Aleksander Sobczak
Aleksander Sobczak
Aleksander Sobczak
Aleksander Sobczak
Aleksander Sobczak
Pr
Pr
Pr
Pr
Proces
oces
oces
oces
oces
o stwier
o stwier
o stwier
o stwier
o stwierdzenie nieważności
dzenie nieważności
dzenie nieważności
dzenie nieważności
dzenie nieważności
małżeństwa kościelnego
małżeństwa kościelnego
małżeństwa kościelnego
małżeństwa kościelnego
małżeństwa kościelnego
© Copyright by Aleksander Sobczak 2001
Nihil obstat:
Gniezno, 27 października 2000 r.
Ks. dr Grzegorz Iwiński
Cenzor
Imprimatur:
Gniezno, 27 października 2000 r.
L.dz. 4634/2000/I
Ks. bp Bogdan Wojtuś
Wikariusz Generalny
ISBN 83-912665-4-0
ISBN 83-912665-4-0
ISBN 83-912665-4-0
ISBN 83-912665-4-0
ISBN 83-912665-4-0
Publikacja elektroniczna:
Księgarnia Mateusza www. kmt. pl
e- mail: kmt@ mateusz. pl
Wydawcy:
„SCRIPTOR”
62-200 Gniezno, ul. 22 lipca 85
Księgarnia Mateusza www.kmt.pl
LOGON S.A.
85-098 Bydgoszcz, ul. Piotrowskiego 7-9
tel (52) 326 00 77; fax (52) 326 00 99
email: kmt@mateusz.pl
4
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
oces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego
dzenie nieważności małżeństwa kanonicznego
dzenie nieważności małżeństwa kanonicznego
dzenie nieważności małżeństwa kanonicznego
dzenie nieważności małżeństwa kanonicznego . 11
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
1.4. Formalności skargi powodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
a. Trybunał, do którego się kieruje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
b. Identyfikacja stron i zamieszkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
c. Prośba albo przedmiot skargi powodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
d. Fakty i dowody na poparcie roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
e. Tytuły prawne nieważności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
f. Miejsce, data, podpis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
g. Dokumentacja dodatkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
2. Decyzja odnośnie skargi powodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
a. Kompetencja sędziego albo trybunału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
b. Zdolność procesowa powoda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
c. Wymogi formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
d. Dokumentacja dodatkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
a. Motywy odrzucenia skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skargi . . . . . . . . . . . . 20
2.3. Automatyczne przyjęcie skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
3. Wezwanie i zawiadomienie stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
a. Rzecz przestaje być bezsporna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału,
skądinąd właściwego, wobec którego skarga została
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak,
że nie wygasa z utratą władzy delegującego . . . . . . . . . . . . . . . 22
d. Przedawnienie ulega przerwaniu,
chyba że co innego zostało zastrzeżone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
5
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna
obowiązywać zasada: podczas sporu nie należy
dokonywać żadnych zmian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
a. Sprzeciw pasywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
b. Sprzeciw pasywno-aktywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.4. Wzajemne powództwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
a. Treść dekretu zawiązania sporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
b. Odwołanie się od dekretu zawiązania sporu . . . . . . . . . . . . . . 24
5.2. Skutki zawiązania sporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
a. Kto może zrzec się? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
e. Zrzeczenie domniemane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
7.3. Obowiązek dowodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
a. Co nie wymaga dowodu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
b. Odnośnie oświadczenia stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
c. Czyn notoryczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
a. Elementy przyznania sądowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
6
b. Wartość dowodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
c. Przyznanie pozasądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
8.3. Dowód z dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
a. Rodzaje dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
b. Dopuszczenie dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
c. Moc dowodowa dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
a. Kto może być świadkiem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
b. Obowiązek zeznawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
c. Miejsce składania zeznań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
d. Obecność przy zeznaniach świadków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
e. Sposób przesłuchiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
f. Ponowne przesłuchanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
g. Moc dowodowa zeznań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
b. Sposób przeprowadzania badania przez biegłych . . . . . . . . . 38
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
8.6. Wizja lokalna i oględziny sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodowego . . . . . . . . . . . 40
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
12.1. Sposób podejmowania decyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
a. Zwołanie sędziów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
12.3. Termin zredagowania wyroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
7
12.6. Zewnętrzna forma albo struktura wyroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
12.7. Ogłoszenie wyroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
. ZASKARŻENIE WYROKU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
13.2. Rekurs nadzwyczajny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
14.1. Wady nieważności nieusuwalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
14.2. Wady nieważności usuwalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
14.4. Prawo do wniesienia skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
14.5. Sposób rozstrzygnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
15.1. Apelacja automatyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekretem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyrokiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
a. Strona uprawniona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
b. Wykluczenie apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
c. Trybunał i sposób apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
- Miejsce złożenia apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
- Terminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
- Sposób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
d. Trybunał apelacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
- Jaki trybunał? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
- Termin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
- Forma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
e. Nowe dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
f. Zaniechanie apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
g. Zrzeczenie się apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
h. Skutki apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
i. Sposób postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
j. Rozstrzygnięcie apelacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
8
oku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Bibliografia
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Część II:
, wzory pism procesowych i formularze
ocesowych i formularze . . . . . . . . . . . . . . 63
Adresy sądów kościelnych w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Sądy apelacyjne drugiej instancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Wzory pism procesowych i formularze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Wykaz wszystkich wzorów pism i formularzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
9
PREZENT
PREZENT
PREZENT
PREZENT
PREZENTACJA
ACJA
ACJA
ACJA
ACJA
Jest rzeczą powszechnie znaną, że Kościół katolicki stoi na straży niero-
zerwalności związku małżeńskiego. «
Małżeństwo zawarte i dopełnione nie
może być rozwiązane żadną ludzką władzą i z żadnej przyczyny, oprócz
śmierci» (kan. 1141). Stąd w Kościele nie ma ani rozwodów, ani unieważ-
nienienia małżeństwa. Późniejsze niezgodne pożycie małżonków, zdrady
małżeńskie i związanie się cywilnie z inną osobą itp. - nie mają wpływu na
ważność umowy małżeńskiej, choćby druga strona była niewinna.
Bardzo mało jednak osób wie, że nie każdy związek zawierany w ko-
ściele jest prawdziwym i rzeczywistym małżeństwem. Zdarza się czasem,
że wyprawiono wspaniałą ceremonię, na samym zawarciu małżeństwa
w kościele było obecnych nawet kilku kapłanów, a w rzeczywistości «
ślub
się nie odbył». Sprawy te są poruszane na katechezie, szczególnie w szkole
średniej, mówi się o tym w czasie kursów przedmałżeńskich, ale praktyka
duszpasterska wskazuje, że niestety przechodzi to gdzieś bokiem i wierni
bardzo mało na ten temat wiedzą.
Do tego, aby zawrzeć prawdziwe małżeństwo, muszą zostać spełnione
pewne warunki. Bez nich, można dopełnić wszystkich zewnętrznych cere-
monii, można nawet zawierać małżeństwo w obecności biskupa, ale
i tak naprawdę przed Bogiem małżeństwa nie ma. Jak to się może zdarzyć?
Zawarcie małżeństwa można porównać do dziecięcych puzzli. Obra-
zek dziecięcej układanki składa się z wielu drobnych elementów. Jak dłu-
go nie mamy dopasowanych wszystkich elementów, nie mamy również
obrazka. Mamy jakąś część obrazka, ale nie cały. Podobnie jest z małżeń-
stwem. Na każde prawdziwe małżeństwo składa się szereg elementów (nie
jest ich jednak aż tak wiele), bez których zaistnienie tej instytucji jest nie-
możliwe. W życiu codziennym zdarzają się czasem sytuacje, że przy za-
wieraniu małżeństwa, z przyczyn obiektywnych albo subiektywnych, bra-
kuje jakiegoś elementu tej układanki, którą nazywamy małżeństwem. W
takim wypadku małżeństwo nie zostało zawarte, albo inaczej mówiąc zo-
stało zawarte nieważnie.
W przypadku zawarcia takiego nieważnego małżeństwa istnieje możli-
wość przeprowadzenia kościelnego procesu o stwierdzenie nieważności
zawartego małżeństwa. Celem takiego procesu jest wykazanie, że dane
małżeństwo zostało zawarte nieważnie, czyli że faktycznie nie zaistniało.
Oczywiście, konsekwencją stwierdzenia nieważności małżeństwa jest to,
że strony są wolne i mogą zawrzeć ślub kościelny z inną osobą.
Prezentowany tekst ma pomóc zarówno duszpasterzom w tych przy-
padkach, w których podejrzewają nieważność jakiegoś małżeństwa, jak
i samym zainteresowanym, których małżeństwo rozpadło się oraz istnieją
uzasadnione racje przemawiające za nieważnością tego związku. W wielu
10
bowiem wypadkach nieważność jest oczywista, ale strony nic nie robią,
gdyż nie wiedzą, jak i gdzie podjąć jakiekolwiek starania. W książce prze-
śledzimy więc, w sposób bardzo skrótowy, sam przebieg procesu o stwier-
dzenie nieważności małżeństwa, a także znajdziemy szereg formularzy
i wzorów pism procesowych. W ten sposób, zainteresowane strony będą
miały możliwość śledzenia na bieżąco postępu ich sprawy oraz będą świa-
dome przysługujących im w każdym momencie praw procesowych. Dużą
pomocą będą zapewne również wzory pism i formularzy procesowych.
11
CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ I
CZĘŚĆ I
PROCES O STWIERDZENIE NIEW
PROCES O STWIERDZENIE NIEW
PROCES O STWIERDZENIE NIEW
PROCES O STWIERDZENIE NIEW
PROCES O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
AŻNOŚCI
AŻNOŚCI
AŻNOŚCI
AŻNOŚCI
MAŁŻEŃSTW
MAŁŻEŃSTW
MAŁŻEŃSTW
MAŁŻEŃSTW
MAŁŻEŃSTWA
A
A
A
A KANONICZNEGO
KANONICZNEGO
KANONICZNEGO
KANONICZNEGO
KANONICZNEGO
WPROW
WPROW
WPROW
WPROW
WPROWADZENIE
ADZENIE
ADZENIE
ADZENIE
ADZENIE
Przepisy odnośnie procesów małżeńskich znajdujemy w Kodeksie Pra-
wa Kanonicznego w Księdze VII, Część III, Tytuł I: «
Procesy małżeńskie»
1
.
Wymienione są tutaj jednak różne procesy:
1. sprawy o orzeczenie nieważności małżeństwa;
2. sprawy o separację małżonków;
3. proces do dyspensy od małżeństwa zawartego a niedopełnionego;
4. proces dotyczący domniemanej śmierci współmałżonka.
W dalszej części interesować nas będą jedynie sprawy o orzeczenie nie-
ważności małżeństwa.
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa dostosowuje się z pew-
nymi zmianami do zwyczajnego procesu spornego. Prawodawca, regulu-
jąc sposób postępowania w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeń-
stwa, po ukazaniu niektórych norm specyficznych tego procesu, zawar-
tych w kan. 1671-1690, odsyła ostatecznie do kanonów o procesie
w ogólności i o zwyczajnym procesie spornym (kan. 1691).
«
Sędziowie i trybunały winni się troszczyć, by jak najszybciej, z zacho-
waniem sprawiedliwości, zakończyć wszystkie sprawy tak, by w trybuna-
le pierwszej instancji nie przeciągały się powyżej roku, zaś w trybunale
drugiej instancji powyżej sześciu miesięcy» (kan.1453).
W zwykłym procesie spornym możemy wyróżnić cztery podstawowe
fazy: faza wprowadzenia sprawy; faza dowodowa; faza dyskusji sprawy;
faza decyzyjna.
Pierwszy etap, wprowadzenie sprawy, rozpoczyna się od sformułowa-
nia skargi powodowej, kończy natomiast sformułowaniem przedmiotu
sporu, czyli zawiązaniem sporu.
Drugi etap, instrukcja sprawy, jest przeznaczony na gromadzenie do-
wodów mających na celu wyrobienie prawdziwego obrazu sytuacji u sę-
dziego. Dowody te potwierdzają tezy wysunięte na poprzednim etapie.
Faza dyskusji jest etapem, na którym strony, po zebraniu dowodów, mają
prawo do przejrzenia akt, zgłoszenia dodatkowych dowodów, przedsta-
wienia obron lub uwag.
Proces kończy się normalnie wyrokiem, w którym sędzia rozwiązuje
przedmiot sporu.
1.
Kodeks Prawa Kanonicznego, Pallottinum 1984. Obecny Kodeks Prawa Kanoniczne-
go Kościoła łacińskiego został ogłoszony powagą Papieża Jana Pawła II, dnia 25 stycznia
1983 roku, Konstytucją Apostolską
Sacrae disciplinae leges.
12
I. WPROW
I. WPROW
I. WPROW
I. WPROW
I. WPROWADZENIE SPRA
ADZENIE SPRA
ADZENIE SPRA
ADZENIE SPRA
ADZENIE SPRAWY
WY
WY
WY
WY
1. Skar
1. Skar
1. Skar
1. Skar
1. Skarga powodowa
ga powodowa
ga powodowa
ga powodowa
ga powodowa
1.1. Kwestie ogólne
1.1. Kwestie ogólne
1.1. Kwestie ogólne
1.1. Kwestie ogólne
1.1. Kwestie ogólne
Sędzia nie może rozpoznawać żadnej sprawy, jeżeli ten, kto jest zainte-
resowany, albo rzecznik sprawiedliwości nie przedstawi prośby zgodnie
z przepisami kanonów (por. kan. 1501 i 1674). Głównym zadaniem sędzie-
go jest aplikować prawo do konkretnego przypadku interpretując je, zobo-
wiązując do jego przestrzegania albo karząc jego naruszenie. Wykonując
swoją funkcję, byłby jednak sędzia stronniczy, gdyby działał bez zaintere-
sowanych stron. Sędzia nie może być stroną procesową, ale ma czynić spra-
wiedliwość. Dlatego też sędzia nie może działać bez strony zainteresowa-
nej. I właśnie tę prośbę kierowaną do sędziego nazywamy skargą powo-
dową.
Dlatego - zgodnie z kan. 1502 i 1503 – skargę powodową moglibyśmy
określić jako pisemną lub ustną, następnie jednak zredagowaną na piśmie,
prośbę, którą osoba zainteresowana, zwana powodem, przedstawia kom-
petentnemu sędziemu, domagając się sprawiedliwości wobec drugiej oso-
by, którą nazywamy pozwanym. Tak więc, w każdym procesie uczestniczą
dwie strony. Z reguły jedna z nich wnosi sprawę do sądu kościelnego.
Nazywamy ją stroną powodową, albo po prostu powodem lub powódką.
Druga zaś strona jest pozwana do sądu, stąd nazywamy ją stroną pozwa-
ną, albo pozwanym lub pozwaną.
Poprzez skargę powodową strona powodowa usiłuje rozpocząć proces
i dlatego oferuje sędziemu, ze swojego punktu widzenia, przyczyny i po-
wody, na podstawie których sądzi, że zostało naruszone jej prawo.
Jako zasada obowiązuje złożenie prośby na piśmie. Wyjątkowo jednak
sędzia może przyjąć ustną prośbę. W tym jednak przypadku sędzia powi-
nien nakazać notariuszowi, by zredagował akt na piśmie; ma on być od-
czytany powodowi i przez niego potwierdzony; zastępuje on, co do wszyst-
kich skutków prawnych, skargę pisaną przez powoda (kan. 1503 § 2).
Zarówno strona powodowa jak i pozwana może występować w sądzie
osobiście, może jednak ustanowić sobie pełnomocnika i adwokatów (kan.
1481 § 1). W sprawach małżeńskich sędzia nie mianuje obrońcy z urzędu,
jest to zasadniczo indywidualna sprawa zainteresowanych stron (por. kan.
1481 § 3). Można ustanowić jednego pełnomocnika (kan. 1482 § 1 i 2)
i równocześnie kilku adwokatów (kan. 1482 § 3). Ta sama osoba może peł-
nić obowiązki adwokata i pełnomocnika.
Pełnomocnik i adwokat winni być pełnoletni i nienaruszonej sławy.
Adwokat ma być ponadto katolikiem, chyba że biskup diecezjalny zezwo-
13
li inaczej, doktorem prawa kanonicznego lub skądinąd prawdziwie bie-
głym i zatwierdzonym przez tegoż biskupa (kan. 1483). Pełnomocnik
i adwokat przed podjęciem zadania muszą złożyć w trybunale autentycz-
ne zlecenie (kan. 1484 § 1).
Każdy trybunał powinien posiadać – o ile to możliwe – stałych obroń-
ców, otrzymujących wynagrodzenie od samego trybunału, którzy pełnili-
by zadania adwokata lub pełnomocnika (kan. 1490). Niestety, nasza polska
praktyka wskazuje, że o ile w ogóle są obrońcy, to najczęściej istnieją jedy-
nie
pro forma. Jest to jeden z podstawowych postulatów sądownictwa ko-
ścielnego w Polsce: brakuje dobrych obrońców, którzy służyliby rzeczywi-
stą pomocą zainteresowanym stronom.
Tak więc, skargę powodową może zredagować sama zainteresowana
strona, ale może to również uczynić adwokat lub pełnomocnik.
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa
1.2. Prawo zaskarżenia małżeństwa
Do zaskarżenia małżeństwa są zdolni:
1° małżonkowie, bez względu na to, czy byli ochrzczeni, czy też nie, czy
byli w jakieś karze kościelnej, czy nie;
2° rzecznik sprawiedliwości, kiedy nieważność małżeństwa została już
rozgłoszona, jeżeli małżeństwo nie może być uważnione lub nie jest to
pożyteczne (por. kan. 1674, 1476).
Jak z tego wynika, żadna osoba postronna, np. proboszcz, dzieci itp. nie
mogą zaskarżyć małżeństwa.
Małżeństwo, które za życia obydwu małżonków nie zostało zaskarżo-
ne, po śmierci jednego lub obojga małżonków nie może być zaskarżone,
chyba że kwestia dotycząca ważności ma charakter przedprocesowy dla
rozwiązania innego sporu, bądź na forum kanonicznym, bądź na forum
świeckim (kan. 1675 § 1). Najczęściej będzie to dotyczyć prawości pocho-
dzenia dzieci. Wówczas prawo zaskarżenia ma oczywiście jedynie rzecz-
nik sprawiedliwości.
Jeśli zaś współmałżonek umiera podczas trwania sprawy, to:
1° przed zamknięciem postępowania dowodowego instancja ulega zawie-
szeniu;
2° po zamknięciu postępowania dowodowego, sędzia powinien prowa-
dzić sprawę do końca (kan. 1675 § 2, 1518).
Ponieważ sprawa o stwierdzenie nieważności małżeństwa ma na celu
obiektywne stwierdzenie stanu rzeczy, dlatego prośbę tę może wnosić za-
równo strona niewinna tej sytuacji jak i winna. Stroną powodową, a więc
wnoszącą sprawę, może być również współmałżonek, który był przyczy-
ną nieważności tego małżeństwa.
14
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa
1.3. Przyczyny nieważności małżeństwa
Chociaż przyczyny nieważności małżeństwa nie są omawiane przy ana-
lizowaniu procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa, to jednak ze
względu na praktyczne implikacje, warto je tutaj przypomnieć. Zaintere-
sowana osoba, która ma zamiar złożyć skargę o stwierdzenie nieważności
małżeństwa, musi najpierw uświadomić sobie, na jakiej podstawie chce to
zrobić. Nie wnosi bowiem o orzeczenie rozwodu, jak to ma miejsce w są-
dzie cywilnym, ale uważa, że jego małżeństwo było zawarte nieważnie.
Muszą więc istnieć poważne racje przemawiające za takim twierdzeniem.
Dlatego w tym miejscu warto przypomnieć, co może spowodować nie-
ważność małżeństwa.
Zasadniczo istnieją trzy rodzaje okoliczności:
1° Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte z powodu jakiejś przeszko-
dy zrywającej, od której nie uzyskano dyspensy. Od niektórych prze-
szkód nie da się jednak uzyskać dyspensy. Poszczególne przeszkody
zrywające określone zostały przez prawodawcę w kan. 1083-1094. Są to
następujące przeszkody:
- wieku (14 lat dla kobiety i 16 dla mężczyzny);
- niezdolności płciowej (impotencja);
- węzła małżeńskiego (małżeństwo z inną osobą);
- różności religii (ślub z osobą nieochrzczoną);
- święceń;
- profesji zakonnej;
- uprowadzenia;
- występku (małżonkobójstwa);
- pokrewieństwa (w linii prostej i do 4 stopnia linii bocznej);
- powinowactwa (w linii prostej);
- przyzwoitości publicznej;
- pokrewieństwa prawnego (powstałego z adopcji).
Obiektywnie rzecz biorąc, w trybunałach kościelnych nie spotyka się
często spraw o stwierdzenie nieważności małżeństwa z wyżej wymienio-
nych powodów. Najczęstsze są natomiast z drugiej grupy okoliczności.
2° Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte na skutek braków dotyczą-
cych zgody małżeńskiej. Istnieje tutaj szereg okoliczności sprawiających
nieważność małżeństwa. Określone zostały one w kan. 1095-1107.
Najważniejsze z nich to:
- brak minimum małżeńskiego poznania;
- pozbawienie używania rozumu;
- poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obo-
wiązków małżeńskich;
- niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przy-
czyn natury psychicznej;
15
- podstęp przy zawieraniu małżeństwa (umyślne wprowadzenie w błąd);
- symulacja;
- wykluczenie któregoś z istotnych przymiotów lub elementów małżeń-
stwa (jedność, nierozerwalność, zrodzenie i wychowanie potomstwa);
- zawieranie małżeństwa pod warunkiem;
- przymus i bojaźń.
3° Wreszcie przyczyną nieważności małżeństwa mogą być braki dotyczące
formy kanonicznej, a więc sposobu zawierania małżeństwa. Są to naj-
rzadsze przypadki. Dotyczą raczej kapłana asystującego przy zawiera-
niu małżeństwa (posiadanie przez niego odpowiedniego upoważnie-
nia), oraz zobowiązanie do zawierania małżeństwa przez katolików
według formy kanonicznej.
Przystępujący do redagowania skargi powodowej musi sobie najpierw
uświadomić, na jakiej podstawie chce się ubiegać o stwierdzenie nieważ-
ności małżeństwa. Bez poważnych racji, mających swe uzasadnienie
w podanych przyczynach nieważności małżeństwa, nie ma w ogóle sensu
wnoszenie jakiejkolwiek skargi.
1.4. Formalności skar
1.4. Formalności skar
1.4. Formalności skar
1.4. Formalności skar
1.4. Formalności skargi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
Poprawnie zredagowana skarga powodowa powinna spełniać wyma-
gania określone w kan. 1504, tzn.:
1° wyrażać wobec jakiego sędziego sprawa jest wnoszona, czego się żąda
i od kogo;
2° wskazywać, na jakim uprawnieniu opiera się powód i przynajmniej
ogólnie fakty i dowody na poparcie roszczeń;
3° być podpisana przez powoda lub jego pełnomocnika, ze wskazaniem
dnia, miesiąca i roku jak również miejsca zamieszkania powoda lub jego
pełnomocnika albo miejsca pobytu oznaczonego przez nich dla odbie-
rania akt;
4° wskazywać stałe lub tymczasowe zamieszkanie strony pozwanej.
a. T
a. T
a. T
a. T
a. Trybunał, do któr
rybunał, do któr
rybunał, do któr
rybunał, do któr
rybunał, do którego się kier
ego się kier
ego się kier
ego się kier
ego się kieruje
uje
uje
uje
uje
Skarga musi być zaadresowana, a więc skierowana do konkretnego try-
bunału kościelnego. Nie jest koniecznym znać dokładnie nazwę trybuna-
łu, ani tym bardziej nazwiska sędziego lub sędziów. Wystarczy skierować
skargę: «
Do Sądu kościelnego w...».
Nie można jednak kierować skargi do jakiegokolwiek trybunału. Musi to
być trybunał kompetentny. Według kan. 1673, w sprawach o nieważność
małżeństwa, które nie są zarezerwowane Stolicy Apostolskiej
2
, właściwe są:
2. Zgodnie z kan. 1405 § 1, n. 1, sam Biskup Rzymski ma prawo sądzić sprawy tych,
którzy sprawują najwyższą władzę państwową.
16
1° trybunał miejsca, w którym małżeństwo zostało zawarte;
2° trybunał miejsca, w którym strona pozwana ma stałe lub tymczasowe
zamieszkanie
3
;
3° trybunał miejsca, w którym strona powodowa ma stałe zamieszkanie,
jeżeli obydwie strony przebywają na terytorium tej samej Konferencji
Episkopatu, i wikariusz sądowy stałego zamieszkania strony pozwa-
nej, po jej wysłuchaniu, wyraża na to zgodę;
4° trybunał miejsca, na którym faktycznie trzeba będzie zbierać większość
dowodów, jeżeli wyrazi na to zgodę wikariusz sądowy stałego zamiesz-
kania strony pozwanej, który wcześniej powinien ją zapytać, czy nie
zgłasza czegoś, co należałoby wyłączyć.
W praktyce sądów kościelnych najczęściej uwzględniane są dwa pierw-
sze wypadki, głównie z tej racji, gdyż nie nastręczają dodatkowych trud-
ności przy wnoszeniu sprawy.
b. Identyfikacja str
b. Identyfikacja str
b. Identyfikacja str
b. Identyfikacja str
b. Identyfikacja stron i zamieszkanie
on i zamieszkanie
on i zamieszkanie
on i zamieszkanie
on i zamieszkanie
W skardze powodowej powinny zostać zidentyfikowane strony proce-
sowe. Należy więc podać chociażby minimum informacji koniecznych do
identyfikacji osób i do ustalenia jakiejkolwiek komunikacji z nimi. Mini-
malne informacje są więc następujące: imię i nazwisko, oraz adres zamiesz-
kania lub przebywania stron, ewentualnie ich pełnomocników.
Jest również rzeczą zalecaną podawanie dodatkowych informacji: miej-
sce zawarcia ślubu, wiek stron, stan cywilny, zawód, posiadane potom-
stwo, adres parafii.
Należy tutaj podkreślić, że dostarczenie tych informacji, dotyczących
obu stron, jest obowiązkiem strony wnoszącej sprawę, a więc strony po-
wodowej.
c. Pr
c. Pr
c. Pr
c. Pr
c. Prośba albo przedmiot skar
ośba albo przedmiot skar
ośba albo przedmiot skar
ośba albo przedmiot skar
ośba albo przedmiot skargi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
W skardze powodowej należy podać przedmiot swojej prośby, a więc
czego się żąda. W naszym przypadku, jest to stwierdzenie nieważności
tego konkretnego małżeństwa. Prośba powinna być sformułowana w spo-
sób jasny i konkretny.
3. Zamieszkanie to nabywa się zgodnie z kan. 102:
§ 1. Zamieszkanie stałe nabywa się takim przebywaniem na terytorium jakiejś parafii
lub przynajmniej diecezji, które albo jest połączone z zamiarem pozostania tam na stałe,
jeśli nic stamtąd nie odwoła, albo trwało przez pełnych pięć lat.
§ 2. Tymczasowe zamieszkanie nabywa się przez takie przebywanie na terenie jakiejś
parafii lub przynajmniej diecezji, które albo jest połączone z zamiarem pozostania tam przy-
najmniej przez trzy miesiące, jeśli nic stamtąd nie odwoła, albo przedłużyło się rzeczywi-
ście do trzech miesięcy.
Należy je odróżnić od stałego lub tymczasowego zamieszkania wynikającego z przepi-
sów państwowych.
17
W tym samym piśmie można żądać rozstrzygnięcia kilku spraw. Okre-
śla to kan. 1493: Powód może kogoś pozwać równocześnie kilkoma skar-
gami, które jednak nie są sobie przeciwne, w tej samej lub różnych spra-
wach, jeśli nie przekraczają właściwości trybunału, do którego się zwrócił.
d. Fakty i dowody na popar
d. Fakty i dowody na popar
d. Fakty i dowody na popar
d. Fakty i dowody na popar
d. Fakty i dowody na poparcie r
cie r
cie r
cie r
cie roszczeń
oszczeń
oszczeń
oszczeń
oszczeń
Jest to jeden z najważniejszych elementów skargi powodowej. Od do-
brze zredagowanej tej części w wielu przypadkach zależy przyszłość ko-
lejnych aktów procesowych. Należy więc wyjątkowo przyłożyć się do po-
prawnej redakcji tej części.
Należy tutaj w wyczerpujący sposób przedstawić najważniejsze fakty
i dowody na poparcie swojej tezy o nieważności tego małżeństwa. Najlep-
szym sposobem, aby to zrobić, jest chronologiczne przedstawienie mał-
żeństwa. Można to zrobić według następującego schematu:
- gdzie i kiedy strony poznały się; jak wyglądał okres narzeczeństwa;
- gdzie i kiedy strony zawarły sakramentalny związek małżeński;
- jak wyglądało pożycie małżeńskie po ślubie;
- kiedy i z jakiego powodu strony się rozeszły; kto kogo pierwszy opuścił;
- dlaczego Pan (Pani) nie chce pogodzić się z żoną (mężem).
Nie ma obowiązku bardzo dokładnego przedstawiania wszystkich fak-
tów i dowodów. Na to będzie czas po zawiązaniu sporu (por. kan. 1516).
Niemniej jednak, sprawa powinna zostać przedstawiona w ten sposób, aby
sędzia, po przeczytaniu skargi powodowej, miał przynajmniej ogólne spoj-
rzenie na to małżeństwo.
e. T
e. T
e. T
e. T
e. Tytuły prawne nieważności
ytuły prawne nieważności
ytuły prawne nieważności
ytuły prawne nieważności
ytuły prawne nieważności
Poprzednio podane zostały już przyczyny nieważności małżeństwa.
W tym miejscu skargi powodowej należy bardzo jasno określić podstawę
prawną roszczenia, a więc jaki jest tytuł prawny rzekomej nieważności tego
małżeństwa.
Najczęściej, w przypadku nieważności jakiegoś małżeństwa, mamy do
czynienia z kilkoma tytułami prawnymi, gdyż wzajemnie się uzupełniają
lub łączą. Praktycznie lepiej jest zawsze podawać kilka tytułów prawnych
nieważności małżeństwa, gdyż w trakcie procesu może się okazać, że nie-
które z nich zostaną wykluczone. Oczywiście, nie mogą to być wymyślane
tytuły, bez żadnego fundamentu faktycznego.
f. Miejsce, data, podpis
f. Miejsce, data, podpis
f. Miejsce, data, podpis
f. Miejsce, data, podpis
f. Miejsce, data, podpis
Do ważności skargi powodowej konieczne jest podanie miejsca, daty
i jej podpisanie przez powoda. Jeśli powód ustanowił pełnomocnika lub
adwokata, skargę podpisują oni.
Należy podać również adres do korespondencji, oczywiście, jeśli różni
się on od podanych wcześniej danych powoda i pozwanego.
18
Podawanie daty i miejsca jest czymś obowiązkowym, chociaż jest rów-
nież czymś relatywnym. Datą bowiem, która ma dopiero prawdziwe zna-
czenie, jest data wniesienia skargi do trybunału. Dopiero ta data ma zna-
czenie co do terminów legalnych (kan. 1458, 1506).
g. Dokumentacja dodatkowa
g. Dokumentacja dodatkowa
g. Dokumentacja dodatkowa
g. Dokumentacja dodatkowa
g. Dokumentacja dodatkowa
Do skargi powodowej należy dołączyć także, o ile są, dodatkowe doku-
menty czy informacje.
Jeśli został ustanowiony pełnomocnik lub adwokat, należy dołączyć
autentyczne zlecenie powoda (por. kan. 1484).
Do skargi dołącza się dokumenty publiczne i prywatne dotyczące spra-
wy, m.in. wyrok rozwodu cywilnego wraz z uzasadnieniem.
Dostarcza się również metrykę ślubu kościelnego. Otrzymać ją można
w parafii, w której zawarto ślub. Istotne jest jednak, aby był to dokument
świeży.
Na poparcie swojej prośby istotne jest również podanie kilku świad-
ków, którzy znają okoliczności przemawiające za tezą strony powodowej.
Podobnie jak w przypadku strony powodowej i pozwanej, należy podać
przynajmniej imiona, nazwiska i adresy tych świadków.
Chociaż żaden kanon nie mówi nic na temat graficznej strony skargi
powodowej, jest dobrym zwyczajem pisanie jej tylko po jednej stronie za-
chowując lewy margines; akta bowiem zostają zszywane.
Jest również zwyczajem sądów kościelnych dostarczanie samej skargi
i dokumentacji dodatkowej w dwóch egzemplarzach (kopiach).
Jako praktyczne wskazanie, można zalecić również stronom proceso-
wym, aby zachowywały dla siebie kopie wszystkich dokumentów przesy-
łanych do trybunału jak i korespondencji otrzymywanej w tej sprawie.
2. Decyzja odnośnie skar
2. Decyzja odnośnie skar
2. Decyzja odnośnie skar
2. Decyzja odnośnie skar
2. Decyzja odnośnie skargi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
gi powodowej
Sędzia, zanim przyjmie sprawę i ilekroć dostrzeże nadzieję dobrego
wyniku, powinien zastosować środki pastoralne, by małżonkowie, jeżeli
to możliwe, zostali doprowadzeni do uważnienia małżeństwa i do wzno-
wienia wspólnego życia małżeńskiego (kan. 1676). W praktyce, przed za-
akceptowaniem skargi, sędzia rozmawia ze stroną powodową na temat
ewentualnego pogodzenia się. W większości jednak przypadków jest to
zwyczajnie niemożliwe, gdyż najczęściej strony są już od wielu lat w no-
wych cywilnych związkach. Należy jednak mieć na uwadze, że w przy-
padkach o nieważność małżeństwa nie może być mowy o ugodzie ani o
kompromisie, gdyż sprawy te dotyczą dobra publicznego (por. kan. 1715,
1691).
19
Przewodniczący trybunału kolegialnego
4
- po ustaleniu, że zarówno
sprawa należy do jego właściwości, jak i tego, że powód nie jest pozbawio-
ny zdolności występowania w sądzie - powinien swoim dekretem jak naj-
szybciej skargę albo przyjąć, albo odrzucić (kan. 1505 § 1).
2.1.
2.1.
2.1.
2.1.
2.1. Analiza skar
Analiza skar
Analiza skar
Analiza skar
Analiza skargi
gi
gi
gi
gi
W relacji do formalności, jakie powinna spełniać skarga powodowa, przy
jej analizie należy zwrócić uwagę na następujące elementy:
a. Kompetencja sędziego albo trybunału
a. Kompetencja sędziego albo trybunału
a. Kompetencja sędziego albo trybunału
a. Kompetencja sędziego albo trybunału
a. Kompetencja sędziego albo trybunału
Zgodnie z tym, co zostało już omówione w kan. 1673, należy zwrócić
uwagę, czy skarga została skierowana do właściwego sądu.
b. Zdolność pr
b. Zdolność pr
b. Zdolność pr
b. Zdolność pr
b. Zdolność procesowa powoda
ocesowa powoda
ocesowa powoda
ocesowa powoda
ocesowa powoda
Wcześniej wskazano już, że do zaskarżenia małżeństwa są zdolni mał-
żonkowie, oraz rzecznik sprawiedliwości (kan. 1674). Należy jednak do-
dać, że powód musi mieć zdolność do występowania w sądzie. Takiej zdol-
ności nie posiadają małoletni
5
oraz pozbawieni używania rozumu. W ta-
kim przypadku, występują w ich imieniu rodzice, opiekunowie, albo ku-
rator (por. kan. 1478-1479).
c. W
c. W
c. W
c. W
c. Wymogi formalne
ymogi formalne
ymogi formalne
ymogi formalne
ymogi formalne
W sposób szczególny należy zwrócić uwagę na wymogi formalne za-
warte w kan. 1504, 1°, 2°, 3°: czego się żąda i przeciwko komu; fakty
i dowody; na jakim uprawnieniu opiera się powód; zamieszkanie powo-
da, ewentualnie jego pełnomocnika lub adwokata; miejsce, data i podpis.
d. Dokumentacja dodatkowa
d. Dokumentacja dodatkowa
d. Dokumentacja dodatkowa
d. Dokumentacja dodatkowa
d. Dokumentacja dodatkowa
Należy zwrócić także uwagę na kompletność dokumentacji dodatko-
wej. W szczególny sposób domagać się listy świadków.
4. Sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa w normalnym trybie rozpatruje ko-
legium trzech sędziów (kan. 1425 § 1, 1
o
). Jeżeli w trybunale pierwszego stopnia nie da się
ustanowić kolegium, Konferencja Episkopatu może zezwolić, jak długo trwa taka niemoż-
liwość, by biskup zlecił sprawę sędziemu jednoosobowemu (kan. 1425 § 4). Dla rozpatry-
wania poszczególnych spraw, wikariusz sądowy powołuje sędziów turnusami, według
ustalonego porządku, chyba że w poszczególnych wypadkach biskup inaczej postanowi
(kan. 1425 § 3). Wikariusz sądowy nie powinien zmieniać raz wyznaczonych sędziów, chy-
ba że z bardzo ważnej przyczyny, którą należy wskazać w dekrecie (1425 § 5).
5. Por. kan. 97 § 1: Osoba, która ukończyła osiemnaście lat, jest pełnoletnia; poniżej tego
wieku małoletnia.
20
2.2. Odrzucenie skar
2.2. Odrzucenie skar
2.2. Odrzucenie skar
2.2. Odrzucenie skar
2.2. Odrzucenie skargi
gi
gi
gi
gi
a. Motywy odrzucenia skar
a. Motywy odrzucenia skar
a. Motywy odrzucenia skar
a. Motywy odrzucenia skar
a. Motywy odrzucenia skargi
gi
gi
gi
gi
Zgodnie z kan. 1505 § 2, skargę powodową można odrzucić wyłącznie:
1° jeżeli sędzia lub trybunał są niewłaściwi;
2° jeżeli na pewno wiadomo, że powód nie ma zdolności występowania
w sądzie, a więc jest małoletni albo pozbawiony używania rozumu;
3° jeżeli nie zachowano przepisów kan. 1504, nn. 1-3, a więc nie wypełnio-
no wszystkich wymagań formalnych skargi;
4° jeżeli z samej skargi powodowej jasno wynika, że roszczenie jest pozba-
wione jakiejkolwiek podstawy i nie może się zdarzyć, by w trakcie pro-
cesu jakaś podstawa się ujawniła. Ma to miejsce, gdy strona powodowa
powołuje się na taką podstawę, której nie uwzględnia prawo, np. ktoś
prosi o orzeczenie nieważności małżeństwa, ponieważ strony nie mają
zgodnych charakterów.
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skar
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skar
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skar
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skar
b. Postępowanie w przypadku odrzucenia skargi
gi
gi
gi
gi
Jeśli skarga powodowa została odrzucona z powodu wad, które mogą być
poprawione, np. brak podpisu, daty itp., powód może przedstawić ponownie
temu samemu sędziemu prawidłowo sporządzoną skargę (kan. 1505 § 3).
Przeciwko odrzuceniu skargi powodowej strona ma zawsze prawo
wnieść w ciągu dziesięciu użytecznych dni
6
uzasadniony rekurs albo do
trybunału apelacyjnego, albo do kolegium, jeżeli skarga została odrzucona
przez przewodniczącego; sprawa zaś odrzucona powinna być rozstrzy-
gnięta jak najszybciej (kan. 1505 § 4). Od dekretu rozstrzygającego nie ma
już niestety miejsca na apelację (kan. 1629, n. 5).
