„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Elżbieta Wiśnios

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Leszek Świdziński
mgr inż. Jerzy Kryszeń

Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Elżbieta Wiśnios





Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 311[25].Z5.01,

„Organizacja procesów wytwarzania obuwia”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik obuwnik.
















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia
5.1.

Proces produkcji obuwia i jego składniki
5.1.1.

Ć

wiczenia

5.2.

Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego
5.2.1.

Ć

wiczenia

11
11
11
14
14

5.3.

Rytmiczność produkcji

17

5.3.1.

Ć

wiczenia

17

5.4.

Tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia

19

5.4.1. Ćwiczenia

19

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

7.

Literatura

21
30

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby
bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

ć

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia oraz

ś

rodkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[25].Z5

Organizacja i obsługa procesów

produkcyjnych

311[25].Z5.04

Zarządzanie jakością

311[25].Z5.03

Planowanie i rozliczanie produkcji

311[25].Z5.01

Organizacja procesów wytwarzania

obuwia

311[25].Z5.02

Normowanie zużycia materiałów

i czasu pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznawać formy i elementy konstrukcyjne obuwia,

–

charakteryzować typy i rodzaje obuwia,

–

stosować zasady oznaczania wielkości elementów obuwia,

–

dobierać kopyta obuwnicze,

–

rozpoznawać, charakteryzować i klasyfikować materiały obuwnicze,

–

rozpoznawać i charakteryzować wady materiałów obuwniczych,

–

oceniać jakość materiałów obuwniczych,

–

określać wpływ wad materiałowych na wskaźniki ekonomiczne i jakość obuwia,

–

dobierać materiały do typu i przeznaczenia obuwia,

–

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną,

–

klasyfikować i dobierać maszyny i urządzenia produkcyjne,

–

wycinać elementy cholewek i spodów obuwia z materiałów płaskich,

–

poddawać wycięte elementy procesom obróbczym i montażowym,

–

wytwarzać elementy obuwia z gumy i tworzyw sztucznych,

–

stosować techniki łączenia elementów obuwia,

–

wytwarzać cholewki do obuwia,

–

ć

wiekować, montować i wykończać obuwie,

–

stosować zasady projektowania i konstruowania obuwia,

–

projektować wierzchy i spody obuwia,

–

przestrzegać przepisy BHP i ochrony przeciwpożarowej,

–

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować podstawowe i pomocnicze procesy wytwarzania obuwia,

–

określić różnice między procesem produkcyjnym i technologicznym,

–

scharakteryzować procesy pracy oraz określić ich wpływ na organizację produkcji obuwia,

–

scharakteryzować przedmioty pracy oraz zmiany zachodzące w procesie technologicznym,

–

określić środki pracy niezbędne w procesie produkcji obuwia,

–

dokonać podziału procesu produkcji na operacje i fazy technologiczne,

–

określić podstawowe typy produkcji oraz ich wpływ na organizację procesów wytwórczych,

–

scharakteryzować cykl produkcji obuwia oraz określić czynniki wpływające na czas jego
trwania,

–

zastosować metody pomiaru okresu cyklu produkcyjnego,

–

wyznaczyć długość cyklu produkcji obuwia,

–

scharakteryzować czynniki rytmiczności produkcji,

–

określić wskaźnik rytmu produkcji i obliczyć jego wielkość dla stanowisk pracy,

–

scharakteryzować tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

...........................................................................

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01

Temat: Proces produkcji obuwia i jego składniki.

Cel ogólny: charakteryzowanie procesu produkcji w fazie montażu obuwia systemem klejonym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojecie procesu produkcyjnego,

−

scharakteryzować proces produkcyjny i jego składniki,

−

określić różnice między procesem technologicznym i produkcyjnym,

−

scharakteryzować przedmioty pracy i środki pracy w fazie montażu obuwia systemem
klejonym,

−

wyjaśnić pojęcia: faza technologiczna, operacja, zabieg, czynność, ruch roboczy

−

rozpoznać operacje technologiczne zachodzące w fazie montażu obuwia systemem
klejonym,

−

wykonać schemat podziału procesu technologicznego montażu obuwia klejonego na
przykładzie modelu obuwia i dokumentacji techniczno-technologicznej oraz zaprezentować
efekty swojej pracy.

Metody nauczania:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 4–5 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące podział procesu produkcji obuwia,

−

schematy ilustrujące przekroje poprzeczne i podłużne obuwia klejonego,

−

krótki film (płyta DVD lub taśma video)przedstawiający montaż obuwia klejonego
w zakładzie produkcyjnym,

−

magnetowid, telewizor,

−

model obuwia,

−

dokumentacja technologiczna i techniczna dotycząca wybranego modelu obuwia,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne (sprawdzenie listy obecności i gotowości do zajęć).

2.

Podanie tematu, omówienie celu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

3.

Wprowadzenie do tematu.

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących
organizacji pracy w zakładzie obuwniczym. Nauczyciel po wykładzie zadaje pytanie: Jakie
piony i komórki funkcjonalne występują w przedsiębiorstwie obuwniczym?

−

uczniowie na zasadzie „burzy mózgu” udzielają różnych odpowiedzi, które zapisują na
tablicy. Nauczyciel ocenia i weryfikuje odpowiedzi,

−

nauczyciel objaśnia pojęcia dotyczące procesu produkcyjnego i technologicznego,

−

nauczyciel prezentuje plansze i wyświetla krótki film. Prezentowane przez nauczyciela
materiały zawierają liczne informacje z zakresu organizacji procesu produkcji, takie jak:
faza technologiczna, operacja, zabiegi, czynności i ruchy robocze. Po prezentacji nauczyciel
zadaje pytanie: Jaką rolę spełniają poszczególne składniki procesu produkcyjnego podczas
montażu obuwia klejonego?

−

nauczyciel typuje do odpowiedzi ucznia. Uczeń udziela odpowiedzi, którą weryfikuje
nauczyciel. Po wprowadzeniu do tematu nauczyciel przydziela zadania poszczególnym
grupom uczniów.

4.

Realizacja tematu:

−

nauczyciel przypomina cel ćwiczenia i omawia jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

uczniowie dokonują analizy procesu produkcyjnego w fazie montażu obuwia klejonego,

−

uczniowie na podstawie analizy otrzymanego modelu i dokumentacji dokonują podziału
procesu technologicznego na operacje i ewentualne zabiegi i czynności przy
skomplikowanych operacja technologicznych (np. dotyczących ćwiekowania, stabilizacji
czy też prasowania podeszew itp.),

−

uczniowie dyskutują podczas rozpoznawania procesu technologicznego na podstawie
otrzymanego modelu i dokumentacji,

−

uczniowie rysują schemat podziału procesu technologicznego i uzasadniają wybór części
składowych procesu technologicznego dla otrzymanego modelu obuwia,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek,

−

uczniowie opisują wykonane schematy, zapisują uwagi i wnioski wynikające z realizacji
ć

wiczenia.

5.

Po wykonaniu zadań wybrany uczeń z grupy prezentuje wykonaną pracę określając podział
i składniki procesu technologicznego występujące przy montażu obuwia systemem
klejonym.

6.

Nauczyciel sprawdza zgodność wykonanej pracy według przyjętych założeń.

7.

Uczniowie pozostałych zespołów oceniają jakość wykonanej pracy.

8.

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Odszukaj w czasopismach fachowych lub w Internecie informacje dotyczące organizacji

procesu wytwarzania obuwia klejonego w fazie montażu i napisz notatkę z przestudiowanych
materiałów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

...........................................................................

Modułowy program nauczania: Technik obuwnik 311[25]
Moduł:

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5

Jednostka modułowa:

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01

Temat: Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego.

Cel ogólny: zastosowanie metod pomiaru długości cyklu technologicznego w zależności od

systemów przebiegu produkcji.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować cykl produkcji obuwia i jego składniki,

−

rozpoznać stosowane systemy przekazywania przedmiotów pracy,

−

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie szeregowym,

−

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie równoległym,

−

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie szeregowo-równoległym,

−

zaprezentować wyniki obliczeń,

−

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Metody nauczania:

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące metody pomiaru długości cyklu technologicznego,

−

zestaw danych wyjściowych do obliczeń, zawierający wykaz i czas wykonania operacji
technologicznych, wielkość partii produkcyjnej, ilość detali poddawanych obróbce na
kolejnych stanowiskach roboczych, ilość stanowisk roboczych przewidzianych do
wykonania operacji, wielkość partii transportowej, zwanej także partią przesyłową.

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2–3 osobowych.

Czas: godzina dydaktyczna.

Zadania dla ucznia:

Oblicz długość cyklu technologicznego wytwarzania obuwia w określonej przez nauczyciela

fazie technologicznej dla różnych systemów przepływu przedmiotów pracy.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.

3.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczeń praktycznych.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie są systemy przepływu przedmiotów pracy (elementów, półproduktów, wyrobów)
w procesie produkcyjnym?

2.

Jakie czynniki decydują o doborze systemu przebiegu produkcji?

3.

Czym charakteryzuje się system szeregowy i w jakich okolicznościach zaleca się jego
stosowanie?

4.

Czym charakteryzuje się system równoległy i w jakich okolicznościach zaleca się jego
stosowanie?

5.

Czym charakteryzuje się system szeregowo-równoległy i w jakich okolicznościach zaleca
się jego stosowanie?

6.

Jakiego typu przedsięwzięcia organizacyjno-techniczne mogą wpłynąć na skrócenie cyklu
technologicznego wyrobu (półproduktu)?

Faza II. Planowanie
1.

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie szeregowym?

2.

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie równoległym?

3.

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie szeregowo-równoległym?

4.

Który ze stosowanych systemów jest najkorzystniejszy ze względu na czas trwania cyklu
technologicznego i jakie są zalety i wady stosowanych systemów?

Faza III. Ustalenie
1.

Uczniowie pracują w zespołach i charakteryzują systemy przepływu przedmiotów pracy
w procesie produkcyjnym określonej fazy technologicznej.

2.

Uczniowie dyskutują i ustalają wzory obliczeń długości cyklu technologicznego.

3.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność przyjętych założeń do obliczeń
i zapisanych wzorów matematycznych.

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie zapisują (porządkują) dane do obliczeń,

2.

uczniowie podstawiają dane do zapisanych wzorów matematycznych,

3.

Uczniowie obliczają długość cyklu technologicznego dla różnych systemów przekazywania
przedmiotów pracy.

4.

Uczniowie analizują otrzymane wyniki obliczeń i proponują w dyskusji przedsięwzięcia
organizacyjno-techniczne, które mogą wpłynąć na skrócenie cyklu technologicznego.

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność wykonanych obliczeń i propozycji
skrócenia cyklu technologicznego.

2.

Uczniowie zgłaszają uwagi i wnioski wynikające ze sposobu dokonanych obliczeń.

3.

Uczniowie w zespołach przedkładają nauczycielowi wyniki swojej pracy do oceny.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Proces produkcji obuwia i jego składniki

5.1.1 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj schemat struktury organizacyjnej dla średniej wielkości zakładu produkującego

obuwie męskie w ilości około 800 par dziennie. Zakład wytwarza dla swoich potrzeb
podpodeszwy i podeszwy formowane z PCW metodą wtrysku pośredniego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić piony i komórki funkcjonalne zakładu dostosowane do parametrów zawartych
w zadaniu,

2)

wykonać schemat struktury organizacyjnej,

3)

określić zadania dla komórek funkcjonalnych zakładu,

4)

zaprezentować wykonaną pracę,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące różne struktury zakładów produkcyjnych,

−

księgi służb zakładów obuwniczych,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dokonaj podziału procesu wytwarzania obuwia na fazy technologiczne. Ze wskazanej przez

nauczyciela fazy wybierz trzy operacje, scharakteryzuj je i podziel na zabiegi, czynności i ruchy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić nazwy faz technologicznych typowych dla zakładu produkującego obuwie we
wszystkich jego fazach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

2)

wybrać ze wskazanej przez nauczyciela fazy technologicznej trzy charakterystyczne dla tej
fazy operacje i krótko je scharakteryzować,

3)

podzielić wybrane operacje na zbiegi, czynności i ruchy,

4)

zaprezentować efekty swojej pracy,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące podział procesu produkcji obuwia wytwarzanego różnymi systemami,

−

dokumentacje technologiczne wytwarzania obuwia różnych typów,

−

instrukcje wykonania operacji wytwarzania obuwia we wszystkich fazach technologicznych,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wykonaj schemat ideowy rozmieszczenia stanowisk roboczych przy ćwiekowaniu obuwia

w gniazdach przedmiotowych, montowanego systemem klejonym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

sprecyzować założenia wstępne informujące jakiego typu obuwie i na jakich maszynach
będzie ćwiekowane,

