Oświeceniowy dydaktyzm.











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Oświecenie >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















Oświeceniowy
dydaktyzm.











kategoria:   J.polski
zakres:   Oświecenie
dodano:   1999-07-26




Oświeceniowy
dydaktyzm przejawiał się w twórczości wielu znanych i cenionych
pisarzy i poetów tej epoki, by wymienić takich twórców, jak
Krasicki, Naruszewicz, Trembecki czy Niemcewicz. Ignacy
Krasicki starał się wpływać na moralność i charakter ludzi tego
okresu poprzez piętnowanie wad i przywar człowieka w swoich
"Bajkach" i"Satyrach". Krasicki w swych bajkach zawarł swe
obserwacje otaczającego go świata, krytykował, wyśmiewał, ale także
próbował naprawiać rzeczywistość, pouczać. Aby wymienić tylko
niektóre piętnowane przez poetę wady, wspomnieć można choćby o
obłudzie i zakłamaniu ("Dewotka"), pochlebstwach ("Malarze"),
chwiejności poglądów ("Filozof"), pysze i zarozumialstwie ("Szczur i
kot"). Bajki przedstawiają wiele aspektów XVIII - wiecznej Polski,
przybliżają także współczesnemu czytelnikowi problemy i wady
obywateli tamtego okresu. "Satyry", podobnie jak "Bajki", ukazują
obraz życia XVIII - wiecznej Rzeczypospolitej, są doskonałą
ilustracją tamtych czasów. Krasicki obraża i ośmiesza w nich liczne
wady społeczeństwa polskiego: pijaństwo, skłonność do hazardu,
zacofanie i ciemnotę szlachty, brak krytycyzmu. Satyry mają często
charakter interwencyjny, doraźny ("Do króla"), często są jednak
ponadczasowe, uniwersalne, szczególnie, gdy mówią o wadach
(np."Pijaństwo"). Krasicki tak sam pisał o swych satyrach "Występek
karać, oszczędzać osoby", pragnąc być zawsze obiektywnym i
sprawiedliwym. Innym utworem Krasickiego, o wymowie
niewątpliwie dydaktyczno - moralizatorskiej jest "Monachomachia",
poemat heroikomiczny poświęcony życiu zakonników. Jednakże jest to
przede wszystkim próba ośmieszenia sposobu działania polskich
zakonów żebraczych. Poeta ukazuje mnichów uwikłanych w bezsensowne i
bezpodstawne spory, oddających się nie ascezie, lecz obżarstwu,
demaskuje niski poziom moralny i intelektualny zakonników. Krasicki
wyraźnie stwierdza, iż to nie habit czyni świętym, iż należy
postępować zgodnie z zasadami zakonu, a nie wymogami własnego
charakteru. Utwór ma wyraźną wymowę moralizatorską: osoby duchowne
nie powinny być wyniesione ponad zwykłych śmiertelników, a na
szacunek wiernych zakonnicy powinni sobie zasłużyć ciężką i wytrwałą
pracą. Adam Naruszewicz, był redaktorem pierwszego polskiego
pisma dydaktyczno - moralizatorskiego "Zabawy przyjemne i
pożyteczne". Był jednocześnie autorem kilku satyr, piętnujących wady
polskiego społeczeństwa, a głównie szlachty. Znakomicie nakreślony
został portret ówczesnego szlachcica w satyrze "Chudy literat".
Typowy szlachcic to osoba przekonana o własnej wielkości i
"wszechwiedzy", wierząca w legendy i zabobony, pyszna i dumna z
własnego pochodzenia. Polski szlachcic pogardza rozumem, uważa, iż
wiedza nie ma żadnego znaczenia dla warstwy która powinna tworzyć
(ale nie tworzy) elitę narodu. Podobny wydźwięk i zadanie
mają bajki Stanisława Trembeckiego, pełniące rolę moralizatorską.
Taką funkcję pełni np. "Myszka, kot i kogut", która zawiera dość
znane i powszechne ostrzeżenie przed ocenianiem ludzi po pozorach i
wyglądzie zewnętrznym, co prowadzić może do wielu nieszczęść.
Nieco odmiennym utworem jest "Powrót posła" J. U.
Niemcewicza, komedia polityczna piętnująca wady i ułomności
konserwatywnego obozu szlachty. Niemcewicz bezlitośnie wyśmiewa
ograniczenia, konserwatyzm i powierzchowność szlachty sarmackiej.
Sztuka wystawiona na Scenie Narodowej odniosła ogromne powodzenie,
wywołała także wielkie emocje i niewątpliwie przysporzyła
zwolenników obozowi postępowemu.







Autor: Nieznany

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000