2.3.
2.3.
2.3.
2.3.
2.3. Automatyczne przyjęcie skar
Automatyczne przyjęcie skar
Automatyczne przyjęcie skar
Automatyczne przyjęcie skar
Automatyczne przyjęcie skargi
gi
gi
gi
gi
Jeśli w ciągu miesiąca od złożenia skargi powodowej sędzia nie wyda
dekretu, mocą którego dopuszcza lub odrzuca skargę, strona zaintereso-
wana może domagać się, by sędzia wypełnił swoje zadanie; jeśli mimo to
sędzia milczy, to po upływie bezużytecznie dziesięciu dni od złożenia proś-
by, uważa się skargę za przyjętą (kan. 1506).
W przypadku, gdyby jednak sędzia nadal milczał i nie podejmował żad-
nych czynności procesowych, można przeciwko niemu podjąć dodatkowe
czynności, zwracając się do jego przełożonego (najczęściej będzie to biskup
diecezjalny), domagając się wypełnienia jego obowiązków (por. kan. 1457).
W sytuacjach wyjątkowego zaniedbania obowiązków sędzia powinien być
sprawiedliwie ukarany (por. kan. 1389 § 2).
6. Kan. 201 § 2: Czas użyteczny należy rozumieć, że wykonującemu lub dochodzącemu
swego prawa tak przysługuje, iż dla nie wiedzącego albo nie mogącego działać nie płynie.
21
3. W
3. W
3. W
3. W
3. Wezwanie i zawiadomienie str
ezwanie i zawiadomienie str
ezwanie i zawiadomienie str
ezwanie i zawiadomienie str
ezwanie i zawiadomienie stron
on
on
on
on
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego
3.1. Powiadomienie i wezwanie pozwanego
Powiadomienie albo wezwanie pozwanego dokonuje się w samym de-
krecie przyjęcia skargi (por. kan. 1507, 1508 § 1, 1677 § 1). Sędzia lub prze-
wodniczący powinien wezwać, czyli pozwać przed sąd pozostałe strony dla
zawiązania sporu, ustalając, czy mają one odpowiedzieć na piśmie, czy sta-
wić się wobec niego celem uzgodnienia wątpliwości (kan. 1507 § 1). Fakt
zawiadomienia i jego sposób należy odnotować w aktach (kan. 1509 § 2). Jest
to jedna z istotnych spraw, gdyż pominięcie tego wezwania powoduje nie-
ważność akt procesu (kan. 1511) a czasami także samego wyroku (por. kan.
1622, n. 5; 1620, n.7).
Do pozwu należy dołączyć skargę powodową, chyba że sędzia na sku-
tek poważnych racji dojdzie do wniosku, iż stronie nie należy przekazy-
wać skargi, dopóki nie złoży ona zeznań w sądzie (kan. 1508 § 2). Jest czymś
oczywistym, że najczęściej dołącza się kopię skargi powodowej, aby stro-
na pozwana mogła ustosunkować się do poruszanych tam kwestii. Jed-
nakże sędzia może zadecydować, że strona pozwana nie ma do tego
w tym momencie prawa.
Jeżeli spór toczy się przeciwko temu, kto nie może swobodnie wykony-
wać swoich uprawnień, jest np. małoletni albo ma ograniczone używanie
rozumu, pozew należy skierować, zależnie od okoliczności, do opiekuna,
kuratora, specjalnego pełnomocnika, czyli do tego, kto powinien podjąć
jego sprawę, według przepisu prawa (kan. 1508 § 3).
Powinien zostać także powiadomiony obrońca węzła małżeńskiego (por.
kan. 1433).
Pozwany, który odmawia przyjęcia pozwu albo przeszkadza w dotar-
ciu do niego wezwania, uznany jest za wezwanego, zgodnie z przepisami
prawa (kan. 1510). Jeżeli jednak strony procesowe faktycznie same stawią
się wobec sędziego dla prowadzenia sprawy, nie potrzeba ich wzywać,
lecz notariusz musi ten fakt zaznaczyć w aktach (por. kan. 1507 § 3).
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego
3.2. Skutki powiadomienia pozwanego
Wraz z powiadomieniem zainteresowanych stron rozpoczyna się pro-
ces. Rodzi się relacja procesowa pomiędzy stronami i relacja pomiędzy stro-
nami a sędzią. Fakt ten rodzi również różnego rodzaju skutki. Zgodnie
z kan. 1512, po zawiadomieniu o pozwie zgodnie z przepisami prawa, albo
gdy strony stawiły się przed sędzią w celu prowadzenia sprawy:
a. Rzecz przestaje być bezsporna
a. Rzecz przestaje być bezsporna
a. Rzecz przestaje być bezsporna
a. Rzecz przestaje być bezsporna
a. Rzecz przestaje być bezsporna
Innymi słowy, rzecz, o którą toczy się sprawa, traci swoją własną nieza-
leżność i zaczyna zależeć od ostatecznego wyroku sędziego.
22
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału, skądinąd
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału, skądinąd
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału, skądinąd
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału, skądinąd
b. Sprawa zaczyna należeć do tego sędziego lub trybunału, skądinąd
właściwego, wobec któr
właściwego, wobec któr
właściwego, wobec któr
właściwego, wobec któr
właściwego, wobec którego skar
ego skar
ego skar
ego skar
ego skarga została złożona
ga została złożona
ga została złożona
ga została złożona
ga została złożona
Jak to już można było zauważyć wcześniej, strony mają prawo wpro-
wadzić sprawę do różnych trybunałów, byleby były kompetentne. Od
momentu jednak wezwania strony pozwanej, rzecz zaczyna należeć do
tego jednego konkretnego trybunału. Inne trybunały nie mają prawa roz-
patrywać tej sprawy (por. kan. 1415). W konsekwencji, zdeterminowane
zostają również kompetencje trybunałów apelacyjnych (por. kan. 1438-1440
i 1444).
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak, że nie wygasa z
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak, że nie wygasa z
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak, że nie wygasa z
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak, że nie wygasa z
c. Jurysdykcja sędziego delegowanego umacnia się tak, że nie wygasa z
utratą władzy delegującego
utratą władzy delegującego
utratą władzy delegującego
utratą władzy delegującego
utratą władzy delegującego
Sędzia, delegowany do rozpatrywania tej sprawy, staje się niejako jej
właścicielem. Jego władza nie wygasa nawet wówczas, gdy wygasa wła-
dza osoby, która go do tej sprawy delegowała.
d. Przedawnienie ulega przerwaniu, chyba że co innego zostało za-
d. Przedawnienie ulega przerwaniu, chyba że co innego zostało za-
d. Przedawnienie ulega przerwaniu, chyba że co innego zostało za-
d. Przedawnienie ulega przerwaniu, chyba że co innego zostało za-
d. Przedawnienie ulega przerwaniu, chyba że co innego zostało za-
strzeżone
strzeżone
strzeżone
strzeżone
strzeżone
Przedawnienie jako sposób nabycia lub utraty prawa subiektywnego
jak również uwolnienia się od obowiązków, Kościół przyjmuje takie, jakie
jest w ustawodawstwie cywilnym danego kraju, z zachowaniem wyjąt-
ków ustanowionych w Kodeksie (kan. 197). Wezwanie stron rodzi jednak
ten skutek, że przedawnienie zostaje przerwane. Od tego momentu termi-
ny przedawnienia nie płyną.
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna obowiązywać
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna obowiązywać
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna obowiązywać
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna obowiązywać
e. Spór zaczyna się toczyć i dlatego natychmiast zaczyna obowiązywać
zasada: podczas spor
zasada: podczas spor
zasada: podczas spor
zasada: podczas spor
zasada: podczas sporu nie należy dokonywać żadnych zmian
u nie należy dokonywać żadnych zmian
u nie należy dokonywać żadnych zmian
u nie należy dokonywać żadnych zmian
u nie należy dokonywać żadnych zmian
W czasie procesu nie należy dokonywać żadnych zmian, które mogły-
by wpłynąć na ostateczny wyrok.
4. Postawy str
4. Postawy str
4. Postawy str
4. Postawy str
4. Postawy strony pozwanej
ony pozwanej
ony pozwanej
ony pozwanej
ony pozwanej
Po przyjęciu skargi powodowej i po powiadomieniu strony pozwanej,
osoba ta może przyjąć różnego rodzaju postawy:
4.1. Zgoda
4.1. Zgoda
4.1. Zgoda
4.1. Zgoda
4.1. Zgoda
Strona pozwana zgadza się z prośbą strony powodowej. Może zdarzyć
się, że strona pozwana jest tego samego zdania, co strona powodowa i dla-
tego poddaje się wyrokowi trybunału. Najczęściej ma to miejsce wówczas,
gdy strona powodowa, jako przyczynę nieważności małżeństwa, podaje
przyczyny leżące po jej stronie. Innymi słowy, że strona powodowa jest
winna nieważności tego małżeństwa. Przyjmując tę postawę, strona po-
zwana nie broni się. Można wówczas mówić o wspólnej prośbie stron, cho-
ciaż w przebiegu procesu jedna z nich musi przyjąć rolę strony powodo-
23
wej, druga strony pozwanej. Wobec takiej zgodnej postawy, wyjątkowa rola
leży po stronie obrońcy węzła małżeńskiego.
Postawa współpracy pomiędzy stronami jest godna zalecenia, chodzi
bowiem o odkrycie prawdy odnośnie tego małżeństwa.
4.2. Niestawiennictwo
4.2. Niestawiennictwo
4.2. Niestawiennictwo
4.2. Niestawiennictwo
4.2. Niestawiennictwo
Strona pozwana ani nie stawia się w sądzie, ani nie odpowiada; zacho-
wuje milczenie. W wielu wypadkach jest przekonana, że bez niej sprawa
nie będzie się dalej toczyć. Zachowując milczenie, chce zamanifestować
swój sprzeciw. Jest to jednak postawa nieracjonalna. Sądy kościelne nie
orzekają bowiem rozwodu, ale stwierdzają fakt, czy dane małżeństwo było
ważnie zawarte czy też nie. Nie jest to uzależnione od zgody stron. Mał-
żeństwo albo było ważne albo nie. Postawa stron w czasie procesu nic tu
nie zmienia, chociaż może sprawić pewne niedogodności.
Odpowiedzią sądu wobec postawy milczenia będzie zadeklarowanie
strony pozwanej nieobecną w procesie. W takim wypadku proces będzie
się już toczył dalej bez niej (por. kan. 1592).
4.3. Sprzeciw
4.3. Sprzeciw
4.3. Sprzeciw
4.3. Sprzeciw
4.3. Sprzeciw
Strona pozwana broni się wyrażając swój sprzeciw. Sprzeciw może być
pasywny albo mieszany pasywno-aktywny.
a. Sprzeciw pasywny
a. Sprzeciw pasywny
a. Sprzeciw pasywny
a. Sprzeciw pasywny
a. Sprzeciw pasywny
Ma miejsce wówczas, gdy strona pozwana ogranicza się jedynie do za-
przeczania faktom przytoczonym przez stronę powodową. Niekiedy po-
twierdza fakty, odrzucając jednakże podstawę prawną. Strona pozwana
może odpowiedzieć i bronić się albo na piśmie, albo ustnie stawiając się
przed sędzią (por. kan. 1513); może prosić również o sesję celem zawiąza-
nia sporu (kan. 1677 § 2).
b. Sprzeciw pasywno-aktywny
b. Sprzeciw pasywno-aktywny
b. Sprzeciw pasywno-aktywny
b. Sprzeciw pasywno-aktywny
b. Sprzeciw pasywno-aktywny
Ma miejsce, gdy oprócz zaprzeczania faktom, strona pozwana zgłasza
jakieś sprawy wpadkowe, lub zarzuty zawieszające, na które będzie mu-
siała odpowiedzieć strona powodowa, i które sąd będzie musiał najpierw
rozstrzygnąć. Sprawa wpadkowa ma miejsce, ilekroć po rozpoczęciu pro-
cesu przez wezwanie, zostaje przedstawiona kwestia, która chociaż nie jest
wyraźnie zawarta w skardze powodowej wprowadzającej spór, niemniej
tak należy do sprawy, że najczęściej musi być rozstrzygnięta przed sprawą
główną (kan. 1587). Zarzuty zawieszające dotyczą natomiast najczęściej
osób, np. stronniczość sędziów lub sposobu postępowania sądu (por. kan.
1459).
Niestety należy tutaj dodać przykrą uwagę. Jeśli strona powodowa
i strona pozwana różnią się bardzo w swych deklaracjach, rodzi się podej-
24
rzenie o kłamstwo, albo przynajmniej zatajanie prawdy jednej ze stron.
Będzie to oczywiście ze szkodą dla obu stron.
4.4. Wzajemne powództwo
4.4. Wzajemne powództwo
4.4. Wzajemne powództwo
4.4. Wzajemne powództwo
4.4. Wzajemne powództwo
Wraz z obroną pasywną, albo pasywno-aktywną strona pozwana może
zgłosić także wzajemne powództwo wobec strony powodowej. W takim
przypadku należy powiadomić stronę powodową w celu odpowiedzi.
We wszystkich tych przypadkach, strona pozwana może występować
samodzielnie, albo przez pełnomocnika lub adwokata własnego lub prosić
o przyznanie bezpłatnej pomocy (por. kan. 1649 § 1, 3°).
5. Zawiązanie spor
5. Zawiązanie spor
5. Zawiązanie spor
5. Zawiązanie spor
5. Zawiązanie sporu
uu
uu
Zawiązanie sporu ma miejsce wtedy, gdy dekretem sędziego, w oparciu
o żądania i odpowiedzi stron, zostaje określony zakres sporu (kan. 1513 § 1).
W dekrecie tym należy ostatecznie ustalić podstawę (tytuł) nieważności
małżeństwa.
5.1. Ustalenie zakr
5.1. Ustalenie zakr
5.1. Ustalenie zakr
5.1. Ustalenie zakr
5.1. Ustalenie zakresu spor
esu spor
esu spor
esu spor
esu sporu
uu
uu
Po przyjęciu skargi powodowej i po prawnym wezwaniu, strona po-
zwana ma piętnaście dni na sformułowanie odpowiedzi. Po upływie ter-
minu piętnastu dni od zawiadomienia, przewodniczący lub ponens, chy-
ba że któraś ze stron prosi o sesję celem zawiązania sporu, powinien
w ciągu dziesięciu dni swoim dekretem z urzędu sformułować wątpliwość
lub wątpliwości i zawiadomić o tym strony (kan. 1677 § 2).
a. T
a. T
a. T
a. T
a. Trrrrreść dekr
eść dekr
eść dekr
eść dekr
eść dekretu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania sporu
uu
uu
Formuła wątpliwości nie może tylko pytać, czy w danym wypadku stwier-
dzono nieważność małżeństwa, lecz musi także określić, z jakiego tytułu lub
z jakich tytułów zaskarża się ważność małżeństwa (kan. 1677 § 3). Tak więc,
nie może to być ogólne pytanie:
czy małżeństwo to zostało zawarte nieważ-
nie, ale bardzo konkretne, np.: czy małżeństwo NN. zostało nieważnie za-
warte z tytułu umyślnego wprowadzenia w błąd powoda (kan. 1098)? Na to
pytanie da później odpowiedź wyrok sądowy.
b. Odwołanie się od dekr
b. Odwołanie się od dekr
b. Odwołanie się od dekr
b. Odwołanie się od dekr
b. Odwołanie się od dekretu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania spor
etu zawiązania sporu
uu
uu
Dekret sędziego powinien być podany do wiadomości stron, które, je-
żeli nie wyraziły wcześniej zgody, mogą w ciągu dziesięciu dni odwołać
się do samego sędziego, by dekret został zmieniony. Sprawa zaś powinna
być rozstrzygnięta dekretem tegoż sędziego jak najszybciej.
5.2. Skutki zawiązania spor
5.2. Skutki zawiązania spor
5.2. Skutki zawiązania spor
5.2. Skutki zawiązania spor
5.2. Skutki zawiązania sporu
uu
uu
Raz ustalony zakres sporu nie może być ważnie zmieniony, chyba że
nowym dekretem, z ważnej przyczyny na żądanie strony, i po wysłucha-
25
niu pozostałych stron, po rozważeniu ich racji (kan. 1514). Innymi słowy,
po dekrecie zawiązania sporu zasadniczo nie można modyfikować przed-
miotu sporu. Jakiekolwiek zmiany wymagają:
- ważnej przyczyny;
- jedna ze stron musi wnosić o to;
- należy wysłuchać pozostałych stron;
- konieczny jest nowy dekret.
6. Umorzenie i zrzeczenie się instancji
6. Umorzenie i zrzeczenie się instancji
6. Umorzenie i zrzeczenie się instancji
6. Umorzenie i zrzeczenie się instancji
6. Umorzenie i zrzeczenie się instancji
Normalnym sposobem zakończenia sprawy jest ostateczny wyrok. Mogą
zdarzyć się jednak inne sytuacje: umorzenie i zrzeczenie się instancji (kan.
1520-1525).
6.1. Umorzenie instancji
6.1. Umorzenie instancji
6.1. Umorzenie instancji
6.1. Umorzenie instancji
6.1. Umorzenie instancji
a. Przyczyny
a. Przyczyny
a. Przyczyny
a. Przyczyny
a. Przyczyny
Jeśli strony, nie mając żadnej przeszkody, nie podejmą w ciągu sześciu
miesięcy żadnego aktu procesowego, następuje umorzenie instancji. Usta-
wa partykularna może ustalić inne terminy umarzające (kan. 1520).
b. Skutki
b. Skutki
b. Skutki
b. Skutki
b. Skutki
Umorzenie instancji następuje z mocy samego prawa, a więc nie jest
konieczny tutaj jakikolwiek dekret sędziego. Prawo wymaga jednak ogło-
szenia tego faktu. Umorzenie następuje przeciwko wszystkim, nawet ma-
łoletnim oraz tym, którzy są z małoletnimi zrównani, z tym że można do-
magać się odszkodowania od opiekunów, kuratorów, zarządców, pełno-
mocników, jeśli nie udowodnią, że byli bez winy (por. kan. 1521).
Umorzenie powoduje wygaśnięcie akt procesu, lecz nie akt sprawy;
co więcej, mogą one mieć moc także w innej instancji, byleby sprawa to-
czyła się między tymi samymi osobami i co do tej samej rzeczy; co zaś
dotyczy obcych, to mają one tylko siłę dokumentów (kan. 1522).
c. W
c. W
c. W
c. W
c. Wydatki
ydatki
ydatki
ydatki
ydatki
Wydatki umorzonego procesu, które każdy z procesujących się poczy-
nił, sam ponosi (kan. 1523). Każda ze stron miała wystarczająco dużo cza-
su, bo aż sześć miesięcy, na podjęcie jakiejkolwiek czynności procesowej.
Nie czyniąc tego, zgadzają się na poniesienie dotychczasowych wydatków.
Prawodawca nie mówi tutaj nic na temat ewentualnego odszkodowania,
gdyż wychodzi z założenia, że wina za nie podejmowanie czynności pro-
cesowych w tak długim czasie leży po obu stronach.
26
6.2. Zrzeczenie się instancji
6.2. Zrzeczenie się instancji
6.2. Zrzeczenie się instancji
6.2. Zrzeczenie się instancji
6.2. Zrzeczenie się instancji
a. Kto może zrzec się?
a. Kto może zrzec się?
a. Kto może zrzec się?
a. Kto może zrzec się?
a. Kto może zrzec się?
Zrzec się instancji może w każdym stadium i na każdym stopniu sądu
ten, kto wniósł sprawę, a więc strona powodowa. Natomiast podobnie tak
powód, jak i strona pozwana mogą się zrzec czy to wszystkich, czy niektó-
rych tylko aktów procesowych (por. kan. 1524 § 1).
b. Formalności
b. Formalności
b. Formalności
b. Formalności
b. Formalności
Zrzeczenie się, by było ważne, musi być dokonane na piśmie i powinno
być podpisane przez stronę lub przez jej pełnomocnika, posiadającego jednak
specjalne zlecenie, zakomunikowane drugiej stronie i przez nią zaakceptowa-
ne lub przynajmniej nie zwalczane i przyjęte przez sędziego (kan. 1524 § 3).
Jeśli strona mianowała pełnomocnika lub adwokata, to jednak do zrzecze-
nia się instancji przez nich konieczne jest dodatkowe zlecenie (por. kan. 1485).
c. Skutki
c. Skutki
c. Skutki
c. Skutki
c. Skutki
Zrzeczenie przyjęte przez sędziego, w odniesieniu do aktów, których
się zrzeczono, rodzi te same skutki, co umorzenie instancji, a więc powo-
duje wygaśnięcie akt procesu (por. kan. 1525).
d. W
d. W
d. W
d. W
d. Wydatki
ydatki
ydatki
ydatki
ydatki
Dotychczasowe wydatki procesowe powinny zostać poniesione przez
zrzekającego się (por. kan. 1525). Prawodawca wychodzi tutaj z założenia,
że ten kto zrzeka się, powinien zostać obciążony dotychczasowymi kosz-
tami.
e. Zrzeczenie domniemane
e. Zrzeczenie domniemane
e. Zrzeczenie domniemane
e. Zrzeczenie domniemane
e. Zrzeczenie domniemane
Może zaistnieć także zrzeczenie się domniemane albo milczące. Jeśli
powód, w dniu i godzinie wyznaczonych na zawiązanie sporu, ani się nie
stawi, ani nie przedstawi właściwego usprawiedliwienia:
1° sędzia powinien go ponownie wezwać;
2° jeśli powód nie stawi się na nowe wezwanie, domniemywa się, że zrzekł
się instancji (kan. 1594).
Jednakże, jeśli strona ta udowodni, że zatrzymała ją zgodna z prawem
przeszkoda, może później uczestniczyć w procesie (por. kan. 1594, 3°; 1593).
W przypadku, gdyby strona pozwana nie zgadzała się na zrzeczenie
się, ona może przejąć sprawę. Należy również dodać, że sprawy małżeń-
skie w zasadzie nie przechodzą w stan rzeczy osądzonej i dlatego mogą
być kontynuowane czy wznawiane, nawet po upływie wyznaczonych pra-
wem terminów dla dokonania aktów procesowych.
27
II. INSTRUKCJA
II. INSTRUKCJA
II. INSTRUKCJA
II. INSTRUKCJA
II. INSTRUKCJA SPRA
SPRA
SPRA
SPRA
SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Instrukcja sprawy to przede wszystkim zbieranie przez sąd dowodów,
które pozwolą dać odpowiedź na pytanie postawione w dekrecie zawiąza-
nia sporu. Dlatego po zawiązaniu sporu, jeśli w ciągu dziesięciu dni żadna
ze stron nie wniesie zastrzeżenia, sędzia powinien wyznaczyć odpowied-
ni termin do przedłożenia i przeprowadzenia dowodów (por. kan. 1516).
7. Dowody w ogólności
7. Dowody w ogólności
7. Dowody w ogólności
7. Dowody w ogólności
7. Dowody w ogólności
7.1. Dowody
7.1. Dowody
7.1. Dowody
7.1. Dowody
7.1. Dowody
Dowodzenie jest zademonstrowaniem prawdy jakiegoś wydarzenia albo
jakiegoś twierdzenia. Zwyczajne twierdzenie stron nie jest wystarczające,
aby sąd wydał ostateczny wyrok. Koniecznym jest, aby strony udowodniły
prawdziwość swoich twierdzeń. Okres instrukcji sprawy przeznaczony jest
więc do tego, aby poprzeć swoje twierdzenia odpowiednimi dowodami.
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia
7.2. Czas, miejsce i forma dowodzenia
Dowodzenie ma swoje ograniczenia, swój czas i miejsce. Poza tym, nie
ma możliwości ani dowodzenia, ani dopuszczenia dowodów. Należy jed-
nak zauważyć, że prawodawca kościelny nie określa zbyt sztywnych ram
odnośnie tego okresu procedury procesowej.
a. Czas
a. Czas
a. Czas
a. Czas
a. Czas
Po zawiązaniu sporu (por. kan. 1529), sędzia powinien wyznaczyć stro-
nom odpowiedni termin do przedłożenia i przeprowadzenia dowodów (kan.
1516). Następuje to po dziesięciu dniach od zawiadomienia o dekrecie za-
wiązania sporu, jeżeli strony nie mają żadnych zastrzeżeń (kan. 1677 § 4).
Pomimo ograniczenia czasowego, można również w innym terminie
dostarczać dowody. Może, np. uczynić to nieobecny w procesie stawiając
się później w sądzie (por. kan. 1593). Można dostarczać jeszcze dowody
przed publikacją, a nawet po publikacji akt (por. kan. 1570, 1598), po za-
mknięciu postępowania dowodowego (por. kan. 1600 § 1), a nawet w mo-
mencie dyskusji sprawy (por. kan. 1609 § 5). Nowe dowody można przed-
stawiać również przy apelacji (por. kan. 1639 § 2).
b. Miejsce
b. Miejsce
b. Miejsce
b. Miejsce
b. Miejsce
Miejscem właściwym do dostarczenia dowodów, przesłuchania stron,
świadków, dostarczenia orzeczeń biegłych jest trybunał. Wyjątkiem jest
wizja lokalna, gdy sędzia musi udać się do jakiegoś miejsca w celu jego
obejrzenia.
Miejscem sporządzenia orzeczenia przez biegłych jest miejsce przez nich
wyznaczone.
28
W sądownictwie kościelnym w Polsce istnieje bardzo częsta praktyka
powoływania sędziów delegowanych, w celu przeprowadzenia przesłu-
chania stron oraz świadków. Tymi sędziami delegowanymi są najczęściej
proboszczowie miejsca zamieszkania przesłuchiwanych osób. Jest to bar-
dzo praktyczne, ale niestety niezbyt słuszne. Z jednej strony, jest to niepo-
trzebne przedłużanie sprawy, gdyż często nie można się doczekać proto-
kółów z przesłuchania. Z drugiej strony, sędziowie delegowani, nie mając
najczęściej podstawowej znajomości prawa procesowego, ograniczają się
jedynie do odczytania przesłanych pytań. Zaprotokołowane odpowiedzi
są przez to często schematyczne i niestety niepełne.
W każdym razie, dla dobra sprawy, każda z osób biorących udział
w procesie, ma prawo domagać się przesłuchania w siedzibie trybunału,
przez odpowiednio przygotowane osoby.
c. Forma
c. Forma
c. Forma
c. Forma
c. Forma
Zasadniczo, w zwykłym procesie spornym, a takim jest proces o stwier-
dzenie nieważności małżeństwa, wszystkie dowody i zeznania muszą zo-
stać dostarczone na piśmie. Gdyby ktoś zadeklarował cokolwiek ustnie,
ten fakt musi zostać również odpowiednio zaprotokołowany.
7.3. Obowiązek dowodzenia
7.3. Obowiązek dowodzenia
7.3. Obowiązek dowodzenia
7.3. Obowiązek dowodzenia
7.3. Obowiązek dowodzenia
Obowiązek dowodzenia spoczywa na tym, który coś twierdzi (kan.
1526 § 1).
7.4. T
7.4. T
7.4. T
7.4. T
7.4. Trrrrreść dowodu
eść dowodu
eść dowodu
eść dowodu
eść dowodu
Należy odróżnić treść skargi powodowej od treści dowodu. Treścią,
a więc przedmiotem materialnym dowodu, są wydarzenia, na których skar-
ga powodowa się opiera, dlatego nie identyfikują się. Treść dowodu bliż-
sza jest natomiast tytułom nieważności tego małżeństwa. Nie wystarczy
więc zadeklarować coś przed sędzią, ale należy to udowodnić, a więc po-
dać szereg faktów, przemawiających za prezentowaną tezą. Razem z fak-
tami, wyjątkowo mogą być również dowodami zwyczaje, prawo partyku-
larne kanoniczne czy cywilne.
a. Co nie wymaga dowodu?
a. Co nie wymaga dowodu?
a. Co nie wymaga dowodu?
a. Co nie wymaga dowodu?
a. Co nie wymaga dowodu?
Nie wymagają dowodu:
1° Te sprawy, które domniemywa sama ustawa (kan. 1526 § 2, 1°); a więc
kto ma za sobą domniemanie prawne, jest zwolniony z obowiązku do-
wodzenia, który przechodzi na stronę przeciwną (kan. 1585).
W sprawach prawa małżeńskiego, podstawowe domniemania prawne,
a więc fakty, których nie potrzeba udowadniać, są następujące:
29
- małżeństwo cieszy się przychylnością prawa
7
;
- dopełnienie małżeństwa
8
;
- trwanie pierwszego związku
9
;
- ważność małżeństwa w przypadku wątpliwego chrztu
10
;
- nie domniemywa się ignorancji odnośnie natury małżeństwa po osią-
gnięciu dojrzałości
11
;
- domniemanie wewnętrznej zgody na małżeństwo
12
;
- domniemanie trwania zgody małżeńskiej
13
.
2° Fakty stwierdzone przez jednego z procesujących się i przyjęte przez
drugiego, chyba że mimo to dowód jest wymagany przez prawo lub
sędziego (kan. 1526 § 2, 2°).
b. Odnośnie oświadczenia str
b. Odnośnie oświadczenia str
b. Odnośnie oświadczenia str
b. Odnośnie oświadczenia str
b. Odnośnie oświadczenia stron
on
on
on
on
Przyznanie się sądowe jednej strony, jeżeli chodzi o jakąś sprawę pry-
watną i nie dotyczy ona dobra publicznego, zwalnia pozostałe strony od
obowiązku dowodzenia (kan. 1536 § 1).
c. Czyn notoryczny
c. Czyn notoryczny
c. Czyn notoryczny
c. Czyn notoryczny
c. Czyn notoryczny
Czyny notoryczne, a więc takie, które powtarzają się, należy udowad-
niać, często bowiem takimi nie są. Jeśli są rzeczywiście notoryczne i praw-
dziwe, wówczas sprawa dowodu jest zupełnie prosta. Czyny notoryczne
nie są wymieniane przez prawodawcę, dlatego, że udowodnienie ich jest
sprawą zupełnie prostą
14
.
7. Małżeństwo cieszy się przychylnością prawa, dlatego w wątpliwości należy uważać
je za ważne, dopóki nie udowodni się czegoś przeciwnego (kan. 1060).
8. Gdy po zawarciu małżeństwa małżonkowie wspólnie zamieszkali, domniemywa się
dopełnienie, dopóki coś przeciwnego nie zostanie udowodnione (kan. 1961 § 2).
9. Chociaż pierwsze małżeństwo było nieważnie zawarte lub zostało rozwiązane z ja-
kiejkolwiek przyczyny, nie wolno dlatego zawrzeć ponownego małżeństwa, dopóki nie
stwierdzi się, zgodnie z prawem i w sposób pewny, nieważności lub rozwiązania pierw-
szego (kan. 1085 § 2).
10. Jeśli podczas zawierania małżeństwa strona była powszechnie uważana za ochrzczo-
ną albo jej chrzest był wątpliwy, należy domniemywać, zgodnie z kan. 1060, ważność mał-
żeństwa, dopóki w sposób pewny nie udowodni się, że jedna strona była ochrzczona, dru-
ga zaś nieochrzczona (kan. 1086 § 3).
11. § 1. Do zaistnienia zgody małżeńskiej konieczne jest, aby strony wiedziały przynaj-
mniej, że małżeństwo jest trwałym związkiem między mężczyzną i kobietą, skierowanym
do zrodzenia potomstwa przez jakieś seksualne współdziałanie.
§ 2. Po osiągnięciu dojrzałości nie domniemywa się takiej ignorancji (kan. 1096).
12. Domniemywa się, że wewnętrzna zgoda odpowiada słowom lub znakom użytym
przy zawieraniu małżeństwa (kan. 1101 § 1).
13. Chociaż małżeństwo zostało zawarte nieważnie z racji przeszkody lub braku formy,
to jednak domniemywa się, że wyrażona zgoda trwa, dopóki nie uzyska się pewności jej
odwołania (kan. 1107).
14. Por. Communicationes 11(1979), s. 98.
30
8.
8.
8.
8.
8. Sposób dowodzenia
Sposób dowodzenia
Sposób dowodzenia
Sposób dowodzenia
Sposób dowodzenia
Mogą być przytoczone dowody jakiegokolwiek rodzaju, które wydają
się pożyteczne do poznania sprawy i są godziwe (kan. 1527 § 1).
Osąd o użyteczności i godziwości dowodu należy do strony, która dany
dowód dostarcza. Może jednak zaistnieć sytuacja, że sędzia po przeanali-
zowaniu sprawy, zadecyduje, że dany dowód jest nieużyteczny lub niego-
dziwy i nie dopuści go. Jeśli jednak strona nalega, by dopuścić dowód od-
rzucony przez sędziego, sam sędzia powinien sprawę jak najszybciej roz-
strzygnąć (kan. 1527 § 2). Przeciwko ostatecznej decyzji sędziego, odrzuca-
jącego lub dopuszczającego dowód, nie ma możliwości złożenie apelacji
(por. kan. 1629, 5°).
Sędzia nie powinien przystępować do zbierania dowodów przed za-
wiązaniem sporu, chyba że z ważnej przyczyny (kan. 1529). Przed zawią-
zaniem sporu, zasadniczo nie wiadomo w jakim kierunku należy popro-
wadzić gromadzenie dowodów, z tego powodu nie powinno się ich zbie-
rać. Mogą jednak zdarzyć się wyjątkowe sytuacje, jak np. niebezpieczeń-
stwo śmierci świadka, przewidywana długa nieobecność świadka, niebez-
pieczeństwo zniszczenia ważnych dokumentów itp., które zmuszają sę-
dziego do podjęcia niektórych czynności związanych z gromadzeniem
dowodów przed zawiązaniem sporu.
Zasadniczymi sposobami dowodzenia są:
- oświadczenia stron
15
;
- przyznanie sądowe
16
;
- dokumenty publiczne i prywatne
17
;
- świadkowie
18
;
- orzeczenie biegłych, gdy natura rzeczy tego wymaga
19
;
- wizja lokalna i oględziny sądowe
20
oraz inne środki w danym przy-
padku uznane za pożyteczne.
8.1. Oświadczenia str
8.1. Oświadczenia str
8.1. Oświadczenia str
8.1. Oświadczenia str
8.1. Oświadczenia stron
on
on
on
on
Sędzia, dla lepszego wydobycia prawdy, zawsze może a niekiedy na-
wet powinien przesłuchać strony (por. kan. 1530). Oświadczenia stron nie
należy mylić z przyznaniem się sądowym, o czym będzie jeszcze mowa
w dalszej kolejności. Przesłuchanie stron ma na celu ustalenie bezsporno-
ści faktów. Prowadzi się je wokół kwestii przedstawionych przez strony,
rzecznika sprawiedliwości i obrońcy węzła małżeńskiego (por. kan. 1533).
15. Por. kan. 1530-1538; 1592-1595; 1678 i 1679.
16. Por. kan. 1535-1538 i 1679.
17. Por. kan. 1539-1546.
18. Por. kan. 1547-1573.
19. Por. kan. 1574-1581; 1680 i 1678.
20. Por. kan. 1582 i 1583.
31
Jedynie obrońca węzła, obrońcy stron, a także rzecznik sprawiedliwo-
ści, jeżeli występuje w procesie, mają prawo być obecni podczas przesłu-
chania stron (kan. 1678 § 1), chyba że sędzia, z powodu okoliczności rzeczy
i osób uzna, że należy postępować z zachowaniem tajemnicy (kan. 1559).
Strony nie mogą być obecne przy zeznaniach (por. kan. 1559).
Zakłada się, że oświadczenia stron są bardzo użyteczne, aby odkryć
prawdę. Spontaniczny sposób przedstawiania konkretnych faktów jest
bowiem bardzo bliski rzeczywistości, choć nie należy zapominać również
o pewnego rodzaj subiektywnym naświetlaniu rzeczywistości. Do tego
stopnia ufa się tym relacjom, że nawet niekiedy dla większego obiektywi-
zmu, sędzia nie przekazuje kopii skargi powodowej stronie pozwanej, do-
póki nie złoży ona zeznań w sądzie (por. kan. 1508 § 2).
Strona, pytana zgodnie z przepisami prawa, powinna odpowiadać
i ujawnić w całości prawdę. Gdyby nie chciała odpowiadać, do sędziego
należy ocena, jaki z tego można wyciągnąć wniosek, jeśli chodzi o udo-
wodnienie faktów (kan. 1531).
Moc dowodową oświadczenia stron ocenia sędzia, uwzględniając po-
zostałe okoliczności sprawy. Nie może im jednak przyznać mocy pełnego
dowodu bez dodatkowych elementów, które je ostatecznie wzmacniają (por.
kan. 1536 § 2). Sędzia, dla oceny zeznań stron, powinien się posłużyć, jeżeli
to możliwe, świadkami co do prawdomówności samych stron, oprócz in-
nych poszlak i wskazówek (kan. 1679). Przyznanie się lub jakiekolwiek
inne oświadczenie strony nie posiada żadnej mocy, gdy się ustali, że zosta-
ło złożone na skutek faktycznego błędu lub wymuszone siłą, lub ciężką
bojaźnią (kan. 1538).
W procesach małżeńskich, ponieważ sprawa dotyczy dobra publiczne-
go, sędzia powinien nakazać stronom złożyć przysięgę, że będą mówiły
prawdę, chyba że poważna przyczyna sugeruje coś innego; w innych wy-
padkach może postąpić według swojej roztropności (kan. 1532).
8.2. Przyznanie sądowe
8.2. Przyznanie sądowe
8.2. Przyznanie sądowe
8.2. Przyznanie sądowe
8.2. Przyznanie sądowe
Stwierdzenie jakiegoś faktu, na piśmie lub ustnie, dokonane przeciwko
sobie przez którąś ze stron wobec właściwego sędziego, co do samego
przedmiotu sprawy, bądź spontanicznie, bądź na pytanie sędziego, stano-
wi przyznanie się sądowe (kan. 1535).
a. Elementy przyznania sądowego
a. Elementy przyznania sądowego
a. Elementy przyznania sądowego
a. Elementy przyznania sądowego
a. Elementy przyznania sądowego
Z podanego określenia przyznania sądowego, wynikają następujące jego
elementy:
- osobami, stwierdzającymi konkretny fakt, są strony procesu, a więc
strona powodowa lub pozwana; nie może więc nią być pełnomocnik,
adwokat, jakikolwiek świadek czy osoba trzecia;
32
- przedmiotem przyznania są konkretne fakty stanowiące przedmiot
sprawy;
- stwierdzenie; przyznający się stwierdza jakiś fakt a nie jemu zaprzecza;
- należy dokonać go na piśmie lub ustnie; w przypadku ustnej deklara-
cji, notariusz powinien udokumentować ten fakt;
- przyznanie sądowe musi zostać dokonane przed kompetentnym sę-
dzią; nie można tego dokonać przed kimkolwiek w sądzie;
- należy uczynić to spontanicznie, bądź na pytanie sędziego;
- deklarację dokonuje się przeciwko sobie. Tym właśnie różni się przy-
znanie sądowe od oświadczenia stron. Jest to cecha charakterystycz-
na przyznania sądowego. Twierdzenie przeciwko sobie jest bardzo
ważnym argumentem, gdyż psychologicznie rzecz biorąc, zgodnie ze
starożytnym twierdzeniem, człowiek łatwiej kłamie w obronie siebie
niż przeciwko sobie (
nemo contra se censetur: facile est mentiri pro se,
difficillium mentiri contra se).
b. W
b. W
b. W
b. W
b. Wartość dowodowa
artość dowodowa
artość dowodowa
artość dowodowa
artość dowodowa
Podobnie, jak w przypadku oświadczenia stron, wartość dowodową
przyznania sądowego określa sędzia, który bierze pod wagę także inne
dowody i okoliczności sprawy (por. kan. 1536 § 2).
c. Przyznanie pozasądowe
c. Przyznanie pozasądowe
c. Przyznanie pozasądowe
c. Przyznanie pozasądowe
c. Przyznanie pozasądowe
Co do pozasądowego przyznania się, przytoczonego w sądzie, do sę-
dziego należy ocena, po rozważeniu wszystkich okoliczności, jakie jest jego
znaczenie (kan. 1537).