2)

sporządzić wykaz maszyn i urządzeń,

3)

określić operacje poprzedzające ćwiekowanie (przygotowawcze) oraz operacje dotyczące
ć

wiekowania właściwego i operacje kończące proces ćwiekowania,

4)

sporządzić schemat ideowy rozmieszczenia środków pracy, oznaczając kolejne stanowiska
robocze i rodzaj zainstalowanego wyposażenia,

5)

wskazać wady i zalety organizacji produkcji w gniazdach przedmiotowych,

6)

zaprezentować efekty wykonanej pracy,

7)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze poglądowe ilustrujące rozmieszczenie stanowisk roboczych w gniazdach
przedmiotowych,

−

prospekty maszyn i urządzeń obuwniczych stosowanych w oddziałach montażu obuwia
systemem klejonym,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

−

przybory piśmiennicze, ołówki, gumki,

−

linia z podziałką milimetrową,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Długość cyklu produkcyjnego jest często wyrażana za pomocą wzoru T

op

= t

pz

+ t

ok

+ t

ot

+ t

t +

+ t

pmo

+ t

s

. Przyporządkuj nazwy oznaczonym we wzorze symbolom.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wymienić czynniki determinujące długość cyklu produkcyjnego,

2)

przyporządkować nazwy wymienionych czynników symbolom oznaczonym we wzorze,

3)

zweryfikować otrzymany tekst i w razie potrzeby dokonać stosownych korekt,

4)

zaprezentować efekty swojej pracy,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące przebieg cyklu produkcyjnego w czasie w wyrazie analitycznym
i graficznym,

–

plansze ilustrujące wykaz i charakterystykę elementów składowych cyklu produkcyjnego,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Przez analogię długości cyklu produkcyjnego obuwia montowanego systemem klejonym

opisanym w Poradniku dla ucznia w rozdziale 4.2.1.3. określ długość cyklu produkcyjnego
obuwia klejonego, przy założeniu, że zakład nie wytwarza elementów spodowych i cholewek,
kupuje je na rynku (jak kleje, teksy, woski itp.).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dokonać analizy długości cyklu produkcji obuwia klejonego opisanego w poradniku dla
ucznia,

2)

wskazać nazwy faz, które nie będą występowały w nowej strukturze organizacyjnej procesu
produkcyjnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

3)

obliczyć długość cyklu technologicznego w nowych realiach zakładu,

4)

zaprezentować efekty swojej pracy,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące schematy przebiegu cyklu produkcji obuwia dla różnych form
i systemów wytwarzania obuwia,

–

instrukcje technologiczne określające wykonanie operacji w podstawowych fazach
procesów produkcji obuwia,

–

normy zużycia czasu na wykonanie typowych operacji technologicznych,

–

materiały piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Oblicz długość cyklu technologicznego przy produkcji 800 par zakładek w systemie

szeregowym, równoległym i szeregowo-równoległym. W cyklu produkcyjnym wykonuje się
6 operacji, których czas wykonania dla 100 par w godzinach wynosi: t

1

= 0,14 , t

2

= 0,11 ,

t

3

= 0,10 , t

4

= 0,48 , t

5

= 0,13 , t

6

= 0,09 . Każdą operację wykonuje odrębne stanowisko robocze

a ilość par poddawanych równocześnie obróbce na każdym stanowisku roboczym jest stała
i równa się 1. Partia transportowa wynosi 100 par. Zaproponuj rozwiązania umożliwiające
skrócenie cyklu produkcyjnego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapisać wzory matematyczne do obliczania długości cyklu technologicznego w różnych
systemach przebiegu procesu,

2)

obliczyć sumę czasów potrzebnych do wykonania 1 pary,

3)

oznaczyć operację wymagającą najdłuższego (maksymalnego) czasu wykonania,

4)

oznaczyć najkrótsze czasy wykonania odnoszące się do dwóch kolejnych operacji i obliczyć
ich sumę,

5)

podstawić dane zawarte w ćwiczeniu i obliczone wartości do wzorów,

6)

obliczyć długość cyklu produkcyjnego w systemie szeregowym, równoległym i szeregowo-
równoległym,

7)

dokonać analizy przeprowadzonych obliczeń i otrzymanych wyników i na jej podstawie
wskazać najprostsze działania umożliwiające skrócenie cyklu produkcyjnego w systemie
równoległym i szeregowo-równoległym,

8)

zaprezentować efekty swojej pracy,

9)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące zasady obliczania długości cyklu technologicznego w ujęciu
matematycznym i graficznym,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Rytmiczność produkcji

