FIZJOTERAPIA OGÓLNA WYKŁAD I 02,10,2014

Pojęcie rehabilitacji

Re- zdrowotność

Habilitas- zręczność, sprawność

To proces medyczno- społeczny dążący do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia
w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia.

Definicja WHO- wyćwiczenie lub przywrócenie najwyższej sprawności przez jednocześnie
skoordynowane działania medyczne, socjalne, szkoleniowe i zawodowe.

Kierunki rozwoju:



choroby układu krążenia



choroby układu ruchu



choroby psychiczne



choroby płuc



przemysł rehabilitacyjny



oparzenia



postępowanie usprawniające po zabiegach

Przyczyny niepełnosprawności stwarzające potrzebę działania:

1. epidemie
2. kalectwo wrodzone
3. wojny
4. wypadki

Etapy leczenia:

Dawniej:

1. rozpoznanie
2. leczenie
3. rehabilitacja

obecnie:

rozpoznanie- jednoczesne leczenie, rehabilitacja i profilaktyka

Funkcjonowanie a niepełnosprawność

Stan choroby

Funkcje i struktura ciała

aktywność

uczestniczenie

Czynniki środowiskowe fizyczne, społeczne

Czynniki osobowe, systemy postaw

Uwarunkowania skuteczności rehabilitacji:

1. akceptacja- własna, rodziny, środowiska
2. bariery- architektoniczne, legislacyjne, społeczne, komunikacyjne

klasyfikacja niepełnosprawności WHO:

1. uszkodzenie- strata lub wada fizjologiczna, psychiczna lub anatomiczna struktury czynności
2. niepełnosprawność- ograniczenie bądź brak wynikający z uszkodzenia możliwości

wykonywania czynności uważanej za normalną

3. upośledzenie- niekorzystna sytuacja danej osoby w wyniku uszkodzenia lub

niepełnosprawności polegająca na ograniczeniu lub uniemożliwieniu wypełniania ról
uważanych za normalne, biorąc pod uwagę wiek, płeć, czynniki kulturowe i społeczne

niepełnosprawność- definicja holistyczna- to skutek związków między stanem zdrowia i czynnikami
osobowymi a warunkami w jakich żyje.

Przyczyny niepełnosprawności:

1. choroby układu ruchu
2. choroby układu krążenia
3. choroby układu nerwowego
4. choroby układu oddechowego
5. choroby układu trawiennego
6. choroby psychiczne
7. zatrucia

zasady polskiej koncepcji rehabilitacji:

1. powszechność
2. kompleksowość
3. wczesność
4. ciągłość

skład zespołu rehabilitacyjnego:

1. personel lekarski
2. fizjoterapeuta
3. psycholog
4. logopeda
5. terapeuta
6. technik zaopatrzenia ortopedycznego
7. pielęgniarki
8. pracownik socjalny
9. duchowny
10. wolontariusze
11. rodzina chorego

lekarz- odpowiedzialny za ciągłość procesu, diagnozuje, tworzy program, nadzoruje plan pracy,
ocenia efekty na poszczególnych etapach

fizjoterapeuta- ustala i dobiera ćwiczenia, tworzy zakres kinezyterapii, rehabilitacji manualnej,
wykonuje zabiegi, pionizuje chorego, uczy chodzić, bada warunki w jakich pacjent funkcjonuje,
doradza rodzinie pacjenta, ocenia efekty

technik zaopatrzenia ortopedycznego- realizuje i dopasowuje zalecane zaopatrzenie ortopedyczne

ergoterapeuta- ćwiczenia rzemieślnicze, artystyczne, rozwija sprawności manualne, przygotowuje do
pracy

pracownik socjalny- wywiad środowiskowy, sprawdza warunki życia chorego, kontaktuje się z
rodziną

pielęgniarka- szkoli jak wykonywać zabiegi, karmi, dba o higienę pacjenta, zmienia pozycję ciała by
Zapobiec odleżynom

wolontariusz, duchowny - pomoc psychologiczna, wsparcie

komunikacja w zespole:

1. oficjalna- obchody, spotkania, konsultacje
2. nieoficjalna- pomieszczenie socjalne, swobodna wymiana informacji

zasady pracy zespołu:

1. skoordynowanie
2. respektowanie
3. współpraca

uwarunkowania skutecznej rehabilitacji:

1. wyjaśnienie aktualnego stanu chorego oraz schorzeń
2. akceptacja przez chorego jego stanu
3. adaptacja chorego do zmiany sytuacji życiowej
4. wyrównanie nastroju i poprawa samopoczucia
5. aprobata przez chorego i rodzinę wobec terapii
6. motywacja zespołu
7. umiejętności zespołu
8. dostępne metody

kompleksowa ocena stanu zdrowia:

1. stan zdrowia przed chorobą
2. stopień utracenia zdrowia
3. wiek
4. osobowość

deklaracje Helsingborgska – osoby po udarze mają prawo do opieki rehabilitacyjnej bez wstępnej
selekcji

zadania medycyny fizykalnej:

1. poprawa fizycznego i psychicznego funkcjonowania pacjenta
2. trening psychiczny i fizyczny

interwencje:

1. medyczne
2. fizykalne
3. zajęciowe
4. logopedyczne
5. neuropsychologiczne
6. psychologiczne
7. żywienie
8. edukacja pacjenta i bliskich
9. pielęgnacja i rehabilitacja

fizjoterapia: aktywny proces, poprzez który osoby niepełnosprawne w wyniku urazu lub choroby
osiąga pełne wyzdrowienie lub realizację jej fizycznych, umysłowych i społecznych możliwości
funkcjonowania na optymalnym poziomie i integrację w najbardziej właściwym dla tej osoby
otoczeniu społecznym

osobowość wg. Adlera- wrodzone i nabyte dyspozycje i schematy reagowania, możliwie stałe,
specyficzne i powstałe jako wynik dojrzewania uczenia się i przystosowania jednostki.

Metody rehabilitacji:

1. Starożytność- rewolucja francuska- dotyk
2. XVIII w- elekr. i magnetyczne
3. XIX w- odkrycia w dziedzinie elektryczności, tworzenie urządzeń

Cele fizjoterapii:

Przywrócenie utraconych bądź zaburzonych poprzez chorobę sprawności, zdolności do pracy i brania
udziału w życiu społecznym, poprzez:

1. Opanowanie stanu zapalnego
2. Zwalczanie bólu

3. Poprawa odporności i zapobieganie zakażeniom
4. Poprawa i utrzymanie wydajności fizycznej
5. Usprawnienie czynności poszczególnych narządów i całego ciała

Fizjoterapia: forma leczenia, której celem jest opanowanie bądź likwidacja procesów chorobowych
lub ich następstw, zapobieganie im, zapobieganie nowotworom, postępowi choroby, opanowanie
dolegliwości oraz możliwie jak najdalej idące pozyskanie zdrowia i jego utrwalenie

Fizykoterapia:

dział fizjoterapii, w którym wykorzystuje się czynniki fizyczne-każdy rodzaj energii występujący w
przyrodzie lub wytwarzany sztucznie- energia świetlna, cieplna, mechaniczne, elektryczna

reakcje miejscowe bądź ogólne

działanie bodźców fizykalnych:

1. Przyspieszenie gojenia ran
2. Zmniejszenie odczynów bólowych oraz potrzeb farmakoterapii
3. Umożliwienie rozpoczęcia kinezyterapii
4. Miejscowa poprawa funkcji krwionośnych oraz unerwienie obwodowe
5. Wpływ na funkcje całego organizm

Działy fizykoterapii:

1. Fototerapia
2. Elektroterapia
3. Pole magnetyczne
4. Ultradźwięki
5. Termoterapia
6. Hydroterapia
7. Inhalacje
8. Lecznictwo uzdrowiskowe

Kinezyterapia:

Lecznicze oddziaływanie ruchu. Celem możliwie pełne przywrócenie utraconych funkcji lub
uruchomienie mechanizmów kompensacji lokalnej w celu zastąpienia utraconych funkcji.

Ćwiczenia:

1. Czynne
2. Czynno-bierne
3. Samo wspomagane
4. Samo kontrolowane
5. Czynne w odciążeniu
6. Czynne wolne
7. Czynne oporowe

Działania ogólne kinezyterapii:
1. Do ćwiczeń wykorzystuje się zdrowe części ciała
2. Decyduje o końcowych efektach leczenia
3. Ćwiczenia: ogólno kondycyjne, w wodzie, gimnastyka poranna, sport niepełnosprawnych

Masaż:

Klasyczny: ogólny/ odcinkowy

Wpływ wyraża się w odczynach miejscowych i ogólnoustrojowych.

Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wstrząsy

Odczyny miejscowe:

1. Przekrwienie, rozszerzenie naczyń
2. Poprawa napięcia i trofiki tkanek
3. Poprawa tkankowej przemiany materii
4. Zmniejszenie napięcia mięśni
5. Uelastycznienie blizn
6. Zmniejszenie bólu
7. Odprowadzanie toksycznych produktów przemiany materii z tkanek

Odczyny ogólne:

1. Działanie na narządy wewnętrzne
2. Poprawa ogólnej przemiany materii
3. Zmniejszenie napięcia OUN (ośrodkowy układ nerwowy)
4. Aktywacja OUN
5. Wpływ na procesy termoregulacji organizmu

Kompleks rehabilitacji a jakość życia:

Kompleks rehabilitacji a jakość życia:

1. A. Campbell- 7 punktowa skala ocen w różnych dziedzinach życia
2. Hunt, McKenn- związek jakości życia ze sferą możliwości zaspokajania potrzeb
3. Opracowanie kwestionariusza oceny jakości życia w celu oceny efektywności terapii

Działania legislacyjne w rehabilitacji:

1. POWSZECHNA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA ONZ 1948
2. DEKLARACJA PRAW OSÓB UPOŚLEDZONYCH 1971
3. DEKLARACJA PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 1975
4. ŚWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 1982

Przewodnictwo cieplne- bezpośredni kontakt 2 ciał stałych. Wspólne przewodnictwo cieplne. Ilość
ciepła przenikająca przez daną objętość tkanek w określonym czasie wzrasta wraz ze wzrostem
ukrwienia tkanki.

Przenoszenie ciepła (konwekcja)- wymiana ciepła w gazach , płynach, ruch swobodny cząsteczek w
przestrzeni, energia przenoszona dzięki rozpędzonym cząsteczkom i ich zderzeniom.

Promieniowanie elektromagnetyczne- emitowane przez fotony

Prawo Stefana Boltzmanna-każde ciało o temperaturze wyższej od 0 bezwzględnego jest źródłem
promieniowania elektromagnetycznego

Termoregulacja-jeżeli temperatura ciała odbiega od 36,6*C uruchamiają się termoreceptory ciepła i
zimna. Mechanizmy: pocenie się, skurcz naczyń, dreszcze, przyspieszony oddech, udar, oparzenie,
oziębienie, odmrożenie.

Czynniki wpływające na reakcję na bodźce termiczne:

1. Różnica między temp. Bodźca i powłok skórnych
2. Wielkość powierzchni ciała poddawanej działaniu
3. Czas działania bodźca cieplnego
4. Zmienność bodźców
5. Sposób działania- woda, powietrze, dotyk, gaz
6. Rodzaj tkanki

Naczyniowa reakcja konsensualna:

Prawo Dastre’a Morata- poszerzenie łożyska naczyniowego naczyń powierzchownych dużej
powierzchni ciała w wyniku hipertermii powoduje zwężenie dużych naczyń klatki piersiowej i jamy
brzusznej, natomiast naczynia mózgu, nerek i śledziony nie ulegają zwężeniu (narządy ważne dla
życia)

Termoterapia ciepłem:

1. sauna fińska- suche powietrze; faza ogrzewania i oziębiania. Max. 2 zabiegi, odpoczynek,

płyny w ciągu 30-40 min. Korzyści: poprawa odporności, gospodarki lipidowej i
węglowodanowej, stabilizacja, autonomizacja układu nerwowego, odżywienie skóry i tkanki
podskórnej, stabilizacje funkcji serca i krążenia, poprawa funkcji serca i krążenia, poprawa
funkcji narządów ruchu i eliminacja toksyn

2. sauna parowa- para wodna 50*C- 70*C.

- caldarium- 50*C-60*C z basenem i wodą termalną- przygotowanie do masażu
-tepidarium-37*C-40*C- siedzące, leżące
-łaźnia turecka- sauna+ podgrzany stół+ masaż

3. zabiegi parafinowe- topi się w 42*C w stan stały przechodzi w temp. 40*C. stymulacja
mikrokrążenia i pracy metabolizmu, zmniejszenie napięcia mięśni, poprawa odżywiania tkanek i
stawów, lepsze uwodnienie skóry, kąpiele parafinowe, skarpetki, rękawice

4. okłady ciepło lecznicze- poprawa ukrwienia, zmniejszenie oporu obwodowego,
przyspieszenie tętna i pojemności mięśnia sercowego, działanie przeciwbólowe, zmiana napięcia
mięśni szkieletu, odżywienie tkanek, przyspieszenie gojenia, zwiększenie fagocytozy, działania
immunostymulujące, łagodna hipertermia lub immunosupresyjne, zmniejszenie aktywności tworu
siatkowego, ogólne odprężenie