10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 30 • 15.04.2010 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek zobowiązanych, zgodnie

z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do poddania badaniu rocznego sprawozdania

finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ

zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym spra-

wozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finansowego

netto, dokonany bez spełnienia tego warunku, jest nieważny z mocy prawa (art. 53 ust. 3

ustawy o rachunkowości).

Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek niezobowiązanych do podda-

nia badaniu rocznego sprawozdania finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawo-

zdania finansowego przez organ zatwierdzający (art. 53 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Przy czym odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także wpłaty

z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów uznaje się za podział wyniku finan-

sowego netto jednostek w ciągu roku obrotowego. Stanowi o tym art. 53 ust. 5 ustawy o ra-

chunkowości, wprowadzony do tej ustawy z dniem 1 stycznia 2009 r. i mający zastosowanie

po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.

Zatem generalnie nie jest możliwe dokonanie podziału zysku lub pokrycia straty

za 2009 r. przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok. Jednakże

w przypadku gdy przewidują to np. przepisy Kodeksu spółek handlowych w odniesieniu

do spółek kapitałowych, w jednostce może zostać dokonany śródroczny podział zysku.

Wówczas wypłacone w trakcie roku zaliczki można księgować bezpośrednio na konto 82

„Rozliczenie wyniku finansowego”. W sprawozdaniu finansowym wykazuje się je w pasy-

wach ze znakiem ujemnym w pozycji A.IX „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego”.

Wypłata dywidendy wspólnikom po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego powinna

być dokonana po pomniejszeniu o kwotę zaliczki.

Wynik finansowy i jego rozliczenie

Do ustalania wyniku finansowego netto za rok obrotowy służy konto 86 „Wynik fi-

nansowy”. Wynik finansowy za rok obrotowy pozostaje na koncie 86 „Wynik finansowy”

do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Zatwierdzenie sprawozdania finan-

sowego przez organ zatwierdzający powinno zostać dokonane najpóźniej 6 miesięcy od

dnia bilansowego, tj. w odniesieniu do sprawozdania finansowego za 2009 r. – najpóźniej

30 czerwca 2010 r. Ten sam organ dokonuje zatwierdzenia rocznego sprawozdania finan-

sowego i podziału osiągniętego zysku (pokrycia straty), tj.:

– w spółkach z o.o. – zwyczajne zgromadzenie wspólników,

– w spółkach akcyjnych – zwyczajne zgromadzenie akcjonariuszy,

– w spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich i komandytowych – wspólnicy,

– w spółkach komandytowo-akcyjnych – walne zgromadzenie,

– w przedsiębiorstwie prowadzonym przez osobę fizyczną – właściciel.

W praktyce zatwierdzenie sprawozdania finansowego dokonywane jest często jednocześnie

z podjęciem decyzji o podziale zysku (pokryciu straty) za dany rok obrotowy. W tym celu

organ zatwierdzający spółek podejmuje pisemne uchwały: w sprawie zatwierdzenia rocznego

sprawozdania finansowego oraz podziału zysku (pokrycia straty). W przypadku przedsię-

biorstwa osoby fizycznej zatwierdzenia sprawozdania finansowego i podziału wyniku finan-

sowego dokonuje właściciel dokumentując to pisemnymi postanowieniami lub decyzjami.

Zdarza się również, że kwestie te rozstrzyga jedna uchwała (postanowienie lub decyzja).

Pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego dokonuje się przeksięgowania wyniku

finansowego zapisem:

–

Wn/Ma konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma/Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Z kolei pod datą uchwały (postanowienia, decyzji) o podziale zysku lub pokryciu straty

dokonuje się właściwego rozliczenia konta 82, zgodnie z jej treścią.

Podział zysku

Zysk danego roku może być przeznaczony np. na wypłatę dla wspólników (właściciela),

powiększenie kapitału zakładowego, utworzenie lub zwiększenie kapitału zapasowego,

utworzenie lub zwiększenie kapitału rezerwowego, nagrody dla pracowników, zwiększenie

Podział zysku lub pokrycie straty za 2009 r.

funduszy specjalnych – w zależności od treści aktów prawnych powołujących dany podmiot

i zamierzeń organów zatwierdzających.