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dyspozycyjny fundusz czasu pracy w dniu roboczym po odliczeniu przerw na odpoczynek

i potrzeby naturalne wynosi 450 minut. Oblicz rytm produkcji przy montażu partii obuwia
w ilości 800 par (plan dzienny). Wynik podaj w sekundach.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić parametry wyznaczające średni rytm produkcji,

2)

zapisać wzór wyrażający wskaźnik rytmiczności,

3)

podstawić dane z zadania do wzoru, przekształcając minuty na sekundy,

4)

zaprezentować wyniki dokonanych obliczeń,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące zasady wyznaczania wskaźników rytmiczności produkcji,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Znając takt roboczy R

r

, który wynosi 0,03 godziny i czas potrzebny na zaćwiekowanie

1 pary, t = 5,4 minuty oblicz ilość stanowisk roboczych potrzebnych do utrzymania rytmiczności
produkcji na stanowisku roboczym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić parametry determinujące ilość stanowisk roboczych przy wykonywaniu operacji,
która pozwala na utrzymanie rytmiczności pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

2)

zapisać wzór do obliczenia ilości stanowisk roboczych niezbędnych do utrzymania
rytmiczności przy wykonywaniu określonych operacji,

3)

podstawić dane do wzoru, przekształcając godziny na minuty,

4)

obliczyć ilość stanowisk roboczych, na których będzie ćwiekowane obuwie,

5)

zaprezentować wyniki obliczeń,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze ilustrujące zasady wyznaczania wskaźników rytmiczności produkcji,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia

5.4.1. Materiał nauczania

Ćwiczenie 1

Spośród tradycyjnych systemów organizacji produkcji wybierz najkorzystniejszy dla

produkcji podeszew wytwarzanych z tuniskóru do obuwia damskiego w ilości 3000 par w ciągu
8 godzin.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć krótki film, przezrocza i plansze ilustrujące różne systemy organizacji procesu
produkcyjnego,

2)

dobrać maszyny i urządzenia służące do realizacji procesu,

3)

wymienić i scharakteryzować operacje technologiczne, które będą wykonywane przy
produkcji podeszew,

4)

określić w oparciu o normatywy zużycia czasu i dzienną produkcję ilość i wyposażenie
stanowisk roboczych,

5)

dobrać system organizacji i uzasadnić jego wybór,

6)

wykonać schemat ideowy rozmieszczenia i wyposażenia stanowisk roboczych według
przyjętego systemu,

7)

zaprezentować wyniki swojej pracy,

8)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze, przezrocza i filmy ilustrujące różne systemy organizacji procesów produkcji
stosowane w zakładach obuwniczych,

–

instrukcje wykonania operacji technologicznych przy produkcji podeszew z materiałów
płaskich,

–

prospekty maszyn i rządzeń stosowanych w procesie wytwarzania podeszew z tuniskóru,

–

kalkulator,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4, gładki i milimetrowy,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj organizację i wyposażenie gniazda przedmiotowego do montażu obuwia

klejonego z cholewką skórzaną na spodach formowanych z poliuretanu wytwarzanego w ilości
600 par w czasie 8 godzin w systemie RINK. Dobierz maszyny i urządzenia. Oblicz ilość
stanowisk roboczych. Narysuj schemat ideowy rozmieszczenia i wyposażenia stanowisk
roboczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał
nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć filmy, przezrocza i plansze ilustrujące sposoby rozmieszczenia środków pracy
w systemie RINK,

2)

dokonać analizy otrzymanej dokumentacji montażu obuwia klejonego,

3)

sporządzić wykaz operacji technologicznych w kolejności ich wykonywania,

4)

dobrać maszyny i urządzenia,

5)

ustalić ilość i wyposażenie stanowisk roboczych w oparciu o dostępne normatywy czasu
pracy,

6)

sporządzić ideowy schemat rozmieszczenia stanowisk roboczych w systemie RINK,

7)

zaprezentować efekty swojej pracy,

8)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plansze, przezrocza i filmy ilustrujące różne systemy organizacji procesów produkcji
stosowane w zakładach obuwniczych,

–

instrukcje wykonania operacji technologicznych przy montażu obuwia systemem klejonym,

–

prospekty maszyn i rządzeń stosowanych w procesie montażu obuwia klejonego,

–

kalkulator,

–

przybory piśmiennicze,

–

papier formatu A4, gładki i milimetrowy,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Organizacja procesów
wytwarzania obuwia”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ,10 , 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,
–

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. a, 6. a, 7. c, 8. d, 9. c, 10. b, 11. a, 12. a,

13. b, 14. c, 15. c, 16. d, 17. a, 18. a, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Wskazać zmiany zachodzące w podziale procesu
produkcji na fazy

B

P

c

2.

