background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
              NARODOWEJ  

 
 

 

 

 

Andrzej Świderek 

 

 

 

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych  

713[02].Z1.08 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inż. Grażyna Antoniewska 
mgr inż. Beata Wiśniewska - Milej 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Marzena Więcek 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Bożena Zając 
 
 
Korekta: 

 
 
 

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z1.08 
„Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych” zawartej w modułowym programie 
nauczania dla zawodu monter instalacji i urządzeń sanitarnych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia  

12 

5.1. Rury i kształtki żeliwne  

12 

   5.1.1. Ćwiczenia 12 
5.2. Rury i kształtki kamionkowe 

14 

   5.2.1. Ćwiczenia 14 
5.3. Zasady montażu rur żeliwnych i kamionkowych 

16 

   5.3.1. Ćwiczenia 16 
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia  

21 

7. Literatura 

35 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1. WPROWADZENIE 

 

 Przekazujemy 

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Montaż instalacji z rur żeliwnych 

i kamionkowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole 
kształcącej w zawodzie monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]. 
 W poradniku zamieszczono: 

−  wymagania wstępne, 
−  wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 
−  przykładowe scenariusze zajęć, 
−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych, 

−  wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym 
uwzględnieniem: 

−  pokazu z objaśnieniem, 
−  tekstu przewodniego, 
−  metody projektów, 
−  ćwiczeń praktycznych. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 
pracy uczniów do pracy zespołowej. 
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
W tym rozdziale podano również: 

−  plan testu w formie tabelarycznej, 
−  punktacje zadań, 
−  propozycje norm wymagań, 
−  instrukcję dla nauczyciela, 
−  instrukcję dla ucznia, 
−  kartę odpowiedzi, 
−  zestaw zadań testowych. 
−  test „próba pracy”. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

  

 
 

 

 

 
 
 
 Schemat 

układu jednostek modułowych 

713[02].Z1 

Technologia montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1/2/3/4.01 

Prace przygotowawczo – zakończeniowe przy wykonywaniu instalacji sanitarnych 

713[02].Z1/2/3/4.02 

Montaż instalacji z rur stalowych 

713[02].Z1/2/3/4.03 

Montaż instalacji z rur miedzianych 

713[02].Z1/2.04 

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych 

713[02].Z1.05 

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 

713[02].Z1.06 

Instalacja urządzeń do lokalnego i centralnego przygotowania ciepłej wody użytkowej 

713[02].Z1.07 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć wody 

713[02].Z1.08 

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 

713[02].Z1.09 

Montaż instalacji kanalizacyjnej 

713[02].Z1.10 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć ścieków 

713[02].Z1.11 

Konserwacja  instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznawać materiały instalacyjne, 
−  stosować terminologię budowlaną, 
−  organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i bhp, 
−  wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu instalacji, 
−  stosować terminologię budowlaną, 
−  odczytywać i interpretować rysunki budowlane, 
−  posługiwać się dokumentacją budowlaną, 
−  wykonywać przedmiary i obmiary robót, 
−  wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne, 
−  organizować stanowiska składowania i magazynowania, 
−  przestrzegać zasad bhp, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom, 
−  stosować procedury związane z ratowaniem poszkodowanego w wyniku wypadku przy 

pracy, 

−  posługiwać się przyrządami pomiarowymi, 
−  trasować miejsca montażu instalacji, 
−  rozpoznawać oznaczenia graficzne na dokumentacji budowlanej, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

−  wykonać prace przy montażu instalacji z rur instalacyjnych żeliwnych i kamionkowych, 

zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż., 

−  przygotować na podstawie wykazu materiały potrzebne do montażu instalacji z rur 

żeliwnych i kamionkowych, 

−  ocenić stan techniczny rur i łączników instalacyjnych żeliwnych i kamionkowych  

do montażu, 

−  przygotować rury instalacyjne żeliwne i kamionkowe do montażu, 
−  wykonać połączenia rur instalacyjnych żeliwnych i kamionkowych, 
−  zamocować wykonane odcinki rur instalacyjnych żeliwnych i kamionkowych w budynku, 
−  wykonać przejścia instalacji z rur żeliwnych na instalacje wykonane z innych materiałów, 
−  posłużyć się dokumentacją techniczną. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 713[02].Z1.08 

 
Temat:  Dobór rur i łączników niezbędnych do wykonania fragmentu instalacji 

kanalizacyjnej. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności doboru rur i łączników dla potrzeb wykonania 

fragmentu instalacji kanalizacyjnej. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji kanalizacyjnej, 
−  dobrać rury i łączniki dla wykonania fragmentu instalacji kanalizacyjnej, 
−  sporządzić kalkulację cenową, 
−  wskazać wady i zalety wybranego materiału instalacyjnego, 
−  określić sposób wykonania montażu rur i kształtek, 
−  ocenić dokonany wybór pod kątem zgodności z założeniami. 
Metody nauczania-uczenia się:  

−  ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  indywidualna. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie 
 
Czas: 45 minut. 
Środki dydaktyczne:  

−  katalogi wybranych produktów: rur i łączników z żeliwa i kamionki, 
−  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
−  arkusz papieru formatu A 4, 
−  ołówek,  
−  długopis, 
−  gumka, 
−  literatura z rozdziału 7. 
 
