31

1/2002

O

O

O

O

O

czywiście mam na myśli

gdzie indziej niespotykane
membrany głośników nisko−
średniotonowych, z zewnątrz

mające kształt bardzo zbliżony do od−
wróconej sfery, i zupełnie gładką, błysz−
czącą powierzchnię, nie uwidoczniającą
ani żadnej nakładki przeciwpyłowej, ani
miejsca połączenia z cewką. Było to
możliwe dzięki przygotowaniu membra−
ny w formie dwuwarstwowej. Zewnętrz−
na część, aluminiowa “miska”, przymo−
cowana jest do znajdującej się za nią
bardziej tradycyjnej części − celulozowe−
go stożka, który połączony został w tra−
dycyjny sposób z cewką drgającą o ty−
powej średnicy. Oglądając głośnik tylko
od tyłu, nie można by więc dostrzec żad−
nych szczegółów specjalnie godnych
odnotowania, jednak nałożenie alumi−
niowej warstwy nie służy tylko nadaniu
konstrukcjom Elaca atrakcyjnego wyglą−
du, takie podejrzenie byłoby niespra−
wiedliwe, łatwo bowiem uznać argumenty
producenta, który wskazuje, że taka struk−
tura membrany charakteryzuje się bar−
dzo dużą sztywnością i rozproszeniem
rezonansów, jakim ulega typowa memb−
rana jednowarstwowa. Duże gumowe
górne zawieszenie wydaje się dopusz−
czać do sporych amplitud maksymal−
nych, choć zakres amplitud pracy linio−
wej zależy głównie od parametrów ukła−
du cewka − szczelina.

Kosze głośników Elaca co prawda

nie są odlewane z metali lekkich, ale z
mocnego tworzywa poliamidowego, po−
zwalają na wentylację dolnego zawie−
szenia. 10−cm układy magnetyczne pre−
zentują się bardzo przyzwoicie.

Pomiędzy dwoma 18−cm głośnikami

tego rodzaju, znajduje się 25−mm wyso−
kotonowa kopułka metalowa. Jest to no−
wa wersja (HT25KSTIII) konstrukcji w
podstawowych założeniach opracowa−
nej przez Elaca również już kilka lat te−
mu. Wykonana ze stopu aluminiowo−mag−
nezowo−manganowego kopułkowa mem−
brana, wraz z karkasem (korpusem) cew−
ki, stanowi jedną część, nie ma więc kło−
potliwego klejenia membrany i cewki, a
ciepło z cewki jest swobodnie przeno−
szone do membrany, skąd może już łat−
wo uwalniać się na zewnątrz; podnosi to
wytrzymałość cieplną głośnika, która
decyduje w największym stopniu o mo−
cy głośników wysokotonowych, jedno−
cześnie niższa temperatura samej cew−
ki obniża poziom zniekształceń. Jak moż−
na się domyślić, przedstawione prze−
tworniki Elac na potrzeby swoich kon−
strukcji produkuje samodzielnie, co oczy−
wiście wiąże się ze skalą produkcji − jest
to jedna z większych firm, gdzie staje
się to opłacalne zarówno ze względu na
same koszty, a dodatkowym walorem
jest możliwość przedstawienia na rynku
produktu oryginalnego i niepodobnego
do konkurencji.

Elac, kompletnie przemeblowując ofertę i wprowadzając szereg nowych

konstrukcji w drugiej połowie minionego roku, nie wdrożył rewolucyjnych

technologii, ale ponieważ już wcześniej zabłysnął bardzo

oryginalnymi rozwiązaniami, więc

i teraz pozwalają one łatwo odróż−

niać jego produkty od konkurencji,

i sugerują dużą innowacyjność

niemieckiej firmy.

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

− Zespoły głośnikowe 5000−6000 zł

Elac

208

Tradycja aluminiowych misek

32

1/2002

Chociaż zastosowano dwa głośniki

nisko−średniotonowe i dwa tunele

bass−reflex, obudowa jest jednoko−

morowa.

Głośniki nisko−średniotonowe

i wysokotonowy zharmonizowane

są nie tylko materiałem membran,

ale także specjalnie zaprojektowany−

mi, firmowymi koszami.