Ewidencja przykładowych operacji związanych z podziałem zysku za 2009 r. może

przebiegać zapisami:

1. Przeznaczenie zysku na pokrycie straty z lat ubiegłych (np. z 2008 r.) :

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Strata za 2008 r.).

2. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach kapitało-

wych:

a) wstępne ujęcie na koncie 24 – do czasu uzyskania wpisu do rejestru sądowego

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

b) przeksięgowanie w dacie wpisu podwyższenia w rejestrze sądowym

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

– Ma konto 80 „Kapitał zakładowy”,

c) zarachowanie zobowiązania z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od

kwoty podwyższającej kapitał zakładowy

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

– Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

3. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach osobo-

wych:

a) kwota zadeklarowana na zwiększenie kapitału – na podstawie podjętej w tej sprawie

uchwały

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników/

właściciela),

b) zwiększenie kapitału

–

Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników/

właściciela),

–

Ma konto 80 „Kapitał zakładowy”.

UWAGA: W przypadku operacji 2 i 3 uwzględnić trzeba przepisy o podatku od czynności

cywilnoprawnych.

4. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału w przedsiębiorstwie osoby fizycznej:

– Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 80 „Kapitał zakładowy”.

5. Przeznaczenie części zysku na podwyższenie kapitału zapasowego lub rezerwowego:

– Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 81-1 „Kapitał zapasowy”, konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”.

6. Przeznaczenie zysku netto spółki kapitałowej na wypłatę dywidendy:

a) kwota dywidendy

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

b) zryczałtowany podatek dochodowy – jeśli występuje obowiązek pobrania

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

– Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”.

7. Przeznaczenie zysku brutto spółek osobowych lub przedsiębiorstwa osoby fizycznej

do wypłaty dla wspólników (właściciela):

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2009 r.),

–

Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników/właś-

ciciela).

Pokrycie straty

Strata może zostać pokryta przykładowo: z kapitału zapasowego lub rezerwowego,

z niepodzielonego zysku lat ubiegłych, z dopłat wspólników, w drodze obniżenia kapitału

zakładowego czy też z zysku lat następnych – o ile taki sposób dopuszcza akt prawny

regulujący zasady funkcjonowania danego podmiotu i uchwała (postanowienie, decyzja)

organu zatwierdzającego.

Ewidencja pokrycia straty za 2009 r. może przedstawiać się zapisami:

1. Pokrycie straty z niepodzielonego zysku roku poprzedniego:

–

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk za 2008 r.),

–

Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Strata za 2009 r.).

2. Pokrycie straty kapitałem zapasowym lub rezerwowym:

–

Wn konto 81-1 „Kapitał zapasowy” lub konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”

–

Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Strata za 2009 r.).

3. Pokrycie straty z dopłat wspólników spółki z o.o. wniesionych na kapitał rezer-

wowy:

a) dopłaty w kwocie należnej od wspólnika (według uchwały wspólników)

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

– Ma konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”,

b) dopłaty wniesione przez wspólników na rachunek bankowy jednostki lub

do jej kasy

–

Wn konto 13-0 „Rachunek bieżący” lub konto 10 „Kasa”,

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników),

c) pokrycie straty bilansowej

–

Wn konto 81-2 „Kapitał rezerwowy”,

– Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Strata za 2009 r.).

4. Pokrycie straty z dopłat gotówkowych właścicieli, w spółce osobowej, spółce cy-

wilnej osób fizycznych lub w jednostce prowadzonej przez osobę fizyczną na własne

ryzyko:

a) wpłata gotówkowa

–

Wn konto 10 „Kasa”,

– Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników/

właściciela),

b) równolegle pokrycie straty

– Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: Konta imienne wspólników/

właściciela),

– Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Strata za 2009 r.).

Podstawa prawna:

– ustawazdnia29.09.1994r.orachunkowości(Dz.U.z2009r.nr152,poz.1223zezm.),

– ustawazdnia15.09.2000r.–Kodeksspółekhandlowych(Dz.U.nr94,poz.1037zezm.).

Dorota Przybyszewska