Przebieg zajęć: 

1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Przypomnienie podstawowych informacji dotyczących doboru materiałów instalacyjnych 

dla wykonania instalacji kanalizacyjnej. 

4.  Zapoznanie uczniów z kryteriami oceny i wymaganiami zawartymi w instrukcji do 

wykonania zadania. 

5.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
6.  Wydanie uczniom materiałów do wykonywania ćwiczenia: katalogów materiałów 

instalacyjnych wraz z cennikami i instrukcji do wykonania ćwiczenia. 

7.  Realizacja tematu: 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

−  Każdy uczeń zapoznaje się z katalogami i cennikami. 
−  Każdy uczeń dobiera materiał instalacyjny. 
−  Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga dobrać materiał instalacyjny dla 

określonych wymagań. Podpowiada najlepsze rozwiązania. 

−  Uczeń dobiera rury, szacuje ich długość, kalkuluje koszt materiału. 
−  Uczeń dobiera łączniki, kalkuluje ich koszt. 

8.  Po dokonaniu wyboru uczeń próbuje dokonać analizy dokonanego wyboru, wskazać 

wady, zalety wybranego rozwiązania, na arkuszu papieru zapisuje informacje wymagane 
instrukcją ćwiczenia. 

9.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
10. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy dokonana analiza i informacje zawarte  

w pracy są zgodne z założeniami. 

11. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania. 
12. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Technologia montażu instalacji kanalizacyjnej 
wykonywanej z różnych materiałów instalacyjnych”. Na podstawie zgromadzonych 
informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: Jak można łączyć ze sobą różne 
materiały dla potrzeb wykonania instalacji kanalizacyjnej? 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych 

umiejętności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć  2 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 713[02].Z1.08 
 

Temat: Wytyczne montażu instalacji kanalizacyjnej z rur żeliwnych. 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności planowania czynności dla potrzeb montażu 

instalacji kanalizacyjnej. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  zaplanować czynności dla potrzeb montażu instalacji kanalizacyjnej z rur żeliwnych, 
−  dobrać materiał, sprzęt i narzędzia do wykonania montażu, instalacji kanalizacyjnej  

z rur żeliwnych, 

−  dobrać środki ochrony osobistej niezbędne dla bezpiecznego wykonania montażu, 
−  zastosować wytyczne montażu instalacji kanalizacyjnej z rur żeliwnych, 
−  ustalić kolejność czynności montażowych, 
−  ocenić jakość swojej pracy. 

Metody nauczania-uczenia się:  

−  metoda tekstu przewodniego, 
−  ćwiczenia. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  grupowa. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie. 
 
Czas:
 45 minut. 
Środki dydaktyczne: 

−  arkusz do notatek. 
−  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
−  literatura rozdziału 7. 

 

Przebieg zajęć: 

Zadanie dla ucznia 
Przedmiotem ćwiczenia jest: 

–  opracowanie wykazu czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony 

osobistej dla wykonania montażu fragmentu instalacji kanalizacyjnej z rur żeliwnych, 

–  podanie składu ekipy do wykonania zadania. 

 
FAZA WSTĘPNA 
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą 
metodą tekstu przewodniego. 
 
FAZA WŁAŚCIWA 
INFORMACJE 
1.  Jakie wymagania musi spełniać materiał instalacyjny dla potrzeb instalacji 

kanalizacyjnej? 

2.  W jaki sposób rury żeliwne muszą być przygotowane do montażu? 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

3.  Na czym polega trasowanie rur żeliwnych? 
4.  Jakie narzędzia służą do cięcia rur żeliwnych? 
5.  Jakie środki ochrony osobistej są niezbędne podczas obróbki i montażu rur żeliwnych? 
6.  Jakie przepisy bhp obowiązują podczas czynności monterskich związanych z obróbką  

i łączeniem rur żeliwnych? 

7.  Na czym polega łączenie rur żeliwnych kielichowych? 
8.  Jakie uszczelnienie jest niezbędne dla szczelnego i prawidłowo wykonanego połączenia 

rur i łączników kielichowych? 

9.  Na czym polega łączenie rur żeliwnych bezkielichowych? 
10.  Jakie uszczelnienie jest niezbędne dla szczelnego i prawidłowo wykonanego połączenia 

rur i łączników bezkielichowych? 

11.  W jaki sposób można wykonać połączenia mieszane? 
 
PLANOWANIE 
1.  Ustal, jaki sprzęt i narzędzia będą potrzebne do wykonania montażu instalacji 

kanalizacyjnej. 

2.  Ustal, jakie materiały i środki będą niezbędne dla wykonania montażu instalacji 

kanalizacyjnej przedstawionej w dokumentacji budowlanej. 

3.  Ustal, jakie środki ochrony osobistej będą niezbędne dla wykonania montażu instalacji 

kanalizacyjnej przedstawionej w dokumentacji budowlanej. 

4.  Ustal kolejne etapy montażu instalacji kanalizacyjnej. 
5.  Ustal skład ekipy dokonującej montażu instalacji kanalizacyjnej. 
 
