Wprost 24 - Inwazja nowych zarazków Strona 1 z 2
Okładka
Inwazja nowych zarazków
Numer: 45/2007 (1298)
Ranking najgroz
niejszych chorób zakaz
nych w Polsce
1 2 3
Paweł Grzesiowski
Kierownik Zakładu Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych w Narodowym Instytucie Leków w Warszawie
Dopadła nas plaga chorób zakaz
nych. Takie stwierdzenia słyszymy w ostatnich latach w Polsce. Jakie choroby stanowią
rzeczywiste, a jakie jedynie wyolbrzymione zagrożenie? Z pierwszego, przygotowanego dla tygodnika  Wprost" rankingu
najgroz
niejszych zakażeń wynika, że spośród wszystkich chorób zakaz
nych największym problemem epidemiologicznym w
Polsce są zakażenia szpitalne.
Zakłamana statystyka
Gdyby się opierać na oficjalnych statystykach, należałoby uznać, że choroby zakaz
ne nie stanowią w Polsce ani zagrożenia
zdrowotnego, ani poważnego problemu społecznego. Według danych GUS, w 2006 r. zmarło 370 tys. Polaków, ale choroby
zakaz
ne lub zakażenia były powodem mniej niż 1 proc. zgonów (około 2600 osób). Głównymi zabójcami są od wielu lat choroby
układu krążenia i nowotwory (45 proc. i 25 proc. zgonów). Według oficjalnych statystyk, liczba zgonów z powodu chorób
zakaz
nych jest dziesięć razy mniejsza niż z powodu urazów i zatruć i dwa razy mniejsza niż z powodu wypadków drogowych.
Porównanie z innymi krajami sugeruje, że te dane nie są wiarygodne. Zdumienie musi budzić to, że według danych
gromadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną, w 2006 r. w Polsce zanotowano zaledwie około 0,6 mln przypadków
chorób zakaz
nych podlegających rejestracji, a większość z nich dotyczyła grypy i zakażeń grypopodobnych, ospy wietrznej i
zapaleń płuc.
System rejestracji chorób zakaz
nych i przyczyn zgonów w Polsce opiera się głównie na ustawowym obowiązku zgłaszania tych
chorób do powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych przez lekarzy, którzy te choroby rozpoznają. Doświadczenie
wykazuje jednak, że w wypadku niektórych chorób, szczególnie nowo wprowadzonych do rejestru, liczba przesyłanych zgłoszeń
jest pięcio-, a nawet dziesięciokrotnie zaniżona. Szczególnie gdy choroba nie ma oczywistych objawów klinicznych i wymaga
potwierdzenia badaniami mikrobiologicznymi. Przykładowo, zapadalność na zakażenia pneumokokowe w Polsce, według
oficjalnych danych, wynosi 0,56/100 000, podczas gdy z badań naukowych oraz porównania z sytuacją w innych krajach wynika,
że w rzeczywistości ta wartość jest 5-10 razy wyższa.
Podobnie jest z wiarygodnością rozpoznań zawartych w świadectwach zgonów, które  zgodnie z polskim ustawodawstwem 
są wystawiane przez lekarzy. W wielu wypadkach choroba zakaz
na nie jest podawana jako przyczyna zgonu, zamiast niej
wpisywana jest choroba podstawowa, najczęściej przewlekła, na przykład niewydolność krążeniowo-oddechowa, choroba
nowotworowa, astma, cukrzyca czy mocznica. Praktyka wykazuje jednak, że często bezpośrednią przyczyną zgonów w tych
wypadkach są ostre zakażenia, głównie zapalenie płuc, sepsa lub zakażenia szpitalne.
Największe wyzwania dotyczące chorób zakaz
nych, przed którymi stoi system ochrony zdrowia w Polsce, to zwiększenie
skuteczności monitorowania i rejestracji tych schorzeń, poprawa dostępności diagnostyki mikrobiologicznej oraz poszerzanie
zakresu programów prewencyjnych. W Polsce wciąż znacznie więcej pieniędzy i uwagi organizatorów systemu ochrony zdrowia
poświęca się na finansowanie medycyny naprawczej niż na rozwój skutecznych programów profilaktycznych, w tym badań
przesiewowych i szczepień ochronnych. Od wielu lat nie udaje się zwiększyć wydatków na te cele, co prowadzi do wymiernych
strat zdrowotnych, istotnie odczuwalnych w skali całego dochodu narodowego.
