powiatową administrację zespoloną stanowią: 1)
starostwo powiatowe, 2) powiatowy urząd pracy, będący jednostką
organizacyjną powiatu, 3) jednostki organizacyjne stanowiące
aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i
straży.
→ co ustawodawca ma na myśli, gdy mówi o (powiatowych)
służbach, inspekcjach i strażach?

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

4) art. 35 ust. 3 USP: Starosta sprawując zwierzchnictwo w
stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży:
1) powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu
z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z
zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią
inaczej,
2) zatwierdza programy ich działania,
3) uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu,
4) w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych
jednostek,
5) zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.

→ pkt 1 a art. 6c ust. 1 UP (!)

→ charakter zwierzchnictwa i jego konsekwencje

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

→ ROLA KOMISJI BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU (KBiP)

1) 2001 r.

2) cel → art. 38a ust. 1 USP: W celu realizacji zadań starosty w
zakresie zwierzchnictwa nad powiatowymi służbami, inspekcjami i
strażami oraz zadań określonych w ustawach w zakresie porządku
publicznego i bezpieczeństwa obywateli, tworzy się komisję
bezpieczeństwa i porządku (…).

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

3) art. 38a USP:

ust. 5. W skład komisji wchodzi:
1) starosta jako przewodniczący komisji,
2) dwóch radnych delegowanych przez radę powiatu,
3) trzy osoby powołane przez starostę spośród osób wyróżniających się wiedzą o
problemach będących przedmiotem prac komisji oraz cieszących się wśród
miejscowej społeczności osobistym autorytetem i zaufaniem publicznym, w
szczególności

przedstawicieli

samorządów

gminnych,

organizacji

pozarządowych, pracowników oświaty, a także instytucji zajmujących się
zwalczaniem zjawisk patologii społecznych i zapobieganiem bezrobociu,
4) dwóch przedstawicieli delegowanych przez komendanta powiatowego
(miejskiego) Policji, a w przypadku m.st. Warszawy delegowanych przez
Komendanta Stołecznego Policji.

ust. 6. W pracach komisji uczestniczy także prokurator wskazany przez
właściwego prokuratora okręgowego.

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

3) art. 38a USP (c.d.):

ust. 7. Starosta może powołać do udziału w pracach komisji funkcjonariuszy i
pracowników innych niż Policja powiatowych służb, inspekcji i straży oraz
pracowników innych organów administracji publicznej wykonujących zadania z
zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu.

ust. 8. Funkcjonariusze i pracownicy, o których mowa w ust. 7, uczestniczą w
pracach komisji z głosem doradczym.

4) art. 38a ust. 9 USP: Kadencja komisji trwa 3 lata.

5) w jaki sposób i w jakiej formie KBiP podejmuje decyzje?

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

6) art. 38a ust. 2 USP: Do zadań komisji należy:

1) ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie
powiatu,
2) opiniowanie pracy Policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży, a
także jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z
zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
3)

przygotowywanie

projektu

powiatowego

programu

zapobiegania

przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
4) opiniowanie projektów innych programów współdziałania Policji i innych
powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych
wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i
bezpieczeństwa obywateli,
5) opiniowanie projektu budżetu powiatu - w zakresie, o którym mowa w pkt 1,
6) opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego i innych dokumentów w
sprawach związanych z wykonywaniem zadań, o których mowa w pkt 1, 2 i 4,
7) opiniowanie, zleconych przez starostę, innych niż wymienione w pkt 2 i pkt 4-
6 zagadnień dotyczących porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli.

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

7) art. 10 ust. 5 UP: Komendanci powiatowi (miejscy) Policji są obowiązani
udostępniać

komisji

bezpieczeństwa

i

porządku,

na

żądanie

jej

przewodniczącego, dokumenty i informacje dotyczące pracy Policji na terenie
powiatu, z wyjątkiem akt personalnych pracowników i funkcjonariuszy,
materiałów operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych oraz akt
w indywidualnych sprawach administracyjnych.

