ŚWIETLIK ŚWIĘTOJAŃSKI

Samiec świetlika świętojańskiego

WYGLĄD

Świetlik świętojański jest o wiele większy od Iskrzyska

(Phausis splendidula), należącego do tej samej rodziny świtlikowatych.
Rozszerzone i wypukłe do przodu przedplecze Świetlika zakrywa również

głowę i ma w przedniej części przezroczystą strefę ( jakby "panoramiczną
szybę"), która w odwrotnośći od iskrzyka nie jest podzielona na dwie

części. Czułki są krótkie a ich nasady bardzo zbliżone do siebie. Bardzo
widoczny dymorfizm płciowy polegający na zredykowaniu u samic skrzydeł

do kikutów pokryw skrzydłowych. Na 5 i 6 segmencie spodniej strony
odwłoka owady te posiadają żółtawą płytkę narządu świecącego. Samce

mają w pełni rozwinięte skrzydła, dzięki czemu fruwają, najczęściej
późnym czerwcowym i lipcowym zmierzchem. Ich pokrywy są bardzo

szerokie i zakrywają nogi.

WYSTĘPOWANIE

Chrząszcze te występują w lasach mieszanych, ogrodach i parkach a

zgłasza w miejscach porośniętych dziurawcami.

POŻYWIENIE

Głównym pokarmem świetlików są mięczaki. Larwy Świetlików zabiją

je trującą wydzieliną. Postacie dojrzałe nie żerują.

ROZMNAŻANIE

Samce latają wieczorami w poszukiwaniu samicy, kierując się
charakterystycznym dla swojego gatunku światłem. W szukaniu samicy

samcom pomagają bardzo duże i dobrze rozwinięte oczy złożone. W
okresie godowym samice kładą się na plecach i wystawiają wydzielające

światło odwłoki. Po kopulacji składają jaja w ziemi. Larwy są bardzo
drapieżne. Podobnie jak owady dorosłe, posiadają one również narzady

świecące. Żywią się mięczakami. Mają wydłużone, na obu końcach trochę
zwężone ciało o małej głowie i ostrych żuwaczkach, wewnątrz których
znajduje się kanalik. Przez ten kanalik larwa wstrzykuje ofiarze trującą

substancje, powodującą rozkład białka. Jest ona produkowana przez
parzyste gruczoły usytuowane w przedniej części. W ten sposób

nadtrawiony pokarm jest wsysany przez szczęki i wargę dolną. Larwa
linieje 5 razy (przez około 3 lata) i przepoczwarza się na wiosnę. Stadium

poczwarki trwa dwa tygodnie.

Jeden z trzech gatunków świetlika występujących na terenie Polski,
szczególnie skraje lasów obficie porośnięte krzewami, zbiorowiska
wysokich bylin, pobrzeża żywopłotów i parki. Osobniki obu płci
bardzo różnią się wyglądem. Samiec ma ok. 1 cm długości i jest
uskrzydlony, podczas gdy przypominająca larwę samica osiąga
długość 1,5-2 cm i nie jest uskrzydlona. Obie płcie mają na spodzie
odwłoka narządy świetlne.

Dorosłe osobniki żyją krótko i nie pobierają żadnego pokarmu.
Świetliki nocami od czerwca do lipca latają poszukując samic, które
siedząc na roślinach przywabiają świeceniem potencjalnych
partnerów. Zapłodnione samice składają jaja do ziemi.

Rozwój: larwy płci żeńskiej, które również potrafią wytwarzać
światło, przebywają na powierzchni ziemi, gdzie polują na ślimaki.
Przed przepoczwarczeniem zimują dwukrotnie.

Światło wytwarzane przez świetlika świętojańskiego powstaje w
wyniku reakcji chemicznej dzięki enzymowi lucyferazie. Świetliki
mogą dowolnie światło "włączać i wyłączać". Światłu, które
wytwarzają, nie towarzyszy ciepło, a więc ciało chrząszcza nie ulega
nagrzaniu.