„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Teresa Myszor

Korzystanie z dokumentacji technicznej
322[18].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela











Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr hab. n. med. Ewa Marzec
prof. dr hab. med. Piotr Lass



Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Beata Organ



Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn ą programu jednostki modułowej 322[18].Z1.01,
„Korzystanie z dokumentacji technicznej”, zawartej w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik elektroniki medycznej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym

12

5.1.1. Ćwiczenia 12

5.2. Odwzorowanie przedmiotów na płaszczyźnie rysunku

16

5.2.1. Ćwiczenia 16

5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach

20

5.3.1. Ćwiczenia 20

5.4. Rysowanie części maszyn w uproszczeniach

23

5.4.1. Ćwiczenia 23

5.5. Oznaczanie tolerancji, pasowania i stanu powierzchni przedmiotów

27

5.5.1. Ćwiczenia 27

5.6. Dokumentacja techniczna

32

5.6.1. Ćwiczenia 32

5.7. Tworzenie rysunków z wykorzystaniem programu typu CAD

35

5.7.1. Ćwiczenia 35

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

39

7. Literatura

54

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela „Korzystanie z dokumentacji technicznej”,

który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
technik elektroniki medycznej 322[18].

W poradniku zamieszczono następujące rozdziały:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:

−

wykonywania ćwiczeń,

−

metody tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

samokształcenia kierowanego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia ewaluacji osiągnięć ucznia, nauczyciel może posłużyć się zestawem
zadań testowych, zamieszczonym w rozdziale 6.
W rozdziale tym zamieszczono również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi, zestaw zadań testowych.

Kluczowym zagadnieniem w realizacji materiału jednostki modułowej jest umiejętność

posługiwania się dokumentacją techniczną, techniczno-ruchową oraz analizowania,
sporządzania dokumentacji maszyn i urządzeń, doboru elementów i zespołów
konstrukcyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

322[18].Z1.01

Korzystanie z dokumentacji

technicznej

322[18].Z1.02

Dobieranie materiałów

i montowanie elementów

konstrukcyjnych

322[18].Z1

Technologie i konstrukcje

mechaniczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−

wykonywać obliczenia z zastosowaniem jednostek układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

wyszukiwać i przechowywać informacje,

−

obsługiwać komputer i programy użytkowe,

−

przestrzegać zasady współpracy w grupie,

−

dokonywać samooceny własnej pracy,

−

organizować własne stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

wyjaśnić znaczenie normalizacji w technice,

–

wykonać szkice rysunkowe,

–

wykonać rysunek przedmiotu w rzutach prostokątnych i rysunki aksonometryczne
prostych brył geometrycznych,

–

wykonać rysunek zarysów wewnętrznych przedmiotu w rzutach prostokątnych,

–

zwymiarować rysunek,

–

oznaczyć na rysunku widoki, przekroje i kłady przedmiotów o różnych kształtach,

–

oznaczyć na rysunku tolerancję kształtu, położenia, chropowatości powierzchni, obróbkę
cieplną i powłoki ochronne,

–

wykonać rysunek części maszyn odwzorowujący kształty zewnętrzne i wewnętrzne
z zachowaniem proporcji i oznaczeniem: materiałów, wymiarów, tolerancji, pasowania,
odchyłek kształtu i położenia,

–

odczytać dokumentację techniczno-ruchową, konstrukcyjną, technologiczną oraz
zinterpretować zamieszczone w nich oznaczenia,

–

sporządzić dokumentację techniczną konstrukcji mechanicznych urządzeń
elektronicznych,

–

wykonać dokumentację techniczną z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego,

–

skorzystać z norm dotyczących rysunku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Technik elektroniki medycznej 7322[18]
Moduł:

Technologie i konstrukcje mechaniczne 722[18].Z1

Jednostka modułowa:

Korzystanie z dokumentacji technicznej 322[18].Z1.01

Temat: Rysunki aksonometryczne prostych brył geometrycznych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rysowania figur w rzutowaniu aksonometrycznym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

odwzorować bryły geometryczne w rzutach aksonometrycznych,

–

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

rozróżnić rodzaje rzutów aksonometrycznych,

–

ustawić właściwie figurę w odniesieniu do osi aksonometrycznych,

–

zastosować skrócenia aksonometryczne.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania:
–

miniwykład,

–

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

Polskie Normy oraz ISO,

−

modele płaszczyzn w aksonometrii,

−

modele figur płaskich i przestrzennych,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 45 minut.

Uczestnicy: uczniowie technikum kształcącego w zawodzie technik elektroniki medycznej.

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest narysowanie brył w aksonometrii.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna

1.

Określenie tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:

1.

Jakie są metody odwzorowania przedmiotów w rysunku technicznym?