KOORDYNACJA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA

NA POZIOMIE LOKALNYM

→ POWIATOWE PROGRAMY ZAPOBIEGANIA PRZESTĘPCZOŚCI
ORAZ PORZĄDKU PUBLICZNEGO I BEZPIECZEŃSTWA OBYWATELI

1) art. 38a ust. 2 pkt 3 USP → KBiP przygotowuje projekt powiatowego
programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i
bezpieczeństwa obywateli

2) art. 12 pkt 9b USP: Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy: (...) 9b)
uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony
bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego (...)

[pomiędzy pisaniem art. 12 ust. 9b i 38a ust. 2 pkt 3 ustawodawca zgubił
ochronę ;-), ale to nie jedyny problem!]

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

FORMY:

1) udział organów samorządu terytorialnego w obsadzie stanowisk w

Policji

2) składanie przez Policję sprawozdań z działalności i informacji o stanie

porządku i bezpieczeństwa publicznego

3) prawo żądania przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem prawnym

lub podjęcia działań zapobiegających naruszeniu prawa, a także

zmierzających do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa i porządku

publicznego

4) wpływ na tworzenie i funkcjonowanie rewirów dzielnicowych i

posterunków Policji

5) dofinansowywanie Policji

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

ad.

1) udział organów samorządu terytorialnego

w obsadzie stanowisk w Policji

POWTÓRKA (!)

1) kto powołuje i odwołuje komendanta powiatowego Policji?

→ co gdy brak opinii?

2) kto powołuje i odwołuje kierownika komisariatu?

→ czy opinii wymaga się przy obsadzie stanowiska kierownika

komisariatu specjalistycznego?

3) kto mianuje i zwalnia kierownika rewiru / posterunku Policji?

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

ad. 2

) składanie przez Policję sprawozdań z działalności i informacji

o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego

→ art. 10 ust. 1 UP: Komendanci Policji (...) składają roczne sprawozdania ze swojej
działalności, a także informacje o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego
właściwym wojewodom, starostom, wójtom (burmistrzom lub prezydentom miast), a
także radom powiatu i radom gmin. W razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub
zakłócenia porządku publicznego sprawozdania i informacje składa się tym organom
niezwłocznie na każde ich żądanie.

ust. 2. W zakresie wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców sprawozdania i
informacje, o których mowa w ust. 1, mogą być przekazywane wyłącznie sądom i
prokuratorom, na ich żądanie.

3. Rada powiatu (miasta) oraz rada gminy na podstawie sprawozdań i informacji, o
których mowa w ust. 1, może określić, w drodze uchwały, istotne dla wspólnoty
samorządowej zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

4. Uchwała, o której mowa w ust. 3, nie może dotyczyć wykonania konkretnej czynności
służbowej ani określać sposobu wykonywania zadań przez Policję.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

→ por.: ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej:

art. 14 ust. 1: Rada powiatu (miasta) przynajmniej raz w roku rozpatruje informację

komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej o stanie

bezpieczeństwa powiatu (miasta na prawach powiatu) w zakresie ochrony

przeciwpożarowej. Na polecenie starosty (prezydenta miasta) informację taką właściwy

komendant jest obowiązany składać w każdym czasie.

2. Rada powiatu (miasta) na podstawie informacji, o których mowa w ust. 1, może

określić, w drodze uchwały, kierunki działań zmierzających do usunięcia istotnych dla

wspólnoty samorządowej zagrożeń w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

4. Uchwała, o której mowa w ust. 2 (...) [nie może] dotyczyć wykonania konkretnej

czynności służbowej. Uchwała (...) [nie może] również określać sposobu wykonania

zadania przez Państwową Straż Pożarną.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

ad. 3) prawo żądania przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem

prawnym lub podjęcia działań zapobiegających naruszeniu prawa,

a także zmierzających do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa

i porządku publicznego

art. 11 ust. 1 UP: Wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta może żądać

od właściwego komendanta Policji przywrócenia stanu zgodnego z porządkiem

prawnym lub podjęcia działań zapobiegających naruszeniu prawa, a także

zmierzających do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

→ zastrzeżenia (!): art. 11 UP:

ust. 2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, nie może dotyczyć czynności operacyjno-
rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
Żądanie to nie może dotyczyć wykonania konkretnej czynności służbowej ani określać
sposobu wykonania zadania przez Policję.