UZGODNIENIE 
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 
 
WYKONANIE 
1.  Sporządź wykaz sprzętu, narzędzi i środków ochrony osobistej do wykonania montażu 

instalacji kanalizacyjnej. 

2.  Sporządź zestawienie materiałowe do wykonania montażu instalacji kanalizacyjnej. 
3.  Zapisz kolejność czynności dla wykonania montażu instalacji kanalizacyjnej. 
4.  Zapisz skład ekipy i jej kwalifikacje dla wykonania montażu instalacji kanalizacyjnej. 
 
SPRAWDZANIE 
1.  Czy poprawnie zaplanowano czynności dla montażu urządzenia? 
2.  Czy poprawnie dobrano sprzęt, narzędzia i środki ochrony osobistej? 
3.  Czy poprawnie wykonano zestawienie rur i kształtek do montażu instalacji 

kanalizacyjnej? 

4.  Czy właściwie dobrano skład ekipy do wykonania montażu instalacji kanalizacyjnej? 
 
ANALIZA 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej 

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe  ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne 
umiejętności, które zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać  
w przyszłości. 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Odbiór techniczny instalacji kanalizacyjnej”.  
Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: 
Kiedy wolno dokonać odbioru technicznego instalacji kanalizacyjnej, kto go wykonuje, jakie 
dokumenty są niezbędne do przyjęcia instalacji kanalizacyjnej do eksploatacji? 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności 

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5. ĆWICZENIA 

 
5.1. Rury i kształtki żeliwne 
 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj zestawienie materiałowe niezbędne do wykonania fragmentu instalacji 

kanalizacyjnej przedstawionej w dokumentacji będącej częścią instrukcji. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
4)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 
5)  dokonać analizy rozwiązania wykonanego ćwiczenia, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne 

 

Środki dydaktyczne: 

–  instrukcja do wykonania ćwiczenia, 
–  dokumentacja projektowa fragmentu instalacji, 
–  arkusze do pisania, 
–  gumka, 
–  przybory do pisania, 
–  literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Z zestawu łączników dobierz te, które niezbędne są do wykonania fragmentu instalacji 

kanalizacyjnej z żeliwa sferoidalnego DN100 o zadanym przebiegu przedstawionym  
w dokumentacji będącej częścią instrukcji.  

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

 i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z dokumentacją zadania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania, 
4)  wybrać kształtki do montażu fragmentu instalacji kanalizacyjnej, 
5)  sprawdzić poprzez wstępne połączenie, czy dobrane kształtki pasują ze względu na 

średnicę i oczekiwaną dokumentacją zadania, technikę ich połączenia, 

6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny poprawności ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

−  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne 
 

Środki dydaktyczne: 

−  zestaw rur, kształtek żeliwnych o różnych średnicach, 
−  przybory do pisania, 
−  arkusze do pisania, 
−  instrukcja do wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
−  literatura z rozdziału 7. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. Rury i kształtki kamionkowe 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj zestawienie materiałowe niezbędne do wykonania fragmentu przewodu 

odpływowego z rur kamionkowych przedstawionego w dokumentacji będącej częścią 
instrukcji. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją ćwiczenia, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
4)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 
5)  dokonać analizy rozwiązania wykonanego ćwiczenia, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  instrukcja do wykonania ćwiczenia, 
–  dokumentacja projektowa fragmentu instalacji, 
–  arkusze do pisania, 
–  przybory do pisania, 
–  gumka, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Z zestawu łączników dobierz te, które niezbędne są do wykonania fragmentu pionu 

instalacji kanalizacyjnej z kamionki DN100 o zadanym przebiegu przedstawionym 
w dokumentacji będącej częścią instrukcji.  

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Uczeń powinien

1)  zapoznać się z dokumentacją zadania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania, 
4)  wybrać kształtki do montażu fragmentu instalacji kanalizacyjnej, 
5)  sprawdzić poprzez wstępne połączenie, czy dobrane kształtki pasują ze względu na 

średnicę i oczekiwaną dokumentacją zadania, technikę ich połączenia, 

6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny poprawności ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  zestaw rur, kształtek kamionkowych o różnych średnicach, 
–  przybory do pisania, 
–  arkusze do pisania, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

5.3. Zasady montażu rur żeliwnych i kamionkowych 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dokonaj cięcia rury żeliwnej DN 100 na zadany dokumentacją wymiar, przygotuj 

końcówkę przyciętej rury do wykonania połączenia kielichowego. 

