„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Iwona Sosnowska

Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Piotr Sieczka
mgr Marcin Winiarski



Opracowanie redakcyjne:
mgr Iwona Sosnowska



Konsultacja:
dr Jacek Przepiórka









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[02].Z1.02
„Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu monter instrumentów
muzycznych.






















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

6

3. Cele kształcenia

7

4. Przykładowe scenariusze zajęć

8

5. Ćwiczenia

13

5.1. Środki ochrony osobistej

13

5.1.1. Ćwiczenia

13

5.2. Narzędzia do obróbki materiałów stosowanych do produkcji instrumentów

muzycznych

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

5.3. Mechaniczna obróbka drewna

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4. Mechaniczna obróbka wiórowa

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Obrabiarki do obróbki plastycznej

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

5.6. Ocena stanu technicznego obrabiarek

24

5.6.1. Ćwiczenia

24

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

26

7. Literatura

41

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

monter instrumentów muzycznych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazane jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni go przeanalizować
samodzielnie. Należy zauważyć, że treści zawarte w poradniku dla ucznia stanowią
jedynie pewien wstęp do dosyć skomplikowanych zagadnień związanych z obsługą
maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych.

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne odpowiadanie z całą grupą
uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest
korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich
uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie ich wykonywania uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
techniczno dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia,
które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń czytając samodzielnie
zamieszczone w nim stwierdzenia powinien potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie
określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do
tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem
niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

w trakcie nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od
jego postawy, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia.
Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie
w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród
uczniów tak zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania
materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia
wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową
powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy ten ma większe
uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów
teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostki modułowej

731[02].Z1

Techniki wytwarzania elementów

instrumentów muzycznych

731[02].Z1.02

Obsługa maszyn i urządzeń

stosowanych w produkcji

instrumentów muzycznych

731[02].Z1.03

Wykonywanie połączeń kształtowych

731[02].Z1.01

Dobieranie materiałów

konstrukcyjnych

731[02].Z1.04

Wykonywanie połączeń klejonych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

pracować w grupie,

−

dobierać materiały konstrukcyjne,

−

wykonywać pomiary wielkości fizycznych,

−

znać techniki wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

scharakteryzować budowę i zasady działania maszyn stosowanych w procesach wytwarzania
instrumentów muzycznych,

−

sklasyfikować obrabiarki stosowane w procesach wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

sklasyfikować obrabiarki sterowane automatycznie,

−

wyjaśnić różnice między obrabiarkami sterowanymi ręcznie i automatycznie,

−

scharakteryzować proces skrawania,

−

rozróżnić narzędzia skrawające,

−

rozróżnić elementy geometrii ostrza skrawającego,

−

rozróżnić ruchy główne i pomocnicze w procesach obróbki skrawaniem,

−

scharakteryzować parametry geometryczne i technologiczne obróbki skrawaniem,

−

rozróżnić prasy śrubowe i pneumatyczne oraz urządzenia do gięcia drewna,

−

scharakteryzować zasadę procesu gięcia,

−

posłużyć się dokumentacją techniczno-ruchową,

−

wyjaśnić strukturę procesu wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

odczytać karty instrukcji obróbki i montażu,

−

określić zagrożenia występujące podczas obsługi obrabiarek i maszyn stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej,

−

posłużyć się narzędziami traserskimi,

−

posłużyć się ręcznymi narzędziami do obróbki drewna, tworzyw drzewnych, tworzyw sztucznych
i metali,

−

posłużyć się zmechanizowanymi narzędziami do obróbki drewna, tworzyw drzewnych, tworzyw
sztucznych i metali,

−

dobrać narzędzia skrawające,

−

wyposażyć obrabiarki w pomoce warsztatowe zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi na kartach
instrukcji obróbki,

−

zamocować narzędzia skrawające w uchwytach obrabiarek,

−

zamocować przedmiot obrabiany na obrabiarce skrawającej,

−

ustawić parametry obróbki zgodnie z instrukcjami zawartymi w kartach instrukcyjnych,

−

wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia – tokarkach,
frezarkach, wiertarkach, szlifierkach,

−

wykonać operacje technologiczne na prasach śrubowych i pneumatycznych,

−

wykonać operacje technologiczne na urządzeniach do gięcia drewna,

−

wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach specjalnych, stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

wykonać operacje technologiczne na obrabiarkach wyposażonych w systemy sterowania
automatycznego,

