Gazeta Podatkowa nr 26 • 29.03.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

10

Rachunkowość dla każdego

Porady eksperta

Pokrycie straty bilansowej w spółce kapitałowej powinno nastąpić w sposób określony

w uchwale przez zwyczajne zgromadzenie wspólników.

Należy w tym miejscu wskazać, że jeżeli w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

bilans wykazuje stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz

połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie

wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki – stanowi

o tym art. 233 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94,

poz. 1037 ze zm.).

W spółkach akcyjnych kwestia ta jest podobnie uregulowana, z tym że w przypadku

tych spółek obowiązek zwołania zgromadzenia wspólników powstaje z chwilą, gdy strata

przewyższa sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz jedną trzecią kapitału zakła-

dowego (art. 397 K.s.h.).

Pokrycie straty spółki z o.o. może nastąpić:

- z kapitału zapasowego lub rezerwowego,

- poprzez obniżenie kapitału zakładowego spółki z o.o. na warunkach określonych

w art. 263-265 K.s.h.

- z zysku roku następnego,

- z dopłat wspólników.

Kwestie związane z wniesieniem dopłat do spółki z o.o. regulują przepisy art. 177-179

K.s.h.

Zgromadzenie wspólników spółki kapitałowej może podjąć uchwałę w sprawie wniesie-

nia dopłat tylko wtedy, jeżeli umowa spółki przewiduje ich wniesienie.

Dopłaty powiększają majątek spółki – są dodatkowym źródłem finansowania spółki

– wpływają na poprawę płynności finansowej spółki, której kontynuacja działalności

może być zagrożona w związku z poniesieniem straty na działalności. Dodać należy

jeszcze, że dopłaty zwiększają kapitały własne spółki, lecz nie podwyższają jej kapitału

zakładowego.

Wysokość i terminy dopłat oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników. Jeżeli

wspólnik nie uiścił dopłaty w określonym terminie, obowiązany jest do zapłaty odsetek

ustawowych; spółka może również żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

W myśl art. 36 ust. 2e ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.),

w razie podjęcia uchwały wspólników określającej termin i wysokość dopłat, równowar-

tość dopłat ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów bilansu (kapitał rezerwowy z dopłat

wspólników) i wykazuje się jako składnik kapitału własnego dopóty, dopóki ten nie zostanie

użyty w sposób uzasadniający jego odpisanie; uchwalone, lecz niewniesione dopłaty wy-

kazuje się w dodatkowej pozycji kapitałów własnych „Należne dopłaty na poczet kapitału

rezerwowego (wielkość ujemna)”. Dopłaty ewidencjonuje się więc – na podstawie uchwały

wspólników – na koncie „Kapitał rezerwowy” (np. po stronie Ma konta 81-2).

Ustawa o rachunkowości nie reguluje sprawy ujęcia dopłat w księgach rachunkowych

jednostki wnoszącej dopłaty. Sposób ujęcia w księgach zależeć będzie od przeznaczenia

dopłat. Dopłaty na pokrycie strat – wnoszone do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

w księgach udziałowca – należy zaliczyć do kosztów finansowych (Wn konto 75-1). Ewen-

tualny późniejszy zwrot dopłat zwiększy przychody finansowe (Ma konto 75-0).

Ewidencja w księgach rachunkowych operacji związanych z wniesieniem dopłat

do spółki z o.o. na pokrycie jej straty bilansowej może przebiegać w sposób przedstawiony

w przykładzie.

Przykład

Założenia

1. Spółkazo.o.poniosław2006r.stratębilansowąwkwocie:

150.000zł.

2. Kapitałzakładowywynosi

50.000zł,

3. Kapitałzapasowyutworzonyzzyskulatubiegłychwynosi

30.000zł.

4. Umowaspółkiprzewidujemożliwośćwnoszeniadopłat.

5. Zwyczajnezgromadzeniewspólnikówpodjęłouchwałęopokryciu

stratybilansowej:

a)zkapitałuzapasowego

30.000zł,

b) zbezzwrotnychdopłatwspólników

80.000zł,

c) zzyskulatnastępnych

40.000zł.

Zzałożeńdoplanunarok2007i2008przedstawionychprzezzarząd

spółkiwynika,żezyskosiągniętywtychlatach(10.000złw2007r.oraz

30.000złw2008r.)pozwolipokryćpozostałączęśćstratyza2006r.

Dekretacja w księgach spółki z o.o.

1. PK – przeniesienie wyniku finansowego (straty) za 2006 r.  

na podstawie uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników  

zatwierdzającej sprawozdanie finansowe:

150.000 zł

- 

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

- 

Ma konto 86 „Wynik finansowy”.

2. PK – uchwała wspólników o pokryciu straty bilansowej za 2006 r.:

a) z kapitału zapasowego

30.000 zł

- 

Wn konto 81-1 „Kapitał zapasowy”,

- 

Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

b) z dopłat wspólników

80.000 zł

- 

Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Imienne  

konta wspólników – dopłaty bezzwrotne),

- 

Ma konto 81-2 „Kapitał rezerwowy” (w analityce: Ka-

pitał rezerwowy z dopłat wspólników).