 
Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia i dokumentacją zadania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapoznać się z zasadami cięcia rur żeliwnych, 
4)  dobrać sprzęt i narzędzia do trasowania, 
5)  dobrać sprzęt i narzędzia do cięcia rury, 
6)  dobrać materiały czyszczące, 
7)  dobrać rurę żeliwną o średnicy 100 mm, 
8)  wytrasować obszar cięcia rury, 
9)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
10) zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej, 
11) ocenić jakość przycinanej rury, sprawdzić, czy nie ma uszkodzeń, 
12) wykonać cięcie rury zgodnie z zasadami cięcia, 
13) oczyścić końcówkę rury, 
14) zlikwidować stanowisko pracy, 
15) zagospodarować odpady, 
16) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
17) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  ćwiczenia praktyczne, metoda projektów 
 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  przymiar liniowy, 
–  odcinek rury żeliwnej o średnicy 100 mm, 
–  przecinarka tarczowa, przecinak, młotek, 
–  zestaw materiałów czyszczących 
–  ołówek, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

Ćwiczenie 2 

Wykonaj połączenie dwóch odcinków rur żeliwnych bezkielichowych różnych  średnic 

wykorzystując do ich połączenia łączniki, obejmy i zaciski połączeniowe. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać rury do wykonania połączenia, 
4)  dobrać łączniki, 
5)  dobrać obejmy i zaciski połączeniowe, 
6)  oczyścić powierzchnię bosych końców rur oraz końcówek łączników, 
7)  dopasować poszczególne elementy połączeniowe względem siebie, 
8)  połączyć rury i łączniki w fragment instalacji,  
9)  zlikwidować stanowisko pracy, 
10)  zagospodarować odpady, 
11)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
12)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  2 odcinki rury żeliwnej bezkielichowej o różnych średnicach, 
–  łącznik redukcyjny ( zwężka kanalizacyjna), 
–  materiały do czyszczenia -do wyboru: papier ścierny drobnoziarnisty, wełna stalowa, 

włókno tworzywowe, wilgotna ściereczka, 

–  obejmy i zaciski połączeniowe, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj fragment instalacji kanalizacyjnej z rur żeliwnych zgodnie z dokumentacją 

budowlaną zawartą w instrukcji ćwiczenia. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać rury do wykonania połączenia, 
4)  dobrać łączniki, 
5)  dobrać obejmy i zaciski połączeniowe, 
6)  dobrać sprzęt i narzędzia do trasowania, 
7)  dobrać sprzęt i narzędzia do cięcia rury, 
8)  dobrać materiały czyszczące, 
9)  dobrać rury żeliwne o średnicy zadanej dokumentacją, 
10)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
11)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej, 
12)  wytrasować obszar cięcia rury, 
13)  ocenić jakość przycinanej rury, sprawdzić, czy nie ma uszkodzeń, 
14)  wykonać cięcie rury zgodnie z zasadami cięcia, 
15)  oczyścić końcówkę rury, 
16)  oczyścić powierzchnię bosych końców rur oraz końcówek łączników, 
17)  dopasować poszczególne elementy połączeniowe względem siebie, 
18)  połączyć wstępnie rury i łączniki w fragment instalacji sprawdzając, czy jest on zgodny  

z dokumentacją, 

19)  wytrasować miejsca mocowania fragmentu instalacji do przegrody budowlanej, 
20)  zamocować uchwyty i obejmy do przegrody budowlanej, 
21)  zamontować fragment instalacji do przegrody po uprzednim uszczelnieniu połączeń, 
22)  sprawdzić, czy uzyskany spadek instalacji jest zgodny z dokumentacją, 
23)  zlikwidować stanowisko pracy, 
24)  zagospodarować odpady, 
25)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
26)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  przymiar liniowy, 
–  ołówek, 
–  odcinki rur żeliwnych, 
–  łączniki żeliwne zgodnie z dokumentacją, 
–  materiały uszczelniające zgodnie z dokumentacją, 
–  materiały do czyszczenia -do wyboru: papier ścierny drobnoziarnisty, wełna stalowa, 

włókno tworzywowe, wilgotna ściereczka, 

–  obejmy i zaciski połączeniowe, 
–  przecinarka tarczowa, przecinak, 
–  ubijak, 
–  młotek, 
–  wiertarka z kompletem wierteł, 
–  środki ochrony osobistej: okulary ochronne, rękawice ochronne, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Ćwiczenie 4 

Wykonaj fragment instalacji kanalizacyjnej z rur kamionkowych zgodnie z dokumentacją 

budowlaną zawartą w instrukcji ćwiczenia. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia, 
3)  dobrać rury do wykonania połączenia, 
4)  dobrać łączniki, 
5)  dobrać obejmy i zaciski połączeniowe, 
6)  dobrać sprzęt i narzędzia do trasowania, 
7)  dobrać sprzęt i narzędzia do ewentualnego cięcia rury, 
8)  dobrać materiały czyszczące, 
9)  dobrać rury kamionkowe o średnicy zadanej dokumentacją, 
10)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
11)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej, 
12)  wytrasować obszar ewentualnego cięcia rury, 
13)  ocenić jakość przycinanej rury, sprawdzić, czy nie ma uszkodzeń, 
14)  wykonać cięcie rury zgodnie z zasadami cięcia, 
15)  oczyścić końcówkę rury, 
16)  założyć uszczelkę typu p-ring na uzyskany króciak, 
17)  oczyścić powierzchnię bosych końców rur oraz końcówek łączników, 
18)  dopasować poszczególne elementy połączeniowe względem siebie, 
19)  połączyć wstępnie rury i łączniki w fragment instalacji sprawdzając, czy jest on zgodny  

z dokumentacją, 

20)  wytrasować miejsca mocowania fragmentu instalacji do przegrody budowlanej, 
21)  zamocować uchwyty i obejmy do przegrody budowlanej, 
22)  zamontować fragment instalacji do przegrody po uprzednim uszczelnieniu połączeń, 
23)  sprawdzić, czy uzyskany spadek instalacji jest zgodny z dokumentacją, 
24)  zlikwidować stanowisko pracy, 
25)  zagospodarować odpady, 
26)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
27)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  przymiar liniowy, 
–  ołówek, 
–  odcinki rur kamionkowych, 
–  uszczelnienie typu p-ring dla średnicy zadanej dokumentacją, 
–  łączniki kamionkowe zgodnie z dokumentacją, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

