Al-Kafi przekład z języka angielskiego
tłumaczenie DK
Księga o zaletach wiedzy, Rozdział o Relacjach (nisbah) Boga
Ahmad ibn Idris przekazał od Muhammada ibn Abd al-Dżabbara, który przekazał od Safłan ibn
Jahja, który przekazał od Abu Ajjub, który przekazał od Muhammada ibn Muslima, który przekazał,
iż Abu Abdullah (a) powiedział:
"Żydzi poprosili Wysłannika Allaha (s) : "Opowiedz nam o pochodzeniu twego Pana".
Prorok nie odpowiadał im przez 3 dni, aż objawione zostały wersety:
"W imię Boga Miłosiernego, Litościwego!
(Muhammadzie) Mów: "On - Bóg Jeden,
Bóg Wiekuisty!
Nie zrodził i nie został zrodzony!
Nikt Jemu nie jest równy!" (112:1 - 4)
Ten sam hadis przekazany został przez Muhammada ibn Jahje od Ahmada ibn Muhammada, od
Aliego al-Hakam od Abu Ajjuba.
(Al-Kafi, H 238, Ch. 7, h 1)
Muhammad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy i Muhammada ibn al-Husejna,
którzy przekzali od ibn Mahbuba, który przekazał od Mahhada ibn Amr al-Nusaybi, który
powiedział:
"Zapytałem Imama Abu Abdullah (a) o znaczenie słów " Mów: "On - Bóg Jeden ...". Imam
odpowiedział: "Te wersety wyznaczają relację pomiędzy Bogiem i Jego stworzeniem. On jest
Jeden, Unikalny, Wiekuisty, Wszechobejmujący. Nie rzuca cienia i nikt nie może go uchwycić,
podczas gdy On sam trzyma wszystkie rzeczy za ich cienie. On zna nieznane, podczas gdy jego
znają nawet ignoranci. On jest Jeden. Nie jest On częścią żadnych ze stworzeń, ani one nie są
częścią Jego. Nie dotyka On, i nie może zostać dotknięty (fizycznie). Oczy nie mogą Go zobaczyć.
Jest tak Wielki, że zawsze jest blisko i jest tak blisko, że pozostaje poza zasięgiem. Jeśli doświadczy
nieposłuszeństwa, przebacza. Gdy jest się Mu posłusznym, docenia to. Jego Świat nie zawiera Go, a
Jego Niebiosa nie obejmują Go. Rozporządza wszystkim dzięki Swej Mocy i jest Wiekuisty i
Nieśmiertelny. Nie zapomina i nie robi niczego dla własnej rozrywki. Nie popełnia błędów i nie
udaje. Nie ma uchybień w Jego Wyrokach. Jego orzeczenia zadowalają, a Jego rozkazy przynoszą
efekty. Nie ma On potomka, który mógłby zostać Jego dziedzicem, ani nie jest On niczyim
potomkiem, dlatego Jego Moc jest niepodzielna. Nie ma nikogo, kto by Mu dorównał. "
Al-Kafi, H 239, Ch. 7, h 2
Muhammad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada, który przekazał od al-Husajna ibn
Saida, który przekazał od al-Nadr ibn Suwayd, któy przekazał od Asima ibn Hamijda.
Asim ibn Hamijd powiedział"
"Zapytałem Imama Alego ibn al-Husejna (a) o znaczenie Jedności Boga. Imam odpowiedział:
"Bóg Wszechmogący, Wspaniały, Wzniosły, wiedział, iż w przyszłości znajdą się ludzie, którzy
będą głęboko dociekać znaczenia spraw, dzieląc włos na czworo. Dlatego też, Bóg, Pełen Chwały,
objawił rozdział 112 Świętego Koranu, który mówi o Jedności Boga. Objawił także wersety
rozdziału 57 Świętego Koranu:
W Imię Boga Miłosiernego, Litościwego
57:1-6
Tego, kto nie przyjmuje tych słów, czeka zniszczenie.
H 240, Ch. 7, h 3
Muhammad ibn Abu Adbullah przekazał od Abd al-Aziza ibn al-Muhtadi.
Abd al-Aziz ibn al-Muhtadi powiedział:
Zapytałem Imama Rezę (a) o znaczenie Jedności Boga. Odpowiedział:
Ten, kto recytuje 112 rozdział Świętego Koranu :
i wierzy w te słowa, jest świadom Jedności Boga.
Zapytałem: Jak mam go recytować?
Imam odpowiedział: Recytuj tak, jak inni recytują.
Po czym dodał: "Taki właśnie jest Bóg, Mój Pan. Taki właśnie jest Bóg, Mój Pan"
H 241, Ch. 7, h 4
Księga o zaletach wiedzy, rozdział o zaleceniach wstrzymania się omawiania sposobu istnienia
Allaha
Muhammad ibn al-Hassan przekazał od Sahla ibn Zijada, który przekazał od al-Hassana ibn
Mahbuba, który przekazał od Aliego ibn Ri'aba, który przekazał od Abu Basira, który przekazał
słowa Imama abu Dżafara (a):
"Rozmawiajcie o stworzeniach Allaha, lecz nie o istocie jego istnienia. Mówienie o jego istocie nie
przynosi umysłowi żadnej nowej wiedzy, a jedynie większy zamęt."
W innym hadisie przekazanym przez Hariza,napisano: "Mówcie o wszystkim, z wyjątkiem istocie
istnienia Allaha".
H 242, Ch. 8, h 1
Muhammad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada, który przekazał od ibn abu Umajra,
który przekazał od Abd al-Rahmana ibn al-Hadżadża, który przekazał od Sulejmana ibn Khalida,
który przekazał od Imama abu Abdullaha (a) te słowa:
"Słowa Boga, Wspaniałego, Pełnego Chwały: "Do twego Pana wszystko zmierza" (53:42) zalecają
ludziom, by powstrzymali się przed dociekliwym omawianiem spraw dotyczących istocie istnienia
Allaha."
H 243, Ch. 8, h 2
Ali ibn Ibrahim przekazał od swego ojca, który przekazał od ibn abu Umajra, który przekazał od
abu Ajjuba, który przekzał od Muhammada ibn Muslima, który przekazał słowa usłyszane od
Imama abu Abdullaha (a):
"O Muhammadzie! ludzie potrafią wszystko zracjonalizować. Mówią nawet o istocie istnienia
Allaha. Jeśli będziesz świadkiem takich rozważań, powiedz im "Nie ma Boga poza Allahem,
Jedynym i nikt nie jest mu podobny".
H 244, Ch. 8, h 3
Grupa naszych towarzyszy przekazała od Ahmada ibn Muhammada ibn Khalida, który przekazał od
swego ojca, który przekazał od ibn abu Umajra, który przekazał od Muhammada ibn Humrana,
który przekazał od abu Ubajda (Zijad ibn Isa) al-Hadhdha, który przekazał słowa Imama abu
Dżafara (a):
"O Zijadzie! wystrzegaj się debat, ponieważ karmią one wątpliwości, wymazują dobre uczynki i są
przyczyną upadku ludzi. To, co powiedziane, może nigdy nie zostać wybaczone. W przeszłości żyli
ludzie, którzy woleli szukać wiedzy, która nie była od nich wymagana, od zdobywania
obowiązkowej wiedzy. Dyskutowali o istocie istnienia Allaha i zwiększyło to ich zagubienie, po
czym stało się ono tak wielkie, że gdy wołano ich z przodu, odwracali się, a gdy wołano zza ich
pleców, patrzyli przed siebie."
Inny hadis mówi o nich: "Całkowicie przepadli w tym świecie."
H 245, Ch. 8, h 4
Grupa naszych towarzyszy przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Khalida, który przekazał
słowa swych ludzi, którzy przekazali od al-Husajna ibn al-Majjah, który przekazał od swego ojca,
który przekazał słowa Imama abu Abdullaha (a):
"Ten, kto rozmyśla o Allahu pytając o czas i sposoby, dąży do swego zatracenia"
H 246, Ch. 8, h 5
Muahmmad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy, który przekazał od ibn
Faddala, który przekazał od ibn Bukajra, który przekazał od Zuraraha ibn Ajuna, który przekazał
słowa Imama abu Abdullaha (a):
"Pewien władca okazałego królestwa, tuż przed rozpoczęciem rady, przemówił o istocie istnienia
Allaha, Świętego, Najwyższego. Skutkowało to takim zagubieniem, że król nie mógł pojąć gdzie
jest."
H 247, Ch. 8, h 6
Grupa naszych towarzyszy przekazała od Ahmada ibn Muhammada ibn Khalida, który przekazał od
Muhammada ibn Abdala Hamida, który przekazał od al-Ala ibn Razina, który przekazał od
Muhammada ibn Muslima, który przekazał słowa Imama abu Dżafara (a):
"Wystrzegajcie się rozmyślań o istocie istnienia Allaha. Jeśli pragniecie rozważać Wspaniałość
Allaha, róbcie to poprzez rozmyślanie nad wspaniałością i wielkością tego, co stworzył."