8.3. Dowód z dokumentów
8.3. Dowód z dokumentów
8.3. Dowód z dokumentów
8.3. Dowód z dokumentów
8.3. Dowód z dokumentów
W każdego rodzaju procesie dopuszcza się dowód z dokumentów, za-
równo publicznych, jak i prywatnych (kan. 1539).
Dokumentem, w prawie procesowym, w sensie ścisłym jest pismo, któ-
re służy udowodnieniu jakiegoś faktu. Innego rodzaju przedmioty, jak film,
taśma video, fotografie, taśma magnetofonowa, obrazy, rysunki, itp. nie są
dokumentami, ale przedmiotami podlegającymi oględzinom sądowym,
chociaż niekiedy ukazują jakiś fakt w sposób bardziej sugestywny niż do-
kument pisany. W naszym rozumieniu, mówiąc o dokumentach, mamy na
myśli wyłącznie pismo.
a. Rodzaje dokumentów
a. Rodzaje dokumentów
a. Rodzaje dokumentów
a. Rodzaje dokumentów
a. Rodzaje dokumentów
Rozróżniamy dokumenty publiczne kościelne i świeckie oraz dokumenty
prywatne.
Publicznymi dokumentami kościelnymi są te, które sporządziła osoba
publiczna wykonując w Kościele swoje zadania, z zachowaniem formal-
ności przepisanych prawem (kan. 1540 § 1). Są nimi więc dokumenty Bi-
33
skupa Rzymskiego, Kurii Rzymskiej, biskupów i ich kurii, notariuszy ko-
ścielnych i świadectwa przyjęcia sakramentów.
Publicznymi dokumentami świeckimi są te, które według ustaw każde-
go z osobna miejsca, jako takie są uznawane przez prawo (kan. 1540 § 2).
Ustawodawstwo kościelne ma więc tutaj na uwadze przepisy państwowe w
tej materii.
Wszystkie pozostałe dokumenty są dokumentami prywatnymi (kan.
1540 § 3).
b. Dopuszczenie dokumentów
b. Dopuszczenie dokumentów
b. Dopuszczenie dokumentów
b. Dopuszczenie dokumentów
b. Dopuszczenie dokumentów
W każdym procesie można przedstawiać dokumenty zarówno publicz-
ne jak i prywatne. Należy przedstawić oryginały lub uwierzytelnione ko-
pie dokumentów w kancelarii trybunału, aby mogły zostać zbadane przez
sędziego i stronę przeciwną (por. kan. 1544). Sędzia może nakazać dostar-
czenie dokumentów wspólnych obu stronom, np. sentencję rozwodu cy-
wilnego wraz z uzasadnieniem (por. kan. 1545).
Nikt jednak nie ma obowiązku przedkładać dokumentów, nawet wspól-
nych, które nie mogą być ujawnione bez niebezpieczeństwa zniesławienia,
niebezpiecznych przykrości lub innego poważnego zła dla siebie lub współ-
małżonka albo dla bliskich krewnych lub powinowatych, albo bez niebez-
pieczeństwa naruszenia tajemnicy, jaką należy zachować. Jeżeli jednak
możliwe jest przepisanie przynajmniej niewielkiej części dokumentu
i przedstawienie go w odpisie, bez wspomnianych niedogodności, sędzia
może nakazać, aby został przedłożony (por. kan. 1546 i 1548 § 2, 2°).
c. Moc dowodowa dokumentów
c. Moc dowodowa dokumentów
c. Moc dowodowa dokumentów
c. Moc dowodowa dokumentów
c. Moc dowodowa dokumentów
Jeśli nie wykaże się czegoś innego przeciwnymi i oczywistymi argu-
mentami, publiczne dokumenty mają moc dowodową we wszystkim, co
się w nich stwierdza wprost i zasadniczo (kan. 1541).
Odnośnie dokumentów prywatnych, istotne jest czy dany dokument
został uznany przez drugą stronę, czy też nie. Jeśli dany dokument nie
został uznany przez ewentualnego autora, tego który go podpisał, prze-
ciwko komu występuje albo jeśli sędzia nie uznał jego prawdziwości i au-
tentyczności, wówczas nie posiada żadnej mocy dowodowej. Jeśli nato-
miast został uznany przez stronę, lub dopuszczony przez sędziego, to
wówczas ma taką moc dowodową przeciwko autorowi lub temu, kto go
podpisał, i posiadającym od nich sprawę, jak przyznanie pozasądowe, tzn.
siłę pomocniczą; przeciwko obcym ma taką moc, jak oświadczenia stron,
nie będące przyznaniem się (por. kan. 1542).
Jeżeli dokumenty okażą się wytarte, poprawione, zawierające dopi-
ski lub dotknięte inną wadą, do sędziego należy ocena, czy i jakie znacze-
nie mają te dokumenty (kan. 1543).
34
8.4. Świadkowie
8.4. Świadkowie
8.4. Świadkowie
8.4. Świadkowie
8.4. Świadkowie
Świadkami są osoby, które nie są stronami w procesie, które jednak
przedstawiają sędziemu fakty, które znają, a które pomagają sędziemu
obiektywnie ocenić daną rzeczywistość. Dowód ze świadków dopuszcza
się we wszystkich sprawach, pod kierownictwem sędziego (kan. 1547).
Świadek ma obowiązek stawić się na wezwanie sędziego i wyjawić całą
prawdę (por. kan. 1548 § 1 i 1562 § 1).
a. Kto może być świadkiem?
a. Kto może być świadkiem?
a. Kto może być świadkiem?
a. Kto może być świadkiem?
a. Kto może być świadkiem?
Wszyscy mogą być świadkami, chyba że prawo wyraźnie ich wyklu-
cza, bądź zupełnie, bądź częściowo (kan. 1549). Niektóre bowiem katego-
rie osób nie mogą zostać dopuszczone, aby zeznawać w sądzie w konkret-
nej sprawie.
Od obowiązku udzielania odpowiedzi są wyjęci:
1° duchowni, w odniesieniu do tego, co im przekazano z racji sprawowa-
nia świętej posługi; urzędnicy państwowi, lekarze, położne, adwokaci,
notariusze i inni zobowiązani do zachowania tajemnicy urzędowej tak-
że z racji udzielania porady, w zakresie spraw objętych tą tajemnicą;
2° ci, którzy ze swojego zeznania obawiają się dla siebie lub współmałżon-
ka albo dla bliskich krewnych lub powinowatych zniesławienia, nie-
bezpiecznych przykrości lub innego poważnego zła (kan. 1548 § 2, 1°).
Chociaż osoby te nie mają obowiązku składania zeznań, to jednak mogą
to uczynić.
Istnieje jednak inna kategoria osób, które w ogóle nie mogą być świad-
kami. Nie należy dopuszczać do składania zeznań małoletnich poniżej czter-
nastego roku życia i upośledzonych umysłowo; mogą być jednak przesłu-
chani na mocy dekretu sędziego, w którym uzasadni się taką potrzebę (kan.
1550 § 1).
Za niezdolnych należy uznać również:
1° tych, którzy są stronami w sprawie albo występują w sądzie w imieniu
stron, sędziego i jego asystentów, adwokata oraz innych, którzy poma-
gają lub pomagali stronom w tej sprawie;
2° kapłanów w odniesieniu do wszystkiego, co poznali z sakramentalnej spo-
wiedzi, chociażby penitent prosił o ujawnienie tego; co więcej, tego, co przez
kogokolwiek i w jakikolwiek sposób zostało usłyszane z okazji spowiedzi,
nie można w sądzie przyjąć nawet jako śladu prawdy (kan. 1550 § 2).
b. Obowiązek zeznawania
b. Obowiązek zeznawania
b. Obowiązek zeznawania
b. Obowiązek zeznawania
b. Obowiązek zeznawania
Świadek prawidłowo wezwany powinien się stawić albo zawiadomić
sędziego o przyczynie swojej nieobecności (kan. 1557). Świadek ma po-
ważny obowiązek mówić całą i samą prawdę (por. kan. 1548 §1 i 1562 § 1).
35
Świadkowie powinni złożyć przysięgę prawdomówności; jeżeli świa-
dek odmawia jej złożenia, ma być przesłuchany niezaprzysiężony (por. kan.
1562 § 2).
c. Miejsce składania zeznań
c. Miejsce składania zeznań
c. Miejsce składania zeznań
c. Miejsce składania zeznań
c. Miejsce składania zeznań
Świadków należy przesłuchiwać w samej siedzibie trybunału, chyba że
sędzia uzna inaczej.
Kardynałowie, patriarchowie, biskupi i ci, którzy na podstawie prawa
własnego kraju cieszą się podobnym ułatwieniem, są przesłuchiwani
w miejscu przez nich wybranym.
Sędzia zarządza, gdzie mają być przesłuchani ci, dla których z powodu
odległości, choroby czy innej przeszkody jest niemożliwe lub trudne przy-
być do siedziby trybunału (kan. 1558).
Jak już było wspomniane wcześniej, bardzo częstą praktyką sądów ko-
ścielnych w Polsce jest przesłuchiwanie świadka w jego parafii przez jego
własnych duszpasterzy. Oczywiście, jest to możliwe, lecz w wielu wypad-
kach niewskazane lub wręcz szkodliwe dla sprawy.
d. Obecność przy zeznaniach świadków
d. Obecność przy zeznaniach świadków
d. Obecność przy zeznaniach świadków
d. Obecność przy zeznaniach świadków
d. Obecność przy zeznaniach świadków
Przesłuchanie świadka dokonywane jest przez sędziego, jego delegata
lub audytora; winien im towarzyszyć notariusz (kan. 1561).
W trakcie przesłuchania mogą być obecni adwokaci lub pełnomocnicy
stron, chyba że sędzia, z powodu okoliczności rzeczy i osób uzna, że nale-
ży postępować z zachowaniem tajemnicy (kan. 1559 i 1678).
Może uczestniczyć także rzecznik sprawiedliwości i obrońca węzła
małżeńskiego (kan. 1561 i 1678).
Strony w żadnym wypadku nie mogą być obecne podczas przesłucha-
nia (kan. 1678 § 2). Tym różni się, m.in. sądownictwo kościelne od cywilne-
go. Nie ma możliwości dla stron asystowania przy składaniu zeznań przez
drugą stronę czy też przez świadków. Dlatego też praktycznie strony i
świadkowie nigdy nie spotkają się razem w sądzie. Może to być jedynie
zwykłym przypadkiem.
e. Sposób przesłuchiwania
e. Sposób przesłuchiwania
e. Sposób przesłuchiwania
e. Sposób przesłuchiwania
e. Sposób przesłuchiwania
W celu przeprowadzenia przesłuchania świadków należy ich przede
wszystkim wezwać. Dlatego, gdy ktoś domaga się dowodu ze świadków,
winien podać trybunałowi ich nazwiska i stałe zamieszkanie (kan. 1552 § 1).
W procesach małżeńskich każda ze stron najczęściej przedstawia kilku, naj-
bardziej zorientowanych w sprawie świadków. Mogą to być oczywiście
członkowie ich rodzin, przyjaciele, znajomi a także przypadkowi świad-
kowie jakichś charakterystycznych wydarzeń. Strona, która powołała
świadka, może również zrzec się jego przesłuchania; lecz strona przeciw-
na może się domagać, aby mimo to świadek został przesłuchany (kan. 1551).
36
W terminie wyznaczonym przez sędziego należy przedstawić punkty
zagadnień, co do których żąda się przesłuchania świadków; inaczej uważa
się, że prośba została porzucona (kan. 1552 § 2). Najczęściej już w skardze
powodowej, podając świadków i ich adresy, podaje się również okoliczno-
ści sprawy, które oni znają. Dlatego często nie ma już obowiązku dodatko-
wego formułowania punktów zagadnień, co do których żąda się przesłu-
chania świadków.
Gdy zachodzi taka potrzeba, sędzia ma prawo ograniczyć zbyt wielką
liczbę świadków (kan. 1553).
Zanim nastąpi przesłuchanie świadków, ich nazwiska należy podać do
wiadomości stron; a jeśli, według roztropnego uznania sędziego, nie dało
się tego zrobić bez poważnej trudności, trzeba to uczynić przynajmniej przed
publikacją zeznań (kan. 1554). Każda ze stron, może mieć bowiem jakieś
obiekcje wobec proponowanego świadka i dlatego może prosić by świa-
dek został wykluczony, jeśli słuszna przyczyna wykluczenia została wy-
kazana przed jego przesłuchaniem (por. kan. 1555).
Wezwanie świadka dokonuje się dekretem sędziego, podanym do wia-
domości świadka zgodnie z przepisami prawa (kan. 1556).
Sędzia, zanim przystąpi do przesłuchania, powinien sprawdzić tożsa-
mość świadka (dlatego każdy świadek udając się na zeznania powinien
posiadać ze sobą jakiś dowód tożsamości); powinien spytać, jaki jest jego
stosunek do stron, i gdy stawia pytania dotyczące sprawy, ma się dowie-
dzieć także o źródła jego wiadomości i w jakim czasie dokładnie dowie-
dział się o tym, co zeznaje (kan. 1563); powinien przypomnieć także świad-
kowi o obowiązku prawdomówności (kan. 1562 § 1); powinien prosić
o złożenie przysięgi mówienia prawdy; jeżeli świadek odmówi jej złoże-
nia, ma być przesłuchany niezaprzysiężony (kan. 1562 § 2).
Świadkowie powinni być przesłuchiwani osobno i pojedynczo (kan.
1560 § 1).
Jeśli świadkowie nie zgadzają się, między sobą lub ze stroną, w rzeczy
poważnej, sędzia może zgromadzić i skonfrontować różniących się między
sobą, tak by uniknąć, o ile to możliwe, kłótni i zgorszenia (kan. 1560 § 2).
Przesłuchanie świadka dokonywane jest przez sędziego, jego delegata
lub audytora; winien im towarzyszyć notariusz. Rzecznik sprawiedliwości,
obrońca węzła lub adwokaci, którzy są obecni podczas przesłuchania, jeżeli
mają inne pytania do zadania świadkowi, powinni je przedstawić nie świad-
kowi, lecz sędziemu lub jego zastępcy, aby sam je postawił (kan. 1561).
Pytań nie wolno podawać wcześniej świadkom do wiadomości (kan.
1565 § 1). Mają być krótkie, przystosowane do inteligencji odpowiadające-
go, nie obejmujące jednocześnie kilku spraw; nie podchwytliwe, nie pod-
stępne, nie sugerujące odpowiedzi, dalekie od jakiejkolwiek obrazy i nale-
żące do sprawy, o którą chodzi (kan. 1564).
37
Jeśli to, co ma stanowić przedmiot zeznań tak poszło w zapomnienie, że
nie może być w sposób pewny przedstawione bez wcześniejszego przypo-
mnienia, sędziemu wolno przypomnieć coś świadkowi, jeśli jest przeko-
nany, że jest to możliwe bez niebezpieczeństwa (kan. 1565 § 2).
Świadkowie powinni zeznawać ustnie i bez czytania, chyba że chodzi o
rachunki i sprawozdania; w takim bowiem wypadku mogą się posługiwać
zapiskami, które ze sobą przynieśli (kan. 1566).
Odpowiedź winna być zaraz spisana przez notariusza i powinna za-
wierać dosłowne zeznania, przynajmniej w odniesieniu do tego, co bezpo-
średnio dotyczy przedmiotu sprawy (kan. 1567 § 1).
Dopuszczalne jest posłużenie się magnetofonem, jeśli tylko później od-
powiedzi zostaną spisane i podpisane, o ile to możliwe, przez zeznających
(kan. 1567 § 2).
Notariusz powinien odnotować w aktach o złożeniu, pominięciu lub
odmowie przysięgi, o obecności stron i innych, o pytaniach dodanych
z urzędu i w ogóle o wszystkim, co godne pamięci lub wydarzyło się przy-
padkowo, gdy świadkowie byli przesłuchiwani (kan. 1568).
Na końcu przesłuchania należy świadkowi odczytać to, co notariusz o
jego zeznaniu na piśmie sporządził, albo dać mu wysłuchać, co przy pomo-
cy magnetofonu z jego zeznania zostało nagrane, dając temuż świadkowi
możliwość uzupełnienia, skreślenia, poprawienia, zmiany (kan. 1569 § 1).
Akt powinni w końcu podpisać: świadek, sędzia i notariusz (kan. 1569 § 2).
f. Ponowne przesłuchanie
f. Ponowne przesłuchanie
f. Ponowne przesłuchanie
f. Ponowne przesłuchanie
f. Ponowne przesłuchanie
Świadkowie, chociaż już przesłuchani, mogą być bądź to na żądanie
strony, bądź też z urzędu, ponownie wezwani na przesłuchanie, przed
publikacją akt czyli zeznań, jeśli sędzia uzna to za konieczne lub pożytecz-
ne, o ile nie ma żadnego niebezpieczeństwa zmowy lub przekupstwa (kan.
1570).
g. Moc dowodowa zeznań
g. Moc dowodowa zeznań
g. Moc dowodowa zeznań
g. Moc dowodowa zeznań
g. Moc dowodowa zeznań
Przy ocenie zeznań, sędzia, żądając w razie potrzeby świadectw kwalifi-
kacyjnych (najczęściej od proboszcza świadka), winien wziąć pod uwagę:
1° jaki jest stan osoby i jaka jej uczciwość;
2° czy zeznanie jest na podstawie własnej wiedzy, zwłaszcza z osobistego
widzenia i słyszenia, czy jest opinią świadka, opiera się na pogłoskach
lub na zasłyszeniu od innych;
3° czy świadek jest stały i trwale ze sobą zgodny, czy też zmienny, niepew-
ny lub chwiejny;
4° czy ma współświadków zeznania i czy jest potwierdzony lub nie przez
inne elementy dowodowe (kan. 1572).
38
Zeznanie jednego świadka nie może być pełnym dowodem, chyba że
chodzi o świadka kwalifikowanego, który zeznaje o sprawach dokonanych
z urzędu, albo okoliczności rzeczy lub osób sugerują inaczej (kan. 1573).
h. Zwr
h. Zwr
h. Zwr
h. Zwr
h. Zwrot kosztów
ot kosztów
ot kosztów
ot kosztów
ot kosztów
Świadek, udając się do sądu, został narażony na pewnego rodzaju kosz-
ty. Dlatego świadkom należy zwrócić zarówno wydatki, jakie poczynili,
j
a
k
i stratę zysku, spowodowaną składaniem zeznań (kan. 1571). Powinna to
uczynić ta strona, która świadka powołała.
8.5. Opinie biegłych
8.5. Opinie biegłych
8.5. Opinie biegłych
8.5. Opinie biegłych
8.5. Opinie biegłych
Z pomocy biegłych należy skorzystać, ilekroć na podstawie nakazu pra-
wa lub sędziego jest konieczne ich przesłuchanie i opinia, oparte na do-
świadczeniu lub wiedzy, dla potwierdzenia jakiegoś faktu lub poznania
prawdziwej natury jakiejś rzeczy (kan. 1574).
Na podstawie prawa, sędzia powinien skorzystać z pomocy jednego lub
kilku biegłych w sprawach dotyczących impotencji (por. kan. 1084) lub bra-
ku zgody spowodowanej chorobą umysłową (por. kan. 1095), chyba że
z okoliczności wyraźnie wynika, że jest to bezużyteczne (por. kan. 1680).
W innych przypadkach, korzystanie z pomocy biegłego nie jest obo-
wiązkowe i uzależnione od opinii sędziego. Jeśli wydaje się to pożyteczne,
należy skorzystać z tej pomocy.
a. Biegli
a. Biegli
a. Biegli
a. Biegli
a. Biegli
Biegłym nie jest jakikolwiek człowiek, ale jest nim ekspert w danej dzie-
dzinie wiedzy. W sprawach małżeńskich, najczęściej mamy do czynienia
z biegłymi z dziedziny nauk medycznych. Bardzo często są to psychiatrzy
lub psychologowie.
Nominacja biegłych należy do sędziego. Może sam wyznaczyć biegłych,
ale może to również uczynić po wysłuchaniu lub na wniosek stron. Może
również dopuścić relacje zrobione już przez innych biegłych (por. kan. 1575).
Strony mogą również wyznaczyć prywatnych biegłych, którzy muszą być
jednak zatwierdzeni przez sędziego (por. kan. 1581 § 1).
Biegłych można również wykluczyć lub się ich zrzec, z tych samych
powodów, co świadka (kan. 1576).
b. Sposób przepr
b. Sposób przepr
b. Sposób przepr
b. Sposób przepr
b. Sposób przeprowadzania badania przez biegłych
owadzania badania przez biegłych
owadzania badania przez biegłych
owadzania badania przez biegłych
owadzania badania przez biegłych
Sędzia uwzględniając propozycje wskazane ewentualnie przez strony,
winien określić swoim dekretem poszczególne punkty, których ma doty-
czyć opinia biegłego.
Biegłemu należy przesłać akta sprawy i inne dokumenty i pomoce, któ-
rych może potrzebować do właściwego i wiernego wypełnienia zadania.
39
Sędzia, po wysłuchaniu zdania samego biegłego, winien wyznaczyć czas,
w którym należy dokonać przesłuchania i przedstawić opinię (kan. 1577).
Każdy z biegłych sporządza własną relację, niezależną od innych, chy-
ba że sędzia poleci sporządzić jedną relację, podpisaną przez wszystkich;
jeżeli to dojdzie do skutku, różnice zdań, jakie zachodzą, należy starannie
odnotować.
Biegli powinni jasno wskazać, na podstawie jakich dokumentów lub
innych odpowiednich sposobów upewnili się o tożsamości osób, rzeczy
lub miejsc, jaką metodą i w jaki sposób postępowali w wykonywaniu zle-
conego im zadania i na jakich argumentach opierają przede wszystkim
swoje wnioski.
Biegły może zostać wezwany przez sędziego, by udzielił dalszych wy-
jaśnień, które wydają się konieczne (kan. 1578).
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego
c. Ocena opinii biegłego przez sędziego
Sędzia powinien uważnie rozważyć nie tylko wnioski biegłych, cho-
ciażby zgodne, lecz także pozostałe okoliczności sprawy.
Kiedy podaje uzasadnienie decyzji, powinien zaznaczyć, jakie argumenty
skłoniły go do przyjęcia lub odrzucenia wniosków biegłych (kan. 1579).
d. Honorarium
d. Honorarium
d. Honorarium
d. Honorarium
d. Honorarium
Biegłym należy zapłacić wydatki i honoraria, które winny być określo-
ne przez sędziego, według dobra i słuszności, z zachowaniem prawa par-
tykularnego (kan. 1580).
8.6. W
8.6. W
8.6. W
8.6. W
8.6. Wizja lokalna i oględziny sądowe
izja lokalna i oględziny sądowe
izja lokalna i oględziny sądowe
izja lokalna i oględziny sądowe
izja lokalna i oględziny sądowe
Jeśli sędzia uzna, że dla wyjaśnienia sprawy jest pożyteczne udać się do
jakiegoś miejsca lub obejrzeć jakąś rzecz, ustala to dekretem, w którym, po
wysłuchaniu stron, ogólnie opisuje to, co ma mu być dane do dyspozycji w
czasie wizji (kan. 1582).
Należy sporządzić dokument dokonanych oględzin (kan. 1583).
8.7. Domniemania
8.7. Domniemania
8.7. Domniemania
8.7. Domniemania
8.7. Domniemania
Domniemanie jest to prawdopodobne przypuszczenie o rzeczy niepew-
nej; jedno jest prawne, gdy ustanowione zostało samą ustawą, drugie sę-
dziowskie, gdy je wysuwa sędzia (kan. 1584)
21
.
Kto ma za sobą domniemanie prawne, jest zwolniony z obowiązku do-
wodzenia, który przechodzi na stronę przeciwną (kan. 1585).
Domniemań, które nie są ustanowione prawem, sędzia nie powinien
wysuwać, chyba że na podstawie faktu pewnego i określonego, pozostają-
cego w bezpośrednim związku z tym, o co toczy się spór (kan. 1586).
21. O domniemaniu w materii prawa małżeńskiego była już mowa w punkcie 7.4.
40
8.8. Zawieszenie pr
8.8. Zawieszenie pr
8.8. Zawieszenie pr
8.8. Zawieszenie pr
8.8. Zawieszenie procesu
ocesu
ocesu
ocesu
ocesu
Ilekroć podczas instrukcji sprawy wyłoni się bardzo prawdopodobna
wątpliwość, dotycząca niedopełnienia małżeństwa, trybunał może, zawie-
szając za zgodą stron sprawę nieważności, uzupełnić instrukcję do dys-
pensy
super rato, a następnie przesłać akta do Stolicy Apostolskiej, wraz
z prośbą o dyspensę od jednego lub obydwu małżonków i z wnioskiem
trybunału oraz biskupa (kan. 1681).
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodo-
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodo-
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodo-
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodo-
9. Ogłoszenie akt i zamknięcie postępowania dowodo-
wego
wego
wego
wego
wego
9.1. Ogłoszenie akt
9.1. Ogłoszenie akt
9.1. Ogłoszenie akt
9.1. Ogłoszenie akt
9.1. Ogłoszenie akt
Po zebraniu dowodów, sędzia, pod sankcją nieważności, musi dekre-
tem zezwolić stronom i ich adwokatom, aby w kancelarii trybunału przej-
rzeli akta, które nie są im jeszcze znane; co więcej, również adwokatom,
którzy o to proszą, można dać odpis akt; w sprawach jednak dotyczących
dobra publicznego, sędzia, dla uniknięcia bardzo poważnych niebezpie-
czeństw może zadecydować, że jakiegoś aktu nie należy nikomu ujaw-
niać, z tym zastrzeżeniem, że prawo obrony zostanie zawsze nienaruszone
(kan. 1598 § 1).
Obrońca węzła, obrońcy stron, a także rzecznik sprawiedliwości, jeżeli
występuje w procesie, mają prawo przejrzeć akta sądowe, chociażby jesz-
cze nie były ogłoszone, i zapoznać się z dowodami przedłożonymi przez
strony (kan. 1678 § 1, 2°).
Po przejrzeniu akt, strony mogą zgłosić sędziemu inne, uzupełniające
dowody (por. kan. 1598 § 2).
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego
9.2. Zamknięcie postępowania dowodowego
Po wypełnieniu wszystkiego, co należy do zebrania dowodów, nastę-
puje zamknięcie postępowania dowodowego. To zamknięcie następuje, ile-
kroć albo strony oświadczą, że nie mają nic więcej do zgłoszenia, albo gdy
upłynął czas użyteczny, wyznaczony przez sędziego dla przedłożenia do-
wodów, albo jeśli sędzia orzeknie, że uważa sprawę za wystarczająco wy-
jaśnioną. O zamknięciu postępowania dowodowego w sprawie, jakimkol-
wiek sposobem ono nastąpiło, sędzia wydaje dekret (kan. 1599).
Po zamknięciu postępowania dowodowego, sędzia może w sposób
wyjątkowy wezwać tych samych lub innych świadków albo dopuścić inne
dowody, o które przedtem nie proszono. Może to jednak uczynić jedynie:
1° po wysłuchaniu stron, jeżeli istnieje poważna przyczyna, a wszelkie nie-
bezpieczeństwo podstępu i potajemnego podjudzania zostanie usunię-
te;
41
2° ilekroć jest prawdopodobne, że bez dopuszczenia nowego dowodu zo-
stanie wydany niesprawiedliwy wyrok (por. kan. 1600 § 1, 1° i 2°).
Może natomiast sędzia nakazać lub dopuścić przedstawienie dokumen-
tu, który ewentualnie przedtem bez winy osoby zainteresowanej nie mógł
być przedstawiony (kan. 1600 § 2).
Nowe dowody należy również opublikować (por. kan. 1600 § 3).
42
III. DYSKUSJA
III. DYSKUSJA
III. DYSKUSJA
III. DYSKUSJA
III. DYSKUSJA SPRA
SPRA
SPRA
SPRA
SPRAWY
WY
WY
WY
WY
10. Obr
10. Obr
10. Obr
10. Obr
10. Obrony lub uwagi
ony lub uwagi
ony lub uwagi
ony lub uwagi
ony lub uwagi
Po zamknięciu postępowania dowodowego sędzia powinien wyzna-
czyć odpowiedni okres czasu na przedstawienie obron lub uwag (kan. 1601).
Obrony i uwagi mogą przedstawić strony. Sędzia musi jednak zażądać uwag
obrońcy węzła małżeńskiego i rzecznika sprawiedliwości, jeśli występuje
on w sprawie (por. kan. 1434 i 1606).
Całkowicie zabrania się stronom, adwokatom lub także innym, przekazy-
wać sędziemu informacje, które pozostają poza aktami sprawy (kan. 1604 § 1).
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obr
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obr
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obr
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obr
10.1. Sposób przedstawiania uwag lub obron
on
on
on
on
Obrony i uwagi winny być na piśmie, chyba że sędzia, za zgodą stron,
uzna za wystarczającą ustną dyskusję wobec zasiadającego trybunału. Je-
żeli obrony wraz z ważniejszymi dokumentami mają być wydane drukiem,
wymagana jest uprzednia zgoda sędziego, z zachowaniem obowiązku ta-
jemnicy, jeżeli jakaś istnieje. Co do obszerności pism obrończych, liczby
egzemplarzy, i tym podobnych szczegółów, należy zachować zarządzenie
trybunału (kan. 1602).
10.2. Odpowiedzi
10.2. Odpowiedzi
10.2. Odpowiedzi
10.2. Odpowiedzi
10.2. Odpowiedzi
Po wzajemnym przekazaniu sobie pism obrończych i uwag, każdej ze
stron wolno przedłożyć odpowiedzi, w ciągu krótkiego czasu wyznaczo-
nego przez sędziego. Prawo to przysługuje stronom tylko jeden raz, chyba
że sędzia, z poważnej przyczyny, uzna, iż należy je przyznać ponownie;
wtedy zaś zezwolenie udzielone jednej stronie, należy uznać za dane i dru-
giej. Rzecznik sprawiedliwości i obrońca węzła mają prawo ponownej re-
pliki na odpowiedzi stron (kan. 1603).
10.3. Ustna dyskusja
10.3. Ustna dyskusja
10.3. Ustna dyskusja
10.3. Ustna dyskusja
10.3. Ustna dyskusja
Jeśli dyskusja sprawy została dokonana na piśmie, sędzia może zarzą-
dzić, by odbyła się umiarkowana dyskusja ustna wobec zasiadającego try-
bunału, dla wyjaśnienia niektórych kwestii (kan. 1604 § 2).
Przy ustnej dyskusji, powinien być obecny notariusz, by, jeżeli sędzia
nakaże lub strona zażąda a sędzia się zgodzi, mógł spisać od razu to,
o czym dyskutowano, i wnioski (kan. 1605).
Należy jednak podkreślić, że dyskusje ustne w sprawach małżeńskich
są bardzo rzadkie i raczej nie mają miejsca.
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obr
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obr
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obr
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obr
10.4. Zaniedbanie lub pominięcie obron
on
on
on
on
Sformułowanie uwag lub obron jest możliwością a nie obowiązkiem,
dlatego strony mogą zaniedbać lub wprost zrezygnować z tej możliwości.
Ma to miejsce, gdy:
43
1° strony zaniedbały przygotowanie obrony w wyznaczonym użytecznym
czasie;
2° mogą zrezygnować świadomie z tego, zdając się na wiedzę i sumienie
sędziego;
3° sędzia musi jednak zażądać uwag obrońcy węzła i rzecznika sprawie-
dliwości, jeśli występuje w procesie;
4° sędzia może natychmiast ogłosić wyrok, jeśli z akt i dowodów uzna
sprawę za całkowicie wyjaśnioną (por. kan. 1606).
44
IV
IV
IV
IV
IV. WYROK
. WYROK
. WYROK
. WYROK
. WYROK
Po dyskusji sprawy, sędzia posiada wystarczające dane, aby wydać
wyrok.
111111. Moralna pewność
1. Moralna pewność
1. Moralna pewność
1. Moralna pewność
1. Moralna pewność
Do wydania jakiegokolwiek wyroku wymaga się u sędziego wewnętrz-
nej moralnej pewności co do sprawy, która ma być rozstrzygnięta wyro-
kiem. Tę pewność sędzia winien czerpać z faktów i dowodów. Dowody
zaś sędzia powinien oceniać w swoim sumieniu, z zachowaniem przepi-
sów ustawy o skuteczności niektórych dowodów. Sędzia, który nie może
osiągnąć takiej pewności, powinien orzec, że nie udowodniono nieważno-
ści małżeństwa (por. kan. 1608).
12. Ostateczny wyr
12. Ostateczny wyr
12. Ostateczny wyr
12. Ostateczny wyr
12. Ostateczny wyrok
ok
ok
ok
ok
Opracowanie ostatecznego wyroku składa się z trzech faz: przygoto-
wanie, dyskusja i redakcja wyroku. Należy to już do sędziów biorących
udział w sprawie. Jak to już było wcześniej podane, sprawy małżeńskie
normalnie rozstrzyga trybunał kolegialny składający się z trzech sędziów:
przewodniczącego, relatora inaczej zwanego ponensem i trzeciego sędzie-
go. Każdy z nich ma swoje miejsce i zadanie w procesie. To oni najpierw
przygotowują swoje pisemne wnioski odnośnie tego małżeństwa, spoty-
kają się w celu rozstrzygnięcia sprawy i ostatecznie ponens, czyli relator
sporządza wyrok.
12.1. Sposób podejmowania decyzji
12.1. Sposób podejmowania decyzji
12.1. Sposób podejmowania decyzji
12.1. Sposób podejmowania decyzji
12.1. Sposób podejmowania decyzji
a. Zwołanie sędziów
a. Zwołanie sędziów
a. Zwołanie sędziów
a. Zwołanie sędziów
a. Zwołanie sędziów
W trybunale kolegialnym, a takim jest trybunał w sprawach małżeńskich,
przewodniczący kolegium określa dzień i godzinę, w których sędziowie mają
się zebrać na naradę, i jeśli jakaś szczególna racja nie doradza inaczej, zebra-
nie powinno się odbyć w samej siedzibie trybunału (kan. 1609 § 1).
b. Dyskusja
b. Dyskusja
b. Dyskusja
b. Dyskusja
b. Dyskusja
W wyznaczonym na zebranie dniu, poszczególni sędziowie przynoszą
swoje pisemne wnioski co do meritum sprawy i uzasadnienia zarówno
prawne, jak i faktyczne, na podstawie których doszli do swoich wniosków;
wnioski te dołącza się do akt sprawy, zachowując je w tajemnicy.
Po wezwaniu Imienia Bożego, przedstawieniu w kolejności wniosków
każdego według pierwszeństwa, tak jednak by zaczynał ponens sprawy,
czyli instruktor sprawy, ma miejsce dyskusja pod kierunkiem przewodni-
czącego trybunału, przede wszystkim po to, by ustalić, co należy postano-
wić w rozstrzygającej części wyroku.
45
W dyskusji zaś każdemu sędziemu wolno odstąpić od swego pierwot-
nego wniosku. Sędzia jednak, który nie chciał się dołączyć do decyzji in-
nych, może wymagać, by w razie apelacji jego wnioski zostały przesłane
do wyższego trybunału.
Jeżeliby sędziowie w pierwszej dyskusji nie chcieli lub nie mogli ustalić
wyroku, decyzja może być odłożona do nowego zebrania, nie dłużej jed-
nak niż tydzień, chyba że należałoby uzupełnić instrukcję sprawy (kan.
1609 § 2-5).
Sędziowie podejmują decyzję większością głosów (por. kan. 1426 § 1).
12.2. Redakcja wyr
12.2. Redakcja wyr
12.2. Redakcja wyr
12.2. Redakcja wyr
12.2. Redakcja wyroku
oku
oku
oku
oku
Jeżeli sędzia jest jednoosobowy, sam sporządza wyrok.
W trybunale kolegialnym ponens, czyli relator, ma obowiązek sporzą-
dzenia wyroku, czerpiąc uzasadnienie z tego, co poszczególni sędziowie
przedstawili w dyskusji, chyba że przez większość sędziów zostały wskaza-
ne uzasadnienia, którym należy dać pierwszeństwo; następnie wyrok musi
być przedstawiony każdemu z sędziów do zatwierdzenia (kan. 1610 § 1 i 2).
12.3. T
12.3. T
12.3. T
12.3. T
12.3. Termin zr
ermin zr
ermin zr
ermin zr
ermin zredagowania wyr
edagowania wyr
edagowania wyr
edagowania wyr
edagowania wyroku
oku
oku
oku
oku
Wyrok powinien być wydany nie później niż w ciągu miesiąca od dnia,
gdy sprawa została rozstrzygnięta, chyba że w trybunale kolegialnym sędzio-
wie dla ważnej przyczyny wyznaczyli dłuższy okres czasu (kan. 1610 § 3).
12.4. Cechy sentencji
12.4. Cechy sentencji
12.4. Cechy sentencji
12.4. Cechy sentencji
12.4. Cechy sentencji
Wyrok powinien być:
1° sprawiedliwy, tzn. uwzględnia fakty, które zostały udowodnione, pra-
wa stron i przepisy prawa;
2° odpowiedni, tzn. zgodny z prośbą wyrażoną w skardze powodowej
i zdeterminowaną następnie w dekrecie zawiązania sporu; wyrok daje
odpowiedź na pytanie wyrażone w dekrecie zawiązania sporu; nie
może rozstrzygać ważności małżeństwa w oderwaniu od prośby stro-
ny powodowej i od dekretu zawiązania sporu;
3° konkretny, tzn. nie może być nieokreślony; musi konkretnie określać,
jakie są obowiązki stron wynikające z procesu i w jaki sposób należy je
wypełnić;
4° umotywowany, tzn. przedstawia racje i motywy, na których opiera się
rozstrzygająca część wyroku.
12.5. T
12.5. T
12.5. T
12.5. T
12.5. Trrrrreść sentencji
eść sentencji
eść sentencji
eść sentencji
eść sentencji
Wyrok powinien:
1° rozstrzygać spór toczący się przed trybunałem, dając właściwą odpo-
wiedź na poszczególne wątpliwości;
46
2° określać, jakie są obowiązki stron wynikające z procesu i w jaki sposób
należy je wypełnić;
3° przedstawić racje, czyli uzasadnienia, zarówno prawne, jak i faktyczne,
na których opiera się rozstrzygająca część wyroku;
4° ustalić koszta procesu (kan. 1611);
5° w przypadku zakazu zawierania małżeństwa, należy to jasno określić w
wyroku (por. kan. 1684 i 1685).
12.6. Zewnętrzna forma albo str
12.6. Zewnętrzna forma albo str
12.6. Zewnętrzna forma albo str
12.6. Zewnętrzna forma albo str
12.6. Zewnętrzna forma albo struktura wyr
uktura wyr
uktura wyr
uktura wyr
uktura wyroku
oku
oku
oku
oku
Wyrok, po wezwaniu Imienia Bożego, musi wyszczególnić z zachowa-
niem porządku, jaki był sędzia lub trybunał; kto był powodem, stroną po-
zwaną, pełnomocnikiem, z poprawnym wskazaniem nazwisk i stałego
zamieszkania, kto był rzecznikiem sprawiedliwości i obrońcą węzła, jeśli
występowali w sprawie. Następnie powinien krótko przedstawić opis fak-
tów z wnioskami stron i sformułowanymi wątpliwościami. Następuje po-
tem rozstrzygająca część wyroku, poprzedzona motywami, na których się
opiera. Kończy się wskazaniem dnia i miejsca, w którym został wydany
wyrok, z podpisem sędziego lub, jeżeli chodzi o trybunał kolegialny, wszyst-
kich sędziów i notariusza (kan. 1612).
12.7. Ogłoszenie wyr
12.7. Ogłoszenie wyr
12.7. Ogłoszenie wyr
12.7. Ogłoszenie wyr
12.7. Ogłoszenie wyroku
oku
oku
oku
oku
Wyrok powinien być jak najszybciej ogłoszony, ze wskazaniem środ-
ków, przy pomocy których można go podważyć; nie posiada on żadnej
mocy prawnej przed ogłoszeniem, chociażby część rozstrzygająca została,
za zezwoleniem sędziego, podana do wiadomości stron (kan. 1614).
Ogłoszenie, czyli zawiadomienie o wyroku, może być dokonane albo
przez wręczenie stronom lub ich pełnomocnikom egzemplarza wyroku,
albo przez przesłanie im tegoż egzemplarza (kan. 1615 i 1509).
12.8. Błędy w wyr
12.8. Błędy w wyr
12.8. Błędy w wyr
12.8. Błędy w wyr
12.8. Błędy w wyroku
oku
oku
oku
oku
Jeżeli w tekst wyroku albo wkradł się błąd w rozliczeniach, albo popeł-
niono błąd materialny przy przepisywaniu części rozstrzygającej, albo w
przytaczaniu faktów lub żądań stron, albo pominięto dzień, miesiąc lub
podpisy, wyrok powinien być poprawiony lub uzupełniony przez sam try-
bunał, który go wydał, bądź na żądanie strony, bądź z urzędu, zawsze jed-
nak po wysłuchaniu stron i dekretem umieszczonym na końcu wyroku
(por. kan. 1616 § 1).
47
V
V
V
V
V. ZASKARŻENIE WYROKU
. ZASKARŻENIE WYROKU
. ZASKARŻENIE WYROKU
. ZASKARŻENIE WYROKU
. ZASKARŻENIE WYROKU
13. Rekurs
13. Rekurs
13. Rekurs
13. Rekurs
13. Rekurs
Proces zaskarżenia wyroku nazywamy także rekursem. Rekurs może
być zwyczajny, nadzwyczajny albo wyjątkowy.
13.1. Rekurs zwyczajny
13.1. Rekurs zwyczajny
13.1. Rekurs zwyczajny
13.1. Rekurs zwyczajny
13.1. Rekurs zwyczajny
Zaskarżenie zwyczajne w prawie procesowym jest normalnym instru-
mentem odwoławczym od wyroku. Dlatego nie potrzeba jakichkolwiek
powodów przyczynowych tego odwołania. Uzależnione jest jedynie od
woli stron lub nawet jest obowiązkowe w przypadku stwierdzenia nie-
ważności małżeństwa. Takim zaskarżeniem zwyczajnym jest apelacja (por.
kan. 1628 i 1682).
13.2. Rekurs nadzwyczajny
13.2. Rekurs nadzwyczajny
13.2. Rekurs nadzwyczajny
13.2. Rekurs nadzwyczajny
13.2. Rekurs nadzwyczajny
Zaskarżenie nadzwyczajne jest bardzo specyficznym i ściśle określonym
instrumentem procesowym. Aby je wnieść, muszą istnieć konkretne
i określone przez prawo powody. Ponadto, sędzia nie wypowiada się tutaj
na temat istoty sprawy, lecz rozstrzyga przyczyny drugorzędne, od któ-
rych jednak uzależniona jest ważność wyroku. Ma to miejsce w przypad-
ku skargi o nieważność wyroku (kan. 1619 nn).
13.3. Rekurs wyjątkowy
13.3. Rekurs wyjątkowy
13.3. Rekurs wyjątkowy
13.3. Rekurs wyjątkowy
13.3. Rekurs wyjątkowy
Bardziej niż zaskarżeniem, jest nowym wprowadzeniem tej samej spra-
wy. Jest więc niejako atakiem na proces podstawowy, który rozstrzyga się
nowym procesem. Jest tak w przypadku nowego wniesienia sprawy (por.
kan. 1644).
14. Skar
14. Skar
14. Skar
14. Skar
14. Skarga o nieważność wyr
ga o nieważność wyr
ga o nieważność wyr
ga o nieważność wyr
ga o nieważność wyroku
oku
oku
oku
oku
Skarga o nieważność wyroku ma na celu podważenie samej sentencji,
w tym celu, aby uzyskać deklarację jej nieważności z powodu poważnych
wad samej sentencji lub niektórych aktów procesowych. Należy podkre-
ślić, że sytuacje nieważności wyroku z tych powodów są wyjątkowe i ra-
czej nie mają miejsca. Jednakże prawodawca określa bardzo konkretnie
ewentualne przyczyny nieważności wyroku.
Przyczyny te mogą być obiektywnie ważne i istotne i dlatego wyrok
może być dotknięty wadą nieważności nieusuwalnej, tzn. nie ma możli-
wości poprawienia wyroku.
Z drugiej strony, mogą istnieć przyczyny drugorzędne, które aczkol-
wiek są ważne, to jednak nie do tego stopnia, aby unieważniać w sposób
radykalny wyrok. W takim przypadku mamy do czynienia z wadami nie-
ważności usuwalnej.
48
14.1. W
14.1. W
14.1. W
14.1. W
14.1. Wady nieważności nieusuwalnej
ady nieważności nieusuwalnej
ady nieważności nieusuwalnej
ady nieważności nieusuwalnej
ady nieważności nieusuwalnej
Wyrok jest dotknięty wadą nieważności nieusuwalnej, jeżeli:
1° został wydany przez sędziego bezwzględnie niewłaściwego;
2° został wydany przez tego, kto nie posiada władzy sądzenia w trybuna-
le, w którym sprawa została rozstrzygnięta;
3° sędzia wydał wyrok pod wpływem przemocy lub ciężkiej bojaźni;
4° proces był przeprowadzony bez skargi sądowej, albo nie był wszczęty
przeciwko jakiejś stronie pozwanej;
5° był wydany dla stron, z których przynajmniej jedna nie miała prawa
występowania w sądzie;
6° ktoś działał w imieniu drugiego, bez zlecenia zgodnego z przepisami
prawa;
7° jednej albo drugiej stronie odmówiono prawa do obrony;
8° spór nawet częściowo nie został rozstrzygnięty (por. kan. 1620).
Skarga o nieważność może być zgłaszana w formie zarzutu zawsze,
natomiast w formie skargi - wobec sędziego, który wydał wyrok - w ciągu
dziesięciu lat od dnia ogłoszenia wyroku (kan. 1621).
Skarga o nieważność może być również wniesiona razem z apelacją, w
terminie ustalonym na apelację (kan. 1625).
14.2. W
14.2. W
14.2. W
14.2. W
14.2. Wady nieważności usuwalnej
ady nieważności usuwalnej
ady nieważności usuwalnej
ady nieważności usuwalnej
ady nieważności usuwalnej
Wyrok jest dotknięty wadą nieważności usuwalnej tylko wtedy, jeżeli:
1° został wydany przez liczbę sędziów niezgodną z ustawą;
2° nie zawiera motywów, czyli racji decyzji;
3° brak przepisanych prawem podpisów;
4° nie podaje wskazania roku, miesiąca, dnia i miejsca, w którym został
wydany;
5° opiera się na nieważnym akcie sądowym, którego nieważność nie zo-
stała sanowana;
6° został wydany przeciwko stronie nieobecnej zgodnie z przepisami pra-
wa, według kan. 1593, § 2 (kan. 1622).
Skarga o nieważność w tym przypadku może być przedstawiona w cią-
gu trzech miesięcy od wiadomości o ogłoszeniu wyroku (kan. 1623).
Podobnie jak w przypadku wad nieważności nieusuwalnej, również tutaj
skarga o nieważność może być wniesiona razem z apelacją, w terminie
ustalonym na apelację (por. kan. 1625).
49
14.3. Sędzia kompetentny
14.3. Sędzia kompetentny
14.3. Sędzia kompetentny
14.3. Sędzia kompetentny
14.3. Sędzia kompetentny
Skargę o nieważność wyroku rozpatruje ten sam sędzia, który wydał wy-
rok; jeśli jednak strona obawia się, że sędzia, który wydał wyrok zaskarżony
z powodu nieważności, będzie uprzedzony i dlatego uważa go za podejrza-
nego, może wymagać, by w jego miejsce dano innego sędziego (kan. 1624).
14.4. Prawo do wniesienia skar
14.4. Prawo do wniesienia skar
14.4. Prawo do wniesienia skar
14.4. Prawo do wniesienia skar
14.4. Prawo do wniesienia skargi
gi
gi
gi
gi
Skargę o nieważność mogą wnieść nie tylko strony, które się czują po-
krzywdzone, lecz także rzecznik sprawiedliwości lub obrońca węzła, ile-
kroć mają prawo do interwencji.
Sam sędzia może z urzędu odwołać lub poprawić wydany przez siebie
wyrok, chyba że w międzyczasie zgłoszono apelację razem ze skargą o nie-
ważność albo nastąpiła sanacja nieważności przez upływ czasu (kan. 1626).
14.5. Sposób r
14.5. Sposób r
14.5. Sposób r
14.5. Sposób r
14.5. Sposób rozstrzygnięcia
ozstrzygnięcia
ozstrzygnięcia
ozstrzygnięcia
ozstrzygnięcia
Sprawy o nieważność mogą być załatwione według przepisów odno-
szących się do ustnego procesu spornego (kan. 1627, 1656-1670).
15.
15.
15.
15.
15. Apelacja
Apelacja
Apelacja
Apelacja
Apelacja
Apelacja jest prośbą o nowe rozpatrzenie sprawy. Wnosi ją strona, która
czuje się pokrzywdzona przez wyrok do instancji wyższej. Może ją wnieść
także rzecznik sprawiedliwości lub obrońca węzła małżeńskiego. W przy-
padku procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest właściwie
instrumentem obowiązkowym, aby uzyskać wyrok ostateczny. W sprawach
małżeńskich rządzi bowiem zasada, że muszą być dwa wyroki zgodne,
aby wyrok był ostateczny i obowiązujący. Gdyby w dwóch instancjach
wyroki były sprzeczne, należy odwołać się do trzeciej instancji.
Procedura apelacyjna różni się w zależności, czy wyrok zapadł za nie-
ważnością małżeństwa czy też przeciw. Jeśli wyrok jest za nieważnością
małżeństwa, apelacja ma formę skróconą. Jeśli wyrok jest za ważnością,
przy apelacji należy stosować te same normy, jak w przypadku zwykłego
procesu spornego, a więc według norm dotychczas opisanych.
15.1.
15.1.
15.1.
15.1.
15.1. Apelacja automatyczna
Apelacja automatyczna
Apelacja automatyczna
Apelacja automatyczna
Apelacja automatyczna
Ma miejsce, gdy wyrok w pierwszej instancji jest za nieważnością mał-
żeństwa.
Wyrok orzekający za pierwszym razem nieważność małżeństwa, wraz
z apelacjami, jeśli takie są, i pozostałymi aktami sądowymi, należy prze-
słać z urzędu do trybunału apelacyjnego, w ciągu dwudziestu dni od ogło-
szenia wyroku (kan. 1682 § 1; 1634 § 3). Autentyczność akt poświadcza
notariusz (por. kan. 1474). Akta należy przesłać z urzędu, tak więc, gdyby
nawet strony nie wniosły apelacji, należy to uczynić i trybunał apelacyjny
ma obowiązek rozstrzygnąć sprawę.
50
Obowiązku przesłania akt z urzędu należy przestrzegać także na każ-
dym stopniu sądu, jeśli trybunał wydaje po raz pierwszy wyrok za nie-
ważnością małżeństwa.
Jeżeli wyrok za nieważnością małżeństwa został wydany na pierwszym
stopniu sądu, trybunał apelacyjny, po zapoznaniu się z uwagami obrońcy
węzła i, jeżeli takie są, także stron, swoim dekretem albo bez zwłoki po-
twierdza, albo dopuszcza sprawę do zwyczajnego rozpatrzenia na nowym
stopniu (kan. 1682).
Tak więc apelację można rozstrzygnąć albo dekretem albo nowym wy-
rokiem.
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekr
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekr
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekr
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekr
a. Rozstrzygnięcie apelacji dekretem
etem
etem
etem
etem
Dekretem można zatwierdzić wyrok jedynie, jeżeli trybunał apelacyjny
jest tego samego zdania odnośnie nieważności małżeństwa, co pierwsza
instancja, czyli jest za nieważnością.
Po tym, gdy wyrok stwierdzający za pierwszym razem nieważność
małżeństwa zostanie potwierdzony w trybunale apelacyjnym dekretem,
ci, których małżeństwo zostało orzeczone za nieważne, mogą zawrzeć nowe
małżeństwo zaraz, gdy dekret lub drugi wyrok zostanie im podany do wia-
domości, chyba że zostało to zabronione zakazem zamieszczonym
w dekrecie albo przez ordynariusza miejsca (por. kan. 1684 i 1641).
Ostateczny wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa może zawie-
rać zakaz jego zawierania na przyszłość dla jednej ze stron, albo nawet dla
obu. Najczęściej jednak nie jest to zakaz bezwzględny, na zawsze, ale uza-
leżniony od spełnienia jakiegoś warunku, np. poddaniu się badaniu przez
biegłego i uzyskaniu pozytywnej opinii.
Zaraz gdy wyrok stał się wykonalny, wikariusz sądowy winien zawia-
domić o nim ordynariusza miejsca, w którym małżeństwo zostało zawar-
te. On zaś ma się zatroszczyć, by w księgach małżeństw i ochrzczonych jak
najszybciej dokonano adnotacji o orzeczonej nieważności małżeństwa
i o ustalonych ewentualnie zakazach (kan. 1685).
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyr
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyr
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyr
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyr
b. Rozstrzygnięcie apelacji wyrokiem
okiem
okiem
okiem
okiem
Sąd apelacyjny może zadecydować, że sprawę należy przyjąć do zwy-
czajnego rozpatrywania. W takim wypadku procedura kończy się wyro-
kiem. Jeśli ten wyrok potwierdza sentencję pierwszej instancji, czyli jest za
nieważnością małżeństwa, to rodzi te same skutki, jak dekret potwierdza-
jący (kan. 1684). Jeśli wyrok jest za ważnością i nie potwierdza sentencji
pierwszej instancji, wówczas istnieje możliwość złożenia apelacji do kolej-
nej instancji. Normalnie przesyła się wówczas sprawę do Najwyższego
Trybunału Sygnatury Apostolskiej w Rzymie, który decyduje, czy sprawę
w trzeciej instancji ma rozstrzygać Trybunał Roty Rzymskiej, czy też wy-
znacza do tego zadania jakiś trybunał w Polsce. Ze względów językowych,
51
a przede wszystkim ekonomicznych, zaleca się zainteresowanym osobom
złożenie prośby o wyznaczenie trybunału w Polsce.
Trybunał apelacyjny drugiej instancji może również dołączyć nowy ty-
tuł nieważności małżeństwa. W takim przypadku, istnieje albo obowiązek
złożenia apelacji do kolejnej instancji, jeśli wyrok był za nieważnością mał-
żeństwa, albo istnieje możliwość złożenia apelacji zwyczajnej, jeśli wyrok
był za ważnością (por. kan. 1683).
15.2.
15.2.
15.2.
15.2.
15.2. Apelacja zwyczajna
Apelacja zwyczajna
Apelacja zwyczajna
Apelacja zwyczajna
Apelacja zwyczajna
Ma miejsce, gdy wyrok w pierwszej instancji jest za ważnością małżeń-
stwa. Nie jest ona obowiązkowa, jak w przypadku wyroku za nieważno-
ścią małżeństwa, ale w takim razie, ponieważ pierwszy wyrok był za waż-
nością, strony nie mogą zawrzeć nowego małżeństwa. Przepisy odnośnie
tej apelacji określają kan. 1628-1640. W przypadku tej apelacji należy po-
stępować tak, jak w pierwszej instancji, czyli należy zachowywać przepisy
zwykłego procesu spornego (por. kan. 1640).
Jeśli wyrok w drugiej instancji potwierdzi sentencję pierwszej instancji
za ważnością małżeństwa, wówczas wyrok jest ostateczny i jedynie wyjąt-
kowo można prosić o ponowne wniesienie sprawy (por. kan. 1644). Jeśli
drugi wyrok jest za nieważnością małżeństwa, należy automatycznie prze-
słać sprawę do trybunału apelacyjnego kolejnej instancji.
a. Str
a. Str
a. Str
a. Str
a. Strona uprawniona
ona uprawniona
ona uprawniona
ona uprawniona
ona uprawniona
Prawo do wniesienia apelacji przysługuje stronie, która czuje się po-
krzywdzona wyrokiem – może to być zarówno strona powodowa, jak
i pozwana -, rzecznikowi sprawiedliwości lub obrońcy węzła małżeńskie-
go (por. kan. 1628).
Jeżeli powstaje kwestia co do prawa apelacji, winien ją rozpatrzyć jak
najszybciej trybunał apelacyjny, według przepisów ustnego procesu spor-
nego (kan. 1631).
b. W
b. W
b. W
b. W
b. Wykluczenie apelacji
ykluczenie apelacji
ykluczenie apelacji
ykluczenie apelacji
ykluczenie apelacji
Nie ma miejsca na apelację:
1° od wyroku samego Papieża lub Sygnatury Apostolskiej;
2° od wyroku dotkniętego wadą nieważności, chyba że jest złączona ze
skargą o nieważność;
3° od wyroku, który przeszedł w stan rzeczy osądzonej;
4° od dekretu sędziego lub wyroku przedstanowczego, które nie mają mocy
ostatecznego wyroku, chyba że jest złączona z apelacją od ostatecznego
wyroku;
5° od wyroku lub dekretu w sprawie, w stosunku do której prawo zastrze-
ga, że rzecz powinna być jak najszybciej rozstrzygnięta (kan. 1629).
52
c. T
c. T
c. T
c. T
c. Trybunał i sposób apelacji
rybunał i sposób apelacji
rybunał i sposób apelacji
rybunał i sposób apelacji
rybunał i sposób apelacji
- Miejsce złożenia apelacji
- Miejsce złożenia apelacji
- Miejsce złożenia apelacji
- Miejsce złożenia apelacji
- Miejsce złożenia apelacji
Apelację należy zgłosić sędziemu lub trybunałowi, który wydał wyrok
(kan. 1630 § 1). Oczywiście, nie rozstrzyga on sprawy powtórnie, lecz prze-
syła ją do kolejnej instancji.
- T
- T
- T
- T
- Terminy
erminy
erminy
erminy
erminy
Apelację należy zgłosić w zawitym terminie piętnastu użytecznych dni
od wiadomości o ogłoszeniu wyroku (kan. 1630 § 1; 1614 i 1615). Tak zwa-
ne terminy zawite, to jest terminy wyznaczone ustawą na wygaśnięcie
uprawnień, nie mogą być odroczone ani też ważnie skrócone, chyba że
strony o to proszą (kan. 1465 § 1; 1635). W sprawach małżeńskich, należy
jednak mieć na uwadze, że nigdy nie przechodzą w stan rzeczy osądzonej,
tzn., że zawsze istnieje możliwość ponownego wprowadzenia tej sprawy
(por. kan. 1643).
- Sposób
- Sposób
- Sposób
- Sposób
- Sposób
Apelację należy złożyć na piśmie; jeśli jest ustna, notariusz winien ją
zredagować na piśmie wobec samego apelującego (kan. 1630 § 2).
d. T
d. T
d. T
d. T
d. Trybunał apelacyjny
rybunał apelacyjny
rybunał apelacyjny
rybunał apelacyjny
rybunał apelacyjny
- Jaki trybunał?
- Jaki trybunał?
- Jaki trybunał?
- Jaki trybunał?
- Jaki trybunał?
Apelację kieruje się do trybunału wyższej instancji. Jeśli w apelacji nie
wskazano, do jakiego trybunału została ona skierowana, domniemywa się,
że dokonano jej do trybunału:
1° od trybunału biskupa sufragana apeluje się do trybunału metropolity;
2° w sprawach rozpatrzonych w pierwszej instancji wobec metropolity,
apeluje się do trybunału, który on sam na stałe wyznaczył, za zgodą
Stolicy Apostolskiej (por. kan. 1438);
3° jeśli dla kilku diecezji ustanowiony został jeden trybunał pierwszej in-
stancji, Konferencja Episkopatu za zgodą Stolicy Apostolskiej powinna
ustanowić trybunał drugiej instancji, chyba że wszystkie diecezje są su-
fragalnymi tej samej archidiecezji;
4° Konferencja Episkopatu może za zgodą Stolicy Apostolskiej ustanowić
jeden lub kilka trybunałów drugiej instancji (por. kan. 1439; 1632 § 1).
Rota Rzymska sądzi w drugiej instancji, sprawy, które w pierwszej in-
stancji zostały osądzone przez zwyczajne trybunały i zgodnie z przepisami
prawa zostały przez apelację wniesione do Stolicy Świętej (kan. 1444 § 1, 1°).
Jeśli druga strona odwołała się do innego trybunału apelacyjnego, spra-
wę rozpatruje trybunał, który jest wyższego stopnia (kan. 1632 § 2).
53
- T
- T
- T
- T
- Termin
ermin
ermin
ermin
ermin
Pomimo tego, że apelację należy zgłosić sędziemu, który wydał wyrok,
to jednak należy ją również poprzeć w trybunale apelacyjnym. Apelację na-
leży poprzeć u sędziego, do którego jest kierowana, w ciągu miesiąca od jej
zgłoszenia, chyba że sędzia, od którego się apeluje, udzielił stronie dłuższe-
go terminu do jej poparcia (kan. 1633). Jeżeli strona nie może uzyskać
w czasie użytecznym zaskarżonego wyroku, od trybunału, który go wydał,
nie biegną w międzyczasie terminy, a strona powinna zawiadomić o prze-
szkodzie sędziego apelacyjnego. Zobowiąże on nakazem sędziego, który wy-
dał wyrok, do wypełnienia jak najszybciej swego obowiązku (kan. 1634 § 2).
- Forma
- Forma
- Forma
- Forma
- Forma
Poparcie apelacji jest pismem, w którym strona prosi sędziego wyższej
instancji o zmianę zaskarżonego wyroku. Należy dołączyć również odpis
tego wyroku oraz racje apelacji (por. kan. 1634 § 1).
e. Nowe dowody
e. Nowe dowody
e. Nowe dowody
e. Nowe dowody
e. Nowe dowody
W trybunale apelacyjnym można zgłaszać nowe dowody, jak również
nowe tytuły nieważności małżeństwa (por. kan. 1639 i 1683).
f. Zaniechanie apelacji
f. Zaniechanie apelacji
f. Zaniechanie apelacji
f. Zaniechanie apelacji
f. Zaniechanie apelacji
Po bezużytecznym upływie apelacyjnych terminów zawitych, czy wo-
bec sędziego, który wydał wyrok, czy wobec sędziego apelacyjnego, ape-
lację uważa się za zaniechaną (kan. 1635).
g. Zrzeczenie się apelacji
g. Zrzeczenie się apelacji
g. Zrzeczenie się apelacji
g. Zrzeczenie się apelacji
g. Zrzeczenie się apelacji
Zrzec się apelacji może apelujący (por. kan. 1636 § 1). Jeżeli apelację
wnosi obrońca węzła lub rzecznik sprawiedliwości, zrzeczenie się apelacji
może nastąpić ze strony obrońcy węzła lub rzecznika sprawiedliwości try-
bunału apelacyjnego (por. kan. 1636 § 2).
W przypadku zrzeczenia się apelacji, wyrok przechodzi w stan rzeczy
osądzonej (kan. 1641).
h. Skutki apelacji
h. Skutki apelacji
h. Skutki apelacji
h. Skutki apelacji
h. Skutki apelacji
Apelacja zawiesza wykonanie wyroku (kan. 1638).
i. Sposób postępowania
i. Sposób postępowania
i. Sposób postępowania
i. Sposób postępowania
i. Sposób postępowania
Na stopniu apelacyjnym należy postępować w ten sam sposób jak
w pierwszej instancji, zachowując odpowiednie proporcje (por. kan. 1640).
j. Rozstrzygnięcie apelacji
j. Rozstrzygnięcie apelacji
j. Rozstrzygnięcie apelacji
j. Rozstrzygnięcie apelacji
j. Rozstrzygnięcie apelacji
Również tutaj rozstrzygnięcie apelacji może nastąpić albo w formie de-
kretu, jeśli decyzja potwierdza wyrok pierwszej instancji, albo w formie
wyroku, jeśli decyzja jest sprzeczna.
54
Schematycznie procedurę apelacyjną można przedstawić w następują-
cy sposób:
I. WYCHODZĄC OD WYROKU PIER
I. WYCHODZĄC OD WYROKU PIER
I. WYCHODZĄC OD WYROKU PIER
I. WYCHODZĄC OD WYROKU PIER
I. WYCHODZĄC OD WYROKU PIERWSZEJ INST
WSZEJ INST
WSZEJ INST
WSZEJ INST
WSZEJ INSTANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
I Instancja
Sposób
II Instancja
Sposób
III Instancja
apelacji
apelacji
Za
nieważnością: Automatyczna: Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością: Zwyczajna:
Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością: Zwyczajna:
(Strona
pokrzywdzona) Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
Za
nieważnością: Automatyczna: Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
55
II. NOWY
II. NOWY
II. NOWY
II. NOWY
II. NOWY TYTUŁ NIEW
TYTUŁ NIEW
TYTUŁ NIEW
TYTUŁ NIEW
TYTUŁ NIEWAŻNOŚCI ZGŁOSZONY
AŻNOŚCI ZGŁOSZONY
AŻNOŚCI ZGŁOSZONY
AŻNOŚCI ZGŁOSZONY
AŻNOŚCI ZGŁOSZONY W II INST
W II INST
W II INST
W II INST
W II INSTANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
II Instancja
Sposób
III Instancja
Sposób
IV Instancja
apelacji
apelacji
Za
nieważnością: Automatyczna: Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością: Zwyczajna: Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością: Zwyczajna:
(Strona
pokrzywdzona) Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
Za
nieważnością: Automatyczna: Za
nieważnością
(wyrok
ostateczny)
Za ważnością
(wyrok
ostateczny)
56
III. SPOSÓB ROZSTRZYGNIĘCIA
III. SPOSÓB ROZSTRZYGNIĘCIA
III. SPOSÓB ROZSTRZYGNIĘCIA
III. SPOSÓB ROZSTRZYGNIĘCIA
III. SPOSÓB ROZSTRZYGNIĘCIA
I Instancja
II Instancja
III Instancja
Wyrok:
Dekret lub wyrok
(jeśli potwierdza
wyrok)
Wyrok (jeśli
nie potwierdza):
Dekret (jeśli
potwierdza wyrok)
Wyrok (jeśli
nie potwierdza)
16. Stan rzeczy osądzonej
16. Stan rzeczy osądzonej
16. Stan rzeczy osądzonej
16. Stan rzeczy osądzonej
16. Stan rzeczy osądzonej
Proces kończy się wyrokiem ostatecznym a przedmiot sporu przecho-
dzi w stan rzeczy osądzonej. Stan rzeczy osądzonej ma miejsce:
1° jeśli zapadły dwa zgodne wyroki między tymi samymi stronami, co do
tego samego żądania i z tego samego tytułu roszczenia;
2° jeśli apelacja przeciwko wyrokowi nie została wniesiona w użytecznym
czasie;
3° jeśli na stopniu apelacyjnym nastąpiło umorzenie instancji lub zrzecze-
nie się;
4° jeśli został wydany wyrok ostateczny, od którego nie przysługuje apela-
cja (kan. 1641).
Jednakże w przypadku spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa,
jako że dotyczą one stanu osób, nigdy nie przechodzą w stan rzeczy osą-
dzonej (por. kan. 1643). Z tego powodu, zawsze istnieje możliwość ponow-
nego wprowadzenie tej samej sprawy. Oczywiście jest to uwarunkowane
spełnieniem pewnych wymagań, ale taka możliwość istnieje.
Po tym, gdy wyrok stwierdzający za pierwszym razem nieważność
małżeństwa zostanie potwierdzony w trybunale apelacyjnym czy to de-
kretem, czy drugim wyrokiem, ci, których małżeństwo zostało orzeczone
za nieważne, mogą zawrzeć nowe małżeństwo zaraz, gdy dekret lub drugi
wyrok zostanie im podany do wiadomości, chyba że zostało to zabronione
zakazem zamieszczonym w wyroku lub dekrecie albo przez ordynariusza
miejsca.
57
17. Nowe wpr
17. Nowe wpr
17. Nowe wpr
17. Nowe wpr
17. Nowe wprowadzenie sprawy
owadzenie sprawy
owadzenie sprawy
owadzenie sprawy
owadzenie sprawy
Po przejściu sprawy w stan rzeczy osądzonej, zasadniczo nie ma możli-
wości wniesienia apelacji. Ponieważ jednak sprawy małżeńskie nigdy nie
przechodzą w stan rzeczy osądzonej, dlatego istnieje możliwość ponow-
nego wprowadzenia tej samej sprawy do sądu. Uzależnione jest to jednak
od spełnienia pewnych wymagań:
1° trybunałem kompetentnym do rozpatrzenia odwołania jest trybunał
apelacyjny trybunału, który wydał drugi wyrok;
2° można odwołać się w każdym czasie;
3° ważnym warunkiem jest, że należy przedstawić nowe i poważne dowo-
dy lub argumenty. Nie można wnosić odwołania powołując się jedynie
na już podane dowody;
4° nowe dowody należy przedstawić w zawitym terminie trzydziestu dni
od wniesienia zaskarżenia;
5° trybunał apelacyjny, w ciągu miesiąca od przedstawienia nowych do-
wodów i argumentów, ustala dekretem, czy nowe wniesienie sprawy
należy dopuścić czy nie;
6° jeśli trybunał dopuści nowe rozpatrzenie sprawy, proces należy dalej pro-
wadzić według norm zwykłego procesu spornego (por. kan. 1644 § 1).
Należy dodać, że nowe wprowadzenie tej samej sprawy dotyczy rów-
nież tych samych tytułów nieważności małżeństwa. Inaczej przedstawia
się natomiast wprowadzenie sprawy o stwierdzenie nieważności małżeń-
stwa pomiędzy tymi samymi osobami, ale z zupełnie różnych tytułów. Je-
śli wprowadza się sprawę z odmiennego tytułu nieważności małżeństwa,
wówczas należy ją wprowadzić do trybunału pierwszej instancji, tak jak
gdyby rozpoczynało się od nowa proces.
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego
18. Przywrócenie do stanu poprzedniego
Przywrócenie do stanu poprzedniego jest instrumentem prawnym do
zaskarżenia wyroku, który przeszedł już w stan rzeczy osądzonej. Ma miej-
sce, gdy wyraźnie wiadomo, że podjęte rozstrzygnięcie jest niesprawiedli-
we. Nie chodzi tutaj o subiektywne przekonanie o niesprawiedliwości
wyroku, ale o konkretne, wymieniane przez prawo powody takiej niespra-
wiedliwości. Wyrok jest wyraźnie niesprawiedliwy, gdy:
1° opiera się w taki sposób na dowodach, które później okazały się fałszy-
we, że bez tych dowodów część rozstrzygająca wyroku jest nie do utrzy-
mania;
2° zostały później odkryte dokumenty, które stwierdzają bez wątpliwości
nowe fakty, domagające się przeciwnej decyzji;
3° wyrok został wydany na skutek podstępu jednej strony, na szkodę drugiej;
58
4° zaniedbany został w sposób oczywisty przepis ustawy, dotyczący nie
samej tylko procedury;
5° wyrok przeciwny jest poprzedniej decyzji, która przeszła w stan rzeczy
osądzonej (por. kan. 1645 § 2).
Po przyznaniu przywrócenia do stanu poprzedniego, sędzia powinien
orzec o meritum sprawy (kan. 1648).
W przypadku procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa, nie
można stosować tego instrumentu prawnego, gdyż sprawy małżeńskie
nigdy nie przechodzą w stan rzeczy osądzonej. W przypadku jawnie nie-
sprawiedliwego wyroku, można wówczas prosić o nowe wprowadzenie
sprawy.
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc
19. Koszta sądowe i bezpłatna pomoc
W dotychczasowych rozważaniach pojawił się już kilkakrotnie problem
kosztów związanych z prowadzeniem sprawy. Istnieją bowiem pewne
koszta sądowe: należy się zwrot kosztów świadkom, trzeba opłacić hono-
raria biegłym. Dochodzą wynagrodzenia pełnomocników, adwokatów, bie-
głych i innych osób koniecznych do prowadzenia procesu. Ogólną zasadą
jest, że wszystkie te koszta pokrywają zainteresowane osoby, najczęściej
strona powodowa, a więc ta, która wprowadziła sprawę. Przepisy odno-
śnie kosztów sądowych ustanawia biskup kierujący trybunałem (por. kan.
1649 § 1). Najczęściej opłaty sądowe są pobierane przez trybunały na po-
czątku procesu; często można uczynić to w ratach. Podstawowe koszta
sądowe kształtują się w różnych trybunałach na różnym poziomie. Naj-
częściej wynoszą one obecnie w Polsce (rok 2000) od 300 do 600 złotych
w pierwszej instancji i od 200 do 400 złotych w drugiej.
Do Kościoła należą jednak osoby różnego stanu i różnej majętności. Może
się zdarzyć, że dla niektórych z tych osób, pomimo tego że koszta sądowe
nie są zbyt wysokie, to jednak nie stać ich na ich zapłacenie. Nie może tak
być jednak, że człowiek ubogi nie ma możliwości wprowadzenia sprawy o
nieważność małżeństwa i domagania się sprawiedliwości z powodu bra-
ku środków materialnych. Z tego powodu, strona, która nie jest w stanie
zapłacić kosztów procesowych, może się odwołać w ciągu piętnastu dni
od otrzymania wezwania do ich zapłacenia, do sędziego, który może zmie-
nić ustaloną kwotę (por. kan. 1649 § 2). Sędzia może tę kwotę obniżyć, ale
może również uznać, że należy stronę zupełnie zwolnić z jakichkolwiek
kosztów.
Należy również przypomnieć, że w każdym trybunale powinni się znaj-
dować obrońcy z urzędu, którzy otrzymują wynagrodzenie od samego try-
bunału, a więc skorzystanie z ich usług jest bezpłatne (por. kan. 1490).
59
VI. WYKONANIE WYROKU
VI. WYKONANIE WYROKU
VI. WYKONANIE WYROKU
VI. WYKONANIE WYROKU
VI. WYKONANIE WYROKU
Wyrok, który przeszedł w stan rzeczy osądzonej, może być przekazany
do wykonania (por. kan. 1650 § 1). Nie może mieć miejsca jednak wykona-
nie wyroku, zanim nie będzie sędziowskiego dekretu wykonawczego, który
zarządza, że wyrok powinien być przekazany do wykonania; dekret ten,
w zależności od natury spraw, albo włącza się do treści samego wyroku,
albo wydaje osobno (kan. 1651).
W sprawach małżeńskich, należy przypomnieć, że muszą być dwie sen-
tencje zgodne, aby móc zarządzić wykonanie wyroku. Wykonanie wyroku
zarządza biskup diecezji, w której zapadł wyrok pierwszego stopnia (por.
kan. 1653 § 1). Zaraz gdy wyrok stał się wykonalny, wikariusz sądowy
winien zawiadomić o nim ordynariusza miejsca, w którym małżeństwo
zostało zawarte. On zaś ma się zatroszczyć, by w księgach małżeństw i
ochrzczonych jak najszybciej dokonano adnotacji o orzeczonej nieważno-
ści małżeństwa i o ustalonych ewentualnie zakazach (kan. 1685).
W wyroku należy upomnieć strony o zobowiązaniach moralnych lub
także cywilnych, którymi ewentualnie będą związane jedna strona wzglę-
dem drugiej i wobec dzieci, co do zapewnienia utrzymania i wychowania
(kan. 1689).
PODSUMOW
PODSUMOW
PODSUMOW
PODSUMOW
PODSUMOWANIE
ANIE
ANIE
ANIE
ANIE
Prezentowany tekst, w sposób bardzo schematyczny i skrótowy, przed-
stawia przebieg procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Ma na
celu podstawowe zaznajomienie z samym procesem, a także zasygnalizo-
wanie podstawowych wymagań i praw osób w nim zaangażowanych. Po-
winien uchronić przed zagubieniem się w gąszczu określeń prawnych tym
osobom, które, być może, życiowo są zainteresowane tematem, a jednak
nie studiowały prawa kanonicznego.
Dla tych osób, a także dla samych trybunałów kościelnych przeznaczo-
na jest także druga, bardzo obszerna część, zawierająca wzory pism proce-
sowych oraz wszelkiego rodzaju formularze. Przy ich pomocy, nie tylko
będzie można samemu poprawnie zredagować skargę powodową, ale także
bardzo łatwo śledzić sam przebieg procesu.
60
BIBLIOGRAFIA
BIBLIOGRAFIA
BIBLIOGRAFIA
BIBLIOGRAFIA
BIBLIOGRAFIA
Kodeks Prawa Kanonicznego, Pallottinum 1984.
Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia, t. 1, Lublin 1999.
BOCCAFOLA, K.,
Komentarz do kanonów 1574-1586, w: Comentario
Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
BONNET, P.A.,
Komentarz do kanonów 1446-1457, 1587-1595, w: Comen-
tario Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS
i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1 i 2, Pamplona 1996.
CARRERAS, J.,
Komentarz do kanonów 1678-1680, 1689-1707, w: Comen-
tario Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS
i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
DE DIEGO LORA, C.,
Komentarz do kanonów 1400-1402, 1430-1437, 1458-
1464, 1491-1495, 1607-1618, 1641-1644, 1681-1688, w: Comentario Exegéti-
co al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1 i 2, Pamplona 1996.
DE LEON,
E., Komentarz do kanonów 1649-1655, w: Comentario Exegéti-
co al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
DE SALAS, J.,
Komentarz do kanonów 1645-1648, w: Comentario Exegéti-
co al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
DORAN, T.,
Komentarz do kanonów 1470-1475, 1530-1538, w: Comentario
Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1 i 2, Pamplona 1996.
ESCRIVA IVARS, J.,
El proceso declarativo de nulidad de matrimonio ca-
nónico, Pamplona 1996.
GAJDA, P. M.,
Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Tarnów 2000.
GARCIA FAILDE, J. J.,
Komentarz do kanonów 1547-1557, w: Comentario
Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
GEROSA, L.,
Prawo Kościoła, Poznań 1999.
GIL DE LAS HERAS, F.,
Komentarz do kanonów 1558-1573, w: Comenta-
rio Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i
R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
61
GORDON, I.,
Nowy proces nieważności małżeństwa, Częstochowa 1984.
GÓRALSKI, W.,
Kanoniczne prawo małżeńskie, Warszawa 2000.
