dietetyk 321[11] z3 02 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Renata Kacperska

Planowanie diety lekko strawnej
312[11].Z3.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr inż. Joanna Bajerska
dr inż. Aleksandra Kostrzewa-Tarnowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Renata Kacperska

Konsultacja:
dr hab. inż. Henryk Budzeń

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[11].Z3.02
„Planowanie diety lekko strawnej”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu dietetyk.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zastosowanie i charakterystyka diety lekko strawnej

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Modyfikacja i planowanie diety lekko strawnej, ocena jadłospisów

5.2.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

dietetyk.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

–

dyskusja w grupach,

–

metoda projektu,

–

przewodniego tekstu,

–

ćwiczenia,

–

pogadanka.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
–

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu ze
zrozumieniem,

–

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Prowadzący może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

–

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[11].Z3.01

Planowanie podstawowego żywienia

dietetycznego oraz diet w chorobach

na tle niedoborów żywieniowych

321[11].Z3.02

Planowanie diety

lekko strawnej

321[11].Z3.05

Planowanie diety

bogatobiałkowej

i diety

niskobiałkowej

321[11].Z3.06

Planowanie diety

z ograniczeniem

tłuszczu

oraz diety

z ograniczeniem

łatwo przyswajalnych

węglowodanów

321[11].Z3

Żywienie dietetyczne

321[11].Z3.04

Planowanie diety

z ograniczeniem

substancji

pobudzających

wydzielanie soku

żołądkowego oraz

diet

w zaburzeniach

czynnościowych

jelit

321 [11].Z3.03

Planowanie diety

ubogoenergetycznej

321[11].Z3.07

Planowanie diet

z modyfikacjami

składników

mineralnych

i diet

z modyfikacjami

konsystencji

321[11].Z3.09

Prowadzenie dokumentacji

żywieniowej pacjentów

321[11].Z3.08

Planowanie diet niestandardowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawowymi zagadnieniami z zakresu fizjologii człowieka,

−

określać właściwości składników pokarmowych i ich znaczenie dla organizmu ludzkiego,

−

charakteryzować zasady racjonalnego żywienia,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się technologią informacyjną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zidentyfikować zadania logistyczne w gospodarce magazynowej,

–

określić cele i założenia diety lekko strawnej,

–

określić wskazania do stosowania diety lekko strawnej,

–

określić zasady doboru produktów spożywczych do planowanej diety,

–

określić skutki stosowania niewskazanych produktów spożywczych i potraw w żywieniu
człowieka chorego,

–

określić wpływ zmian zachodzących w surowcach podczas przetwarzania na możliwości
zastosowania w diecie lekko strawnej,

–

zaplanować jadłospisy dekadowe dla osób na diecie lekko strawnej,

–

zmodyfikować dietę lekko strawną odpowiednio do sytuacji ekonomicznej i upodobań
pacjenta,

–

dokonać oceny zaplanowanych jadłospisów,

–

skorzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Dietetyk 321[11]

Moduł:

Żywienie dietetyczne 321[11].Z3

Jednostka modułowa:

Planowanie diety lekko strawnej 321[11].Z3.02

Temat: Cele i założenia diety lekko strawnej.

Cel główny: Ukształtowanie umiejętności charakterystyki diety lekko strawnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określić cel żywienia,

–

wymienić czynniki, od których zależy zapotrzebowanie na składniki odżywcze,

–

wyjaśnić pojęcie diety lekko strawnej,

–

określić skład i proporcje składników codziennej racji pokarmowej w diecie lekko
strawnej,

–

wymienić zasadnicze elementy diety lekko strawnej odróżniające ją od podstawowego
żywienia zdrowego człowieka,

–

określić sposoby obróbki cieplnej stosowane w przyrządzaniu potraw w diecie lekko
strawnej.

Metody nauczania–uczenia:
–

wykład,

–

pokaz,

–

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach 2-osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

plansze dydaktyczne,

–

tablice poglądowe,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja zajęć:

−

nauczyciel przedstawia oraz omawia podstawowe zagadnienia związane z pojęciem

diety lekko strawnej,

−

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły i podaje zadanie do wykonania przez

każdy z zespołów. Każdy zespół określa tok postępowania podczas wykonywania
ćwiczenia,

−

zespoły wykonują ćwiczenie polegające na określeniu założeń diety lekko strawnej, jej

charakterystycznych elementów, składu i proporcji składników codziennej racji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pokarmowej w diecie lekko strawnej, odpowiednich technik obróbki cieplnej
stosowanych w tej diecie,

−

zespoły opisują poszczególne właściwości, dokonują ich oceny pod względem

zastosowania,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.

