higienistka stomatologiczna 322[03] z2 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Anna Syska

Zapobieganie próchnicy zębów 322[03].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
lek. dent. Alicja Jędrzejczyk
lek. med. Ewa Rusiecka

Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Syska

Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].Z2.03
„Zapobieganie próchnicy zębów”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
higienistka stomatologiczna.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Higiena jamy ustnej

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.

Cel, zadania i metody profilaktyki próchnicy

5.2.1. Ćwiczenia

5.3.

Zabiegi higieniczne jamy ustnej

5.3.1. Ćwiczenia

5.4.

Etyka zawodu higienistki stomatologicznej. BHP w gabinecie
stomatologicznym

5.4.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji jednostki modułowej,

–

cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

wiczenia zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania–uczenia się

oraz środki dydaktyczne,

–

ewaluację osiągnięć, po zrealizowaniu programu jednostki modułowej pozwoli ocenić
poziom nabytych umiejętności,

–

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania: wykładu, ćwiczeń
praktycznych, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, od samodzielnej do

zespołowej.

Schemat układu jednostek modułowych

322[03].Z2

Profilaktyka i leczenie chorób narządu żucia

322[03].Z2.01

Organizacja pracy w gabinecie

stomatologicznym

322[03].Z2.02

Prowadzenie dekontaminacji

w gabinecie stomatologicznym

322[03].Z2.03

Zapobieganie próchnicy zębów

322[03].Z2.04

Zapobieganie chorobom błony

luzowej jamy ustnej i przyzębia

322[03].Z2.05

Wykonywanie podstawowych

zabiegów profilaktyczno-leczniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawową terminologią stomatologiczną,

−

stosować zasady higieny jamy ustnej,

−

rozróżniać choroby jamy ustnej,

−

dokonywać analizy przeprowadzanego wywiadu z pacjentem,

−

rozwiązywać problemy w zakresie badań podmiotowych,

−

planować profilaktykę chorób jamy ustnej,

−

komunikować się z uczestnikami procesu pracy,

−

rozwiązywać problemy w zakresie profilaktyki chorób zębów,

−

korzystać z komputera,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować florę bakteryjną jamy ustnej,

−

określić wpływ drobnoustrojów na powstawanie próchnicy zębów,

−

określić znaczenie higieny narządu żucia dla stanu zdrowotnego jamy ustnej,

−

określić kryteria oceny higieny jamy ustnej,

−

scharakteryzować wskaźniki higieny narządu żucia,

−

scharakteryzować czynniki środowiskowe wpływające na stan zdrowotny jamy ustnej,

−

scharakteryzować czynniki ryzyka próchnicy,

−

scharakteryzować wskaźniki epidemiologiczne próchnicy i określić zasady ich badania,

−

scharakteryzować techniki badania wskaźników frekwencji oraz wskaźników PUW i PW,

−

zinterpretować wartości wskaźników,

−

określić cele i zadania profilaktyki próchnicy zębów,

−

zaplanować działania edukacyjne dotyczące poprawy stanu higieny narządu żucia,

−

dobrać metody i formy oddziaływania do możliwości poznawczych jednostki,

−

scharakteryzować zabiegi higieniczne jamy ustnej,

−

dobrać środki do higieny jamy ustnej,

−

dobrać rodzaj szczoteczki oraz metodę szczotkowania zębów,

−

wdrożyć plan higienizacji na podstawie wskaźników higieny narządu żucia,

−

przeprowadzić instruktaż wykonywania zabiegów higienicznych jamy ustnej wśród
pacjentów w różnym wieku,

−

określić wpływ sposobu odżywiania na stan zdrowotny jamy ustnej,

−

udzielić wskazówek dietetycznych dotyczących profilaktyki próchnicy,

−

wyjaśnić mechanizm profilaktycznego działania fluoru,

−

scharakteryzować metody profilaktyki fluorowej próchnicy,

−

określić wskazania do stosowania metod endogennych,

−

określić wskazania do stosowania egzogennych metod indywidualnych profilaktyki
fluorowej próchnicy

−

określić wskazania do stosowania egzogennych metod zbiorowych profilaktyki fluorowej
próchnicy metodą Torella,

−

określić wskazania do profilaktycznego lakierowania i lakowania zębów,

−

przeprowadzić zajęcia edukacyjne z zakresu profilaktyki próchnicy,

−

wykonać czynności i zabiegi związane z profilaktyką próchnicy zębów na zlecenie i pod
nadzorem lekarza dentysty,

−

zastosować zasady aseptyki i antyseptyki,

−

wypełnić dokumentację pacjenta dotyczącą przeprowadzonych działań profilaktycznych,

−

zastosować zasady etyki,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03].
Moduł:

Profilaktyka i leczenie chorób narząd żucia 322[03].Z2.