–  materiały do czyszczenia – do wyboru: papier ścierny drobnoziarnisty, wełna stalowa, 

włókno tworzywowe, wilgotna ściereczka, 

–  obejmy i zaciski połączeniowe, 
–  przecinarka tarczowa, przecinak, 
–  ubijak, 
–  młotek, 
–  wiertarka z kompletem wierteł, 
–  środki ochrony osobistej: okulary ochronne, rękawice ochronne, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 

 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
TEST 1 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Montaż instalacji z rur 
żeliwnych i kamionkowych”. 
 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−  zadania 1-14 są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie 12,13 lub 14 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 lub 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

-

  bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

Plan testu                                           
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klucz odpowiedzi 

Nr zadania 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia 

ucznia) 

Kateg

or

ia 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

Poprawna 

odpowiedź 

1 Określić skład chemiczny żeliwa B 

P  B 

2 Zastosować wytyczne znakowania rur 

Zastosować wytyczne doboru średnic 
przewodów z rur kamionkowych 

C P 

4 Określić właściwości rur kamionkowych 

Określić skutki związane z nieprawidłowym 
sposobem magazynowania  

C P 

Dobrać narzędzia do cięcia rur 
kamionkowych 

C P 

7 Dobrać narzędzia do cięcia rur żeliwnych C P 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Nr zadania 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia 

ucznia) 

Kateg

or

ia 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

Poprawna 

odpowiedź 

Dobrać materiał uszczelniający do połączeń 
rur kanalizacyjnych 

C P 

Rozróżnić rodzaj połączeń stosowanych  
w instalacji kanalizacyjnej 

A P 

10 

Dobrać łączniki stosowane do zmiany 
średnicy 

C P 

11 

Dobrać łączniki do zmiany kierunku 
przepływu ścieków 

C P 

12 

Zastosować wytyczne montażu 
przykanalika 

C P 

13 

Dobrać sposób połączenia rur 
kamionkowych bezkielichowych 

C P 

14 

Zastosować środki ochrony osobistej 
niezbędne przy cięciu rur żeliwnych 

C P 

15 

Zastosować wytyczne związane 
z mocowaniem pionów kanalizacyjnych 

C PP 

16 

Dobrać rodzaj uszczelnienia 
zapobiegającego przenoszeniu dźwięku 
podczas pracy instalacji 

C PP 

17 

Określić sposób przejścia przewodu 
odpływowego przez przegrody budowlane 

B PP 

18 

Zastosować wytyczne przekraczania 
przegród budowlanych przez pion 
kanalizacyjny 

C PP 

19 

Dobrać materiał instalacyjny dla kanalizacji 
prowadzącej ścieki agresywne 

C PP 

20 

Zaplanować miejsce lokalizacji podpory 
stałej pionu kanalizacyjnego 

D PP 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony  

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących wykonywania instalacji z rur żeliwnych  

i kamionkowych. Pytania w teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna 

odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

−  w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie 

zakreślić odpowiedź prawidłową), 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 

pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

8.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

45 

minut. 

      

Powodzenia! 

 

 

Materiały dla ucznia:

 

–  instrukcja, 

–  zestaw zadań testowych, 

–  karta odpowiedzi. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

I część 
1.  Żeliwo jest stopem żelaza i węgla, w którym zawartość węgla w stopie wynosi od: 

a)  1,0 – 2,6%, 
b)  2,0 – 3,6 %, 
c)  3,0 – 4,6 %, 
d)  4,0 – 5,6 %. 

2.  Oznaczenie umieszczone na ściance rury żeliwnej zawiera określenie: 

a)  grubości ścianki, 
b)  sposobu łączenia, 
c)  średnicy nominalnej, 
d)  średnicy zewnętrznej. 

3.  Najmniejsza dopuszczalna średnica rury kamionkowej szkliwionej stosowanej 

 

w instalacjach kanalizacyjnych to: 
a)  25 mm, 
b)  50 mm, 
c)  75 mm, 
d)  100 mm. 

4.  Wadą rur kamionkowych jest: 

a)  kruchość, 
b)  topliwość, 
c)  twardość, 
d)  wodoszczelność. 

5.  Rury kamionkowe nieprawidłowo transportowane lub składowane mogą ulec: 

a)  trwałemu odkształceniu, 
b)  wydłużeniu termicznemu, 
c)  pęknięciu, 
d)  skurczeniu. 

6.  Obcinarki chomątowe używa się do cięcia rur: 

a)  betonowych, 
b)  kamionkowych, 
c)  z PVC, 
d)   żeliwnych. 

