Zaburzenia psychiczne i zachowania związane z uzależnieniem od substancji
psychoaktywnych
Problemy związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych
Przyjmowanie substancji psychoaktywnych nie ogranicza się tylko do reprezentującej
zachowania dewiacyjne części populacji. Ocenia się, że co najmniej jeden na 10-ciu
uczniów szkół ponadpodstawowych ma za sobą doświadczenia związane ze stosowaniem
środków psychoaktywnych.
Narkomania to jeden z najbardziej bulwersujących opinię publiczną problemów
społecznych. Obcość kulturowa zjawiska, często dramatyczny charakter konsekwencji
używania narkotyków, zagrożenie dzieci i młodzieży, to jak się wydaje główne przyczyny
reakcji społecznych, w których dominuje lęk i odrzucenie.
W Polsce do niedawna problemem społecznym i zdrowotnym było przede wszystkim
nadużywanie opioidów (morfina, kodeina, heroina,  polska heroina ). Środki z tej grupy w
stosunkowo krótkim czasie powodują silne uzależnienie fizyczne i psychiczne.
Długą tradycję ma w naszym kraju nadużywanie leków uspokajających i nasennych.
Poszczególne ich grupy maja różne potencjały uzależnienia, a do najniebezpieczniejszych
należy zaliczyć barbiturany. najczęściej jednak nadużywane są leki z grupy benzodiazepin.
Do relatywnie mniej groz
nych środków można zaliczyć przetwory konopi, czyli marihuanę i
haszysz.
Amfetamina produkowana jest nielegalnie w Polsce i jest syntetyczną substancją o
działaniu psychostymulującym i powoduje uzależnienie psychiczne.
Kokaina wykazuje podobne działanie do amfetaminy i powoduje b. silne uzależnienie
psychiczne.
Problemy związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych
Do środków halucynogennych zalicza się także substancje syntetyczne jak: LSD lub
MDMA (ecstasy) oraz substancje pochodzenia roślinnego  grzyby z rodziny psylocibe
(szalej). Środki te zmieniają percepcję, a skutki działania nie zawsze są przyjemne,
natomiast zwykle ekscytujące. Przewlekłe ich stosowanie prowadzi do wykształcenia się
zależności psychicznej.
Ecstasy  zażycie nawet małej dawki tego narkotyku powoduje zmiany w mózgu, które
mogą doprowadzić do długotrwałej depresji. Badania przeprowadzone przez naukowców z
London Metropolitan University na grupie 519 ochotników, którzy co najmniej raz w życiu
stosowali ecstasy. Okazało się, że wystarcza 1-2 tabl. tego narkotyku, by nastrój osoby
która je wzięła znacznie się obniżył. Badane osoby zgłaszały skargi na poczucie smutku i
bezradności. Ecstasy  uszkadza mózg, które może być nieodwracalne.
Rozmiary zjawiska narkomanii w Polsce
Od początku lat 90-tych obserwujemy w Polsce znaczny wzrost osób stosujących
1 z 9
substancje psychoaktywne.
Szczególnie szybko narasta zjawisko eksperymentalnego i okazjonalnego używania
substancji psychoaktywnych w środowisku młodzieżowym.
W tym okresie pojawiły się też pierwsze sygnały o stosowaniu narkotyków przez osoby
dorosłe.
Zwiększyła się podaż narkotyków na nielegalnym rynku oraz zwiększyła się ich
dostępność.
Analiza wskaz
ników stosowania narkotyków przez młodzież szkolną wykazała znaczny
wzrost rozpowszechnienia tego zjawiska w ostatnich latach.
W ostatnim okresie czasu najbardziej wzrosły odsetki uczniów stosujących heroinę,
amfetaminę i ecstasy oraz kokainę.
Szacunkowe określenie liczby narkomanów w Polsce oceniona jest na 32 tys.  60 tys.
narkomanów tj. osób stosujących regularnie narkotyki w sposób powodujący poważne
problemy.