ust. 3. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub starosta ponoszą wyłączną
odpowiedzialność za treść żądania, o którym mowa w ust. 1.

ust. 4. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, przekazane ustnie wymaga potwierdzenia na
piśmie.

ust. 5. Właściwy komendant Policji niezwłocznie przedkłada sprawę komendantowi
Policji wyższego stopnia, jeżeli nie jest w stanie wykonać żądania, o którym mowa w ust.
1.

ust. 6. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, naruszające prawo jest nieważne. O nieważności
żądania stwierdza wojewoda.

→ polecenie celu

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

→

por.: art. 14 UPSP:

ust. 3: W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa wspólnoty
samorządowej, w szczególności życia lub zdrowia, wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub
starosta może wydać komendantowi powiatowemu (miejskiemu) Państwowej Straży
Pożarnej polecenie podjęcia działań w zakresie właściwości Państwowej Straży Pożarnej,
zmierzających do usunięcia tego zagrożenia.
ust. 4. (...) polecenie wydane na podstawie ust. 3 (...) [nie może] dotyczyć wykonania
konkretnej czynności służbowej. (...) [nie może] również określać sposobu wykonania
zadania przez Państwową Straż Pożarną.
ust. 5. Starosta lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) ponoszą wyłączną
odpowiedzialność za treść i skutki polecenia, o którym mowa w ust. 4.

ust. 7. Komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej niezwłocznie
przedkłada sprawę komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli
nie jest w stanie wykonać polecenia, o którym mowa w ust. 4.
ust. 8. Polecenie, o którym mowa w ust. 4, naruszające prawo jest nieważne. O
nieważności polecenia stwierdza wojewoda.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

→

por.: art. 89c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane:

ust. 1. W przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi związanych z
budową, utrzymaniem lub rozbiórką obiektów budowlanych starosta, wójt, burmistrz i
prezydent miasta mogą wydać właściwemu powiatowemu inspektorowi nadzoru
budowlanego polecenie podjęcia działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia. (...)

ust. 2. Starosta, wójt, burmistrz i prezydent miasta ponoszą wyłączną odpowiedzialność
za treść polecenia, o którym mowa w ust. 1.

ust. 3. Polecenie przekazane ustnie wymaga potwierdzenia na piśmie.

ust. 4. Polecenie podlega niezwłocznemu wykonaniu. Powiatowy inspektor nadzoru
budowlanego przedkłada bezzwłocznie sprawę wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru
budowlanego, jeżeli nie jest w stanie wykonać polecenia albo jeżeli polecenie narusza
prawo.

ust. 5. Polecenie naruszające prawo jest nieważne. O nieważności polecenia rozstrzyga
wojewoda.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

ad. 4) wpływ na tworzenie i funkcjonowanie

rewirów dzielnicowych i posterunków Policji

art. 8a ust. 1 UP: Komendant powiatowy (miejski) Policji może tworzyć rewiry

dzielnicowych oraz posterunki Policji na zasadach określonych przez

Komendanta Głównego Policji.

→ wytyczne Komendanta Głównego Policji z dnia 20 sierpnia 2004 r. w sprawie

zasad organizacji i funkcjonowania posterunku Policji →

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

§ 2. Posterunki Policji tworzy się w celu usprawnienia realizacji podstawowych zadań
Policji na terenach gmin wiejskich i miejskich pozbawionych siedzib komisariatów
Policji, a w szczególności:
1) zapewnienia mieszkańcom z tych terenów możliwości sygnalizowania lub zgłaszania
Policji o zdarzeniach i sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu ludzi i mienia, a także
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu;
2) stworzenia warunków umożliwiających szybszą reakcję Policji na sygnały i zgłoszenia,
o których mowa w pkt 1.

§ 3. Decyzja o utworzeniu posterunku Policji powinna być poprzedzona analizą stanu
bezpieczeństwa na terenie gminy lub gminy-miasta oraz konsultacjami z
przedstawicielami samorządu terytorialnego.

