str. 1

PODATKOWA KSI

Ę

GA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW, 2014.

J. Czernecki, E. Piskorz-Liskiewicz, A. Jele

ń

ska

ROZDZIAŁ III
ZASADY PROWADZENIA PODATKOWEJ KSI

Ę

GI PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW

W celu ustalenia wła

ś

ciwej wysoko

ś

ci uzyskanego przychodu, wydatkowanych kosztów

zwi

ą

zanych z prowadzon

ą

działalno

ś

ci

ą

gospodarcz

ą

, dochodu, a co za tym idzie - wła

ś

ciwej

wysoko

ś

ci nale

ż

nego fiskusowi podatku, ustawa zobowi

ą

zuje podatnika do prowadzenia rzetelnej

ewidencji podatkowej maj

ą

cych miejsce zdarze

ń

gospodarczych. Z reguły podatnicy prowadz

ą

cy

pozarolnicz

ą

działalno

ść

gospodarcz

ą

mniejszych lub

ś

rednich rozmiarów dokonuj

ą

zapisów w

podatkowej ksi

ę

dze przychodów i rozchodów, cho

ć

istnieje tak

ż

e mo

ż

liwo

ść

skorzystania z

ryczałtowych form rozlicze

ń

, b

ą

d

ź

te

ż

z prowadzenia ksi

ą

g rachunkowych. Trzeba jednak

pami

ę

ta

ć

,

ż

e w wielu przypadkach brak wyboru co do innej formy opodatkowania ani

ż

eli na

zasadach ogólnych (z podatkow

ą

ksi

ę

g

ą

przychodów i rozchodów) mo

ż

e wynika

ć

z rodzaju

prowadzonej przez podatnika działalno

ś

ci, b

ą

d

ź

te

ż

z wysoko

ś

ci osi

ą

gni

ę

tego przez niego z tej

działalno

ś

ci w poprzednim roku podatkowym dochodu.

Sposób prowadzenia podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów, szczegółowe warunki, jakim

powinna odpowiada

ć

ta ksi

ę

ga, aby stanowiła dowód pozwalaj

ą

cy na okre

ś

lenie zobowi

ą

za

ń

podatkowych, oraz szczegółowy zakres obowi

ą

zków zwi

ą

zanych z jej prowadzeniem, a tak

ż

e

terminy zawiadomienia urz

ę

du skarbowego o prowadzeniu ksi

ę

gi wynikaj

ą

obecnie z

rozporz

ą

dzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej

ksi

ę

gi przychodów rozchodów.

1. Zmiany rozporz

ą

dzenia w sprawie prowadzenia podatkowej ksi

ę

gi przychodów i

rozchodów
Z dniem 15 marca 2007 r. weszło w

ż

ycie rozporz

ą

dzenie Ministra Finansów z 16 lutego

2007 r. zmieniaj

ą

ce rozporz

ą

dzenie w sprawie prowadzenia podatkowej ksi

ę

gi przychodów

i rozchodów . Dostosowało ono te przepisy do znowelizowanej ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, a tak

ż

e do nowej ustawy o opłacie skarbowej.

Przewidziano nowy wzór podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów. Nie ma ju

ż

w nim kolumny,

w której podatnicy wykazywali koszty reprezentacji reklamy obj

ę

te limitem (dotychczasowa

kolumna nr 12). Od 1 stycznia 2007 r. była ona i tak pusta, gdy

ż

ustawa o podatku dochodowym

od osób fizycznych w nowym brzmieniu całkowicie wył

ą

cza z kosztów podatkowych wydatki na

reprezentacj

ę

, za to pozwala wlicza

ć

w koszty podatkowe wszystkie wydatki na reklam

ę

(niezale

ż

nie od tego, czy jest to reklama publiczna, czy niepubliczna) - w pełnej wysoko

ś

ci

(zniesiono bowiem limit 0,25% przychodów dla reklamy niepublicznej). Zmieniła si

ę

tak

ż

e

numeracja dalszych kolumn ksi

ę

gi:

►

kolumna 12 - „wynagrodzenia w gotówce i w naturze",

►

kolumna 13 - „pozostałe wydatki",

►

kolumna 14 - „razem wydatki (12+13)".

Kolumna 15 jest za

ś

pusta. W zwi

ą

zku ze zmian

ą

samej ksi

ę

gi, nowe brzmienie maj

ą

tak

ż

e

obja

ś

nienia do podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów.

Od 1 stycznia 2007 r. - wedle nowej ustawy o opłacie skarbowej - zapłaty opłaty skarbowej mo

ż

na

dokona

ć

w formie gotówkowej w kasie organu lub bezgotówkowej na rachunek organu

podatkowego, ewentualnie za

ś

do r

ą

k inkasenta. Tylko do ko

ń

ca 2008 roku prawodawca

dopuszczał wykorzystanie starych znaków opłaty skarbowej. Zgodnie za

ś

z nowymi przepisami, od

pocz

ą

tku 2009 r. nie mo

ż

na ju

ż

sporz

ą

dza

ć

dowodu wewn

ę

trznego dla opłat uiszczanych znakami

opłaty skarbowej.
Usuni

ę

to równie

ż

dotychczasow

ą

regulacj

ę

szczególn

ą

, dotycz

ą

c

ą

ewidencjonowania przychodów

przez podatników opłacaj

ą

cych podatek VAT oraz w razie likwidacji działalno

ś

ci, zmiany umowy

spółki lub zmiany wspólnika w ci

ą

gu roku podatkowego. Uchylone zostały wi

ę

c przepisy § 22 i §

23 rozporz

ą

dzenia w sprawie prowadzenia podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów reguluj

