DLACZEGO „MAŁY RÓG” Z DANIELA 7 I 8, NIE ODNOSI SIĘ DO

ANTIOCHA IV EPIFANESA

Daniel był wyjątkowym prorokiem, jakiego nie było w całej Starożytności. Widzenia
jego posiadały wyjątkowo dalekie i głębokie spojrzenie w przyszłość, bo odnosiły się
do ludu żyjącego w czasie końca – w czasach ostatecznych, w których żyjemy obecnie.
Bóg za pośrednictwem proroka Daniela nie mówi do ludzi jednego pokolenia, ale do
tych, którzy mają żyć wiele wieków później. Dlatego też ap. Piotr (w 1 Liście Piotra
1,10-12) podkreśla, że widzenia objawione starożytnym prorokom nie były objawione
wyłącznie dla nich i ich pokoleniu, „... lecz wam usługiwali...” (1 Piotra 1,12).

Taką interpretację proroctwa Daniela przedstawia nam sam Jezus Chrystus – Mat.
24,15. Wypowiedź ta jest również dostatecznym argumentem obalającym punkt
widzenia odnoszący Antiocha IV Epifanesa do „małego rogu”.

Pan Jezus mówi uczniom, że „Gdy ujrzycie na miejscu świętym ohydę spustoszenia...”
(Mat. 24,15). „Mały róg” zgodnie z proroctwem Daniela miał dopuścić się
zbezczeszczenia świątyni i przestępstwa spustoszenia (Dan. 8,13; 9,27; 11,31; 12,11),
ale Pan Jezus wyraźnie odnosi wypełnienie się tego proroctwa Daniela do przyszłości
(„Gdy ujrzycie”). Nie może więc ono odnosić się do Antiocha IV Epifanesa, który żył
ponad 150 lat przed Chrystusem.

Przystępując do analizy rozdz. 7 i 8 Daniela wychodzimy z założenia, że jeśli w rozdz. 7
następstwo mocarstw wywodzi się z Babilonu – poprzez Presję, imperium Aleksandra
Wielkiego i jego sukcesorów, imperium rzymskie i „mały róg” – aż do sądu narodów,
wtedy rozdz. 8, który rozpoczyna się od Presji, powinien odpowiadać temu samemu
następstwu, tj. po Presji winien występować Aleksander Macedoński i cztery rogi, czyli
królestwa wyrastające z niego, a następnie inny róg, którym konsekwentnie po nich
(czterech rogach), powinien być Rzym. Należałoby również oczekiwać, że zasięg
proroctwa z Dan. 8 będzie podobny do proroctwa z Dan. 7, czyli doprowadzi nas do
końca wieków, zgodnie z zapewnieniem anioła, który ukazał się Danielowi (Dan.
8,17.19.26). Już sam fakt umiejscowienia proroctwa Daniela rozdz. 7 i 8 w czasach
końca dyskwalifikuje Antiocha IV Epifanesa jako „mały róg”, bowiem Antioch umarł w
163 r. przed Chrystusem.

Rozważmy jeszcze inne aspekty proroctwa z Daniela rozdz. 7 i 8:

1. Antioch IV Epifanes należy do trzeciego mocarstwa z proroctwa Daniela – Grecji.
Sprawował rządy w jednej z czterech części tego królestwa, które powstały po

- 1 -

rozdzieleniu imperium Aleksandra Wielkiego, po jego śmierci. Rządy w tej części
królestwa sprawowała dynastia ponad dwudziestu Seleucydów, z której Antioch był
ósmy. Jego rządy trwały od 175 do 163 roku p.n.e. Natomiast Grecja panowała od 331
do 30 roku p.n.e. Stąd jest oczywiste, że nie powstał on przy końcu istnienia owych
czterech królestw (Dan. 8,22-23), lecz raczej w pierwszej połowie ich istnienia. Tak
więc Antioch nie wypełnia tej części proroctwa Dan. 8,22-23.

2. Proroctwo Daniela wyraźnie umiejscawia powstanie „małego rogu” u schyłku
panowania czwartego zwierzęcia – mocarstwa tj. Rzymu (Dan. 7,7.8). Czwarte zwierzę
miało dziesięć rogów, ale trzecie zwierzę tj. Grecja, do którego należał Antioch miało
cztery rogi (Dan. 8,21-22), co przedstawia cztery części podzielonego królestwa.
Wobec tego charakterystyka zwierzęcia u schyłku, którego powstaje „mały róg” nie
odpowiada charakterystyce zwierzęcia przedstawionego w proroctwie Dan. 8,21-22 tj.
Grecji, do której należał Antioch. W związku z tym Antioch Epifanes nie może wypełnić
tego proroctwa, bowiem po królestwie, w którym sprawował rządy (tj. jednej z czterech
części Grecji) powstaje czwarte królestwo tj. Rzym, a nie „mały róg”.

