Kontrola administracji publicznej – regionalne  izby obrachunkowe

Regionalne Izby Obrachunkowe są państwowymi organami nadzoru i

kontroli   gospodarki   finansowej.   Pozycję   prawną   regionalnych   izb

obrachunkowych określa w zasadniczy sposób art.171, ust. 2 Konstytucji

Rzeczypospolitej   Polskiej.   Artykuł   ten   zalicza   regionalne   izby

obrachunkowe   do   organów   państwa   zajmujących   się   nadzorem   nad

jednostkami   samorządu   terytorialnego   w   zakresie   spraw   finansowych.

Ustawa   z   7   października   1992   roku   określa   kompleksowe   uprawnienia

regionalnych izb obrachunkowych upoważniając je do kontroli gospodarki

finansowej gmin, związków międzygminnych i innych komunalnych osób

prawnych i sejmików samorządowych. 

Do   zadań   regionalnych   izb   obrachunkowych   należy:   nadzór   nad

działalnością   jednostek   samorządu   terytorialnego   w   zakresie   spraw

finansowych,   kontrolę   gospodarki   finansowej   i   zamówień   publicznych

podmiotów wskazanych w art. 1, ust. 2 ustawy o RIO, kontrolę sprawozdań

kwartalnych z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

wydawanie   opinii   w   sprawach   określonych   ustawami,   oraz   działalność

informacyjną,   instruktarzową   oraz   szkoleniową   w   zakresie   objętym

nadzorem i kontrolą.

W   ramach   struktury   organizacyjnej   regionalnych   izb

obrachunkowych   funkcjonuje   wydział   informacji   analiz   i   szkoleń.   Ich

najważniejsze   zadania   sprowadzają   się   do   organizowania   i   prowadzenia

działalności   szkoleniowej   i   informacyjnej,   badania   i   kontrolowania   pod

względem   rachunkowym   sprawozdań   kwartalnych   i   rocznych   jednostek

samorządu   terytorialnego,   oraz   analizowanie   danych,   które   dotyczą

subwencji   i   rozliczeń   dotacji   celowych.   Innym   wydziałem,   jest   wydział

kontroli gospodarki finansowej. Jest on powołany do wykonywania kontroli

gospodarki finansowej, jak również realizacji zobowiązań podatkowych. Na

czele regionalnych izb obrachunkowych stoi ich prezes, którego powołuje i

odwołuje   prezes   Rady   Ministrów,   po   przeprowadzeniu   postępowania

konkursowego. Kadencja prezesa RIP trwa 6 lat, jest on powoływany na

wniosek   ministra   właściwego   do   spraw   administracji   publicznej.   Prezes

1

reprezentuje   izbę   na   zewnątrz,   jest   przełożonym   jej   pracowników   oraz

kieruje  sprawami izby, które nie są zastrzeżone dla jej organów, w tym

między   innymi:   opracowuje   projekt   regulaminu   organizacyjnego   izby,

występuje do prezesa Rady Ministrów z wnioskami o powołanie i odwołanie

zastępcy   prezesa,   powołanie,   odwołanie   lub   zmianę   charakteru

zatrudnienia   członka   kolegium,   a   również   zwiększenie   liczby   członków

kolegium,   kierowanie   obradami   kolegium   i   powoływanie   składów

orzekających. Do zadań prezesa należy również przedkładanie ministrowi

właściwemu   do  spraw  administracji   publicznej  rocznego   sprawozdania  z

wykonania   budżetu   oraz   sprawozdania   z   działalności   kontrolnej   i

informacyjno – szkoleniowej izby. Sprawozdania te muszą być wcześniej

przyjęte przez kolegium.  

Ustawa   o   regionalnych   izbach   obrachunkowych   do   organów   izby

zgodnie   z   art.   14   zalicza   kolegium   i   komisję   orzekającą   w   sprawach   o

naruszenie   dyscypliny   budżetowej.   Prace   kolegium   odbywają   się   pod

kierownictwem   prezesa,   który   jednocześnie   jest   jednym   z   członków

kolegium.   Ponadto   w   skład   kolegium   wchodzą   członkowie   etatowi   i

nieetatowi,   którzy   są   powoływani   przez   prezesa   Rady   Ministrów.

