86 Â

WIAT

N

AUKI

Lipiec 1997

Joseph Ryan, Jr.

P

lastikowe etykiety przytwierdzo-
ne do niemal ka˝dego towaru to
mali pomocnicy sprzedawców, sta-

rajàcych si´ zmniejszyç straty spowodo-
wane kradzie˝ami sklepowymi (10 mld
dolarów w USA). Pomys∏ zrodzi∏ si´
w g∏owie pewnego kierownika sklepu,
który nie móg∏ dogoniç z∏odzieja. Odtàd
etykiety zabezpieczajàce przymocowane
do sprzedawanych artyku∏ów – od ksià-
˝ek do paczkowanego mi´sa – sà znaka-
mi w∏asnoÊci sprzedawcy.

Podstawowe elementy systemów za-

bezpieczajàcych to wspomniane ju˝ ety-
kiety oraz sprz´˝ony z uk∏adem alarmo-
wym zespó∏ nadawczo-odbiorczy, który
tworzy tzw. obszar sprawdzania przy
wyjÊciu ze sklepu lub ko∏o kasy. W wie-
lu systemach starszych generacji, nadal
stosowanych, etykiety zabezpieczajàce
zawierajà diody pó∏przewodnikowe,
które modulujà sygna∏ mikrofalowy
z nadajnika i kierujà go do odbiornika,
w∏àczajàc alarm dêwi´kowy. Z∏odzieje
znaleêli na nie sposób i umieszczajà skra-
dzione przedmioty w kieszeniach lub
torbach wy∏o˝onych folià ekranujàcà. Co
wi´cej, klienci cz´sto uruchamiajà alarm,
gdy wnoszà do sklepu sprz´t elektro-
niczny zawierajàcy podzespo∏y o w∏a-
ÊciwoÊciach transmisyjnych zbli˝onych
do etykiet diodowych.

Etykiety nowej generacji, które mo˝na

nazwaç „akustomagnetycznymi”, dzia-
∏ajà w wàskim zakresie fal radiowych
o niskiej cz´stotliwoÊci tak dobranym,
aby zminimalizowaç zak∏ócenia powo-
dowane przez inne uk∏ady elektronicz-
ne. Ka˝da taka etykieta zawiera rezona-
tor o dok∏adnie okreÊlonych wymiarach
wykonany z amorficznego metalu ma-
gnetycznego. Jest on wzbudzany sygna-
∏em radiowym o niskiej cz´stotliwoÊci
wytwarzanym przez nadajnik umiesz-
czony przy wyjÊciu ze sklepu. Generuje
wówczas drgania o strukturze identycz-
nej z przebiegiem wzbudzajàcym. Usy-
tuowany równie˝ przy wyjÊciu odbior-
nik wykrywa sygna∏ emitowany przez
rezonator i w∏àcza alarm.

Podobnie jak sygna∏y radiowe niskiej

cz´stotliwoÊci wykorzystywane przez ma-
rynark´ wojennà USA do ∏àcznoÊci z okr´-
tami podwodnymi – pole elektromagne-
tyczne wytwarzane przez nadajnik ∏atwo
przenika do wy∏o˝onej folià ekranujàcà
kieszeni p∏aszcza, gdzie mo˝e byç ukryty

NAUKA W ZAPRZ¢GU

SIÓDME: NIE KRADNIJ

przedmiot z etykietà. Zabezpieczenie jed-
nak nie zadzia∏a, je˝eli rezonator zostanie
zgi´ty lub po prostu usuni´ty przez z∏o-
dzieja. Jest to jeden z powodów, dla któ-
rych wprowadza si´ ostatnio etykiety mo-
cowane bezpoÊrednio do sprzedawanego
przedmiotu, jeÊli sà to na przyk∏ad d˝in-
sy, lub wewnàtrz opakowania, gdy chodzi
o p∏yt´ kompaktowà.

Etykiety zabezpieczajàce znajdà praw-

dopodobnie równie˝ inne zastosowania.
Niektóre artyku∏y zostanà prawdopo-
dobnie wyposa˝one wkrótce w „inteli-
gentne” uk∏ady scalone; mo˝na b´dzie do

nich wpisaç za pomocà fal radiowych,
a nast´pnie w podobny sposób odczytaç
informacje o tym, gdzie i kiedy dany ar-
tyku∏ zosta∏ wyprodukowany i sprzeda-
ny. Je˝eli kupimy na przyk∏ad par´ tram-
pek, tego rodzaju „paragon” b´dzie w nie
wbudowany – na wypadek, gdybyÊmy
chcieli je kiedykolwiek zwróciç.

T∏umaczy∏

Tomasz Zmierczak

JOSEPH RYAN, Jr., jest wiceprezesem
ds. ogólnoÊwiatowych systemów etykieto-
wania w firmie Sensormatic Electronics
Corporation w Boca Raton (Floryda).

4

NAMAGNESOWANA TAÂMA

przylegajàca do rezonatora sprawia,
˝e jego drgania utrzymujà dok∏adnie
cz´stotliwoÊç 58 kHz. Gdy klient wp∏aci
nale˝noÊç, g∏owica odczytowa przy kasie
wy∏àcza zabezpieczenie, rozmagnesowujàc
taÊm´ lub zmieniajàc jej w∏aÊciwoÊci
magnetyczne. Dzi´ki temu rezonator
albo w ogóle nie b´dzie wzbudzony,
albo wytworzy drgania o innej cz´stotliwoÊci.

3

ODBIORNIK

wewnàtrz

jednej z bramek w∏àcza si´
podczas 11-milisekundowych
przerw mi´dzy nadawanymi
impulsami, tak ˝e mo˝e wykryç
sygna∏ zwrotny wytwarzany
przez etykiet´ (czerwone impulsy).
Je˝eli wykryje go co najmniej
czterokrotnie, uruchamia alarm.

ARTYKU¸Y

sprzedawane w sklepie mogà zawieraç

etykiety zabezpieczajàce (w czerwonym okr´gu), które
sà wszyte do tkaniny, przymocowane do opakowania
lub – w higienicznej os∏onie – umieszczone wewnàtrz.

1

BRAMKA

obejmujàca wyjÊcie ze sklepu

lub umieszczona ko∏o kasy zawiera nadajnik
wytwarzajàcy kluczowany sygna∏ elektromagnetyczny
o cz´stotliwoÊci 58 kHz (niebieskie impulsy).

2

W REZONATORZE

etykiety zabezpieczajàcej

przedmiot przenoszony przez bramk´ wzbudzane sà
drgania o cz´stotliwoÊci 58 kHz, identycznej
z cz´stotliwoÊcià nadawanego sygna∏u radiowego.

SYGNA¸
NADAJNIKA

ETYKIETA

REZONATOR

NAMAGNESOWANA TAÂMA

SYGNA¸
ETYKIETY