2.

Co to jest rzut?

3.

Jakimi cechami odznaczają się rzuty aksonometryczne?

4.

Jakich reguł należy przestrzegać przy rzutowaniu aksonometrycznym?

Faza II. Planowanie

1.

Jaki powinien być układ osi współrzędnych w rzutach aksonometrycznych?

2.

W jaki sposób należy ustawić bryłę w rzutach aksonometrycznych?

3.

Jakie zasady stosuje się przy rysowaniu krawędzi figur w rzutach
aksonometrycznych?

Faza III. Ustalenie

1.

Uczniowie pracując w zespołach zastanawiają wyborem rodzaju rzutu
aksonometrycznego.

2.

Uczniowie zastanawiają się nad sposobem ułożenia bryły w stosunku do płaszczyzn
rzutów.

3.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność wykonania rysunku w rzutach
aksonometrycznym.

Faza IV. Wykonanie

1.

Uczniowie rysują układ współrzędnych osi aksonometrycznych.

2.

Uczniowie opisują osie i skrócenia aksonometryczne.

3.

Uczniowie rysują figury w aksonometrii.

Faza V. Sprawdzanie

1.

Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Zastosowanie aksonometrii w rysunkach
katalogowych. Na podstawie zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie
przedmiotowym notatkę.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Technik elektroniki medycznej 7322[18]
Moduł:

Technologie i konstrukcje mechaniczne 722[18].Z1

Jednostka modułowa:

Korzystanie z dokumentacji technicznej 322[18].Z1.01

Temat: Rozwiązanie konstrukcyjne dotyczące poziomego ustalania podwieszonej półki

na armaturę medyczną. Pręty metalowe, na których jest podwieszona półka
wydłużają się niejednakowo.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemu, analiza rozwiązań

i wybór rozwiązania optymalnego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

odszukać w normach lub podręcznikach rodzaje połączeń maszynowych,

–

określić założenia konstrukcyjne,

–

przedstawić różne koncepcje rozwiązania konstrukcyjnego,

–

analizować różne rozwiązania,

–

dokonać wyboru najbardziej prostego w realizacji rozwiązania,

–

dobrać z norm elementy potrzebne do zaprojektowanego rozwiązania.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu,

–

wyrabiania umiejętności rozwiązywania problemów.

Metody nauczania:

−

pogadanka,

−

wykład konwersacyjny i problemowy,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

Polskie Normy oraz ISO,

−

rzutnik pisma,

−

foliogramy,

−

podręczniki,

−

normy łączników gwintowych,

−

pytania pomocnicze,

−

formularze do wypełnienia.

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 45 minut.

Uczestnicy: uczniowie technikum kształcącego w zawodzie technik elektroniki medycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest rozwiązanie konstrukcyjne ustawienia poziomego półki.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna

1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:

1.

Jakie czynności należy wykonać, aby pręty zachowywały poziom półki?

2.

W jaki sposób połączymy pręty po skróceniu?

3.

Czy znowu będziemy skracać pręty po pewnym czasie eksploatacji?

4.

Jakie stosuje się połączenia w częściach maszyn?

5.

Czy połączenie spawane jest uniwersalne?

6.

Które z połączeń należy do połączeń rozłącznych?

7.

Czy można zastosować połączenia gwintowe

Faza II. Planowanie

1.

W jaki sposób można przy użyciu połączenia gwintowego regulować poziome
ustawienie urządzenia?

2.

Czy przy użyciu łączników gwintowych można regulować ustawienie i naciąg
prętów?

3.

Gdzie są stosowane nakrętki rurowe napinające?

4.

Jakie zmiany konstrukcyjne należy wprowadzić przy zastosowaniu połączenia
gwintowego?

5.

Czy można na prętach naciąć gwint prawy i lewy?

Faza III. Ustalenie

1.

Uczniowie pracując w zespołach zastanawiają wyborem optymalnego rozwiązania.

2.

Uczniowie zastanawiają się nad doborem wielkości nakrętki napinającej?

3.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność wykonania rozwiązania.

Faza IV. Wykonanie

1.

Uczniowie opisują zmiany konstrukcyjne w istniejącym zawieszeniu.

2.

Uczniowie określają rodzaj gwintu, który należy wykonać na prętach.

3.

Uczniowie dobierają z norm rodzaj zastosowanego łącznika gwintowego.

Faza V. Sprawdzanie

1.

Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.

2.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.

