Seria: Ocena ofert

Andrzela Gawrońska-Baran

Klaudyna Saja-Żwirkowska

B I B L I O T E K A

ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

§

§

RAŻĄCO NISKA CENA

PO NOWELIZACJI

USTAWY PZP

978-83-269-3968-6

UOX 21

Cena 47,52 zł netto

49,90 zł brutto

Andrzela Gawrońska-Baran

Radca prawny, wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych

w latach 2007–2008, obecnie kieruje departamentem za-

mówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej, dok-

tor nauk prawnych z kilkunastoletnim do świad czeniem

w dziedzinie zamówień publicznych, specjalizujący się rów-

nież w kwestiach legislacyjnych. Autorka licznych profe-

sjonalnych publikacji poświęconych problematyce zamó-

wień publicznych.

Klaudyna Saja-Żwirkowska

Prawnik specjalizujący się w prawie zamówień publicznych.

Redaktor naczelna publikacji z zakresu zamówień pub-

licznych: „Zamówienia publiczne w orzecznictwie” oraz

„Vademecum zamówień publicznych”. Autorka omówieni

wyroków Krajowej Izby Odwoławczej oraz licznych arty-

kułów poświęconych problematyce zamówień publiczny ch.

B I B L I O T E K A

ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

§

§

Oc

ena of

ert

: R

aż

ąc

o nisk

a c

ena po no

w

eliz
acji ust

awy P

zp

UOX21 okladka.indd 1

15.05.2015 10:54

Andrzela Gawrońska-Baran

Klaudyna Saja-Żwirkowska

RAŻĄCO

NISKA CENA

PO NOWELIZACJI

USTAWY PZP

UOX21.indd 1

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Autorzy:

Andrzela Gawrońska-Baran (str. 7-16)

Agata Hryc-Ląd (str. 17)

Klaudyna Saja-Żwirkowska (str. 50-62)
Redaktor prowadzący:

Klaudyna Saja-Żwirkowska
Wydawca:

Katarzyna Czech
Korekta:

Zespół
Projekt okładki:

Piotr Fedorczyk
ISBN: 978-83-269-3968-6
Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2015

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa

tel. [phone], faks 22 617 60 10

e-mail: [e-mail]
Skład i łamanie: Dariusz Ziach
Druk: Miller
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian i skrótów w nadesłanych artyku-

łach i ich tytułach. Artykułów ani jakichkolwiek innych materiałów niezamówionych

Redakcja nie zwraca.
Wszelkie prawa do niniejszej publikacji, w tym do jej tytułu oraz do treści zawartych

w zamieszczonych w niej artykułach, podlegają ochronie prawnej przewidzianej w szcze-

gólności prawem autorskim. Ich przedruk oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody

Redakcji są zabronione. Zakaz ten nie dotyczy cytowania ww. materiałów w granicach

dozwolonego użytku, z powołaniem się na źródło.
Wszelkie materiały zawarte w niniejszej publikacji mają charakter wyłącznie populary-

zacyjno-informacyjny i nie mogą być traktowane w sposób prawnie wiążący pomiędzy

Czytelnikiem a Wydawcą lub Redakcją.
Redakcja dokłada wszelkich starań, aby informacje i dane zamieszczone w tych materia-

łach były poprawne merytorycznie i aktualne, jednakże informacje te nie mają charakteru

porady czy opinii prawnej, jako że Wydawca ani Redakcja nie świadczą żadnych usług

prawnych.
Nie mogą być one również traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów

państwowych. Zastosowanie tych informacji w konkretnym przypadku może wymagać

dodatkowych, pogłębionych konsultacji lub opinii prawnej.
Wobec powyższego Wydawca, Redakcja, redaktorzy ani autorzy ww. materiałów nie

ponoszą odpowiedzialności prawnej w szczególności za skutki zastosowania się lub

wykorzystania w jakikolwiek sposób informacji zawartych w tych materiałach.