4. Po wykonanym zadaniu uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Przeprowadzenie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie

popełnianych błędów.

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Wymień co najmniej 5 produktów przeciwwskazanych w diecie lekko strawnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Dietetyk 321[11]]

Moduł:

Żywienie dietetyczne 321[11].Z3

Jednostka modułowa:

Planowanie diety lekko strawnej 321[11].Z3.02

Temat: Planowanie dziennego jadłospisu w diecie lekko strawnej.

Cel główny: Ukształtowanie umiejętności planowania okresowych jadłospisów w diecie

lekko strawnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wymienić produkty zalecane i niewskazane w diecie lekko strawnej,

–

obliczyć wartość odżywczą poszczególnych produktów w zależności od ich ilości,

–

obliczyć wartość odżywczą całych posiłków,

–

określić udział procentowy głównych składników pokarmowych w poszczególnych
posiłkach,

–

zastosować tablice wartości odżywczej produktów przy stosowaniu zamienników
produktów,

–

określić zasady planowania jadłospisów,

–

zastosować adekwatny podział produktów zawierających określone składniki odżywcze
w zależności od liczby posiłków (4 i 5),

–

określić zasady diety lekko strawnej i zastosować je w planowaniu dziennej racji
pokarmowej.

Metody nauczania–uczenia:
–

wykład,

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w 2-osobowych grupach.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
–

poradnik dla ucznia,

–

plansze dydaktyczne,

–

tablice składu i wartości odżywczych produktów spożywczych, norm żywieniowych,
przykładowych racji pokarmowych,

–

książki kucharskie,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Przedstawienie celów zajęć.
3. Realizacja zajęć:

−

nauczyciel przedstawia oraz omawia zasady planowania jadłospisów, zasady

planowania jadłospisu w diecie lekko strawnej,

−

nauczyciel dzieli grupę na dwuosobowe zespoły. Nauczyciel podaje zadanie do

wykonania przez każdy z zespołów. Każdy zespół przygotowuje propozycje potraw na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

poszczególne posiłki, zwracając dużą uwagę na wartość energetyczną i odżywczą oraz
ilość produktów, których trzeba użyć do przygotowania poszczególnych posiłków,

−

zespoły opracowują propozycje potraw, obliczają ich wartość energetyczną

i odżywczą, układają całodzienny jadłospis diety lekko strawnej,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy.

4. Po wykonanym zadaniu uczniowie porządkują swoje stanowiska pracy.
5. Przeprowadzenie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń, trudności i ewentualnie

popełnianych błędów.

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Wymień 5 potraw przeciwwskazanych w diecie lekko strawnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć i nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zastosowanie i charakterystyka diety lekko strawnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj jak najpełniejsze listy produktów spożywczych ze wszystkich grup produktów,

np. tabeli wartości odżywczych, a następnie dokonaj ich podziału na produkty zalecane
i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze tabele wartości odżywczej produktów spożywczych,
2) przeanalizować wybrane grupy produktów pod kątem możliwości zastosowania ich

w diecie lekko strawnej i dokonać ich podziału na zalecane i przeciwwskazane według
schematu zawartego w tabelach 1, 2, 3, 4, 5, 6,

3) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

Tabela 1 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Produkty

zbożowe [opracowanie własne]

Produkty zbożowe

Zalecane

Przeciwwskazane

Tabela 2 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Mleko

i produkty mleczne [opracowanie własne]

Mleko i produkty mleczne

Zalecane

Przeciwwskazane

Tabela 3 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Mięso,

wędliny, drób [opracowanie własne]

Mięso, wędliny, drób

Zalecane

Przeciwwskazane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 4 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Tłuszcze

[opracowanie własne]

Tłuszcze

Zalecane

Przeciwwskazane

Tabela 5 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Warzywa

[opracowanie własne]

Warzywa

Zalecane

Przeciwwskazane

Tabela 6 do ćwiczenia 1. Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekko strawnej – grupa: Owoce

[opracowanie własne]