−

ocenić jakość wykonanych elementów instrumentów muzycznych,

−

wykonać czynności związane z konserwacją narzędzi i maszyn stosowanych w procesach
wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

określić zagrożenia występujące podczas obsługi maszyn i użytkowania narzędzi stosowanych
w procesach wytwarzania instrumentów muzycznych,

−

zastosować środki ochrony indywidualnej podczas wykonywania prac związanych z obróbką
ręczną i mechaniczną,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska oraz ochrony
przeciwpożarowej podczas obsługi maszyn i urządzeń do produkcji instrumentów muzycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter instrumentów muzycznych 731[02]

Moduł:

Techniki wytwarzania elementów instrumentów
muzycznych 731[02].Z1

Jednostka modułowa:

Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02

Temat: Wykonywanie przeglądu technicznego tokarki uniwersalnej.

Cel ogólny: Wykonywanie czynności związanych z konserwacją maszyny, zgodnie

z wytycznymi zawartymi w DTR.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować wykonywanie przeglądów technicznych,

−

scharakteryzować dokumentację technologiczną przeglądu technicznego,

−

opisać przeznaczenie przyrządów i urządzeń do wykonania przeglądu technicznego,

−

dobrać oprzyrządowanie do wykonania przeglądu technicznego,

−

przygotować obrabiarkę do przeglądu technicznego,

−

ocenić stan techniczny elementów obrabiarki podczas przeglądu,

−

posłużyć się dokumentacją technologiczną przeglądu technicznego,

−

prawidłowo zorganizować stanowisko pracy,

−

opracować plan wykonania przeglądu technicznego,

−

wykonać przegląd techniczny obrabiarek skrawających na przykładzie tokarki
uniwersalnej,

−

zastosować przepisy bhp i ochrony środowiska na stanowisku pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

indywidualna.

Czas: 8 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do pracy grupowej i indywidualnej,

−

plansze i foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

instrukcja i formularze do ćwiczeń,

−

dokumentacja techniczna,

−

narzędzia i przyrządy montażowe do wykonania przeglądu technicznego,

−

obrabiarka skrawająca (zgodnie z dokumentacją),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

narzędzia pomiarowo-kontrolne do wykonania przeglądu technicznego,

−

instrukcje obsługi obrabiarek,

−

poradnik dla ucznia,

−

poradnik mechanika.

Przebieg zajęć:
1. Wstępne czynności organizacyjno-przygotowawcze przed rozpoczęciem zajęć.
2. Instruktaż wstępny

−

poznawanie nowych faktów,

−

systematyzowanie wiedzy.

3. Instruktaż bieżący (grupowy i indywidualny).

−

wykonywanie zadań praktycznych.

4. Instruktaż końcowy

−

utrwalenie wiadomości i umiejętności,

−

sprawdzenie osiągnięć.

Czynności wykonywane przez nauczyciela

Czynności wykonywane przez uczniów

Czynności organizacyjno porządkowe

−

zapoznaje uczniów z tematem, określa cele
zajęć,

−

nawiązuje do wiadomości z zakresu organizacji
i wykonywania przeglądów,

−

przypomina zasady bhp obowiązujące podczas
wykonywania przeglądów.

−

zapoznają się z tematem i celami zajęć,

−

udzielają odpowiedzi na pytania nauczyciela.

Instruktaż wstępny

−

charakteryzuje wykonywanie przeglądów ze
szczególnym uwzględnieniem obrabiarek
skrawających,

−

objaśnia i pokazuje czynności wykonywane
podczas przeglądu technicznego,

−

objaśnia zasady wykonywania przeglądów,

−

omawia zagrożenia występujące podczas
przeglądu technicznego,

−

demonstruje zabiegi wykonywane podczas
przeglądu technicznego,

−

wydaje dokumentację, materiały, narzędzia
i przydziela stanowiska pracy.

−

rozpoznają obrabiarki przygotowane do zajęć,

−

rozpoznają narzędzia i przyrządy do
wykonywania przeglądów technicznych,

−

zapoznają się z instrukcjami obsługi obrabiarek
skrawających,

−

obserwują czynności wykonywane podczas
przeglądu technicznego, zapisują wskazówki
bhp,

−

pobierają materiały i dokumentację,

−

analizują dokumentację technologiczną
przeglądu technicznego,

−

organizują stanowisko pracy zgodnie
z zasadami bhp,

−

sprawdzają stan techniczny sprzętu potrzebnego
do przeglądu technicznego.

