Nabycie i wycena akcji w ˜wietle ustawy o rachunkowo˜ci, Czynności poprzedzające zamknięcie ksiąg rachunkowych za 2009 r


Nabycie i wycena akcji w świetle ustawy o rachunkowości

Jesteśmy spółką jawną, której roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowemu badaniu. W maju 2010 r. nabyliśmy akcje spółki. Jak powinniśmy wycenić i ująć te akcje w ewidencji bilansowej?

Akcje - są to papiery wartościowe wyemitowane przez spółkę akcyjną, potwierdzające nabycie przez akcjonariuszy (inwestorów) prawa współwłasności do aktywów stanowiących zasoby majątkowe tej spółki i równocześnie określające ich udział w kapitale zakładowym spółki. Ponadto przyznają one inwestorowi prawo do dywidendy (udziału w zyskach wypracowanych przez spółkę akcyjną), oraz inne uprawnienia określone statutem spółki, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych. W świetle art. 3 ust. 1 pkt 24 oraz pkt 26 ustawy o rachunkowości, zakupione akcje innej jednostki gospodarczej jako aktywa finansowe stanowią składnik inwestycji.

Z uwagi na fakt, iż akcje zalicza się do instrumentów finansowych, w omawianej sytuacji należy również uwzględnić przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. nr 149, poz. 1674 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem o instrumentach finansowych.

Uwaga: Na podstawie § 2 rozporządzenia o instrumentach finansowych, przepisów tego rozporządzenia mogą nie stosować jednostki, których sprawozdania finansowe nie podlegają obowiązkowemu badaniu zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację obowiązku rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego.

1. Początkowe ujęcie akcji w księgach rachunkowych

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w księgach rachunkowych inwestora nabyte przez niego akcje ujmuje się na dzień ich nabycia według cen nabycia lub zakupu - jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. opłaty skarbowe, opłaty bankowe, prowizje maklerskie.

Nabyte akcje stanowią składnik krótkoterminowych aktywów finansowych, w przypadku gdy przeznaczone są do zbycia w okresie nieprzekraczającym dwunastu miesięcy (licząc od dnia bilansowego), bądź też stanowią składnik długoterminowych aktywów finansowych, gdy planowane jest ich zbycie po upływie jednego roku.

Do ewidencji akcji (aktywów finansowych) w księgach rachunkowych służy: