JAROSŁAW MAREK RYMKIEWICZ

Czym jest klasycyzm?

- jego pokolenie należy do tych, które nie ma krytyków,

- krytycy pisali o pokoleniu ’56 z pozycji ludzi, którzy więcej przeżyli – błąd, który odbił się na
krytyce,

- krytykowi, który twierdzi, że więcej przeżył, poeta nie ma nic do zaoferowania,

- krytycy pokolenia są rozważni – opierają się na historii literatury (stamtąd czerpią dyrektywy
metodologiczne),

- tekst opiera się na podstawie artykułu Michała Głowińskiego „Poetyka Tuwima a polska
tradycja literacka”

- ranga wierszy Tuwima,

- wiele problemów literackich współczesnych pisarzy,

- chęć badania dzieła literackiego jako samoistnego i odrębnego przedmiotu,

- wiersz nie jest samoistnym przedmiotem, ani nie jest zakończony,

- nie można narzucić wierszowi jakiejkolwiek struktury,

- wiersz w odpowiednich czasach może być na nowo odczytany, ale przede wszystkim jego
elementy są w ciągłym ruchu i podlegają zmianie ze zmianą kontekstu (kiedy obok tego
wiersza pojawia się nowy),

- analiza elementów (w wierszu) musi uwzględniać ich ruch,

- historia literatury nie jest tylko historią form, ale przede wszystkim historią wierszy i
twórców,

- tradycji nie można traktować jako element struktury dzieła,

- „Twórczość poetycka jest (…) odwzorowywaniem i ponawianiem kształtów, które znał czas
miniony. Wzór jest dany i będzie się powtarzał w czasie teraźniejszym i w czasie przyszłym.”

- „Obrazy (…) są obrazami i wzorami archetypicznymi, a możliwość ich (…) reprodukowanie
jest przekazywana z pokolenia na pokolenie.”

- - proces twórczy polega na aktywizowaniu ponadczasowych symboli, będących własnością
ludzkości, a spoczywających w nieświadomości, i na przekształcaniu ich i rozwijaniu w
skończone dzieło sztuki,

- nie powinno się mówić o kontynuowaniu przeszłości, tylko przekształcającej się
teraźniejszości,

- sztuka nie zna pojęcia postępu,

- współczesne dzieło często jest komentarzem do dzieła z przeszłości, komentarz jest
ponowieniem dzieła, które przypisuje się czasowi minionemu,

- każde dzieło przywraca to, co zdaje się być stracone i jest nowym elementem w
codziennym porządku,

- kultura polega na tym, że starożytne teksty kultury działają cały czas – mogą być nazwane
tekstami współczesnymi,

- aby poznać kulturę, nie trzeba patrzeć na minione epoki, lecz zagłębić we współczesną
sztukę,

- w kulturze ciągle coś obumiera i odżywa, a istnienie w danym momencie determinuje
wybór,

- proces historycznoliteracki polega na tym, że poeta kontroluje zmarłych, ale jednocześnie
jest przez nich kontrolowany,

- ponowienie jest odkryciem,

- fenomen ciągłego odradzania się poezji – SAKROKANIBALIZM – pożeranie ze wstrętem,
ale i czcią, ciała zmarłego,

- twórczość taka nie może być porównywana do twórczości kopistów ani epigonów,

- teorie – poeta kultury:

- twórca śniący o bezpowrotnie utraconej przeszłości,

- ten, kto szuka swojego miejsca w kulturze śródziemnomorskiej, posługując się

scenami

archetypicznymi,

- klasycyzm to nie ukochanie tego, co ładne i gładkie,

- klasycyzm XX wieku nie jest odwołaniem do przeszłości, do innego klasycyzmu czy
neoklasycyzmu,

- współczesne nurty klasycyzmu nie wypływają bezpośrednio z żadnej z poetyk
klasycystycznych – w teraźniejszości powstał nowy model klasycyzmu,

- wielu twórców jest kopistami niezdecydowanymi, jaki wzór klasycyzmu im się podoba,

- kopiści ci nie wiedzą, czy mogą posługiwać przeszłym językiem, czy lepiej być wiernym
językowi współczesnemu,

- klasycyzm to nieustanna walka o swoje miejsce w kulturze, a więc w czasie teraźniejszym,
świadomość, że czas przeszły jest czasem teraźniejszym, świadomość, że nie ma idiomu
poetyckiego czasu minionego i czasu teraźniejszego, bo jest jedno wielkie morze języka
poetyckiego poza czasem, to wreszcie nieustanne projektowanie siebie i innych w
przyszłości,

- dla twórcy pierwsze doświadczenie jest ważne, jeśli dotyka punktów nieosiągalnych,

- dla twórcy nic nie powinno być przeszłością, wszystko jest przyszłe,

- nawet dawne wiersze są utworami czasu przyszłego,

- doświadczenie poetyckie wymaga powtórzenia (J. Iwaszkiewicz),

- każdy wiersz jest nieustannym ponowieniem doświadczenia nie jednego tylko poety,

- „nie może określić swojego miejsca w kulturze ten, dla którego przeszłość jest
wspomnieniem, a nie nadzieją.”