Ranking najgroz
niejszych chorób zakaz
nych w Polsce
1 Zakażenia szpitalne
Przyjmując nawet ostrożne szacunkowe wyliczenia, trzeba stwierdzić, że zakażenia szpitalne dotyczą co najmniej 350 tys.
przypadków rocznie (około 5 proc. spośród 7 mln hospitalizowanych pacjentów w 2006 r.). Według danych amerykańskich,
śmiertelność w grupie pacjentów z zakażeniem szpitalnym wynosi 1-5 proc. W Polsce tego typu zakażenia mogą być zatem
przyczyną od 3,5 tys. do 17 tys. zgonów. W szpitalach najgroz
niejsze zakażenia coraz częściej wywołują wielooporne
drobnoustroje, takie jak gronkowiec złocisty oporny na antybiotyki beta-laktamowe (tzw. MRSA), enterokok oporny na
wankomycynę (tzw. VRE), pałeczki jelitowe oraz niefermentujące, niekiedy oporne na prawie wszystkie dostępne antybiotyki.
2 Bakteryjne choroby inwazyjne
Created with novaPDF Printer (www.novaPDF.com)
http://www.wprost.pl/ar/117037/Inwazja-nowych-zarazkow/?O=117037&O=117037&pg=0&print=1 2007-11-13
Wprost 24 - Inwazja nowych zarazków Strona 2 z 2
Poza szpitalami najpoważniejszym problemem epidemiologicznym są bakteryjne choroby inwazyjne, takie jak sepsa, zapalenie
opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie płuc. Wywołują je bakterie otoczkowe. Największe obawy budzi rosnąca oporność na
antybiotyki beta-laktamowe pneumokoków i pałeczek hemofilnych oraz oporność paciorkowców ropotwórczych na antybiotyki
makrolidowe.
3.Grypa
Niedocenianym zagrożeniem jest w Polsce grypa. Co roku choruje na nią około miliona osób. Najcięższy przebieg i najwyższy
wskaz
nik śmiertelności dotyczy osób po 65. roku życia. Jeśli przyjąć za amerykańskimi statystykami, że śmiertelność z powodu
grypy w tych grupach dotyczy 1-3 proc. chorych, to w Polsce może to być przyczyna 1000-3000 zgonów rocznie.
4 Zakażenia drogą płciową
W grupie zakażeń wirusowych przenoszonych przez krew lub kontakty seksualne największe znaczenie mają zapalenia
wątroby typu B, C, D i E, zakażenia HIV oraz wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
5 Ospa, rotawirusy, świnka
Groz
ne są zakażenia wirusowe o zwykle łagodnym przebiegu, ale występujące bardzo często, a zatem powodujące istotne
skutki społeczne  ospa wietrzna, półpasiec, rotawirusy,
norowirusy, świnka, mononukleoza, opryszczka zwykła, a także bakteryjne zatrucia pokarmowe (salmonelloza,
kampylobakterioza, patogenne E.coli).
6 Gruz
lica i choroby egzotyczne
Już teraz lub w niedalekiej przyszłości poważnym problemem epidemiologicznym mogą się stać takie choroby, jak krztusiec,
gruz
lica lekooporna, legionelloza, chlamydiozy, zakażenia grzybicze i pasożytnicze, borelioza i inne choroby przenoszone przez
kleszcze. Groz
ne są także choroby  importowane" przez osoby podróżujące do innych stref klimatycznych.
FORUM WPROST
skomentuj na Forum Wprost| Forum/Główne|liczba wpisów[0]
Created with novaPDF Printer (www.novaPDF.com)
http://www.wprost.pl/ar/117037/Inwazja-nowych-zarazkow/?O=117037&O=117037&pg=0&print=1 2007-11-13