3. WB – wpływ dopłat na rachunek bankowy spółki:

80.000 zł

- 

Wn konto 13 „Rachunek bieżący”,

- 

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Imienne konta  

wspólników – dopłaty bezzwrotne) oraz równolegle do powyższego  

zapisu: wykorzystanie wniesionych  

dopłat na pokrycie straty bilansowej za 2006 r.

80.000 zł

- 

Wn konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”  

(w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników),

- 

Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Likwidacja środka trwałego służąca

powstaniu nowego środka trwałego

Spółka z o.o. likwiduje magazyn, który jest środkiem trwałym w spółce.

Po dokonaniu rozbiórki tego magazynu na placu, na którym się znajdował,

spółka zamierza wybudować budynek handlowy. Jak udokumentować

i ująć w księgach rachunkowych likwidację takiego środka trwałego?

Jakie skutki podatkowe spowoduje ta likwidacja?

Przeznaczenie środka trwałego do likwidacji dokumentuje się dowodem wewnętrz-

nym „Likwidacja środka trwałego – LT” sporządzanym na podstawie decyzji kie-

rownika jednostki o postawieniu środka trwałego w stan likwidacji lub na podstawie

protokołu komisji likwidacyjnej o konieczności likwidacji środka trwałego zatwier-
dzonego przez kierownika jednostki.

W przypadku gdy środek trwały nie jest całkowicie zamortyzowany, przeznacze-

nie go do likwidacji powoduje zakończenie dokonywania odpisów amortyzacyjnych

od tego środka trwałego – zarówno dla celów bilansowych (art. 32 ust. 1 ustawy

o rachunkowości), jak i podatkowych (art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o pdop – Dz. U.

z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.). Ostatniego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się

w miesiącu, w którym środek trwały został postawiony w stan likwidacji.

Postawienie środka trwałego w stan likwidacji skutkuje wyksięgowaniem jego

wartości z ewidencji bilansowej. Co do zasady, niezamortyzowana wartość środka

trwałego oraz koszty związane z likwidacją stanowią pozostałe koszty operacyjne,

a ewentualne przychody z odzysków księguje się w pozostałe przychody operacyjne.

Inaczej jest jednak w przypadku gdy likwidacja dotyczy budynków czy budowli

i ma na celu budowę w tym samym miejscu innego obiektu. Wtedy koszty zwią-

zane z likwidacją środka trwałego, w miejsce którego ma powstać nowy obiekt,

są księgowane na konto 08 „Środki trwałe w budowie” i wpływają na wartość po-

czątkową tego nowego obiektu. Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych

obejmuje bowiem ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy (art. 28

ust. 8 ustawy o rachunkowości). Należy dodać, że ewentualne przychody ze sprzedaży

odzysków z likwidacji (np. złomu) zmniejszają koszty wytworzenia nowego obiektu.

Księgowania

Konto 13 „Rachu-

nek bieżący”

Konto 24 „Pozostałe

rozrachunki” (Imien-

ne konta wspólników 

– dopłaty bezzwrotne)

Konto 81-1 „Kapi-

tał zapasowy”

3) 80.000

2b) 80.000

80.000 (3

2a) 30.000

30.000 (S.p.

Konto 81-2 „Kapitał

rezerwowy” (w anality-

ce: Kapitał rezerwowy

z dopłat wspólników)

Konto 82 „Rozliczenie

wyniku finansowego”

Konto 86 „Wy-

nik finansowy”

3) 80.000

80.000 (2b 1) 150.000 30.000 (2a

80.000 (3

S.p.) 150.000

150.000 (1

150.000 110.000

S.k.) 40.000

Nakoncie82(postronieWn)pozostaniesaldowkwocie40.000zł,któreoznaczaćbędzie

częśćstratyza2006r.,którejpokryciepowinnonastąpić–zgodniezuchwałąudziałowców

spółki–zzyskulatnastępnych,tj.roku2007i2008.

Dekretacja w księgach udziałowców

1. PK – uchwalenie dopłat bezzwrotnych do spółki z o.o.:

80.000 zł

- 

Wn konto 75-1 „Koszty finansowe”  

(w analityce: Dopłaty bezzwrotne),

- 

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Spół-

ka z o.o. – rozrachunki z tytułu dopłat).

2. WB – wniesienie dopłat do spółki z o.o.:

80.000 zł

- 

Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Spół-

ka z o.o. – rozrachunki z tytułu dopłat),

- 

Ma konto 13 „Rachunek bieżący”.

Księgowania

Konto 13 „Rachu-

nek bieżący”

Konto 24 „Pozostałe

rozrachunki” (w analityce:

Spółka z o.o. – rozra-

chunki z tytułu dopłat)

Konto 75-1 „Koszty

finansowe” (w analityce:

Dopłaty bezzwrotne)

S.p.) X

80.000 (2

2) 80.000

80.000 1)

1) 80.000

Wniesienie dopłat zgodnie ze wskazanymi na wstępie przepisami Kodeksu spółek handlo-

wych nie powoduje powstania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych 

w spółce otrzymującej te dopłaty. W takim przypadku u wspólników wnoszących dopłaty

nie będą one kosztem uzyskania przychodów. Z kolei ewentualny zwrot dopłat nie będzie

u tych wspólników przychodem podatkowym – do wysokości wniesionych dopłat.

Ewa Gruchot

Dopłaty na pokrycie straty bilansowej

w spółce kapitałowej

ciąg dalszy na str. 11