Praca domowa
Odszukaj na stronach internetowych wiadomości na temat: Zastosowanie nowoczesnych
rozwiązań konstrukcyjnych przy ustalaniu poziomych ustawień urządzeń. Na podstawie
zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Normalizacja w rysunku technicznym

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z katalogu norm odszukaj normy dotyczące elementów znormalizowanych w rysunku

technicznym. Scharakteryzuj zawartość każdej z norm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wyszukiwania norm. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać normy dotyczące elementów znormalizowanych w rysunku technicznym,

2)

odczytać oznaczenia tych norm,

3)

zapisać w zeszycie, jakie informacje zawiera każda z norm,

4)

zwrócić uwagę na estetykę i dokładność swojej pracy,

5)

zaprezentować swoją pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

Katalog Norm,

−

Polskie Normy oraz ISO,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Naszkicuj wszystkie rodzaje linii i omów ich zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

naszkicować wszystkie rodzaje linii rysunkowych,

3)

omówić zastosowanie różnych rodzajów linii rysunkowych,

4)

wskazać rodzaje linii rysunkowych na rysunku wykonawczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

literatura wskazana przez nauczyciela,

−

norma PN „Linie rysunkowe”,

−

rysunek wykonawczy dowolnego przedmiotu.

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Naszkicuj w zeszycie przedstawiony przedmiot płaski z zachowaniem proporcji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonanego szkicu. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

narysować osie i pomocnicze linie konstrukcyjne,

3)

wyznaczyć charakterystyczne punkty przedmiotu: środki okręgów, promieni,

4)

narysować liniami grubymi zarysy przedmiotu,

5)

zwymiarować przedmiot,

6)

sprawdzić poprawność szkicowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

przybory kreślarskie,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Narysuj w zeszycie tabliczkę rysunkową z zachowaniem wymiarów. Opisz tabliczkę

pismem technicznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i wymiary tabliczki rysunkowej oraz pismo techniczne. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

narysować tabliczkę rysunkową z zachowaniem wymiarów i grubości linii,

3)

określić znormalizowaną wysokość dużych liter,

4)

obliczyć wysokość małych liter,

5)

narysować linie dużych i małych liter,

6)

uzupełnić rubryki tabliczki zgodnie z przeznaczeniem.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

przybory kreślarskie,

−

wzory pisma znormalizowanego,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Narysuj w zeszycie przedstawiony przedmiot w podziałce 1:2 i 2:1. Wpisz liczby

wymiarowe.

Rysunek do ćwiczenia 5 [2, s. 9]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonanego szkicu. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysowanego przedmiotu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

3)

zaplanować rozmieszczenie przedmiotów na kartce w zeszycie,

4)

wykonać rysunki w podziałce,

5)

zwymiarować rysunki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

przybory rysunkowe,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.2. Odwzorowanie przedmiotów na płaszczyźnie rysunku

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Naszkicuj graniastosłup o podstawie sześciokąta foremnego w aksonometrii ukośnej.

Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania
ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

przyjąć wymiary graniastosłupa,

3)

zaplanować rozmieszczenie figury,

4)

wykonać szkic,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

przybory i materiały kreślarskie,

−

figury geometryczne,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przerysuj podane bryły w aksonometrii ukośnej oraz narysuj je w wystarczającej liczbie

rzutów prostokątnych. Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.

a)

b)

Rysunek do ćwiczenia 2 [2, s. 57]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania
ćwiczenia 15 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy przedstawionej bryły,

3)

zaplanować rozmieszczenie rzutów,

4)

wykonać rysunek,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i przybory kreślenia,

−

bryły,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Naszkicuj w aksonometrii ukośnej bryłę przedstawioną w rzutach prostokątnych.

Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 3 [8, s. 124]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania
ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,

3)

zaplanować rozmieszczenie detalu na arkuszu,

4)

wykonać szkic,

5)

opisać słownie przedstawioną bryłę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Środki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

bryły,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Narysuj płytki w przekroju prostym i stopniowym.

grubość płytek dowolna, wszystkie otwory przelotowe

Rysunek do ćwiczenia 4 [8, s. 125]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę i
poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia
15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysunku,

3)

naszkicować rysunek w zeszycie przedmiotowym,

4)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

modele części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Narysuj tuleję w przekroju połówkowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Rysunek do ćwiczenia 5 [8, s. 125]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania
ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysunku,

3)

naszkicować rysunek w zeszycie przedmiotowym,

4)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

modele części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wpisz odpowiednie znaki wymiarowe do przedstawionych rysunków.

Rysunki do ćwiczenia 1 [2, s. 14]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność zastosowania znaków wymiarowych. Czas wykonania
ćwiczenia 20 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy przedmiotów i jego rzutów prostokątnych,

3)

naszkicować rzuty przedmiotów w zeszycie,

4)

wpisać znaki i liczby wymiarowe z pomiarów rysunku,

5)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zwymiaruj przedmioty płaskie.