Z firmowych materiałów informacyj−

nych dowiadujemy się, że częstotliwość
podziału między sekcją nisko−średnioto−
nową a wysokotonową to dość niskie
2500Hz, co jest ze wszech miar wska−
zane przy układzie symetrycznym, dla
uzyskania dobrych charakterystyk kie−
runkowych w płaszczyźnie pionowej.
Jednak okazuje się, że Elac

208

wcale

nie jest układem w pełni symetrycznym,
na jaki wygląda. Mimo symetrycznego
ustawienia głośników, zwrotnica nie re−
alizuje układu dwudrożnego, ale dwui−
półdrożny. Nie dość niespodzianek, bo
z kolei częstotliwość, która różnicuje
pracę obydwu głośników 18−cm, wynosi
aż 2200Hz, a więc zakresy pracy oby−
dwu głośników są bardzo podobne, je−
den z nich jest tłumiony minimalnie wcześ−

niej od drugiego, i mimo że układ jest
formalnie dwuipółdrożny, to jednak bar−
dziej przypomina dwudrożny, a obydwa
głośniki wypada określać jako nisko−
średniotonowe. Zwrotnica (na płytce
drukowanej) jest z kolei bardzo skompli−
kowana, nawet jak na zwyczaje układów
dwuipółdrożnych, zawiera 4 kondensa−
tory (w większości elektrolity, ale jeden
foliowy − wiadomo, że dla wysokotono−
wego) i aż pięć cewek (w większości
rdzeniowe, ale i dwie powietrzne), i sze−
reg rezystorów. Gniazdo przyłączenio−
we jest podwójne, jego elementy prze−
wodzące są pozłacane, ale zwory zo−
stały zaizolowane.

Na tylnej ścianie kolumny widać dwa

otwory bass−reflex. Elac ma dobry zwy−
czaj stosowania otworów o dużej śred−
nicy, co dla właściwego dostrojenia wy−
maga z kolei zastosowania długich tu−
neli. Wyprofilowane przy wylocie, lekko
stożkowe tunele o średnicy ok. 6 cm
i długości 14 cm są wprawione w kwad−
ratowe obsady, przykręcone do obudo−
wy. Tym razem “chwyt za rurę” podczas
przenoszenia kolumny nie grozi, że tyl−
ko ona pozostanie nam w ręku...

Ponieważ głośniki nisko−średnioto−

nowe są dwa, w dodatku o zróżnicowa−
nych, niewiele bo niewiele, ale jednak,
zakresach pracy, i otwory są dwa, moż−
na by podejrzewać, że w obudowie wy−
dzielono dwie niezależne komory. Ale mo−
da na separowanie głośników i ewentu−
alne, możliwe w takim przypadku różni−
cowanie częstotliwości rezonansowych
w układach dwuipółdrożnych najwyraź−
niej mija − wszystkie cztery konstrukcje
testu są dwuipółdrożne, i wszędzie oby−
dwa głośniki, choć gdzieniegdzie nawet
różne, działają we wspólnych komo−
rach. Nie podejrzewam, aby wynikało to
z oszczędności − jedna przegroda to ża−
den koszt − prawdopodobnie więc po−
twierdzają się wcześniejsze doniesienia,
że z jednego układu rezonansowego
bas jest dynamiczniejszy i spójniejszy.
Konstruktor nie pozostawił jednak obu−
dowy Elaca

208

bez wzmocnienia − w po−

łowie wysokości, poniżej dolnego głoś−
nika nisko−średniotonowego umieszczo−
no tzw. wieniec. Nie jest to wiele, jak na
konstrukcję wysokości ponad metra, ale
dobre i to. Front ma grubość 22 mm,
cała obudowa złożona jest z płyt MDF.

Oryginalna estetyka Elaca

208

opie−

ra się na charakterystycznych firmowych
elementach, do których należą omówio−
ne już błyszczące membrany i kształty
koszy głośników, łączące się ze sobą,
i przedłużone aż do samego dołu ko−
lumny polakierowanym na czarno pane−
lem, zagłębionym w przedniej ściance
tak jak same głośniki. Właściwa obu−
dowa reprezentuje formę najprostszą
z możliwych, bez żadnych pochyłości,
sfazowań ani zaokrągleń, ale prezentuje
się bardzo elegancko − w każdym razie
w wersji dostarczonej do testu, oklejo−
nej jasnym fornirem olchy. Wspomina−
jąc o różnych wersjach kolorystycznych,

w jakich dostępny jest model

208

i kilka

innych Elaców, trzeba zaznaczyć bar−
dzo duże różnice cenowe między nimi.
Wykończenie naturalnym fornirem, lub
polakierowanie całej obudowy na czar−
no, to opcje znacznie droższe (5400 zł
za parę) od wersji standardowej − okle−
jonej folią w kolorze czereśni (4000 zł).
W zasadzie więc tylko za sprawą bar−
dziej luksusowej okleiny, Elac

208

trafił

do tego właśnie, a nie poprzedniego,
grudniowego testu, znacznie tańszych
konstrukcji. Jednocześnie zwraca uwa−
gę, jak dużą część kosztów i ceny wy−
znacza właśnie nawet nie cała obudo−
wa, co sposób jej wykończenia.