GÓRALSKI, W.,
Kanoniczna zgoda małżeńska, Gdańsk 1991.
GÓRALSKI, W.,
Wykluczenie prawa do potomstwa w świetle nowszego
orzecznictwa rotalnego, Ius Matrimoniale 2(1997)77-85.
GROCHOLEWSKI, Z.,
Komentarz do kanonów 1417-1429, 1442-1445, w:
Comentario Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J.
MIRAS i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1, Pamplona 1996.
GULLO, C.,
Komentarz do kanonów 1476-1490, w: Comentario Exegético
al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R. RODRÍGU-
EZ-OCAŃA (red.), t. IV/1, Pamplona 1996.
IGLESIAS ALTUNA, J. M
a
,
Procesos Matrimoniales Canónicos, Madrid 1991.
LLOBELL, J.,
Komentarz do kanonów 1404-1416, 1671-1673, w: Comenta-
rio Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i
R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1 i 2, Pamplona 1996.
MADERO, L.,
Komentarz do kanonów 1596-1597, w: Comentario Exegéti-
co al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
MONETA, P
., Komentarz do kanonów 1628-1640, w: Comentario Exegéti-
co al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
ORTIZ, M.A.,
Komentarz do kanonów 1438-1441, 1465-1469, 1496-1500, w:
Comentario Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J.
MIRAS i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/1, Pamplona 1996.
PANIZO ORALLO, S.,
Komentarz do kanonów 1507-1512, w: Comentario
Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
RODRIGUEZ-OCAŃA, R.,
Komentarz do kanonów 1501-1506, 1598-1606,
1674-1675, w: Comentario Exegético al Código de Derecho Canónico, A.
MARZOA, J. MIRAS i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplo-
na 1996.
SARMIENTO. A.- ESCRIVA IVARS, J.
, Enchiridion Familiae. Textos del Ma-
gisterio Pontificio y Conciliar sobre el matrimonio y la familia (siglos I a
XX), 6 t., Madrid 1992.
SCHOUPPE, J.P.,
Komentarz do kanonów 1526-1529, w: Comentario
Exegético al Código de Derecho Canónico, A. MARZOA, J. MIRAS i R.
RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplona 1996.
62
STANKIEWICZ, A.,
Komentarz do kanonów 1513-1516, 1619-1627, 1676-
1677, w: Comentario Exegético al Código de Derecho Canónico, A.
MARZOA, J. MIRAS i R. RODRÍGUEZ-OCAŃA (red.), t. IV/2, Pamplo-
na 1996.
SZTAFROWSKI, E.,
Podręcznik prawa kanonicznego, t. 4, Warszawa 1986.
SZTAFROWSKI, E.,
Chrześcijańskie małżeństwo, Warszawa 1985.
SZTYCHMILER, R.,
Istotne obowiązki małżeńskie, Warszawa 1997.
63
CZĘŚĆ II
CZĘŚĆ II
CZĘŚĆ II
CZĘŚĆ II
CZĘŚĆ II
ADRESY
ADRESY
ADRESY
ADRESY
ADRESY, WZOR
, WZOR
, WZOR
, WZOR
, WZORY
Y
Y
Y
Y PISM PROCESOWYCH
PISM PROCESOWYCH
PISM PROCESOWYCH
PISM PROCESOWYCH
PISM PROCESOWYCH
I FORMULARZE
I FORMULARZE
I FORMULARZE
I FORMULARZE
I FORMULARZE
ADRESY SĄDÓW KOŚCIELNYCH W POLSCE
ADRESY SĄDÓW KOŚCIELNYCH W POLSCE
ADRESY SĄDÓW KOŚCIELNYCH W POLSCE
ADRESY SĄDÓW KOŚCIELNYCH W POLSCE
ADRESY SĄDÓW KOŚCIELNYCH W POLSCE
DIECEZJA
DIECEZJA
DIECEZJA
DIECEZJA
DIECEZJA:
ADRES
ADRES
ADRES
ADRES
ADRES:
1. BIAŁYSTOK
Sąd Metropolitalny Białostocki
Pl. Jana Pawła II 1
15-087 Białystok
2. BIELSKO-ŻYWIEC
Sąd Metropolitalny w Krakowie
ul. Franciszkańska 3
31-004 Kraków
3. CZĘSTOCHOWA
Sąd Metropolitalny w Częstochowie
ul. Św. Barbary 41
42-212 Częstochowa
4. DROHICZYN
Sąd Biskupi w Drohiczynie
ul. Kościelna 10
17-312 Drohiczyn n/Bugiem
5. ELBLĄG
Sąd Diecezjalny
ul. Św. Ducha 11
82-300 Elbląg
6. EŁK
Sąd Biskupi Diecezji Ełckiej
ul. 3 Maja 10
19-300 Ełk
7. GDAŃSK
Gdański Trybunał Metropolitalny
ul. Armii Krajowej 46
81-365 Gdynia
8. GLIWICE
Biskupi Sąd Duchowny
ul. Książąt Opolskich 19
45-005 Opole
64
9. GNIEZNO
Gnieźnieński Trybunał Metropolitalny
ul. Kancl. Jana Łaskiego 7
62-200 Gniezno
10. KALISZ
Metropolitalny Sąd Duchowny
Ostrów Tumski 1
61-109 Poznań
11. KATOWICE
Sąd Metropolitalny w Katowicach
ul. Jordana 39
40- 043 Katowice
12. KIELCE
Sąd Biskupi Kielecki
ul. Jana Pawła II 2
25-013 Kielce
13. KOSZALIN
Sąd Biskupi Koszalińsko-Kołobrzeski
-KOŁOBRZEG
ul. Kard. St. Wyszyńskiego 25
75-950 Koszalin
14. KRAKÓW
Sąd Metropolitalny
ul. Franciszkańska 3
31-004 Kraków
15. LEGNICA
Sąd Diecezjalny
ul. Jana Pawła II 1
59-220 Legnica
16. LUBLIN
Sąd Metropolitalny
ul. Prym. St. Wyszyńskiego 2
20-105 Lublin
17. ŁOMŻA
Sąd Biskupi
ul. Sadowa 1/1
18-400 Łomża
18. ŁOWICZ
Sąd Diecezjalny
Stary Rynek 20
99-400 Łowicz
19. ŁÓDŹ
Trybunał Archidiecezji Łódzkiej
ul. Ks. Ignacego Skorupki 3
90-458 Łódź
65
20. OLSZTYN
Metropolitalny Sąd Archidiecezji
Warmińskiej
ul. Staszica 5
10-025 Olsztyn
21. OPOLE
Biskupi Sąd Duchowny
ul. Książąt Opolskich 19
45-005 Opole
22. PELPLIN
Sąd Biskupi Diecezji Pelplińskiej
ul. Biskupa Dominika 11
83-130 Pelplin
23. PŁOCK
Sąd Biskupi Płocki
ul. Tumska 3
09-402 Płock
24. POZNAŃ
Metropolitalny Sąd Duchowny
Ostrów Tumski 1
61-109 Poznań
25. PRZEMYŚL
Sąd Metropolitalny
Pl. Katedralny 4a
37-700 Przemyśl
26. RADOM
Sąd Kościelny Diecezji Radomskiej
ul. Kościelna 3
26-600 Radom
27. RZESZÓW
Sąd Diecezjalny
ul. Zamkowa 4
35-032 Rzeszów
28. SANDOMIERZ
Sandomierski Sąd Biskupi
ul. Katedralna 1
27-600 Sandomierz
29. SIEDLCE
Sąd Biskupi Siedlecki
ul. Kochanowskiego 11
08-110 Siedlce
66
30. SOSNOWIEC
Sąd Biskupi Diecezji Sosnowieckiej
ul. Orla 19
41-205 Sosnowiec
31. SZCZECIN-KAMIEŃ
Sąd Metropolitalny Szczecińsko-Kamieński
ul. Królowej Korony Polskiej 28
70-485 Szczecin
32. TARNÓW
Sąd Diecezjalny
Pl. Katedralny 4
33-100 Tarnów
33. TORUŃ
Sąd Diecezjalny
ul. Łazienna 18
87-100 Toruń
34. WARSZAWA
Sąd Metropolitalny Warszawski
ul. Nowogrodzka 49
00-697 Warszawa
35. WARSZAWA-PRAGA
Sąd Metropolitalny Warszawski
ul. Nowogrodzka 49
00-697 Warszawa
36. WŁOCŁAWEK
Sąd Kościelny Diecezji
Włocławskiej
Pl. Kopernika 3
87-800 Włocławek
37. WROCŁAW
Metropolitalny Sąd Duchowny
ul. Katedralna 13
50-328 Wrocław
38. ZAMOŚĆ
Sąd Biskupi w Zamościu
-LUBACZÓW
ul. Hetmana Jana Zamoyskiego 1
22-400 Zamość
39. ZIELONA GÓRA
Sąd Kościelny Diecezji
-GORZÓW
Zielonogórsko-Gorzowskiej
ul. 30 Stycznia 1
66-400 Gorzów Wlkp.
67
40. ORDYNARIAT
Sąd Metropolitalny Warszawski
POLOWY WOJSKA
ul. Nowogrodzka 49
POLSKIEGO
00-697 Warszawa
41. PRZEMYŚL-WARSZAWA
Metropolitalny Sąd
OBRZĄDKU
Archidiecezji Warmińskiej
BIZANTYJSKO
ul. Staszica 5
-UKRAIŃSKIEGO
10-025 Olsztyn
42. WROCŁAW-GDAŃSK
Metropolitalny Sąd
OBRZĄDKU
Archidiecezji Warmińskiej
BIZANTYJSKO
ul. Staszica 5
-UKRAIŃSKIEGO
10-025 Olsztyn
NAJWYŻSZY TRYBUNAŁ
Supremum Signaturae
SYGNATURY APOSTOLSKIEJ
Apostolicae Tribunal
Pallazzo della Cancelleria
Piazza della Cancelleria 1
00-186 Roma
Włochy / Italia
TRYBUNAŁ ROTY
Apostolicum Rotae Romanae
RZYMSKIEJ
Tribunal
Pallazzo della Cancelleria
Piazza della Cancelleria 1
00-186 Roma
Włochy / Italia
SĄDY
SĄDY
SĄDY
SĄDY
SĄDY APELACYJNE DRUGIEJ INST
APELACYJNE DRUGIEJ INST
APELACYJNE DRUGIEJ INST
APELACYJNE DRUGIEJ INST
APELACYJNE DRUGIEJ INSTANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
ANCJI
I INST
I INST
I INST
I INST
I INSTANCJA
ANCJA
ANCJA
ANCJA
ANCJA
II INST
II INST
II INST
II INST
II INSTANCJA
ANCJA
ANCJA
ANCJA
ANCJA
1. BIAŁYSTOK
ŁOMŻA
2. BIELSKO-ŻYWIEC
KRAKÓW
3. CZĘSTOCHOWA
KRAKÓW
4. DROHICZYN
BIAŁYSTOK
5. ELBLĄG
OLSZTYN
6. EŁK
OLSZTYN
7. GDAŃSK
OLSZTYN
68
8. GLIWICE
KATOWICE
9. GNIEZNO
POZNAŃ
10. KALISZ
WARSZAWA
11. KATOWICE
KRAKÓW
12. KIELCE
KRAKÓW
13. KOSZALIN-KOŁOBRZEG
SZCZECIN-KAMIEŃ
14. KRAKÓW
KATOWICE
15. LEGNICA
WROCŁAW
16. LUBLIN
WARSZAWA
17. ŁOMŻA
BIAŁYSTOK
18. ŁOWICZ
WARSZAWA
19. ŁÓDŹ
WARSZAWA
20. OLSZTYN
GDAŃSK
21. OPOLE
KATOWICE
22. PELPLIN
GDAŃSK
23. PŁOCK
WARSZAWA
24. POZNAŃ
WARSZAWA
25. PRZEMYŚL
LUBLIN
26. RADOM
WARSZAWA
27. RZESZÓW
PRZEMYŚL
28. SANDOMIERZ
LUBLIN
29. SIEDLCE
LUBLIN
30. SOSNOWIEC
CZĘSTOCHOWA
31. SZCZECIN-KAMIEŃ
POZNAŃ
32. TARNÓW
KRAKÓW
33. TORUŃ
GDAŃSK
34. WARSZAWA
POZNAŃ
35. WARSZAWA-PRAGA
POZNAŃ
36. WŁOCŁAWEK
GNIEZNO
37. WROCŁAW
POZNAŃ
38. ZAMOŚĆ-LUBACZÓW
PRZEMYŚL
39. ZIELONA GÓRA-GORZÓW
SZCZECIN-KAMIEŃ
40. ORDYNARIAT POLOWY
GNIEZNO
41. OBRZĄDEK BIZANTYJSKO
GDAŃSK
-UKRAIŃSKI
69
WZOR
WZOR
WZOR
WZOR
WZORY
Y
Y
Y
Y PISM PROCESOWYCH I FORMULARZE
PISM PROCESOWYCH I FORMULARZE
PISM PROCESOWYCH I FORMULARZE
PISM PROCESOWYCH I FORMULARZE
PISM PROCESOWYCH I FORMULARZE
W celu rozpoczęcia procesu, należy skierować do odpowiedniego try-
bunału skargę powodową. Już na tym wstępnym etapie osoba pragnąca to
uczynić napotyka trudności. Nie wie, jak powinna taka skarga wyglądać,
jak ją konkretnie zredagować. Z drugiej strony, otrzymując nieraz jakieś
pisma z trybunału już w trakcie procesu, strona nie zdaje sobie sprawy do
czego ma prawo, jak na to pismo zareagować. W tym celu zredagowana
została druga część niniejszego opracowania. Ukazuje szereg wzorów pism
procesowych oraz gotowych już formularzy. Mogą pomóc one stronom
procesowym we właściwym redagowaniu pism, oraz posłużyć do lepsze-
go orientowania się w przebiegu samego procesu.
Gotowe formularze mogą być również dużą pomocą dla trybunałów
kościelnych. Należy pamiętać jednak, że są one ogólnym wzorem, który w
każdym konkretnym przypadku może podlegać pewnym modyfikacjom.
Dlatego nie należy trzymać się ich w sposób bezwzględny, lecz umiejętnie
dostosowywać do konkretnej sytuacji.
70
11111
PROŚBA O ADWOKATA
I PEŁNOMOCNIKA Z URZĘDU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi (Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W związku z potrzebą złożenia skargi powodowej o stwierdzenie nie-
ważności mojego małżeństwa kanonicznego, oraz z powodu braku środ-
ków ekonomicznych, zwracam się z prośbą do Prześwietnego Trybunału o
wyznaczenie adwokata i pełnomocnika z urzędu, który pomógłby mi
w czynnościach procesowych.
Z wyrazami szacunku
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
71
22222
WYZNACZENIE ADWOKATA
I PEŁNOMOCNIKA Z URZĘDU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P. (Ks.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko adwokata i pełnomocnika
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W związku z prośbą P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
z powodu braku środków ekonomicznych, wyznaczam Pana (Panią)(Księ-
dza) jako pełnomocnika i (lub) adwokata z urzędu w sprawie o stwierdze-
nie nieważności małżeństwa, którą chce przedłożyć w naszym Trybunale.
Wikariusz sądowy
NOTARIUSZ
Pieczęć Trybunału
72
33333
INFORMACJA
O WYZNACZENIU ADWOKATA
I PEŁNOMOCNIKA Z URZĘDU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W związku z prośbą o wyznaczenie pełnomocnika i adwokata z urzę-
du, uprzejmie informujemy, że został (a) nim:
P. (Ks.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
nr tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz
Pieczęć Trybunału
73
44444
ZLECENIE
DLA PEŁNOMOCNIKA I ADWOKATA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P. (Ks.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko adwokata i pełnomocnika
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Seria i numer dowodu osobistego, przez kogo wydany
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
Niniejszym zlecam Szanownemu Panu (Pani)(Księdzu) reprezentowa-
nie mnie w Trybunale kościelnym w charakterze pełnomocnika i (lub) ad-
wokata w sprawie o stwierdzenie nieważności mojego małżeństwa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
74
55555
SCHEMAT SKARGI POWODOWEJ
O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
MAŁŻEŃSTWA - 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi(Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STRONY:
Powód:
Jan Kowalski, ur. 27.04.1968 r. w Gnieźnie,
z zawodu inżynier budownictwa,
zam. ul. 3 Maja 45, 62-200 Gniezno,
parafia bł. Jolenty, ul. Wawrzyńca 16,
62-200 Gniezno.
Pozwana:
Maria Kowalska, z d. Nowak, ur. 15.05.1970 r.
w Gnieźnie, z zawodu nauczycielka,
zam. ul. Chopina 16, 88-100 Inowrocław,
parafia św. Jadwigi, ul. Toruńska 16,
88-100 Inowrocław.
75
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOWA
A
A
A
A
W dniu 25 grudnia 1994 r. zawarłem związek małżeński z Marią Nowak
w kościele parafialnym p.w. bł. Jolenty w Gnieźnie, Archidiecezja Gnieź-
nieńska.
Marię Nowak poznałem pracując w Gnieźnie w firmie X . . ., niecały rok
przed ślubem. Ona kończyła wówczas swoje studia. Na początku były ob-
jawy miłości. Nie było pożycia cielesnego przed ślubem. Później Maria jakby
coś ukrywała. Po zakończeniu studiów, a przed podjęciem swojej pierw-
szej pracy, przychodziła dosyć często do firmy, w której pracowałem. Spo-
tykała się wówczas nie tylko ze mną, ale także z kolegami, z którymi pra-
cowałem. Chciałem zawrzeć z nią małżeństwo i ją kochałem. Raz w tygo-
dniu odwiedzałem pozwaną w jej domu. Zamiar zawarcia małżeństwa
wyszedł z obu stron. Przed ślubem pozwana zaczęła wyrażać pewne wąt-
pliwości, co do naszego małżeństwa. Uważałem wówczas, że pozwana nie
mówi tego poważnie. Przed ślubem nie było widać u pozwanej, aby była
związana uczuciowo z innym mężczyzną. Ale krótko po ślubie, po około
miesiącu powiedziała mi, że mnie nie kocha i jest związana z innym męż-
czyzną, moim kolegą z pracy, i że jest z nim w ciąży. Przed ślubem pozwa-
na nie mówiła mi, że jest w ciąży. Pozwana powiedział mi wprost, że jest w
ciąży około miesiąc po ślubie, mówiąc przy tym, że to nie jest moje dziec-
ko, że w ciążę zaszła kilka dni przed ślubem. Nie wiem, co było powodem,
że ukrywała ten fakt i chciała zawrzeć ze mną małżeństwo. Uważam, że
pozwana świadomie wprowadziła mnie w błąd, wiedząc, że gdybym znał
tę prawdę przed ślubem nie zawarł bym z nią małżeństwa. Później ja sam
powiedziałem o tym moim rodzicom i teściom. Uważam, że zawierała mał-
żeństwo nieszczerze.
Ślub odbył się normalnie, ale po ślubie powiedziała mi, że miała powie-
dzieć nie, ale nie wie co ją powstrzymało, i że właściwie chciała zobaczyć
jak to jest ze względu na koleżanki, które śluby zawarły, lecz krótko po
nich się rozwiodły. Po ślubie podjęliśmy normalne pożycie małżeńskie.
Mieszkaliśmy razem około 2 miesiące u jej rodziców. Po pierwszym mie-
siącu pozwana mówiła ciągle, że chce rozwodu. Po dniu, gdy powiedziała
mi, że jest w ciąży z kimś innym, życie między nami już się nie układało.
Lekceważyła sobie dom, wychodziła, spotykając się z kolegami. Dziecko,
chłopiec, urodził się 14 września 1995 r. Sąd później orzekł, że nie jest to
moje dziecko. Rozstaliśmy się na początku marca 1995 r.
Sprawę do sądu o rozwód cywilny wniosła Maria. Dziecko urodziło się
już po wyroku sądowym. Do mnie mówiła, że chce rozwodu, bo jest
w ciąży i kocha kogoś innego.
Całą tę sytuację znali i mogą o niej zaświadczyć moi rodzice, brat i bra-
towa, oraz teściowie, którym nieraz żaliłem się.
76
Z powodów wyżej wymienionych, zwracam się do Prześwietnego Try-
bunału o orzeczenie nieważności mojego małżeństwa z tytułu umyślnego
wprowadzenia mnie w błąd, oraz z tytułu symulacji zgody małżeńskiej po
stronie pozwanej, gdyż wykluczała ona wierność i nierozerwalność nasze-
go związku.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
Załączniki:
- metryka ślubu kościelnego;
- sentencja rozwodu cywilnego wraz z uzasadnieniem;
- lista świadków;
- inne ewentualne dokumenty, np. w tym przypadku, wyrok sądu cy-
wilnego o ustalenie ojcostwa.
77
66666
SCHEMAT SKARGI POWODOWEJ
O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
MAŁŻEŃSTWA - 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi(Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STRONY:
Powód:
Jan Kowalski, ur. 27.04.1975 r. w Gnieźnie,
z zawodu cukiernik,
zam. ul. 3 Maja 45, 62-200 Gniezno,
parafia bł. Jolenty, ul. Wawrzyńca 16,
62-200 Gniezno.
Pozwana:
Maria Kowalska, z d. Nowak, ur. 15.05.1977 r.
w Gnieźnie, z zawodu krawcowa,
zam. ul. Chopina 16, 88-100 Inowrocław,
parafia św. Jadwigi, ul. Toruńska 16,
88-100 Inowrocław.
78
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOWA
A
A
A
A
W dniu 25 września 1995 r. zawarłem związek małżeński z Marią No-
wak w kościele parafialnym p.w. bł. Jolenty w Gnieźnie, Archidiecezja
Gnieźnieńska.
Z Marią znaliśmy się praktycznie od dzieciństwa. Mieszkaliśmy nieda-
leko siebie. Chodziliśmy razem do tej samej klasy szkoły podstawowej.
W szkole zawodowej uczęszczaliśmy do innych klas. Bliższe i częstsze nasze
spotkania rozpoczęły się około półtora roku przed ślubem. Ja kończyłem
właśnie dziewiętnaście lat. Niestety, nigdzie nie pracowałem, pozostawa-
łem dalej na utrzymaniu rodziców. Być może, jednym z powodów takiego
stanu rzeczy była moja nieśmiałość i małomówność. Maria kończyła sie-
demnaście lat i dalej uczęszczała do szkoły zawodowej.
Od maja 1994 r. spotykaliśmy się około trzy razy na tydzień. Niestety,
nasze spotkania nie trwały zbyt długo, gdyż we wrześniu zostałem powo-
łany do wojska. Podczas jednych z pierwszych moich odwiedzin z wojska
doszło między nami do zbliżenia. Oczywiście, w tym czasie ani nie myśle-
liśmy, ani nawet nie rozmawialiśmy na temat ewentualnego małżeństwa.
Tego tematu w ogóle nie poruszaliśmy. Wkrótce Maria napisała mi, że jest
w ciąży. Jej matka powiedziała, że w tej sytuacji trzeba się żenić. Moi rodzi-
ce, a szczególnie matka, namawiali mnie do tego małżeństwa. Matka pisa-
ła listy, że jeżeli się nie ożenię, to nie mam po co pokazywać się w domu.
Krzyczała na mnie, gdy się broniłem, że ożenię się dopiero po wojsku. Nie
miałem sposobu uwolnienia się od tego przymusu. Do kolegów w wojsku
mówiłem, że wszyscy nakazują mi się ożenić, a ja nie chcę. Pragnę dodać,
że jestem nieśmiały i zawsze byłem bardzo uległy rodzicom. Byłem prze-
konany, że matka spełni swoją groźbę.
W dniu ślubu byłem niezadowolony. Wewnętrznie nie chciałem tego
małżeństwa. Przysięgę małżeńską wypowiadałem bezmyślnie. Na samym
weselu upiłem się. Na drugi dzień po weselu wróciłem do wojska. Pod-
czas rzadkich odwiedzin w domu spotykałem się z Marią. Współżyliśmy
wówczas ze sobą, choć było to prawie zawsze z jej inicjatywy. Ja natomiast
nic do pozwanej nie czułem. Zwyczajnie jej nie kochałem.
W wojsku rozpiłem się, bo chciałem zapomnieć o swojej sytuacji. Nie
zawsze również korzystałem z przysługujących urlopów. Wolałem zostać
w wojsku, niż jechać do domu, w którym czułem się źle. Po powrocie
z wojska nie zamieszkaliśmy razem. Wkrótce wyjaśniliśmy sobie, że wła-
ściwie nigdy nas nic nie łączyło.
Obecnie jesteśmy już po rozwodzie cywilnym. Ja, czując się odpowie-
dzialnym za nasze dziecko, płacę alimenty. Nasze pogodzenie nie jest moż-
liwe, gdyż każde z nas jest już w innym cywilnym związku, z którego zro-
dziły się dzieci.
79
Całą tę sytuację znali i mogą o niej zaświadczyć moi rodzice, brat, kole-
ga z wojska, oraz kolega z pracy, którego odwiedzałem w czasie urlopów z
wojska, a któremu nieraz żaliłem się.
Mając to wszystko na względzie, zwracam się do Prześwietnego Trybu-
nału o orzeczenie nieważności mojego małżeństwa z tytułu przymusu i
bojaźni szacunkowej oraz z tytułu symulacji zgody małżeńskiej po mojej
stronie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
Załączniki:
- metryka ślubu kościelnego;
- sentencja rozwodu cywilnego wraz z uzasadnieniem;
- lista świadków;
- inne ewentualne dokumenty.
80
77777
SCHEMAT SKARGI POWODOWEJ
O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
MAŁŻEŃSTWA - 3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi(Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STRONY:
Powód:
Jan Kowalski, ur. 27.04.1966 r. w Gnieźnie,
z zawodu nauczyciel,
zam. ul. 3 Maja 45, 62-200 Gniezno,
parafia bł. Jolenty, ul. Wawrzyńca 16,
62-200 Gniezno.
Pozwana:
Maria Kowalska, z d. Nowak, ur. 15.05.1970 r.
w Gnieźnie, z zawodu księgowa,
zam. ul. Chopina 16, 88-100 Inowrocław,
parafia św. Jadwigi, ul. Toruńska 16,
88-100 Inowrocław.
81
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOWA
A
A
A
A
W dniu 15 lipca 1991 r. zawarłem związek małżeński z Marią Nowak
w kościele parafialnym p.w. bł. Jolenty w Gnieźnie, Archidiecezja Gnieź-
nieńska.
Poznaliśmy się na dyskotece w grudniu 1990 r. Spotykaliśmy się spora-
dycznie (około raz w miesiącu), gdyż mieszkałem w tym czasie w Krako-
wie, gdzie studiowałem. Spotkanie odbywało się wtedy, kiedy ja przyje-
chałem do domu. W tym czasie spotykaliśmy się chętnie.
Decyzję o małżeństwie podjęliśmy wspólnie. Datę ślubu ustaliliśmy
również razem. Znaliśmy się od poznania do ślubu przez siedem miesięcy.
Zaręczyny odbyły się prywatnie między mną i narzeczoną. Nie było żad-
nego uroczystego przyjęcia z tego powodu. W czasie mojej obecności w
domu zdarzały się przypadki zbliżeń cielesnych. Były przy tym wszystkie
z tym związane poufałości. Inicjatywa była obopólna. Było to kilkakrotnie
przed ślubem.
Przed małżeństwem mówiłem z moją narzeczoną o chęci posiadania
potomstwa. Maria raczej uciekała od tego tematu. Mówiła, że na to przyj-
dzie jeszcze czas. Przed ślubem pozwana wyraźnie nie wyrażała na ten
temat swoich zastrzeżeń. Na temat przyszłego potomstwa rozmawiałem
głównie z moją mamą. Mówiłem o tym, że chcemy mieć w małżeństwie
dzieci. Nie mówiłem nic na temat poglądów mojej przyszłej żony.
Po zawarciu małżeństwa Maria wykluczyła posiadanie dzieci. Mówiła,
że ona nie poradzi sobie z dziećmi, z domem, mówiła, że nie dorosła jesz-
cze do wychowania dzieci. Mówiła to wielokrotnie, za każdym razem, kie-
dy próbowałem o tym z nią rozmawiać. Miało to miejsce wielokrotnie w
trakcie małżeństwa. Nie potrafię teraz powiedzieć, jakie były rzeczywiste
zamiary i przyczyny wykluczenia potomstwa. Podejrzewam jakiś uraz psy-
chiczny związany ze zbliżeniami z mężczyzną. Mogę się jedynie domy-
ślać, że w jej życiu była jakaś niedoszła i nieplanowana ciąża z wcześniej-
szego okresu, może molestowanie seksualne ze strony innych mężczyzn,
może gwałt, który zaważył na jej psychice. Starałem się od żony wydobyć
przyczynę tego, dlaczego nam się w małżeństwie nie układa, stąd powyż-
sze domysły. Nigdy jednak nie dała konkretnej odpowiedzi. Przed ślubem
nie miałem podejrzeń co do wykluczenia potomstwa przez pozwaną. Zna-
jomość była za krótka, by poznać rzeczywiste poglądy Marii na temat ro-
dziny i małżeństwa. Po ślubie pozwana otwarcie powiedziała, że nie chce
mieć dzieci.
Po ślubie zamieszkaliśmy razem, w wynajmowanym przeze mnie miesz-
kaniu. Od początku wspólnego zamieszkania głównym problemem było
ustawiczne odmawianie przez Marię współżycia małżeńskiego. Nie do-
szło do dopełnienia małżeństwa w noc poślubną. Później, tak. Nie mieli-
śmy żadnego potomstwa. Nie było również zajścia w ciążę. Inicjatywa
82
doprowadzenia do współżycia małżeńskiego leżała tylko po mojej stronie.
Usiłowałem do tego doprowadzić przynajmniej dwa razy w tygodniu.
Sporadycznie były stosowane środki antykoncepcyjne z mojej strony, gdyż
Maria nie chciała dopuścić do współżycia bez odpowiedniego zabezpie-
czenia.
W sprawie pożycia małżeńskiego były zdecydowane trudności. Wystę-
powała w dłuższych okresach całkowita oziębłość płciowa ze strony żony.
Przez kilka miesięcy nie dochodziło z tego powodu do zbliżeń cielesnych
między nami. Próbowaliśmy nawet zasięgać porady medycznej seksuolo-
gów. Według mojego uznania, mam wątpliwości, co do zdolności współ-
życia seksualnego pozwanej. Powody takiego zachowania leżały przede
wszystkim w jej sferze psychicznej.
Rozeszliśmy się w roku 1997, w miesiącu wrześniu. Rozejście poprze-
dzone było długą poważną rozmową na temat naszego nieudanego po-
życia małżeńskiego. Stwierdziliśmy bezsens dalszej kontynuacji tego współ-
życia. Jednym z tematów tej rozmowy był również brak potomstwa. Sytu-
acja rozchodzenia miała miejsce kilkakrotnie. Pozwana wyjeżdżała wów-
czas do swojej matki. Podejmowałem próby godzenia się. Uważałem, że
zawierając katolickie małżeństwo, powinna być prawdziwa rodzina. Oka-
zało się to bezskuteczne i po kilku dniach wszystko wracało do stanu po-
przedniego, czyli do rozkładu małżeństwa.
Przeprowadziliśmy rozwód cywilny 23 października 1998 r. Rozwód
cywilny był z mojego powództwa, bez orzekania o winie.
Po przeanalizowaniu całej sytuacji, zwracam się do Prześwietnego Try-
bunału o orzeczenie nieważności mojego małżeństwa z tytułu wyklucze-
nia potomstwa przez pozwaną, oraz z tytułu niezdolności psychicznej po-
zwanej do podjęcia i wypełnienia istotnych elementów małżeństwa,
w tym przypadku niezdolności psychicznej do zrodzenia i wychowania
potomstwa.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
Załączniki:
- metryka ślubu kościelnego;
- sentencja rozwodu cywilnego wraz z uzasadnieniem;
- lista świadków;
- inne ewentualne dokumenty.
83
88888
SCHEMAT SKARGI POWODOWEJ
O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI
MAŁŻEŃSTWA - 4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi(Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STRONY:
Powódka:
Maria Kowalska, z d. Nowak, ur. 15.05.1970 r.
w Gnieźnie, z zawodu sprzedawca,
zam. ul. Chopina 16, 88-100 Inowrocław,
parafia św. Jadwigi, ul. Toruńska 16,
88-100 Inowrocław.
Pozwany:
Jan Kowalski, ur. 27.04.1968 r. w Gnieźnie,
z zawodu murarz,
nie ma możliwości ustalenia
jego obecnego miejsca pobytu.
84
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA
SKARGA POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOW
POWODOWA
A
A
A
A
W dniu 25 grudnia 1990 r. zawarłam związek małżeński z Janem Ko-
walskim w kościele parafialnym p.w. św. Jadwigi w Inowrocławiu, Archi-
diecezja Gnieźnieńska.
Poznaliśmy się prawie rok przed zawarciem małżeństwa na zabawie.
Znaliśmy się zatem prawie dokładnie jeden rok przed zawarciem małżeń-
stwa. Po zapoznaniu okazywaliśmy sobie wzajemną sympatię i miłość. Na
podtrzymaniu tej znajomości zależało nam obojgu. Spotykaliśmy się czę-
sto - było to prawie co drugi dzień - jak komu pasowało. Inicjatorem tych
spotkań byliśmy my oboje. Przebywaliśmy oboje razem, chodziliśmy na
zabawy, spacery. Przebywaliśmy w towarzystwie swoich rodzin, tzn. mo-
ich rodziców, a z jego strony jego brata i bratowej, ponieważ jego rodzice
już nie żyli.
Ja zdobyłam wykształcenie zasadnicze zawodowe, on był murarzem.
Dokładnie nie wiem, gdzie i jak długo pracował przed ślubem. Na naszych
zaręczynach z jego strony nie było nikogo. W okresie przedślubnym byli-
śmy związani uczuciem. W tym okresie dochodziło między nami do po-
ufałości i zbliżeń cielesnych. Z mojej strony z pewnością było to wynikiem
miłości. W tym okresie czasu zaszłam w ciążę. On twierdził, że mnie ko-
cha.
Jan przed ślubem był często pod wpływem alkoholu. Według mnie, pił
alkohol często. Nieraz zwracałam mu na to uwagę, ale zawsze tłumaczył,
że jest jeszcze młody, że musi się wyszumieć, ale po ślubie będzie już ina-
czej. Pozwany w okresie przedślubnym odnosił się do mnie poprawnie.
Nigdy mnie nie bił czy uderzył. Jestem przekonana, że od alkoholu był
uzależniony.
Po ślubie zamieszkaliśmy w moim domu rodzinnym. Jak się okazało
wkrótce, Jan nigdzie nie pracował. Wesele wyprawił za pożyczone pienią-
dze. Natychmiast po ślubie, o ile pamiętam, około jednego tygodnia zażą-
dał od mego ojca przepisania naszego rodzinnego domu na niego.
Byliśmy razem trzy miesiące. W tym czasie pozwany codziennie wy-
chodził do pracy o godz. 7.00 rano i wracał o godz. 22.00 wieczorem. Jak się
okazało, do pracy nie chodził. Co robił w tym czasie – nie wiem. Ja dbałam
o wspólnotę małżeńską; pozwanego zupełnie to nie interesowało. Pozwa-
ny o mnie nie dbał. Do pracy nie chodził, pomimo, że niby pracował; stąd
pieniędzy na utrzymanie naszego wspólnego mieszkania od niego nie otrzy-
małam ani razu. Po ślubie otrzymane pieniądze jako prezenty oddałam na
pokrycie jego długów. Wkrótce oddałam na ten sam cel nasze obrączki
ślubne. Również oddawałam mój zasiłek dla bezrobotnych na jego długi.
Po ślubie pozwany każdego dnia przychodził do domu pijany i również z
tego powodu – jak i z powodu ujawnianych oszustw – były awantury.
Kiedy byłam w szpitalu przed urodzeniem naszej córki – było to
85
w kwietniu 1991 r. - pozwanego już w domu nie było; najzwyczajniej wcze-
śniej uciekł, nic go nie interesowało, ani moja osoba, ani mająca się urodzić
nasza córka. Pierwszy odszedł pozwany. Było to w marcu 1991 r., w niecałe
trzy miesiące po ślubie. Przyczyną rozejścia się były jego oszustwa i liczne
złodziejstwa, o których się dowiadywałam. Prób pogodzenia nie było, po-
nieważ pozwany uciekłszy z domu, nigdy się nie pojawił i nigdy z nim nie
miałam żadnego kontaktu, ani listowego czy telefonicznego.
Mając to wszystko na względzie, zwracam się do Prześwietnego Trybu-
nału o orzeczenie nieważności mojego małżeństwa z tytułu umyślnego
wprowadzenia mnie w błąd przez zatajenie całej swojej przeszłości przez
pozwanego, oraz z tytułu niezdolności psychicznej pozwanego do podję-
cia i wypełnienia istotnych przymiotów małżeństwa z powodu jego alko-
holizmu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
Załączniki:
- metryka ślubu kościelnego;
- sentencja rozwodu cywilnego wraz z uzasadnieniem;
- lista świadków;
- inne ewentualne dokumenty.
* UW
* UW
* UW
* UW
* UWAGA:
AGA:
AGA:
AGA:
AGA: Każda z tych skarg powodowych może być napisana również
przez pełnomocnika lub adwokata. Oni podpisują wówczas skargę, załą-
czając jednocześnie udzielone im zlecenie (por. formularz nr 4).
99999
86
LISTA ŚWIADKÓW
(Należy dołączyć do skargi powodowej)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
LIST
LIST
LIST
LIST
LISTA
A
A
A
A ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
5
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
87
6
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
9
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
10
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka – relacje rodzinne (np. matka, ojciec, brat, kolega szkolny).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Parafia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podpis strony zgłaszającej świadków
88
10
10
10
10
10
DEKRET WYZNACZENIA
SKŁADU OSOBOWEGO TRYBUNAŁU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
WYZNACZENIA
WYZNACZENIA
WYZNACZENIA
WYZNACZENIA
WYZNACZENIA SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TRYBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
Do przeprowadzenia i osądzenia sprawy o stwierdzenie nieważności
małżeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
zgodnie z kan. 1425 § 3, wyznaczam następujący skład osobowy Trybunału:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
89
1111111111
DEKRET ZMIANY
SKŁADU OSOBOWEGO TRYBUNAŁU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET ZMIANY
DEKRET ZMIANY
DEKRET ZMIANY
DEKRET ZMIANY
DEKRET ZMIANY
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TR
SKŁADU OSOBOWEGO TRYBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
YBUNAŁU
Z powodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Należy podać przyczynę dokonywanej zmiany
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
do przeprowadzenia i osądzenia sprawy o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w miejsce: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
wyznaczam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
90
12
12
12
12
12
ZAWIADOMIENIE O SKŁADZIE
OSOBOWYM TRYBUNAŁU
(do strony powodowej)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Informujemy, że w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
ustanowiony został następujący skład Trybunału:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ewentualne zastrzeżenia odnośnie składu Trybunału, należy przesłać
w terminie . . . . . . . . . . . . . dni od otrzymania niniejszego zawiadomienia.
Jednocześnie informujemy, że koszta procesowe w wysokości . . . . . . . zł
należy przesłać przekazem pocztowym na adres Trybunału, lub uiścić w
kasie Trybunału. Od orzeczenia w sprawie kosztów, zgodnie z kan. 1649 § 2
KPK, przysługuje Panu (Pani) piętnaście użytecznych dni
piętnaście użytecznych dni
piętnaście użytecznych dni
piętnaście użytecznych dni
piętnaście użytecznych dni na odwołanie.
