Titanic. Przepowiednia, klątwa, czy może zbieg
okoliczności?
14 kwietnia 1912 roku luksusowy liniowiec pasażerski,
Titanic, po zderzeniu z górą lodową podczas swojego
dziewiczego rejsu poszedł na dno. W 1898 roku
Morgan Robertson napisał nowelę "Futility" (próżnia),
w której podobny statek spotkał podobny los.
Zaledwie na kilka lat przed katastrofą dziennikarz W.
T. Stead ostrzegał przed nadciągającą tragedią
spowodowaną brakiem łodzi ratunkowych. W końcu,
gdy Titanic wypłynął [i po kilku dniach zatonął], wielu
pasażerów i członków załogi było zbyt wystraszonych,
by wejść do łodzi.
Samospełniajace się proroctwo
Być może własciciele Titanica popełnili wielki błąd,
mówiąc o nim, iż jest niezatapialny. Dlaczego? Czy
pokusili tym los? A może to brak wiedzy spowodował
podświadome decyzje u załogi, które to decyzje
doprowadziły do katastrofy? Na przykład, co pokusiło
załogę, żeby zwiększyć prędkość statku w rejonie
oceanu obfitującym w góry lodowe? Czy czuli, że mają
coś do udowodnienia?
Psychiatra dr John Barker wysnuł teorię o istnieniu
samospełniającego się proroctwa, [które występuje]
gdy umysł dąży do dokonania się czegoś w
rzeczywistości. Pod ten pomysł możnaby podciągnąć
wiele przypadków prekognicji - jest to tylko prosta
odmiana możliwego mechanizmu związanego z
astrologią. Jednakże jest on daleki od pełnego
zrozumienia naszej zdolności oddziaływania na
przyszłość.
I Ching
Z przepowiadaniem są pewne problemy. I narastają,
gdy przyjrzymy się pokrewnej dyscyplinie, dywinacji.
Typową dywinacją jest starożytny chiński system I
Ching, który został opracowany najprawdopodobniej
przez władcę Fu Shi, lecz aż do czasów współczesnych
był w naszym kręgu całkowicie nieznany.
W tym systemie, będącym odnóżem taoizmu, nie
istnieje przeszłość, teraźniejszość ani przyszłość.
Jest tylko energia życiowa, ch'i, i jej przeciwne siły
tworzenia i niszczenia, yin i yang. Przeglądając
"Księgę zmian", przepowiadający może trzy razy
rzucić 50 patyków krwawnika lub trzy monety.
Ścieżka, którą tworzą upadające patyki, tworzy tak
zwane "heksagramy", składające się z brył i
przerywanych linii. Rezultat jest widoczny jako
wskazówka, jak powinieneś dalej poprowadzić swoje
życie.
Tarot
Innym systemem jest Tarot, którego nazwa wzięła się
z włoskiego określenia "tarochi" oznaczającego atuty.
Jest to plik składający się z dwóch talii kart, Tarot
składa się z Wielkich Arkana, czyli 22 kart
symbolizujących śmierć, mądrość itd, oraz z Małych
Arkana, czyli 56 kart reprezentujących różdżki,
miecze, puchary i pentagramy (dodatkowo każda talia
zawiera kartę zwaną giermkiem).
Prawdopodobnie Tarot został sprowadzony do Europy
przez Cyganów, najwcześniejsza znana talia Tarota
jest przechowywana w Bibliotece Narodowej w
Paryżu. Współczesna talia została opracowana w 1910
roku przez okultystę Arthura Edwarda Waite.
Według niektórych, ilustracje znajdujące się na
kartach Tarota pochodzą z egipskiej Księgi Tota,
według innych pochodzą one z alfabetu hebrajskiego.
Carl Jung dopatrywał się w tych ilustracjach
archetypowych obrazów pochodzących z ludzkiej
duszy. Jednak wielu amatorów, przekładając karty i
kładąc je wielokrotnie, może otrzymać takie
odpowiedzi, jakie chcą otrzymać.
Zbieg okoliczności
W jakim stopniu możliwe jest, aby przypadkowe
ułożenie się patyków/monet lub kart doprowadziło do
rzeczywistego poznania przyszłości? Czy jakiś, na
przykład, "sukces" mógłby być tylko wynikiem zbiegu
okoliczności?
Słownik oksfordzki definiuje zbieg okoliczności jako
"godny uwagi zbieg wydarzeń nie mających
oczywistego związku przyczynowego". Przypomina mi
to Teorię Chaosu. Czy może to oznaczać np, że nasza
interpretacja jest zbyt redukcjonistyczna, żebyśmy
mogli zrozumieć przyczynę [zbiegu okoliczności]?
Prawdopodobieństwo
Czy zbieg okoliczności może być odgałęzieniem
prawdopodobieństwa z przewidywalnością prowadzącą
do porządku? Na przykład kiedy przeprowadzono
badanie mające na celu zliczenie liczby pogryzień
przez psy w Nowym Jorku, wówczas każde ukąszenie
okazywało się być przypadkowe, ale roczna statystyka
ukąszeń z roku na rok prawie się nie zmieniała.
Jeśli weźmiemy radioaktywny izotop, to rozpad jego
cząsteczek jest całkowicie nieprzewidywalny, jednak
izotop ma określony czas połowicznego rozpadu.
Nawet fizycy, tacy jak Paul Dirac, mogliby stwierdzić,
że istnieje tylko jedno słowo zdolne do określenia
unikalnej równowagi, która doprowadziła do powstania
wszechświata i życia. Zbieg okoliczności.
Jednak Carl Jung również był zafascynowany
zbiegami okoliczności, gdy rozwijał swoją teorię
synchroniczności, w której argumentował, że zbiegi
okoliczności bywają tak zadziwiające, że być może
umysł odgrywa w nich jakąś rolę, wpływając na
otoczenie tak, że ma miejsce zbieg wydarzeń.
Klątwa
Istnieje wiele znanych klątw, począwszy od wydarzeń,
które nastąpiły po odkryciu grobowca Tutenhamona,
do tych związanych z Voodoo. Można w nich
zaobserwować określony "mechanizm"
socjopsychologiczny.
Zastanów się, w jaki sposób ludzie zaangażowani przy
wykopaliskach w Egipcie mogą czuć się coraz bardziej
dotknięci przez klątwę. Racjonalnie niewątpliwie
powinni to uczucie zignorować, jednak czy ich
podświadomy umysł może wywołać jakieś skutki?
Jeśli tak, to można wówczas zaobserwować, jak
wzrasta prawdopodobieństwo, powodując
synchronistyczne działanie mogące doprowadzić do
wypadku lub mogące wywrzeć wpływ na czyjeś
zdrowie. Mógłbym argumentować, drogi czytelniku, że
tak jak w przypadku Titanica i praktyk
dywinacyjnych, może zostać stworzona pewna kultura,
w której umysł mógłby doprowadzić cię do twojego
własnego przeznaczenia [chodzi tu o wpływ umysłu na
wydarzenia - dop. Ivellios].
Od wieków taka moc była umieszczana w kręgu
oddziaływania "zła" i nazywana "urokiem".
Podejrzewam, że "wiara" w jego moc może
spowodować, że sprowadzisz "urok" na siebie.
Anthony North Tłumaczenie i opracowanie: Ivellios