W katalogu Elaca jest konstrukcja

o symbolu

209

, bardzo podobna do

208

, mająca inny głośnik wysokotonowy

− “JET−a”, czyli przetwornik z membraną
z pofałdowanej folii, będący chlubą Ela−
ca, stosowany w najlepszych jego kon−
strukcjach, też już od wielu lat. Za wers−
ję “odrzutową” musimy zapłacić 5600 zł
w folii czereśniowej (a więc mogłaby
ona pojawić się w tym teście) i 6800 zł
w fornirze olchy lub czarnym lakierze.
Seria “JET Edition” zawiera jeszcze
podstawkowe

205JET

i centralny

Cen−

ter 203JET

. Wracając do podstawowej

linii, warto wspomnieć o modelu

207

,

który również jest bardzo podobny do

208

, ale nieco mniejszy, tym razem

głośnik wysokotonowy jest ten sam, za
to nisko−średniotonowe, zamiast 18−cm,
są 15−centymetrowe. Jest też głośnik
centralny −

Center 201

i dwa modele

podstawkowców −

201

i

203

.

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

− Zespoły głośnikowe 5000−6000 zł

33

1/2002

Pierwsze dźwięki z Elaca,

odsłuchiwanego tuż po których−

kolwiek kolumnach tego testu

wykazują, iż niemiecka konstrukcja re−
alizuje nieco odmienną koncepcję
przestrzenności. Zazwyczaj pierwszy
plan ulokowany jest gdzieś w okoli−
cach linii głośników, Elac najczęściej
przesuwa go w stronę słuchacza.

Rozciągnięty bas zapuszcza się

głęboko, ale nie jest go na szczęście
za dużo. Dudniące tzw. “niemieckie”
brzmienie nie odpowiada konwencji tej
kolumny. Owszem, bas potrafi być po−
tężny, ale nie gruboskórny, nie kładzie
się cieniem na innych podzakresach.
Nie faworyzuje ani “wykopu” wyższe−
go swojego podzakresu, ani nie za−
męcza efektami pochodzącymi z naj−
niższych rejestrów, jest dobrze wyrów−
nany i elastyczny − chwilami płynny
i uspokojony, momentami konturowy
i zwarty.

Elac nie popada w ewidentną agre−

sywność, dobra przejrzystość może
nasuwać przypuszczenia o zbyt silnej
górze, wysokie tony można uznać za
ofensywne i trochę podmetalizowane,
ale wyrównanie wydaje się dobre.
Częstotliwości średnie prezentowane
są w dobrych proporcjach ze skrajami
pasma. Wokal w towarzystwie wielu
instrumentów jest dobrze uchwycony,
ale i właściwie wpleciony w przekaz,
nieco uwagi wymaga obserwowanie

dźwięków źródeł drugoplanowych.
Stanowi to przyczynę postrzegania dy−
namiki Elaca jako lekko ograniczonej,
kolumny potrafią zagrać głośno, lecz
jakby nie mogły się naprawdę rozpę−
dzić. Symptomów kompresji nie do−
strzegłem, miałem wrażenie, że Elac
zachowuje sporą rezerwę mocy, tylko
niechętnie dostarcza jej bezpośred−
nich dowodów w postaci nagłych moc−
nych uderzeń. Tym niemniej Elac po−
trafi zapewnić prawdziwą ścianę
dźwięku, obszernego i wielobarwnego.

Inne oblicze Elac nadaje prostym

utworom z jednym instrumentem i wo−
kalem. W takich przypadkach instru−
mentalista umieszczany jest lekko z
tyłu, brzmienie jest wyraźne i bardzo
precyzyjne. Oklaski i cała uwaga sku−
piona jest jednak na soliście, znacznie
bliższym i zaprezentowanym w spo−
sób ofensywny, nie dający cienia wąt−
pliwości, kto gra “pierwsze skrzypce”.
Umiejętność różnicowania planów sta−
nowi duży atut Elaca przy mniejszych
składach akustycznych, w takich wa−
runkach Elac czuje się najlepiej. Bar−
dzo sympatyczne kolumny, o brzmie−
niu żywym, plastycznym, wyraźnym w
całym pasmie akustyczne, z bardzo
nisko sięgającym basem, ale i nie
mniej eksponowaną górą pasma, jed−
nocześnie bez utraty naturalności.

WYKONANIE i KOMPONENTY:

Staranne

i z firmowym blaskiem.

OCENA:

bardzo dobra

LABORATORIUM:

Lekko wzmocniony i bardzo

nisko sięgający bas, powyżej poprawnie.

OCENA:

dobra

+

BRZMIENIE:

Swobodne na skrajach pasma,

dźwięczne, plastyczne i przejrzyste,
przekonująca organizacja przestrzeni.