H 248, Ch. 8, h 7
Muhammad ibn abu Abdullah, w sposób marfu przekazał słowa Imama abu Abdullaha (a):
"Synu Adama, jeśli ptak chciałby żywić się zawartością twojego serca, nie byłby w stanie zaspokoić
swego głodu. Nawet czubek igły, włożony do twego oka jest w stanie odebrać Ci wzrok. Z tak
ograniczonymi możliwościami poznania, jak mógłbyś być w stanie pojąć Panowanie Allaha nad
Ziemią i niebiosami? Jeśli sądzisz, że jest to możliwe, spójrz na słońce, jedno ze stworzeń Allaha.
Jeśli twoje oczy pozwolą Ci ujrzeć je w pełni, wtedy być może twoje rozumowanie będzie
usprawiedliwione."
H 249, Ch. 8, h 8
Ali ibn Ibrahim przekazał od swego ojca, który przekazał od al-Hassana ibn Aliego, który przekazał
od al-Baqubi (Dawuda ibn Alego al-Hashimi), który przekazał od jednego z naszych ludzi, który
przekazał od Abd al-Ala Małla Ala Sama, który przekazał słowa Imama abu Abdullaha (a):
"Pewien żyd zwany Sabhut przyszedł do Proroka (s) mówiąc: "Wysłanniku Allaha, przyszedłem z
pytaniem dotyczącym Twego Pana. Jeśli odpowiesz na nie to dobrze, jeśli nie, zawrócę." Imam
powiedział mu "Pytaj o cokolwiek." Żyd zapytał więc: 'Gdzie jest Twój Pan?" Prorok odpowiedział:
"Jest wszędzie, jednak nie zajmuje żadnego określonego miejsca". Żyd zapytał: " W jaki sposób
istnieje?" Prorok odparł: " W jaki sposób mam go opisać poprzez odwoływanie się do tego, co on
sam stworzył? Allah nie może być opisany poprzez porównanie do tego, co stworzył." Żyd pytał
dalej: " Jaki masz dowód na bycie Wysłannikiem Allaha?" Imam mówił dalej: Po tych słowach
wszystko, co otaczało Żyda, kamienie i temu podobne, przemówiły po arabsku: "O Sabhucie, On
jest Wysłannikiem Allaha". Subhut powiedział: "Nigdy nie widziałem nic tak przekonującego." Po
czym dodał: "Zaświadczam, że nie ma Boga prócz Allaha, a Ty jesteś Jego Wysłannikiem".
H 250, Ch. 8, h 9
Ali ibn Ibrahim przekazał od swego ojca, który przekazał od ibn abu Umajra, który przekazał od
Muhammada ibn Jahji al-Khathami, który przekazał od Adb al-Rahmana ibn Utajka al-Qasira, który
powiedział:
"Zapytałem Imama abu Dżafara (a) o wyjaśnienie pewnych atrybutów Allaha. Imam podniósł dłoń
w kierunku niebios i powiedział "Najwyższy jest Wszechmogący. Najwyższy jest Wszechmogący.
Ten, kogo dociekliwość prowadzi dalej, skazuje się na zatracenie."
H 251, Ch. 8, h 10
Rozdział o nieprawidłowości wiary w możliwość ujrzenia Boga (Rujah Allah)
Muhammad ibn abu Abdullah przekazał od Alego ibn abu al-Qasima, który przekazał od Jakuba ibn
Ishaqa, który napisał do Imama abu Muhammada al-Askari (a) z pytaniem:
"Jak wierny może oddawać cześć swemu Panu, nie widząc go?"
Imam odpisał: " O abu Jusufie! mój Pan, mój Władca, Dobrodziejca mój i moich przodków, jest
zbyt Wzniosły ponad to, co można ujrzeć."
Jakub ibn Ishaq zapytał Imama (a): "Czy Wysłannik Allaha (s) zobaczył swego Pana?
Imam (a) odpowiedział: "Allah, Najświętszy, Najwyższyszy, objawił w sercu swego Proroka tyle
światła swej Wspaniałości, ile chciał."
H 252, Ch. 9, h 1
Ahmad ibn Idris przekazał od Muhammada ibn Abdala Dżabbara, który przekazał od Safłana ibn
Jahja, który przekazał, iż abu Qurrah, przekaziciel hadisów, poprosił by zaprowadzo go do abul
Hassana al-Ridy (a). Imam (a) zgodził się na tę wizytę. Imam (a) zapytany został o rzeczy, które są
legalne i nielegalne w prawie muzułmańskim. Pytania zeszły na temat Jedności Allaha.
Abu Qurrah rzekł: " My (przekaziciele hadisów) przekazujemy, iż Allah, Wszechmogący rozdzielił
objawienie swojej widocznej postaci - al-rujah i swojej mowy - al-kalam, pomiędzy dwóch
proroków. Sprawił, iż Mojżesz (s) mógł usłyszeć jego mowę, a Muhammad (s) mógł go ujrzeć."
Imam abu al-Hassan (a) zapytał: "Kto przekazał słowa Allaha skierowane do dwóch wielkich
społeczności, ludzi i dżinnów: "Nie dosięgają Go spojrzenia" (6:103), " Oni nie obejmują tego
swoją wiedzą" (20:110), " Nic nie jest do niego podobne" (42:11)? Czyż nie był to Muhammad (s)?
Abu Qurrah odpowiedział: "Tak, był to Prorok Muhammad (s)."
Imam (a) poiwedział "Jak więc możliwe jest, by osoba, która przekazała te słowa dla wszystkich
istot, powołując się na to, iż pochodzą od samego Boga i wzywając ich do niego poprzez jego
wyroki: ""Nie dosięgają Go spojrzenia" (6:103), " Oni nie obejmują tego swoją wiedzą" (20:110), "
Nic nie jest do niego podobne" (42:11)", mogłaby powiedzieć " Widziałem Go na własne oczy"?
"Umniejszyłem Go poprzez zawarcie Go w tym, co mi znane, przypsując mu podobieństwo do
człowieka? Czyż nie czujesz wstydu? Nawet niewierzący nie przypisują Prorokowi, iż przekazywał
on słowa Allaha, po pewnym czasie twierdząc coś zupełnie przeciwnego."
Abu Qurrah odparł: " Czyż Allah nie powiedział "I on (Muhammad) widział go po raz drugi"
(53:13)? Imam abu al-Hassan (a) odpowiedział: "Inne wersety wyszczególniają co tak naprawdę
Prorok zobaczył. Allah powiedział "Nie skłamało mu serce w tym, co widział." (53:11) Oznacza to,
iż serce Muhammada (s) nie zostało oszukane przez to, co zobaczyły jego oczy. Dlatego, w
kolejnym wersecie, Allah powiedział "Zobaczył on jeden z największych znaków swego Pana."
(53:18). Znaki Allaha nie są tym samym, co sam Allah. Allah powiedział również "Oni nie
obejmują tego swoją wiedzą" (20:110). Jeśli możliwym byłoby ujrzenie Go za pomocą oczu, ludzie
starali by sie objąć Go swoją wiedzą i mógłby On zostać zdefiniowany."
Abu Qurrah zapytał: "Czy oznacza to, że odrzucasz hadis?"
Imam abu al-Hassan (a) odpowiedział: " Jeśli hadisy są sprzeczne z Koranem, odrzucam je.
Ponadto, wszyscy muzułmanie wierzą, iż Allah nie może zostać objęty rozumem, iż oczy nie są w
stanie go ujrzeć i nic nie jest do Niego podobne".
H 253, Ch. 9, h 2
Ahmad ibn Idris przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy, który przekazał od Alego ibn Sajfa,
który przekazał słowa Muhammada ibn Ubajda:
"Napisałem do abu al-Hassana al-Ridy (a) pytając o wiarę w ujrzenie na własne oczy istoty Allaha.
Pytałem czy możliwym jest zobaczyć istotę Allaha własnymi oczami, co zostało uznane za możliwe
przez sunnitów, a czemu sprzeciwiali się szyici. Poprosiłem go o wyjaśnienie tej kwestii. Imam
osobiście odpisał mi:
"Istnieje zgoda i nie ma podzielonych opinii wśród ludzi, iż wiedza wynikająca ze świadectwa oczu
jest wiedzą, co do której nie ma wątpliwości. Jest to rodzaj wiedzy, która nie wymaga logicznego
wyjaśnienia. Jeśli prawdą jest, iż możliwym jest ujrzenie istoty Allaha na własne oczy, właściwą
rzeczą jest przyjąć do wiadomości, iż Allah może zostać w pełni poznany i zdefiniowany poprzez
świadectwo oczu. Jednak czy wiedza o istocie Allaha płynąca ze świadectwa oczu może być
uważana za wiarę? Jeśli taka wiedza o Nim (mająca według sunnitów pojawić się podczas Sądu
Ostatecznego ) może być uznawana za wiarę, wtedy wiara w Niego w tym życiu, płynąca z wiedzy
nie popartej świadectwem oczu, nie mogłaby zostać nazwana wiarą, gdyż jest ona przeciwieństwem
wiedzy płynacej ze świadectwa oczu (a niemożliwym jest by obie przeciwne sobie wersje były
prawdą) i gdyby tak było, nikt w tym świecie nie wierzyłby w Allaha, gdyż nikt nie ujrzał Go,
Pełnego Majestatu. Jeśli wiedza oparta na świadectwie oczu i zrozumieniu nie mogłaby być
nazwana wiarą, wtedy taka wiara i oparte na niej zrozumienie musiałyby odejść wraz z nadejściem
życia wiecznego. Jednak w Dniu Sądu nic takiego nie będzie miało miejsca. Jest to dowodem na to,
iż Allaha, Pełnego Majestatu i Chwały, nie można dostrzec wzrokiem, gdyż prowadziłoby to
zamieszania, o którym przed chwilą wspomniałem."