ą

ce

ewidencjonowanie niektórych przychodów. Chodziło o dostosowanie do przepisów ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych dotycz

ą

cych daty powstania przychodu w działalno

ś

ci

gospodarczej.
Drobne zmiany w omawianym rozporz

ą

dzeniu zaszły równie

ż

z pocz

ą

tkiem 2011 r., a istotne 11

maja 2013 r. m.in. zwi

ą

zane ze zmian

ą

nazewnictwa dowodów ksi

ę

gowych oraz konieczno

ś

ci

ą

dokonywania korekt kosztów uzyskania przychodów w zwi

ą

zku nieterminowym regulowaniem

zobowi

ą

za

ń

z tytułu zakupu towarów lub usług.

2. Podmioty

zobowi

ą

zane

do

prowadzenia

ksi

ę

gi

Według art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podmiotami

str. 2

zobowi

ą

zanymi do prowadzenia podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów s

ą

zasadniczo:

►

osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki

partnerskie, wyko nuj

ą

ce działalno

ść

gospodarcz

ą

;

►

jak równie

ż

osoby wykonuj

ą

ce działalno

ść

na podstawie umów agencyjnych i umów na

warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odr

ę

bnych przepisów;

►

prowadz

ą

ce działy specjalne produkcji rolnej, je

ż

eli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tej

ksi

ę

gi;

►

duchowni, którzy

zrzekli si

ę

opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego.

Z obowi

ą

zku tego zwolnione s

ą

natomiast osoby: opłacaj

ą

ce podatek dochodowy w formach

zryczałtowanych, wykonuj

ą

ce wył

ą

cznie usługi przewozu osób i towarów taborem konnym,

wykonuj

ą

ce zawód adwokata wył

ą

cznie w zespole adwokackim, lub dokonuj

ą

ce odpłatnego zbycia

(sprzeda

ż

y) składników maj

ą

tku po likwidacji działalno

ś

ci gospodarczej prowadzonej samodzielnie

b

ą

d

ź

otrzymanych w zwi

ą

zku z likwidacj

ą

spółki nieb

ę

d

ą

cej osob

ą

prawn

ą

lub wyst

ą

pieniem z

takiej spółki.
Podatkowej ksi

ę

gi przychodów i rozchodów nie prowadz

ą

natomiast wymienione na wst

ę

pie

podmioty (osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki
partnerskie), je

ż

eli ich przychody za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co

najmniej równowarto

ść

1.200.000 euro. Według bowiem art. 24a ust. 4 ustawy o podatku

dochodowym od osób fizycznych obowi

ą

zek prowa-dzenia ksi

ą

g rachunkowych dotyczy osób

fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek
partnerskich, je

ż

eli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w

walucie polskiej co najmniej równowarto

ść

kwoty okre

ś

lonej w euro w przepisach o

rachunkowo

ś

ci. Odnosimy to do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowo

ś

ci, który stanowi,

ż

e

przepisy ustawy o rachunkowo

ś

ci musz

ą

stosowa

ć

- a wi

ę

c prowadzi

ć

tzw. pełn

ą

ksi

ę

gowo

ść

-

z maj

ą

ce siedzib

ę

lub miejsce sprawowania zarz

ą

du w Polsce m.in.: osoby fizyczne, spółki cywilne

osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie i spółdzielnie socjalne, je

ż

eli

ich przychody netto ze sprzeda

ż

y towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok

obrotowy wyniosły co najmniej równowarto

ść

w walucie polskiej 1.200.000 euro. Po przekroczeniu

tej kwoty przychodu nale

ż

y wi

ę

c obowi

ą

zkowo od nowego roku zaprowadzi

ć

ksi

ę

gi rachunkowe.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki
partnerskie mog

ą

prowadzi

ć

ksi

ę

gi rachunkowe od pocz

ą

tku nast

ę

pnego roku obrotowego tak

ż

e,

je

ś

li ich przychody netto ze sprzeda

ż

y towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok

obrotowy s

ą

ni

ż

sze ni

ż

równowarto

ść

w walucie polskiej 1.200.000 euro. W tym przypadku osoby

te lub wspólnicy przed rozpocz

ę

ciem roku obrotowego s

ą

obowi

ą

zani do zawiadomienia o tym

urz

ę

du skarbowego, wła

ś

ciwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.

W obu wypadkach limit wyra

ż

ony w euro przelicza si

ę

obecnie na walut

ę

polsk

ą

po

ś

rednim kursie

ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzie

ń

30 wrze

ś

nia roku poprzedzaj

ą

cego rok

obrotowy4. Na 2014 r. limit ten wynosi: 1.200.000 x 4,2163 zł/euro = 5.059.560 zł.
Je

ś

li osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki

partnerskie nie prowadz

ę

ksi

ą

g rachunkowych na zasadach okre

ś

lonych w ustawie o

rachunkowo

ś

ci, winny stosowa

ć

podatkow

ą

ksi

ę

g

ę

przychodów i rozchodów.

Kup książkę