Uzależnienie od substancji psychoaktywnych
Sformułowanie jednej definicji uzależnienia nie jest ani możliwe, ani celowe. Przez
określenie typu uzależnienia kładzie sie nacisk na to, że poszczególne substancje
powodują rozmaite skutki kliniczne oraz mają różną siłę działania uzależniającego.
Uzależnienie (nałóg)  oznacza taki styl życia, który charakteryzuje się przymusem
używania środka psychoaktywnego oraz zaangażowaniem w jego zdobywanie. Nie musi
temu towarzyszyć zależność fizyczna. Nałóg oznacza również ryzyko wystąpienia
szkodliwych następstw i konieczność zaprzestania przyjmowania środka, nie ma tu
znaczenia postawa p-ta, a więc czy rozumie on sytuację i czy zgadza się z zaleceniem.
O nadużywaniu substancji psychoaktywnej mówi się wówczas, gdy sposób jej stosowania
narusza przyjęte normy społeczne. Może ono przybierać różnorodne formy:
" używanie okazjonalne, z ciekawości i dla zabawy
" używanie bez wskazań lekarskich w celu zapomnienia o kłopotach lub p/bólowo
" używanie śr. psychoaktywnych początkowo z dwóch powyższych powodów,
prowadzące do rozwinięcia się uzależnienia.
Uzależnienie od substancji psychoaktywnych
Używanie środków psychoaktywnych dla odprężenia i rozrywki staje się częścią naszej
kultury, mimo że nie jest powszechnie akceptowane i często prowadzi do naruszania
przepisów prawa. Osoby, które nie ponoszą wyraz
nych szkód zdrowotnych, używają
substancje psychoaktywne sporadycznie i w niewielkich ilościach, co raczej wyklucza
działanie toksyczne uchwytne klinicznie, rozwój tolerancji i zależność fizyczną.
2 z 9
Uzależnienie  dla większości uzależnień charakterystyczne są dwa zjawiska:
" zależność psychiczna, czyli uczucie zaspokojenia po zażyciu i pragnienie
porozumienia przyjęcia środka w celu wywołania euforii lub uniknięcia stanu złego
samopoczucia.
" zależność fizyczna jest to przystosowanie się organizmu do substancji, czemu
towarzyszy rozwój tolerancji oraz objawy zespołu abstynencyjnego
" tolerancja jest to konieczność stopniowego zwiększania dawki w celu osiągnięcia
takiego efektu, jaki wcześniej występował po mniejszej ilości środka.
Zależność fizyczna i tolerancja występują w nie każdym rodzaju uzależnienia.
Zespół abstynencyjny  charakteryzuje się dokuczliwymi objawami fizycznymi, które
pojawiają się po odstawieniu środka lub po podaniu mniejszej dawki.
Uzależnienie od opiatów
Uzależnienie od opiatów charakteryzuje się b. silną zależnością psychiczną z nieodpartym
przymusem ciągłego przyjmowania narkotyków. Szybko wzrasta tolerancja, co wymaga
zwiększenia dawki substancji. Stopniowo rozwija się zależność fizyczna, a z czym wiąże
się konieczność zwiększania ilości zażywanego narkotyku oraz wydłużenie okresu
nadużywania.
Wraz z zależnością fizyczna występuje przymus stałego przyjmowania albo tego samego
albo innego opiatu, co zapobiega wystąpieniu objawów abstynencyjnych. Zależność
fizyczna niekiedy pojawia się już po 2  3 dniach regularnego stosowania dawek
terapeutycznych.
Uzależnienie od opiatów- objawy i powikłania
Ostre zatrucie opiatami objawia się euforią, zaczerwieniem i świądem skóry, zwężeniem
z
renic, sennością, zwolnieniem częstości oddechów i ich spłyceniem, �! CTK, bradykardią i
hipotermią.