Rysunki do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysunku,

3)

naszkicować przedmioty zachowując proporcję,

4)

zwymiarować rysunek,

5)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela

Ćwiczenie 3

Przerysuj i zwymiaruj tuleję.

Rysunek do ćwiczenia 3 [2, s. 54]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dokonać analizy rysunku,

3)

przerysować tuleję w wielkościach proporcjonalnych do podanych gabarytów,

4)

wymiary powierzchni zewnętrznych zgrupować nad osią tulei, a wewnętrznych pod osią,

5)

omówić sposób wymiarowania i zastosowane znaki wymiarowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.4. Rysowanie części maszyn w uproszczeniach

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie norm określ rodzaje łączników gwintowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania oraz z normy dotyczące rodzajów
łączników gwintowych. Uczniowie pracują samodzielnie. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

określić rodzaje łączników gwintowych,

3)

odszukać w katalogu normy dotyczące rodzajów łączników,

4)

wypisać kilka norm i nazwy łączników,

5)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały rysunkowe,

−

katalog norm, normy łączników gwintowych,

−

Poradnik Mechanika,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj szkic detalu, w którym występuje gwint wewnętrzny nacięty na połowie

długości. Detal zwymiaruj.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenie rysunkowe. Czas wykonania ćwiczenia 5 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać szkic do zeszytu,

3)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały rysunkowe,

−

nagwintowane detale,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Ćwiczenie 3

Wykonaj szkic detalu i zwymiaruj gwinty tulejki. Gwint zewnętrzny metryczny

wykonano na średnicy 27 mm. Gwint wewnętrzny trapezowy symetryczny, trzykrotny,
średnica gwintu 21 mm.

Rysunek do ćwiczenia 3 [2, s. 68]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenie rysunkowe. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać szkic do zeszytu przedmiotowego,

3)

zwymiarować gwinty zgodnie z normą,

4)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały rysunkowe,

−

nagwintowane detale,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj rysunek połączenia gwintowego na formacie A4 według wymiarów

przedstawionych na rysunku dla gwintu M30.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Rysunek do ćwiczenia 4 [2, s. 68]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenie rysunkowe. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dobrać podziałkę rysunkową dla formatu rysunku,

3)

narysować i zwymiarować połączenie gwintowe w podziałce,

4)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

materiały rysunkowe,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Ćwiczenie 5

Dla następującego oznaczenia łożyska 6012 określ jego rodzaj i główne wymiary

decydujące o jego przydatności konstrukcyjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania oraz zapoznać się z katalogiem łożysk
tocznych. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

odszukać na podstawie oznaczenia w katalogu łożysko,

3)

naszkicować i zwymiarować łożysko,

4)

zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

katalog łożysk tocznych

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.5. Oznaczanie tolerancji, pasowania i stanu powierzchni

przedmiotów

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dla następujących wymiarów tolerowanych

φ

60H7 i

φ

40r6 wyznacz odchyłki, wymiary

graniczne i tolerancję.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

dobrać wartości liczbowe odchyłek dla otworów i wałków,

3)

obliczyć wymiary graniczne: B

o,

A

o

, B

w,

A

w

,

4)

obliczyć tolerancję otworu i wałka: T

o,

T

w,

5)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

PN-91/M-02105 lub mały poradnik mechanika.

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Opisz w zeszycie przedstawione na rysunkach oznaczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

odczytać oznaczenia z PN,

3)

opisać oznaczenia w zeszycie,

4)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

PN – tolerancje kształtu i położenia,

−

mały poradnik mechanika,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dla przedstawionych rysunków oznacz wskazane tolerancje kształtu i położenia

o maksymalnej odchyłce 0,05.

a) prostopadłości b)

równoległości c)

współosiowości

d) symetrii

e) bicia promieniowego

f) bicia osiowego

Rysunki do ćwiczenia 3 [9, s. 161, 162]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na poprawne oznaczanie odchyłek kształtu i położenia. Czas wykonania
ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

przerysować rysunki,

3)

oznaczyć tolerancję kształtu i położenia,

4)

omówić sposób rozwiązania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

PN – tolerancje kształtu i położenia,

−

mały poradnik mechanika.

Ćwiczenie 4

Na rysunku a są zwymiarowane współpracujące powierzchnie łożyska tocznego. Na

rysunku b i c zaznaczone wymiary przedstaw w zapisie symbolowym z jednoczesnym
podaniem wartości liczbowych odchyłek jako informacje pomocnicze.

