Bibliografie literackie

oprac. Aneta Drabek

Bibliografia literatury polskiej

„Nowy Korbut”

Skąd taki dziwny tytuł?

Wzorem Bibliografii literatury polskiej „Nowy

Korbut” było dzieło Gabriela Korbuta:

„Literatura polska. Książka podręczna

informacyjna dla studiujących naukowo

dzieje rozwoju piśmiennictwa polskiego”.

Pierwsze 3-tomowe wydanie obejmowało

literaturę od początków do powstania

styczniowego i ukazało się w l. 1917-1921,

drugie rozszerzone do 4 tomów i

uwzględniające literaturę do 1914 r. – w

latach 1929-1931.

Literatura polska… G. Korbuta

Korbut pragnął stworzyć podstawy do badań

nad literaturą rozumianą jako część zjawisk

społecznych.

Dobór haseł był bardzo szeroki (nie tylko

pisarze uznani, ale też drugorzędni).

Nieliczne hasła rzeczowe dotyczyły zjawisk

literackich (np. „Cyganeria warszawska”)

jak i ogólnokulturowych (np. „Początki

drukarstwa w Polsce”).

Literatura polska… G. Korbuta

T. 1: X-XVII w.
T. 2: XVIII-1820
T. 3: 1820-1863
T. 4: 1864-1914

Hasło osobowe składało się z 3 części:

życiorysu, bibliografii podmiotowej

oraz bibliografii przedmiotowej.

Literatura polska… G. Korbuta

Bibliografia podmiotowa, ułożona najczęściej

chronologicznie (czasem zagadnieniowo-

chronologicznie) lub wg gatunków

uprawianej przez pisarza twórczości

zawiera: pierwsze wydania osobne dzieł i

niektóre następne, większe utwory

drukowane w czasopismach lub wystawiane

na scenie, wydania dzieł zbiorowych,

korespondencja, informacje o rękopisach.

„Nowy Korbut”

Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”

początkowo miała stanowić poprawioną i

uzupełnioną trzecią edycję „Literatury

polskiej” G. Korbuta.

W rezultacie stała się czymś zupełnie nowym.
Z pierwowzoru przejęła podstawowy wykaz

haseł oraz zasadę trójczłonowego układu

materiałów w hasłach osobowych (życiorys,

b-fia podmiotowa, b-fia przedmiotowa).

„Nowy Korbut”

O odmienności zdecydowały:

-

znaczne poszerzenie zakresu uwzględnianych

materiałów

-

i ich krytyczne opracowanie,

-

większa precyzja informacji,

-

wprowadzenie w tomach poszczególnych okresów

alfabetycznego układu haseł osobowych,

-

zmiany układu

-

i opisu pozycji,

-

uległa też zmianie wyznaczona dziełu funkcja:

„Korbut” miał być „książką podręczno-informacyjną”,

„Nowy Korbut” stał się „bibliografią literatury

polskiej”.

„Nowy Korbut”

Znaczne zmiany nastąpiły w zestawie

haseł przedmiotowych. Uzupełniono

listę autorów, wprowadzając pisarzy

nowo odkrytych, nie znanych

Korbutowi lub pomijanych w

przeszłości.

Dodano literaturę I poł. XX wieku.
Zmiany spowodowały sześciokrotny

wzrost objętości.

„Nowy Korbut” - układ

cz. 1, t. 1-3: Piśmiennictwo staropolskie

†

hasła ogólne: średniowiecze, odrodzenie,

reformacja, czasy porenesansowe, wiek XVII;

†

6 haseł rzeczowych: Akademia Krakowska,

Akademia Rakowska, Akademia Wileńska, Akademia

Zamojska, Drukarstwo polskie w dobie Odrodzenia,

Rzeczpospolita Babińska;

†

350 haseł anonimowych,

†

656 haseł osobowych.

„Nowy Korbut” - układ

cz. 2, t. 4-6: Oświecenie

†

hasła ogólne: Oświecenie w Europie, Oświecenie

w Polsce, Literatura polska okresu Oświecenia;

†

16 haseł rzeczowych: Biblioteka Publiczna

Załuskich, Czasopiśmiennictwo, Drukarstwo i

księgarstwo, Folklorystyka, Komisja Edukacji

Narodowej, Kuźnica Kołłątajowska, Obiady

czwartkowe, Pieśń legionów, Puławy, Teatr

dworski, Teatr dworski w Warszawie, Teatry

publiczne prowincjonalne, Towarzystwo Iksów,

Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Towarzystwo

Szubrawców, Uniwersytet Warszawski;

†

535 haseł osobowych.

„Nowy Korbut” - układ

cz. 3, t. 7-9: Romantyzm

†

hasła ogólne: Romantyzm w Europie, Romantyzm w

Polsce;

†

12 haseł rzeczowych: Biblioteka Polska w Paryżu,

Cyganeria warszawska, Entuzjastki i entuzjaści,

Filomaci, Filareci, Promieniści, Koteria petersburska,

Poezja powstania listopadowego, Szkoła Główna

Warszawska, Tow. Demokratyczne Polskie, Tow.

Historyczno-Literackie w Paryżu, Tow. Literacko-

Słowiańskie we Wrocławiu, Tow. Poznańskie

Przyjaciół Nauk, Zakł. Nar. im Ossolińskich;

†

405 haseł osobowych.

