Nerw trójdzielny

Gałęzie nerwu trójdzielnego

Nerw trójdzielny (

łac.

nervus trigeminus) – V

nerw

czaszkowy

, największy wśród nich. Jest

nerwem

I

łuku skrzelowego

. Ma charakter mieszany (czuciowo-

ruchowy).

1

Źródła włókien

Nerw trójdzielny zawiera włókna czuciowe i ruchowe.
Pierwsze stanowią większą część nerwu i są utworzone
przez

aksony

komórek pseudojednobiegunowych

zwoju

trójdzielnego

. Włókna te wnikają do jąder czuciowych

pnia mózgu

[1]

:

• jądro pasma śródmózgowego –

czucie propriocep-

tywne

,

• jądro czuciowe główne nerwu trójdzielnego –

czucie

epikrytyczne

(precyzyjne czucie dotyku i ucisku)

• jądro pasma rdzeniowego –

czucie protopatyczne

(bólu, ciepła, zimna)

Włókna ruchowe rozpoczynają się w jądrze ruchowym
nerwu trójdzielnego, znajdującym się w

moście

, i kierują

się wyłącznie do nerwu żuchwowego V

3

[1]

.

2 Przebieg i zakres unerwienia

Unerwienie skóry głowy i szyi:
1) zielony – nerw oczny (V

1

),

2) czerwony – nerw szczękowy (V

2

),

3) żółty – nerw żuchwowy (V

3

),

4) fioletowy – splot szyjny górny (C

1

-C

4

),

5) niebieski – nerwy szyjne.

Nerw wychodzi z

mózgowia

w przednio-bocznej części

mostu dwoma korzeniami: częścią większą (czuciową) i
częścią mniejszą (ruchową). Oba korzenie dochodzą do
szczytu piramidy

kości skroniowej

, gdzie w wycisku ner-

wu trójdzielnego tworzą

zwój trójdzielny

(troisty, Gasse-

ra). Od zwoju odchodzą 3 gałęzie:

2.1

Nerw oczny

(V

1

)

Nerw oczny (V

1

) jest nerwem czuciowym, unerwia skó-

rę głowy powyżej szpary powiekowej oraz boczną po-
wierchnię nosa

[2]

. Opuszcza jamę czaszki przez szczelinę

oczodołową górną; dzieli się na 3 gałęzie końcowe:

•

nerw łzowy

– unerwia

gruczoł łzowy

•

nerw czołowy

– unerwia

zatokę czołową

, skórę czo-

ła, powiekę górną

•

nerw nadbloczkowy

– unerwia

spojówkę

•

nerw nadoczodołowy

•

nerw nosowo-rzęskowy

– unerwia przyśrodkowy kąt

oka oraz

rogówkę

1

2

5 PRZYPISY

2.2

Nerw szczękowy

(V

2

)

Nerw szczękowy (V

2

) jest nerwem czuciowym, uner-

wia skórę poniżej szpary powiek i powyżej szpary ust

[2]

.

Opuszcza jamę czaszki przez

otwór okrągły

; oddaje 3 ga-

łęzie końcowe:

•

nerw jarzmowy

– unerwia okolicę policzka

•

nerw podoczodołowy

– unerwia zatokę szczękową,

a za pośrednictwem nerwu zębodołowego górnego
zęby i dziąsła górne.

•

splot zębowy górny

– unerwia zęby i dziąsła

szczęki

• nerwy skrzydłowo podniebienne – zaopatrują

podniebienie twarde, gardło, oczodół i jamę
nosową (gałęzie zwojowe nerwów skrzydłowo-
podniebiennych

–

do

zwoju

skrzydłowo-

podniebiennego)

2.3

Nerw żuchwowy

(V

3

)

Nerw

żuchwowy

(V

3

)

jest

nerwem

czuciowo-

ruchowym, unerwia czuciowo skórę poniżej szpary
ust i

skroni

. Skóra okolicy kąta żuchwy jest jednak

unerwiona czuciowo przez gałęzie nerwu usznego
wielkiego pochodzące ze

splotu szyjnego

[2]

. Ruchowo

unerwia

mięśnie żucia

; opuszcza jamę czaszki przez

otwór owalny

; oddaje gałęzie:

• grupa przednia (włókna ruchowe, poza n. policzko-

wym)

•

nerw policzkowy

– nerw czuciowy, unerwia

skórę i śluzówkę policzka

•

nerw żwaczowy

– unerwia

mięsień żwacz

•

nerwy skroniowe głębokie

(przednie i tylne) –

unerwiają

mięsień skroniowy

•

nerw skrzydłowy boczny

– unerwia

mięsień

skrzydłowy boczny dolny

i

mięsień skrzydło-

wy boczny górny

•

nerw skrzydłowy przyśrodkowy

– unerwia

mięsień skrzydłowy przyśrodkowy

• grupa tylna (włókna czuciowe, poza n. żuchwowo-

gnykowym)

•

nerw językowy

– unerwia czuciowo 2/3 przed-

nie

języka

•

nerw zębodołowy dolny

– nerw czuciowy, za-

wiera jednak włókna ruchowe n. żuchwowo-
gnykowego, jego odgałęzienia:

•

nerw żuchowowo-gnykowy

– nerw rucho-

wy, unerwia mięsień żuchwowo-gnykowy
i brzusiec przedni mięśnia dwubrzuśco-
wego (

mięśnie szyi

)

•

nerw bródkowy

– unerwia skórę okolicy

bródkowej i śluzówkę wargi dolnej

•

splot zębowy dolny

– unerwia zęby i dzią-

sła żuchwy

•

nerw

uszno-skroniowy

–

unerwia

staw

skroniowo-żuchwowy

,

skórę

skroni

i

małżowinę uszną

; prowadzi włókna po-

zazwojowe przywspółczulne do

ślinianki

przyusznej

•

zwój uszny

•

zwój podżuchwowy

3 Zobacz też

Neuralgia nerwu trójdzielnego

4 Bibliografia

•

Adam Krechowiecki

,

Florian Czerwiński

: Zarys

anatomii człowieka. Szczecin:

Wydawnictwo Lekar-

skie PZWL

, 2004.

ISBN 83-200-3362-4

.

• Witold Woźniak (red.), Anatomia człowieka, Wyda-

nie II,

Urban & Partner

, Wrocław 2003

ISBN 83-

87944-22-X

5 Przypisy

[1]

Adam Bochenek

, Michał Reicher: Anatomia człowieka:

podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. 1(2). T. 4: Układ
nerwowy ośrodkowy. Warszawa:

PZWL

, 1981, s. 185-

187.

[2] Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Woj-

ciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa:

Wydawnictwo Lekarskie PZWL

, 2006, s. 57.

ISBN 978-

83-200-4348-8

.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć

medycznych i pokrewnych w Wikipedii

.

3

6

Text and image sources, contributors, and licenses

6.1

Text

• Nerw trójdzielny Source:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Nerw%20tr%C3%B3jdzielny?oldid=40690263

Contributors: Makawity, Roo72,

Medvi, Kauczuk, Bartrust, RooBot, Str13, PMG, Salicyna, Vinne2, DodekBot, Thijs!bot, Wyglif, Escarbot, JAnDbot, Birczanin, Ma-
rek Mazurkiewicz, Jan Kszywy, Filip em, Idioma-bot, VolkovBot, Wojtin, BotMultichill, Wojtalex, Mroman, Mpn, MastiBot, Kamikaze-
Bot, Alexbot, Duży Bartek, Luckas-bot, Damian Wesołowski, ToBot, Rubinbot, Agta, EmausBot, Rybulo7, Joanna Kośmider, Siergiej89,
Ab.awbot, MerlIwBot, Dexbot, YFdyh-bot, Kaligula, TnoXX, Addbot oraz Anonymous: 7

6.2

Images

• Plik:Gray778_Trigeminal.png Source:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Gray778_Trigeminal.png

License: CC-

BY-SA-3.0 Contributors: ? Original artist: ?

• Plik:Gray784.png Source:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/Gray784.png

License: Public domain Contributors: ?

Original artist: ?

• Plik:Star_of_life.svg Source:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Star_of_life.svg

License: Public domain Contribu-

tors:

•

http://www.tramah.info

Original artist:

Gustavb

6.3

Content license

•

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0