Rozróżnić

struktury

organizacyjne

zakładów

obuwia

B

P

b

3.

Wskazać kryteria wyboru struktury organizacyjnej
procesu wytwarzania obuwia

B

P

a

4.

Rozróżnić pojęcia dotyczące procesu produkcji
obuwia

B

P

d

5.

Rozróżnić

pojęcia

związane

ze

sposobami

rozmieszczenia stanowisk roboczych

B

P

a

6.

Zdefiniować proces produkcyjny

A

P

a

7.

Zdefiniować proces technologiczny

A

P

c

8.

Nazwać etapy operacji technologicznej

A

P

d

9.

Rozróżnić stanowiska robocze

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

10.

Rozróżnić typy produkcji stosowane w przemyśle
obuwniczym

B

P

b

11.

Rozróżnić formy organizacji produkcji obuwia

B

P

a

12.

Rozróżnić sposoby przekazywania partii między
stanowiskami produkcyjnymi

B

P

a

13.

Określić nazwą czas zużyty na wytwarzanie wyrobu

A

P

b

14.

Nazwać systemy przepływu przedmiotów pracy
między stanowiskami roboczymi

A

P

c

15.

Przeanalizować elementy wzoru matematycznego
określającego długość cyklu produkcyjnego i podać
ich znaczenie

D

PP

c

16.

Obliczyć długość cyklu technologicznego w
systemie równoległym

C

PP

d

17.

Obliczyć długość cyklu technologicznego w
systemie szeregowo-równoległym

C

PP

a

18.

Obliczyć

prędkość

przenośnika

międzyoperacyjnego w fazie montażu obuwia

C

PP

a

19.

Obliczyć rytm (takt) roboczy przy montażu obuwia

C

PP

b

20.

Przeanalizować schemat zamieszczony na rysunku
i określić czego on dotyczy

D

PP

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są
cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od
15 do 20).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi w KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Faza technologiczna w nowych strukturach procesu wytwarzania obuwia, która jest
najczęściej pomijana, to
a)

montaż i wykończenie obuwia.

b)

szycie cholewek.

c)

obróbka elementów spodowych.

d)

rozkrój skór miękkich.

2.

Podstawowy czynnik, jaki decyduje o strukturze przedsiębiorstwa obuwniczego, to
a)

rodzaj przetwarzanych materiałów.

b)

wielkość produkcji.

c)

profil produkcji.

d)

system organizacji procesu produkcyjnego.

3.

Podstawowym kryterium przy wyborze struktury organizacji procesu produkcji obuwia
powinna być
a)

wiedza ekonomiczna i techniczna.

b)

wiedza ekonomiczna.

c)

wiedza techniczna.

d)

umiejętność współpracy z ludźmi.

4.

Obróbka elementów spodowych obuwia to
a)

operacja technologiczna.

b)

zabieg produkcyjny.

c)

czynność produkcyjna.

d)

faza technologiczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.

Zespół stanowisk roboczych ugrupowanych według kolejności procesu produkcyjnego
wykonywanego wyrobu to
a)

linia produkcyjna.

b)

gniazdo przedmiotowe.

c)

gniazdo technologiczne.

d)

potok swobodny.

6.

Proces produkcyjny dzieli się na procesy
a)

technologiczny, transportu, składowania.

b)

podstawowy, pomocniczy, kontrolny.

c)

podstawowy, uboczny, kontroli jakości.

d)

magazynowania, naturalne, transportu.

7.

Proces technologiczny w nowoczesnych zakładach obuwia obejmuje procesy
a)

pracy, transportu, magazynowania.

b)

kontroli jakości, samokontroli, składowania.

c)

pracy, naturalne, kontroli.

d)

pracy, pomocnicze, uboczne.

8.

Etapy, na jakie można podzielić w kolejności operację technologiczną, to
a)

czynności, przejścia, mikroruchy.

b)

czynności, zabiegi, treblinki.

c)

treblinki, zabiegi, czynności.

d)

zabiegi, czynności, ruchy.

9.

Stanowiska robocze, na których wykonywane są różne rodzaje operacji i każda z nich
regularnie, w określonej kolejności powtarza się, są określane jako stanowiska
a)

pomocnicze.

b)

uniwersalne.

c)

robocze specjalizowane.

d)

wysoko specjalizowane.

10.

W przemyśle obuwniczym rozróżnia się następujące typy produkcji
a)

na zamówienie, małoseryjna, średnioseryjna.

b)

jednostkowa, seryjna, masowa.

c)

potokowa, liniowa, gniazdowa.

d)

gniazdowa, seryjna, ciągła.

11.

W procesie produkcji obuwia występują dwie formy organizacji
a)

potokowa, niepotokowa.

b)

zautomatyzowana, niezautomatyzowana.

c)

wymuszona, niewymuszona.

d)

z taktem wymuszonym, z taktem niewymuszonym.

12.

Partie (wyrobów, półproduktów, elementów) bez względu na ich ilość mogą być
przekazywane
a)

w całości, pojedynczymi parami, zespołami par (np. 5, 10, 15, 20 itp.).

b)

pojedynczymi parami lub w całości.

c)

w całości lub zespołach 5 parowych.

d)

pojedynczymi parami, w półparach, w całości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

13.

Czas, który upływa od momentu pobrania materiałów do momentu przekazania
wyprodukowanego z tych materiałów obuwia nazywamy
a)

cyklem wyrobu.

b)

cyklem produkcyjnym.

c)

procesem produkcyjnym.

d)

procesem technologicznym.

14.

Systemy przepływu środków pracy między kolejnymi stanowiskami, to
a)

jednostkowy, seryjny, masowy.

b)

gniazdowy, potokowy, liniowy.

c)

szeregowy, równoległy, szeregowo-równoległy.

d)

gniazdowy-technologiczny, gniazdowy-przedmiotowy, liniowy.

15.

Długość cyklu produkcyjnego można wyrazić ogólną zależnością
T

op

= t

pz

+ t

ok

+ t

t

+ t

pmo

+ t

s

. Symbol t

pz

oznacza

a)

czas trwania procesów przygotowawczych.

b)

czas trwania produkcji zasadniczej.

c)

czas trwania czynności pomocniczej.

d)

czas trwania przerw na odpoczynek.

16.

Jeżeli czas wykonania wszystkich operacji przy obróbce 1 pary podeszew wynosi 11 minut
a najdłuższy czas wykonania pojedynczej operacji wynosi 3 minuty to długość cyklu
technologicznego w systemie równoległym przy produkcji 4 par przekazywanych
pojedynczo wyniesie
a)

44 minuty.

b)

22 minuty.

c)

24 minuty.

d)

20 minut.

17.

Jeżeli czas wykonania wszystkich operacji przy obróbce 1 pary podeszew wynosi 11 minut
a suma czasów operacji krótszych lub równych w każdej kolejnej parze wykonanych
operacji równa się 7 minut to długość cyklu technologicznego w systemie szeregowo-
-równoległym przy produkcji 4 par przekazywanych pojedynczo wyniesie
a)

23 minuty.

b)

44 minuty.

c)

28 minuty.

d)

22 minut.

18.

Jeżeli skok przenośnika transportującego obuwie wynosi 1,5 metra a rytm roboczy (takt
roboczy) przy produkcji wynosi 3 minuty, to prędkość ruchu przenośnika wyrażona
w [cm

.

min.

-1

] wynosi

a)

50.

b)

33.

c)

28.

d)

150.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

19.

Jeżeli czas wykonania operacji wynosi 7,8 minuty, a detale poddawane są obróbce na
2 stanowiskach roboczych, to rytm (takt) roboczy dla analizowanej operacji wyniesie
a)

15,6 min.

b)

3,9 min.

c)

23,4 min.

d)

3,8 min.

20.

Zamieszczony obok na rysunku schemat ilustruje rozmieszczenie stanowisk roboczych
w systemie
a)

KANBAN.

b)

TOYOTA.

c)

RINK.

d)

HAND-ON

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Organizacja procesów wytwarzania obuwia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

TEST 2
Test praktyczny typu „próba pracy” do jednostki modułowej „Organizacja
procesu wytwarzania elementów obuwia” 311[25].Z5.01.

