KREW I JEJ SKŁADNIKI
ZASTOSOWANIE W LECZNICTWIE
lek med. M.Łuczywo-Rudy
RCKiK Wrocław
Rodzaje donacji
• KPK - 1 j. = 450 ml krwi pełnej
• Plazmafereza automatyczna – 600-660 ml osocza
• Trombafereza:
UKKP 3-8 x 10
11
krwinek płytkowych
• Leukafereza:
KG nie mniej niż 1,2 x10
10
granulocytów
• Erytrofereza podwójna - 2 j KKCz lub 2 j UKKCz
Warunki przchowywania
• KKCz, UKKCz, PKKCz, KPR, NKKCz
temp. od +2 do +6 st.C
• UKKP, PUKKP, NUKKP
temp. od +20 do +24 st.C
stałe łagodne mieszanie
• FFP
temp. poniżej -25 st.C
termin ważności :
• 36 miesiące – FFP karencjonowane
• 24 miesiące - FFP po inaktywacji patogenów
Warunki transportu
• Koncentraty krwinek czerwonych (KPR)
od +2 stopni C do + 10 stopni C
• Koncentraty krwinek płytkowych
od + 20 stopni C do + 24 stopni C
• FFP
W stanie zamrożenia (mroźnia , wkłady, suchy lód)
w temp. co najmniej -18
o
C
Płyny konserwujące
CPD, CPDA-1, ACD-A….
• zapobiegają krzepnięciu-cytrynian sodu
• podtrzymują żywotność i funkcję
składników krwi
• powstrzymują zmiany fizyczne powodujące
zniszczenie składników krwi
• ograniczają proces namnażania ew.bakterii
Roztwory wzbogacające
dla krwinek czerwonych
ADSOL, AS-2, SAGM…
(
chlorek sodowy, adenina, glukoza, mannitol)
(cytrynian trójsodowy, mannitol, dwuwodorofosforan sodowy lub guanozyna)
•
Podtrzymują żywotność erytrocytów
po usunięciu osocza.
• Objętość dodawanych roztworów waha się
od 80 do 110 ml.
•
termin ważności KKCz /RW 42 dni
w temp.od +2 st.C do +6 st.C w układzie zamkniętym
Roztwory wzbogacające
dla krwinek płytkowych
• SSP, PASII T.W 5 dni
• SSP+, PAS III , COMPOSOL-PS
T.W 7 dni
(konieczna kontrola bakteriologiczna)
Chlorek sodowy, magnezowy, cytrynian i fosforan sodowy, octan sodowy
i glukonian sodowy
Dostarczenie związków odżywczych i tlenu
Ochrona przed spontaniczną aktywacją
Buforowanie w celu zabezpieczenia przed zakwaszeniem
Trombocyty zawieszone są w mieszaninie
osocza dawców i roztworu wzbogacajacego
Koncentrat krwinek czerwonych
• CPD + r. wzbogacający 42 dni Ht 50-70%
• Produkcja: z krwi pełnej lub met. aferezy
Wskazania:
• przewlekłe niedokrwistości, gdy leczenie przyczynowe i
farmakologiczne jest nieskuteczne
• stany zagrożenia życia
• szybkie przygotowanie do zabiegu, porodu, chemio- lub
radio-terapii
• OBOWIĄZUJE PRÓBA ZGODNOŚCI
KKCz wskazania
• Zazwyczaj pacjentom nie należy wykonywać
przetoczenia powyżej poziomu hemoglobiny
10g/dl.
• Zdecydowanym
wskazaniem
do przetoczenia jest
poziom
poniżej 6,5g/dl.
• Przetoczenie jest konieczne przy wartościach
5g/dl.
• Każda jednostka przetoczonego KKCz powinna
podnieść poziom hemoglobiny o 1 do 1,5 g/dl, a
hematokryt o 3 do 5 procent u pacjenta o
przeciętnej wadze.
• Jeśli pacjent krwawi lub występują u niego dodatkowe
czynniki powodujące zużywanie krwi, takie jak gorączka
lub infekcja, odpowiedź będzie inna.