Rysunek do ćwiczenia 4 [2, s. 85]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

naszkicować pierścień wewnętrzny i zewnętrzny łożyska,

3)

zwymiarować wskazane tolerowane średnice,

4)

przedstawić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

PN – chropowatość powierzchni,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Zwymiaruj przedstawiony wałek. Wskazane średnice i szerokość rowka zwymiaruj

stosując tolerowanie. Oznacz chropowatość wskazanych średnic R

a

0,32, pozostałych

powierzchni R

a

1,25. Na średnicy d

oznacz obróbkę cieplną o wymaganej wartości liczbowej

h:1,0

±

0,2; HRC: 63

±

2.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Rysunek do ćwiczenia 5 [9, s. 162]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku oraz
poprawne oznaczanie chropowatości i obróbki cieplnej powierzchni. Czas wykonania
ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

naszkicować wałek i zwymiarować,

3)

dobrać tolerancje wymiarów,

4)

oznaczyć chropowatość i obróbkę cieplną wskazanych powierzchni,

5)

przedstawić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

mały poradnik mechanika,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Odczytaj na rysunku koła walcowego o zębach prostych chropowatość powierzchni

przedmiotu, wymiary tolerowane oraz wskaż powierzchnie na której wykonano obróbkę cieplną.

Rysunek do ćwiczenia 6 [4, s. 286]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

omówić przedstawioną część maszyny,

3)

odczytać chropowatość powierzchni,

4)

odczytać wymiary tolerowane,

5)

wskazać powierzchnie z obróbką cieplną,

6)

przedstawić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

mały poradnik mechanika,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

5.6. Dokumentacja techniczna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rysunku przedstawiono zespół maszynowy złożony z określonej liczby części:

a)

oznacz wszystkie części zespołu zgodnie z PN,

b)

odczytaj budowę i zasadę działania zespołu,

c)

sporządź wykaz części zgodnie PN,

d)

wykonaj opis działania zespołu maszynowego.

Rysunek do ćwiczenia 1 [5,s. 111]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przed przystąpieniem do realizacji
ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki wykonania. Uczniowie pracują
samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją
pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

przerysować zespół w podziałce powiększającej,

3)

opisać budowę i zasadę działania zespołu,

4)

sporządzić wykaz części zgodnie PN,

5)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

−

ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Środki dydaktyczne:

–

dokumentacja rysunkowa,

–

Poradnik Mechanika,

–

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z zawartością dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) danego urządzenia.

Opisz sposób jego konserwacji.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać ze

zrozumieniem DTR dowolnego urządzenia. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę
na umiejętność wyszukiwania różnych informacji z dokumentacji technicznej. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

zapoznać się z zawartością DTR,

3)

omówić poszczególne rozdziały DTR,

4)

opisać sposób konserwacji przedstawionego urządzenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

DTR urządzenia,

−

Poradnik Mechanika,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dla danego urządzenia opracuj część dokumentacji technologicznej: instrukcję

demontażu w celu wymiany uszkodzonej części.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment Materiału nauczania i zapoznać się z dostępnymi instrukcjami montażu
urządzeń, Uczniowie pracują w zespołach 2-osobowych. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

zapoznać się z instrukcją urządzenia,

3)

zlokalizować na rysunku i w urządzeniu uszkodzony element,

4)

dobrać uszkodzony element z katalogu części,

5)

opracować operację demontażu, wymiany i montażu przy zachowaniu zasad bhp,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6)

określić czynności związane ze sprawdzeniem urządzenia po naprawie,

7)

zaprezentować sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

DTR urządzenia,

−

dokumentacje konstrukcyjne i technologiczne,

−

katalogi branżowe,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na rysunku są przedstawione symbole graficzne stosowane przy wykonywaniu różnych

schematów. Zapisz określenie tych symboli.

Rysunki do ćwiczenia 4

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku. Czas
wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

odszukać w poradniku mechanika lub PN znaczenie symboli przedstawionych na rysunku,

3)

zapisać w zeszycie określenie symboli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

Poradnik Mechanika,

−

symbole graficzne stosowane na rysunkach,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

5.7. Tworzenie rysunków z wykorzystaniem programu typu CAD

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zmień w ustawieniach rysunku prototypowego kolor warstwy kontur z niebieskiego na

czarny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność obsługi programu CAD. Czas wykonania ćwiczenia 10 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

otworzyć rysunek prototypowy,

3)

z menu format wybrać warstwy,

4)

na warstwie kontur w kwadracie kolor wybrać kolor czarny,

5)

zatwierdzić wybrany kolor,

6)

zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z oprogramowaniem CAD,

−

instrukcja obsługi programu CAD.