H 254, Ch. 9, h 3
Ahmad ibn Idris przekazał od Ahmada ibn Ishaqa:
"Napisałem do Imama abul Hassana trzeciego z pytaniem dotyczącym możliwości ujrzenia istoty
Allaha i różnic w opiniach dotyczących tego tematu. Imam (a) odpowiedział: "Ujrzenie istoty
Allaha nie jest możliwe z powodu powietrza, które jest pośrednikiem dla światła, docierającego do
oka. Jeśli nie byłoby powietrza pomiędzy oglądającym a oglądanym, ujrzenie go także byłoby
niemożliwe. Wymagane jest tu podobieństwo obu stron. Gdy oglądający i oglądany dzielą tę samą
przestrzeń (powietrze), która umożliwia zajście tego zjawiska (zobaczenia), istnieje pomiędzy nimi
podobieństwo. Odniesienie tej sytuacji do możliwość ujrzenia istoty Allaha wymagałoby istnienia
analogii i podobieństwa. Metody muszą być zgodne ze źródłem ich pochodzenia.
H 255, Ch. 9, h 4
Ali ibn Ibrahim przekazał od swego ojca, który przekazał od Alego ibn Mabada, który przekazał od
Abdullaha ibn Sinana, który przekazał od swego ojca:
"Byłem w towarzystwie Imama abu Dżafara (a) w czasie, gdy pewien mężczyzna z Kharidżi
przyszedł do niego z pytaniem: "O abu Dżafarze, komu oddajesz cześć?". Imam odpowiedział: "
Oddaję cześć Allahowi, Najwyższemu.". Mężczyzna zapytał: " Czy kiedykolwiek go ujrzałeś?".
Imam odpowiedział: "Wzrok nie obejmuje go, nie można go więc zobaczyć oczami, lecz serca
przepełnione prawdziwą wiarą widzą Go. Poznanie Allaha poprzez analogię lub przy pomocy
fizycznych zmysłów nie jest możliwe i nie ma podobieństwa między Nim, a ludźmi. Jego opis
znajduje się w wersetach objawienia. Poznanie Go opiera się na Jego Znakach. Jego wyroki są
zawsze sprawiedliwe. Dlatego Jest jeden Bóg i nie ma innego, poza Nim." Mężczyzna powiedział "
Allah wie najlepiej komu powierzyć przekazanie swego objawienia dla ludzkości".
H 256, Ch. 9, h 5
Grupa osób przekazała od Ahmada ibn Muhammada ibn Khalida, który przekazał od Ahmada ibn
Muhammada ibn abu Nasra, który przekazał od abu al-Hasana al-Mułsali, który przekazał słowa
Imama abu Abdullaha (a):
"Pewnego razu rabin przyszedł do Imama Alego (a) z pytaniem: 'O Książę Wiernych! Czy widzisz
Allaha gdy oddajesz mu cześć?" Imam Ali (a) odpowiedział mu: "Twoje pytanie jest nie na miejscu.
Nie czciłbym Pana, którego bym nie widział." Rabin zaptał: " Jak udało Ci się go zobaczyć?" Imam
(a) odpowiedział: "To stwierdzenie jest niewłaściwe. Nie można go zobaczyć przy pomocy oczu,
lecz serca widzą Go dzięki prawdziwej wierze".
H 257, Ch. 9, h 6
Ahmad ibn Idris przekazał od Muhammada ibn Abd al-Dżabbara, który przekazał od Safłana ibn
Jahji, który przekazał od Asima ibn Hamijda:
"Rozmawiałem z Imamem abu Abdullahem (a) na temat tego, co sądzi o możliwości ujrzenia istoty
Allaha. Imam powiedział: " Światło słoneczne jest jak jedna siedemdziesiąta część światła Tronu
Allaha (Kursi). Ta sama stosunek istnieje pomiędzy światłem Kursi i al-Arsh, al -Arsh i al-Hidżab,
oraz Al-Hidżab i al-Satr. Jeśli ktoś twierdzi, iż jest to możliwe (zobaczenie istoty Allaha), niech
najpierw spróbuje spojrzeć wprost w słońce, nie zasłaniając się żadną zasłoną.
H 258, Ch. 9, h 7
Muhammad ibn Jahja oraz inni przekazali od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy, który przekazał od
ibn abu Nasra, który przekazał od abu al-Hasana al-Ridy (a), który przekazał słowa Świętego
Proroka (a):
"Gdy Dżibrail zabrał mnie w podróż do niebios, dotarliśmy do miejscaw którym nigdy wcześniej
nie postawił stopy. Allah odkrył przed nim to miejsce i ukazał mu ze światła swej Wspaniałości, to
co kochał. Allah objawił słowa: "Nie dosięgają Go spojrzenia, lecz On dosięga spojrzenia. On jest
Przenikliwy, Świadomy!" (6:103)
H 259, Ch. 9, h 8
Muhammad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy, który przekazał od ibn abu
Nadżrana, który przekazał od Abdullaha ibn Sinana, który przekazał słowa Imama abu Abdullaha
(a):
Nie dosięgają Go spojrzenia, lecz On dosięga spojrzenia. On jest Przenikliwy, Świadomy!" (6:103).
Słowa te oznaczają pewność zwaną al-Wahm, która w stopniach wiedzy odpowiada mniej niż
połowie pewności. Rozważ słowa Allaha : "Otrzymaliście jasne dowody od waszego Pana (...)
(6:104). Nie oznaczają one wiedzy zdobytej poprzez świadectwo oczu. Rozważ też słowa " Kto
widzi jasno, widzi dla siebie samego" oraz "Kto jest ślepy, to przeciw sobie samemu" (ten sam
wers), które również nie odwołują się do takiego rodzaju wiedzy. Ślepota nie oznacza tu
pozbawienia wzroku, lecz al-Wahm. Często mówi się, że ktoś ma dobre oko gdy chodzi o poezję,
ktoś inny w dziedzinie religii i prawa, inny w interesach, a jeszcze inny w modzie. Bóg jest zbyt
Wspaniały i Wzniosły by mógł być dostrzeżony przez ludzie oczy".
H 260, Ch. 9, h 9
Muhammad ibn Jahja przekazał od Ahmada ibn Muhammada, który przekazał od Abu Haszima al-
Dżafari:
"Zapytałem Imama abul Hassana al-Ridę (a) czy możliwym jest opisanie Allaha słowami. Imam (a)
powiedział: "Czyżbyś nie czytał Koranu?" Odpowiedziałem: "Tak, czytam Koran". Imam (a)
powiedział: "Czyżbyś nie znał słów Allaha, Najwyższego: "Nie dosięgają Go spojrzenia, lecz On
dosięga spojrzenia. On jest Przenikliwy, Świadomy!" (6:103). Odpowiedziałem: "Tak, znam je."
Imam (a) powiedział: " Czy znasz znaczenie "spojrzenia"? Odpowiedziałem:" Tak, chodzi o
ujrzenie by pomocy wzroku". Imam (a) powiedział, iż ałham (wspomniane wcześniej) serca jest
dużo potężniejszym narzędziem poznania niż świadectwo oczu. Nie jest w stanie w pełni poznać
Go, podczas gdy On zna wszystko."
H 261, Ch. 9, h 10
Muhammad ibn abu Abdullah przekazał od pewnej osoby, która przekazała od Muhammada ibn Isy,
który przekazał od Dawuda ibn al-Qasima abu Hashima al-Dżafari:
"Wspomniałem przy Imamie abu Dżafarze (a) słowa Allaha "Nie dosięgają Go spojrzenia, lecz On
dosięga spojrzenia. On jest Przenikliwy, Świadomy!" (6:103)". Imam powiedział: " O abu
Haszimie, ałham (wspomniany wcześniej) serca jest bardziej przenikliwy i bystry niż to, co widzą
oczy. Poprzez ałham serca, jesteś w stanie przeżyć wrażenie bycia w miejscach jak Sind, Indie lub
innych, których nie widziałeś na własne oczy. Czy to możliwe, by twoje oczy były w stanie ujrzeć
Go, podczas gdy nawet serce nie może objąć Go wiedzą?"
H 262, Ch. 9, h 11
Ali ibn Ibrahim przekazał od swego ojca, który przekazał od swych ludzi, którzy przekazali od
Hiszama ibn al-Hakama:
"Są dwa sposoby poznania rzeczy: poprzez zmysły oraz poprzez serce i rozum. Doświadczenia
zmysłów dzielą się na trzy kategorie: poznanie poprzez zagłębienie się, poznanie poprzez zmysł
dotyku, oraz poznanie bez zagłębiania się i doświadczeń dotykowych. Poznanie poprzez dźwięki,
zapach i smak należy do pierwszej kategorii. Poznanie poprzez dotyk wynika z umiejętności
rozróżnienia kształtów, na przykład prostokątnych i trójkątnych itd, a także stopnia miękkości,
twardości, ciepła i zimna. Poznanie bez zagłębiania się i dotyku to poznanie przy pomocy wzroku,
który jest w stanie poznać rzeczy bezpośrednio i pośrednio. Poznanie przy pomocy wzroku wymaga
ścieżki i substancji pośredniczącej. Ścieżką jest powietrze, a substancją pośredniczącą światło. Jeśli
ścieżka pomiędzy obserwującym, obserwowanym i substancją pośredniczącą jest nieprzerwana,
możliwym jest ujrzenie kolorów i postaci. Jeśli światło padnie na coś i ścieżka zostanie przerwana,
zawróci ono, odbijając to, co znajduje się za obserwującym, tak jak dzieje się podczas przeglądania
się w lustrze. Światło nie przenika lustra, ponieważ ścieżka światła zostaje przerwana. Zawraca
więc ono, odbijając to, co znajduje się za obserwującym. Podobnie dzieje się podczas patrzenia w
taflę czystej wody, która również odbija to, co jest za obserwującym. Dzieje się tak, gdyż światło
nie znajduje ścieżki by przeniknąć dalej. Rozum obejmuje przestrzeń. Jest w stanie poznać
wszystko to, co istnieje w przestrzeni i na tej podstawie wykształcić intuicyjne poznanie. Jeśli serce
nie znajdzie czegoś w przestrzeni, zawróci, odbijając to, co w niej istnieje. Człowiek rozumny nie
powinien zmuszać swego serca do poznania tego, co nie istnieje w przestrzeni, Jedności Allaha,
Pełnego Godności i Chwały, gdyż serce jego stworzy intuicyjny obraz poznania na podstawie tego,
co znalazło się w przestrzeni, tak jak podczas poznania przy pomocy wzroku. Allah, Najwyższy, nie
dzieli podobieństw z innymi istotami.
H 263, Ch. 9, h 12
Al-Kafi, Księga o zaletach wiedzy, rozdział o konieczności zdobywania wiedzy i zaleceniach
dotyczących nauki
Muhammad ibn Jaqub przekazał od Alego ibn Ibrahima ibn Haszim, który przekazał od swego ojca,
który przekazał od al-Hassana ibn abu al-Hassana al-Farisi, który przekazał od abd al-Rahmana ibn
Zijada, który przekazał od swego ojca, który przekazał słowa abu Abdullaha (a):
"Wysłannik Allaha powiedział: "Zdobywanie wiedzy jest obowiązkiem każdego muzułmanina.
Wiedzcie, iż Allah kocha tych, którzy zdobywają wiedzę."
H 35, Ch. 1, h 1
Muhammad ibn Jahja przekazał od Muhammada ibn al-Hassana, który przekazał od Muhammada
ibn Abdullaha, który przekazał od Isy ibn Abdullaha al-Amri, który przekazał słowa abu Abdallaha
(a): "Zdobywnie wiedzy jest obowiązkiem."
H 36, Ch. 1, h 2
Ali ibn Ibrahim przekazał od Muhammada ibn Isy, który przekazał od Junusa ibn Abd al-Rahmana,
który przekazał od swych ludzi:
"Abu al-Hassan (a) został zapytany: "Czy dozwolonym jest, by ludzie unikali zdobywania
potrzebnej im wiedzy (religijnej)?" Imam (a) odpowiedział: "Nie (unikanie zdobywania wiedzy jest
niedozwolone)."
H 37, Ch. 1, h 3
Ali ibn Muhammad oraz inni przekazali od Sahla ibn Zijada oraz Muhammada ibn Jahji, który
przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Isy, którzy przekazli od ibn Mahbuba, który przekazał
od Hishama ibn Salima, który przekazał od abu Hamzy, który przekazał od abu Ishaqa al-Subayi,
który przekazał słowa innego przekaziciela:
"Słyszałem, jak Ali Książę Wiernych (a) powiedział: "O ludzie! Wiedzcie, iż dopełnieniem religii
jest zdobywanie wiedzy i wcielanie jej w czyn. Wiedzcie, iż zdobywanie wiedzy jest bardziej
naglącym zadaniem dla człowieka, niż zdobywanie bogactw. W podziale bogactw, każdy ma
przypisany swój udział. Sprawiedliwa osoba już rodzieliła bogactwa pomiędzy was. Ta osoba, oraz
mój miecz są dla was gwarancją, iż otrzymacie tyle, ile wam się należy. Wiedza natomiast przypada
tym, którzy ją zdobyli. Nakazane wam jest, byście zdobywali ją z tych źródeł (osób posiadających
wiedzę). Musicie zdobywać wiedzę.
H 38, Ch. 1, h 4
Nasi ludzie przekazali od Ahmada ibn Muhammada al-Barqi, który przekazał od Jakuba ibn Jazida,
który przekazał od abu Abdullaha, jeden z naszych ludzi przekazał w sposób marfu od abu
Abdullaha (a), który przekazał słowa Świętego Proroka (s):
"Zdobywanie wiedzy jest obowiązkiem."
W innym hadisie, Imam abu Abdullah przekazał słowa Świętego Proroka (s): "Zdobywanie wiedzy
jest obowiązkiem każdego muzułmanina. Wiedzcie, iż Allah kocha tych, którzy zdobywają wiedzę."
H 39, Ch. 1, h 5
Ali ibn Muhammad ibn Abdullah przekazał od Ahmada ibn Muhammada ibn Khalida, który
przekazał od Uthmana ibn Isy, który przekazał od Alego ibn abu Hamzy:
"Słyszałem gdy Imam abu Abdullaha (a) mówił: " Dążcie do dobrego zrozumienia spraw religii,
ponieważ ci, którzy go nie osiągną, są jak beduini. Allah powiedział w swej księdze: " Dlaczego by
nie miała wyruszyć z każdej ich frakcji jakaś grupa, aby mogli studiować religię i aby mogli
ostrzegać swój naród, kiedy do nich powrócą? Być może, oni się będą strzegli!" (9:122)
H 40, Ch. 1, h 6
Al-Hassan ibn Muhammad przekazał od Dżafara ibn Muhammada, który przekazał od al-Qasima
ibn al-Rabiego, który przekazał od Mufaddala ibn Umara:
"Słyszałem, jak abu Abdullah (a) powiedział: " Dobre zrozumienie spraw religii Allaha należy do
waszych obowiązków. Nie bądźcie jak beduini, ponieważ w Dniu Sądu Allah nawet nie spojrzy na
tych, którzy nie osiągnęli dobrego zrozumienia religii, a ich uczynki nie zostaną oczyszczone."
H 41, Ch. 1, h 7
Muhammad ibn Ismail przekazał od al-Fadla ibn Shadhana, który przekazał od ibn abu Umajra,
który przekazał od Dżamila ibn Durradża, który przekazał od Abana ibn Taghliba, który przekazał
słowa abu Abdullaha (a): " Chciałbym nauczyć mych towarzyszy i zwolenników dobrego
zrozumienia religii, nawet jeśli wymagałoby to użycia bicza na ich głowach."
H 42, Ch. 1, h 8
Ali ibn Muhammad przekazał od Sahl ibn Zijad, który przekazał od Muhammada ibn Isy, który
przekazał od innego przekaziciela, który przekazał słowa abu Abdullaha (a):
"Pewien mężczyzna zapytał: "Niech Allah zabierze moją duszę podczas służby Tobie, co jeśli
mężczyzna wierzy w to (Przewodnictwo Ahlul Bejt za Bożym upoważnieniem), jednak zaszywa się
w swym domu i nie wykazuje zainteresowania swymi braćmi?" Abu Abdullah (a) odpowiedział:
"Jak więc może on osiągnąć dobre zrozumienie religii?"
H 43, Ch. 1, h 9
Rozdział o wartości wiedzy i jej zaletach, oraz zaletach uczonych
Imam abu al-Hassam Musa (a) powiedział:
"Pewnego razu Święty Prorok (s) spotkał w meczecie grupę ludzi, zgromadzonych wokół jednego
mężczyzny. Zapytał ich, kim jest ta osoba. Powiedzianu mu, iż jest uczonym. Następnie zapytał, co
to oznacza. Powiedziano mu, iż osoba ta jest największym uczonym z dziedziny genealogii,
chronologii, historii przedislamskiej i arabskiej poezji. Prorok (s) powiedział im: "Wiedzy składa
się z trzech wartości: mocnego dowodu, słusznego rozporządzenia i uznanej tradycji. Wszystko co
wykracza ponad to, to dodatkowe osiągnięcia."
H 44, Ch. 2, h 1
Imam Abdullah (a) powiedział:
"Uczeni są dziedzicami proroków, gdyż prorocy nie pozostawili po sobie nawet jednego dirhama
lub dinara dorobku. Pozostały po nich fragmenty ich wypowiedzi. Ci, którzy zapamiętali je, z
pewnością dorobili się dużego udziału. Musicie być ostrożni zdobywając wiedzę i zwracać uwagę
na ludzi, którzy ją przekazują. Od nas (Ahlul Bejt, rodziny Proroka [s]) wywodzą się sprawiedliwi,
którzy czuwają i oczyszczają wiedzę z przekłamań i wyolbrzymień, powstających na skutek
zwodniczych wpływów i interpretacji ignorantów.
H 45, Ch. 2, h 2
Abu Abdullah (a) również powiedział: "Gdy Allah pragnie dla człowieka dobra, obdarza go dobrym
zrozumieniem religii."
H 46, Ch. 2, h 3
Imam abu Dżafar (a) powiedział:
"Osiągnięcie znakomitości i pełni sukcesu leży w dobrym rozumieniu religii, okazywaniem
cierpliwości w czasie niepowodzenia i zabezpieczeniu środków potrzebnych do życia."
H 47, Ch. 2, h 4
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Uczeni są ludźmi godnymi zaufania, ludzie pobożni są strażnikami (wartości), a następcy (Proroka
[a]) są przywódcami."
W innej wersji: " Uczeni są latarniami (wskazującymi drogę), ludzie pobożni są strażnikami
(wartości), a następcy są przywódcami."
H 48, Ch. 2, h 5
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"O Baszirze! Nie ma nic dobrego w naszych ludziach, jeśli nie starają się zdobyć dobrego
zrozumienia religii. Jeśli jeden z nich nie posiadałby dobrego zrozumienia religii, szukałby rady u
tych, którzy są naszymi wrogami. Jeśli tylko potrzebowaliby oni tego, byliby w stanie sprowadzić
taką osobę na ich złą drogę, zupełnie bez jej wiedzy.
H 49, Ch. 2, h 6
Abu Abdullah (a) przekazał, iż Święty Prorok (s) powiedział:
"W życiu tym są dobre tylko dwa rodzaje ludzi: uczony, który ma posłuch, oraz ci, którzy uważnie
słuchają."
H 50, Ch. 2, h 7
Abu Dżafar (a) powiedział:
"Uczony, któremu zdobyta wiedza przynosi korzyść jest lepszy niż siedemdziesiąt tysięcy wiernych
oddających cześć Bogu."
H 51, Ch. 2, h 8
Muałija ibn Ammar powiedział:
"Zapytałem Imama abu Abdullaha (a) "Który spośród tych ludzi jest lepszy: Człowiek, który
zapamiętuje hadisy i rozgłasza je wśród ludzi, tak by zostały zapamiętane przez ich serca oraz serca
tych, którzy idą za nimi, czy człowiek wierny spośród twych poddanych, oddający cześć Bogu, lecz
nie przekazujący hadisów? Imam (a) odpowiedział: "Ten, który przekazuje hadisy by zostały
zapamiętane przez serca tych, którzy za nami podążają, jest lepszy niż siemdziesiąt tysięcy
wiernych oddających cześć Bogu."
H 52, Ch. 2, h 9
Rozdział o rodzajach ludzi
Imam Ali (a) powiedział: "Po czasach Proroka ludzie podzielili się na trzy grupy. Jedna z grup
poszła za uczonym, prowadzonym przez Allaha. Allah obdarzył go tak wysokim stopniem wiedzy,
iż stał się on niezależalny od wiedzy innych ludzi. Druga grupa była grupą ignorantów, którzy
twierdzili, iż posiadają wiedzę, jednak tak naprawdę byli jej pozbawieni. Były to osoby zapatrzone
w siebie. Dali się zwieść pokusom tego świata, porzucając prawdę i sprowadzając z właściwej drogi
innych. Trzecia grupa składała się z osób, których nauczycielem był uczony prowadzony przez
Allaha. Nauczył ich on iść ścieżką zbawienia ku chwale Allaha. Gdy to nastąpiło, Ci którzy udawali
(uczonych) i Ci, którzy siali fałsz, zostali zniszczeni.
H 53, Ch. 3, h 1
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Ludzie dzielą się na trzy rodzaje: uczonych, tych, którzy się od nich uczą i siejących zamęt.
H 54, Ch. 3, h 2
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Bądźcie uczonymi, ich uczniami lub dażcie uczonych sympatią. Nie dołączajcie do czwartej grupy
(przeciwnych uczonym), byście nie zostali zniszczeni ściągając na siebie ich nienawiść.
H 55, Ch. 3, h 3
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Ludzie dzielą się na trzy rodzaje: Uczonych, uczniów oraz siejących zamęt. My jesteśmy
uczonymi. Ci, którzy podążają za naszymi naukami, są uczniami. Reszta to siejący zamęt."
H 56, Ch. 3, h 4
Rozdział o nagrodzie czekającej uczonych i tych, którzy zdobywają wiedzę
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Święty Prorok (s) powiedział: "Jeśli ktoś wędruje w celu zdobycia wiedzy, Allah będzie jego
przewodnikiem i zaprowadzi go do Raju. Anioły rozłożą swe skrzydła dla poszukiwacza wiedzy, a
wszystkie stworzenia na ziemi i w niebie, a nawet wieloryby w głębinach oceanu, będa prosić o
zbawienie dla niego. Wyższość uczonych wobec reszty ludzi jest niczym wyższość blasku księżyca
w pełni pośród blasku gwiazd. Uczeni są dziedzicami Proroków. Prorocy nie pozostawili po sobie
nawet jednego dirhama lub dinara dorobku, lecz ich dziedzictwem jest wiedza. Ten, kto ma udział
w tym dziedzictwie, zyskał wiele.
H 57, Ch. 4, h 1
Imam Dżafar (a) powiedział:
"Ci z was, którzy nauczają, otrzymają tę samą nagrodę co uczący się, przewyższając ich jednak
pozycją. Pozyskujcie więc wiedzę od tych, którzy ją posiedli i nauczajcie swych braci, tak, jak was
nauczono.
H 58, Ch. 4, h 2
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Ten, który nauczy kogoś czegoś pożytecznego, otrzyma nagrodę za każdym razem, gdy jego uczeń
uczyni z przekazanej wiedzy pożytek."
Abu Basir powiedział: "Zapytałem Imama: Czy miałoby to miejsce (zyskiwanie nagrody przez
nauczyciela) nawet gdyby jego uczeń przekazywałby tę wiedzę innym?" Imam (a) odpowiedział:
"Tak, działoby się tak nawet gdyby wszyscy ludzie przekazywaliby tę wiedzę." Zapytałem: "Czy
miałoby to miejsce także po jego śmierci?" Imam (a) odparł: "Tak, działoby się tak nawet po jego
śmierci."
H 59, Ch. 4, h 3
Imam abu Dżafar (a) powiedział:
"Ktokolwiek przekazuje innym wiedzę, która będzie im przewodnikiem, otrzyma nagrodę równą
nagrodzie tego, który z niej korzysta, nie pomniejszając w żaden sposób nagrody tego drugiego.
Ktokolwiek naucza innych rzeczy, które pokierują ich na niewłaściwą drogę, ukarany będzie za
każdym razem takim samym cierpieniem jak cierpienie spowodowane podążaniem za jego
naukami, nie umniejszając jednak cierpieniom tych, którzy przez niego czynili to, co niewłaściwe.
H 60, Ch. 4, h 4
Imam Ali ibn al-Husajn (a) powiedział:
"Gdyby tylko ludzie zdawali sobie sprawę z nagrody za zdobywanie wiedzy, zdobywali by ją nawet
za cenę własnej krwi, lub rzucając się w potężne fale głębin . Alla Błogosławiony, Najwyższy,
objawił Danielowi słowa "Najbardziej znienawidzonymi z mych stworzeń są ignoranci, którzy nie
mają szacunku dla uczonych i którzy nie podążają za ich naukami. Najbardziej przeze Mnie
umiłowanymi spośród Mych sług są pobożni, którzy ciężko pracują by zdobyć ważniejsze z nagród,
którzy zawsze pozostają blisko uczonych, podążają za wyrozumiałymi ludźmi i przyjmują (rady) od
mądrych ludzi."
H 61, Ch. 4, h 5
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Ktokolwiek zdobywa wiedzę, wciela ją w czyn i przekazuje ją innym ku chwale Allaha, znany
będzie wśród aniołów w niebiosach jako wspaniała osobistość. Będą o nim mówić: "Zdobył wiedzę
ku chwale Allaha, wcielił ją w czyn ku chwale Allaha i przekazał ją innym ku chwale Allaha."
H 62, Ch. 4, h 6
Rozdział o cechach uczonych
Imam abu Abdullah (a) powiedział: "Zdobywajcie wiedzę i ozdabiajcie ją wyrozumiałością i
godnością. Bądźcie skromni zarówno wobec swych uczniów, jak i wobec swych nauczycieli. Nie
bądźcie jak uczeni-tyrani, gdyż wszelki wasz fałsz zniszczy całą prawdę, jaką macie w sobie."
H 63, Ch. 5, h 1
Imam abu Abdullah (a) powiedział o słowach wersetu 35:28 "Przecież obawiają się Boga jedynie
ludzie mądrzy spośród Jego sług...", iż to właśnie uczeni są ludźmi, których uczynki będą
świadectwem ich prawdomówności, gdyż w przeciwnym razie nie mogliby być nazywani
uczonymi."
H 64, Ch. 5, h 2
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Imam Ali (a) powiedział: "Czy chcecie usłyszeć kim jest prawdziwy Faqih (uczony w prawie
muzułmańskim), osoba która osiągnęła naprawdę dobre rozumienie religii? Prawdziwy Faqih to
człowiek, który sprawia, iż ludzie nie tracą nadziei na miłosierdzie Allaha, mają na uwadze Jego
kary, nie lekceważą nieposłuszeństwa Bogu, uważając je za dozwolone oraz nie porzucają nauk
Koranu w pogoni za innymi rzeczami. Wiedzcie, iż wiedza bez zrozumienia (prawa- fiqh) nie
przynosi pożytku. Wiedzcie, iż nie ma pożytku z bezmyślnej recytacji. Wiedzcie, że nie ma pożytku
z wychwalania (Boga) bez dobrego zrozumienia religii. Wiedzcie, iż nie ma pożytku z odbywania
pielgrzymki Hadżdż itp bez pobożności.
H 65, Ch. 5, h 3
Imam abu al-Hasan al-Rida (a) powiedział:
"Oznakami Fiqh, dobrego zrozumienia religii, są wyrozumiałość i spokój."
H 66, Ch. 5, h 4
Książę Wiernych Ali (a) powiedział:
"W sercach uczonych nie ma miejsca na głupotę i arogancję"
H 67, Ch. 5, h 5
Przekazano, iż Jezus syn Marii (s) powiedział:
"O apostołowie, potrzebuję waszej pomocy, pomóżcie mi więc". Odpowiedzieli mu: "Twoja prośba
zostanie spełniona, Duchu Boży". Jezus wstał z miejsca i obmył im nogi. Apostołowie powiedzieli
mu: "To my powinniśmy służyć Tobie, Duchu Boży". Jezus odpowiedział:" Ludźmi, którzy powinni
służyć innym, są uczeni. Mój czyn był przepełniony pokorą, by wasze czyny wśród ludzi również
były pokorne." Po czym dodał: "Poprzez pokorę, a nie przez arogancję, umacnia się mądrość, tak
samo jak roślina rosnąca nie ma twardym i kamienistym gruncie, ale na miękkiej i równej ziemi."
H 68, Ch. 5, h 6
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Imam Ali (a) zwykł mawiać: "O poszukiwacze wiedzy, (wiedzcie iż) uczeni posiadają trzy cechy:
wiedzę, wyrozumiałość i spokój. Krasomówcy posiadają trzy cechy: z powodu nieposłuszeństwa
kłócą się z osobami o wyższej od nich pozycji, z powodu przewagi postępują niesprawiedliwie
wobec tych o niższej od nich pozycji i stają się zwolennikami ludzi niesprawiedliwych."
H 69, Ch. 5, h 7
Rozdział o prawach uczonych
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Imam Ali (a) powiedział: Jednym z praw uczonego jest, iż nie powinno się go zalewać pytaniami i
kurczowo trzymać za szatę (nadmiernie wypytywać). Gdy ktoś przychodzi do uczonego, podczas
gdy jest on w towarzystwie innych, powinno się skierować zwykłe pozdrowienie do wszystkich
zgromadzonych, oraz specjalne pozdrowienie dla uczonego. Powinno się siadać przed nim, a nie za
nim. Nie powinno się zamykać oczu nim on tego nie uczyni, gestykulować i być nadmiernie
gadatliwym, na przykład opowiadając o kimś, kto powiedział coś niezgodnego z jego słowami.
Długość spotkania z uczonym nie powinna być powodem znużenia, gdyż uczeni są jak owocujące
drzewa, które potrzebują czasu nim pozwolą swym owocom spaść. Nagroda czekająca uczonych
jest większa niż nagroda tego, kto często pości i modli się, oraz nagroda tych, którzy walczą na
drodze Allaha."
H 70, Ch. 6, h 1
Rozdział o utracie uczonego
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Spośród śmierci ludzi o prawdziwej wierze, najmilszą dla Szatana jest śmierć uczonego (Faqih),
posidającego dobre zrozumienie religii i jej praw."
H 71, Ch. 7, h 1
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Gdy prawdziwie wierzący człowiek, będący uczonym w prawie (Faqih) umiera, islamski system
cierpi nieodwracalną szkodę."
H 72, Ch. 7, h 2
Imam abu al-Hassan Musa ibn Dżafar (a) powiedział:
"Gdy prawdziwie wierzący człowiek umiera, anioły i miejsca, w których wychwalał Allaha
szlochają z powodu jego śmierci. Bramy niebios, przez które wzniosły się jego dobre uczynki,
również szlochają, a islamski system Islamu cierpi nieodwracalną szkodę. Dzieje się tak, gdyż
prawdziwie wierzący Fuqaha, ludzie posiadający właściwe rozumienie religii i jej praw, są
twierdzami całego systemu islamskiego, tak jak fortece miasta jest jego twierdzą."
H 73, Ch. 7, h 3
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Spośród śmierci ludzi o prawdziwej wierze, najmilszą dla Szatana jest śmierć uczonego (Faqih),
posiadającego dobre zrozumienie religii i jej praw."
H 74, Ch. 7, h 4
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Mój ojciec zwykł mawiać: Allah nie odbiera wiedzy, którą zesłał, jednak gdy umiera uczony, jego
wiedza również odchodzi, a po jego śmierci niesprawiedliwi ludzie błądzą i sprowadzają innych na
manowce, i nic nie może być dobre, jeśli brakuje mu solidnych podstaw"
H 75, Ch. 7, h 5
Imam abu Dżafar (a) powiedział:
"Imam Ali ibn al-Husajn (a) powiedziałby: Moja dusza z życzliwocią przyjmie rychłą śmierć lub
bycie zamordowanym. Dzieje się tak z powodu słów Allaha "Czyż oni nie widzą, że My
przychodzimy na ziemię, zmniejszając ją po jej krańcach?" oznaczających śmierć uczonych.
H 76, Ch. 7, h 6
Rozdział o zapoznawianiu i przystawaniu z uczonymi
Przekazano, iż Lokman powiedział do swego syna:
"Mój Synu, znajdź własne miejsce spotkań. Jeśli spotkasz ludzi mówiących o Bogu, Wspaniałym,
Najwyższym, przystań z nimi. Jeśli okaże się, że posiadasz wiedzę, zyskasz z jej powodu, jeśli zaś
okaże się, że trwasz w niewiedzy, poprowadzą Cię. Być może, gdy będziesz pośród nich, Bóg
okryje ich swym miłosierdziem, które obejmie także Ciebie. Jeśli spotkasz ludzi, którzy nie mówią
o Bogu, nie przystawaj z nimi, ponieważ nawet jeśli okaże się, iż posiadasz wiedzę, nie przyniesie
Ci ona pożytku, a jeśli okaże się, iż trwasz w niewiedzy, pogłębi się ona. Być może, gdy będziesz
wśród nich, Bóg ześle na nich Swą karę, która obejmie także Ciebie."
H 77, Ch. 8, h 1
abu al-Hassan Musa ibn Dżafar (a) powiedział:
"Rozmowa z uczonym na śmietnisku jest lepsza niż rozmowa z ignorantem w bogato wyposażonym
domu."
H 78, Ch. 8, h 2
Imam abu Abdullah (a) przekazał:
"Święty Prorok (s) powiedział: "Apostołowie zapytali Jezusa: O duchu Boży! z kim powinniśmy
przystawać? Jezus odpowiedział: "Przystawajcie z tymi, których obecność przypomina wam o
Bogu, których słowa i rozumowanie wzbogacają waszą wiedzę, i których czyny zbliżają was do
życia wiecznego"
H 79, Ch. 8, h 3
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Święty Prorok (s) powiedział: "Przystawanie z pobożnymi ludźmi jest zaszczytem tego oraz
przyszłego życia."
H 80, Ch. 8, h 4
Imam abu Dżafar (a) powiedział:
"Miejsce, gdzie mogę spotykać tych, których darzę zaufaniem, przynosi mej duszy więcej ukojenia
niż rok pracy."
H 81, Ch. 8, h 5
Rozdział o zadawaniu pytań uczonym i dyskutowaniu z nimi
Abu Abdullah (a) tak powiedział o sytuacji, gdy osobie chorującą na czarną ospę, udzielono kąpieli
ghusl dżanabah (rytualnej kąpieli oczyszcającej wymaganej po aktywności seksualnej), po czym
osoba ta zmarła.
"To oni go zabili. Dlaczego nie zasięgnęli rady w tej sprawie? Zaprawdę, lekiem na chorobę
ignorancji jest zasięganie rady innych."
H 82, Ch. 9, h 1
Imam abu Abdullah (a) powiedział: "Zagłada człowieka wynika właśnie z tego, że nie zasięga on
rady (w sprawach, o których nie ma wiedzy)."
H 83, Ch. 9, h 2
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Mądrość (Świętego Proroka i jego Ahlul Bejt (a) zamknięta jest na kłódkę, do której kluczem jest
pytanie."
H 84, Ch. 9, h 3
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Ludzie nie mogą nic zdziałać dopóki nie zaczną pytać, dopóki nie pojmą właściwego znaczenia
religii i nie rozpoznają swego Imama - wtedy bedą w stanie podążać za jego naukami, nawet gdyby
Imam (a) został zmuszony powiedzieć coś wbrew swoim przekonaniom (stosując takiję)."
H 85, Ch. 9, h 4
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Święty Prorok powiedział: Biada człowiekowi, który w każdy piątek nie znajduje czasu, by
pogłębiać wiedzę o swej religii i nie ma w zwyczaju pytać o jej sprawy."
W innym hadisie padają słowa "Biada takiemu muzułmanowi".
H 86, Ch. 9, h 5
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Święty Prorok powiedział: Allah, Wywyższony, Pełen Chwały, objawił: "Rozmowy z uczonymi
spośród mych sług są jedną z rzeczy, które potrafią ożywić przybyłe martwe serca i sprawić, by
wypełniały one me przykazania."
H 87, Ch. 9, h 6
Abu Dżafar (a) powiedział:
"Niech Allah obdarzy przebaczeniem tych, którzy odnawiają wiedzę." Abu al-Dżarud powiedział:
"Zapytałem Imama co odnawianie wiedzy. Imam odpowiedział: "Oznacza to omawianie jej wśród
religijnych i pobożnych ludzi."
H 88, Ch. 9, h 7
Wysłannik Boga (s) powiedział: "Omawiajcie fakty, odwiedzajcie się i rozmawiajcie ze sobą, gdyż
rozmowa rozjaśnia serca. Serce, tak jak miecz, pokrywa się rdzą, a rozmowa oczyszcza je z niej."
W innych pismach na końcu zdania w miejscu "rozmowy" pada słowo "żelazo".
H 89, Ch. 9, h 8
Imam abu Dżafar (a) powiedział:
"Omawianie wiedzy jest nauką, a nauka to dobra modlitwa."
H 90, Ch. 9, h 9
Rozdział o nauczaniu jako formie jałmużny
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Czytałem w dziele Imama Alego (a), iż Allah nie zobowiązał ani nie zobligował ignorantów do
szukania wiedzy, nim nie zobowiązał i i nie zobligował uczonych, by przekazywali wiedzę jako
jałmużnę dla ignorantów, gdyż wiedza poprzedzała w istnieniu ignorancję."
H 91, Ch. 10, h 1
Abu Abdullah (a) powiedział o wersecie 31:18 "Nie odwracaj z pogardą twarzy od ludzi!..." iż
istnieje dla ustalenia równości ludzi w dostępie do wiedzy.
H 92, Ch. 10, h 2
Abu Dżafar (a) powiedział:
"Zakatem, podatkiem od wiedzy, jest przekazywanie jej sługom Allaha."
H 93, Ch. 10, h 3
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Jezus, syn Marii (a) pewnego razu wstał i tak przemówił do Izraelitów:
O Izraelici! Nie wygłaszajcie słów mądrości wśród ignorantów, by nie wyrządzić
niesprawiedliwości (tym słowom). Nie oszczędzajcie słów mądrości wśród tych, którzy na nie
zasługują, by nie wyrządzić niesprawiedliwości (tym ludziom)."
H 94, Ch. 10, h 4
Rozdział o zakazie wypowiadania się bez posiadania wiedzy
Imam Abu Abdullah (s) powiedział:
"Pragnę ostrzec was przed dwoma zachowaniami, które są przyczyną klęski człowieka. Zakazuję
wam uciekania się do fałszu wobec Allaha oraz wydawania orzeczeń (fatw) dla innych nie
posiadając odpowiedniej wiedzy."
H 95, Ch. 11, h 1
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Wystrzegajcie się dwóch rodzajów zachowań, gdyż prowadzą one do klęski wielu ludzi.
Wystrzegajcie się wydawania orzeczeń (fatw) opierając się na własnych opiniach oraz podążaniu za
religią nie posiadając wiedzy."
H 96, Ch. 11, h 2
Abu Dżafar (a) powiedział:
"Anioły łaski oraz anioły niegodziwości świadczą przeciwko tym, którzy wydają orzeczenia (fatwy)
nie posiadając właściwej wiedzy ani przewodnictwa. Tacy ludzie zostaną obarczeni grzechami
wszystkich tych, którzy zastosowali się do ich orzeczeń."
H 97, Ch. 11, h 3
Abu Dżafar (a) powiedział:
"Możecie mówić o tym, o czym posiadacie wiedzę, lecz jeśli nie posiadacie wiedzy mówcie "Allah
wie najlepiej". Człowiek odwołujący się do wersetów w Koranie może nadać im znaczenie bardziej
odległe od prawdy niż odległość między niebiosami a ziemią."
H 98, Ch. 11, h 4
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Słowa "Allah wie najlepiej" są bardzo odpowiednie dla uczonego, który nie posiada na jakiś temat
wiedzy. Nie ma uczonego, któremu by one nie przystały."
H 99, Ch. 11, h 5
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Jeśli ktoś z was zostanie zapytany o coś, czego nie wie, zobowiązany jest odpowiedzieć: "Nie
wiem" a nie "Bóg wie najlepiej" gdyż to drugie może zasiać wątpliwości w sercach słuchających.
Jeśli powie "Nie wiem" słuchający nie będą mieli mu nic do zarzucenia."
H 100, Ch. 11, h 6
Zurara ibn Ajan powiedział:
"Zapytałem Imama abu Dżafara (a): Jakie są prawa Allaha wobec ludzi?" Imam (a) odpowiedział:
"Powinni mówić o tym, o czym wiedzą i powstrzymywać się od mówienia o sprawach, o których
nie posiadają wiedzy."
H 101, Ch. 11, h 7
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Allah w bardzo specyficzny sposób wyraża się o swych sługach w dwóch wersetach Koranu:
"Czy nie zostało od nich wzięte przymierze Księgi, iż nie będą mówić o Bogu nic innego, jak tylko
prawdę? A oni przecież studiowali, co w niej było!" (7:169)
"Za kłamstwo uznali to, czego nie objęli swoją wiedzą i czego wyjaśnienie jeszcze do nich nie
doszło. " (10:39)
H 102, Ch. 11, h 8
Ibn Shubruma powiedział:
"Nigdy nie słyszałem słów podobnych do tych, które usłyszałem z ust Imama Abu Abdullah (a);
jego słowa przeszyły moje serce.
Imam (a) powiedział: Mój ojciec przekazał od swego przodka, Świętego Proroka (s) te słowa: Ci,
którzy działają powołując się na analogię, staną w obliczu klęski oraz doprowadzą do niej innych.
Ci, którzy wydają orzeczenia (fatwy) nie posiadając wiedzy na temat abrogowania i tego co uległo
abrogacji, tego co dosłowne i tego, co wymaga interpretacji, staną w obliczu klęski i doprowadzą do
niej innych."
H 103, Ch. 11, h 9
Rodział o tych, którzy podejmują działania nie posiadając wiedzy
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Działanie bez dobrego zrozumienia i pojmowania sensu jest jak podróżowanie w złym kierunku,
które tylko oddala od celu."
H 104, Ch. 12, h 1
Imam Abu Abdullah (a) powiedział:
"Allah nie przyjmuje uczynków dokonanych bez dobrego zrozumienia, a odpowiedniego
zrozumienia nie można zdobyć inaczej, jak tylko dzięki działaniu. Ten, kto osiągnął odpowiednie
zrozumienie będzie przez nie prowadzony do dobrych uczynków, a ten, kto nigdy nie podjął
działania, nic nie zrozumie. Czyż nie jest wiadomym, iż kolejne części wiary wyrastają z innych jej
części?"
H 105, Ch. 12, h 2
Abu Abdullah (a) powiedział, iż Święty Prorok (s) powiedział:
"Ci, którzy działają nie posiadając wiedzy, niszczą więcej niż zyskują."
H 106, Ch. 12, h 3
Rozdział o używaniu wiedzy
Imam Ali (a) przekazał słowa Świętego Proroka (s):
"Są dwa rodzaje uczonych. Jeden rodzaj przestrzega swej wiedzy i osiąga zbawienie. Drugi rodzaj
ignoruje swą wiedzę i doprowadza się do zguby. Mieszkańcy piekieł będą musieli znosić okropny
odór bijący od uczonych, którzy w działaniu nie korzystali ze swej wiedzy. Spośród mieszkańców
piekieł, najbardziej żałować będzie ten, który nauczał i wskazywał innym drogę Allaha. Jego uczeń
przyjął wskazówki, zastosował się do nich i trafił do Raju, lecz sam nauczyciel zignorował swą
wiedzę i podążył za swymi namiętnościami, żywiąc wielką nadzieję, iż jego koniec jest wciąż
daleko. Podążanie za własnymi namiętnościami jest przeszkodą dla znalezienia prawdy, a żywienie
nadziei na długie życie sprawia, iż ludzie zapominają o życiu przyszłym."