KKCZ bez kożuszka
leukocytarno-płytkowego
• obniża ryzyko wystąpienia poprzetoczeniowych
odczynów u biorców i wytworzenia
mikroagregatów w trakcie przechowywania
• nie zapobiega immunizacji antygenami
leukocytarno-płytkowymi
• 1,2 x 10
9
liczba leukocytów w 1 jednostce
UKKCz =
filtrowany = liczba leukocytów <1log6
• Zapobiega uczuleniom antygenami lekocytarno-
płytkowymi(HLA)
• ogranicza ryzyko wystąpienia niehemolitycznych reakcji
poprzetoczeniowych
• ogranicza ryzyko alloimmunizacji i oporności na płytki
• ogranicza ryzyko przeniesienie patogenów (CMV, HTLV,
EBV,… Yersinia enterocolitica, Trypanosoma cruzi,
Leishmania donovani, Toksoplasma gondii)
• ↓ immunomodulacji
• zmniejsza ryzyko wystąpienia TA-GVHD
UKKCz=
filtrowany=
liczba leuk:<1log6
•
(
KKCz 5 dni)
Zawiera mniej niż 1x10
6
leukocytów w 1 jednostce
• Powoduje pewne straty erytrocytów około 15%
T.W :
• układ otwarty 8 godz.
• układ zamknięty bez zmian- 42 dni
UKKCz cd
• Filtrowanie należy stosować u :
• płodów i noworodków
• u chorych z p/ciałami anty HLA
• u potencjalnych wielokrotnych biorców w celu
zabezpieczenia przed immunizacją antygenami
HLA
• u chorych ,których należy zabezpieczyć przed
zakażeniem CMV -po usunięciu śledziony,
noworodki, chemioterapia, niedobory odporności
PKKCz-
przemywany 0,9% NaCl
(KKCz do 14 dni)
• Ht 65-70%
• TW: układ otwarty 8 godz.
• powoduje straty erytrocytów
• wskazania: u chorych
uczulonych na białka osocza ( IgA)
z objawami ostrych reakcji alergicznych
NKKCz napromieniowany
(KKCz
do 14 dni)
• Promienie gamma 25 Gy
• zapobiega wystąpieniu TA-GVHD
• TW 28 dni od daty pobrania
• WSKAZANIA
:
immunosupresja , wrodzone i nabyte niedobory
immunologiczne, przetoczenia wewnątrzmaciczne,
noworodki o niskiej masie urodzeniowej, przetaczanie składników
dobieranych w HLA, pokrewieństwo I i II stopnia z biorcą krwi
transfuzja : dopłodowa 8 h , wymienna (24h),
uzupełniająca (48 h)
Płody i noworodki
• Transfuzja dopłodowa UKKCz do 5 dni
HTK 0,7 – 0,85 układ otwarty 0,9 % Nacl
TW 8 godz. od napromieniowania
• KPR(
rekonstytuowana)
do transfuzji wymiennej :
HTK 0,4- 0,5 V= c.c x 85 ml/kg x 2
•
UKKCz( do 5 dni) + FFP
po karencji , po inaktywacji
•
TW układ zamknięty
•
24 godz. od napromieniowania
Noworodki c.d.
• Dla wcześniaka z niską wagą urodzeniową oraz
noworodka po transfuzji dopłodowej :
NUKKCz (filtrowany do 5 dni
i przetoczony do 14 dni od pobrania krwi
oraz 48 h od napromieniowania)
• Dla dzieci od 4 miesiąca życia
KKCz i KKP nie muszą być napromieniane
• Porcje pediatryczne
: KKCz-50 ml, FFP – 100 ml
Ubogoleukocytarny =
liczba leuk:<1log6
Koncentrat Krwinek Płytkowych
• Zgodny w zakresie ABO i Rh
(
dobierany w układzie HLA )
• próba zgodności w układzie
czerwonokrwinkowym nie obowiązuje
• metody produkcji UKKP:
-z krwi pełnej KKP zlewany i filtrowany
-z aferezy filtrowany
TW: 5 dni-pojemniki oddychające
(alert bakteriologiczny- do 7 dni)
UKKP
Krwinki płytkowe mogą być przechowywane
w jednoimiennym osoczu
lub
w mieszaninie osocza i odpowiedniego
roztworu wzbogacającego
(
zapobiega aktywacji płytek, obniża agregację płytek, dostarcza energii,
obniża poziom wytwarzania mleczanów, utrzymuje prawidłowy poziom pH)
np. SSP+ ( PAS III )
w ilości około 250 ml
UKKP wskazania
•
skaza małopłytkowa ,krwawienie na tle
niedoboru lub złej jakości płytek
•
profilaktycznie np. w trakcie chemioterapii
(poziom mniej niż 10 tys/1mm
3)
• operacje - poziom płytek min. 50tys/1mm
3
•
splenektomia ITP -podajemy po podwiązaniu
naczyń śledzionowych
• Wskaźnikiem skuteczności terapii jest stan
kliniczny, a nie poziom płytek
UKKP wskazania
1.CZĘSTE – MAŁOPŁYTKOWOŚCI
1.