W opiatowym zespole abstynencyjnym występują objawy świadczące o zwiększonej
pobudliwości o.u.n. W następstwie głodu narkotyku występuje: - wzrost częstości
oddechów/min., ziewanie, wzmożona potliwość, łzawienie i surowicza wydzielina z nosa.
Poza tym obserwuje się rozszerzenie z
renic, gęsia skórka, drżenie, naprzemienne
odczuwanie zimna i gorąca, bóle mięśniowe, spadek apetytu.
Powikłania  związane są przeważnie z następstwem niezachowywania sterylności
podczas wykonywani infekcji. Inne powikłania wynikają z przedawkowania oraz
związanych z tym zmian psychicznych. Do pospolitych powikłań należą: choroby płuc,
zapalenie wątroby, choroby stawów, spadek odporności i schorzenia neurologiczne.
Zależność od lotnych rozpuszczalników
Wdychanie rozpuszczalników przemysłowych i aerozoli prowadzi do zatrucia. Są one
często nadużywane przez młodzież, a nawet dzieci.
Zawarte w lotnych rozpuszczalnikach zw. chemiczne (węglowodory alifatyczne,
3 z 9
aromatyczne, ketony, octany, eter, chloroform) wywołują krótkotrwałe pobudzenie, a
następnie hamowanie czynności o.u.n.
W następstwie częstego używania dochodzi do rozwoju częściowej tolerancji i zależności
psychicznej, natomiast nie występuje z. odstawienia.
Wczesne objawy ostrego zatrucia to: zawroty głowy, senność, zamazana mowa,
chwiejny chód. W miarę pogłębiania się zatrucia występują: iluzje, omamy i urojenia
oraz pojawia się euforia i oszołomienie, niekiedy pojawia się majaczenie z głęboko
zaburzoną orientacją i zaburzeniami psychoruchowymi, chwiejnością afektu i
upośledzeniem procesów myślowych.
Powikłania dotyczą uszkodzenia wątroby i nerek. W następstwie ciężkiego zatrucia może
dojść do uszkodzenia szpiku, mózgu, wątroby i nerek. Najczęstszą przyczyną śmierci
są: porażenie oddychania, zaburzenia rytmu serca oraz uduszenie w wyniku
zachłyśnięcia się.
Leczenie dzieci uzależnionych od lotnych rozpuszczalników jest trudne, a nawroty częste.
Zespół zależności od halucynogenów- objawy, leczenie
Do halucynogenów zalicza się: LSD, psylocybinę, meskalinę i inne związki pochodne
amfetaminy. Substancje te określa się jako halucynogeny, chociaż nie zawsze wywołują
omamy.
Halucynogeny pobudzają o.u.n. i ośrodki wegetatywne, wywołując ich nadczynność.
Występują zaburzenia spostrzegania i nastroju (euforia, rzadziej depresja), rzadziej też
omamy. Zależność psychiczna od halucynogenów jest zróżnicowana, lecz z reguły b.
silna. Nie stwierdza się objawów zależności fizycznej. Główne niebezpieczeństwo polega
na ich wpływie na sferę psychiczną, a upośledzenie krytycyzmu może sprzyjać b.
ryzykownym zachowaniom.
Leczenie  w terapii ostrych zaburzeń wystarcza uspokojenie i zapewnienie, że dziwne i
niezwykłe doznania są następstwem zażycia halucynogenu, a nie chorobą
psychiczną.Leczenie objawowe: chlorpromazyna, diazepam. Przedłużające się zespoły
psychotyczne wymagają leczenia psychiatrycznego.
Zespół zależności od amfetaminy- objawy, leczenie
Amfetamina podwyższa nastrój, wyzwala uczucie błogostanu i szczęśliwości, pobudza,
wzmaga stan czuwania, zmniejsza zapotrzebowanie na sen, poprawia zdolność do
skupienia uwagi i zwiększa wydolność psychofizyczną. Stosowana systematycznie
prowadzi do zależności psychicznej.