„Nowy Korbut” - układ

t. 10: Adam Mickiewicz
t. 11: Juliusz Słowacki
t. 12: Józef Ignacy Kraszewski

„Nowy Korbut” - układ

cz. 4, t. 13-16: Literatura pozytywizmu i

Młodej Polski

†

hasła ogólne: Pozytywizm,

Naturalizm, Młoda Polska

†

ponad 400 haseł osobowych

„Nowy Korbut” - układ

t. 17: Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus,

Eliza Orzeszkowa

t. 18: Stanisław Wyspiański, Jan

Kasprowicz, Stefan Żeromski

t. 19: Bibliografia czasopism literackich

(nie ukazała się)

„Słownik współczesnych pisarzy

polskich”

Część 5, obejmująca literaturę

najnowszą, różni się zarówno w

odniesieniu do koncepcji dzieła, jego

przeznaczenia, jak i ilości i jakości

informacji, dlatego też tej części

bibliografii nadano inny tytuł:

„Słownik współczesnych pisarzy

polskich” (t. 1-4).

„Słownik współczesnych pisarzy

polskich”

Obejmuje on nie uwzględnioną przez

Korbuta literaturę pierwszej polowy

XX w.: pisarzy, krytyków, historyków

i teoretyków literatury, którzy

debiutowali książką przed 1950 r.

„Słownik współczesnych pisarzy

polskich” - układ

†

część ogólna: źródła biograficzne i

bibliograficzne;

†

opracowania ogólne literatury okresu;

†

wykazy uzupełniające;

†

14 haseł rzeczowych: Instytucje literackie,

Związek Literatów Polskich, PEN-Club, Polska

Akademia Literatury, Instytut Badań Literackich,

Grupy literackie – Zdrój, Futuryści, Formiści,

Skamander, Czartak, Awangarda, Reflektor,

Kwadryga, Żagary, Przedmieście;

†

826 haseł osobowych.

Bibliografia literatury polskiej –

spisy pomocnicze

t. 1 – indeks tytułów i nazw utworów

anonimowych, utworów o niepewnym

autorstwie oraz haseł rzeczowych,

t. 3 – nazwisk i pseudonimów do t. 2-3,
t. 6 – indeksy do serii oświecenia,
t. 9 – indeks osobowy do serii romantyzmu,
t. 4 „Słownika” – słownik pseudonimów i

kryptonimów, indeks tytułów utworów

literackich wydanych oddzielnie oraz indeks

nazw osobowych.

„Polska Bibliografia Literacka”

„Polska Bibliografia Literacka” jest (z

założenia) bieżącą bibliografia

literacką.

Ukazuje się od 1954 r., kiedy to wydano

pierwszy rocznik – 1949. Wersja

drukowana obejmuje lata 1944-1988.

„Polska Bibliografia Literacka” –

dobór materiałów

Polska Bibliografia Literacka

-

obejmuje teksty literackie i paraliterackie

(także przekłady z i na język polski);

-

rejestruje w całości dorobek

literaturoznawstwa (historii, teorii i

metodologii) oraz krytykę literacką

-

uwzględnia materiały dot. życia literackiego

i organizacji nauki o literaturze

-

zawiera pełną bibliografię teatralną.

„Polska Bibliografia Literacka” –

zasięg wydawniczo-formalny

PBL opisuje:

-

wydawnictwa samoistne (zwarte);

-

utwory niesamoistne (teksty

literackiej, artykuły, recenzje, notatki,

fragmenty książek drukowane w

czasopismach).

„Polska Bibliografia Literacka” –

opis

Opis bibliograficzny – opisy sporządzane

z autopsji.

Opis zasadniczy uzupełniają adnotacje

wyjaśniające i zawartościowe.

„Polska Bibliografia Literacka” –

pozycje zbiorowe

W bibliografii występują też pozycje

zbiorowe, które zawierają grupy

utworów jednego autora

drukowanych w czasopismach i

wydawnictwach zbiorowych:

a)

wiersze (poprz. skrótem W:)

b)

utwory prozą (poprz. skrótem P:)

c)

teksty paraliterackie (tylko aut.

wybitniejszych)

„Polska Bibliografia Literacka” –

układ

†

Roczniki 1944/45-1949
I. Teksty.
II. Opracowania.

W każdej z tych części wyróżnione są 2

działy: 1. Literatura polska, 2.

Literatury obce (najpierw literatury

narodów ZSRR, a potem literatury

innych krajów w układzie

alfabetycznym).

„Polska Bibliografia Literacka” –

układ

†

Od rocznika 1950 zastosowano układ rzeczowy.

1. Historia literatury i krytyka literacka.

- Literatura staropolska

- Oświecenie, romantyzm

- Literatura lat 1863-1939

- Literatura współczesna

2. Teoria literatury i krytyki. Językoznawstwo.

3. Nauki pomocnicze.

4. Teatr i film.

5. Organizacja nauki o literaturze.

„Polska Bibliografia Literacka” –

indeksy

Zrąb główny uzupełniają indeksy:

osobowy i rzeczowy. Pełnią one

bardzo ważną rolę w poszukiwaniach

piśmiennictwa odnoszącego się do

poszczególnych osób i innych

tematów szczegółowych.