UOX21.indd 2

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Rażąco niska cena

Wiedza i Praktyka

3

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Rażąco niska cena po nowelizacji ustawy Pzp . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Nowy mechanizm badania rażąco niskiej ceny . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Ustawa wskazuje, kiedy trzeba wezwać wykonawcę . . . . . . . . . . . 8
Trzeba uwzględnić minimalne wynagrodzenie . . . . . . . . . . . . . . . 13
Wyjaśnienia muszą dać pewność zamawiającemu . . . . . . . . . . . . 14

Wykonawca musi udowodnić, że właściwie skalkulował ofertę . . . 15

Rażąco niska cena w pytaniach i odpowiedziach . . . . . . . . . . . . . . . 18

Najpierw wezwanie do wyjaśnienia ceny, a potem

do uzupełnienia dokumentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Zamawiający zawsze ma prawo zażądać od wykonawcy

informacji o kosztach pracy wkalkulowanych w cenę oferty. . . . . . . . . 19
Zamawiający musi porównać cenę oferty ze średnią wartością

innych ofert i szacunkową kwotą zamówienia . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Zamawiający musi odrzucić ofertę wykonawcy,

który nie złożył wyjaśnień co do rażąco niskiej ceny . . . . . . . . . . . 25
Brak wystarczających wyjaśnień na temat rażąco niskiej ceny

powoduje odrzucenie oferty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Zamawiający bada rażąco niską cenę dopiero

po poprawieniu oczywistych omyłek rachunkowych . . . . . . . . . . . 28
Zamawiający może kilkakrotnie zażądać wyjaśnień

na temat podejrzenia rażąco niskiej ceny oferty. . . . . . . . . . . . . . . . 31
To zamawiający decyduje o formie wyjaśnie, że cena nie jest

rażąco niska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Samo podejrzenie wystąpienia rażąco niskiej ceny

nie może skutkować automatycznie odrzuceniem oferty . . . . . . . . . 36

UOX21.indd 3

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Rażąco niska cena

4

Wiedza i Praktyka

Zamawiający może odrzucić ofertę, jeśli nie otrzyma

od wykonawcy wyjaśnień na temat rażąco niskiej ceny . . . . . . . . . 38
Ekspertyza biegłego może być dowodem na potwierdzenie,

że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Dowodem w wyjaśnianiach może być dokument potwierdzający

nabycie towarów po określonych cenach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Wyjaśnienia co do rażąco niskiej ceny powinny zawierać

dowody wskazujące co wpłynęło na wysokość ceny . . . . . . . . . . . . 43
Aby wezwać wykonawcę do wyjaśnień, wystarczy, że cena oferty

będzie niższa o 30% od wartości zamówienia . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Zamawiający ma obowiązek wezwać wykonawcę

do wyjaśnień elementów ceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Rażąco niska cena w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej . . . . 50

Wykonawca musi wiedzieć, jakie elementy ceny budzą

wątpliwości zamawiającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
KIO wskazuje, kiedy należy wezwać wykonawcę do wyjaśnień

ceny oferty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Wezwanie do wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających

wpływ na wysokość ceny – wzór dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

UOX21.indd 4

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Rażąco niska cena

Wiedza i Praktyka

5

Wstęp

Przed 19 października 2014 r. ustawa Pzp nie definiowała,

co należy rozumieć przez rażąco niską cenę i nie określała,

jakimi kryteriami należało się kierować, aby ustalić, czy

dana oferta faktycznie zawiera rażąco niską cenę. Brak

było wytycznych, w jakich przypadkach zamawiający

powinien wszczynać procedurę wyjaśniającą i wzywać

wykonawcę do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów

oferty mających wpływ na wysokość ceny. Nowelizacja

ustawy Pzp uchwalona 29 sierpnia 2014 r. (Dz.U. z 2014 r.

poz. 1232) dała zamawiającym praktyczne narzędzie –

wyznacznik tego, kiedy należy wezwać wykonawcę do

składania wyjaśnień.

Jednak uznaniowość w zakresie wzywania do składania

przez wykonawców stosownych wyjaśnień została utrzy-

mana, ponieważ punktem wyjścia dla dalszych działań

każdorazowo jest ocena przez zamawiającego, czy cena

nie wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu

zamówienia i czy budzi wątpliwości co do możliwości

wykonania przedmiotu zamówienia.