Notariusz
Pieczęć Trybunału
91
13
13
13
13
13
ZAWIADOMIENIE O SKŁADZIE
OSOBOWYM TRYBUNAŁU
(do strony pozwanej)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Informujemy, że w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
ustanowiony został następujący skład Trybunału:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ewentualne zastrzeżenia odnośnie składu Trybunału, należy przesłać
w terminie . . . . . . . . . . . . . dni od otrzymania niniejszego zawiadomienia.
Notariusz
Pieczęć Trybunału
92
14
14
14
14
14
PROŚBA O OBNIŻENIE LUB ZWOLNIENIE
Z KOSZTÓW PROCESOWYCH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Trybunał Biskupi(Metropolitalny)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W związku z trudną sytuacją materialną, zgodnie z kan. 1649 § 2 KPK,
uprzejmie proszę o obniżenie (zwolnienie z) kosztów procesowych.
Na udokumentowanie mojej prośby dołączam zaświadczenie o zarobkach.
Z wyrazami szacunku
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
93
15
15
15
15
15
PROTOKÓŁ
UKONSTYTUŁOWANIA SIĘ SĄDU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
UKONSTYTUŁOW
UKONSTYTUŁOW
UKONSTYTUŁOW
UKONSTYTUŁOW
UKONSTYTUŁOWANIA
ANIA
ANIA
ANIA
ANIA SIĘ SĄDU
SIĘ SĄDU
SIĘ SĄDU
SIĘ SĄDU
SIĘ SĄDU
Dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . r., w siedzibie Trybunału, odbyło się posiedzenie
Sądu w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
w składzie:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie uznali się za kompetentnych do rozpatrzenia niniejszej spra-
wy, przez co został ukonstytuowany Trybunał.
Sędzią Instruktorem wyznaczono: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Skargę powodową postanowiono przekazać do Obrońcy węzła małżeń-
skiego, w celu ustosunkowania się do niej.
Zawiadomienie o składzie osobowym Trybunału należy przesłać stro-
nom, udzielając im terminu . . . . . . . . . . . . dni w celu zgłoszenia zastrzeżeń.
Podpisy:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pieczęć Trybunału
94
16
16
16
16
16
PROŚBA O WOTUM
OBROŃCY WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO
W CELU PRZYJĘCIA SKARGI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
W sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
prosi się Obrońcę węzła małżeńskiego o przedłożenie wotum w kwestii
przyjęcia skargi do przewodu sądowego.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
95
17
17
17
17
17
WOTUM POZYTYWNE
OBROŃCY WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
WOTUM
WOTUM
WOTUM
WOTUM
WOTUM
W SPRA
W SPRA
W SPRA
W SPRA
W SPRAWIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA SKARGI
SKARGI
SKARGI
SKARGI
SKARGI
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
Jako obrońca węzła małżeńskiego, w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
uważam, że istnieją wystarczające motywy prawne i faktyczne, aby skarga
została przyjęta do przewodu sądowego.
Obrońca węzła małżeńskiego
96
18
18
18
18
18
WOTUM NEGATYWNE
OBROŃCY WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
WOTUM
WOTUM
WOTUM
WOTUM
WOTUM
W SPRA
W SPRA
W SPRA
W SPRA
W SPRAWIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA
WIE PRZYJĘCIA SKARGI
SKARGI
SKARGI
SKARGI
SKARGI
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
Jako obrońca węzła małżeńskiego, w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
uważam, że nie istnieją wystarczające motywy prawne i faktyczne, aby
skarga została przyjęta do przewodu sądowego.
Opinię swą opieram na następujących przesłankach:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego
97
19
19
19
19
19
PROŚBA O WOTUM SĘDZIÓW
W SPRAWIE PRZYJĘCIA SKARGI
(Należy przesłać do wszystkich sędziów)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Sędzia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
W sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
prosi się Przewielebnego Sędziego o przygotowanie wotum w kwestii przy-
jęcia skargi do przewodu sądowego.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
98
20
20
20
20
20
PROTOKÓŁ Z SESJI SĄDU
W CELU PRZYJĘCIA SKARGI POWODOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
Dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. w siedzibie Trybunału odbyło się posiedzenie
Sądu w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
w składzie:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie uznali, że:
1. Trybunał jest właściwym do rozpoznania skargi z racji:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .;
2. Strona powodowa nie jest pozbawiona zdolności występowania w sądzie;
3. Wniesiona skarga odpowiada wymogom prawa kanonicznego.
W dalszej części, po zapoznaniu się z uwagami obrońcy węzła małżeńskie-
go, Sędziowie postanowili skargę powodową przyjąć do przewodu sądowego.
Podpisy:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pieczęć Trybunału
99
21
21
21
21
21
PROTOKÓŁ Z SESJI SĄDU
W CELU ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
Dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. w siedzibie Trybunału odbyło się posiedzenie
Sądu w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w składzie:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie, po zapoznaniu się z uwagami obrońcy węzła małżeńskiego,
uznali, że skargę powodową należy oddalić z powodu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podpisy:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pieczęć Trybunału
100
22
22
22
22
22
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DEKRET PRZYJĘCIA SKARGI
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
DO PRZEWODU SĄDOWEGO
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
po zapoznaniu się z treścią skargi powodowej, wniesionej w dniu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej (także nazwisko rodowe)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej (także nazwisko rodowe)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
o nieważność małżeństwa zawartego dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
w parafii p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , biorąc pod uwagę, że:
1. Trybunał jest właściwym do rozpoznania skargi z racji:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Strona powodowa nie jest pozbawiona zdolności występowania w sądzie;
3. Wniesiona skarga odpowiada wymogom prawa kanonicznego.
POST
POST
POST
POST
POSTANA
ANA
ANA
ANA
ANAWIA
WIA
WIA
WIA
WIA
przyjąć wyżej wymienioną skargę do przewodu sądowego (kan. 1505 § 1 KPK).
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
101
23
23
23
23
23
DEKRET ODDALENIA
SKARGI POWODOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
ODDALENIA SKARGI POWODOWEJ
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
po zapoznaniu się z treścią skargi powodowej, wniesionej w dniu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej (także nazwisko rodowe)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej (także nazwisko rodowe)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
o nieważność małżeństwa zawartego dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
w parafii p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
POST
POST
POST
POST
POSTANA
ANA
ANA
ANA
ANAWIA
WIA
WIA
WIA
WIA
skargę tę oddalić z powodu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Od niniejszej decyzji oddalenia skargi powodowej przysługuje prawo
odwołania się do Sądu Metropolitalnego II Instancji w . . . . . . . . . . . . . . . . .,
za pośrednictwem tutejszego Sądu, w ciągu 10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni od jej otrzy-
mania (kan. 1505 § 4 KPK).
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
102
24
24
24
24
24
ZAWIADOMIENIE STRONY POZWANEJ
O PRZYJĘCIU SKARGI POWODOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Do niniejszego Sądu Biskupiego (Metropolitalnego) wpłynęła i została
przyjęta skarga o stwierdzenie nieważności Pańskiego (Pani) małżeństwa.
W załączeniu przesyłamy kopię tej skargi. Prosimy o ustosunkowanie się
na piśmie do poruszanych tam kwestii w ciągu 15 użytecznych dni
15 użytecznych dni
15 użytecznych dni
15 użytecznych dni
15 użytecznych dni od mo-
mentu otrzymania niniejszego pisma. W szczególności prosimy
o ustosunkowanie się odnośnie zgłoszonych tytułów nieważności tego mał-
żeństwa, a także zgłoszenie ewentualnych świadków. Prosimy również o
stanowisko odnośnie kwestii ewentualnego pogodzenia się stron.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
103
25
25
25
25
25
PROTOKÓŁ ZE STAWIENIA SIĘ
W SĄDZIE STRONY POZWANEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
Dnia . . . . . . . . . . r. stawił (a) się w Sądzie P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
legitymujący (a) się
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy: seria, numer, przez kogo wydane
Jako strona pozwana w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeń-
stwa, stwierdził (a), że czytał (a) skargę powodową skierowaną do Trybu-
nału przez żonę (męża). Zasadniczo zgadza się z przedstawionymi tam
faktami, choć różni się odnośnie niektórych szczegółów, które jednak nie
mają, według niego (niej), istotniejszego znaczenia. W konsekwencji, zdaje
się na sprawiedliwość Trybunału.
Strona zgłosiła (nie zgłosiła) dodatkowych świadków.
Strona oświadczyła również, że ewentualne pogodzenie się nie jest już
możliwe.
Po odczytaniu niniejszego protokółu, strona nie zgłosiła żadnych za-
strzeżeń.
Strona pozwana
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
104
26
26
26
26
26
WEZWANIE NA USTALENIE
PRZEDMIOTU SPORU
(Jeśli któraś ze stron o to prosi)
(Należy przesłać stronom i obrońcy węzła małżeńskiego)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P. (Ks.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
WEZW
WEZW
WEZW
WEZW
WEZWANIE
ANIE
ANIE
ANIE
ANIE
NA
NA
NA
NA
NA UST
UST
UST
UST
USTALENIE PRZEDMIOTU SPORU
ALENIE PRZEDMIOTU SPORU
ALENIE PRZEDMIOTU SPORU
ALENIE PRZEDMIOTU SPORU
ALENIE PRZEDMIOTU SPORU
Dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r., o godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . ., w siedzibie
tutejszego Trybunału, odbędzie się ustalenie przedmiotu sporu w sprawie
o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Nieobecność na sesji będzie oznaczać zdanie się na sprawiedliwość
Trybunału.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
105
27
27
27
27
27
PROTOKÓŁ Z USTALENIA
PRZEDMIOTU SPORU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
OKÓŁ
Z UST
Z UST
Z UST
Z UST
Z USTALENIA
ALENIA
ALENIA
ALENIA
ALENIA PRZEDMIOTU SPORU
PRZEDMIOTU SPORU
PRZEDMIOTU SPORU
PRZEDMIOTU SPORU
PRZEDMIOTU SPORU
Dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r., o godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . , w siedzibie
tutejszego Trybunału, stawiła się:
Strona powodowa, P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .;
Strona pozwana, P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .;
Obrońca węzła małżeńskiego, Ks. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Po zapoznaniu się z opiniami stron oraz obrońcy węzła małżeńskiego,
ustalono następujący przedmiot sporu:
Czy małżeństwo: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
zostało zawarte nieważnie z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
Należy wymienić tytuły nieważności
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
Sąd udziela stronom terminu . . . . . . . . . . dni, w celu zaproponowania
dowodów.
Po odczytaniu niniejszego protokółu, nikt z obecnych nie zgłosił żad-
nych zastrzeżeń.
Strona powodowa
Sędzia przewodniczący
Strona pozwana
Notariusz
Pieczęć Trybunału
106
28
28
28
28
28
DEKRET ZAWIĄZANIA SPORU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET ZA
DEKRET ZA
DEKRET ZA
DEKRET ZA
DEKRET ZAWIĄZANIA
WIĄZANIA
WIĄZANIA
WIĄZANIA
WIĄZANIA SPORU
SPORU
SPORU
SPORU
SPORU
Zgodnie z kan. 1513 § 1 i 1677 KPK, po wysłuchaniu stron, oraz obrońcy
węzła małżeńskiego,
UST
UST
UST
UST
USTALA
ALA
ALA
ALA
ALA SIĘ
SIĘ
SIĘ
SIĘ
SIĘ
następujący przedmiot sporu:
Czy małżeństwo: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
zostało zawarte nieważnie z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
Należy wymienić tytuły nieważności
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
O niniejszym dekrecie należy powiadomić strony, udzielając im termi-
nu 10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni w celu ewentualnego odwołania się od formuły
procesowej.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
107
29
29
29
29
29
ZAWIADOMIENIE STRON
O DEKRECIE ZAWIĄZANIA SPORU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
zawiadamia, że sprawa o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
na mocy decyzji z dnia . . . . . . . . . . . . . r., prowadzona będzie z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
Należy wymienić tytuły nieważności
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(kan.
. . . . . . . . . . . .
)
Jednocześnie informujemy, że dopuszcza się dowód z przesłuchania na-
stępujących świadków:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ewentualne zastrzeżenia odnośnie przedmiotu sporu, należy przesłać
w terminie 10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni
10 użytecznych dni od otrzymania niniejszego zawiadomienia.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
108
30
30
30
30
30
PROŚBA O DOSTARCZENIE PROTOKÓŁU
KANONICZNEGO BADANIA NARZECZONYCH
(Prośba kierowana do innego sądu)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zgodnie z kan. 1418 KPK, uprzejmie prosi o nadesłanie kopii protokółu
kanonicznego badania narzeczonych wraz z wszystkimi innymi dokumen-
tami odnośnie tego małżeństwa znajdującymi się w parafii:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej
Ślub zawarto w parafii p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , dnia . . . . . . . . . . . . . . r.
Nr aktu ślubu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
109
31
31
31
31
31
PROŚBA O DOSTARCZENIE PROTOKÓŁU
KANONICZNEGO BADANIA NARZECZONYCH
(Prośba kierowana do parafii ślubu)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Czcigodny Ksiądz
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
w sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
uprzejmie prosi o nadesłanie kopii protokółu kanonicznego badania na-
rzeczonych wraz z wszystkimi innymi dokumentami odnośnie tego mał-
żeństwa znajdującymi się w parafii:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej
Ślub zawarto dnia . . . . . . . . . . . . . r.
Nr aktu ślubu: . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
110
32
32
32
32
32
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
DEKRET PRZESŁUCHANIA STRON
Sąd Biskupi ( Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., w
sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
POST
POST
POST
POST
POSTANA
ANA
ANA
ANA
ANAWIA
WIA
WIA
WIA
WIA,,,,,
zgodnie z kan. 1507-1512 KPK, przystąpić do przesłuchania stron.
Termin przesłuchania ustala się na dzień:
-
- -
- - Strona powodowa, dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r., o godz. . . . . . . . . . . . .
-
- -
- - Strona pozwana, dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r., o godz. . . . . . . . . . . . .
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Do wiadomości:
-
- -
- - Obrońca węzła małżeńskiego w celu przygotowania pytań dla Stron.
Przyjąłem do wiadomości:
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
111
33
33
33
33
33
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
DEKRET POWOŁANIA ŚWIADKÓW
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., w
sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
POWOŁUJE NA
POWOŁUJE NA
POWOŁUJE NA
POWOŁUJE NA
POWOŁUJE NA ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW:::::
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko świadka, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i postanawia, zgodnie z kan. 1558 § 1 KPK, przystąpić do ich przesłuchania.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Przyjąłem do wiadomości:
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
112
34
34
34
34
34
WEZWANIE NA PRZESŁUCHANIE
(dla stron i świadków)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
WEZW
WEZW
WEZW
WEZW
WEZWANIE NA
ANIE NA
ANIE NA
ANIE NA
ANIE NA PRZESŁUCHANIE
PRZESŁUCHANIE
PRZESŁUCHANIE
PRZESŁUCHANIE
PRZESŁUCHANIE
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., w
sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
WZYW
WZYW
WZYW
WZYW
WZYWA
A
A
A
A
P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
na przesłuchanie w charakterze strony powodowej (strony pozwa-
nej)(świadka).
Przesłuchanie odbędzie się dnia . . . . . . . . . . . . . . . r., o godz. . . . . . . . . .
w siedzibie tutejszego Trybunału.
Na przesłuchanie prosimy o zabranie ze sobą dokumentu stwierdzają-
cego tożsamość.
Jednocześnie informujemy, że zeznawanie w Trybunale jest obowiąz-
kiem prawnym. Jeśli jakiekolwiek powody uniemożliwiają przybycie do
Trybunału w wyżej określonym czasie, prosimy o kontakt w celu uzgod-
nienia bardziej dogodnego terminu.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
113
35
35
35
35
35
DELEGACJA
DO PRZESŁUCHANIA STRON I ŚWIADKÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Czcigodny Ksiądz
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DELEGACJA
DELEGACJA
DELEGACJA
DELEGACJA
DELEGACJA
Zgodnie z kan. 1561 KPK, mianujemy, Czcigodnego Księdza, Sędzią de-
legowanym do przesłuchania pod przysięgą, według załączonych pytań,
następującej (-ych) osoby (osób):
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w charakterze strony powodowej (pozwanej)(świadka) w sprawie o stwier-
dzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Prosimy również o przesłanie świadectwa religijności, moralności i wia-
rygodności przesłuchiwanej osoby.
Termin załatwienia sprawy: . . . . . . . . . dni
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
114
36
36
36
36
36
INSTRUKCJA DLA SĘDZIEGO DELEGOWANEGO
W CELU PRZEPROWADZENIA PRZESŁUCHANIA
Instr
Instr
Instr
Instr
Instrukcja dla sędziego delegowanego
ukcja dla sędziego delegowanego
ukcja dla sędziego delegowanego
ukcja dla sędziego delegowanego
ukcja dla sędziego delegowanego
w celu przepr
w celu przepr
w celu przepr
w celu przepr
w celu przeprowadzenia przesłuchania
owadzenia przesłuchania
owadzenia przesłuchania
owadzenia przesłuchania
owadzenia przesłuchania
1. W celu przeprowadzenia przesłuchania, należy dobrać sobie kapłana
jako notariusza. Wyjątkowo może to być zaufana, potrafiąca docho-
wać tajemnicy osoba świecka.
2. Przed przesłuchaniem, wszyscy członkowie Sądu (sędzia delegowa-
ny i notariusz) składają przysięgę według załączonych formularzy.
3. Na początku należy upewnić się, co do tożsamości przybyłej osoby.
4. Strona lub świadek składają na wstępie przysięgę prawdomówności
według załączonego formularza.
5. Przesłuchanie prowadzi Sędzia delegowany według załączonych pytań.
6. W żadnym wypadku nie należy udostępniać wcześniej stronie lub
świadkom pytań.
7. Odpowiedzi na pytania notuje notariusz. Nie ma potrzeby przepisy-
wania treści pytań. Spisuje je na jednej stronie, zachowując lewy mar-
gines (akta zostają bowiem zszywane). Godne zalecenia jest spisywa-
nie odpowiedzi na maszynie lub komputerze.
8. Odpowiedzi należy notować tak, jak zostały wypowiedziane. Należy
je zapisywać w pierwszej osobie, tak jakby zostały spisane przez sa-
mego przesłuchiwanego.
9. Unikać schematycznych odpowiedzi: tak lub nie, pamiętając, że od-
powiedzi te są bardzo ważne dla Sądu, w celu wyrobienia sobie rze-
czywistego obrazu zaskarżonego małżeństwa.
10. Sędzia delegowany może stawiać dodatkowe pytania, spoza przesła-
nych. Należy to zaznaczyć w protokóle.
11. Spisany protokół odczytuje notariusz w celu sprawdzenia jego wier-
ności.
12. Protokół podpisują: delegowany Sędzia, notariusz, strona lub świa-
dek. Protokół należy także zaopatrzyć pieczęcią kościelną.
13. Dla każdej z przesłuchanych osób należy dołączyć świadectwo religij-
ności, moralności i wiarygodności według załączonego formularza.
14. Przesłuchania należy dokonać jak najszybciej, pamiętając, że w grę
wchodzi nieraz zagmatwane życie ludzi.
115
37
37
37
37
37
PROŚBA DO INNEGO TRYBUNAŁU
W CELU PRZESŁUCHANIA STRON I ŚWIADKÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zgodnie z kan. 1418 KPK, uprzejmie prosimy o przesłuchanie pod przy-
sięgą, według załączonych pytań, następującej (-ych) osoby (osób):
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w charakterze strony powodowej (pozwanej)(świadka) w sprawie o stwier-
dzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Prosimy również o załączenie świadectwa religijności, moralności i wia-
rygodności przesłuchiwanej osoby.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
116
38
38
38
38
38
PRZYSIĘGA SĘDZIEGO DELEGOWANEGO
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA SĘDZIEGO DELEGOW
SĘDZIEGO DELEGOW
SĘDZIEGO DELEGOW
SĘDZIEGO DELEGOW
SĘDZIEGO DELEGOWANEGO
ANEGO
ANEGO
ANEGO
ANEGO
Ja, ks. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
delegowany Sędzia w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przysięgam, że powierzony mi urząd i obowiązek wypełnię wiernie i do-
kładnie bez żadnego względu na osoby, zgodnie z przepisami prawa ka-
nonicznego oraz zachowam tajemnicę w sprawach poznanych przy spra-
wowaniu tego urzędu.
Tak mi dopomóż, Panie Boże Wszechmogący i ta święta Ewangelia, której
ręką swą dotykam.
Sędzia delegowany
Notariusz
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
117
39
39
39
39
39
PRZYSIĘGA NOTARIUSZA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA
PRZYSIĘGA NOT
NOT
NOT
NOT
NOTARIUSZA
ARIUSZA
ARIUSZA
ARIUSZA
ARIUSZA
Ja, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Notariusz w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przysięgam, że powierzony mi urząd i obowiązek wypełnię wiernie i do-
kładnie bez żadnego względu na osoby, zgodnie z przepisami prawa ka-
nonicznego oraz zachowam tajemnicę w sprawach poznanych przy spra-
wowaniu tego urzędu.
Tak mi dopomóż, Panie Boże Wszechmogący i ta święta Ewangelia, której
ręką swą dotykam.
Notariusz
Sędzia delegowany
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
118
40
40
40
40
40
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
PRZYSIĘGA PRZED PRZESŁUCHANIEM
Ja, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
strona powodowa (pozwana)(świadek) w sprawie o stwierdzenie nieważ-
ności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przysięgam Bogu Wszechmogącemu, że zeznam całą i szczerą prawdę, nie
tając niczego, co do wyjaśnienia sprawy posłużyć może. Zeznam tę praw-
dę tak, jak ją przed Bogiem i w sumieniu znam, bez dodatków, opuszczeń
i zmian.
Tak mi dopomóż, Panie Boże Wszechmogący i Niewinna Męko Zbawi-
ciela Mego. Amen.
Zeznający
Sędzia delegowany
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
119
41
41
41
41
41
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
PRZYSIĘGA BIEGŁEGO
Ja, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
biegły w Trybunale Biskupim (Metropolitalnym) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przysięgam, że powierzony mi urząd i obowiązek wypełnię wiernie i do-
kładnie bez żadnego względu na osoby, zgodnie z posiadaną wiedzą, prze-
pisami prawa kanonicznego oraz zachowam tajemnicę w sprawach po-
znanych przy sprawowaniu tego urzędu.
Tak mi dopomóż, Panie Boże Wszechmogący i ta święta Ewangelia, której
ręką swą dotykam.
Biegły
Wikariusz sądowy
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
120
42
42
42
42
42
WZÓR PYTAŃ DLA STRON
PYT
PYT
PYT
PYT
PYTANIA
ANIA
ANIA
ANIA
ANIA DLA
DLA
DLA
DLA
DLA STRON
STRON
STRON
STRON
STRON
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
1. Nazwisko i imię, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, wyzna-
nie, wykształcenie, zawód, seria, nr dowodu tożsamości, przez kogo
wydany.
2. Czy Strona jest osobą wierzącą i praktykującą? Jak często uczęszcza
na niedzielną Mszę św.? Kiedy była ostatnia spowiedź i Komunia św.?
3. Czy Strona była karana sądownie za krzywoprzysięstwo lub fałszy-
we zeznania?
4. Czy Strony są po rozwodzie cywilnym? Z czyjego powództwa? Z czy-
jej winy orzeczono rozwód?
5. Czy Strony ze swego małżeństwa mają dzieci? Ile?
6. Czy Strony związały się z inną osobą w związku cywilnym? Z kim?
Od kiedy? Czy też żyją same?
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
7. Kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach Strony się poznały?
8. Czy Strony w narzeczeństwie darzyły się sympatią, czy były za sobą?
Jak traktowały swoją znajomość? Kto bardziej dążył do spotkań wza-
jemnych, do zawarcia małżeństwa? Kto pierwszy zaproponował jego
zawarcie?
9. Czy Strony podjęły w narzeczeństwie pożycie cielesne? Kto do tego
pierwszy dążył?
10. Kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach odbyły się oświadczyny, zarę-
czyny? Kto był przy nich obecny? Czy wypływały one ze wspólnej
chęci zawarcia małżeństwa?
11. Ile lat miały Strony decydując się na zawarcie małżeństwa? Jakie Stro-
ny miały zajęcie, pracę, wykształcenia, warunki materialne?
12. Czy któraś ze Stron utrzymywała bliskie kontakty z inną osobą? Czy
może była związana uczuciowo z inną kobietą czy mężczyzną?
121
13. Czy Strony w czasie narzeczeństwa rozmawiały na temat swego
przyszłego małżeństwa? Pożycia w nim? Jak to widziały? Czy były
zgodne w swych poglądach na małżeństwo? Czy poglądy te były
zgodne z wiarą i moralnością chrześcijańską?
14. Jak wyglądały przygotowania do ślubu, wesela? Kto zapraszał gości?
Czy Strony chętnie czyniły przygotowania do ślubu?
15. Jaką opinią cieszyły się Strony w swoim środowisku? Jaki miały stosu-
nek do rodziców, do siebie nawzajem? Jakiego usposobienia i charakteru
były Strony? Czy były zdolne podjąć zadania i obowiązki wynikające z
zawarcia małżeństwa? Czy były zdolne do małżeństwa fizycznie i psy-
chicznie, osobowościowo? Czy też były jakieś braki, niedomogi? Jakie?
16. Jakim człowiekiem w okresie przedślubnym była strona pozwana (po-
wodowa)? Co o sobie mówił (a), jaki miał (a) charakter? Czy chciał (a)
tego małżeństwa szczerze i prawdziwie?
17. Jakie ustalenia przed ślubem podjęli Państwo? Czy była mowa o ustale-
niach materialnych, majątkowych, jeśli tak, to jakie były to ustalenia?
18. Czy Strony ślubowały szczerze i prawdziwie, dobrowolnie i świadomie,
bez przymusu, z intencją zawarcia swego małżeństwa do końca życia?
Czy stawiały może jakieś warunki zawierając małżeństwo? Jakie i dla-
czego? Czy może wykluczały ze swego małżeństwa nierozerwalność,
wierność, prawo do pożycia małżeńskiego? Czy któraś ze stron nie dzia-
łała podstępnie, nie zakrywała czegoś przed drugą stroną?
19. Czy po zawarciu małżeństwa Strony zamieszkały razem? Gdzie?
U kogo? Jak układało się ich wspólne życie zaraz po ślubie? Jakie
warunki miały Strony - materialne i mieszkaniowe?
20. Czy bezpośrednio po ślubie Strony okazywały sobie przywiązanie
i miłość? Jak i czy podejmowały swoje zadania i obowiązki wyni-
kające z zawartego małżeństwa? Kto ich nie podejmował i dlacze-
go? Jaka była atmosfera w domu i małżeństwie Stron?
21. Czy po ślubie małżeństwo było dopełnione? Czy Strony współżyły
fizycznie? Czy były jakieś problemy w tej materii?
22. Jak długo po ślubie trwało zgodne pożycie Stron? Od kiedy w mał-
żeństwie Stron zaczęły pojawiać się kłótnie i nieporozumienia? Na ja-
kim tle powstawały? Kto je wszczynał i dlaczego?
23. Co było bezpośrednią przyczyną rozejścia się Stron? Kto pierwszy od-
szedł? Czym to motywował i co go skłoniło?
24. Czy były próby pogodzenia się Stron? Kto je podejmował? Dlaczego
nie odnosiły żadnego skutku? Kto nie chciał zgody? Dlaczego?
25. Czy ma Pan (i) coś do dodania do swoich zeznań?
26. Czy potwierdza Pan (i) swoje zeznania przysięgą i podpisem?
122
43
43
43
43
43
WZÓR PYTAŃ DLA ŚWIADKÓW
PYT
PYT
PYT
PYT
PYTANIA
ANIA
ANIA
ANIA
ANIA DLA
DLA
DLA
DLA
DLA ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
ŚWIADKÓW
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
I. GENERALIA
1. Nazwisko i imię, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, wyznanie,
wykształcenie, zawód, nr dowodu tożsamości, przez kogo wydany.
2. Czy jest Pan (i) osobą wierzącą i praktykującą? Kiedy była ostatnia
spowiedź i Komunia św.?
3. Kim jest Pan (i) dla Stron?
4. Czy jest Pan (i) świadom (a), że po złożeniu przysięgi religijnej należy
mówić prawdę? Czy Pan (i) zdaje sobie sprawę z konsekwencji krzy-
woprzysięstwa?
5. Czy pouczał ktoś Pana (ią) jak i co ma zeznawać przed Sądem Kościel-
nym w niniejszej sprawie?
6. Czy był (a) Pan (i) karany (a) sądownie za krzywoprzysięstwo?
7. Czy z powodu zeznań obawia się Pan (i) jakiegoś grożącego zła?
8. Od jak dawna zna Pan (i) Strony? Czy spotykał (a) się Pan (i) z nimi
przed i po ślubie? Skąd zna Pan (i) okoliczności kojarzenia się małżeń-
stwa Stron, jego przebieg. Czy z własnej obserwacji, czy z opowiadań
innych? Kogo?
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
II. SPECIALIA
9. Co Pan (i) sądzi o moralności, prawdomówności i religijności Stron?
Czy można wierzyć ich zeznaniom? Czy nie byliby skłonni do kłam-
stwa lub krzywoprzysięstwa w sprawie o nieważność ich małżeństwa?
Czy zasługują na miano wiarygodnych?
10. Czy Strony były lubiane w swoich środowiskach, czy byli wiarygod-
ni, czy umieli zawierać przyjaźnie?
11. Jaki był stosunek Stron do ich rodziców?
12. Czym charakteryzowały się Strony jeśli chodzi o ich temperament,
uczucia, charakter?
123
13. Kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach Strony poznały się? Jak prze-
biegał okres narzeczeński? Czy Strony były za sobą, darzyły się sym-
patią, uczuciem miłości?
14. Czy Strony były zadowolone z tej znajomości, chciały ją podtrzymy-
wać i zawrzeć dobrowolnie małżeństwo?
15. Kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach odbyły się zaręczyny (oświad-
czyny)? Kto był na nich obecny? Czy wypływały one z miłości?
16. Jak długo trwał okres narzeczeński? Jak często narzeczeni spotykali się?
17. Jak Pan (i) sądzi, czy Strony w czasie narzeczeństwa planowali swoją
przyszłość? Czy Pan (i) coś o tym słyszała?
18. Kto pierwszy zaproponował małżeństwo? Jak odnosiła się do tego dru-
ga Strona?
19. Czy słyszał (a) Pan (i) jak strony wypowiadały się na tematy religijne,
jaki był ich stosunek do spraw wiary, czy wiedzieli czym jest małżeń-
stwo, jaka jest rola małżonków?
20. Czy Strony były zdolne od strony fizycznej, psychicznej, osobowo-
ściowej do zawarcia małżeństwa i podjęcia istotnych obowiązków mał-
żeńskich? Czy niczego nie ukrywały przed drugą stroną? Czy nie dzia-
łały podstępnie, nieszczerze?
21. Czy planowali mieć dzieci, czy czasami ich nie wykluczali?
22. Czy kiedykolwiek strony zdradzały to, że są w okresie narzeczeństwa
niezadowoleni z siebie?
23. Czy wiadomo Panu (i), że strony poczyniły jakiekolwiek ustalenia
odnośnie spraw materialnych? Jeśli tak, to czego one dotyczyły?
24. Czy strony stawiały sobie warunki, co do przyszłości pożycia w mał-
żeństwie?
25. Czy wykluczały strony jakiś element lub przymiot małżeński?
26. Czy Strony były szczere zawierając małżeństwo? Może coś ukrywały
przed sobą? Jeśli tak, to co?
27. Jak wyglądały przygotowania do ślubu i wesela? Czy Strony czyniły
je chętnie z zaangażowaniem, radością? Kto zapraszał gości?
28. Czy Strony ślubowały szczerze, prawdziwie, świadomie i dobrowol-
nie z intencją pożycia do końca życia? Czy chciały zawrzeć małżeń-
stwo zgodnie z nauką Kościoła?
29. Jak wyglądał ślub i wesele? Jak zachowywały się Strony?
30. Gdzie po ślubie Strony zamieszkały? Czy to była ich wspólna decyzja
czy tylko jednej ze Stron? Jak układało się ich pożycie małżeńskie? Czy
po ślubie Strony okazywały sobie miłość, wzajemne przywiązanie?
124
31. Jak Pan (i) sądzi, czy strony po zawarciu małżeństwa zmieniły się?
Czy stały się bardziej agresywne, aroganckie?
32. Jak Pan (i) sądzi, czy strony właściwie podejmowały swoje zadania
i obowiązki wynikające z zawartego małżeństwa?
33. Czy doszło do współżycia w małżeństwie? Jeśli nie, to dlaczego? Jaka
była przyczyna braku współżycia?
34. Od kiedy i na jakim tle zaczęły powstawać między Stronami nieporo-
zumienia małżeńskie? Jak długo po ślubie trwało zgodnie pożycie mał-
żeńskie Stron?
35. Kiedy po raz pierwszy mówiono o rozejściu się? W jakich okoliczno-
ściach? Co zarzucały sobie Strony? Dlaczego ostatecznie Strony roze-
szły się? Kto pierwszy odszedł?
36. Co zdaniem Pana (i) spowodowało, że Strony rozeszły się i zerwały
wspólnotę małżeńską? Co było tego powodem, przyczyną? Kogo na-
leży za to winić?
37. Czy były między Stronami próby pogodzenia się? Kto je podejmo-
wał? Dlaczego nie przyniosły żadnego rezultatu?
38. Czy uważa Pan (i), że Strony zawarły ważnie przed Bogiem i Kościo-
łem swoje małżeństwo? Co zdaniem Pana (i) może stanowić przyczy-
nę ewentualnej nieważności małżeństwa Stron?
39. Czy wiadomo Panu (i), że strony spotykały się jeszcze z kimś, gdy
byli już małżeństwem? Czy darzyli uczuciem miłości inną osobę, tzn.
czy byli uczuciowo związani z osobą trzecią?
40. Czy ma Pan (i) coś do dodania do swoich zeznań?
41. Czy potwierdza Pan (i) swoje zeznania przysięgą i podpisem?
125
44
44
44
44
44
DEKRET NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ./. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
gdzie P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jest stroną pozwaną, o czym został (a) poinformowany (a) pismami tutej-
szego Trybunału z dnia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r., Sąd Kościelny,
zgodnie z kan. 1592-1595 KPK, postanawia ogłosić go (ją) stroną nieobecną
w procesie i uporną wobec prawa kościelnego.
Niniejszy dekret Sąd Kościelny przesyła na adres strony Pozwanej. Jed-
nocześnie Sąd daje Stronie czas do dnia . . . . . . . . . . . . . . . . r. na przemyślenie
swej postawy i ewentualne podjęcie decyzji odnośnie złożenia wyjaśnień
i zeznań w prowadzonej sprawie małżeńskiej.
Jeżeli w wyznaczonym terminie Sąd nie otrzyma żadnej odpowiedzi,
sprawa będzie prowadzona dalej, aż do wydania ostatecznego wyroku
i do jego wykonania.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Przyjąłem do wiadomości:
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
126
45
45
45
45
45
ZAWIADOMIENIE
O DEKRECIE NIEOBECNOŚCI W PROCESIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ./. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
gdzie Pan (Pani) jest stroną pozwaną, o czym został (a) poinformowany (a)
pismami tutejszego Trybunału z dnia: . . . . . . . . . . . . . . r. Sąd Kościelny,
zgodnie z kan. 1592-1595 KPK, postanowił ogłosić Pana (Panią) stroną nie-
obecną w procesie i uporną wobec prawa kościelnego.
Zawiadomienie o dekrecie Sąd Kościelny przesyła na adres strony Po-
zwanej. Jednocześnie Sąd daje Stronie czas do dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.
na przemyślenie swej postawy i ewentualne podjęcie decyzji odnośnie zło-
żenia wyjaśnień i zeznań w prowadzonej sprawie małżeńskiej.
Jeżeli w wyznaczonym terminie Sąd nie otrzyma żadnej odpowiedzi,
sprawa będzie prowadzona dalej, aż do wydania ostatecznego wyroku
i do jego wykonania.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
127
46
46
46
46
46
WZÓR ŚWIADECTWA RELIGIJNOŚCI,
MORALNOŚCI I WIARYGODNOŚCI - 1
(Wystawia własny duszpasterz)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć parafii
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
ŚWIADECTWO
ŚWIADECTWO
ŚWIADECTWO
ŚWIADECTWO
ŚWIADECTWO
RELIGIJNOŚCI, MORALNOŚCI I WIAR
RELIGIJNOŚCI, MORALNOŚCI I WIAR
RELIGIJNOŚCI, MORALNOŚCI I WIAR
RELIGIJNOŚCI, MORALNOŚCI I WIAR
RELIGIJNOŚCI, MORALNOŚCI I WIARYGODNOŚCI
YGODNOŚCI
YGODNOŚCI
YGODNOŚCI
YGODNOŚCI
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
d l a
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
1. Stosunek do stron (przyjaciel, znajomy, krewny itp.): . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Czy spełnia obowiązki religijne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Czy prowadzi się nienagannie pod względem moralnym? . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Jaką cieszy się opinią u wiernych? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Czy jest prawdomówny (a)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Czy jest zdolny (a) do krzywoprzysięstwa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Proboszcz
Pieczęć parafii
128
47
47
47
47
47
WZÓR ŚWIADECTWA RELIGIJNOŚCI,
MORALNOŚCI I WIARYGODNOŚCI - 2
(Wystawia własny duszpasterz)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć parafii
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
NIEW
NIEW
NIEW
NIEW
NIEWAŻNOŚĆ MAŁŻEŃSTW
AŻNOŚĆ MAŁŻEŃSTW
AŻNOŚĆ MAŁŻEŃSTW
AŻNOŚĆ MAŁŻEŃSTW
AŻNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA
A
A
A
A
ŚWIADECTWO KW
ŚWIADECTWO KW
ŚWIADECTWO KW
ŚWIADECTWO KW
ŚWIADECTWO KWALIFIKACYJNE
ALIFIKACYJNE
ALIFIKACYJNE
ALIFIKACYJNE
ALIFIKACYJNE
(Jeżeli dana osoba nie jest dostatecznie znana duszpasterzowi,
świadectwo należy wystawić na podstawie kartoteki parafialnej
oraz opinii osób poważnych i roztropnych)
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
d l a
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko, adres
RELIGIJNOŚĆ:
RELIGIJNOŚĆ:
RELIGIJNOŚĆ:
RELIGIJNOŚĆ:
RELIGIJNOŚĆ:
(znakiem X zaznaczyć właściwe pole)
1. Stosunek do wiary:
wierzący (a)
praktykujący (a)
niewierzący (a), (dlaczego i od jak dawna?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Ślub:
kościelny
tylko cywilny (dlaczego?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Udział we Mszy św.:
regularnie (jak często?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
nieregularnie (jak często?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Sakramentalna spowiedź:
regularnie (jak często?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
nieregularnie (kiedy ostatni raz?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Udział dzieci w katechezie (jeśli ma):
tak
nie (dlaczego?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Zaangażowanie w życie wspólnoty parafialnej:
jest zaangażowany (a), (w jaki sposób?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
nie jest zaangażowany (a)
129
MORALNOŚĆ:
MORALNOŚĆ:
MORALNOŚĆ:
MORALNOŚĆ:
MORALNOŚĆ:
7. Jaki styl życia prowadzi? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Jaką opinią cieszy się u ludzi poważnych? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Czy jest osobą uzależnioną od nałogów (jakich)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
UMYSŁOWOŚĆ
UMYSŁOWOŚĆ
UMYSŁOWOŚĆ
UMYSŁOWOŚĆ
UMYSŁOWOŚĆ:
10. Czy nie ma ograniczonych zdolności poznawczych? . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Czy posiada dobrą pamięć? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Czy ma zdolność krytycznego osądu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
WIAR
WIAR
WIAR
WIAR
WIARYGODNOŚĆ:
YGODNOŚĆ:
YGODNOŚĆ:
YGODNOŚĆ:
YGODNOŚĆ:
13. Czy jest osobą prawdomówną? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Czy byłby (łaby) zdolny (a) do krzywoprzysięstwa w wymienionej spra-
wie małżeńskiej (dlaczego)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Czy jest uzależniony (a) od innych uczestników procesu (stron, świadków)?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Jakie jest jego (jej) nastawienie do stron (y) procesowych (ej)? . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INNE UW
INNE UW
INNE UW
INNE UW
INNE UWAGI DUSZP
AGI DUSZP
AGI DUSZP
AGI DUSZP
AGI DUSZPASTERZA:
ASTERZA:
ASTERZA:
ASTERZA:
ASTERZA:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Proboszcz
Pieczęć parafii
130
48
48
48
48
48
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
DEKRET POWOŁANIA BIEGŁEGO
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., w
sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zgodnie z kan. 1574 KPK, postanawia powołać Biegłego Sądowego,
P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , celem przeprowadzenia
badania strony pozwanej (powodowej), z prośbą o sporządzenie opinii są-
dowo-lekarskiej odnośnie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cel badania lekarskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Przyjąłem do wiadomości:
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
131
49
49
49
49
49
ZLECENIE WYKONANIA OPINII
PRZEZ BIEGŁEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko biegłego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
ZLECENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zleca Panu Doktorowi (Pani Doktor) sporządzenie opinii sądowo-lekar-
skiej odnośnie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Cel badania lekarskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W przypadku niemożności przeprowadzenia badania Strony, prosimy
o sporządzenie opinii na podstawie akt procesowych.