3. Według proroczej specyfikacji „mały róg” pojawia się dopiero po upadku czwartego
zwierzęcia, które „... miało dziesięć rogów” (Dan. 7,7). „A dziesięć rogów znaczy, że z
tego królestwa powstanie dziesięciu królów...” (Dan. 7,24).

Tym czwartym zwierzęciem jest Cesarstwo Rzymskie, które panowało od 168 roku
p.n.e. do 476 roku n.e. Tak bardzo różniło się ono od wszystkich pozostałych zwierząt,
że Daniel nie był w stanie go opisać. Dziesięć rogów ukazanych w Księdze Daniela
przedstawia dziesięć królestw, które powstaną z jednego. Faktem historycznym jest, że
rzymskie imperium upadło w 476 roku n.e., a w jego miejsce wyłoniło się dziesięć
nowych mocarstw, powstałych z plemion w większości germańskich, stanowiących do
dziś państwa europejskie. Paralelę do Dan. 7,7 znajdujemy w rozdz. 2,41.42, gdzie
państwa te przedstawione są symbolicznie przez dziesięć palców u stóp. Były to
następujące plemiona:

1. Allemanowie (Niemcy),

2. Frankowie (Francja),

3. Anglosasi (Wielka Brytania),

4. Burgundowie (Szwajcaria),

5. Wizygoci (Hiszpania),

6. Swewowie (Portugalia),

7. Longobardowie (Włochy),

- 2 -

8. Herulowie,

9. Wandalowie,

10. Ostrogoci.

Antioch IV Epifanes nie powstał po 10 królestwach, wobec tego nie wypełnia
proroctwa o „małym rogu”, który pojawia się dopiero po podziale imperium
rzymskiego na 10 odrębnych państw, powstałych na jego gruzach tj. po roku 476 po
Chrystusie – czyli ok. 640 lat po śmierci Antiocha.

4. Jest zupełnie niemożliwe znaleźć trzy spośród dziesięciu królestw, które zostały
przed Antiochem „wyłamane” względnie ujarzmione w myśl proroctwa: Dan. 7,7.20.24.
Antioch nie wypełnia także tej części proroctwa.

Ponadto zwrócić należy uwagę na to, że królestwo, którym rządził Antioch stanowiło
tylko jedną z czterech części imperium greckiego i nie może być zakwalifikowane jako
czwarte państwo światowe (reprezentowane w proroctwie przez czwarte zwierzę).

5. Antioch IV Epifanes nie był większy niż inne rogi w myśl proroctwa Dan. 7,20 i 8,9.
Nie należał do najpotężniejszych monarchów z linii Seleucydów. Jego ojciec, a nie on
nazwany był Wielkim. Antioch III Wielki panował od 223 do 187 roku przed
Chrystusem. W czasie jego rządów państwo Seleucydów na pewien czas podźwignęło
się i odzyskało część terytoriów utraconych za panowania jego poprzedników. Po
śmierci Antiocha Wielkiego państwo Seleucydów kurczy się i siła jego maleje; nękane
nieustannymi wojnami i powstaniami staje się państwem drugorzędnym.

Antioch nie był „rogiem”, który miałby symbolizować mocarstwo światowe, a o takim
mówi proroctwo Daniela o „małym rogu”.

W proroctwie widzimy jak baran symbolizujący Medo – Persję opisany był jako
„wielki” (Dan. 8,4 BG), a kozioł będący symbolem Grecji urósł „bardzo wielkim” (Dan.
8,8 BG). Jednak moc „małego rogu” była większa niż obie te moce: „... był większy nad
inne rogi” (Dan. 7,20 BG); „... wielce urósł...” (Dan. 8,9 BG).

Antioch powinien być przynajmniej równy poprzednim władcom, a w myśl proroctwa
większy od nich. W rzeczywistości jego państwo było tylko jedną z czterech części
imperium greckiego. A i tam nie miał zbyt wielkich sukcesów i panował tylko przez
krótki czas.

6. W związku z powyższym panowanie Antiocha w żadnym względzie nie może
wypełnić proroctwa z Dan. 8,10-11, które mówi, że „Wielkością swoją sięgał aż do
wojska niebieskiego...” „Wmówił w siebie potęgę, jaką ma książę wojsk...” Proroctwo

- 3 -

dalej mówi, że „... gdy powstanie przeciwko księciu książąt, zostanie zmiażdżony bez
udziału ludzkiej ręki (Dan. 8,25).

Książę książąt to z pewnością Jezus Chrystus - Mesjasz czy Pomazaniec wg innych
rozdziałów Biblii.