Treść zadania

Zaprojektuj schemat ideowy rozmieszczenia i wyposażenia stanowisk roboczych

w gnieździe przedmiotowym, w którym będą wytwarzane podpodeszwy skórzane do obuwia
damskiego typu czółenka na wysokim obcasie w ilości 2000 par w ciągu 8 godzinnego dnia
pracy.

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych. Uczniowi
należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania
zadania: zaplanowania powierzchni produkcyjnej, doboru odpowiednich maszyn lub urządzeń
produkcyjnych do projektu i właściwego ich rozmieszczenia oraz wykazania się umiejętnością
organizacji procesu produkcji. Jest to jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez
ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych.
Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania
zgodnie z zasadami obowiązującymi przy projektowaniu i wyposażenia stanowisk roboczych
w procesie wytwarzania podpodeszew i w określonym przez nauczyciela czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

-

prospekty maszyn i urządzeń do produkcji podpodeszew,

-

dokumentację technologiczną i instrukcje technologiczne wykonania podstawowych
operacji w procesie wytwarzania podpodeszew skórzanych,

-

normy zużycia czasu pracy przy wykonywaniu operacji technologicznych,

-

przybory do pisania i rysowania, gumkę i linie z podziałką milimetrową,

-

papier formatu A4.

Nauczyciel powinien:

-

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy,

-

określić założenia wstępne do projektu,

-

przypomnieć uczniom zasady przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ochrony przeciwpożarowej,

-

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

-

przydzielić uczniom niezbędną dokumentację, prospekty, przybory i papier,

-

określić czas na wykonanie zadania,

-

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

-

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia

Aby wykonać zadanie powinieneś wykonać następujące czynności:

-

dobrać i założyć odzież ochronną,

-

przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy,

-

dokonać analizy udostępnionej dokumentacji i prospektów,

-

określić rodzaj i kolejność wykonywanych operacji w procesie wytwarzania podpodeszew,

-

dobrać maszyny i urządzenia produkcyjne w oparciu o otrzymaną dokumentację i prospekty
maszyn,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

-

określić normatywy czasu pracy dla wykonywanych operacji,

-

ustalić ilość stanowisk pracy w korelacji z planem dziennym (2000 par podpodeszew)
i normatywami czasu pracy,

-

sporządzić schemat ideowy rozmieszczenia i wyposażenia stanowisk roboczych,

-

zaprezentować efekty swojej pracy,

-

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty

do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej

5

2.

Sposób analizowania otrzymanej dokumentacji

5

3.

Sposób analizowania otrzymanych prospektów

5

4.

Dobranie dokumentacji i prospektów do projektu

5

5.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie przyborów i papieru do sporządzenia

schematu

10

6.

Wykonywanie zadania:

-

sporządzenie

wykazu

planowanych

operacji

technologicznych i wyposażenia stanowisk roboczych,

-

dobranie maszyn i urządzeń produkcyjnych,

-

określenie ilości stanowisk roboczych niezbędnych do
wykonania operacji w oparciu o wielkość produkcji
i normatywy czasu pracy,

-

sporządzenie

schematu

ideowego

rozmieszczenia

i wyposażenia

stanowisk

roboczych

w

gnieździe

przedmiotowym

10
15

15

20

7.

Zaprezentowanie wyników swojej pracy

5

8.

Dokonanie oceny poprawności wykonanego ćwiczenia

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczający

60–70

dostateczny

71–80

dobry

81–90

bardzo dobry

91–100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

7. LITERATURA

1.

Borowiecki R. i inni: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. PWN, Warszawa-
Kraków 1990

2.

Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994

3.

Grabkowski M.: Obuwnictwo. Podręcznik dla zasadniczej szkoły zawodowej. WSiP,
Warszawa 1992

4.

Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska, Radom
2000

5.

Instrukcja organizacji, normowania i rozliczania branży obuwniczej. ZPS, Łódź 1972

6.

Krawczyk E.: Ekonomika i organizacja produkcji. Skrypt Uczelniany nr 12. Wyższa Szkoła
Inżynierska w Radomiu, Radom 1980

7.

Pasieczny L. i inni: Tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wydawnictwo Prywatnej
Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji, Warszawa 1996

8.

Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. II. WSiP, Warszawa 1989

9.

Siekiera T.: Organizacja i ekonomika procesu produkcji obuwia. Poradnik dla wytwórców
obuwia. CLPO, Kraków 1996

Czasopisma fachowe
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne)
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieżące)

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000