Termin wydania opinii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .r.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
132
50
50
50
50
50
UWAGI ODNOŚNIE OPINII BIEGŁEGO
Uwagi odnośnie opinii biegłego
Uwagi odnośnie opinii biegłego
Uwagi odnośnie opinii biegłego
Uwagi odnośnie opinii biegłego
Uwagi odnośnie opinii biegłego
Biegły powoływany jest najczęściej w sądach kościelnych w przypadku
tytułu nieważności małżeństwa: niezdolności psychicznej do podjęcia
i wypełnienia istotnych elementów małżeństwa.
Przyczyny niezdolności podjęcia obowiązków małżeńskich tkwią albo
w człowieku z racji jego struktury psychofizycznej, albo są nabyte z racji
pewnych niewłaściwych okoliczności. Do pierwszej grupy można zaliczyć
te, które tkwią w sferze psychoseksualnej. Druga grupa obejmuje zakłóce-
nia osobowości, które uniezdalniają nupturienta do właściwych i normal-
nych relacji międzyosobowych, interpersonalnych i mieszczą się w okre-
śleniu «
wspólnota całego życia».
Jurysprudencja rotalna wskazuje na konkretne przyczyny niezdolno-
ści. W sferze psychoseksualnej wymienia się takie anomalie jak: anafrody-
zmatyzm, oziębłość seksualną, homoseksualizm, niedojrzałość seksualną,
niedojrzałość psycho-afektywną, perwersję seksualną, nimfomanię, saty-
ryzm itp. W sferze psychologicznej w grę wchodzą takie patologie jak: oso-
bowość paranoidalna, która czyni nupturienta niezdolnym do relacji mię-
dzyosobowych; osobowość niezrównoważona, z której może zrodzić się
brak umiejętności nawiązania relacji międzyosobowych z powodu znacz-
nej niestałości i niezdolności do kierowania gwałtownym usposobieniem;
osobowość histeryczna, niezdolna do nawiązania wspólnoty małżeńskiej
z osobowością obsesyjną; osobowość aspołeczna z uwagi na braki zmysłu
moralnego i odpowiedzialności. Orzecznictwo Roty Rzymskiej zatem uzna-
je konsekwentnie jako możliwe przyczyny niezdolności wszystkie stany
chorobowe zarówno pochodzenia psychiatrycznego, jak i odnoszące się
do sfery psychologicznej. Naruszają one zdolność nupturienta do podjęcia
istotnych obowiązków małżeńskich, a w szczególności zdolności do na-
wiązania relacji interpersonalnych, a więc wspólnoty całego życia. Przy-
czyny te, to determinaty psychiki, konstytucji psychicznej i osobowości
podmiotu, które czynią go niezdolnym do podjęcia istotnych obowiązków
małżeńskich. Przyczyny natury psychicznej nie należy identyfikować z
anomalią psychiczną w sensie choroby psychicznej.
Kompetencje biegłego występującego w sprawach o nieważność mał-
żeństwa z tego tytułu określił Ojciec Święty Jan Paweł II w swoim przemó-
wieniu do pracowników Roty Rzymskiej dnia 5 lutego 1987 roku i 25 stycz-
nia 1988 roku. Stwierdził wówczas, że biegli według swojej kompetencji
winni «
ocenić zdolność osoby do podjęcia istotnych obowiązków małżeń-
skich». Nie zwalnia to jednak sędziego z obowiązku weryfikacji założeń
133
antropologicznych zawartych w opiniach biegłych, w świetle zasad antro-
pologii chrześcijańskiej. Może on bowiem przenieść pole ocen i decyzji ka-
nonistyczno-sądowych na ustalenia i rozstrzygnięcia biegłych, co do nie-
zdolności kontrahenta do podjęcia obowiązków małżeńskich, jedynie przy
zaistnieniu «
poważnej formy anomalii psychicznej», bo tylko «cięższe for-
my psychopatologii mogą naruszyć psychiczną zdolność osoby w dążeniu
ku wartościom transcendentnym». Zatem kryterium weryfikacji nie może
być wizja idealnej osoby czy też osobowości ludzkiej we wszystkich jej
pozytywnych cechach.
W świetle powyższych zasad dokonuje się zarówno ocena ciężkości zja-
wiska psychopatologicznego stojącego u podstawy zaskarżonej w sądzie
niezdolności psychicznej, jak również transpozycja ustalonej przez biegłe-
go anomalii psychicznej w kategorii niezdolności do podjęcia określonego
obowiązku małżeńskiego, np. w odniesieniu do podjęcia obowiązku na-
wiązania relacji interpersonalnych w ramach wspólnoty życia małżeńskie-
go, do przyjęcia obowiązku wspólnoty życia specyficznie małżeńskiego.
Należy pamiętać również, że małżeństwo staje się nieważnie zawarte
jedynie na skutek niezdolności psychicznej lub osobowościowej kontra-
henta do podjęcia
istotnych obowiązków małżeńskich, a nie na skutek trud-
ności realizowania prawdziwej wspólnoty życia, dobra i miłości we wspól-
nocie małżeńskiej. Niezdolność psychiczna, osobowościowa, aby mogła być
przyczyną nieważności zawarcia małżeństwa musi być
rzeczywista
i ciężka, udowodniona w postępowaniu procesowym, a także uprzednia,
tzn. istnieć już przed zawarciem małżeństwa. Niezdolność
psychiczna po-
wstała po zawarciu małżeństwa i w czasie jego trwania nie może być przy-
czyną nieważności małżeństwa. Z tego powodu, biegły powinien określić
ciężkość patologii, oraz czas jej powstania. Powinien również konkretnie
określić jej rodzaj i objawy (Por. R. SZTYCHMILER,
Istotne obowiązki mał-
żeńskie, Warszawa 1997, s. 239-255, 285).
134
51
51
51
51
51
ZAWIADOMIENIE O POWOŁANIU BIEGŁEGO - 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zawiadamia, że postanowił zasięgnąć opinii biegłego:
P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
W związku z powyższym, prosimy o przybycie do siedziby Sądu dnia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . r. o godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . na rozmowę z biegłym.
Prosimy o zabranie ze sobą dokumentu stwierdzającego tożsamość.
Ze względu na ustalony termin spotkania z biegłym i dla dobra sprawy,
prosimy o przybycie w wyżej wymienionym terminie. Jeśli jakiekolwiek
powody uniemożliwiają przybycie do Trybunału w wyżej określonym cza-
sie, prosimy o kontakt w celu uzgodnienia bardziej dogodnego terminu.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
135
52
52
52
52
52
ZAWIADOMIENIE O POWOŁANIU BIEGŁEGO - 2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zawiadamia, że postanowił zasięgnąć opinii biegłego:
P. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , tel. . . . . . . . . . . . . . .
W związku z powyższym, prosimy o skontaktowanie się z biegłym, lub
czekanie na informację z jego strony, w celu umówienia się na rozmowę.
Na rozmowę prosimy o zabranie ze sobą dokumentu stwierdzającego
tożsamość.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
136
53
53
53
53
53
PROŚBA O WOTUM OBROŃCY
W SPRAWIE PUBLIKACJI AKT
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Obrońca Węzła Małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
W sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zgodnie z kan. 1432 KPK, prosi się Obrońcę węzła małżeńskiego o przed-
łożenie wotum w kwestii publikacji akt.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Można publikować akta sprawy:
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , dnia . . . . . . .. . . . . . . . r.
miejscowość
data
137
54
54
54
54
54
DEKRET PUBLIKACJI AKT SPRAWY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET PUBLIKACJI
DEKRET PUBLIKACJI
DEKRET PUBLIKACJI
DEKRET PUBLIKACJI
DEKRET PUBLIKACJI AKT SPRA
AKT SPRA
AKT SPRA
AKT SPRA
AKT SPRAWY
WY
WY
WY
WY
W sprawie o nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zgodnie z kan. 1598 KPK, Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
postanawia publikować akta sprawy i zezwolić Stronom na ich przejrze-
nie i złożenie ewentualnych wniosków i dokumentów do dnia . . . . . . . . . r.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
138
55
55
55
55
55
ZAWIADOMIENIE
O DEKRECIE PUBLIKACJI AKT SPRAWY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zgodnie z kan. 1598 KPK, na mocy dekretu z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
postanowił publikować akta sprawy.
Jednocześnie zezwala Stronom lub ich pełnomocnikom na przejrzenie
akt procesowych w siedzibie Trybunału w terminie do dnia . . . . . . . . . . . .r.,
w godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Strony mogą uzupełnić zebrane dowody zgłaszając w Sądzie nowe (np.
dokumenty, listy, zaświadczenia lekarskie, dalszych świadków itp.) oraz
prosić Sąd o uzupełnienie materiału dowodowego.
Po upływie tego terminu, jeśli Strony nie skorzystają z przysługującego
im prawa, lub zrzekną się czytania akt, nastąpi zamknięcie przewodu są-
dowego i zostanie wydany wyrok.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
139
56
56
56
56
56
DEKRET ZAMKNIĘCIA
POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET ZAMKNIĘCIA
DEKRET ZAMKNIĘCIA
DEKRET ZAMKNIĘCIA
DEKRET ZAMKNIĘCIA
DEKRET ZAMKNIĘCIA
POSTĘPOW
POSTĘPOW
POSTĘPOW
POSTĘPOW
POSTĘPOWANIA
ANIA
ANIA
ANIA
ANIA DOWODOWEGO
DOWODOWEGO
DOWODOWEGO
DOWODOWEGO
DOWODOWEGO
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zgodnie z kan. 1599 KPK, postanowił zamknąć postępowanie dowodowe,
wyznaczając Stronom termin do dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. na przedsta-
wienie obron lub uwag.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
140
57
57
57
57
57
ZAWIADOMIENIE O DEKRECIE
ZAMKNIĘCIA POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zgodnie z kan. 1599 KPK, na mocy dekretu z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
postanowił zamknąć postępowanie dowodowe.
Zgodnie z kan. 1601 KPK, Strony mają prawo przedstawić na piśmie
swoje obrony lub uwagi do dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.
Po upływie tego terminu, jeśli Strony nie skorzystają z tego prawa, na-
stąpi zamknięcie przewodu sądowego i zostanie wydany wyrok.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
141
58
58
58
58
58
PROŚBA O WOTUM PRZEDWYROKOWE
OBROŃCY WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Obrońca Węzła Małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
PROŚBA O WOTUM
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zgodnie z kan. 1606 KPK, prosi się Obrońcę węzła małżeńskiego o przed-
łożenie wotum przedwyrokowego.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
142
59
59
59
59
59
ZAWIADOMIENIE
O OBRONACH I UWAGACH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
W związku z toczącym się procesem o stwierdzenie nieważności mał-
żeństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ./. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
Trybunał Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
zgodnie z kan. 1603 § 1 i 2 KPK, przesyła w załączeniu uwagi i obrony
drugiej Strony, oraz Obrońcy węzła małżeńskiego, na które można dać pi-
semną odpowiedź w ciągu . . . . . . . . . . dni.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
143
60
60
60
60
60
INFORMACJA DO OBROŃCY
O NADESŁANYCH OBRONACH I UWAGACH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Obrońca Węzła Małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INFORMACJA
INFORMACJA
INFORMACJA
INFORMACJA
INFORMACJA
O NADESŁANYCH OBRONACH I UW
O NADESŁANYCH OBRONACH I UW
O NADESŁANYCH OBRONACH I UW
O NADESŁANYCH OBRONACH I UW
O NADESŁANYCH OBRONACH I UWAGACH
AGACH
AGACH
AGACH
AGACH
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
Strony przesłały swoje uwagi i obrony. Zgodnie z kan. 1603 § 3 KPK, prosi
się Obrońcę węzła małżeńskiego o przedłożenie swoich ostatecznych uwag.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
Podtrzymuję wszystkie dotychczasowe uwagi.
Obrońca węzła małżeńskiego
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
144
61
61
61
61
61
DEKRET WYZNACZAJĄCY
SESJĘ WYROKOWĄ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
WYZNACZAJĄCY
WYZNACZAJĄCY
WYZNACZAJĄCY
WYZNACZAJĄCY
WYZNACZAJĄCY SESJĘ WYROKOW
SESJĘ WYROKOW
SESJĘ WYROKOW
SESJĘ WYROKOW
SESJĘ WYROKOWĄ
Ą
Ą
Ą
Ą
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
po uznaniu, że wszystko całkowicie już wyjaśniono, oraz po otrzymaniu
ostatecznego wotum Obrońcy węzła małżeńskiego, zgodnie z kan. 1609 § 1,
ustala się sesję wyrokową, w siedzibie Trybunału, na dzień . . . . . . . . . . . . .r.,
o godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
O niniejszym Dekrecie należy powiadomić Czcigodnych Sędziów celem
przygotowania przez nich wotów sędziowskich i uwag przedwyrokowych.
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
145
62
62
62
62
62
INFORMACJA DO SĘDZIÓW O SESJI WYROKOWEJ
ORAZ PRZESŁANIE DOKUMENTACJI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Przewielebny Sędzia
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INFORMACJA O SESJI WYROKOWEJ
INFORMACJA O SESJI WYROKOWEJ
INFORMACJA O SESJI WYROKOWEJ
INFORMACJA O SESJI WYROKOWEJ
INFORMACJA O SESJI WYROKOWEJ
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
uprzejmie przesyłamy akta sprawy, w celu przygotowania wniosków sę-
dziowskich i uwag przedwyrokowych.
Sesja wyrokowa odbędzie się w siedzibie Trybunału dnia . . . . . . . . . . . r.,
o godz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
146
63
63
63
63
63
PROTOKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
PROT
PROT
PROT
PROT
PROTOKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
OKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
OKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
OKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
OKÓŁ Z SESJI WYROKOWEJ
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
jako Trybunał . . . . . Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obrońca węzła małżeńskiego: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notariusz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
na posiedzeniu w dniu . . . . . . . . . . . . . . r., po wezwaniu Imienia Bożego, po
dokładnym zapoznaniu się z zebranym materiałem dowodowym, uwaga-
mi Obrońcy węzła małżeńskiego, biorąc pod uwagę motywy prawne i fak-
tyczne, na postawione uprzednio pytanie, odnośnie nieważności tego mał-
żeństwa
POST
POST
POST
POST
POSTANOWIŁ
ANOWIŁ
ANOWIŁ
ANOWIŁ
ANOWIŁ
Nieważność zaskarżonego małżeństwa została udowodniona
została udowodniona
została udowodniona
została udowodniona
została udowodniona z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nieważność zaskarżonego małżeństwa nie została udowodniona
nie została udowodniona
nie została udowodniona
nie została udowodniona
nie została udowodniona z tytułu: .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
to znaczy, że małżeństwo zawarte przez:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej
Imię i nazwisko strony pozwanej
dnia . . . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zostało zawarte ważnie
ważnie
ważnie
ważnie
ważnie (nieważnie
nieważnie
nieważnie
nieważnie
nieważnie).
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Sędziowie
Pieczęć Trybunału
147
64
64
64
64
64
ZAWIADOMIENIE O WYROKU
(za nieważnością)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
jako Trybunał I Instancji zawiadamia, że na sesji wyrokowej w dniu
. . . . . . . . . . . . . . . . r., w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zapadł wyrok uznający małżeństwo stron za nieważne
nieważne
nieważne
nieważne
nieważne.
Wyrok ten z mocy prawa podlega apelacji do Trybunału II Instancji,
którym jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł i adres Trybunału
Dopiero po potwierdzeniu wyroku I Instancji przez Trybunał Apelacyj-
ny, osoby, których małżeństwo zostało uznane za nieważne, mogą zawrzeć
nowy związek małżeński. Może im to jednak zostać zabronione zakazem
umieszczonym w wyroku lub dekrecie albo przez miejscowego Ordyna-
riusza (kan. 1684 § 1 KPK).
W załączeniu przesyłamy odpis wyroku. Odtąd Strony pozostają w kon-
takcie z Trybunałem Apelacyjnym.
Notariusz
Pieczęć Trybunału
148
65
65
65
65
65
ZAWIADOMIENIE O WYROKU
(za ważnością)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Sz.P.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Adres
ZA
ZA
ZA
ZA
ZAWIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
WIADOMIENIE
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
jako Trybunał I Instancji zawiadamia, że na sesji wyrokowej w dniu
. . . . . . . . . . . . . . . . r., w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
zapadł wyrok uznający małżeństwo stron za ważne
ważne
ważne
ważne
ważne.
Zgodnie z kan. 1630, Strona pokrzywdzona może złożyć apelację, w
zawitym terminie piętnastu dni użytecznych
piętnastu dni użytecznych
piętnastu dni użytecznych
piętnastu dni użytecznych
piętnastu dni użytecznych od wiadomości o ogłoszeniu
wyroku, za pośrednictwem tutejszego Trybunału, do Trybunału II Instan-
cji, którym jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł i adres Trybunału
Apelację należy poprzeć u sędziego, do którego jest kierowana, w ciągu
miesiąca od jej zgłoszenia (kan. 1633).
W załączeniu przesyłamy odpis wyroku.
Notariusz
Pieczęć Trybunału
149
66
66
66
66
66
WZÓR WYROKU - 1
(niezdolność psychiczna, symulacja)
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Sąd I Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
-
- -
- - niezdolności psychicznej strony powodowej (pozwanej) do podjęcia
i wypełnienia istotnych obowiązków małżeńskich (kan.1095, n.3);
-
- -
- - symulacji zgody małżeńskiej po stronie powodowej (pozwanej),
(kan. 1101 § 2).
150
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa przedłożono w Sądzie
Biskupim (Metropolitalnym) w . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . , dnia
. . . . . . . . . . . . . . . r. Dekretem z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. ustalono
następujący przedmiot sporu:
-
- -
- - niezdolność psychiczna strony powodowej (pozwanej) do podjęcia
i wypełnienia istotnych obowiązków małżeńskich (kan.1095, n.3);
-
- -
- - symulacja zgody małżeńskiej po stronie powodowej (pozwanej),
(kan. 1101 § 2).
W trakcie procesu przesłuchano Strony oraz . . . . . . . świadków; została
przedstawiona także opinia sądowo-psychiatryczna.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
Do niniejszej sprawy małżeńskiej mają zastosowanie następujące prze-
pisy prawa kanonicznego:
1.
«Niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy z przyczyn natury
psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich»
(kan.1095, n.3 KPK).
Przez ową niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich
wynikającą z przyczyn natury psychicznej, rozumie się niezdolność do re-
alizowania przedmiotu zgody małżeńskiej. Chodzi zatem o sytuacje,
w których dany podmiot zawierający małżeństwo, jakkolwiek posiada uży-
wanie rozumu, jest inteligentny, wie czym jest i do czego zobowiązuje
małżeństwo, a więc ma rozeznanie oceniające, co do praw i obowiązków
małżeńskich, to jednak na skutek zaburzeń natury osobowościowej (psy-
chicznej) nie jest w stanie podjąć, a tym samym wypełnić istotnych obo-
wiązków małżeńskich, nie jest w stanie przekazać przedmiotu zgody mał-
żeńskiej. Trzeba bowiem pamiętać, że «
małżeństwo to głęboka wspólnota
życia i miłości powstała z aktu osobowego, przez który małżonkowie się
sobie wzajemnie oddają i przyjmują, świadczą sobie pomoc i posługę w
zrozumieniu i miłości, zespalają się w działaniu, troszczą o wzajemne do-
bro, doświadczają jedności oraz osiągają coraz pełniejsze zjednoczenie»
(zob.
Gaudium et spes, nr 49).
Wynika z tego jednoznacznie, że kto zawiera małżeństwo musi swoimi
możliwościami psychicznymi, emocjonalnymi i osobowościowymi, gwa-
rantować, że wywiąże się z przyjętych na siebie zobowiązań, które niesie
ze sobą wspólnota małżeńska. Musi być zdolny do nawiązania relacji in-
terpersonalnych we wspólnocie małżeńskiej, a także do przekazania dru-
giej stronie prawa do właściwej wspólnoty życia, dobra współmałżonka,
samodoskonalenia się i rozwoju duchowo-somatycznego, dochowania
wierności, nierozerwalności, pielęgnowania wspólnoty życia, świadczenia
pomocy współmałżonkowi. Musi być zdolny do podjęcia istotnych obo-
wiązków małżeńskich. Niezdolność do podjęcia tych obowiązków i praw,
151
wszystkich lub jednego z nich, powoduje nieważność małżeństwa, bowiem
jak pisze ks. prof. Wojciech Góralski w «
Ius matrimonialae», t. I, s.64: «nie-
zdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich przejawia się
w każdym poważnym zakłóceniu osobowości kontrahenta, wskutek któ-
rego to zakłócenia niemożliwe jest normalne ustanowienie wspólnoty mał-
żeńskiej, służącej do wzajemnego doskonalenia się i dopełniania małżon-
ków». Tylko wówczas małżeństwo jest nieważne, gdy stwierdzi się u któ-
regoś z zawierających małżeństwo jakąś anomalię psychiczną czy osobo-
wościową, czy też zahamowanie czy zaburzenie osobowości. Jednakże same
zaburzenia, zahamowania czy choroby psychiczne mogą być różne w swych
przejawach, formach i postaciach. Jedne mogą czynić kontrahenta niezdol-
nym do zawarcia małżeństwa i podjęcia istotnych obowiązków małżeń-
skich, inne nie. Dużą rolę w ustalaniu przyczyn owej niezdolności psy-
chicznej czy osobowościowej do podjęcia obowiązków małżeńskich posia-
da Biegły Sądowy, którego Sąd Kościelny powołuje do każdej tego typu
sprawy, ażeby autorytatywnie i z fachowością oraz znawstwem psycholo-
gii i psychiatrii orzekł ewentualną niezdolność do funkcjonowania danej
osoby w małżeństwie.
Należy pamiętać, że małżeństwo staje się nieważnie zawarte jedynie na
skutek niezdolności psychicznej lub osobowościowej kontrahenta do pod-
jęcia istotnych obowiązków małżeńskich, a nie na skutek trudności reali-
zowania prawdziwej wspólnoty życia, dobra i miłości we wspólnocie mał-
żeńskiej. Niezdolność psychiczna, osobowościowa, aby mogła być przy-
czyną nieważności zawarcia małżeństwa musi być rzeczywista i ciężka,
udowodniona w postępowaniu procesowym, a także uprzednia, tzn. ist-
nieć już przed zawarciem małżeństwa. Niezdolność psychiczna powstała
po zawarciu małżeństwa i w czasie jego trwania nie może być przyczyną
nieważności małżeństwa (zob. R. SZTYCHMILER,
Istotne obowiązki mał-
żeńskie, Warszawa 1997, s.239-255, 285).
2.
«Domniemywa się, że wewnętrzna zgoda odpowiada słowom lub
znakom użytym przy zawieraniu małżeństwa. Jeżeli jednak jedna ze stron
albo obydwie pozytywnym aktem woli wykluczyłyby samo małżeństwo
lub jakiś istotny element małżeństwa, albo jakiś istotny przymiot, zawiera-
ją je nieważnie» (kan. 1101 KPK).
Małżeństwo powstaje przez umowę między małżonkami, przez ich zgo-
dę małżeńską, ale w swej istocie jest instytucją niezależna od ich woli; jest
aktem osobowym, przez który małżonkowie wzajemnie się sobie oddają i
przyjmują. Stąd prawidłowość i skuteczność prawna zgody małżeńskiej
wymaga, aby wewnętrzna wola stron była zgodna z tym, co przez zawie-
ranie małżeństwa na zewnątrz wyrażają, tzn. ażeby nie tylko zawierała
szczerą intencję zawarcia małżeństwa, ale również akceptowała wszystkie
istotne elementy i właściwości - przymioty małżeństwa. Normalnie
152
i zazwyczaj tak bywa. Zdarza się jednak - jak i w tym przypadku zachodzi
tego podejrzenie - że przy zawieraniu małżeństwa zachodzi brak szczero-
ści i rozdźwięk między wolą ślubującego, która jest wprost sprzeczna z
zewnętrznym oświadczeniem woli albo nie daje się pogodzić czy to z istot-
nym celem małżeństwa czy jego istotnymi cechami.
Jak wynika z przytoczonego przepisu kanonu 1101 Kodeksu Prawa
Kanonicznego, zgoda małżeńska może być upozorowana całkowicie, jeże-
li kontrahent zawierając małżeństwo pozytywnym aktem woli wyklucza
w ogóle samo małżeństwo, lub upozorowana częściowo, jeżeli zawierają-
cy małżeństwo pozytywnym aktem swej woli wyklucza jakiś istotny ele-
ment lub przymiot małżeństwa (wierność, nierozerwalność, jedność, wspól-
notę życia, dobro współmałżonka, potomstwo). Przymioty te wynikają
z samej istoty małżeństwa, stąd są ważne i konieczne do zaistnienia obo-
wiązującego i ważnego małżeństwa. Jeżeli któraś ze stron wykluczyłaby
pozytywnym aktem woli powyższe przymioty czy elementy, zawierałaby
nieważnie swoje małżeństwo. Problem jednak w tym, ażeby przewód są-
dowy jednoznacznie wykazał i udowodnił, z moralną pewnością,
że w chwili zawierania małżeństwa, u którejś ze stron, albo u obydwu,
było takie wykluczenie pozytywnym aktem woli samego małżeństwa lub
jego istotnego przymiotu lub elementu. Postępowanie sądowe musi to udo-
wodnić z całą pewnością. Na domysłach i przypuszczeniach Sąd Kościel-
ny nie może budować domniemania o nieważności małżeństwa.
Dowodzenie symulacji konsensu małżeńskiego, czy to całkowitej czy
częściowej, nie jest łatwe, a to z uwagi na konieczność poznania aktu we-
wnętrznego, często mało znanego zewnętrznie, a także i wewnętrznie.
W dowodzeniu bierze się pod uwagę następujące elementy i argumenty:
przyznanie się strony symulującej zgodę na małżeństwo, przyczyna skła-
niająca do symulacji, okoliczności dotyczące kojarzenia się małżeństwa,
jego zawierania, zachodzące po ślubie, które w sposób jednoznaczny wska-
zują na to, że dane małżeństwo zostało zawarte nieszczerze z wyklucze-
niem wspólnoty małżeńskiej, jak i istotnych elementów i przymiotów mał-
żeńskich. Wszystkie dowody winny występować łącznie, gdy zabraknie
jednego z nich, dowodzenie staje się bardzo trudne (zob. W. GÓRALSKI,
Kanoniczna zgoda małżeńska, Gdańsk 1991, s.158-189).
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
1. Zeznania Strony Powodowej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
2. Zeznania Strony Pozwanej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
3. Zeznania świadków:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań poszczególnych
świadków.
153
4. Opinia sądowo-psychiatryczna:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty opinii.
5. Inne dowody:
Np. dokumenty, listy, zaświadczenia itp.
6. Obrońca węzła małżeńskiego:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty uwag Obrońcy węzła małżeń-
skiego.
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
Opierając się o zebrany materiał dowodowy, uwagi Obrońcy węzła mał-
żeńskiego, biorąc pod uwagę motywy prawne i faktyczne, należy przed-
stawić wnioski decyzyjne: dlaczego dane małżeństwo należy uznać za waż-
ne lub nieważne.
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym
zostało przedstawione:
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Sąd I Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(1.) Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wyrok jest nieprawomocny; podlega apelacji (z urzędu) do II – Instancji.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
154
67
67
67
67
67
WZÓR WYROKU - 2
(przymus)
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Sąd I Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
-
- -
- - przymusu i bojaźni po stronie powodowej (pozwanej) (kan. 1103).
155
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa przedłożono w Sądzie
Biskupim (Metropolitalnym) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . r. Dekretem z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. ustalono
następujący przedmiot sporu:
-
- -
- - przymusu i bojaźni po stronie powodowej (pozwanej) (kan. 1103).
W trakcie procesu przesłuchano Strony oraz . . . . . . . świadków.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
Do niniejszej sprawy małżeńskiej mają zastosowanie następujące prze-
pisy prawa kanonicznego:
«
Nieważne jest małżeństwo zawarte pod przymusem lub pod wpły-
wem ciężkiej bojaźni z zewnątrz, choćby nieumyślnie wywołanej, od któ-
rej, ażeby się uwolnić, zmuszony jest ktoś wybrać małżeństwo» (kan. 1103
KPK).
Przepis ten broni wolności decyzji nupturientów. Nupturienci muszą
być wolni nie tylko w momencie wyboru współmałżonka, ale decydując
się także na wybór samego stanu małżeńskiego. Rozumie się pod tym prze-
pisem nie tylko brak przymusu w momencie zawierania małżeństwa ale
także wolność procesu formowania się zgody małżeńskiej. Przymus może
być fizyczny albo psychiczny. Z punktu widzenia ciężkości, wystarczy bo-
jaźń subiektywna zależna tylko od danego podmiotu.
Szczególnym rodzajem przymusu i bojaźni są te wywołane pod wpły-
wem zależności rodzicielskich (rodzice-dzieci).
Środkami dowodowymi na rzecz bojaźni powodującej nieważność mał-
żeństwa są: niechęć, wstręt, czy odraza jednej strony żywione do drugiej
strony, bardzo szybki rozpad małżeństwa (dowód pośredni) oraz przymus
wyrażający się w stosownych groźbach (dowód bezpośredni).
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
1. Zeznania Strony Powodowej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
2. Zeznania Strony Pozwanej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
3. Zeznania świadków:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań poszczególnych
świadków.
4. Inne dowody:
Np. dokumenty, listy, zaświadczenia itp.
5. Obrońca węzła małżeńskiego:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty uwag Obrońcy węzła mał-
żeńskiego.
156
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
Opierając się o zebrany materiał dowodowy, uwagi Obrońcy węzła mał-
żeńskiego, biorąc pod uwagę motywy prawne i faktyczne, należy przed-
stawić wnioski decyzyjne: dlaczego dane małżeństwo należy uznać za waż-
ne lub nieważne.
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym zo-
stało przedstawione:
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Sąd I Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(1.) Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wyrok jest nieprawomocny; podlega apelacji (z urzędu) do II – Instancji.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
157
68
68
68
68
68
WZÓR WYROKU - 3
(niezdolność psychiczna, wprowadzenie w błąd)
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Sąd I Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
-
- -
- - niezdolności psychicznej strony powodowej (pozwanej) do podjęcia i
wypełnienia istotnych obowiązków małżeńskich (kan.1095, n.3);
-
- -
- - podstępnego wprowadzenia w błąd strony powodowej (pozwanej),
(kan.1098).
158
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa przedłożono w Sądzie
Biskupim (Metropolitalnym) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. Dekretem z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. ustalono
następujący przedmiot sporu:
-
- -
- - niezdolność psychiczna strony powodowej (pozwanej) do podjęcia i
wypełnienia istotnych obowiązków małżeńskich (kan.1095, n.3);
-
- -
- - podstępne wprowadzenie w błąd strony powodowej (pozwanej)
(kan.1098).
W trakcie procesu przesłuchano Strony oraz . . . . . . . . świadków; zosta-
ła przedstawiona także opinia sądowo-psychiatryczna.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
Do niniejszej sprawy małżeńskiej mają zastosowanie następujące prze-
pisy prawa kanonicznego:
1. «
Niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy z przyczyn natury
psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich»
(kan.1095, n.3 KPK).
Przez ową niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich
wynikającą z przyczyn natury psychicznej, rozumie się niezdolność do re-
alizowania przedmiotu zgody małżeńskiej. Chodzi zatem o sytuacje, w
których dany podmiot zawierający małżeństwo, jakkolwiek posiada uży-
wanie rozumu, jest inteligentny, wie czym jest i do czego zobowiązuje
małżeństwo, a więc ma rozeznanie oceniające co do praw i obowiązków
małżeńskich, to jednak na skutek zaburzeń natury osobowościowej (psy-
chicznej) nie jest w stanie podjąć, a tym samym wypełnić istotnych obo-
wiązków małżeńskich, nie jest w stanie przekazać przedmiotu zgody mał-
żeńskiej. Trzeba bowiem pamiętać, że «
małżeństwo to głęboka wspólnota
życia i miłości powstała z aktu osobowego, przez który małżonkowie się
sobie wzajemnie oddają i przyjmują, świadczą sobie pomoc i posługę w
zrozumieniu i miłości, zespalają się w działaniu, troszczą o wzajemne do-
bro, doświadczają jedności oraz osiągają coraz pełniejsze zjednoczenie»
(zob.
Gaudium et spes, nr 49).
Wynika z tego jednoznacznie, że kto zawiera małżeństwo musi swoimi
możliwościami psychicznymi, emocjonalnymi i osobowościowymi, gwa-
rantować, że wywiąże się z przyjętych na siebie zobowiązań, które niesie
ze sobą wspólnota małżeńska. Musi być zdolny do nawiązania relacji in-
terpersonalnych we wspólnocie małżeńskiej, a także do przekazania dru-
giej stronie prawa do właściwej wspólnoty życia, dobra współmałżonka,
samodoskonalenia się i rozwoju duchowo-somatycznego, dochowania
wierności, nierozerwalności, pielęgnowania wspólnoty życia, świadczenia
pomocy współmałżonkowi. Musi być zdolny do podjęcia istotnych obo-
wiązków małżeńskich. Niezdolność do podjęcia tych obowiązków
159
i praw, wszystkich lub jednego z nich, powoduje nieważność małżeństwa,
bowiem jak pisze ks. prof. Wojciech Góralski w «
Ius matrimonialae», t. I, s. 64:
«
niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich przejawia
się w każdym poważnym zakłóceniu osobowości kontrahenta, wskutek
którego to zakłócenia niemożliwe jest normalne ustanowienie wspólnoty
małżeńskiej, służącej do wzajemnego doskonalenia się i dopełniania mał-
żonków». Tylko wówczas małżeństwo jest nieważne, gdy stwierdzi się u
któregoś z zawierających małżeństwo jakąś anomalię psychiczną czy oso-
bowościową, czy też zahamowanie czy zaburzenie osobowości. Jednakże
same zaburzenia, zahamowania czy choroby psychiczne mogą być różne
w swych przejawach, formach i postaciach. Jedne mogą czynić kontrahen-
ta niezdolnym do zawarcia małżeństwa i podjęcia istotnych obowiązków
małżeńskich, inne nie. Dużą rolę w ustalaniu przyczyn owej niezdolności
psychicznej czy osobowościowej do podjęcia obowiązków małżeńskich
posiada Biegły Sądowy, którego Sąd Kościelny powołuje do każdej tego
typu sprawy, ażeby autorytatywnie i z fachowością oraz znawstwem psy-
chologii i psychiatrii orzekł ewentualną niezdolność do funkcjonowania
danej osoby w małżeństwie.
Należy pamiętać, że małżeństwo staje się nieważnie zawarte jedynie na
skutek niezdolności psychicznej lub osobowościowej kontrahenta do pod-
jęcia istotnych obowiązków małżeńskich, a nie na skutek trudności reali-
zowania prawdziwej wspólnoty życia, dobra i miłości we wspólnocie mał-
żeńskiej. Niezdolność psychiczna, osobowościowa, aby mogła być przy-
czyną nieważności zawarcia małżeństwa musi być rzeczywista i ciężka,
udowodniona w postępowaniu procesowym, a także uprzednia, tzn. ist-
nieć już przed zawarciem małżeństwa. Niezdolność psychiczna powstała
po zawarciu małżeństwa i w czasie jego trwania nie może być przyczyną
nieważności małżeństwa (zob. R. SZTYCHMILER,
Istotne obowiązki mał-
żeńskie,
Warszawa
1997,
s.239-255,
285).
2. «Kto zawiera małżeństwo, zwiedziony podstępem, dokonanym dla
uzyskania zgody małżeńskiej, a dotyczącym jakiegoś przymiotu drugiej
strony, który ze swej natury może poważnie zakłócić wspólnotę życia mał-
żeńskiego, zawiera je nieważnie» (kan.1098).
W interpretacji powyższego przepisu należy zwrócić uwagę na trzy istot-
ne elementy: na samo działanie podstępne i odpowiadające mu wprowa-
dzenie w błąd, cel tego działania oraz jego przedmiot.
Działanie kryjące w sobie podstęp należy rozumieć jako sposób postę-
powania zmierzający do wprowadzenia w błąd kontrahenta co do istnieją-
cego stanu faktycznego. Może ono pochodzić zarówno od współkontra-
henta, jak również od osoby trzeciej (np. matki współkontrahenta). Działa-
nie podstępne zakłada świadomość i celowość takiego postępowania i
zmierza do wywołania błędu nupturienta. Nie ma miejsca natomiast tego
160
rodzaju działanie, gdy jedna strona ukrywa dany przymiot, który druga
strona jednak zna skądinąd. Tym samym owa druga strona akceptuje ten
przymiot, który poznaje, niezależnie od tego, iż strona działająca podstęp-
nie nie wie o tym. Nie zachodzi wówczas faktyczne ulegnięcie przez kon-
trahenta działaniu podstępnemu.
Celem działania, o którym mowa, winno być uzyskanie (wyłudzenie)
zgody małżeńskiej nupturienta. Określone więc postępowanie mające
na uwadze inny cel, np. obronę honoru, lęk przed karą itp., nawet jeśli
wywoła
de facto wprowadzenie w błąd u drugiej strony, nie może spowo-
dować nieważności małżeństwa.
Wreszcie przedmiotem, ku któremu zwraca się działanie podstępne, ma
być jakiś przymiot współkontrahenta, który - ze swej natury - może po-
ważnie zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego. Chodzi tu o materię bar-
dzo ważną dla przyszłości pożycia małżeńskiego. Przykładem może być
złośliwe zatajenie niepłodności, poważnej i nieuleczalnej choroby, posia-
dania dziecka pozamałżeńskiego czy wprowadzenie w błąd co do ojcostwa,
dawne przestępstwa, długi, styl życia nie do utrzymania w małżeństwie.