7.  Do przecięcia rur żeliwnych stosuje się: 

a)  nożyce hydrauliczne, 
b)  nożyce ręczne, 
c)  piłę brzeszczotową, 
d)  przecinarkę tarczową. 

8.  Do uszczelnienia połączenia kielichowego rury żeliwnej wykorzystuje się: 

a)  sznur konopny biały, 
b)  sznur konopny smołowany, 
c)  taśmę teflonową, 
d)  tekturę falistą. 

9.  Połączenia mieszane rur kanalizacyjnych to połączenia: 

a)  dwóch rur żeliwnych o różnych średnicach, 
b)  rury kamionkowej i rury betonowej, 
c)  rury żeliwnej i rury kamionkowej, 
d)  rury żeliwnej i rury stalowej. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

10. Do zmiany średnicy przewody żeliwnego bezciśnieniowego stosuje się: 

a)  dołącznik, 
b)  kolano, 
c)  trójnik, 
d)  zwężkę. 

11. Do zmiany kierunku przepływu ścieków stosuje się: 

a)  dołącznik, 
b)  kolano, 
c)  trójnik, 
d)  zwężkę. 

12. Przykanalik z rur żeliwnych powinien być układany poza budynkiem na głębokości: 

a)  0,3 m, 
b)  0,5 m, 
c)  1,0 m, 
d)  1,5 m. 

13. Rury kamionkowe bezkielichowe można łączyć za pomocą: 

a)  obejm polipropylenowych, 
b)  pierścieni zaciskających, 
c)  taśmy teflonowej, 
d)  zgrzewania doczołowego. 

14. W czasie ręcznego cięcia rury żeliwnej pracownik powinien być zaopatrzony m.in. w: 

a)  ochraniacze słuchu i nakrycie głowy, 
b)  ochraniacze słuchu i okulary ochronne, 
c)  ochraniacze słuchu i rękawice, 
d)  okulary ochronne i rękawice. 

 

 

II część 
15. Piony kanalizacyjne z rur żeliwnych w obrębie jednej kondygnacji powinny mieć 

mocowania: 
a)  pod każdym kielichem, 
b)  jedno na kondygnacji, 
c)  co 1 m, 
d)  pod każdym trójnikiem. 

16. W obejmach metalowych przenoszeniu dźwięków zapobiega się używając: 

a)  tektury falistej, 
b)  uszczelki silikonowej, 
c)  wełny mineralnej, 
d)  wkładki gumowej. 

17. Przejścia przewodu odpływowego przez przegrody budowlane powinny być wykonywane 

pod kątem: 
a)  ostrym, 
b)  półpełnym, 
c)  prostym, 
d)  rozwartym. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

18. Przejście pionu kanalizacyjnego przez przegrodę budowlaną powinno być wykonane  

z zastosowaniem: 
a)  izolacji akustycznej, 
b)  obejmy metalowej, 
c)  tektury falistej, 
d)  tulei ochronnej. 

19. Podejście do przyborów sanitarnych dla ścieków agresywnych może być wykonane z rur: 

a)  betonowych, 
b)  kamionkowych, 
c)  PVC, 
d)  stalowych. 

20. Podporę stałą pionu kanalizacyjnego instaluje się: 

a)  nad stropem najwyższej kondygnacji, 
b)  nad stropem piwnicznym, 
c)  pod stropem najwyższej kondygnacji, 
d)  pod stropem piwnicznym. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.  Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem. 

 

Odpowiedź 

Numer 

pytania 

a b c d 

Punktacja 

     

     

     

     

     

     

     

     

     

10 

     

11 

     

12 

     

13 

     

14 

     

15 

     

16 

     

17 

     

18 

     

19 

     

20 

     

Razem  

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

TEST 2 
 
Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Montaż instalacji z rur 
żeliwnych i kamionkowych” 

Wykonaj cięcie rury żeliwnej DN 100 na zadany dokumentacją wymiar, przygotuj 
końcówkę przyciętej rury do wykonania połączenia kielichowego.
 

 

Test jest przewidziany jako „próba pracy”. Czas na wykonanie testu – 90 minut. 

 
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
 

 

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną 

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 14 punktów, w tym 1 punkt za cięcie, 

-

  dostateczny – za uzyskanie co najmniej 15 punktów, w tym 1 punkt za cięcie, 

-

  dobry – za uzyskanie co najmniej 17 punktów z 19 możliwych, w tym co najmniej 1 

punkt za prezentację zadania, 

-

  bardzo dobry – za uzyskanie co najmniej 18 punktów z 19 możliwych, w tym co najmniej  

1 punkt za prezentację zadania 

  
 

Kryteria oceny 
         Klucz 

punktowania 

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń zapoznaje się  
z instrukcją  
i dokumentacją zadania 

Zapoznał się z instrukcją  
i dokumentacją zadania 

0 lub 1 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Uczeń organizuje 
stanowisko pracy 

Zorganizował stanowisko 
pracy zgodnie z wymogami 
bhp i ergonomii 

0 lub 1 

Uczeń dobiera sprzęt  
i narzędzia do trasowania 

Dobrał sprzęt i narzędzia do 
trasowania 

0 lub 1 

Wykonywanie 
zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Uczeń dobiera sprzęt  
i narzędzia do cięcia rur 