Owoce

Zalecane

Przeciwwskazane

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

tablice wartości odżywczej produktów spożywczych,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca produktów zalecanych i przeciwwskazanych w diecie lekko strawnej.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj przepisy na różne dania i przykładowe jadłospisy, a następnie przygotuj

zestawienie potraw zalecanych w diecie lekko strawnej uwzględniając rodzaj posiłku.
W przypadku posiłków, jak obiad, czy kolacja na ciepło weź pod uwagę rodzaj techniki
kulinarnej zastosowanej w przygotowaniu danej potrawy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze (i w Internecie) przepisy i przykładowe jadłospisy stosowane

w diecie lekko strawnej,

2) wybrać po co najmniej 10 potraw, zestawów do każdego posiłku uwzględniając produkty

które można wykorzystywać w przygotowywaniu posiłków w diecie lekko strawnej,

3) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela do ćwiczenia 2. Zestawienie potraw w jednodniowym jadłospisie diety lekko strawnej [opracowanie

własne]

Posiłek

Potrawy

Śniadanie I

Śniadanie II

Obiad (dwudaniowy
z deserem)

Podwieczorek

Kolacja

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

książki kucharskie, jadłospisy, normy żywienia,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca potraw w diecie lekko strawnej.

Ćwiczenie 3

Określ zmiany zachodzące w białku, tłuszczach i węglowodanach w wyniku stosowania

różnych procesów technologicznych. Wskaż czynniki działające na wymienione składniki
pokarmowe i scharakteryzuj zmiany powstałe w składnikach pod wpływem działania różnych
czynników.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować wykaz procesów technologicznych, którym poddawana jest żywność,
2) zwrócić uwagę na to, jakim zmianom i pod wpływem, jakich czynników, podlegają

w wyniku stosowania zabiegów technologicznych białka, tłuszcze i węglowodany,

3) określić, jakie te same czynniki powodują zmiany we wskazanych składnikach,

a następnie scharakteryzować te zmiany. Następnie przeanalizować kolejne zmiany
i wszystkie te informacje zapisać na rysunku,

4) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 3. Analiza zmian zachodzących w białkach, tłuszczach i węglowodanach pod

wpływem czynników uwalnianych w procesach technologicznych [opracowanie
własne]

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca stosowania procesów technologicznych.

Zmiany, jakim podlegają wybrane składniki

pokarmowe w wyniku procesów

technologicznych

Białka

Tłuszcze

Węglowodany

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Modyfikacja i planowanie diety lekko strawnej, ocena

jadłospisów

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj dwa dzienne jadłospisy diety lekko strawnej składające się z 4 oraz 5 posiłków,

opierając się na danych zawartych w tabeli 1.

Tabela 1 do ćwiczenia 1. Dane do przygotowania dziennego jadłospisu o wartości energetycznej 2400 kcal

[opracowanie własne]

Składniki pokarmowe

Ilość poszczególnych

składników

w gramach (g)

Udział energii

poszczególnych

składników w %

Wartość energetyczna

składników

pokarmowych (kcal)

Białka ogółem

- w tym białka zwierzęce

240

120

Tłuszcze

720

Węglowodany ogółem

- w tym proste

węglowodany

360

1440

144

Ogółem

500 g

100%

2400 kcal

Tabela 2 do ćwiczenia 1. Procentowy podział całodziennej wartości energetycznej pożywienia na posiłki

[opracowanie własne]

Rodzaj

Posiłku

4 posiłki
dziennie

5 posiłków

dziennie

Śniadanie I

30%

25%

Śniadanie II

10%

Obiad

35%

Podwieczorek

10%

Kolacja

25%

20%

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze tabele wartości odżywczej produktów spożywczych,
2) przygotować zestawienie produktów zalecanych i przeciwwskazanych w diecie lekko

strawnej,

3) obliczyć ilość gramów produktów do spożycia w poszczególnych posiłkach biorąc pod

uwagę procentowy udział tych posiłków w całodziennej wartości energetycznej (tabela 2)

4) skomponować zestawy posiłków z uwzględnieniem odpowiedniej ilości składników

pokarmowych i ich kaloryczności, zachować procentowy podział wartości energetycznej
tych posiłków w całodziennej racji pożywienia,

5) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

książki kucharskie, jadłospisy, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów
spożywczych,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca planowania diety lekko strawnej.