Instruktaż bieżący

−

przeprowadza przegląd stanowisk pracy,

−

ocenia: rozmieszczenie narzędzi na stanowisku
pracy, poprawność posługiwania się sprzętem
do przeprowadzenia przeglądu technicznego,
przestrzeganie zasad bhp,

−

udziela niezbędnych instrukcji, koryguje
elementarne błędy.

−

podejmują pracę na przydzielonych
stanowiskach,

−

posługują się narzędziami zgodnie z ich
przeznaczeniem i zachowaniem zasad bhp,

−

dokonują niezbędnych pomiarów, regulacji
i napraw

−

wypełniają dokumentację technologiczną
przeglądu technicznego.

Instruktaż końcowy

−

dokonuje przeglądu prac,

−

komentuje jakość wykonania przeglądu
technicznego,

−

ocenia jakość pracy uczniów.

−

uzupełniają formularze do ćwiczenia,

−

prezentują wykonane prace,

−

formułują i zapisują wnioski z przebiegu
montażu,

−

porządkują stanowiska pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć
Czynności organizacyjno-porządkowe kończące zajęcia

−

sprawdzenie stanu stanowisk,

−

podanie tematu następnych zajęć.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze i wypisz wiadomości na temat wykonywania przeglądów

technicznych tokarek sterowanych numerycznie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

samoocena,

−

pytania kontrolne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Monter instrumentów muzycznych 731[02]

Moduł:

Techniki wytwarzania elementów instrumentów
muzycznych 731[02].Z1

Jednostka modułowa:

Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
instrumentów muzycznych 731[02].Z1.02

Temat: Obróbka mechaniczna drewna – toczenie.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności obsługi maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej

drewna.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać narzędzia i sprzęt do toczenia drewna,

−

zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

zdefiniować pojęcie: obróbka mechaniczna,

−

wymienić rodzaje narzędzi i sprzętu do toczenia drewna,

−

określić kolejność wykonywanych prac związanych z toczeniem drewna,

−

omówić zastosowanie obróbki mechanicznej drewna w budowie instrumentów
muzycznych,

−

wykonać szkic techniczny obrabianego materiału.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda tekstu przewodniego

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 6 godzin lekcyjnych.

Środki dydaktyczne:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości,

−

przybory kreślarskie,

−

gumka,

−

zestaw maszyn i urządzeń do toczenia drewna,

−

materiał do obróbki.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest obróbka skrawaniem okrąglaka, wykorzystywanego do budowy
nóg fortepianowych.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Na czym polega obróbka mechaniczna drewna?
2. Jakie rozróżniamy maszyny i narzędzia do toczenia drewna?
3. Gdzie w budowie instrumentów muzycznych ma zastosowanie toczenie drewna?
4. Czy potrafisz zgromadzić odpowiednie narzędzia do obróbki mechanicznej drewna?

PLANOWANIE
1. Ustal, jaki kształt chcesz osiągnąć przez toczenie okrąglaka.
2. Ustal, jakie wykonasz pomiary okrąglaka w celu wykonania zadania.
3. Zaplanuj kolejność czynności wykonania toczenia okrąglaka.
4. Ustal format kartki papieru i skalę wykonania rysunku.

UZGODNIENIE
1. Omów z nauczycielem wszystkie punkty z fazy planowania.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Dokonaj pomiarów długości i średnicy okrąglaka.
2. Zapisz pomiary w bloku rysunkowym.
3. Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami rysunek szkicowy toczonego

okrąglaka.

4. Sprawdź sprawność działania maszyn i narzędzi do wykonania zadania.
5. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp.
6. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
7. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wykonane pomiary okrąglaka?
2. Czy prawidłowo został wykonany rysunek szkicowy obrabianego elementu?
3. Czy rysunek jest czytelny i estetyczny?
4. Czy wszystkie cechy charakterystyczne (detale) obrabianego okrąglaka zostały

zaznaczone na szkicu?

ANALIZA

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Jakie występują fazy obróbki w obróbce mechanicznej elementów drewnianych

stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas

realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5. ĆWICZENIA

5.1. Środki ochrony osobistej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaje i zastosowanie środków ochrony indywidualnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien odpowiedzieć na następujące pytania:

1) Jakie znasz rodzaje ubiorów i okryć ochronnych? Przy każdym z nich podaj jego

zastosowanie.