Leczenie krwawień
•
Zapobieganie spontanicznym krwawieniom
•
Osłona zabiegów inwazyjnych
2. RZADKIE – TROMBOCYTOPATIE
•
Choroba von Willebranda
•
Defekty wrodzone płytek
•
Defekty nabyte płytek (np. aspiryna)
•
Zabiegi kardiochirurgiczne
•
Mocznica
UKKP
• 1 jednostka KKP zawiera w około 50ml osocza
nie mniej niż 0, 6 x 10
11
płytek
• 1 jednostka KKP powinna powodować wzrost
liczby płytek o około 6 x10
9
/L, u chorego
o powierzchni ciała 1,8 m
2
,
jeżeli nie występują: krwawienie,
DIC, infekcja z gorączką, hypersplenizm,
allo- lub auto- immunizacja
(p/ciała płytkowe,,HLA)
UKKP cd
• Jednorazowo przetacza się:
• osobie dorosłej 4-6 jednostek
• dzieciom 1 j./ 10 kg c.c.
• 1 op. UKKP z aferezy
•
odpowiada 4-5 j.UKKP zlewanego
•
zawiera średnio 3x 10
11
płytek w
•
ok. 250-300 ml osocza
UKKP cd
• PUKKP -przemywany 0,9%NaCl
T.W. układ otwarty 2 godz.
RUKKP- rekonstytuowany
(
zawieszony w osoczu zgodnym grupowo z biorcą)
T.W. układ otwarty 6 godzin
• NUKKP - T.W. - bez zmian
FFP osocze świeżo mrożone
• 1 j.ok. 200ml
• przetacza się od 12 do 15 ml /1 kg c.c
• próba zgodności nie obowiązuje,
• przetaczanie zgodne w układzie ABO
• rozmrażamy w urządzeniu do tego
przeznaczonym- w temp. 37 st.C
• Po karencji lub po inaktywacji patogenów
FFP wskazania
• Wskazania kliniczne do stosowania
osocza świeżo mrożonego są bardzo
ograniczone.
• Przetoczenie osocza świeżo
mrożonego może wywołać dokładnie
takie same działania niepożądane, jak
innych składników krwi.
FFP wskazania
• niedobór takiego czynnika krzepnięcia, dla
którego niedostępny jest „bezpieczny”
koncentrat tego czynnika otrzymywany na
drodze przemysłowej
•
TTP – w czasie zabiegu leczniczej
plazmaferezy
(u dzieci – zabieg plazmaferezy w
zespole wątrobowo – mocznicowym).
Karencjonowanie FFP
• Przechowywanie w stanie zamrożenia
przez co najmniej 16 tygodni, i następnie
po upływie tego czasu ponowne wykonanie
obowiązujących badań u dawcy.
• Ponownie ujemne wyniki badań pozwalają
na zakwalifikowanie FFP do wydania
Fotoinaktywacja patogenów
• Fotoinaktywacja polega na działaniu
czynnika fotouczulającego,
pod którego wpływem inny składnik
biologicznego systemu reaguje na światło.
• Błękit metylenowy (lub toluidynowy)
FFP i KKP
• Psolareny (chlorowodorek amotosalenu)
FFP i KKP
• Ryboflawina
FFP i KKP
Inaktywacja błękitem metylenowym dotyczy
wirusów otoczkowych i bezotoczkowych
Fotoinaktywacja
z błękitem metylenowym
( obniżenie stężenia niektórych białek)
• Pojedyncze jednostki osocza
• Filtrowanie osocza w celu usunięcia ewentualnych
leukocytów
• Dodanie błękitu metylenowego do osocza
• Naświetlanie światłem widzialnym
o dł. 620-670 nm
• Pobudzenie błękitu metylenowego, penetracja
lipidowej otoczki i połączenie się z guaniną
w cząsteczce kwasu nukleinowego
• Ponowne filtrowanie w celu usunięcia barwnika
Krioprecypitat
• Uzyskany z karencjonowanego FFP
• Zawiera w 1 j: 0,25 g fibrynogenu,
80-100 j cz. VIII + cz. vW,
cz. XIII, fibronektynę
• przetaczanie zgodne w układzie ABO
• 1j – ok. 20-30 ml
• Transfuzja 1j. na 10-15 kg
• TW: 36 miesięcy od daty pobrania osocza
Krioprecypitat -wskazania
• Hemofilia A*
• Choroba von Willebranda*
*(
w przypadku braku osoczowych czynników krzepnięcia)
• Niedobór i zmiany jakościowe fibrynogenu
• DIC
• Warunkowo-transfuzje masywne
Schemat przetaczania krwinek
pozbawionych osocza
•
O
•
•
A
B
•
AB
Schemat przetaczania osocza
•
O
•
•
A B
•
AB