Ćwiczenie 2

Zaplanuj jadłospis dla diety lekko strawnej na okres 7 dni składający się z 5 posiłków

dziennie, opierając się na danych, zawartych w tabeli 1 do ćwiczenia 1.

Następnie przygotuj

listę produktów, określając także ich ilość, potrzebną do przyrządzenia posiłków w okresie
objętym jadłospisem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze tabele wartości odżywczej produktów spożywczych,
2) przygotować zestawienie produktów zalecanych i przeciwwskazanych w diecie lekko

strawnej,

3) spisać wszystkie produkty (wraz z ich ilością) potrzebne do realizacji siedmiodniowego

jadłospisu,

4) uwzględnić różnorodność potraw poprzez wprowadzenie jak największej liczby

zalecanych produktów spożywczych i urozmaicenie posiłków dzięki zastosowaniu
różnych preferowanych w diecie lekko strawnej technik obróbki cieplnej tych samych
produktów,

5) unikać częstych powtórzeń tych samych produktów,
6) rozpisać jadłospis na 7 dni wg schematu podanego w tabeli 1 do ćwiczenia 2,
7) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

Tabela 1 do ćwiczenia 2. Jadłospis siedmiodniowy [opracowanie własne]

Dzień

Śniadanie I

Śniadanie II

Obiad

Podwieczorek

Kolacja

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

książki kucharskie, jadłospisy, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów
spożywczych,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca planowania jadłospisów.

Ćwiczenie 3

Zmodyfikuj przedstawiony w tabeli 1

jadłospis dzienny do potrzeb osoby stosującej dietę

lekko strawną, przy założeniu, że jest to mężczyzna w wieku 60 lat, mało aktywny fizycznie
o masie ciała 78 kg i wzroście 180 cm, który dysponuje niewysokimi środkami finansowymi
(emerytura).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać tabele wartości odżywczej produktów spożywczych oraz normy żywienia,
2) obliczyć wartość odżywczą (białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik) i wartość

energetyczną jadłospisu przykładowego (tabela 1),

3) wprowadzić do jadłospisu dodatkowe posiłki (II śniadanie i podwieczorek),
4) obliczyć wartość odżywczą (białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik) i energetyczną

jadłospisu zmodyfikowanego (tabela 2),

5) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

Tabela 1 do ćwiczenia 3 Jadłospis poddawany modyfikacji i jadłospis zmodyfikowany wg założeń diety lekko

strawnej [opracowanie własne]

Posiłek

Jadłospis przykładowy

Ilość

(g)

Jadłospis zmodyfikowany

Ilość

(g)

I Śniadanie

Musli owocowe z kefirem
Pieczywo mieszane
Masło roślinne
Twaróg z sera białego tłustego
i szczypiorku
Szynka
Papryka świeża
Szarlotka
Kawa czarna

250
120

60
50
50

II Śniadanie

Obiad

Rosół z drobiu z makaronem
Kurczak pieczony w warzywach
Ziemniaki
Surówka z czarnej rzodkwi
Galaretka owocowa

250

120
300

200

Podwieczorek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Kolacja

Pizza z pieczarkami i wędliną
Pieczywo mieszane
Masło roślinne
Ser topiony
Surówka z porów i kapusty
Dżem
Herbata

200
100

25
80
20

Tabela 2 do ćwiczenia 3. Wartość energetyczna i odżywcza jadłospisu przykładowego oraz jadłospisu

zmodyfikowane wg założeń diety lekko strawnej [opracowanie własne]

Jadłospis przykładowy

Poszczególne składniki pokarmowe

i wartość energetyczna

Jadłospis zmodyfikowany

Wartość energetyczna

Białka

Tłuszcze

Węglowodany

Błonnik

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

literatura dotycząca planowania jadłospisów,

–

książki kucharskie, jadłospisy, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów
spożywczych,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką.

Ćwiczenie 4

Dokonaj metodą punktową oceny jadłospisu siedmiodniowego ułożonego w ćwiczeniu 2,

przy wykorzystaniu skali ocen wg Starzyńskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w literaturze tabele wartości odżywczej produktów spożywczych oraz

informacje dotyczące metody oceny punktowej wg Starzyńskiej,

2) dokonać analizy jadłospisu,
3) uzupełnić i wypełnić podany niżej szablon oceny (tabela 1),
4) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 1 do ćwiczenia 4. Metoda punktowa oceny jadłospisu wg Starzyńskiej (zmodyfikowana dla diety lekko

strawnej) [opracowanie własne]

L.p.

