§
§
§
§
Cena: 68,25 zł brutto
REGULAMINY I INNE
WEWNĄTRZZAKŁADOWE
ŹRÓDŁA PRAWA
REGUL
AMINY I INNE WEWN
ĄTRZZAKŁ
AD
O
W
E ŹR
Ó
D
ŁA
PR
AW
A
UOB 84
Publikacja „Regulaminy i inne wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy” to starannie wyselekcjonowane i zebra-
ne informacje, wskazówki, porady, stanowiska urzędów oraz orzeczenia sądów. Wszystko w jednym miejscu,
łatwo dostępne, kompleksowo omawiające tematykę regulacji obowiązujących w zakładzie pracy.
Wydawca
Agnieszka Konopacka-Kuramochi
Redaktor prowadzący
Anna Makarczuk
Korekta
Zespół
Koordynator produkcji
Magdalena Huta
Opracowanie grafi czne
Piotr Fedorczyk
Druk
Drukarnia Mdruk
Skład i łamanie
„Triograf” Dariusz Kołacz
ISBN 978-83-269-4842-8
Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: personel@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy
XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
© Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2016
Materiał został merytorycznie opracowany przez ekspertów m.in. z Państwowej Inspekcji Pracy oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Publikacja „Regulaminy i inne wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy” jest chroniona prawem autorskim. Przedruk materiałów w niej opubliko-
wanych – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja „Regulaminy i inne
wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy” została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifi kacji,
wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie
w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako
ofi cjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowie-
dzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Regulaminy i inne wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy” wskazówek, przykładów,
informacji itp. do konkretnych przypadków.
Informacje o prenumeracie
tel.: 22 518 29 29
e-mail: cok@wip.pl
3
Spis treści
Rozdział 1. Jakie zapisy powinien zawierać regulamin pracy,
jakie warto w nim umieścić, a jakich unikać
....................................... 6
Podstawowe dozwolone zapisy regulaminu pracy .............................................. 6
Mniej niż 20 pracowników – zamiast informacji o warunkach zatrudnienia
można wydać regulamin pracy ......................................................................... 13
Potwierdzenie zapoznania się pracownika z treścią regulaminu pracy ......... 15
Wzór: Potwierdzenie zapoznania się z treścią regulaminu pracy .......................... 16
Wzór: Potwierdzenie otrzymania rozszerzonej informacji o warunkach
zatrudnienia (z art. 29 § 3 Kodeksu pracy) .......................................................... 18
Wzór: Potwierdzenie zapoznania z obwieszczeniem, o którym mowa
w art. 150 Kodeksu pracy ..................................................................................... 19
Wyjścia prywatne w godzinach pracy – ustalenie zasad korzystania
w regulaminie pracy .......................................................................................... 24
Wzór: Przykładowy zapis w regulaminie pracy ....................................................... 25
Wzór: Wniosek o zwolnienie na załatwienie spraw osobistych
z propozycją terminu odpracowania .................................................................. 26
Urlop na żądanie – przyda się zapis w regulaminie i dowody
udzielenia urlopu ............................................................................................... 30
Wzór: Regulamin pracy – fragment dotyczący urlopów na żądanie ...................... 30
Wzór: Potwierdzenie zgłoszenia i udzielenia urlopu wypoczynkowego
na żądanie ............................................................................................................ 31
Zasady korzystania ze sprzętu komputerowego – przydatne zapisy .............. 41
Wzór: Fragment regulaminu pracy – zasady korzystania ze służbowego
sprzętu elektronicznego ...................................................................................... 42
Wzór: Oświadczenie o zapoznaniu się z zasadami korzystania ze sprzętu
elektronicznego .................................................................................................... 43
Jak w regulaminie pracy uregulować refundację okularów .......................... 61
Wzór: Zapis refundacji okularów (szkieł kontaktowych) korygujących wzrok
w regulaminie pracy ............................................................................................. 63
Jak bezbłędnie zapisać w regulaminie pracy zasady odpowiedzialności
materialnej pracowników
.............................................................................. 67
Wzór: Odpowiedzialność materialna pracowników – zasady ogólne
................. 68
Wzór: Odpowiedzialność materialna za mienie powierzone pracownikowi
z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się ................................................. 70
Wzór: Umowa o użytkowanie rzutnika stanowiącego własność pracodawcy
.... 71
4
Regulaminy i inne wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy
Rozdział 2. Kto musi, a kto może wydać
regulamin wynagradzania i jak wprowadzać