W St. Zjednoczonych lekarze mają prawo przepisywać amfetaminę i metamfetainę
obecnie stosowane w znacznym ograniczeniu do leczenia narkolepsji oraz ADHD.
Objawy psychopatologiczne po użyciu amfetaminy czy metamfetaminy są takie same jak
4 z 9
po kokainie. Jakkolwiek nie występują klasyczne objawy z. abstynencyjnego, to jednak
wykazywane zmiany w zapisie EEG, mają dowodzić istnienia zależności fizycznej. Nagłe
odstawienie amfetaminy może spowodować lub ujawnić ciężki epizod depresyjny. U osób,
które odstawiły amfetaminę przez okres 3 tyg. obserwuje się wzmożoną męczliwość i
znużenie, senność oraz osłabienie funkcji psychicznych.
Wzrost tolerancji amfetaminy jest powolny. Konieczne staje się stopniowe podwyższanie
dawki doustnej lub dożylnej, która może być nawet kilkaset razy większa niż na początku
nadużywania. Tolerancja rozwija się nierównomiernie. Tak, że ustępuje tachykardia i
wzmożona czujność, natomiast pojawiają się omamy i urojenia. Nawet b. duże dawki
rzadko prowadzą do śmierci, a osoby przewlekle nadużywające systematycznie
wstrzykują sobie i.v. nawet do 1500 mg amfetaminy na dobę i nie występują u nich objawy
ostrego zatrucia.
Leczenie- ostre objawy psychotyczne z podnieceniem oraz urojeniami i omamami szybko
ustępują po i.m. 25-50 mg chlorpromazyny, haloperidolu w dawce 2-5 mg.
Zespół zależności od konopi indyjskich (marihuany)- objawy
Przewlekłe lub okresowe nadużywanie konopi indyjskich prowadzi tylko do łagodnego
uzależnienia psychicznego. Nie stwierdza się zależności fizycznej.
Należy pamiętać, że konopie indyjskie nie należą do żadnych wyjątków, uzależniają
podobnie jak każdy inny środek psychoaktywny.
Konopie indyjskie wywołują zmiany świadomości o obrazie stanów marzeniowych, w
których niezwykłe wyobrażenia przeplatają się swobodnie i bez związków logicznych.
Zakłócone zostaje poczucie upływu czasu, postrzeganie kolorów i stosunków
przestrzennych przedmiotów. Pojawia się uczucie euforii i odprężenia (błogostanu),
utrzymujące się przez 2-3 godz. po zażyciu.
Nadużycie do stałych objawów nadużycia należą: tachykardia, przekrwienie spojówek,
suchość bł. śluzowych. Opisywane były napady paniki, szczególnie po
pierwszorazowym przyjęciu konopi. Niebezpieczne jest używanie konopi w trakcie
prowadzenia pojazdu, pogarsza sprawność ruchową i koordynację. Marichuana może
zaostrzyć objawy schizofrenii.
Zespół zależności od kokainy- objawy, leczenie
W następstwie przyjmowania dużych dawek kokainy rozwija się zależność psychiczna i
niekiedy jest ona niezwykle silna. Kokaina wywołuje euforię i podniecenie.
Pomimo wzrostu tolerancji nie wykazano występowania objawów odstawiennych po
zaprzestaniu przyjmowania kokainy, lecz znaczny jest przymus jej przyjmowania.
Większość osób jest w stanie ograniczyć używanie kokainy i stosować ją tylko okresowo i
dla przyjemności. Najczęściej jest ona przyjmowana w postaci tabaczki donosowo,
chociaż popularne staje się palenie (wdychanie dymu).
5 z 9
Działanie kokainy zależy od sposobu jej zażywania. Wstrzyknięta i.v. lub wdychana
powoduje silne pobudzenie psychoruchowe, euforię, poczucie niezwykłej siły i sprawności.