Kryteria oceny

Liczba

punktów

Liczba posiłków w ciągu dnia:
- 4 lub 5
- 3
- mniej

Liczba posiłków, w których występują produkty dostarczającego białka zwierzęcego:
-
-
-

Częstotliwość występowania mleka lub serów
-
-
-

Częstotliwość występowania warzyw lub owoców
-
-
-

Częstotliwość występowania warzyw lub owoców w postaci surowej
-
-
-

Częstotliwość występowania pieczywa jasnego oraz typu graham, drobnych kasz, ryżu
-
-
-

Suma

Skala ocen w zależności od uzyskanej liczby punktów

(liczba punktów) ..............– Jadłospis dobry

………. –

itd.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

–

siedmiodniowy jadłospis diety lekko strawnej,

–

materiały piśmiennicze,

–

arkusze papieru formatu A4,

–

komputer z oprogramowaniem, dostępem do Internetu i drukarką,

–

literatura dotycząca oceny jadłospisów.

Ćwiczenie 5

Przygotuj drugie danie obiadowe spełniające kryteria potrawy w diecie lekko strawnej wg

receptury. Użyj zalecanych produktów oraz zastosuj odpowiednią technikę obróbki cieplnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać potrawy składające się na drugie danie obiadowe,
2) przeczytać receptury potraw,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować odpowiedni sprzęt, maszyny i urządzenia,
5) odważyć surowce do sporządzenia potraw,
6) sporządzić poszczególne potrawy,
7) sporządzić dodatki do potraw,
8) doprawić potrawy zgodnie z recepturą i zasadami diety lekko strawnej,
9) wyporcjować potrawy,
10) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

–

receptury potraw składających się drugie danie obiadowe,

–

surowce do sporządzenia potraw i dodatków do nich,

–

narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw,

–

zastawa stołowa do podawania drugiego dania obiadowego,

–

literatura dotycząca diety lekko strawnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Planowanie diety lekko
strawnej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 9, 13, 14, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4 .d, 5. a, 6. d, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b,
12. d, 13. c, 14. a, 15. c, 16. b, 17. d, 18. d, 19. c, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić cel żywienia

Zdefiniować dietę lekko strawną

Rozróżnić elementy diety lekko strawnej

Określić wskazaniem do stosowania diety lekko
strawnej

Rozróżnić produkty zalecane w diecie lekko
strawnej

Określić warzywa zalecane w diecie lekko
strawnej

Określić produkty nabiałowe zalecane w diecie
lekko strawnej

Określić produkty zbożowe zalecane w diecie
lekko strawnej

Rozróżnić rodzaje tłuszczów zalecanych w diecie
lekko strawnej

Określić mięsa i wędliny zalecane w diecie lekko
strawnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić przyprawy zalecane w diecie lekko
strawnej

Określić potrawy zalecane w diecie lekko
strawnej

Rozróżnić techniki obróbki, w wyniku których
następują największe straty składników
pokarmowych

Rozróżnić czynniki wpływające na zmiany
wartości odżywczej tłuszczów

Określić sposób modyfikacji błonnika w diecie
lekko strawnej

Określić czynniki uwzględniane w planowaniu
jadłospisu w diecie lekko strawnej

Określić techniki kulinarne zalecane
w przyrządzaniu potraw w diecie lekko strawnej

Rozróżnić schematy procentowego udziału
posiłków w całodziennej wartości energetycznej
przy ustalaniu prawidłowego jadłospisu

Rozróżnić metody oceny jadłospisów

Określić zasady doboru odpowiedniej metody
oceny jadłospisów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem żywienia jest zapewnienie organizmowi

a) prawidłowego rozwoju psychicznego.
b) białek i witamin.
c) wyjściowego sposobu odżywiania.
d) prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.

2. Dieta lekko strawna jest

a) zmodyfikowaną formą diety o wysokiej zawartości tłuszczu.
b) dietą z dużą ilością błonnika.
c) zmodyfikowaną formą podstawowego żywienia człowieka zdrowego.
d) zmodyfikowaną formą żywienia zbiorowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. W diecie lekko strawnej w odróżnieniu od diety podstawowej bardzo duże znaczenie ma

odpowiedni dobór
a) sosów do potraw.
b) technik obróbki cieplnej.
c) produktów spożywczych trudniej przyswajalnych przez organizm.
d) sposobu smażenia z dodatkiem tłuszczu.