2) Na czym polega różnica między odzieżą roboczą a odzieżą ochronną?
3) Jakie znasz rodzaje sprzętu ochrony osobistej? Przy każdym z nich podaj jego

zastosowanie?

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje stanowiskowe,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj poniżej wymienione objaśnienia do znaków graficznych przedstawionych

na rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) podać właściwe objaśnienia do rysunków.

objaśnienia: nakaz stosowania: ochrony oczu, ochrony dróg oddechowych, sprzętu
chroniącego przed upadkiem z wysokości, ochrony słuchu, ochrony twarzy, ochrony
głowy, ochron rąk, ochrony nóg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

a)

b)

c)

d)

e)

f)

g)

a) ………………………… b) ………………………… c)………………………… d) …………………………


e) ………………………… f) ………………………… g) …………………………

Rys. do ćwiczenia 2. Znaki nakazu stosowania środków ochrony indywidualnej

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz ćwiczeniowy,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2. Narzędzia do obróbki ręcznej materiałów stosowanych do

produkcji instrumentów muzycznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi do dłutowania wybierz żłobak i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) wybrać żłobak spośród narzędzi do dłutowania,
3) omówić budowę żłobaka,
4) omówić zastosowanie żłobaka,
5) omówić sposób jego użytkowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do dłutowania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wybierz gładzik z zestawu narzędzi do strugania i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) wybrać gładzik spośród narzędzi do strugania,
3) omówić budowę gładzika,
4) omówić zastosowanie gładzika,
5) omówić sposób użytkowania gładzika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Środki dydaktyczne:

–

zestawy narzędzi i sprzętu do strugania drewna,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wybierz piłę grzbietnicę z zestawu narzędzi do piłowania i scharakteryzuj ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) spośród narzędzi wybrać piłę grzbietnicę,
3) omówić jej budowę,
4) omówić zastosowanie piły grzbietnicy,
5) omówić sposób jej użytkowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Mechaniczna obróbka drewna

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj pilarkę tarczową i zaobserwuj jej działanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się wzdłużnemu i poprzecznemu przecinaniu drewna, które wykona instruktor,
3) przyjrzeć się geometrii ostrzy piły tarczowej,
4) omówić, na czym polega rozwarcie zębów piły i co jest celem tego zabiegu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

pilarka tarczowa,

–

elementy drewniane do przecinania piłą,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Obejrzyj strugarkę i zaobserwuj obróbkę kształtującą element drewniany.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się wyrównywaniu powierzchni elementu drewnianego tak, aby przylegał do

stołów przykładni lub prowadnic obrabiarek,

3) zaobserwować i opisać ustawianie obrabiarki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

strugarka wyrówniarka,

–

elementy drewniane do obróbki,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 3

Obejrzyj frezarkę dolnowrzecionową i zaobserwuj frezowanie na niej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się frezowaniu elementu drewnianego wykonywanemu przez instruktora,
3) przyjrzeć się przygotowaniu obrabiarki do pracy, a szczególnie zamocowaniu frezu,
4) omówić, na czym polega frezowanie i co jest efektem tej obróbki,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

frezarka dolnowrzecionowa,

−

elementy drewniane do frezowania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Obejrzyj kilka rodzajów wierteł i określ, do jakiego sposobu wiercenia maszynowego

przeznaczone jest każde z nich i dlaczego. Wyjaśnij jakimi wiertłami można wykonywać
otwory o przekroju poprzecznym okrągłym i płaskim (zbliżonym do prostokąta), a jakimi
otwory płytkie i głębokie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się planszy przedstawiającej rodzaje wierteł,
3) przyjrzeć się planszy przedstawiającej sposoby maszynowego wiercenia drewna,
4) omówić poszczególne typy wierteł i podać, jakimi wiertłami można wykonywać otwory

o przekroju poprzecznym, okrągłym i płaskim (zbliżonym do prostokąta), a jakimi
otwory płytkie i głębokie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z rodzajami wierteł,

−

plansza ze sposobami maszynowego wiercenia drewna,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj szlifierki taśmowe i tarczowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przyjrzeć się planszy przedstawiającej rodzaje szlifierek,
3) omówić, na czym polega szlifowanie płaskie na szlifierce taśmowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z różnymi rodzajami szlifierek,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Mechaniczna obróbka wiórowa

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj narzędzia do obróbki wiórowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zidentyfikować narzędzia do obróbki wiórowej korzystając z katalogów,
2) odczytać parametry narzędzi,
3) zanotować nazwy i parametry.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw narzędzi do obróbki wiórowej,

−

katalogi,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na podstawie dokumentacji technicznej tokarki kłowej nazwij oznaczone numerami

części występujące w zespole przedstawionym na rysunku.

Rysunek do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się dokumentacją techniczną tokarki kłowej,
2) zidentyfikować zespół wskazany na rysunku,
3) rozpoznać i nazwać części występujące na rysunku oznaczone cyframi 1÷7,
4) uzupełnić odpowiednio tabelę, wpisując nazwy rozpoznanych części,
5) zaprezentować efekty pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz do ćwiczenia,

−

przybory do pisania,

−

dokumentacja techniczna tokarki kłowej,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Obrabiarki do obróbki plastycznej

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj właściwą nazwę obrabiarkom do obróbki plastycznej przedstawionym na

modelach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami obrabiarek do obróbki plastycznej,
2) zapoznać się z przygotowanymi modelami obrabiarek,
3) rozpoznać obrabiarki do obróbki plastycznej, przyporządkować im właściwą nazwę,
4) zaprezentować efekty pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

modele obrabiarek do obróbki plastycznej,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na podstawie dokumentacji technicznej prasy śrubowej przedstawionej na rysunku

nazwij poszczególne części składowe i podzespoły.

Rysunek do ćwiczenia 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową i zasadą działania prasy śrubowej,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną obrabiarki,
3) wyszukać przy pomocy dokumentacji technicznej poszczególne podzespoły,
4) wypisać nazwy wyszukanych zespołów,
5) zaprezentować efekty pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna prasy śrubowej.

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5.6. Ocena stanu technicznego obrabiarek

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź charakterystykę techniczną wskazanego urządzenia lub maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) pracować w grupie 2–3-osobowej,
2) zapoznać się z wykazem wielkości stanowiących charakterystykę techniczną maszyny,
3) pobrać instrukcję i materiały do ćwiczeń od nauczyciela,
4) zapoznać się z instrukcją do ćwiczenia i załączoną dokumentacją techniczno-ruchową

maszyny,

5) wyszukać w dokumentacji i wpisać do tabeli nazwy parametrów i odpowiadające

im wartości,

6) uzupełnić tabelę podając nazwę i przeznaczenie wskazanego urządzenia,
7) zaprezentować pracę,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Nazwa urządzenia ……………………………………………………………….
Przeznaczenie ……………………………………………………………………..

Nazwa parametru

Wartość parametru

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

materiał przygotowany przez nauczyciela,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa wskazanego urządzenia,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na podstawie instrukcji smarowania maszyny określ, w jaki sposób smarowane są jej

poszczególne podzespoły maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) pobrać materiały do ćwiczenia od nauczyciela,
2) zapoznać się z przykładową instrukcją smarowania maszyny lub urządzenia,
3) zapoznać się z zawartością instrukcji,
4) wyszukać w instrukcji i wypisać poszczególne rodzaje elementów konstrukcji maszyny,

które podlegają smarowaniu,

5) dopasować do poszczególnych elementów sposób smarowania, posługując się instrukcją

smarowania,

6) zaprezentować wyniki pracy, uzasadnić wskazane zapisy,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja smarowania maszyny lub urządzenia,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Sporządź wykaz czynności obsługi codziennej dla dowolnie wybranej maszyny lub

urządzenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) pracować w grupie,
2) pobrać materiały do ćwiczenia od nauczyciela,
3) dokonać wyboru maszyny lub urządzenia, dla którego będziesz sporządzał wykaz

czynności obsługi codziennej,

4) wypisać wszystkie czynności obsługi codziennej wykonywane podczas eksploatacji

wybranego urządzenia,

5) zapisać wyniki pracy w formie plakatu,
6) zaprezentować wyniki pracy, przedyskutować w klasie, uzasadnić wskazane zapisy,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusz papieru, format A2,

−

przybory do pisania,

−

tablica do prezentacji plakatów,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

6.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Obsługa maszyn i urządzeń
stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 18, 19, 20, 21, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. b, 5. c, 6. d, 7. b, 8. d, 9. c, 10. d, 11. d,
12 a, 13. a, 14. a, 15. a, 16. c, 17. b, 18. c, 19. c, 20. d, 21. a, 22. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Ustalić przypadki konieczności stosowania
środków ochrony indywidualnej

B

P

c

2 Określić przyczyny zmian w prawie pracy

A

P

b

3

Określić, jaki mechanizm służy do realizacji
ruchu suportu

A

P

a

4

Podać długość wystawienia noża poza
powierzchnię płozy w strugu równiaku

B

P

b

5 Wymienić kolejność użycia strugów

B

P

c

6 Rozpoznać na rysunku rodzaj struga

A

P

d

7

Określić kąt zagłębiania piły przy
przerzynaniu

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8 Rozpoznać na rysunku ośnik

A

P

d

9

Określić czynność wykonywaną przed
rozpoczęciem wiercenia otworu świdrem
ręcznym.