Członkowie   kolegium   w   zakresie   realizacji   zadań   nadzorczych   i   funkcji

kontrolnych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom. Do podstawowych

zadań   kolegium   RIO   możemy   zaliczyć:   ustalenie   budżetów   jednostek

samorządu terytorialnego w przypadku , o którym mowa w art. 123, ust. 3

ustawy   o   finansach   publicznych,   orzekanie   o   nieważności   uchwał   i

zarządzeń,   rozpatrywanie   odwołań,   przyjmowanie   sprawozdań   z

działalności   kontrolnej   i   informacyjno   –   szkoleniowej   izby,   uchwalanie

wniosków   do   projektu   budżetu   izby   oraz   ramowego   planu   pracy,

przyjmowanie sprawozdań z wykonania budżetu oraz rocznego ramowego

planu   pracy   izby,   w   tym   planu   kontroli,   rozpatrywanie   zastrzeżeń   do

wniosków   zawartych   w   wystąpieniach   pokontrolnych,   opiniowanie

kandydatów   na   członków   kolegium,   wybór   kandydata   na   prezesa   izby,

uchwalenie regulaminu organizacyjnego izby, oraz podejmowanie uchwał

w innych sprawach określonych w odrębnych przepisach. Obrady kolegium

odbywają   się   na   posiedzeniach   zwoływanych   przez   prezesa   izby.   W

2

obradach   tych   oprócz   członków   kolegium   mogą   uczestniczyć

przedstawiciele   podmiotu,   którego   sprawa   jest   rozpatrywana   przez   owe

kolegium.   Przed   podjęciem   uchwały   przedstawiciel   podmiotu   jest

zapoznawany z projektem stanowiska kolegium. Następnie może on złożyć

odpowiednie   dowody,   dodatkowe   wyjaśnienia,   które   w   istotny   sposób

wpłyną na pracę   i ostateczną decyzję kolegium. Po zakończeniu części

dotyczącej   wyjaśnień,   członkowie   kolegium   podejmują   dyskusję,   a

następnie   odbywa   się   głosowanie   w   sprawie   podjęcia   lub   zdjęcia   z

porządku   danego   projektu   rozstrzygnięcia   merytorycznego.   Kolegium

regionalnych   izb   obrachunkowych   podejmuje   decyzję   bezwzględną

większością głosów, przy obecności co najmniej połowy składu członków

kolegium. Ponadto członkowie kolegium są zobowiązani do realizacji zadań

związanych z uczestnictwem w pracach składów orzekających, do których

są   powoływani   zarządzeniem   prezesa   RIO.   Mogą   oni   również   prowadzić

szkolenia   dla   przedstawicieli   jednostek   samorządu   terytorialnego   oraz

prowadzić działalność informacyjną polegającą na przygotowywaniu opinii

i stanowisk prawnych w zakresie praktyki stosowania prawa finansowego.

Przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej działa komisja orzekająca na mocy

ustawy   z   17   grudnia   2004   roku   o   odpowiedzialności   za   naruszenie

dyscypliny finansów publicznych, która jest organem pierwszej instancji w

sprawach dotyczących naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Mówiąc o kontroli możemy mieć na uwadze jej znaczenie potoczne,

jako   pojęcie   występujące   w   powszechnym   użyciu.   Kontrola   posiada   też

swoje znaczenie prawne. W tym rozumieniu może mieć ona dwojaki sens:

może być traktowana jako funkcja, czyli zakres podejmowanych czynności,

ale   również   jako   swoisty   system   organizacji   –   oznacza   to   całokształt

podmiotowy   instytucji   kontrolnych   sprawujących   czynności   kontrolne   na

podstawie   obowiązujących   norm   prawnych.   Doktryna   prawa

administracyjnego definiuje kontrolę w sposób bardzo szeroki, a wszystkie

podane   definicje   nie   wyczerpują   w   pełni   bogatej   teorii   w   tym   zakresie.

Pomagają   nam   natomiast   zobrazować   sposób   właściwego   definiowania

tegoż   pojęcia.   Możemy   w   ten   sposób   stwierdzić,   iż   istotą   działalności

kontrolnej   jest   obserwowanie   określonych   zjawisk,   analizowanie   ich

3

http://notatek.pl/kontrola-administracji-publicznej-regionalne-i
zby-obrachunkowe-praca-zaliczeniowa?notatka