Jak z powyższego wynika, w podstępnym działaniu występują jedno-
cześnie dwa podmioty: sprawca podstępu i osoba zwiedziona, czyli wpro-
wadzona w błąd, a także dwa elementy przedmiotowe: podstęp jako sku-
tek działania sprawcy i błąd, któremu ulega osoba zwiedziona. Muszą rów-
nocześnie zachodzić te dwa elementy. Istota bowiem - w myśl sądownic-
twa kościelnego w sprawach małżeńskich podstępnego działania polega
na tym, aby sprawca działania podstępnego działał rozmyślnie i skutecz-
nie, to znaczy: 1) by nie tylko był świadomy, że oszukuje, ale również, aby
działał celowo dla uzyskania zgody małżeńskiej; 2) by zastosowany pod-
stęp miał realny wpływ na powzięcie zgody małżeńskiej, czyli, aby był
rzeczywiście jej przyczyną (zob. W. GÓRALSKI,
Kanoniczna zgoda mał-
żeńska, Gdańsk 1991, s. 130-148; M. ROLA, Podstępne wprowadzenie
w błąd jako przyczyna nieważności małżeństwa w praktyce sądowej,
PK 29(1986) nr 1-2, s.230nn).
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
1. Zeznania Strony Powodowej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
2. Zeznania Strony Pozwanej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
3. Zeznania świadków:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań poszczególnych
świadków.
4. Opinia sądowo-psychiatryczna:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty opinii.
161
5. Inne dowody:
Np. dokumenty, listy, zaświadczenia itp.
6. Obrońca węzła małżeńskiego:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty uwag Obrońcy węzła mał-
żeńskiego.
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
Opierając się o zebrany materiał dowodowy, uwagi Obrońcy węzła mał-
żeńskiego, biorąc pod uwagę motywy prawne i faktyczne, należy przedsta-
wić wnioski decyzyjne: dlaczego dane małżeństwo należy uznać za ważne
lub nieważne.
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym zo-
stało przedstawione:
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Sąd I Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(1.) Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wyrok jest nieprawomocny; podlega apelacji (z urzędu) do II – Instancji.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
162
69
69
69
69
69
WZÓR WYROKU - 4
(symulacja parcjalna – wykluczenie potomstwa)
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Sąd I Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
-
- -
- - symulacji zgody małżeńskiej – wykluczenie potomstwa po stronie
powodowej (pozwanej), (kan. 1101 § 2).
163
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Skargę o stwierdzenie nieważności małżeństwa przedłożono w Sądzie
Biskupim (Metropolitalnym) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. Dekretem z dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r.
ustalono następujący przedmiot sporu:
-
- -
- - symulacja zgody małżeńskiej – wykluczenie potomstwa po stronie
powodowej (pozwanej), (kan. 1101 § 2).
W trakcie procesu przesłuchano Strony oraz . . . . . . . świadków.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
Do niniejszej sprawy małżeńskiej mają zastosowanie następujące prze-
pisy prawa kanonicznego:
«
Domniemywa się, że wewnętrzna zgoda odpowiada słowom lub zna-
kom użytym przy zawieraniu małżeństwa. Jeżeli jednak jedna ze stron albo
obydwie pozytywnym aktem woli wykluczyłyby samo małżeństwo lub
jakiś istotny element małżeństwa, albo jakiś istotny przymiot, zawierają je
nieważnie» (kan. 1101 KPK).
Małżeństwo powstaje przez umowę między małżonkami, przez ich zgo-
dę małżeńską, ale w swej istocie jest instytucją niezależna od ich woli; jest
aktem osobowym, przez który małżonkowie wzajemnie się sobie oddają i
przyjmują. Stąd prawidłowość i skuteczność prawna zgody małżeńskiej
wymaga, aby wewnętrzna wola stron była zgodna z tym, co przez zawie-
ranie małżeństwa na zewnątrz wyrażają, tzn. ażeby nie tylko zawierała
szczerą intencję zawarcia małżeństwa, ale również akceptowała wszystkie
istotne elementy i właściwości - przymioty małżeństwa. Normalnie i
zazwyczaj tak bywa. Zdarza się jednak, że przy zawieraniu małżeństwa
zachodzi brak szczerości i rozdźwięk między wolą ślubującego, która jest
wprost sprzeczna z zewnętrznym oświadczeniem woli albo nie daje się
pogodzić czy to z istotnym celem małżeństwa czy jego istotnymi cechami.
Jak wynika z przytoczonego przepisu kanonu 1101 Kodeksu Prawa
Kanonicznego, zgoda małżeńska może być upozorowana całkowicie, jeże-
li kontrahent zawierając małżeństwo pozytywnym aktem woli wyklucza
w ogóle samo małżeństwo, lub upozorowana częściowo, jeżeli zawierają-
cy małżeństwo pozytywnym aktem swej woli wyklucza jakiś istotny ele-
ment lub przymiot małżeństwa (wierność, nierozerwalność, jedność, wspól-
notę życia, dobro współmałżonka, potomstwo). Przymioty te wynikają
z samej istoty małżeństwa, stąd są ważne i konieczne do zaistnienia obo-
wiązującego i ważnego małżeństwa. Jeżeli któraś ze stron wykluczałaby
pozytywnym aktem woli powyższe przymioty czy elementy, zawierałaby
nieważnie swoje małżeństwo (zob. W. GÓRALSKI,
Kanoniczna zgoda mał-
żeńska, Gdańsk 1991, s.158-189).
W przypadku tego małżeństwa, zachodzi podejrzenie wykluczenia po-
tomstwa przez stronę powodową (pozwaną).
164
Gdy chodzi o wykluczenie dobra potomstwa, stanowiące symulację tzw.
częściową zgody małżeńskiej, to należy przede wszystkim zauważyć, iż
kontrahent nie może własną powagą zmienić lub ograniczyć istoty zgody
małżeńskiej, w przeciwnym wypadku powzięta zgoda nie wystarczy do
zaistnienia małżeństwa. Symulacja częściowa zgody małżeńskiej nie jest
w tym znaczeniu jedynie zwykłym kłamstwem, lecz stanowi rozbieżność
pomiędzy instytucjonalnym celem małżeństwa a intencją kontrahenta, co
do przedmiotu zgody małżeńskiej. Inaczej mówiąc, jest rodzajem warun-
ku stawianego w umowie małżeńskiej i modyfikującego tę umowę.
Ponieważ zgoda małżeńska, stosownie do kan. 1057 § 2 KPK, powinna
być wzajemnym daniem i zarazem przyjęciem ze strony kontrahentów,
przeto gdy zabraknie przekazania siebie drugiej stronie, także w aspekcie
prawa do potomstwa, brak jest wówczas prawdziwej zgody małżeńskiej.
Należy przy tym zauważyć, iż zachodzi różnica pomiędzy
pragnieniem
posiadania potomstwa a prawem do potomstwa w sensie kanonicznym.
Można jedynie mówić o prawie do aktów, z natury swojej zdolnych do
zrodzenia potomstwa. Tylko w takim znaczeniu wolno mówić o prawie do
potomstwa. Do istoty bowiem małżeństwa nie jest konieczne narodzenie
się potomstwa, lecz jedynie to, by akty małżeńskie były skierowane do
jego zrodzenia. Prawo do owych aktów powinno istnieć w samym mo-
mencie powzięcia zgody małżeńskiej, a nie w jakimś innym przyszłym cza-
sie, określonym dowolnie przez jednego z kontrahentów. Podczas gdy
wspomniane prawo jest czymś pozytywnym, pragnienie posiadania po-
tomstwa ma charakter subiektywny.
Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, od dawna przyjmuje się
rozróżnienie pomiędzy
obowiązkiem - prawem a wykonaniem obowiąz-
ku - prawa, odnoszące się do dóbr małżeńskich wierności i potomstwa, nie
dotyczące zaś dobra sakramentu. Jedynie wykluczenie samego
obowiąz-
ku - prawa powoduje nieważność umowy małżeńskiej. Natomiast wyklu-
czenie wyłącznie
wykonania obowiązku - prawa nie jest prawnie istotne.
Gdy chodzi o sposób wykluczenia «
ius ad prolem» (w znaczeniu wyżej
określonym), to nupturient może tutaj posłużyć się bądź pozytywnym ak-
tem woli przeciwko istocie małżeństwa, bądź też warunkiem, który spro-
wadza się do pozytywnego aktu woli. Te dwa sposoby «
exclusio boni pro-
lis» różnią się więc pomiędzy sobą nie tyle istotą, co jedynie formą. W przy-
padku pozytywnego aktu woli przeciwnego istocie małżeństwa wola skie-
rowana jest absolutnie ku wykluczeniu małżeństwa lub prawa ściśle mał-
żeńskiego, w sytuacji zaś warunku wola bezpośrednio i wprost kieruje się
ku okoliczności, od której uzależnia umowę małżeńską.
Biorąc pod uwagę wspomniane wyżej rozróżnienie pomiędzy przeka-
zaniem prawa do potomstwa a prawem już przekazanym, lecz wykony-
wanym w sposób związany z nadużywaniem go, można przyjąć następu-
165
jące zasady obowiązujące w Orzecznictwie w przedmiocie spraw o nie-
ważność małżeństwa z tytułu wykluczenia dobra potomstwa:
1. Kontrahenci mogą ograniczać ilość potomstwa stosując metody zwią-
zane z prawem naturalnym i zasadami etyki.
2. Kontrahenci nie mogą jednak ograniczyć zgody na potomstwo za-
wierając małżeństwo. Do istoty bowiem umowy małżeńskiej nie jest ko-
nieczne zrodzenie potomstwa, lecz jedynie zobowiązanie się stron do speł-
niania aktów małżeńskich zdolnych z siebie do tegoż zrodzenia. Gdy jed-
nak strony, zawierając małżeństwo wykluczają akty małżeńskie skierowane
do zrodzenia potomstwa na określony czas lub po urodzeniu jednego czy
drugiego dziecka, to wykluczają samo prawo, które nie może doznawać
ograniczeń (zob. dec. c. Marala z 29.04. 1980 r.). Nierzadko nupturienci za-
wierają małżeństwo podejmując intencję odłożenia zrodzenia potomstwa
w bardziej dogodnym dla nich czasie. Tego rodzaju intencja nie narusza
sama z siebie zgody małżeńskiej, a więc i nie skutkuje nieważnością mał-
żeństwa, może bowiem współistnieć z właściwym przekazaniem i przyję-
ciem prawa do aktów małżeńskich zdolnych z siebie do zrodzenia potom-
stwa (zob. dec. c. De Lanversin z 15.06.1994 r. n. 3(44)94 oraz dec.
c. Jarawan z 4.12.1991 r. n. 2(115)91). Wykonywanie lub złamanie prawa do
aktów małżeńskich prowadzonych do zrodzenia potomstwa nie może ni-
weczyć zgody małżeńskiej. Nieważność zgody małżeńskiej powoduje je-
dynie brak przekazania prawa do aktów małżeńskich zdolnych z natury
do zrodzenia potomstwa, nie zaś naruszenie lub niewypełnienie przyję-
tych obowiązków. Intencja więc odłożenia zrodzenia dzieci na pewien okres
czasu - określony lub nieokreślony - nie unieważnia zgody małżeńskiej
i nie powoduje nieważności małżeństwa, jeśli tylko nie jest ograniczane
samo prawo do wspomnianych wyżej aktów małżeńskich (zob. dec. c. Gian-
necchini z 20.12.1991 r. n. 2(131)91).
3. Ograniczenia ilości dzieci nie należy mylić z ograniczeniem zgody
małżeńskiej, wszak prawo przekazania siebie w celu zrodzenia potomstwa
różni się od nadużycia tego prawa danego współkontrahentowi.
4. Ograniczenie zgody powinno być absolutne, lecz nie należy utoż-
samiać go z intencją nie zrodzenia nigdy potomstwa. Jeśli więc kontrahent
jednostronnie zarezerwowałby sobie prawo określenia, czy potomstwo
zostanie zrodzone, będzie mieć miejsce ograniczenie absolutne, oznaczają-
ce brak przekazania prawa do potomstwa. W orzecznictwie rotalnym,
w którym zwraca się uwagę na rozróżnienie pomiędzy wykluczeniem pra-
wa a nadużywaniem jego wykonywania przyjmuje się, że ten, kto zamie-
rzał utrzymywać stosunki seksualne po zawarciu małżeństwa, lecz pozy-
tywnym aktem woli wykluczył wszelką możliwość zrodzenia potomstwa,
nie przekazał współpartnerowi prawa do aktów małżeńskich zdolnych
z siebie do zrodzenia tegoż potomstwa.
166
5. Ograniczenie, także czasowe, jeśli ma charakter absolutny, czyni nie-
ważną zgodę małżeńską. Ma to miejsce wówczas, gdy nupturient jedno-
stronnie zastrzega sobie prawo określenia, kiedy zostanie zrodzone po-
tomstwo. Brak w takim przypadku przekazania prawa do potomstwa.
Wykluczenie zatem w chwili zawierania małżeństwa - w jakiejkolwiek
formie, i to zarówno na zawsze, jak i na czas określony lub nieokreślony -
samego prawa do potomstwa, tj. do aktów z natury swojej zdolnych do
jego zrodzenia, niweczy przedmiot zgody małżeńskiej skutkując nieważ-
nością małżeństwa.
W dowodzeniu wykluczenia prawa do potomstwa, a więc symulacji
tzw. częściowej obowiązuje zasada, powszechnie przyjęta w orzecznictwie
Roty Rzymskiej, posłużenia się trzema klasycznymi niejako dowodami,
do których należą: 1) wyznanie - sądowe i pozasądowe - symulanta; 2)
przyczyna symulacji; 3) okoliczności towarzyszące zawieraniu małżeństwa
oraz poślubne.
Gdy chodzi o wyznanie symulanta, to znaczenie tego dowodu polega
na tym, iż jedynie on zna swoją wolę sformułowaną w chwili zawierania
małżeństwa. On zatem jest niejako bezpośrednim świadkiem własnej woli.
Zarówno więc jego wyznanie sądowe, jak i pozasądowe należy dokładnie
wziąć pod uwagę. Brak zeznania sądowego symulanta czyni wprawdzie
dowodzenie wykluczenia prawa do potomstwa niezwykle trudnym, nie-
mniej jednak nie czyni go niemożliwym.
Co się tyczy przyczyny wykluczenia prawa do potomstwa, to niezbęd-
ne jest ustalenie jej w danym przypadku, tym bardziej, że małżeństwo
skierowane jest ku potomstwu ze swojej natury, a to oznacza, że tylko kie-
rowanie się poważnym motywem może wyjaśniać naruszenie owego ukie-
runkowania natury.
W odniesieniu wreszcie do okoliczności należy powiedzieć, że ważne
są tutaj fakty, na podstawie których sędzia może dociekać, czy zostało wy-
kluczone prawo do potomstwa, czy tylko korzystanie z tego prawa. Szcze-
gólnego wniknięcia w okoliczności wymagają sprawy, w których w grę
wchodzi wykluczenie czasowe, lecz absolutne. Symptomem wykluczenia
absolutnego jest, w myśl orzecznictwa rotalnego, uporczywe odmawianie
przez kontrahenta naturalnego współżycia małżeńskiego.
Generalnie ujmując, na intencję wykluczenia samego prawa do potom-
stwa wskazują m.in. następujące okoliczności: ustawiczne i uporczywe od-
mawianie naturalnego współżycia, używanie środków antykoncepcyjnych,
natura i usposobienie kontrahenta, jego wykształcenie, wychowanie, moral-
ność i postawa religijna.
Walor «
bonum prolis», należącego do istoty małżeństwa sprawia, że
kontrahent nie może zastrzec wyłącznie sobie prawa do decydowania
o tym, czy i kiedy z zawieranego przezeń związku zostanie zrodzone po-
167
tomstwo. Uzurpowanie sobie takiego prawa oznaczałoby, iż nie przyjmuje
on i nie przekazuje współpartnerowi prawa w zakresie dobra potomstwa.
Inaczej mówiąc: ponieważ zrodzenie potomstwa zakłada udzielenie sobie
przez strony prawa do aktów małżeńskich skierowanych ze swojej natury
ku celowi, to wykluczenie prawa do tychże aktów stanowi tym samym
przejaw wykluczenia dobra potomstwa, a więc istotnego elementu mał-
żeństwa. Sedno sprawy nie leży przy tym w ograniczeniu czynionym w
stosunku do potomstwa, lecz w ograniczeniu samej zgody małżeńskiej, co
ma miejsce wówczas, gdy nupturient stawia sobie samego w roli arbitra i
wyłącznego źródła praw i obowiązków małżeńskich (zob. W.GÓRALSKI,
Wykluczenie prawa do potomstwa w świetle nowszego orzecznictwa ro-
talnego, Ius Matrimoniale 2(1997), s. 77-85).
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
1. Zeznania Strony Powodowej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
2. Zeznania Strony Pozwanej:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań.
3. Zeznania świadków:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty zeznań poszczególnych
świadków.
4. Inne dowody:
Np. dokumenty, listy, zaświadczenia itp.
5. Obrońca węzła małżeńskiego:
Należy przytoczyć najistotniejsze fragmenty uwag Obrońcy węzła małżeń-
skiego.
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
Opierając się o zebrany materiał dowodowy, uwagi Obrońcy węzła mał-
żeńskiego, biorąc pod uwagę motywy prawne i faktyczne, należy przed-
stawić wnioski decyzyjne: dlaczego dane małżeństwo należy uznać za waż-
ne lub nieważne.
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym zo-
stało przedstawione:
168
TRYBUNAŁ BISKUPI (METROPOLITALNY)
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Sąd I Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(1.) Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wyrok jest nieprawomocny; podlega apelacji (z urzędu) do II – Instancji.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
169
70
70
70
70
70
WZÓR WYROKU W II INSTANCJI
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Sąd II Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
170
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Podobnie jak w I Instancji.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym zo-
stało przedstawione:
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Sąd II Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
lub
lub
lub
lub
lub
1. Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Uchyla się wyrok Sądu I Instancji.
lub
lub
lub
lub
lub
3. Strony są stanu wolnego.
4. Strona powodowa (pozwana) nie może zawrzeć nowego związku mał-
żeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
171
71
71
71
71
71
WZÓR WYROKU W III INSTANCJI
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
W
W
W
W
W Y
Y
Y
Y
Y R O K
R O K
R O K
R O K
R O K
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: . . . . . . . . . . . . . . . . .
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
jako Delegowany Sąd III Instancji, działając na podstawie Dekretu Sygna-
tury Apostolskiej z dnia . . . . . . . . . . . . r., w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sędziowie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i Notariusza: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zawartego dnia
. . . . . . . . . . . . r. w kościele parafialnym p.w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pomiędzy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
172
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Podobnie jak w I Instancji.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym zo-
stało przedstawione:
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jako Delegowany Sąd III Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko
BOGA przed oczyma orzeka i wyrokuje:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Uchyla się wyrok Sądu II Instancji.
3. Zatwierdza się wyrok Sądu I Instancji.
4. Strony są stanu wolnego.
5. Strona powodowa (pozwana) nie może zawrzeć nowego związku mał-
żeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
173
72
72
72
72
72
APELACJA Z URZĘDU
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L.dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny Trybunał Metropolitalny w
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
APELACJA
APELACJA
APELACJA
APELACJA
APELACJA
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
jako Trybunał . . . . . Instancji, na posiedzeniu w dniu . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
orzekł jego nieważność z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Od powyższego wyroku wnoszę apelację do Trybunału . . . . . Instancji.
Obrońca węzła małżeńskiego
174
73
73
73
73
73
APELACJA STRON
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Imię i nazwisko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dokładny adres
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny Trybunał Metropolitalny w
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
APELACJA
APELACJA
APELACJA
APELACJA
APELACJA
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .,
jako Trybunał . . . . . Instancji, na posiedzeniu w dniu . . . . . . . . . . . . . . . . r.,
orzekł jego nieważność z tytułu:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Od powyższego wyroku wnoszę apelację do Trybunału . . . . . Instancji.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czytelny podpis
175
74
74
74
74
74
POTWIERDZENIE CAŁOŚCI AKT SĄDOWYCH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
POTWIERDZENIE
POTWIERDZENIE
POTWIERDZENIE
POTWIERDZENIE
POTWIERDZENIE
CAŁOŚCI
CAŁOŚCI
CAŁOŚCI
CAŁOŚCI
CAŁOŚCI AKT SĄDOWYCH
AKT SĄDOWYCH
AKT SĄDOWYCH
AKT SĄDOWYCH
AKT SĄDOWYCH
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w .....................................................,
potwierdza całość i wiarygodność akt sądowych, zawartych na ....................
stronach, ponumerowanych, opieczętowanych i podpisanych.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
176
75
75
75
75
75
PRZESŁANIE AKT DO II INSTANCJI
..........................................................................
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy .....................................................
L.dz. ................................................................
.................................................., dnia ..................... r.
miejscowość
data
Prześwietny Trybunał Metropolitalny w
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uprzejmie przesyłam akta sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
wraz z kopią wyroku I Instancji i apelacją Obrońcy węzła małżeńskiego
(Strony powodowej) (pozwanej) do dalszego urzędowania.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
177
76
76
76
76
76
DEKRET ODDALENIA REKURSU W II INSTANCJI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET ODDALENIA REKURSU
DEKRET ODDALENIA REKURSU
DEKRET ODDALENIA REKURSU
DEKRET ODDALENIA REKURSU
DEKRET ODDALENIA REKURSU
Sąd Metropolitalny II Instancji w ..................................................,
w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: ...................................................................................................;
Sędziowie:...................................................................................................;
................................................................................................................;
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
.......................................................................................................;
i Notariusza: ..............................................................................................
rozpatrzył rekurs Strony powodowej od Dekretu Sądu Kościelnego
w ..............................................................................., z dnia ............................. r.,
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa zawartego dnia
.......................... r. w kościele parafialnym p.w. ....................................................
w ..................................................,pomiędzy:
...................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i ................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
i na posiedzeniu w dniu .......................... r., postanowił rekurs ten oddalić
z powodu: ........................................................................................................................
..................................................................................................................................
Zatwierdza się decyzję Sądu I Instancji z dnia ........................ r.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
178
77
77
77
77
77
POLECENIE PRZYJĘCIA SKARGI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
DEKRET
POLECENIA PRZYJĘCIA SKARGI
POLECENIA PRZYJĘCIA SKARGI
POLECENIA PRZYJĘCIA SKARGI
POLECENIA PRZYJĘCIA SKARGI
POLECENIA PRZYJĘCIA SKARGI
Sąd Metropolitalny II Instancji w ..................................................,
w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: ...................................................................................................;
Sędziowie:...................................................................................................;
................................................................................................................;
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
.......................................................................................................;
i Notariusza: ..............................................................................................
rozpatrzył rekurs Strony powodowej od Dekretu Sądu Kościelnego
w ..............................................................................., z dnia ............................. r.,
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa zawartego dnia
.......................... r. w kościele parafialnym p.w. ....................................................
w ..................................................,pomiędzy:
...................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i ................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
i na posiedzeniu w dniu .......................... r., postanowił rekurs ten uznać i poleca
Sądowi I Instancji przyjęcie skargi do przewodu sądowego.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
179
78
78
78
78
78
POTWIERDZENIE WYROKU DEKRETEM
W II INSTANCJI
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
............................. / ...........................
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: .........................
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w .......................................................................
jako Sąd II Instancji w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: ...................................................................................................;
Sędziowie:...................................................................................................;
................................................................................................................;
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
.......................................................................................................;
i Notariusza: ..............................................................................................
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa zawartego dnia
.......................... r. w kościele parafialnym p.w. ....................................................
w .................................................., pomiędzy:
...................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i ................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
180
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Podobnie jak w I Instancji.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym
zostało przedstawione:
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w ...................................................................
Jako Sąd II Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i postanawia:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z
tytułu
..................................................................................
.......................................................................................................................
lub
lub
lub
lub
lub
1. Nie udowodniono nieważności małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z tytułu ....................................................................................................
...................................................................................................................
2. Zatwierdza się wyrok Sądu I Instancji.
3. Strony (nie) są stanu wolnego.
4. Strona powodowa (pozwana) nie może zawrzeć nowego związku mał-
żeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca.
Sędzia przewodniczący
Sędziowie
Notariusz
Pieczęć Trybunału
..........................................., dnia ..................... r.
miejscowość
data
181
79
79
79
79
79
POTWIERDZENIE WYROKU DEKRETEM
W III INSTANCJI
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE.
W IMIĘ BOŻE. A
A
A
A
A M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
M E N.
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
D E K R E T
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwier
w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
dzenie nieważności małżeństwa
............................................. / ........................................
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy:
Nr sprawy: .........................
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w ..............................................................
jako Delegowany Sąd III Instancji, działając na podstawie Dekretu Sygnatury
Apostolskiej z z dnia ....................... r., w składzie kolegialnym:
Przewodniczący: ...................................................................................................;
Sędziowie:...................................................................................................;
................................................................................................................;
przy współudziale Obrońcy węzła małżeńskiego:
.......................................................................................................;
i Notariusza: ..............................................................................................
rozpatrzył sprawę o stwierdzenie nieważności małżeństwa zawartego dnia
.......................... r. w kościele parafialnym p.w. ....................................................
w .................................................., pomiędzy:
...................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej, adres
i ................................................................................................................................
Imię i nazwisko strony pozwanej, adres
z tytułu:
................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
182
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRA
PRZEBIEG SPRAWY
WY
WY
WY
WY
Podobnie jak w I Instancji.
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY PRA
PRA
PRA
PRA
PRAWNE
WNE
WNE
WNE
WNE
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY
MOTYWY F
F
F
F
FAKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
AKTYCZNE
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA
OCENA MA
MA
MA
MA
MATERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
TERIAŁU DOWODOWEGO
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
ORZECZENIE
Zważywszy zatem to wszystko, co w stanie prawnym i faktycznym
zostało przedstawione:
TRYBUNAŁ METROPOLITALNY
w ...................................................................
Jako Sąd III Instancji, w wyżej podanym składzie, mając tylko BOGA przed
oczyma orzeka i postanawia:
1. Udowodniono nieważność małżeństwa:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
z
tytułu
..................................................................................
.......................................................................................................................
2. Zatwierdza się wyrok Sądu ..... Instancji orzekający nieważność małżeń-
stwa.
3. Strony są stanu wolnego.
lub
lub
lub
lub
lub
4. Strona powodowa (pozwana) nie może zawrzeć nowego związku mał-
żeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca.
Sędzia przewodniczacy
Sędziowie
Notaruiusz
Pieczęć Trybunału
..........................................., dnia ..................... r.
miejscowość
data
* Lub po dwóch wyrokach negatywnych:
1. Oddala się apelację Strony powodowej.
2. Utrzymuje się w mocy Wyroki Sądów I i II Instancji orzekających, że małżeń-
stwo to zostało zawarte ważnie i obowiązuje Strony przed Bogiem.
183
80
80
80
80
80
DEKRET PRZYJĘCIA APELACJI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
DEKRET PRZYJĘCIA
DEKRET PRZYJĘCIA
DEKRET PRZYJĘCIA
DEKRET PRZYJĘCIA
DEKRET PRZYJĘCIA APELACJI
APELACJI
APELACJI
APELACJI
APELACJI
Sąd Metropolitalny w ..........................................................................,
jako Sąd II Instancji, postanowił przyjąć apelację w sprawie o stwierdzenie nie-
ważności małżeństwa:.........................................../................................................,
uznanego przez Sąd Biskupi (Metropolitalny) I Instancji za (nie) ważnie zawarte
z tytułu: ................................................................................................................
.....................................................................................................................
.......................................................................................................................
Sędzia przewodniczący
Notariusz
Pieczęć Trybunału
184
81
81
81
81
81
NOTYFIKACJA WYROKU LUB DEKRETU
II INSTANCJI
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny Trybunał Metropolitalny w
.....................................................................
NOTYFIKACJA
NOTYFIKACJA
NOTYFIKACJA
NOTYFIKACJA
NOTYFIKACJA
W sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
......................................................... /...........................................................,
przesyłamy akta I Instancji oraz odpis wyroku (dekretu) podlegającego
wykonaniu.
Zgodnie z kan. 1685 KPK, uprzejmie prosimy Prześwietny Sąd o
wydanie zarządzenia odnośnie dokonania adnotacji o treści wyroku (de-
kretu) w księgach małżeństw i ochrzczonych.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
185
82
82
82
82
82
PRZESŁANIE AKT DO III INSTANCJI
TRIBUNAL METROPOLITANUM
.............................................................
SIGN: .................................................
..........................................., .....................
ROT
ROT
ROT
ROT
ROTAE ROMANAE TRIBUNAL
AE ROMANAE TRIBUNAL
AE ROMANAE TRIBUNAL
AE ROMANAE TRIBUNAL
AE ROMANAE TRIBUNAL
CIVIT
CIVIT
CIVIT
CIVIT
CIVITAS V
AS V
AS V
AS V
AS VA
A
A
A
ATICANA
TICANA
TICANA
TICANA
TICANA
In adiunctis transmitto acta I et II instantiae causae nullitatis matrimonii:
.............................................................. /....................................................................
Summa cum reverential
Vicarius iudicialis
186
83
83
83
83
83
PRZESŁANIE AKT
DO DELEGOWANEGO TRYBUNAŁU III INSTANCJI
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L. dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Prześwietny Trybunał Metropolitalny w
.....................................................................
Zgodnie z decyzją Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej
z dnia .................................... r., uprzejmie przesyłamy akta i postanowienia
I i II Instancji w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa:
............................................
/................................................,
do rozpatrzenia w III Instancji.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
187
84
84
84
84
84
POLECENIE ODNOTOWANIA NIEWAŻNOŚCI
W KSIĘDZE CHRZTÓW – Z KLAUZULĄ
(Przesłać do parafii chrztu Strony,
dla której ustanowiono klauzulę)
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L. dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Czcigodny Ksoądz
...........................................................................
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w
.......................................................................................
uprzejmie prosi o odnotowanie na marginesie księgi Chrztów
P. ......................................................, ur. .......................................................... r.,
ochrzczony (a) w Parafii Czcigodnego Księdza dnia ................................. r.,
nr aktu chrztu ........................ następującej informacji:
«
Wyrokiem (Dekretem) Trybunału Metropolitalnego w .....................................,
z dnia ................................ r., nr sprawy ............................., potwierdzającego
Wyrok Trybunału Biskupiego (Metropolitalnego) w ..................................................,
z dnia .......................... r., nr sprawy ........................................, orzeczono
nieważność małżeństwa zawartego pomiędzy:
.................................................................. i ...................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej
Imię i nazwisko strony pozwanej
na podstawie kan. ................................................................ KPK».
Prosimy również o zamieszczenie następującej klauzuli:
«
P. ............................................................................................. nie może zawrzeć
sakramentalnego związku małżeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca».
O dokonaniu ww. adnotacji winien Czcigodny Ksiądz powiadomić tutej-
szy Sąd w ciągu ............. dni.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
188
85
85
85
85
85
POLECENIE ODNOTOWANIA NIEWAŻNOŚCI
W KSIĘDZE CHRZTÓW – BEZ KLAUZULI
(Przesłać do parafii chrztu Strony,
dla której nie ustanowiono klauzuli)
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L. dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Czcigodny Ksoądz
...........................................................................
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w
.......................................................................................
uprzejmie prosi o odnotowanie na marginesie księgi Chrztów
P. ......................................................, ur. .......................................................... r.,
ochrzczony (a) w Parafii Czcigodnego Księdza dnia ................................. r.,
nr aktu chrztu ........................ następującej informacji:
«
Wyrokiem (Dekretem) Trybunału Metropolitalnego w .....................................,
z dnia ................................ r., nr sprawy ............................., potwierdzającego
Wyrok Trybunału Biskupiego (Metropolitalnego) w ..................................................,
z dnia .......................... r., nr sprawy ........................................, orzeczono
nieważność małżeństwa zawartego pomiędzy:
.................................................................. i ...................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej
Imię i nazwisko strony pozwanej
na podstawie kan. ................................................................ KPK».
O dokonaniu ww. adnotacji winien Czcigodny Ksiądz powiadomić tutej-
szy Sąd w ciągu ............. dni.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
189
86
86
86
86
86
POLECENIE ODNOTOWANIA NIEWAŻNOŚCI
W KSIĘDZE ŚLUBÓW
(Przesłać do parafii ślubu Stron)
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podłużna pieczęć Trybunału
Nr sprawy:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
L. dz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, dnia
. . . . . . . . . . . . . .
r.
miejscowość
data
Czcigodny Ksoądz
...........................................................................
Sąd Biskupi (Metropolitalny) w
.......................................................................................
uprzejmie prosi o odnotowanie na marginesie księgi ślubu:
................................................................. i ...................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej
Imię i nazwisko strony pozwanej
P. ......................................................, ur. .......................................................... r.,
zawartego w Parafii Czcigodnego Księdza dnia ........................................ r.,
nr aktu ślubu...................................... następującej informacji:
«
Wyrokiem (Dekretem) Trybunału Metropolitalnego w .....................................,
z dnia ................................ r., nr sprawy ............................., potwierdzającego
Wyrok Trybunału Biskupiego (Metropolitalnego) w ..................................................,
z dnia .......................... r., nr sprawy ........................................, orzeczono
nieważność małżeństwa zawartego pomiędzy:
.................................................................. i ...................................................................
Imię i nazwisko strony powodowej
Imię i nazwisko strony pozwanej
na podstawie kan. ................................................................ KPK».
Prosimy również o zamieszczenie następującej klauzuli:
«
P. ............................................................................................. nie może zawrzeć
sakramentalnego związku małżeńskiego bez zgody Ordynariusza miejsca».
O dokonaniu ww. adnotacji winien Czcigodny Ksiądz powiadomić tutej-
szy Sąd w ciągu ............. dni.
Wikariusz sądowy
Notariusz
Pieczęć Trybunału
190
WYKAZ WSZYSTKICH WZORÓW PISM
WYKAZ WSZYSTKICH WZORÓW PISM
WYKAZ WSZYSTKICH WZORÓW PISM
WYKAZ WSZYSTKICH WZORÓW PISM
WYKAZ WSZYSTKICH WZORÓW PISM
I FORMULARZY
I FORMULARZY
I FORMULARZY
I FORMULARZY
I FORMULARZY
1. Prośba o adwokata i pełnomocnika z urzędu
2.
2. Wyznaczenie adwokata i pełnomocnika z urzędu
3.
3. Informacja o wyznaczeniu adwokata i pełnomocnika z urzędu
4.
4. Zlecenie dla pełnomocnika i adwokata
5.
5. Schemat skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa – 1
6.
6. Schemat skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa – 2
7.
7. Schemat skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa – 3
8.
8. Schemat skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa – 4
9.
10. Dekret wyznaczenia składu osobowego trybunału
1. Dekret zmiany składu osobowego trybunału
12. Zawiadomienie o składzie osobowym trybunału (do strony powodowej)
13.
13. Zawiadomienie o składzie osobowym trybunału (do strony pozwanej)
14.
14. Prośba o obniżenie lub zwolnienie z kosztów procesowych
15.
15. Protokół ukonstytułowania się sądu
16.
16. Prośba o wotum obrońcy węzła małżeńskiego w celu przyjęcia skargi
17.
17. Wotum pozytywne obrońcy węzła małżeńskiego
18.
18. Wotum negatywne obrońcy węzła małżeńskiego
19.
19. Prośba o wotum sędziów w sprawie przyjęcia skargi
20.
20. Protokół z sesji sądu w celu przyjęcia skargi powodowej
21.
21. Protokół z sesji sądu w celu oddalenia skargi powodowej
22.
22. Dekret przyjęcia skargi do przewodu sądowego
23.
23. Dekret oddalenia skargi powodowej
24.
24. Zawiadomienie strony pozwanej o przyjęciu skargi powodowej
25.
25. Protokół ze stawienia się w sądzie strony pozwanej
26.
26. Wezwanie na ustalenie przedmiotu sporu
27.
27. Protokół z ustalenia przedmiotu sporu
28.
28. Dekret zawiązania sporu
29.
29. Zawiadomienie stron o dekrecie zawiązania sporu
30.
30. Prośba o dostarczenie protokółu kanonicznego badania narzeczonych
(prośba kierowana do innego sądu)
31. Prośba o dostarczenie protokółu kanonicznego badania narzeczonych
(prośba kierowana do parafii ślubu)
32. Dekret przesłuchania stron
33.
33. Dekret powołania świadków
34.
191
36. Instrukcja dla sędziego delegowanego w celu przeprowadzenia prze-
37. Prośba do innego trybunału w celu przesłuchania stron i świadków
38.
38. Przysięga sędziego delegowanego
39.
40. Przysięga przed przesłuchaniem
41.
43. Wzór pytań dla świadków
44.
44. Dekret nieobecności w procesie
45.
45. Zawiadomienie o dekrecie nieobecności w procesie
46.
46. Wzór świadectwa religijności, moralności i wiarygodności – 1
47.
47. Wzór świadectwa religijności, moralności i wiarygodności – 2
48.
48. Dekret powołania biegłego
49.
49. Zlecenie wykonania opinii przez biegłego
50.
50. Uwagi odnośnie opinii biegłego
51.
51. Zawiadomienie o powołaniu biegłego – 1
52.
52. Zawiadomienie o powołaniu biegłego – 2
53.
53. Prośba o wotum obrońcy w sprawie publikacji akt
54.
54. Dekret publikacji akt sprawy
55.
55. Zawiadomienie o dekrecie publikacji akt sprawy
56.
56. Dekret zamknięcia postępowania dowodowego
57.
57. Zawiadomienie o dekrecie zamknięcia postępowania dowodowego
58.
58. Prośba o wotum przedwyrokowe obrońcy węzła małżeńskiego
59.
59. Zawiadomienie o obronach i uwagach
60.
60. Informacja do obrońcy o nadesłanych obronach i uwagach
61.
61. Dekret wyznaczający sesję wyrokową
62.
62. Informacja do sędziów o sesji wyrokowej oraz przesłanie dokumentacji
63.
63. Protokół z sesji wyrokowej
64.
64. Zawiadomienie o wyroku (za nieważnością)
65.
65. Zawiadomienie o wyroku (za ważnością)
66.
66. Wzór wyroku – 1 (niezdolność psychiczna, symulacja)
67.
67. Wzór wyroku – 2 (przymus)
68.
68. Wzór wyroku – 3 (niezdolność psychiczna, wprowadzenie w błąd)
69.
69. Wzór wyroku – 4 (symulacja parcjalna – wykluczenie potomstwa)
70.
70. Wzór wyroku w II instancji
71.
71. Wzór wyroku w III instancji
72.
74. Potwierdzenie całości akt sądowych
75.
192
77. Polecenie przyjęcia skargi
78.
78. Potwierdzenie wyroku dekretem w II instancji
79.
79. Potwierdzenie wyroku dekretem w III instancji
80.
80. Dekret przyjęcia apelacji
81.
81. Notyfikacja wyroku lub dekretu II instancji
82.
82. Przesłanie akt do III instancji
83.
83. Przesłanie akt do delegowanego trybunału III instancji
84.
84. Polecenie odnotowania nieważności w księdze chrztów (z klauzulą)
85.
85. Polecenie odnotowania nieważności w księdze chrztów (bez klauzuli)
86.
193