B

P

c

10

Określić do jakiej obróbki drewna służy
frezarka

B

P

d

11

Określić, jakim rodzajem obrabiarki
wykonuje się w drewnie otwory i gniazda
o przekroju poprzecznym okrągłym

B

P

d

12

Określić, do jakiej obróbki drewna służy
pilarka taśmowa

B

P

a

13

Określić, jakim rodzajem obrabiarki
wykonuje się dzielenie tarcicy na elementy
surowe

B

P

a

14

Rozróżnić narzędzia do wykonywania
gwintów

A

P

a

15 Rozróżnić rodzaje obrabiarek

A

P

a

16 Określić zakres codziennej obsługi maszyn

B

P

c

17

Rozróżnić dokumenty technologiczne
napraw

B

P

b

18

Dobrać i zmierzyć kąt zaostrzenia noża
struga przy ostrzeniu na toczaku

C

PP

c

19

Podać czynność wykonywaną przy ręcznym
wierceniu otworów przelotowych
w elementach o grubości większej niż 30mm

C

PP

c

20

Ustalić o czym decyduje ilość noży
w strugarce

D

PP

d

21

Ustalić maksymalną grubość warstwy
zbieranej strugarką wyrówniarką

C

PP

a

22

Ustalić termin obsługi technicznej okresowej
maszyny

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to pytań
o numerach od 18 do 22).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Środki ochrony indywidualnej stosujemy

a) podczas wykonywaniu każdej pracy.
b) gdy pracownik zgłosi taką potrzebę.
c) kiedy nie ma możliwości zmniejszenia narażenia na czynniki niebezpieczne.
d) kiedy ich używanie przez pracownika podczas pracy nie jest uciążliwe.

2. Zmiany w polskim prawie pracy są spowodowane

a) zmianą kadencji Sejmu.
b) dostosowaniem do zmieniającej się sytuacji gospodarczo-politycznej oraz do prawa

Unii Europejskiej.

c) wymogami, jakie stawia kodeks pracy.
d) dostosowaniem prawa pracy do prawa Unii Europejskiej.

3. Mechanizm stosowany w tokarkach kłowych do realizacji ruchu suportu to mechanizm

a) śrubowy.
b) maltański.
c) korbowy.
d) dźwigniowy.

4. W strugu równiaku wystawienie noża poza powierzchnię płozy wynosi

a) powyżej 3 mm.
b) 0,1÷0,25 mm.
c) 0,5÷2 mm.
d) 2÷3 mm.

5. Dobierz strugi w kolejności ich użycia

a) równiak, gładzik zdzierak.
b) równiak, zdzierak, gładzik.
c) zdzierak, równiak, gładzik.
d) spust, równiak, gładzik.

6. Rysunek przedstawia strug o nazwie

a) równiak.
b) stalowy.
c) zdzierak.
d) spust.

7. Przy przerzynaniu piłę należy zagłębiać pod kątem

a) około 10

o

.

b) około 20

o

.

c) około 45

o

.

d) około 60

o

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

8. Rysunek przedstawia

a) zdzierak.
b) topór.
c) równiak.
d) ośnik.

9. Przed rozpoczęciem wiercenia otworu świdrem ręcznym, należy

a) wypalić w elemencie otwór o średnicy mniejszej niż docelowy.
b) trzymając element jedną ręką, drugą trzymać świder.
c) zamocować element w strugnicy.
d) zamocować świder w strugnicy.

10. Frezarka służy do

a) piłowania drewna.
b) ociosywania drewna.
c) przycinania elementów drewnianych.
d) wybierania wąskich podłużnych gniazd.

11. Otwory i gniazda o przekroju poprzecznym okrągłym wykonuje się

a) pilarkami.
b) frezarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.

12. Pilarki taśmowe służą do

a) przecierania kłód.
b) szlifowania drewna.
c) przecinania łat listew i opołów.
d) przecinania poprzecznego desek.