Nawet jeżeli założymy, że miało to nastąpić przy pierwszym przyjściu Chrystusa, to z
pewnością nie mógłby to być Antioch, który panował ponad 150 lat przed Chrystusem.

Jednak powyższe założenie nie może dotyczyć tego proroctwa, bowiem zgodnie z
zapewnieniem anioła wypełni się ono „w czasach końca” (Dan. 8,17.19.26).
Wypełnienie jego nie obejmuje jedynie rozdz. 8 Daniela, ale również rozdz. 7, bowiem
oba przedstawiają ten sam temat wzajemnie go uzupełniając i dopełniając.

Proroctwo mówi, że „zostanie zmiażdżony bez udziału ludzkiej ręki” (Dan. 8,25). Tego
nie można w żadnym względzie odnieść do Antiocha, nie ma bowiem najmniejszego
śladu, ani mowy, o cudownym czy tajemniczym jego upadku, bowiem umarł w Tabae
w 163 r. p.n.e.

7. Antioch nie mógł stać się „rogiem”, który zgodnie ze słowami proroctwa „... bardzo
wyrósł ku południowi i ku wschodowi, i ku prześlicznej ziemi” (Dan. 8,9).

Był bowiem władcą, który nie wyróżniał się specjalnymi osiągnięciami wojskowymi w
podboju innych krajów i podporządkowaniu ich swoim rządom. Ponadto nie zawsze
działał z powodzeniem, przez co nie może wypełnić proroctwa z Dan. 8,12: „... a
cokolwiek czynił, to mu się udawało”.

Odnośnie jego panowania „... ku prześlicznej ziemi” (Dan. 8,9), realizowanego
brutalnymi i gwałtownymi środkami, co wywołało „... w Palestynie w r. 167 zbrojne
powstanie, na czele którego stanął sędziwy Matatiasz z rodziny Hasmonejczyków... Dla
uspokojenia ludności zarządzenia, skierowane przeciw kultowi żydowskiemu, zostały
wkrótce cofnięte (165/4), ale raz rozbudzony ruch opozycyjny ludności żydowskiej
wzmagał się tylko w najbliższym czasie, nabierając charakteru narodowego powstania
przeciw obcemu panowaniu... Buntujący się Żydzi znaleźli wkrótce oparcie u Rzymian i
uznani zostali nawet za przyjaciół narodu rzymskiego” („Historia Powszechna”, t. III, s.
275). W wyniku powyższego w roku 141 przed Chrystusem Żydzi otrzymali
niepodległość.

8. Antioch IV Epifanes zwalczał kult Jahwe. Świątynia została sprofanowana przez
ustawienie w niej bóstw pogańskich i odbywanie ceremonii sprzecznych z etyką i wiarą
w Jednego Boga. W ten sposób Antioch realizował plan hellenizacji Żydów i zmuszał
ich pod groźbą tortur i utraty życia do bałwochwalstwa.

Wobec tego Antioch zbezcześcił świątynię i stosownie do swego postępowania może

- 4 -

być uważany za prześladowcę Żydów. Należy jednak podkreślić, że Żydzi mieli więcej
podobnych prześladowców i Antioch wcale nie był pierwszym czy najokrutniejszym z
nich. Wystarczy wspomnieć chociażby Nebukadnesara i równinę Dura (Dan. 3), czy
król Achaszwerosz i spisek Hamana za czasów Estery.

Chociaż Antioch zbezcześcił świątynię, to tak samo postępowali inni władcy.
Chociażby Rzymianie, którzy umieścili w świątyni swoje sztandary, co również było
obrazą. Poza tym czy nie większym nieszczęściem i aktem wystąpienia przeciwko
Żydom było zniszczenie świątyni w 70 r. n.e., gdzie nie pozostał z niej kamień na
kamieniu zgodnie z proroctwem Jezusa (Mat. 24,2).

Tak więc Antioch IV Epifanes choć stanowił moc prześladowczą Żydów, jednak brak
mu jeszcze wielu istotnych specyfikacji proroczych, co przekreśla zakwalifikowanie go
do „małego rogu”.

Jego prześladowania nie trwały „... aż do czasu i dwóch czasów i pół czasu” zgodnie z
przepowiednią Dan. 7,25.

Ponadto w myśl Dan. 8,11: „... odjęta mu została stała codzienna ofiara...” „mały róg”
miał tylko usunąć służbę „codzienną”, czyli służbę w pierwszej części świątyni
starotestamentowej. Antioch – zabroniwszy jakichkolwiek ceremonii świątynnych –
zniósł więcej niż służbę „codzienną”. Zabronił także służby dorocznej. A więc ten
aspekt także nie zgadza się z proroctwem, które mówi tylko o służbie „codziennej”.