4. Wskazaniem do stosowania diety lekko strawnej jest

a) zapalenie spojówek.
b) reumatyzm.
c) zapalenie krtani.
d) choroba układu pokarmowego.

5. W diecie lekko strawnej ogranicza się spożycie

a) tłuszczów.
b) witaminy C.
c) węglowodanów.
d) białka.

6. W diecie lekko strawnej spośród warzyw zaleca się spożywanie między innymi

a) papryki.
b) rzodkiewki.
c) szczypiorku.
d) kalafiora.

7. W diecie lekko strawnej spośród produktów nabiałowych zaleca się spożywanie między

innymi serów
a) topionych.
b) białych.
c) feta.
d) typu fromage.

8. Produkty zbożowe, które powinny znaleźć się w diecie lekko strawnej to

a) drobne kasze.
b) pieczywo razowe żytnie.
c) pieczywo razowe pszenne.
d) rogaliki francuskie.

9. Tłuszcz, który trzeba zupełnie wykluczyć z diety lekko strawnej to

a) oliwa z oliwek.
b) smalec.
c) masło.
d) słodka śmietanka.

10. W diecie lekko strawnej spośród mięs i wędlin zaleca się do spożywania

a) baraninę.
b) podroby.
c) kaczkę.
d) indyka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Niewskazana w diecie lekko strawnej przyprawa to

a) sól.
b) pieprz.
c) cynamon.
d) majeranek.

12. Potrawy, których w diecie lekko strawnej nie powinno się spożywać to

a) mięsa pieczone rękawie foliowym lub pergaminie.
b) kasze gotowane na sypko.
c) potrawki.
d) zupy zaprawiane zasmażkami zagęszczane śmietaną.

13. Najwięcej wartościowych składników odżywczych zawartych w żywności zanika pod

wpływem takich technik obróbki, jak
a) płukanie.
b) gotowanie w minimalnej ilości wody.
c) smażenie.
d) porcjowanie.

14. Zmiany wartości odżywczej tłuszczów, w wyniku przetwarzania produktów je

zawierających, następują pod wpływem takiego czynnika, jak
a) podwyższona temperatura.
b) uwodnienie środowiska.
c) odczyn środowiska.
d) obniżona temperatura.

15. Modyfikacja ilości błonnika w diecie lekko strawnej polega na

a) zwiększeniu jego ilości.
b) całkowitym jego wykluczeniu z diety.
c) zmniejszeniu jego ilości.
d) ograniczeniu ilości błonnika wyłącznie do jego łatwo strawnej i przyswajalnej przez

organizm postaci.

16. W planowaniu jadłospisu dla osoby na diecie lekko strawnej nie uwzględnia się jej

a) aktywności fizycznej.
b) miejsca zameldowania.
c) stanu fizjologicznego organizmu.
d) płci.

17. Planując dietę lekko strawną należy wykluczyć potrawy przyrządzane takimi technikami

kulinarnymi, jak
a) gotowanie na parze.
b) gotowanie w wodzie.
c) pieczenie w pergaminie.
d) smażenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Rozkład procentowy ogółu podaży energii przy 5-posiłkowym trybie żywienia powinien

wyglądać następująco
a) śniadanie I – 10% śniadanie II – 40% obiad – 10% podwieczorek – 30% kolacja –

10%.

b) śniadanie I – 30% śniadanie II - 10% obiad - 20% podwieczorek - 20% kolacja –

20%.

c) śniadanie I – 40% śniadanie II – 5% obiad – 45% podwieczorek – 5% kolacja – 5%.
d) śniadanie I – 25% śniadanie II – 10% obiad – 35% podwieczorek – 10% kolacja –

20%.

19. Do metod jakościowych oceny jadłospisów należy między innymi metoda

a) inwentarzowa.
b) badań antropometrycznych.
c) punktowa.
d) wagowa.