Jednak dopiero praktyka pokazała, z jakimi trudnościami

odnośnie do zagadnienia rażąco niskiej ceny po noweli-

zacji przepisu art. 90 ustawy Pzp najczęściej spotykają się

uczestnicy postępowań o zamówienia publiczne. W publi-

kacji prezentujemy szczegółowe omówienie problematyki

rażąco niskiej ceny, odpowiedzi ekspertów na pytania za-

mawiających i wykonawców oraz najnowsze orzecznictwo

Krajowej Izby Odwoławczej.

Z poważaniem

Klaudyna Saja-Żwirkowska

redaktor prowadząca

UOX21.indd 5

15.05.2015 11:17

Kup książkę

UOX21.indd 6

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Rażąco niska cena

Wiedza i Praktyka

7

Nowy mechanizm badania rażąco niskiej ceny

Znowelizowany art. 90 ust. 1 ma zapewnić zamawiają-

cemu sprawny oraz przejrzysty mechanizm badania ofert

dotkniętych niepewnością rażąco niskiej ceny. Wszczęcie

procedury wyjaśniającej służy wyeliminowaniu podejrzenia

rażąco niskiej ceny zaproponowanej przez wykonawcę.

Nadal obowiązuje reguła dotycząca potrzeby każdora-

zowej oceny przez zamawiającego podstawy do żądania

wyjaśnień w celu wyeliminowania podejrzenia rażąco

niskiej ceny. Może to być zarówno wynik własnej analizy

zamawiającego, jak i argumentacji przedstawionej przez

innego (konkurencyjnego) wykonawcę.

W świetle znowelizowanego przepisu zamawiający ma

w związku z tym obowiązek dokonać kilku czynności.

Musi przede wszystkim ocenić, czy cena oferty wydaje

się (a więc nie ma pewności, choć jest to wielce prawdo-

podobne) rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamó-

wienia i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania

przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określo-

nymi przez zamawiającego lub wynikającymi z przepisów

odrębnych.

Zamawiający ustalił wartość zamówienia w wyso-

kości 38.070.556 zł. Konsorcjum, którego oferta

okazała się najkorzystniejsza, wyceniło wykonanie

przedmiotu zamówienia na kwotę 35.295.699 zł.

Wykonawca zajmujący drugą pozycję po ocenie

ofert złożył ofertę z ceną 42.060.242 zł. Według

P

r z y k ł a d

Rażąco niska cena po nowelizacji

ustawy Pzp

UOX21.indd 7

15.05.2015 11:17

Kup książkę

Rażąco niska cena

8

Wiedza i Praktyka

niego cena konsorcjum była rażąco niska – była

o ok. 8% niższa w stosunku do wartości zamówienia.

Zauważył, że różnica w stosunku do drugiej w ran-

kingu ceny oferty, tj. jego oferty, wynosi ok. 19%,

zaś w stosunku do trzeciej ok. 20%. Nie skorzy-

stał jednakże z możliwości wniesienia odwołania,

a jedynie poinformował zamawiającego pisemnie

o swoich wątpliwościach. W ocenie zamawiającego

ceny ofert nie odbiegały w zasadniczy sposób od

wartości zamówienia. Tej wielkości różnice cenowe

stanowiły naturalny przejaw mechanizmu rynko-

wej konkurencji i nie uzasadniały zwrócenia się do

wykonawców o wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1

ustawy Pzp.

Ustawa wskazuje, kiedy trzeba wezwać wykonawcę

Podejrzenie rażąco niskiej ceny powinno pojawić się po-

nadto zawsze u zamawiającego – na co wprost wskazuje

znowelizowany art. 90 ust. 1 ustawy Pzp – w szczególności,

gdy cena jest niższa o 30% od:

●

wartości zamówienia (całkowitego szacunkowego

wynagrodzenia wykonawcy bez podatku od towarów

i usług) lub

●

średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.

Określono zatem wprost w ustawie Pzp różnicę poziomu

wobec średniej arytmetycznej cen ofert wykonawców

oraz różnicę pomiędzy wartością szacunkową zamówie-

nia a ceną oferty, od której przekroczenia trzeba mieć

podejrzenie ceny rażąco niskiej. Użyty w przepisie wy-

raz „lub” oznacza, że wystarczy zaistnienie jednej z tych

okoliczności, aby niezbędne było uruchomienie wezwania

do wykonawcy.

UOX21.indd 8

15.05.2015 11:17

Kup książkę