Obliczenie 2300 dni jako literalnego okresu zbezczeszczenia świątyni przez Antiocha
(Dan. 8,14) nie da się utrzymać w świetle chronologii, odpowiadającej źródłom
historycznym.

Niektórzy twierdzą, że w proroctwie Dan. 8,14 chodzi o 1150 dni. Dlaczego? Ponieważ
wieczór i poranek rzekomo przedstawia dwie ofiary składane każdego dnia. A zatem
dwie ofiary dziennie dają 2300 „wieczornych i porannych” ofiar złożonych przez pełne
1150 dni. Taki jest komentarz do tego tekstu w Biblii Tysiąclecia wyd. IV.

Czy można przyjąć, że 2300 wieczorów i poranków oznacza 1150 dni?

Istnieją poważne argumenty przeciwko temu poglądowi. Po pierwsze: występuje tutaj
kolejność odwrotna niż w opisie składania ofiar całopalnych, gdzie za każdym razem
poranne są wymienione jako pierwsze (zob. 2 Mojż. 29,39; 4 Mojż. 28,4). Nigdzie nie
ma kolejności „wieczór i ranek”, jak to jest w Dan. 8,14. Kolejność ta nie ma nic
wspólnego z ofiarami. Ma natomiast związek z opisem stworzenia w pierwszym
rozdziale Księgi Genesis (Rodzaju), gdzie określa cały dzień. Gdy Żydzi chcieli określić
oddzielnie dzień lub noc, wymieniali ich liczbę osobno np. „czterdzieści dni i
czterdzieści nocy” (zob. Genesis (1 Mojż.) 7,4.12). Lecz nawet tutaj wyrażenie
„czterdzieści dni i czterdzieści nocy” oznacza czterdzieści pełnych dni, a nie

- 5 -

dwadzieścia.

Przyczyną, dla której niektórzy usiłują zmienić 2300 dni w 1150 dni jest próba
dopasowania króla z dynastii Seleucydów, Antiocha IV Epifanesa, który prześladował
Żydów w drugim stuleciu p.n.e., do opisu „małego rogu” z proroctwa Daniela.

Ale profanowanie świątyni przez Antiocha trwało tylko 1080 dni. Nawet gdyby w
proroctwie chodziło o 1150 dni, brakowałoby w dalszym ciągu siedemdziesięciu dni do
tysiąca stu pięćdziesięciu dni, nie mówiąc już o dwóch tysiącach trzystu!

9. Działania Antiocha nie wskazują na to, że „... prawda została powalona na ziemię...”
(Dan. 8,12).

W tej sprawie także Antioch nie działał z powodzeniem jak mówi dalsza część tego
proroctwa z Dan. 8,12.

Stosowanie wyrafinowanych i niehumanitarnych prześladowań wywołano u Żydów
opór czynny, który przerodził się w tzw. wojny machabejskie. Ten stan rzeczy jednak
jeszcze bardziej zjednoczył Żydów w obronie i gorliwym przestrzeganiu zasad wiary.
Mimo prowadzenia przez Antiocha procesu hellenizacji Żydów, nierzadkie były
dowody bohaterstwa wiary, o których mówią Księgi Machabejskie. Zbrojne powstanie
ludu żydowskiego było konsekwencją tego rodzaju metod rządzenia, które gwałciły
podstawowe prawo każdego człowieka – wolność sumienia. W końcu doszło do
zawarcia pokoju z synem Antiocha IV Epifanesa – Antiochem V Eupatorem (163 - 162
r. p.n.e.).

10. Antioch nie panował do tego czasu, gdy „... postawiono trony i usiadł Sędziwy...”
(Dan. 7,9) i „Królestwo, władza i moc nad wszystkimi królestwami pod całym niebem
będą przekazane ludowi Świętych Najwyższego...” (Dan. 7,27). „Mały róg” miał trwać,
aż do czasu nastania wiecznego Królestwa Bożego, a więc do czasu końca. Następnym
królestwem po „małym rogu” ma być Królestwo Chrystusa. Królestwo w którym
rządził Antioch tj. w jednej z czterech części Grecji, nie zostało zastąpione Królestwem
Bożym, gdyż po nim nastąpiło panowanie Cesarstwa Rzymskiego.

Wobec powyższego rozważania jest więc rzeczą oczywistą, że Antioch nie odpowiada
specyfikacji „małego rogu”. Działalność Antiocha z jego względnymi sukcesami, a
jeszcze większymi niepowodzeniami i upadkiem – jest za mała, aby wypełnić tak
rozbudowany i urozmaicony wizjami o wyjątkowo szerokim zasięgu proroczym obraz

.

www.czasdecyzji.pl

- 6 -