§ 4. Przystępując do tworzenia posterunku Policji w szczególności należy zbadać
możliwości pomocy ze strony władz gminnych w zakresie udostępnienia nieodpłatnie lub
na preferencyjnych warunkach lokalu na siedzibę posterunku, a także gotowość
uzupełnienia etatów na zasadach określonych w art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia
1990 r. o Policji.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

§ 10. Do zakresu działania posterunku Policji należy:
1) realizowanie zadań służby prewencyjnej, a w szczególności:
a) przeciwdziałanie popełnianiu przestępstw i wykroczeń w miejscach publicznych,
b) ujawnienie, zapobieganie i zwalczanie zjawisk patologii społecznej, zwłaszcza wśród
dzieci i młodzieży,
c) kreowanie w społecznościach lokalnych pozytywnego wizerunku Policji oraz
podejmowanych przez Policję działań na rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego;
2) ujawnianie przestępstw i wykroczeń oraz wykrywanie ich sprawców;
3) realizowanie zadań administracyjno-porządkowych;
4) współdziałanie z samorządem terytorialnym oraz innymi podmiotami działającymi na
rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego.

→ por.: zakres działań rewiru dzielnicowych

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

ad. 5) dofinansowanie Policji

a) art. 13 ust. 3 UP: Jednostki samorządu terytorialnego (...) mogą

uczestniczyć

w

pokrywaniu

wydatków

inwestycyjnych,

modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i

funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakupu

niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

b) art. 13 ust. 4 UP: Na wniosek rady powiatu lub rady gminy liczba

etatów Policji w rewirach dzielnicowych i posterunkach Policji na terenie

powiatu lub gminy może ulec zwiększeniu ponad liczbę ustaloną na

zasadach określonych w art. 12 ust. 2, jeżeli organy te zapewnią

pokrywanie kosztów utrzymania etatów Policji przez okres co najmniej 5

lat, na warunkach określonych w porozumieniu zawartym między

organem powiatu lub gminy a właściwym komendantem wojewódzkim

Policji i zatwierdzonym przez Komendanta Głównego Policji.

→ por.: rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca
1999 r. w sprawie szczegółowych warunków porozumienia między organem powiatu lub
gminy a komendantem wojewódzkim Policji w zakresie pokrywania kosztów utrzymania
dodatkowych etatów Policji w rewirach dzielnicowych i w posterunkach Policji

BEZPOŚREDNI WPŁYW SAMORZĄDU TERYT.

NA FUNKCJONOWANIE POLICJI

c) art. 13 ust. 4a i 4b UP:

ust. 4a. Rada powiatu lub rada gminy może przekazać, na warunkach określonych w
porozumieniu zawartym między organem wykonawczym powiatu lub gminy a właściwym
komendantem powiatowym (miejskim) Policji, środki finansowe stanowiące dochody
własne powiatu lub gminy, dla Policji z przeznaczeniem na:
1) rekompensatę pieniężną za czas służby przekraczający normę określoną w art. 33 ust.
2 [→ Zadania służbowe policjanta powinny być ustalone w sposób pozwalający na ich
wykonanie w ramach 40-godzinnego tygodnia służby, w 3-miesięcznym okresie
rozliczeniowym.],
2) nagrodę za osiągnięcia w służbie,
dla policjantów właściwych miejscowo komend powiatowych (miejskich) i komisariatów,
którzy realizują zadania z zakresu służby prewencyjnej.

ust. 4b. Porozumienie, o którym mowa w ust. 4a, określa w szczególności:
1) rodzaje ustawowych zadań Policji, finansowanych na podstawie porozumienia:
a) wykonywanych w czasie przekraczającym normę określoną w art. 33 ust. 2,
b) za wykonywanie których może być przyznana nagroda za osiągnięcia w służbie;
2) wysokość oraz tryb i terminy przekazywania środków finansowych, o których mowa w
ust. 4a;
3) sposób dokonywania oceny prawidłowości wykonania porozumienia.