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

W programie CAD otwórz rysunek urządzenia elektronicznego i zapisz rysunek

w określonym folderze z nową nazwą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po
wykonaniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 5 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

włączyć komputer z programem CAD,

3)

uruchomić program i otworzyć rysunki,

4)

wybrać rysunek urządzenia elektronicznego,

5)

wybrać folder docelowy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

6)

zapisać rysunek,

7)

omówić etapy ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z oprogramowaniem CAD,

−

rysunki różnych urządzeń elektronicznych,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Uruchom program CAD i narysuj okrąg o średnicy

φ

80,5 mm. Następnie zapisz rysunek

w zadanym folderze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z instrukcją obsługi oprogramowania CAD. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

włączyć komputer z oprogramowaniem CAD i uruchomić program,

3)

narysować okrąg o średnicy

φ

80,5mm,

4)

wybrać folder docelowy,

5)

zapisać rysunek,

6)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe,

−

oprogramowanie CAD,

−

instrukcja obsługi programu CAD,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Narysuj figurę płaską według rysunku. Następnie zapisz rysunek w określonym folderze

z nową nazwą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z instrukcją obsługi oprogramowania CAD. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

włączyć komputer z programem CAD,

3)

uruchomić program,

4)

na rysunku prototypowym wpisać nazwę nowego rysunku,

5)

narysować połowę obiektu,

6)

drugą połowę obiektu narysować wywołując polecenie „lustro”,

7)

wybrać folder docelowy,

8)

zapisać rysunek na dysku,

9)

omówić sposób rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe,

−

oprogramowanie CAD,

−

instrukcja obsługi programu CAD,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Opracuj rysunek ofertowy urządzenia na nośniku elektronicznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać się

z instrukcją obsługi oprogramowania CAD. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 15 min.

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

włączyć komputer,

3)

wyszukać w internecie lub bazie danych programu CAD rysunek dowolnego urządzenia,

4)

skopiować rysunek z wymiarami gabarytowymi,

5)

opisać przeznaczenie urządzenia,

6)

wykonać tabelkę z charakterystycznymi parametrami użytkowymi urządzenia,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko komputerowe z łączem internetowym,

−

rysunki ofertowe różnych urządzeń,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Korzystanie z dokumentacji
technicznej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 8, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d, 6. d 7. d, 8. c, 9. a, 10. c, 11. b,
12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. d, 17. c, 18. a, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić znaczenie normalizacji w rysunku
technicznym

B P

d

2

Rozróżnić rodzaje elementów
znormalizowanych na rysunkach

A P

b

3

Rozróżnić znormalizowane i pochodne
formaty arkuszy rysunkowych

B P

b

4

Określić informacje zawarte w dokumentacji
technicznej

C P

a

5

Zinterpretować znaki wymiarowe i pasowania

C PP

d

6

Dobrać grubość i rodzaj linii rysunkowej

B

P

d

7

Określić podziałkę narysowanego
przedmiotu

C PP

d

8

Określić informacje zawarte w tabliczce
rysunkowej

D PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

9

Zinterpretować oznaczenia graficzne

C

P

a

10

Określić zasady wykonywania szkiców
rysunkowych

B P

c

11

Zinterpretować graficzne przedstawienie
wymiarów granicznych

C P

b

12

Zinterpretować na rysunku znaki wymiarowe

B P

b

13

Wybrać prawidłowe rzuty figury płaskiej

C P

a

14

Rozróżnić oznaczenia gwintów metrycznych

C

PP

a

15

Wybrać prawidłowy rzut prostokątny bryły
przedstawionej w dimetrii ukośnej

D PP

d

16

Wskazać prawidłowy rzut przekroju bryły

C P

d

17

Określić części składowe połączeń C

P

c

18

Określić różnice między przekrojem a kładem

C

P

a

19

Rozróżnić tolerancję kształtu i położenia C

P b

20

Zinterpretować znaki chropowatości
powierzchni

D P

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących odwzorowywania elementów maszyn. Zadania są
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w pytaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Czas trwania testu – 45 minut.

9.

Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu
wynosi 20 pkt.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Normalizacja w rysunku technicznym umożliwia porozumiewanie się w formie

a)

opisu słownego na stanowisku pracy.

b)

zapisu konstrukcji w jednej branży.

c)

opisu słownego w jednym języku.

d)

zapisu konstrukcji bez barier językowych.

2. Normalizacja w rysunku technicznym dopuszcza na

a)

zmianę wymiarów tabliczek rysunkowych.

b)

stosowanie kilku podziałek na jednym rysunku.

c)

zmianę wymiarów arkuszy rysunkowych.

d)

stosowanie różnych znaków wymiarowych dla jednego profilu.

3. Arkusz rysunkowy formatu A4

×

3 ma następujące wymiary

a)

297

×

210.

b)

297

×

630.

c)

297

×

210.

d)

210

×

840.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

4. Informacje dotyczące obróbki i stanu powierzchni pokazane są na rysunku

a)

wykonawczym.

b)

zestawieniowym.

c)

montażowym.

d)

ofertowym.