20. O wyborze odpowiedniej metody oceny jadłospisu nie decyduje

a) stopień dokładności metody.
b) okres, w jakim mają być przeprowadzone badania.
c) wzrost ankietowanych osób.
d) możliwości finansowe i czasowe danej metody.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Planowanie diety lekko strawnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Planowanie diety lekko
strawnej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6 , 7, 8, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 9, 13, 14, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. c, 7. d, 8. d, 9. d, 10. c, 11. c,
12. c, 13. a, 14. b, 15. b, 16. c, 17. b, 18. c, 19. c, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić cel prawidłowego odżywiania

Określić dietę lekko strawną

Określić elementy diety lekko strawnej

Określić wskazaniem do stosowania diety lekko
strawnej

Rozróżnić produkty zalecane w diecie lekko
strawnej

Określić warzywa zalecane w diecie lekko strawnej

Określić produkty nabiałowe zalecane w diecie
lekko strawnej

Określić produkty zbożowe zalecane w diecie
lekko strawnej

Rozróżnić rodzaje tłuszczów zalecanych w diecie
lekko strawnej

10 Określić mięsa i wędliny zalecane w diecie lekko

strawnej

11 Określić przyprawy zalecane w diecie lekko

strawnej

12 Określić potrawy zalecane w diecie lekko strawnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13 Rozróżnić techniki obróbki, w wyniku których

następują największe straty składników
pokarmowych

14 Rozróżnić czynniki oraz techniki procesów

obróbki żywności powodujące zmiany białka
(denaturację)

15 Określić ilość błonnika w diecie lekko strawnej

16 Określić czynniki uwzględniane w planowaniu

jadłospisu w diecie lekko strawnej

17 Określić techniki kulinarne zalecane

w przyrządzaniu potraw w diecie lekko strawnej

18 Rozróżnić schematy procentowego udziału

posiłków w całodziennej wartości energetycznej
przy ustalaniu prawidłowego jadłospisu

19 Rozróżnić metody oceny jadłospisów

20 Zdefiniować metodę bieżącego notowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem prawidłowego odżywiania jest

a) zapewnienie organizmowi prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.
b) zapewnienie organizmowi białek i witamin.
c) zapewnienie wyjściowego sposobu odżywiania.
d) zapewnienie organizmowi prawidłowego rozwoju psychicznego.

2. Dietę lekko strawną określa się jako

a) zmodyfikowaną formę diety o wysokiej zawartości tłuszczu.
b) dietę z dużą ilością błonnika.
c) zmodyfikowaną formę żywienia zbiorowego.
d) zmodyfikowaną formę podstawowego żywienia człowieka zdrowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Dietę lekko strawną charakteryzuje

a) odpowiedni dobór sosów do potraw.
b) odpowiedni dobór produktów spożywczych trudniej przyswajalnych przez organizm.
c) odpowiedni dobór technik obróbki cieplnej.
d) odpowiednie prowadzenie procesów smażenia z dodatkiem tłuszczu.

4. Dietę lekko strawną stosuje się w przypadku

a) chorób układu pokarmowego.
b) reumatyzmu.
c) zapalenia krtani.
d) zapalenia spojówek.

5. W diecie lekko strawnej nie powinno się spożywać

a) produktów bogatych w witaminę C.
b) tłuszczów.
c) węglowodanów.
d) ryb.

6. Zalecane w diecie lekko strawnej warzywo to

a) papryka.
b) rzodkiewka.
c) kalafior.
d) szczypiorek.

7. Produkty nabiałowe, które można spożywać w diecie lekko strawnej to

a) sery topione.
b) sery feta.
c) sery typu fromage.
d) sery twarogowe białe.

8. W diecie lekko strawnej wskazanymi do spożywania produktami zbożowymi są

a) pieczywo gruboziarniste.
b) rogaliki francuskie.
c) pieczywo razowe pszenne.
d) kasza jęczmienna krakowska.

9. Bezwzględnie przeciwwskazanym w diecie lekko strawnej tłuszczem jest

a) masło.
b) słodka śmietanka.
c) oliwa z oliwek.
d) łój.

10. Zalecane do spożycia w diecie lekko strawnej mięsa/ wędliny to

a) wieprzowina.
b) pasztety.
c) kurczak.
d) gęś.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Przyprawy, której nie powinno się używać w diecie lekko strawnej jest

a) bazylia.
b) rozmaryn.
c) papryka w proszku.
d) majeranek.

12. W diecie lekko strawnej niezalecanymi do spożywania potrawami są

a) grube kasze z sosami na śmietanie.
b) drobne kasze gotowane na sypko.
c) pulpety na parze z sosem koperkowym na słodkiej śmietance.
d) potrawki z królika i indyka.