OCENA:

dobra

+

/

bardzo dobra

*

DOBRA

+

/

BARDZO DOBRA

*

OCENA KOŃCOWA:

208

Cena

(za parę) [zł]

5400,−

Dystrybutor:

ELCO−EXIM

*

w odniesieniu do ceny 4000 zł za wersję

w sztucznej okleinie

34

1/2002

60

65

70

75

80

85

90

95

100

10

100

1000

10000

Cz ęstotliw oś ć w Hz

Ci

śnienie w dB

Rys. 2 − źródła niskich częstotliwości,

pomiar sinusoidą w polu bliskim.

Rys. 1 − charakterystyka modułu impedancji.

Rys. 3b

−

wpływ maskownicy na charakterystykę

(na osi głównej).

Rys. 3a

−

zakres średnio−wysokotonowy, na osi 0

0

, 15

0

i 30

0

,

w płaszczyźnie poziomej, pomiar MLS.

Rys. 4 − charakterystyka przetwarzania w całym pasmie akustycznym, złożona z pomiarów sinusoidą i MLS.

Laboratorium

*

*

*

*

*

wg danych producenta

Impedancja znamionowa [

Ω

]

4

Efektywność (2,83V/1m) [dB]

89

Moc zmamionowa

*

[W]

160

Wymiary (WxSxG)[cm]

103x20x28,5

Pod aluminiową miską zewnętrznej

warstwy membrany,

znajduje się

tradycyjny

celulozowy

stożek.

Dane dotyczące impedancji i efek−

tywności producent przedstawia rzetel−
nie. Deklaruje impedancję znamiono−
wą jako 4

Ω

i wskazuje, że minimalna

wartość modułu w całym pasmie to
3,5

Ω

występujące przy 190Hz. Po−

twierdzają to nasze pomiary, przedsta−
wione na rys. 1.

rys. 1.

rys. 1.

rys. 1.

rys. 1. Efektywność wedle

naszych badań wynosi 89dB, dokład−
nie tyle ile w danych katalogowych.
Elacowi można wierzyć, co zresztą
jeszcze się potwierdzi. 89dB przy 4

Ω

dla tej wielkości konstrukcji, to jak się
okazuje w tym teście, wynik bardzo ty−
powy.

Dwa duże otwory z długimi tunelami

dostroiły układ rezonansowy obudowy
dokładnie do 40Hz (minimum na cha−
rakterystyce impedancji i minimum na
amplitudzie głośników − rys. 2

rys. 2

rys. 2

rys. 2

rys. 2). Stroje−

nie nie jest bardzo niskie, ale w zamian
niezwykle skuteczne, obudowa przy
40Hz pracuje bardzo efektywnie,
szczyt charakterystyki ciśnienia z ot−
worów, leżący nawet nieco niżej na
skali częstotliwości, jest o kilka dB wy−
żej od poziomu z samych głośników.
Charakterystyka wypadkowa biegnie
więc niemal liniowo aż do 38Hz, aby
dopiero tam zacząć spadek, jednak już
szybki, ale odczytanie punktu −6dB
przy 32Hz należy uznać za wielki suk−
ces

208, którego nikt w tym gronie nie

powtórzył. Ponowne deklaracje produ−
centa, że pasmo przenoszenia wynosi
32−25000Hz, są w pełni wiarygodne
(choć formalnie brakuje podanej tole−
rancji decybelowej). Mimo że tunele są
długie, nie generują niebezpiecznych
rezonansów, “śmieci” widoczne w oko−
licach 1kHz nie są głośne.

W rodzinie charakterystyk zakresu

średnio−wysokotonowego (rys. 3

rys. 3

rys. 3

rys. 3

rys. 3) moż−

na zauważyć małe osłabienie przy ok.
4kHz, również fakt zbiegania się tam
charakterystyk mierzonych pod różny−
mi kątami sugeruje, że jest to rejon
częstotliwość podziału, chociaż pro−
ducent wspomina o nieco niższych
2,5kHz. Pomijając mały wyskok na sa−

mym skraju mierzonego pasma, zwią−
zany prawdopodobnie z rezonansem
metalowej kopułki, na osi głównej moż−
na ustalić tolerancję +/−2,5dB, podob−
nie też pod kątem 15

O

O

O

O

O

.

Rys. 3a

Rys. 3a

Rys. 3a

Rys. 3a

Rys. 3a pokazuje, że maskownica

nie powoduje poważnych perturbacji
na charakterystyce, jej wpływ nie powi−
nien być słyszalny.

Patrząc na całokształt (rys. 4

rys. 4

rys. 4

rys. 4

rys. 4), wi−

dzimy lekkie wzmocnienie dość szero−
kiego zakresu niskich tonów.

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

HI−FI

− Zespoły głośnikowe 5000−6000 zł

34