do niego zmiany
.......................................................................................... 73
Regulamin wynagradzania to nie powielenie przepisów ............................... 73
Mały pracodawca też może wydać regulamin wynagradzania ........................ 79
Niekorzystna zmiana regulaminu wynagradzania wymaga
wypowiedzeń zmieniających ............................................................................ 81
Rezygnacja z ZFŚS lub obniżenie odpisu – przykładowe aneksy
do regulaminu wynagradzania ......................................................................... 82
Wzór: Rezygnacja z tworzenia ZFŚS – przykładowy wzór aneksu
do regulaminu wynagradzania ............................................................................ 83
Wzór: Fragment pisma do pracowników o rezygnacji z działalności
socjalnej przez pracodawcę, u którego nie obowiązują przepisy
wewnątrzzakładowe ............................................................................................ 85
Wzór: Obniżenie wskaźnika odpisu na ZFŚS – przykładowy wzór aneksu
do regulaminu wynagradzania ............................................................................ 86
Zasady dotyczące rozliczania podróży służbowych można modyfikować
– np. w regulaminie wynagradzania ................................................................ 87
Wzór: Regulamin wynagradzania – rozdział dotyczący zasad rozliczania
podróży służbowych (prywatny pracodawca) .................................................... 87
Wzór: Wniosek o zaliczkę ....................................................................................... 101
Pracownik ma sam zapoznać się ze zmianami regulaminów ........................... 104
Określenie prawa niektórych pracowników do dodatkowych
składników wynagrodzenia ................................................................................... 107
Rozdział 3. Jakie kryteria premiowania warto
wprowadzić i czy można zabezpieczyć się na wypadek
problemów finansowych
......................................................................... 109
Premia regulaminowa – sposób na efektywne wynagradzanie ....................... 109
Wzór: Regulamin premiowania .............................................................................. 109
Rozdział 4. Kiedy warto wydać regulamin zabezpieczający
poufne informacje pracodawcy
.............................................................. 126
Chcąc zabezpieczyć swoje poufne dane, pracodawca powinien wydać
specjalny regulamin ............................................................................................ 126
Wzór: Regulamin bezpieczeństwa informacji .......................................................... 126
Przykład prawidłowego zapisu w regulaminie pracy .............................................. 128
5
Spis treści
Wzór: Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z treścią Regulaminu
bezpieczeństwa informacji oraz przyjęciu zobowiązania
do jego przestrzegania .......................................................................................... 132
Rozdział 5. Kontrola dostępu do pomieszczeń służbowych
– jak prowadzić ją zgodnie z prawem
.....................................................137
Ustalenie przejrzystych zasad korzystania z pomieszczeń służbowych
może przynieść pracodawcy wiele korzyści .................................................... 137
Wzór: Procedura kontroli dostępu do pomieszczeń służbowych ........................... 137
Wzór: Załącznik nr 1 do Procedury kontroli dostępu do pomieszczeń
służbowych – Oświadczenie pracownika o pobraniu karty
magnetycznej ......................................................................................................... 140
Wzór: Oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z treścią Procedury
kontroli dostępu do pomieszczeń służbowych ................................................... 140
Rozdział 6. Procedury antymobbingowa
i antydyskryminacyjna – dlaczego warto,
by pracodawca je wprowadził i stosował
............................................ 153
Przeciwdziałanie mobbingowi to obowiązek pracodawcy ............................... 153
Wzór: Procedura przeciwdziałania mobbingowi ..................................................... 153
Wzór: Załącznik nr 1 – Zawiadomienie pracodawcy o przypadku
mobbingu ............................................................................................................... 159
Procedura antydyskryminacyjna może uchronić przed wypłatą
wysokich odszkodowań ...................................................................................... 162
Wzór: Strategia przeciwdziałania dyskryminacji ..................................................... 162
Wzór: Załącznik nr 1 – Zawiadomienie pracodawcy o przypadku
dyskryminacji ......................................................................................................... 165
Nie tylko szef może być mobberem, ale odpowiedzialność
zawsze ponosi pracodawca ............................................................................. 174
Regulaminy i inne wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy
6
Rozdział 1.