INNE OBSZARY WSPÓŁPRACY

SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I POLICJI

a) BĘDZIE: straże gminne a Policja

b) por.: inwestycje → por. w szczególności: wykład o CPTED

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

1) art. 7 ust. 1 USP: Ustawy określają przypadki, w których właściwe

organy administracji rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązek

wykonania określonych czynności w zakresie należącym do zadań

powiatu, związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla

bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością.

[ust. 2. Jeżeli działania związane z usuwaniem zagrożeń dla bezpieczeństwa i
porządku publicznego oraz z obronnością przeprowadza się w ramach
zorganizowanej akcji, nałożenie obowiązku może dotyczyć wykonania czynności,
o których mowa w ust. 1, również poza terenem powiatu.
ust. 3. Za czynności, o których mowa w ust. 2, powiatowi przysługuje zwrot
koniecznych wydatków i nakładów wraz z ustawowymi odsetkami od organu
administracji, który nałożył obowiązek wykonania tych czynności.]

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

2)

PRZEPISY PORZĄDKOWE:

a) USG:

art. 40 ust. 3: W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach
powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego.

art. 41 ust. 2: W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w
formie zarządzenia.

b) USP:

art. 41 ust. 1: W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach
powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może
wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia
lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju
i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.

art. 42 ust. 2: Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach
niecierpiących zwłoki, może wydać zarząd (!).

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

3) ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym:

art. 2. Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej
będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na
zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi
kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia
sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i
infrastruktury krytycznej.
→ art. 3 pkt 1: sytuacja kryzysowa - sytuacja wpływająca negatywnie na poziom
bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą
znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze
względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 17 ust. 1: Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na obszarze
powiatu jest starosta jako przewodniczący zarządu powiatu.

art. 17 ust. 4: Starosta wykonuje zadania zarządzania kryzysowego przy
pomocy powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego (...).

art. 19 ust. 1: Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie
gminy jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.

art. 19 ust. 4. Organem pomocniczym wójta, burmistrza, prezydenta miasta w
zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego jest gminny zespół
zarządzania kryzysowego (...)

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

4) ustawa z dnia

18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej:

art. 3 ust. 1 pkt 1: [Ilekroć w ustawie jest mowa o]: 1) klęsce żywiołowej - rozumie się
przez to katastrofę naturalną [tj. zdarzenie związane z działaniem sił natury (...)] lub
awarię techniczną [gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu
budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych
powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości], których skutki
zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo
środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte
tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych
organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod
jednolitym kierownictwem

art. 3 ust. 2: Katastrofę naturalną lub awarię techniczną mogą wywołać również
zdarzenia w cyberprzestrzeni oraz działania o charakterze terrorystycznym.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 8: W czasie stanu klęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu
zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia kierują:

1) wójt (burmistrz, prezydent miasta) - jeżeli stan klęski żywiołowej
wprowadzono tylko na obszarze gminy,

2) starosta - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż
jednej gminy wchodzącej w skład powiatu (...)

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 9 ust. 1: W czasie stanu klęski żywiołowej właściwy miejscowo wójt (burmistrz,
prezydent miasta) kieruje działaniami prowadzonymi na obszarze gminy w celu
zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia.

art. 10 ust. 1: W czasie stanu klęski żywiołowej właściwy miejscowo starosta kieruje
działaniami prowadzonymi na obszarze powiatu w celu zapobieżenia skutkom klęski
żywiołowej lub ich usunięcia.

+

ust. 2: W zakresie działań, o których mowa w ust. 1, starosta może wydawać

polecenia wiążące wójtom (burmistrzom, prezydentom miast niebędących miastami
na prawach powiatu), kierownikom jednostek organizacyjnych utworzonych przez
powiat, kierownikom powiatowych służb, inspekcji i straży, kierownikom jednostek
ochrony przeciwpożarowej działających na obszarze powiatu oraz kierownikom
jednostek organizacyjnych czasowo przekazanych przez właściwe organy do jego
dyspozycji i skierowanych do wykonywania zadań na obszarze powiatu.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 17 ust. 1: W zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usuwaniu
uczestniczą: Państwowa Straż Pożarna i inne jednostki ochrony przeciwpożarowej,
Policja (...).

ust. 2: Podmioty, o których mowa w ust. 1, podlegają kierownictwu organów,
o których mowa w art. 8 [m.in. wójtowi czy staroście] (...)