Kokaina stosowana donosowo w formie tabaczki nie wywołuje tak nasilonych objawów. Z
uwagi na b. krótkie działanie osoby silnie uzależnione powtarzają przyjmowanie co 10-15
min., co może prowadzić do zatrucia (tachykardia, ę!CTK, rozszerzenie z
renic, drżenie
mięśniowe, bezsenność i skrajną pobudliwość nerwową). Niekiedy mogą wystąpić omamy
i urojenia prześladowcze, a z nimi zachowania gwałtowne i b. niebezpieczne.
Przedawkowanie kokainy prowadzi do drżeń, napadów drgawek, majaczenia. W
następstwie zaburzeń rytmu serca i niewydolności krążenia może dochodzić do śmierci p-
ta.
Leczenie: ze względu na krótki ok. działania kokainy leczenie ostrego zatrucia na ogół nie
jest konieczne. Jeżeli jednak przedawkowanie wymaga interwencji to można dożylnie
podać diazepam. najważniejsza jest ścisła obserwacja p-ta i postępowanie objawowe. W
razie przewlekłego nadużywania odstawienie pod kontrolą lekarza. Może też wystąpić
depresja.
Uzależnienie od leków przeciwlękowych nasennych  objawy, leczenie
Zależność psychiczna od anksjolityków i hipnotyków objawia się okresowym lub stałym
nadużywaniem tych leków, co w efekcie doprowadza do wystąpienia zależności fizycznej.
Zmniejszenie dawki poniżej krytycznego stężenia wywołuje samoistnie przemijający
zespół odstawienny.
W miarę postępującego zatrucia lekami uspokajającymi występują: osłabienie
powierzchniowych odruchów skórnych, drobnofalisty oczopląs, nieznaczne obniżenie
pobudliwości, niezborność ruchów, drobnofalisty oczopląs, nieznaczne obniżenie
pobudliwości, niezborność ruchów, zamazana mowa, zaburzenia równowagi. Dalsze
pogłębienie się zatrucia objawia się sennością, znacznie nasiloną niezbornością,
zamąceniem świadomości, głębokim snem, zwężeniem z
renic, porażeniem ośrodka
oddechowego i śmiercią.
Objawy abstynencyjne  u osób podatnych uzależnienie psychiczne rozwija się b. szybko,
już po kilku tygodniach przyjmowania leku, a próba jego odstawienia powoduje okresowo
całkowitą bezsenność, niepokój, koszmary senne, uczucie napięcia zwłaszcza w
godzinach porannych.
Leczenie  w zależności od leków uspokajających, na początku podaje się p-towi ten sam
lek, od którego jest uzależniony. Następnie ostrożnie i wg ustalonego harmonogramu, lek
ten stopniowo się obniża, obserwując nasilenie się objawów abstynencyjnych.
Uzależnienie od opiatów- leczenie
Terapia osób uzależnionych od opiatów jest niezwykle trudna. Najlepiej jest kierować
osoby uzależnione do wyspecjalizowanego ośrodka zajmującego się terapią i rehabilitacją.
6 z 9
Leczenie ostrego zatrucia (przedawkowania)  lekiem z wyboru jest NALOKSON 
antagonista opiatowy, podawany w dawce 0,4  0,8 mg i.v.W miarę ustępowania śpiączki
niekiedy występują: podniecenie psychoruchowe, majaczenie, agresja. leczenie powinno
być prowadzone w szpitalu.
Leczenie opiatowego zespołu abstynencyjnego  o.z.a. przemija samoistnie, a nawet b.
burzliwe dolegliwości, nie zagrażają życiu p-ta. Chorego należy uprzedzić, że przykre
objawy muszą wystąpić i będą leczone jedynie ich b. znaczne nasilenie. Przeważnie p-ci
zaczynają żądać podania leku już po wystąpieniu pierwszych jeszcze niezbyt nasilonych
dolegliwości.