Dobrał sprzęt i narzędzia do 
cięcia rur 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń dobiera materiały 
czyszczące  

Dobrał materiały 
czyszczące zgodne z 
wytycznymi 
obowiązującymi w tym 
zakresie 

0 lub 1 

Uczeń dobiera rurę 
o zadanej średnicy 

Dobrał rurę żeliwną 
o średnicy DN 100 

0 lub 1 

Uczeń sprawdza stan 
techniczny sprzętu i 
narzędzi 

Sprawdził stan techniczny 
sprzętu  
i narzędzi 

0 lub 1 

Uczeń ocenia jakość rur  
i łączników  

Ocenił jakość rur i kształtek, 
wadliwe wyeliminował 

0 lub 1 

Uczeń zabezpiecza się  
w środki ochrony 
osobistej 

Zabezpieczył się  
w nakrycie głowy, rękawice  
i okulary ochronne 

0 lub 1 

10 

Uczeń wykonuje 
pomiary rur i zapisuje je 
w arkuszu 

Wykonał obliczenia 
związane z określeniem 
długości montażowej  
z dokładnością do 10% 
 

0 lub 1 

11 

Uczeń trasuje miejsce 
cięcia rury 

Dokonał trasowania rury na 
określony dokumentacją 
wymiar 

0 lub 1 

12 

Uczeń ocenia jakość 
rury, sprawdza, czy nie 
ma uszkodzeń 

Ocenił jakość rury, 
sprawdził, czy nie ma 
uszkodzeń 

0 lub 1 

13 

Uczeń dokonuje cięcia  
i obróbki rury 

Przyciął i obrobił odcinki 
rury żeliwnej – czynność 
wykonał prawidłowo 

0 lub 1 

14 

Uczeń sprawdza 
zgodność wykonania 
ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 

Sprawdził zgodność 
wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 

0 lub 1 

15 

Uczeń zagospodarowuje 
odpady i niewykorzystane 
materiały 

Zagospodarował odpady 
i niewykorzystane materiały 
odłożył do składu 

0 lub 1 

16 

Uczeń porządkuje 
stanowisko wykonywanego 
ćwiczenia 

Uporządkował stanowisko po 
wykonanym ćwiczeniu 

0 lub 1 

 

17 

Uczeń utrzymuje ład  
i porządek podczas 
wykonywania ćwiczenia 

Podczas wykonywania 
ćwiczenia uczeń 
utrzymywał ład  
i porządek na stanowisku 
pracy 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

 

Obszar 

wymagań 

Numer 

czynno

ści 

 

Sprawdzana czynność 

 

Kryterium wykonania 

czynności 

 

Punktacja 

0 - 1 

18 

Uczeń prezentuje 
wykonane ćwiczenie 

Wskazał ewentualne 
nieprawidłowości  
i zaistniałe trudności 
podczas wykonywania 
ćwiczenia 

0 lub 1 

Prezentowanie  
i ocena 
wykonanego 
ćwiczenia 

19 

Uczeń ocenia wykonane 
ćwiczenie  

Ocenił jakość swojej pracy 

0 lub 1 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

KARTA OBSERWACJI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Wykonywanie cięcia rur żeliwnych

 

Wykonaj cięcie rury żeliwnej DN 100 na zadany dokumentacją wymiar, przygotuj 
końcówkę przyciętej rury do wykonania połączenia kielichowego.
 
 

 

Obszar 

wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Czynność 1. Zapoznawanie się z instrukcją i dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania: uczeń zapoznał się z instrukcją  
i dokumentacją zadania 

 

Czynność 2. Organizowanie stanowiska pracy 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Kryterium wykonania: uczeń zorganizował stanowisko pracy 
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii 

 

Czynność 3. Dobieranie sprzętu i narzędzi do trasowania 
Kryterium wykonania: uczeń dobrał sprzęt i narzędzia do 
trasowania 

 

Czynność 4. Dobieranie sprzętu i narzędzi do cięcia rur żeliwnych 
Kryterium wykonania: 
uczeń dobrał sprzęt i narzędzia do cięcia 
rur żeliwnych 

 

Czynność 5. Dobieranie materiałów czyszczących 
Kryterium wykonania: uczeń dobrał materiały czyszczące zgodne 
z wytycznymi obowiązującymi w tym zakresie 
Czynność 6. Dobieranie rury o zadanej średnicy 

 

Kryterium wykonania: uczeń z zestawu materiałów dobrał rurę 
żeliwną o średnicy DN 100 

 

Czynność 7. Sprawdzanie stanu technicznego sprzętu i narzędzi 
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził stan techniczny sprzętu  
i narzędzi 

 

Czynność 8. Ocena jakości rur i łączników  
Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość rur i kształtek, 
wadliwe wyeliminował 

 

Czynność 9. Zabezpieczanie się w środki ochrony osobistej 
Kryterium wykonania: uczeń zabezpieczył się w środki ochrony 
osobistej wymienione w kluczu punktowania 

 

Czynność 10. Wykonanie pomiarów długości odcinków rur 
Kryterium wykonania: 
uczeń wykonał obliczenia związane  
z określeniem długości montażowej z dokładnością do 10% 