13. Dzielenie tarcicy na elementy surowe wykonuje się

a) pilarkami.
b) dłutarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.

14. Na rysunku przedstawiono

a) frezarkę wspornikową poziomą.
b) tokarkę karuzelową.
c) tokarkę pociągową kłową.
d) wiertarkę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

15. W przedstawionym na rysunku koniku cyfrą 5 oznaczono

a) zacisk tulei konika.
b) kieł.
c) korpus konika.
d) tuleje.

16. Codzienna obsługa maszyn nie obejmuje sprawdzenia

a) czystości maszyn.
b) działania mechanizmów jezdnych.
c) pomiaru bicia wrzeciona.
d) stanu osłon ochronnych.

17. Wyniki badań maszyny po naprawie głównej należy zapisać w karcie

a) technologicznej naprawy.
b) pomiarów, prób i badań.
c) technologicznej montażu.
d) technologicznej regeneracji.

18.Ostrzenie noża struga wykonuje się na toczaku w taki sposób, aby kąt zaostrzenia wynosił

a) około 15

o

.

b) około 60

o

.

c) około 30

o

.

d) około 45

o

.

19. Przy ręcznym wierceniu otworów przelotowych w elementach o grubości większej niż

30 mm
a) wiercimy bez trasowania.
b) trasujemy otwór z jednej strony.
c) trasujemy otwór z dwóch stron.
d) robimy gniazdo dłutem do połowy grubości elementu.

20. Ilość noży w strugarce decyduje o

a) grubości deski.
b) budowie strugarki.
c) szybkości strugania.
d) jakości otrzymanej powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

21. Maksymalna grubość warstwy zbieranej strugarką wyrówniarką to

a) 5 mm.
b) 10 mm.
c) 15 mm.
d) 20 mm.

22. Obsługę techniczną okresową maszyny wykonuje się

a) co tydzień.
b) co dwa dni.
c) po awarii technicznej maszyny.
d) po przepracowaniu określonej przez producenta liczbie godzin.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów
muzycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Obsługa maszyn i urządzeń
stosowanych w produkcji instrumentów muzycznych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10,11, 12,13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a, 6. b, 7. d, 8. b, 9. a, 10. c, 11. c,
12. a, 13. a, 14. d, 15. d, 16. b, 17. a, 18. c, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Nazwać szczelinę w materiale wyciętą przez
piłę w czasie jej pracy

A

P

d

2

Nazwać drewno skrawane i usuwane przez piłę
ze szczeliny

A

P

c

3

Ustalić kąt skrawania piły przeznaczonej do
piłowania podłużnego

B

P

c

4

Określić zastosowanie piły płatnicy

B

P

b

5

Zdefiniować pojęcie brzeszczotu

A

P

a

6

Wymienić element pomocny podczas
przerzynania deski pod kątem

B

P

b

7

Wyjaśnić, w jaki sposób należy dobrać rodzaj
struga aby prawidłowo przebiegało struganie

B

P

d

8

Wyjaśnić cel dłutowania

B

P

b

9

Określić przeznaczenie strugnicy stolarskiej

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

10

Wyjaśnić, w jaki sposób wywiercić gniazdo o
odpowiedniej głębokości

B

P

c

11

Określić, jaka może być największa szczelina
między krawędzią tnącą noża strugarki
a nakładkami stołu

A

P

c

12

Określić, po której stronie obrabianego
elementu ma być wykonana powierzchnia
bazowa

B

P

a

13

Określić, kierunek obrabiania elementu
w stosunku do kierunku włókien

B

P

a

14 Zdefiniować pojęcie frezu

A

P

d

15 Określić, co decyduje o głębokości frezowania

B

P

d

16

Dobrać obrabiarkę do obróbki gniazda
o przekroju prostokątnym

D

PP

b

17

Wskazać i scharakteryzować metody
zapobiegania odłupywaniu się drewna przy
dłutowaniu dłutarką łańcuszkową

C

PP

a

18

Wskazać i scharakteryzować elementy
poddawane obróbce na szlifierce taśmowej

C

PP

c

19 Dobrać szlifierkę do obróbki brył

C

PP

c

20

Zidentyfikować i scharakteryzować wiertła
stosowane w praktyce stolarskiej

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szczelina w materiale wycięta przez piłę w czasie jej pracy to

a) wypiłowanie.
b) rozpiłowanie.
c) kłoda.
d) rzaz.