13. Największe ilości cennych składników odżywczych ginie pod wpływem takich procesów,

jak
a) porcjowanie.
b) smażenie.
c) gotowanie na parze.
d) płukanie.

14. Denaturację białka w przebiegu procesów obróbki żywności zawierającej ten składnik

powoduje
a) moczenie.
b) działanie tlenu.
c) podwyższona temperatura.
d) obniżona temperatura.

15. Ilość błonnika w diecie lekko strawnej należy

a) ograniczyć wyłącznie do jego łatwo strawnej i przyswajalnej przez organizm postaci.
b) zmniejszyć.
c) pozostawić na tym samym poziomie spożycia ograniczając tylko jego udział w diecie

rezygnując z jasnego pieczywa i ryżu.

d) zwiększyć.

16. W planowaniu jadłospisu dla osoby na diecie lekko strawnej uwzględnia się jej

a) miejsce zameldowania.
b) wzrost.
c) fizjologiczny stan organizmu.
d) liczbę potomstwa.

17. W realizacji zaplanowanego w diecie lekko strawnej jadłospisu nie należy

przygotowywać potraw poddając je
a) gotowaniu na parze.
b) duszeniu po wcześniejszym obsmażeniu.
c) gotowaniu w wodzie.
d) pieczeniu w folii aluminiowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Procentowy udział 5 posiłków w całodziennej wartości energetycznej przy ustalaniu

prawidłowego jadłospisu powinien wyglądać następująco
a) śniadanie I – 5%, śniadanie II – 10%, obiad – 35%, podwieczorek – 25%, kolacja –

25%.

b) śniadanie I – 30%, śniadanie II - 10%, obiad - 20%, podwieczorek - 20%, kolacja –

20%.

c) śniadanie I – 25%, śniadanie II – 10%, obiad – 35%, podwieczorek – 10%, kolacja –

20%.

d) śniadanie I – 40%, śniadanie II – 5%, obiad – 45%, podwieczorek – 5%, kolacja –

5%.

19. Do metod ilościowych oceny jadłospisów nie należy metoda

a) inwentarzowa.
b) szacunkowa.
c) punktowa.
d) wagowa.

20. Metoda bieżącego notowania polega m.in. na

a) pomiarze masy ciała, wzrostu, grubości fałdów skórnych.
b) punktowaniu elementów jadłospisu wskazujących na prawidłowość odżywiania.
c) zapisywaniu przez osobę badaną ilości wszystkich spożywanych przez badanego

produktów.

d) ocenie ilości produktów spożytych przez jedną osobę w ciągu dnia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Planowanie diety lekko strawnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bujko J. (red): Podstawy dietetyki. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2006
2. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka.

PZWL, Warszawa 2000

3. Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka Podstawy nauki o żywieniu. PWN,

Warszawa 2006

4. Gertig H., Gawęcki J.: Słownik terminów żywieniowych. PWN, Warszawa 2001
5. Hasik J., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. PWN, Warszawa 2007
6. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości

odżywczej żywności. PZWL, Warszawa 2005

7. Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Turlejska H.: Zasady żywienia człowieka.

WSiP, Warszawa 2006

8. Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia – zalecane

racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego.
ODDK, Gdańsk 2004

9. Szczepańska A.: Dieta łatwo strawna. PZWL, Warszawa 2001
10. Wądołowska L., Bandurska-Stankiewicz E.: Wybrane zagadnienia z dietetyki. Ćwiczenia

Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2002

11. Wieczorek-Chełmińska Z. (red): Dietetyczna książka kucharska. PZWL, Warszawa 1991
12. Wieczorek-Chełmińska Z.: Zasady żywienia i dietetyka stosowana. PZWL,

Warszawa 1992

13. Włodarek D.: Dietetyka. Format-AB, Warszawa 2005
14. Ziemlański Ś. (red): Normy żywienia człowieka Fizjologiczne podstawy. PZWL,

Warszawa 2001

15. Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka Zalecenia żywieniowe dla

ludności w Polsce. Wydawnictwo Instytut Danone, Warszawa 1998

Literatura metodyczna:

1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Warszawa 2003

4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE , Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. cz. I i II.

Wydawnictwo ITeE, Radom 1999