Konsumenci  żywności  mogą  być  zdziwieni  dowiadując  się,  jak  wiele  substancji  może 

potencjalnie  dostać  się  do  naszego  organizmu  podczas  jedzenia  surowych  owoców  i 

warzyw.  Jednak  najnowszy  raport  Komisji  Europejskiej,  dotyczący  stosowania 

pestycydów  w  uprawie  roślin,  powinien  uśmierzyć obawy osób, które wysoko oceniają 

walory  zdrowotne świeżych  produktów  rolnych.  W  Unii  Europejskiej  sprawdza  się  na 

bieżąco istniejące wymogi dotyczące stosowania środków chemicznych w ochronie roślin 

celem  zagwarantowania, że  uprawy  prowadzone  zgodnie  z  ustalonymi  przepisami  nie 

stanowią zagrożenia dla konsumenta. 

  
Konsumenci  nie  powinni  obawiać  się   spożywania  żywności,  w  produkcji  której  stosowane  były 
pestycydy.  Według 

raportu ­  z  programów  monitorują cych  ­  przeprowadzonych  w  krajach  Unii 

Europejskiej  w  2001  roku,  wię kszość  produktów  konsumpcyjnych,  w  których  uprawie  stosowane  były 
pestycydy  (owoce,  warzywa,  produkty  zbożowe  oraz żywność pochodzenia zwierzę cego i roślinnego), 
nie  zawierała  pozostałości  środków  ochrony  roślin  w  stężeniach  szkodliwych  dla  zdrowia.  Mówią c 

bardziej  precyzyjnie,  96%  reprezentacyjnych  próbek  żywności,  przebadanych  przez  władze  krajowe  oraz  Europejskie  Biuro  ds. 
Żywności  i  Weterynarii,  albo  w  ogóle  nie  zawierało  żadnych  wykrywalnych  poziomów pozostałości pestycydów, albo zawierały je w tak 
minimalnej ilości, że nie stanowiły  one żadnego ryzyka zagrożenia zdrowia. 
  
Ustawodawstwo  europejskie  dotyczą ce  środków  ochrony  roślin  dokładnie  reguluje  kwestie  dotyczą ce  tego,  które  pestycydy, środki 
owadobójcze,  grzybobójcze,  itd.  mogą   być  stosowane  i  w  jaki  sposób  w  produkcji żywności.  Już  w  1991  roku  Unia  Europejska 
zadecydowała,  że  ocenie  zostaną   poddane  wszystkie środki  ochrony  roślin  stosowane  w  Państwach  Członkowskich i w zależności  od 
uzyskanych wyników  analiz środki nie spełniają ce wymogów  prawa żywnościowego zostaną  wycofane z rynku europejskiego. 
Opracowano  również  unijne  zarzą dzenia  określają ce  najwyższe  dopuszczalne  stężenia  pozostałości  środków  ochrony  roślin  w 
owocach,  warzywach,  produktach  zbożowych  oraz  w żywności  pochodzenia  zwierzę cego  i  roślinnego.  Są   one  definiowane  jako,  tzw. 
"maksymalne  dopuszczalne  poziomy  pozostałości  ­  MRLP" i ustalane w oparciu o ocenę  poszczególnych punktów krytycznych dobrej 
praktyki  rolniczej  oraz średnich  wyników  pozostałości  pestycydu  w  badaniach  kontrolnych.  Jak  się  okazuje, wartości  dopuszczalnego 
stężenia  są   o  wiele  bardziej  restrykcyjne  niż  wyznaczone  przez  naukowców  granice  toksyczności  dla  poszczególnych  pestycydów.  W 
celu  zagwarantowania, że  ustalone  zgodnie  z  prawem  bezpieczne  poziomy  pozostałości  pestycydów  są  ściśle  przestrzegane,  Unia 
Europejska prowadzi skrupulatne programy monitorują ce i rejestrują ce. 
  
Obecnie  Komisja  Europejska  proponuje  uaktualnić  akty  prawne  odnoszą ce  się   do  stosowania środków  ochrony  roślin  w  Unii 
Europejskiej.  Realizację   programu  ocen  wszystkich  substancji  stosowanych  w  ochronie  roślin  rozpoczę to  w  1991  roku.  Termin 
zakończenia  prac  wyznaczono  wówczas  na  rok  2003.  Po  upływie  tego  terminu  substancje,  które  nie  zostały  dopuszczone  do 
stosowania  w  ochronnie  roślin,  nie  powinny  pozostawać  na  rynku.  Jednak  planu  tego  nie  udało  się   zrealizować  w  wyznaczonym 
czasie.  Dlatego  Komisja  Europejska  zaproponowała,  aby  ostateczny  termin  programu  oceny  w/w  substancji  przesunąć na rok 2008. 
Ponadto  zaproponowano,  aby  w  przypadku  substancji,  dla  których  wydanie  decyzji  zezwalają cej  bą dź  wycofują cej z obrotu nie budzi 
żadnych  wą tpliwości,  wprowadzić  tzw.  przyspieszoną   procedurę   postę powania.  W  proces  kontroli  przeprowadzania  oceny  ryzyka  oraz 
wprowadzenie  działa ń  doradczych  został  zaangażowany  w  ostatnich  latach  również  Europejski  Urzą d  ds.  Bezpieczeństwa  Żywności. 
Komisja ocenia również nowe substancje, które wprowadzono na rynek po wejściu  w życie przepisów z 1991 roku. 
  
Dotychczas  władze  krajowe  miały  prawo  ustalać  maksymalne  poziomy  pozostałości  pestycydów  bę dą cych  w  obrocie  handlowym  na 
terenie  danego  kraju.  Ale  powstałe  w  ten  sposób  rozbieżności  w  prawodawstwie żywnościowym  spowodowały  utrudnienia  w  handlu. 
Produkty  wytwarzane  w  jednym  z  krajów  Unii  Europejskiej  nie  mogły  być  sprzedawane  w  innych  krajach,  w  których  obowią zywały 
bardziej  restrykcyjne  przepisy.  Taka  polityka  jest  sprzeczna  z  ideą   wspólnego  rynku  europejskiego,  na  którym  istnieje  swobodny 
przepływ towarów pomię dzy krajami członkowskimi. 
  
W zwią zku z powyższym Komisja Europejska zaproponowała, że jeżeli na szczeblu europejskim nie zostały oszacowane maksymalne 
poziomy  pozostałości  pestycydów  w  środkach  spożywczych,  to  ich  stężenie  nie  powinno  przekraczać  0,01  mg/kg  produktu.  Gdy 
naukowa  ocena  wszystkich  pestycydów  zostanie  zakończona,  Unia  Europejska  opublikuje  w  odrę bnym  tekście  legislacyjnym 
wszystkie dozwolone poziomy pozostałości substancji chemicznych stosowanych w ochronie roślin. 
Jeżeli  środki  chemiczne  chronią ce  rośliny  przed  chorobami  i  pasożytami  bę dą   w  uprawach  stosowane  rozważnie  i  zgodnie  z 
przepisami, bez obaw możemy się gać po zdrowe i ładnie wyglą dają ce owoce i warzywa. 
  

FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 11/2003 

"Zdrowe rośliny" = "Zdrowa żywność"

www.eufic.org