Jednostka modułowa:

Zapobieganie próchnicy zębów 322[03].Z2.03

Temat: Higiena jamy ustnej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności ustalania planu higieny jamy ustnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

uzasadnić konieczność przeprowadzania higieny jamy ustnej,

−

wymienić elementy higieny jamy ustnej,

−

scharakteryzować częste schorzenia pacjentów,

−

uzasadnić wybór odpowiednich metod higieny jamy ustnej,

−

sporządzić harmonogram prawidłowej higieny jamy ustnej,

−

przedstawić plan prawidłowej higieny jamy ustnej.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

praca w zespole,

−

przydział zadań zawodowych,

−

ocena stopnia wykonania zadania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pogadanka,

−

wiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w 3–4 osobowym zespole.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

arkusze papieru,

−

rzutnik multimedialny,

−

komputer,

−

poradnik dla ucznia.

Zadanie dla ucznia

Opracuj plan higieny jamy ustnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć

Faza wstępna
1.

Podanie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom celu ogólnego i celów szczegółowych zajęć.

Podział uczniów na zespoły zadaniowe i wybór lidera.

Wyjaśnienie zasad pracy w zespole.

Faza właściwa
Faza I. Informacje
1.

Nauczyciel omawia istotę prawidłowo zaplanowanej profilaktyki zdrowotnej jamy ustnej
za pomocą rzutnika multimedialnego.

Nauczyciel omawia poszczególne elementy higieny jamy ustnej.

Faza II. Konstrukcja planu marketingowego w zespołach zadaniowych.
1.

Zespoły określają rodzaje pytań do poszczególnych schorzeń.

Dyskusja w zespołach nad treściami, jakie powinny znajdować się w poszczególnych
elementach higieny jamy ustnej.

Lider zespołu przydziela każdemu członkowi zespołu do opracowania dwa dialogi do
przedstawienia.

Uczniowie pracują samodzielnie, zapisując na kartkach treści, jakie powinny znaleźć się
w prawidłowej higienie jamy ustnej.

Uczniowie w ramach zespołu wymieniają się kartkami i ewentualnie dopisują swoje
propozycje.

Lider zespołu zbiera wszystkie karteczki i wspólnie z zespołem ustalają ostateczną wersję
prawidłowej higieny jamy ustnej.

Faza III. Prezentacja w formie multimedialnej projektu: „ Higiena jamy ustnej”.
1.

Każdy zespół w ciągu tygodnia ma przygotować prezentację multimedialną dotyczącą
prawidłowej higieny jamy ustnej.

Na zajęciach każdy zespół przedstawia prezentację multimedialną, omawiając
i uzasadniając treści zawarte w prawidłowej higienie jamy ustnej. Określa rodzaj
schorzeń, które mogą wystąpić, jeśli higiena będzie nieprzestrzegana.

Faza IV. Ocena projektów.
1.

Nauczyciel wraz z uczniami ocenia plany higieny jamy ustnej pod kątem poprawności
i atrakcyjności prezentacji.

Nauczyciel przydziela każdemu zespołowi punkty za prezentację.

Uczniowie w zespole rozdzielają punkty w zależności od stopnia zaangażowania
w przygotowanie i prezentację.

Faza V. Podsumowanie

Uczniowie uzasadniają potrzebę tworzenia planu higieny jamy ustnej, zwłaszcza
w sytuacji, kiedy pacjent zgłasza się do dentysty po raz pierwszy.

Uczniowie omawiają trudności, jakie napotkali w trakcie przygotowania prezentacji.

Praca domowa

Wyszukaj w Internecie przykłady najczęściej popełnianych błędów w higienie jamy ustnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:

Profilaktyka i leczenie chorób narządu żucia 322[03].Z2

Jednostka modułowa:

Zapobieganie próchnicy zębów 322[03].Z2.03

Temat: Zabiegi higieniczne jamy ustnej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności stosowania różnych metod higieny narządu żucia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wskazać źródła informacji o zabiegach higienicznych jamy ustnej,

−

rozróżnić dobre i złe nawyki higieniczne,

−

przeprowadzić analizę zabiegów higienicznych,

−

rozróżnić narzędzia stosowane w przestrzeganiu higieny.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca zespołowa.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze papieru,

−

komputer,

−

rzutnik multimedialny,

−

Panorama firm,

−

katalogi branżowe,

−

prasa,

−

poradnik dla ucznia.

Przebieg zajęć:

Etap I
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie tematu, celu ogólnego i celów szczegółowych.

Przedstawienie uczniom zadania:

Pacjent z licznymi ubytkami zwraca się do stomatologa. Wyjaśnij pacjentowi cel

i zasadność zabiegów higienicznych jamy ustnej.

Przypomnienie zasad pracy w zespole.

Podział uczniów na zespoły zadaniowe.

Przydział ról poszczególnym zespołom:

−

dwa zespoły pełnią rolę wyjaśniających cel i zasadność zabiegów higienicznych,

−

pozostałe dwa zespoły pełnią rolę pacjentów z chorobami jamy ustnej.