5. Który zapis nie zawiera znaku wymiarowego

?

a)

φ

100.

b)

R5.

c)

×

6.

d)

50H7.

6. Widoczne zarysy przekrojów rysujemy

a)

cienką ciągłą.

b)

punktową cienką.

c)

kreskową grubą.

d)

grubą ciągłą.

7. Prostokąt o wymiarach 80 mm

×

100 mm narysowany w podziałce ma wymiary

40 mm

×

50 mm. Podziałka przedmiotu na rysunku wynosi

a)

21.

b)

11.

c)

12,5.

d)

12.

8. W tabliczce rysunkowej nie znajdziemy informacji o

a)

podziałce głównej rysunku.

b)

gatunku materiału elementu.

c)

obróbce cieplnej elementu.

d)

nazwie elementu.

9. Rysunek przedstawia oznaczenie graficzne

a)

żarówki.

b)

diody.

c)

baterii.

d)

prostownika.

10. Szkic przedmiotu jest rysunkiem wykonanym

a)

odręcznie w określonej podziałce.

b)

przy użyciu przyborów rysunkowych w podziałce.

c)

odręcznie bez podziałki rysunkowej.

d)

odręcznie, ale tylko w rzucie aksonometrycznym.

11. Dla którego wymiary rysunek przedstawia wymiary graniczne?

a) b)

4

,

0

8

,

0

20

+

−

φ

6

,

0

20

+

φ

c) d)

7

,

0

4

,

0

20

+

+

φ

3

,

0

8

,

0

20

−

−

φ

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

12. Przedstawiony zapis na rysunku

4

×

oznacza

a)

liczbę sztuk do wykonania danej części.

b)

grubość przedmiotu.

c)

chropowatość powierzchni.

d)

rodzaj obróbki cieplnej przedmiotu.

13. Który rzut figury płaskiej na trzy rzutnie jest prawidłowy

a) b) c) d)

14. Na rysunku zwymiarowany gwintu M16 oznacza gwint

a)

metryczny zwykły.

b)

metryczny grubozwojowy.

c)

trapezowy niesymetryczny.

d)

metryczny drobnozwojowy.

15. Dla przedmiotu przedstawionego w aksonometrii wskaż prawidłowe rzuty prostokątne

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

16. Wskaż prawidłowy rzut przekroju w płaszczyźnie „A

−

A”

a) b)

c) d)

17.

Na ile części składowych można rozłożyć połączenie gwintowe przedstawione na rysunku

dokładnym i uproszczonym

?

a)

3.

b)

4.

c)

5.

d)

6.

18. Który rysunek nie jest kładem przekroju

?

a) b)

c) d)

19. Który znak określa tolerancję kształtu

?

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

20. Który zapis jest znakiem chropowatości powierzchni?

a) b)

c)

d)

H7/g6

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Korzystanie z dokumentacji technicznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Korzystanie z dokumentacji
technicznej”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 13, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 8, 12, 14, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. a, 5. c, 6. b 7. a, 8. b, 9. d, 10. c, 11. a,
12. d, 13. d, 14. c, 15. b, 16. b, 17. b, 18. a, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić wymiary arkusza rysunkowego

A P

c

2

Określić cechy rysunku wykonawczego

B P

c

3

Scharakteryzować zasady kreskowania
przekrojów

B P

a

4

Narysować rzut pionowy bryły
przedstawionej w aksonometrii

C P

a

5

Dobrać rodzaje linii rysunkowych

A P

c

6

Określić liczbę brakujących krawędzi bryły
narysowanej w przekroju połówkowym

C PP

b

7

Określić rodzaj połączenia

B P

a

8

Rozróżnić oznaczenia gwintów calowych

D

PP

b

9

Rozróżnić rodzaje przekrojów

B

P

d

10

Dobrać odpowiedni rodzaj linii

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

11

Określić wymiar nominalny

C

P

a

12

Obliczyć tolerancje wymiaru

C PP

d

13

Rozróżnić pasowanie wg stałego wałka

B P

d

14

Zinterpretować graficzne przedstawienie pola
tolerancji

C PP

c

15

Rozróżnić tolerancje położenia C

PP

b

16

Rozróżnić tolerancje kształtu

C PP

b

17

Zinterpretować znaki graficzne spoin

C

P

b

18

Zinterpretować oznaczenia obróbki cieplnej

C

P

a

19

Zinterpretować symbole graficzne
mechanizmów

C P

d

20

Rozróżnić rodzaje łożysk C

P

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących odwzorowywania elementów maszyn. Zadania są
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Czas trwania testu – 45 minut.