Jakie zapisy powinien zawierać
regul amin pracy, jakie warto w nim
umieścić, a jakich unikać
Podstawowe dozwolone zapisy regulaminu pracy
Jednym z najczęściej funkcjonujących aktów prawa wewnątrzzakładowego
jest regulamin pracy. Sprawdźmy, co powinno się w nim znaleźć, a jakich za-
pisów należy unikać i czy ustalając regulamin, warto trzymać się zasady „im
więcej, tym lepiej”.
Obowiązek ustalenia regulaminu
Regulamin pracy jest aktem wewnętrznym, który ustala:
▶ organizację i porządek w procesie pracy oraz
▶ związane z tym prawa i obowiązki stron stosunku pracy (art. 104 § 1 Kodeksu pracy).
Według Państwowej Inspekcji Pracy nic nie stoi na przeszkodzie,
aby regulamin pracy wydał także mniejszy pracodawca, czyli zatrudniający nie
więcej niż 19 pracowników. W takim przypadku postanowienia regulaminu są
obowiązujące dla stron stosunku pracy – tym samym pracodawca nie musi np.
podawać w dodatkowej informacji o warunkach zatrudnienia godzin pory noc-
nej, miejsca, terminu i czasu wypłaty wynagrodzenia, a także przyjętego sposo-
bu potwierdzania przez pracowników przybycia do pracy i obecności w pracy
oraz usprawiedliwiania nieobecności – jeśli zostało to uregulowane w regulami-
nie pracy (zob. dalej: Mniej niż 20 pracowników – zamiast informacji o warun-
kach zatrudnienia można wydać regulamin pracy, str. 13).
W A Ż N E
Obowiązek wydania regulaminu spoczywa na każdym pracodawcy, zatrudniają-
cym co najmniej 20 pracowników, którzy nie są objęci postanowieniami układu
zbiorowego pracy (zakładowego lub ponadzakładowego).
Regulamin pracy
7
Samodzielnie lub po uzgodnieniu ze związkami
Tryb ustalania regulaminu pracy zależy od tego, czy u pracodawcy działają orga-
nizacje związkowe. Jeśli nie ma żadnych związków zawodowych – pracodawca
samodzielnie wydaje regulamin (nie ma obowiązku uzgadniania go lub konsulto-
wania z radą pracowników lub przedstawicielami załogi). Jeśli natomiast w zakła-
dzie działają organizacje związkowe (jedna lub więcej), pracodawca ma obowiązek
uzgodnić z nimi treść regulaminu pracy. Dopiero jeśli okaże się to niemożliwe, pra-
codawca może samodzielnie wydać akt.
Obowiązek uzgodnienia treści regulaminu ze związkami zawodowymi oznacza,
że strony muszą dojść w tej kwestii do porozumienia. Jak podkreślił Sąd Najwyż-
szy w uzasadnieniu do wyroku z 21 marca 2001 r. (sygn. akt I PKN 320/00, OSNP
2002/24/599): „ustawodawca nie tylko przewiduje udział zakładowej organizacji
związkowej w jego [regulaminu pracy – przyp. red.] tworzeniu, ale wymaga uzgod-
nienia z nią jego treści, a więc przyznaje tej organizacji w procesie stanowienia re-
gulaminu pracy kompetencje o charakterze stanowczym”.
Zdaniem SN
Regulamin pracy wydany przez pracodawcę bez wymaganego uzgodnienia z za-
kładową organizacją związkową nie ma mocy wiążącej.
Wyrok Sądu Najwyższego z 21 marca 2001 r., sygn. akt I PKN 320/00, OSNP
2002/24/599
2 tygodnie na wejście w życie
Regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wia-
domości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy (czyli np. poprzez
zamieszczenie w firmowym intranecie, wywieszenie na tablicy ogłoszeń lub roze-
słanie do pracowników pocztą elektroniczną).
O ile w przypadku już zatrudnionych pracowników pracodawca
musi jedynie podać regulamin pracy do ich wiadomości, to nowo przyjmowane
do pracy osoby ma obowiązek z nim zapoznać (zob. dalej: Potwierdzenie zapo-
znania się pracownika z treścią regulaminu pracy, str. 15).
U W A G A