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

5) ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach

art. 5 ust. 1: Postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń należy do
zadań zleconych organów gminy.

art. 1 ust. 1: Każdy może korzystać z wolności pokojowego zgromadzania się.
ust. 2: Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osób, zwołane w celu
wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 6 ust. 1: Zgromadzenia organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej
dla nieokreślonych imiennie osób (...) wymagają uprzedniego zawiadomienia
organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia.

art. 6 ust. 3: Rada gminy może określić miejsca, w których organizowanie
zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia.

art. 8: Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, jeżeli:
1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się niniejszej ustawie lub naruszają
przepisy ustaw karnych,
2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu
w znacznych rozmiarach.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 12 ust. 1: Zgromadzenie może być rozwiązane przez przedstawiciela
organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo
mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy niniejszej ustawy
albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności
rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.

art. 12 ust. 2 zd. 1: Rozwiązanie zgromadzenia na podstawie ust. 1 następuje
przez wydanie decyzji ustnej, poprzedzonej trzykrotnym ostrzeżeniem
uczestników zgromadzenia o możliwości jego rozwiązania, a następnie
ogłoszonej przewodniczącemu w obecności zgromadzonych, której nadaje się
rygor natychmiastowej wykonalności.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

6) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi

art. 4¹ ust. 1 zd. 1: Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem
problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do
zadań własnych gmin.

art. 4¹ ust. 2 zd. 1 i 2: Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w postaci
gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiącego
część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę
gminy. Program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej (...) lub inną jednostkę
wskazaną w programie.

art. 4¹ ust. 3: Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne komisje
rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności inicjujące działania w zakresie
określonym w ust. 1 oraz podejmujące czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu
wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa
odwykowego.

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

art. 24: Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia
rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie
zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu
wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu
leczniczego.

art. 25: Na badanie, o którym mowa w art. 24, kieruje gminna komisja
rozwiązywania problemów alkoholowych (...).

art. 26 ust. 1: Osoby, o których mowa w art. 24, jeżeli uzależnione są od alkoholu,
zobowiązać można do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym
zakładzie lecznictwa odwykowego.
ust. 2: O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa
odwykowego orzeka sąd rejonowy (...).
ust. 3: Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania
problemów alkoholowych lub prokuratora. (...)

ROLA SAMORZĄDU TERYT. W ZAPEWNIANIU

BEZPIECZEŃSTWA – TO CO NIE WIĄŻE SIĘ Z POLICJĄ

7) a co robi samorząd województwa?

por.: ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne → art. 17: Samorząd
województwa uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze
województwa w zakresie określonym w art. 19 ust. 5 oraz bada zgodność planów
zaopatrzenia w energię i paliwa z polityką energetyczną państwa.
[art. 19 ust. 5: [Gminny] projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w
zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z
polityką energetyczną państwa.]

por.: ochrona środowiska

BIBLIOGRAFIA

1. Chajbowicz A., Kocowski T. (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne w działaniach
terenowej administracji publicznej, Kolonia Limited, Wrocław 2009
2. Dobkowski J., Pozycja prawnoustrojowa służb, inspekcji i straży, Wolters Kluwer,
Warszawa 2007
3. Mączyński M., Bezpieczeństwo jako zadanie organów samorządu terytorialnego [w:]
Mit represyjności albo o znaczeniu prewencji kryminalnej, Czapska J., Kury H. (red.),
Zakamycze 2002, s. 605-626
4. Szymaniak A. (red.), Samorząd a Policja. Kształtowanie bezpieczeństwa lokalnego,
Wyd. Naukowe INPiD UAM, Poznań 2007
5. Urban A., Bezpieczeństwo społeczności lokalnych Wydawnictwo Akademickie i
Profesjonalne, Warszawa 2009