H 107, Ch. 13, h 1
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Wiedza i działanie pozostają w bliskim kontakcie. Ten, kto posiadł wiedzę, działa, a ten kto działa,
zdobywa wiedzę. Wiedza zachęca do działania, lecz jeśli się go unika, czyny stają się bezmyślne."
H 108, Ch. 13, h 2
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Jeśli uczony, nawracając innych, sam nie stosuje się do swych nauk, jego słowa odbiją się od serc
słuchających tak jak kropla odbija się od skały".
H 109, Ch. 13, h 3
Pewien mężczyzna przyszedł do Imama Ali ibn al-Husejna (a) i zadał mu kilka pytań, a Imam na
nie odpowiedział. Mężczyzna chciał ponownie zadać Imamowi podobne pytania, jednak Imam
odrzekł: "Napisano w Ewangelii "Nie pytaj o to czego nie wiesz, dopóki nie zastosujesz się do
wiedzy który już posiadasz, gdyż ignorowanie swej wiedzy nie zwiększy niczego poza niewiarą, ani
też nie wniesie niczego do twych relacji z Allahem, a jedynie Cię od niego oddali.
H 110, Ch. 13, h 4
al-Mufaddal ibn Umar powiedział:
"Zapytałem Imama abu Abdullaha (a): Jak można rozpoznać tych, którzy osiągnęli zbawienie?
Imam odpowiedział: "Wyznanie (wiary) tego, który działa w zgodzie z tym co mówi, musi zostać
przyjęte, a wiara tego, który postępuje wbrew temu co głosi, jest jedynie tymczasowa."
H 111, Ch. 13, h 5
Imam Ali (a) powiedział w jednym ze swych przemówień:
"O Ludzie! Jeśli uczycie się i zdobywacie wiedzę, musicie się do niej stosować, tak by być wśród
prowadzonych. Uczony, który ignoruje swą wiedzę jest podobny do zagubionego ignoranta, który
nigdy nie znajdzie się na właściwej ścieżce z powodu swego zachowania. Tak naprawdę sytuacja
uczonego, który zignorował swą wiedzę będzie dużo gorsza, a jego żal dużo większy od żalu
zwykłego ignoranta, który błądził. W obu przypadkach ludzie ci błądzą i omija ich wielkie dobro.
Nie wahajcie się, by nie zwątpić i nie żywcie wątpliwości, by nie stać się niewiernymi. Nie bądźcie
pobłażliwi wobec swych dusz by nie stały się leniwe. Nie lekceważcie prawdy, by nie doprowadzić
się do zatracenia. By osiągnąć prawdę, musicie uczyć się prawa religijnego (fiqh) dla osiągnięcia
właściwego zrozumienia religii, a by osiągnąć właściwe zrozumienie religii, nie możecie dać się
zwieść. Najmądrzejszym z was jest ten, który jest najbardziej posłuszny swemu Panu. Ten spośród
was, który najdalej dał się zwieść, jest najbardziej nieposłuszny swemu Panu. Ten, kto służy
Allahowi jest bezpieczny i czeka go radosna nowina, a ten, który jest nieposłuszny wiele stracił i
będzie żałować."
H 112, Ch. 13, h 6
Ojciec Muhammada ibn abd al-Rahmana ibn abu Lajli przekazał, iż Imam abu Dżafar (a)
powiedział:
"Gdy przyjdzie do was wiedza, musicie się do niej stosować i otworzyć na nią swe serca. Gdy serce
człowieka wypełnia się wiedzą, trudniej jest je upilnować i Szatan może przejąć nad nim kontrolę.
Jeśli Szatan podsuwa wam wątpliwości, walczcie z nim przy pomocy wiedzy którą posiadacie.
Knowanie Szatana jest słabe." Zapytałem Imama (a): "Co jest dla nas tą wiedzą?" Imam
odpowiedział: "Walczcie z nim przy pomocy wszystkiego co z mocy Allaha, Wywyższonego,
Pełnego Chwały, stało się dla was jasne."
H 113, Ch. 13, h 7
Rozdział o tych, którzy używają wiedzy dla napełnienia swych brzuchów, obnosząc się tym
Imam Ali (a) przekazał słowa Świętego Proroka (s) :
"Są dwa rodzaje ludzi o apetytach nie do zaspokojenia. Są to ludzie pożądający dóbr tego świata
oraz ludzie pożądający wiedzy. Jeśli chodzi o dobra tego świata, człowiek gromadzący te z nich,
które Allah uczynił dla niego dozwolonymi, będzie zbawiony, jeśli jednak zdobędzie je w
niedozwolony sposób, czeka go zguba, chyba że nawróci się i zmieni swe postępowanie. Jeśli zaś
chodzi o wiedzę, człowiek czerpiący ją od uczonych i robiący z niej właściwy użytek zostanie
zbawiony, jeśli jednak używać jej będzie tylko w celu zdobycia dóbr tego świata, nie osiągnie nic
poza nimi.
H 114, Ch. 14, h 1
abu Abdullah (a) powiedział:
"Człowiek, który pragnie użyć hadisów dla zdobycia dóbr tego świata, nie uzyska z ich powodu
żadnej nagrody w życiu przyszłym, jeśli jednak chciałby użyć hadisów dla dóbr przyszłego życia,
Allah wynagrodzi go zarówno w tym jak i przyszłym życiu."
H 115, Ch. 14, h 2
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Człowiek, który pragnie używać hadisów dla zdobycia dóbr tego świata, nie uzyska z ich żadnej
powodu nagrody w życiu przyszłym."
H 116, Ch. 14, h 3
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Jeśli spotkasz wykształconego człowieka, który miłuje dobra tego świata, nie ufaj mu w sprawach
religii, gdyż to, co kocha, otoczy go i usidli.
Świety Prorok (s) powiedział: Allah zesłał objawienie Dawidowi (a) i przemówił do niego: "Nie
pozwól by między Mną i Tobą stawał uczony kochający dobra tego świata, gdyż odsunie Cię on od
drogi Mojej Miłości. Tacy ludzie są bandytami, którzy wciągają w zasadzkę moich poddanych,
pragnących Mej bliskości. Najmniejsza kara, jaka czeka tych bandytów, to odebranie im słodyczy
osobistych kontaktów ze mną i modlitw."
H 117, Ch. 14, h 4
abu Abdullah (a) powiedział:
"Święty Prorok (s) powiedział, iż al-Fuqaha, uczeni w Fiqh, prawie islamskim są przedstawicielami
Proroków tak długo, aż nie zaczną angażować się w sprawy doczesne." Ludzie zapytali go: "Co
oznacza "angażowanie się w sprawy doczesne, Święty Proroku Allaha?" Odpowiedział: "Podążanie
za wolą króli. Jeśli to robią, musicie być bardzo ostrożni pozwalając im na zajmowanie się waszą
religię."
H 118, Ch. 14, h 5
abu Dżafar (a) powiedział:
"Ten, kto poszukuje wiedzy by zaimponować uczonym, wykazać się w dyskusjach z głupcami, lub
by przyciągnąć do siebie ludzi, niech wie, że w ten sposób zdobywa miejsce w Ogniu. Bycie
przywódcą przystoi tylko tym, którzy posiadają do tego uprawnienia."
H 119, Ch. 14, h 6
Rozdział 15
Rozdział o konieczności istnienia Boskiego Autorytetu w tym świecie i powadze tej kwestii
Hafs ibn Ghijath przekazał, iż Abu Abdullah (a) powiedział:
"O Hafsie, prędzej wybacze zostanie ignorantowi, który popełnił siedemdziesiąt grzechów, niż
uczonemu, który popełnił jeden grzech."
H 120, Ch. 15, h 1
Abu Abdullah (a) powiedział:
"Jezus syn Maryji (s) powiedział: "Biada złym uczonym! Gdyby tylko byli świadomi ogromu
ognia, który ich pochłonie."
H 121, Ch. 15, h 2
Imam abu Abdullah (a) powiedział:
"Gdy dusza dosięga tego miejsca (wskazując przy tym na gardło), uczony stracił już wszystkie swe
szansy by się nawrócić. "Przecież u Boga jest przebaczenie dla tych, którzy popełniają zło
nieświadomie i niezwłocznie się nawracają. Ku tym powraca Bóg. Bóg jest wszechwiedzący,
mądry!" (4:17)
H 122, Ch. 15, h 3
Abu Dżafar (a) tak powiedział o słowach Allaha w Świętym Koranie "Zostaną tam wrzuceni oni
sami i ci, którzy zabłądzili,
i zastępy Iblisa, wszyscy razem." (26:94-95)
"Mowa o ludziach, którzy wiele mówią o sparawiedliwości, jednak zupełnie nie przejawia się ona
w ich czynach".
H 123, Ch. 15, h 4
Rozdział 16
Rozdział o różnych sprawach
Amir al-Muminin Ali (a) powiedział:
"Pozwól swej duszy odżyć przy iskrach zdobytej mądrości, gdyż ulega ona znużeniu podobnie jak
ciało"
H 124, Ch. 16, h 1