2. Drewno skrawane i usuwane przez piłę ze szczeliny to

a) trociny.
b) tarcica.
c) wióry.
d) wręby.

3. Do piłowania podłużnego służą piły o kącie skrawania mniejszym od

a) 110

º.

b) 100

º.

c) 90

º.

d) 80

º.

4. Piła płatnica służy do

a) wyrzynania zarysów krzywoliniowych.
b) piłowania mniejszych elementów.
c) nacinania małych elementów.
d) wyrzynania otworów.

5. Brzeszczot to

a) uzębiona taśma stalowa.
b) rękojeść.
c) oprawa.
d) dłuto.

6. Podczas przerzynania deski pod kątem, wygodnie jest posłużyć się

a) skrzynką na narzędzia.
b) skrzynką uciosową.
c) wyznacznikiem.
d) kątownikiem.

7. Aby struganie przebiegało prawidłowo, należy dobrać rodzaj struga w zależności od

a) rodzaju elementu drewnianego.
b) szerokości elementu.
c) grubości elementu.
d) rodzaju strugania.

8. Celem dłutowania jest wyrobienie w drewnie za pomocą dłut

a) połączeń.
b) gniazd i bruzd.
c) otworów na śruby.
d) otworów na kołki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

9. Strugnica stolarska służy do

a) zamocowania obrabianego elementu.
b) dłutowania gniazd w elemencie.
c) zaostrzania końca pali.
d) strugania elementu.

10. Aby wywiercić gniazdo o odpowiedniej głębokości należy

a) użyć wiertła odpowiedniej długości.
b) sprawdzać głębokość wiercenia.
c) nałożyć na wiertło ogranicznik.
d) nabrać wprawy.

11. Szczelina między krawędzią tnącą noża strugarki a nakładkami stołu nie powinna być

większa niż
a) 7 mm.
b) 5 mm.
c) 3 mm.
d) 2 mm.

12. Przy struganiu, pierwsza powierzchnia bazowa powinna być wykonana

a) po stronie wklęsłej elementu.
b) po stronie wybrzuszonej elementu.
c) na węższej płaszczyźnie elementu.
d) na szerszej płaszczyźnie elementu.

13. Drewno obrabia się zawsze

a) wzdłuż włókien.
b) w poprzek włókien.
c) po węższej stronie elementu.
d) po szerszej stronie elementu.

14. Frez jest to

a) tarcza stalowa z nożem.
b) walec metalowy z nożem.
c) nóż zamocowany na stałe na tarczy lub walcu metalowym.
d) zbiór kilku lub kilkunastu noży zamocowanych na stałe na tarczy lub walcu

metalowym.

15. O głębokości frezowania decyduje

a) ostrze frezu.
b) rodzaj frezu.
c) wysokość ustawienia narzędzia nad stołem frezarki.
d) wysokość wystawania ostrzy frezów poza płaszczyznę przykładni

16. Gniazda o przekroju prostokątnym wykonuje się

a) pilarkami.
b) dłutarkami.
c) strugarkami.
d) wiertarkami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

17. Odłupywaniu się drewna przy wychodzeniu łańcuszka z drewna zapobiegamy przez

a) stosowanie klina dociskowego.
b) stosowanie odpowiedniego łańcuszka.
c) szybkie wyciągnięcie łańcuszka z gniazda.
d) powolne wyciągnięcie łańcuszka z gniazda.

18. Szlifierką taśmową szlifujemy elementy

a) krzywoliniowe.
b) profilowane.
c) płaskie.
d) gładkie.

19. Bryły szlifujemy szlifierką

a) jednowalcową.
b) walcową.
c) tarczową.
d) taśmową.

20. W praktyce stolarskiej najczęściej stosuje się wiertła

a) kręte.
b) śrubowe.
c) łyżkowe.
d) środkowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji instrumentów
muzycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

7. LITERATURA

1. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 1998
2. Kiecoń B.: Kuźnictwo, WSiP, Warszawa 1991
3. Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 2004

4. Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
5. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych. WSiP,

Warszawa 1999

6. Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. Wyd. XII. WSIP, Warszawa 1997
7. Olczak S., Jędrejek W., Wiater W.: Roboty ciesielskie, stolarskie i dekarskie. Poradnik

cieśli wiejskiego. Arkady, Warszawa 1961

8. Prządka W., Szczuka J.: Stolarstwo cz.2. WSiP, Warszawa 1997

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000