 

Czynność 11. Trasowanie miejsce ciecia rury na zadany wymiar 

Wykonywanie 
zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Kryterium wykonania: uczeń dokonał trasowania miejsca cięcia 
rury na zadany wymiar 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

 

Obszar 

wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Czynność 12. Ocenianie jakości rury 
Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość rury, sprawdził, czy 
nie ma uszkodzeń  

 

Czynność 13. Przycinanie i obróbka końcówek rur żeliwnych 
Kryterium wykonania: 
uczeń przyciął i obrobił odcinki rur 
żeliwnych – czynność wykonał prawidłowo 

 

Czynność 14. Sprawdzanie zgodności wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania: uczeń sprawdził zgodność wykonania 
ćwiczenia z dokumentacją zadania 

 

Czynność 15. Zagospodarowywanie odpadów i niewykorzystanych 
materiałów 
Kryterium wykonania: uczeń zagospodarował odpady 

 

i niewykorzystane materiały odłożył do składu 

 

Czynność 16. Porządkowanie stanowiska pracy 
Kryterium wykonania: 
uczeń uporządkował stanowisko 

 

po wykonanym ćwiczeniu 

 

Czynność 17. Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy 
Kryterium wykonania: uczeń utrzymywał  ład i porządek  
na miejscu pracy 

 

Czynność 18. Prezentacja wykonanego zadania 
Kryterium wykonania: uczeń wskazał trudności i ewentualne 
nieprawidłowości wykonanego ćwiczenia 

 

Czynność 19. Ocena wykonanego zadania 

Prezentowani

 i ocena 
wykonanego 
zadania 

Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość swojej pracy 

 

Łączna liczba punktów 

 

Uzyskana 
ilość punktów  
i ocena 

Uzyskana ocena szkolna 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.  Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania. 

4.  Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”. 

6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

7.  Rozdaj uczniom instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas 

przeznaczony na wykonanie zadania. 

8.  Rozdaj uczniom zestawy różnych  łączników i odcinków rur żeliwnych, materiałów 

pomocniczych, narzędzi i sprzętu. 

9.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

10.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia. 

11.  Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania. 

12.  Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.  Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z dokumentacją zadania. 
3.  Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności 

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość. 

4.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
5.  Dokonaj oceny stanu technicznego sprzętu, narzędzi i użytych materiałów. 
6.  Zabezpiecz się w środki ochrony osobistej. 
7.  Po dokonanym doborze odcinków rur i łączników – dokonaj trasowania obszaru cięcia. 
8.  Wykonaj cięcie rur, obrób końcówkę przygotowując ją do dalszego montażu. 
9.  Oceń poprawność wykonanego fragmentu instalacji poprzez porównanie go 

 

z dokumentacją zadania. 

10.  Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy. 
11.  Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy. 
12.  Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia. 
13.  Na rozwiązanie testu masz  90 minut.   

 

 

 

 

 

Powodzenia! 

 
Materiały dla ucznia: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  przymiar liniowy, 
–  odcinek rury żeliwnej o średnicy 100 mm, 
–  przecinarka tarczowa, przecinak, młotek, 
–  zestaw materiałów czyszczących, 
–  ołówek, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

7. LITERATURA 

 
1.  Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje kanalizacyjne – projektowanie, wykonanie, 

eksploatacja. Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005 

2.  Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia Instalacje sanitarne, WSiP, 

Warszawa 1996 

3.  Cieślowski S., Krygier K.: Technologia Instalacje sanitarne część 1,WSiP, Warszawa 

1998 

4.  Fox U.: Techniki instalacyjne w budownictwie mieszkaniowym – projektowanie, 

wykonawstwo, eksploatacja, zmiana sposobu użytkowania, Arkady, Warszawa 1998 

5.  Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja Część 2 Kanalizacja, WSiP, Warszawa 1999 
6.  Polska Norma PN-EN 295 – 1:1999 + A3:2002 Rury i kształtki kamionkowe i ich 

połączenia w sieci drenażowej i kanalizacyjnej – Wymagania 

7.  Polska Norma PN-68/B-12751 Rury kamionkowe kanalizacyjne 
8.  Polska Norma PN-EN 877:2002U Rury i kształtki z żeliwa, złącza i elementy 

wyposażenia instalacji odprowadzania wód z budynków – Wymagania, metody badań 
i zapewnienie jakości 

9.  PN – EN 598:2000 Rury, kształtki i wyposażenie z żeliwa sferoidalnego oraz ich 

połączenia do odprowadzania ścieków – Wymagania  

10.  Praca zbiorowa.: Technologia instalacji wodociągowych i gazowych część 1 Instalacje 

wodociągowe. Rea, Warszawa1998 

11.  Praca zbiorowa.: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano – 

montażowych. tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe, Arkady, 1988 

12.  Praca zbiorowa.: Wodociągi i kanalizacja – projektowanie, montaż, eksploatacja, 

modernizacja, Wydawnictwo Verlag Dashőfer, Warszawa 2005 

13.  Strona internetowa www.e-instalacje.pl 
14.  Strona internetowa: www.generik.pl 
15.  Strona internetowa www.muratordom.pl