Współcześnie w leczeniu o.z.a. najczęściej stosuje się METADON. Jest to środek o długim
okresie półtrwania, który wywołuje stosunkowo mniejsze uspokojenie. Podaje się go
doustnie w jak najmniejszej dawce (30 mg/dz.). Dawka ta pozwala opanować tylko
najcięższe objawy odstawienne, a pozostałe mogą się utrzymywać. Ostre objawy
odstawienne ustępują z reguły po 7  10 dniach.
Leczenie przewlekłej zależności od opiatów  brak zgodnej opinii lekarzy co do metod
wskazanych w długotrwałym leczeniu uzależnienia od opiatów. W większości przypadków
stosuje się metadon, który łagodzi głód narkotyku. Programy metadonowe pomogły wyjść
z nałogu wielu p-tom.
Zaburzenia związane z nadużywaniem substancji psychoaktywnych
Zaburzenia związane z nadużywaniem substancji psychoaktywnych stanowią powszechny
problem zdrowotny. Dochodzi do upośledzenia w wielu dziedzinach funkcjonowania.
Zaburzenia wywołane używaniem s.p. mogą naśladować wszelkie schorzenia psychiczne
m.in.:
" zaburzenia afektywne
" zaburzenia psychotyczne
" zaburzenia lękowe
W codziennej praktyce lekarskiej, przy diagnozowaniu i leczeniu różnorodnych zaburzeń
psychicznych, należy zawsze brać pod uwagę możliwość współwystępowania zaburzeń
związanych z używaniem substancji psychoaktywnych.
Zaburzenia związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych
Najczęstszymi problemami psychiatrycznymi spotykanymi u osób
uzależnionych od substancji chemicznych są:
Lęk:- ostry (np. w przypadku braku s.p. lub w obawie przed objawami abstynencyjnymi)-
przewlekły (np. z powodu braku odpowiednich umiejętności społecznych lub zaburzeń
osobowości)- poza tym lęk może powodować zachowania agresywne
Problemy psychologiczne:- apatia- depresja- pr. samobójcze
Medyczne:- objawy abstynencyjne- wirusowe zapalenie wątroby- HIV
7 z 9
Społeczne:- trudności w relacjach międzyludzkich- nieuporządkowany tryb życia i
konflikty z prawem- utrata pracy, prostytucja
Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniemsubstancji psychoaktywnych
Skutkami stosowania lub nadużywania s.p. mogą być:
" objawy odstawienne lub abstynencyjne
" przypadkowe przedawkowanie
" zatrucie
" zła podróż ( bad trip )
" powroty ( flashbacks )
Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniemsubstancji psychoaktywnych
Objawy odstawienne lub abstynencyjne - natężenie objawów narasta przez ok. 48
godz., objawy są nieprzyjemne, lecz nie powodują dłużej trwających następstw
chorobowych, może pojawić się niepokój ruchowy i lęk, biegunka, potliwość,
łzawienie. Do objawów abstynencyjnych, zwłaszcza u uzależnionych od benzodiazepin
należą: niepokój psychoruchowy, bezsenność, drgawki, różne objawy somatyczne.
Przypadkowe przedawkowanie:- do chwili odzyskania przez p-ta przytomności może
być niejasne, czy mamy do czynienia z przypadkowym przedawkowaniem, czy też z próbą
samobójczą. Do przypadkowego przedawkowania może dojść wówczas, kiedy osoba
uzależniona zmienia z
ródło zaopatrzenia, eksperymentuje lub wraca do nadużywania
po okresie abstynencji.
Zatrucie:- należy do najczęstszych problemów psychiatrycznych związanych z
nadużywaniem s.p. W obrazie klinicznym występuje podniecenie, nadmierna
aktywność lub agresja. Mogą występować zaburzenia świadomości do śpiączki
włącznie. Mogą pojawić się halucynacje. Zatrucie może być powikłane równoczesnym
zatruciem alkoholem lub innymi środkami psychoaktywnymi.
Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem substancji psychoaktywnych
Zła podróż ( Bad trip )  związana jest z substancjami halucynogennymi zaburzającymi
zmysły wzroku, słuchu i dotyku. Najczęstszymi substancjami wywołującymi  LSD i
ostatnio ecstasy. W trudny do przewidzenia sposób prowadzi do znacznych zmian
emocjonalnych, np. przerażającego uczucia rozpaczy lub lęku. Występuje ryzyko
suicydalne w stanie zaburzonej percepcji np. skok z wysokości w trakcie ucieczki przed
wyimaginowanym prześladowcą. Zła podróż może trwać kilka godzin, w tym czasie
wymagany jest ścisły nadzór p-ta. Można też jednorazowo podać diazepam 10 mg p.o.
Jeżeli lęk wywołany jest omamami b. skuteczne jest podanie neuroleptyku.
Powroty ( Flashbacks )  są to spontaniczne nawroty przeżyć doznawanych uprzednio
przez chorego podczas przyjmowania narkotyku. Stany te mogą pojawić się nawet po 12
m-cach od przyjęcia substancji psychoaktywnej. Objawy z reguły ustępują w ciągu kilku
godzin ale czasem omamy utrzymują się i wymagają zastosowania neuroleptyków.
Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem substancji psychoaktywnych
Psychozy polekowe  przewlekłe przyjmowanie substancji psychoaktywnych może
8 z 9
prowadzić do wystąpienia zaburzeń psychotycznych niemożliwych do odróżnienia np. od
schizofrenii.
Psychozy polekowe występują szczególnie często po: amfetaminie, kokainie i LSD.
Zakażenie HIV może także być przyczyną ostrych psychoz zarówno czynnościowych, jak i
organicznych.
Do charakterystycznych objawów psychoz polekowych należą: nasilone nastawienie
urojeniowe, zaburzenie nastroju, omamy wzrokowe, dotykowe i słuchowe. W psychozach
kokainowych dominują objawy dotykowe.
Psychozę polekową należy brać pod uwagę w przypadku: danych z wywiadu
świadczących o nadużywaniu substancji psychoaktywnych w ostatnim okresie czasu,
fizycznych oznak używania narkotyków (ślady po wkłuciach igły na skórze, zatory żylne
kończyn, uszkodzenie przegrody nosowej itp.
Leczenie nałogów
Zakłada się, że w niedalekiej przyszłości będziemy dysponowali lekami zwalczającymi
wiele nałogów jednocześnie.
Nikotynizm, alkoholizm, narkomania, hazard, objadanie się  oddziaływują na te same
obszary mózgu (szlaki w korze mózgowej i układzie limbicznym) mające wpływ na
wytwarzanie dopaminy. Jej nadmierna dystrybucja jest podstawą każdego uzależnienia.
Dopamina odpowiada za oddziaływanie na ośrodki nagrody i odpowiada za dobre nasze
samopoczucie, pojawiające się po zażyciu narkotyku.
Naukowcom udało się zidentyfikować ośrodki w mózgu, które są w stanie powstrzymać
przed popadnięciem w nałóg. Są to komórki nerwowe wydzielające kwas gamma amino-
masłowy (GABA). Potrafią hamować nadmierną aktywność neuronów wytwarzających
dopaminę, co powoduje, że s.p. nie prowadzą do powstania uzależnienia (działają jak
 przełączniki uzależnienia). Układ ten wraca do normy po wielu tygodniach abstynencji.
W fazie badań są leki, które powodują ustawienie  przełącznika w pozycji brak
uzależnienia w ciągu kilku godzin. Tym lekiem jest RIMONABANT. Potrafi on chronić
neurony przed t.zw. endokanabinolami, które są odpowiedzialne za głód narkotykowy.
Skutecznymi lekami p/nałogom mogą też być od dawna znane leki TSSICOM - �! głód
narkotykowy u uzależnionych od kokainy. Podobne działanie ma modafinil  lek
pobudzający stosowany w terapii narkolepsji. Dobre efekty dają też śr. p/drgawkowe
(wigabatryna, topiramat)
9 z 9