9.

Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu
wynosi 20 pkt.

Powodzenia !

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Arkusz rysunkowy o wymiarach 420 x 297 to format

a)

A5.

b)

A4.

c)

A3.

d)

A2.

2. Która z wymienionych cech nie jest cechą rysunku wykonawczego?

a)

Rysunek wykonawczy jest to osobny rysunek części danego przyrządu.

b)

Rysunek wykonawczy musi być szczegółowo zwymiarowany.

c)

Rysunek wykonawczy nie zawiera informacji dotyczących chropowatości
powierzchni.

d)

Rysunek wykonawczy posiada tabliczkę podstawową bez wykazu części.

3. Na rysunku przedstawiono przekrój wzdłużny tulei. Wskaż rysunek z przekrojem

prawidłowo zakreskowanym.

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

4. Wskaż prawidłowy rzut pionowy bryły przedstawionej na rysunku

a)

b)

c)

d)

5. Na którym rysunku przedstawiającym wałek dobrano poprawnie grubość i rodzaje linii?

a)

b)

c)

d)

6. Ile linii brakuje na rysunku?

a)

Jednej.

b)

Dwóch.

c)

Trzech.

d)

Czterech.

7. Rysunek przedstawia połączenie

a)

nitowe.

b)

śrubowe.

c)

spawane.

d)

klejone.

8. Oznaczenie G1/2

′′

dotyczy gwintu

a)

rurowego stożkowego.

b)

rurowego walcowego.

c)

calowego zwykłego.

d)

rowerowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

51

10.

Rysunek przedstawia przekrój
a)

połówkowy.

b)

cząstkowy.

c)

łamany.

d)

stopniowy.

10. Linie wymiarowe rysujemy linią

a)

ciągłą grubą.

b)

kreskową.

c)

ciągłą cienką.

d)

punktową.

11. Który wymiar jest wymiarem nominalnym?

a)

Wymiar wyjściowy, względem którego określa się odchyłki.

b)

Wymiar rzeczywisty.

c)

Wymiar, który określają dwa wymiary graniczne.

d)

Wymiar zaobserwowany.

12.

Tolerancja dla wymiaru nominalnego 30 wynosi
a)

−

0,02 mm

b)

30 mm

c)

29,98 mm

d)

0,02 mm

13. Który z symboli opisuje pasowanie wg zasady stałego wałka

a)

H7/e8

b)

F7/m6

c)

K7/m6

d)

H8/h9

14. Dla którego wymiaru rysunek przedstawia pole tolerancji?

a) b)

07

,

0

031

,

0

10

+

+

φ

01

,

0

10

+

φ

c) d)

01

,

0

10

−

φ

01

,

0

03

,

0

10

−

−

φ

15. Zapis tolerancji na rysunku dotyczy

a)

prostoliniowości.

b)

współosiowości.

c)

walcowości.

d)

symetrii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

52

16. Na rysunku przedstawiono tolerancję

a)

prostoliniowości.

b)

płaskości.

c)

prostoliniowości i równoległości.

d)

symetrii.

17. Który znak graficzny odpowiada przedstawionej spoinie?

a)

b)

c)

d)

18. Na rysunku linią punktową grubą oznaczono powierzchnię, którą należy poddać

a)

obróbce cieplnej.

b)

obróbce skrawaniem.

c)

galwanizacji.

d)

lakierowaniu.

19. Które oznaczenie przedstawia przekładnię zębatą?

a)

b)

c)

d)

20.

Który rysunek przedstawia łożysko toczne igiełkowe?

a) b) c) d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

53

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Korzystanie z dokumentacji technicznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

54

7. LITERATURA

1.

Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2005

2.

Giełdowski L.: Wymiarowanie, ćwiczenia i zadania rysunkowe. WSiP,

Warszawa 1999

3.

Górecki A., Grzegórski Z.: Montaż, naprawa i eksploatacja maszyn i urządzeń
przemysłowych. WSiP, Warszawa 2005

4.

Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2004

5.

Lewandowski T.: Zbiór zadań z rysunku technicznego dla mechaników. WSiP,

Warszawa 2002

6.

Malinowski J., Jakubiec W.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP,
Warszawa 1998

7.

Okraszewski K.: Ćwiczenia konstrukcyjne. WSiP, Warszawa 1994

8.

Paprocki K.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1995

9.

Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999

10.

Katalog łożysk tocznych. Wydawnictwo Przemysłu Maszynowego. Warszawa 1971

11.

Mały Poradnik Mechanika, t. II. WN-T, Warszawa 1994

12.

http://www.cad.pl

13.

www.warmanovum.pl/nowości

Literatura metodyczna

1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,
Radom 2000

4.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,
Radom 1995