Zespoły zadaniowe opracowują strategię działania.

Zespoły poszukują informacji o dolegliwościach pacjenta, oraz zabiegach higienicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zespoły pełniące rolę pacjentów z chorobami jamy ustnej charakteryzują najczęściej
popełniane błędy przy zabiegach higienicznych jamy ustnej,

10.

Pozostałe zespoły opracowują informacje o dokumentacji dotyczącej higieny jamy ustnej.

Etap II
1.

Prezentacja informacji o zabiegach higienicznych jamy ustnej.

Wybór zespołu, który najlepiej określił metody higieny jamy ustnej.

Wybór zespołu, który najlepiej zdefiniował i przedstawił zabiegi higieniczne jamy ustnej.

Nauczyciel ocenia pracę zespołów przydzielając im punkty, które uczniowie rozdzielają
w zależności od stopnia zaangażowania w przygotowanie i prezentacje zadania.

Zakończenie zajęć

Nauczyciel przypomina uczniom skąd można uzyskać informację na temat technik

higieny jamy ustnej.

Praca domowa

Wyszukaj przykłady zabiegów higienicznych jamy ustnej stosowanych u małych dzieci.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Higiena jamy ustnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj zdania zawarte w tabeli i zaznacz X czy są one prawdziwe czy nie.

Tabela do ćwiczenia 1

ZDANIA

PRAWDA

FAŁSZ

Błonka ślinowa tworzy się na zębach zaraz po ich
umyciu.

Przyczyną próchnicy mogą być drobnoustroje
płytki nazębnej.

Higiena jamy ustnej nie jest profilaktyką chorób
zębów.

Zęby należy nitkować.

Jamę ustną nie należy płukać żadnym płynem.

Edukacja jest ważna w rozwoju higieny jamy
ustnej.

Narzędziami edukacyjnymi są filmy, plakaty,
książki.

Wskaźnik fuksynowy to wskaźnik temperatury.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym higieny jamy ustnej,

przeczytać uważnie zdania zawarte w tabeli,

zaznaczyć znakiem X prawdę lub fałsz,

porównać wyniki w grupie,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj czynnościom potrzebnym do utrzymania higieny jamy ustnej wagi

znaczenia od 1 do 6, gdzie 1 oznacza mały wpływ danej czynności na stan higieny jamy
ustnej, 6 oznacza największy wpływ danej czynności na stan higieny jamy ustnej.

Tabela do ćwiczenia 2

Czynności higieny jamy ustnej

Waga
znaczenia

Szczotkowanie zębów

Odpowiednia dieta

Regularne wizyty u stomatologa

Nitkowanie

Płukanie jamy ustnej

ucie gumy z cukrem

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym higieny jamy ustnej,

przeanalizować wymienione w tabeli poszczególne czynności potrzebne do utrzymania
higieny jamy ustnej,

przyporządkować każdej czynności wagę 1–6,

porównać wyniki w grupie,

dokonać analizy otrzymanych wyników.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Wpisz w diagram najbardziej znane Ci narzędzia edukacyjne oraz odpowiedz na pytania:

−

czy szerzenie edukacji na temat profilaktyki jamy ustnej jest potrzebne?

−

w jaki sposób w Twojej okolicy jest prowadzona edukacja profilaktyczna?

Diagram do ćwiczenia 3

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki jamy ustnej,

wyszukać narzędzia edukacyjne,

przeprowadzić ocenę przydatności narzędzi edukacyjnych w szerzeniu profilaktyki jamy
ustnej,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

narzędzia

edukacyjne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wpisz w diagram dziedziny medycyny, w których stosuje się najczęściej badania

przesiewowe.

Diagram do ćwiczenia 4

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym badań przesiewowych,

wyszukać odpowiednie dziedziny medycyny,

uzupełnić diagram,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Na podstawie analizy przypadków zidentyfikuj, który z wymienionych mężczyzn ma

największe predyspozycje do chorób jamy ustnej, a który najmniejsze. Jakie działania
edukacyjne należy podjąć w stosunku do pacjenta dorosłego, a jakie w stosunku do dziecka,
aby uświadomić im istotę dbania o stan jamy ustnej?
Opracuj plan edukacyjny zwalczania próchnicy.

Opisy przypadków

Przypadek A
Adam myje zęby 3 razy dziennie, pali papierosy i uwielbia słodycze, stomatologa odwiedza,
co dwa lata, używa past z dużą ilością fluoru.

Przypadek B
Grześ wymienia szczoteczkę, co 3 miesiące, myje zęby 2 razy dziennie, ogranicza słodycze,
regularnie odwiedza dentystę, nitkuje zęby.

Przypadek C
Piotr ostatni raz był u stomatologa 7 lat temu, pali papierosy od 30 lat, ma tylko pastę do
zębów, a jego szczoteczka ma około dwóch lat.

Największe predyspozycje do choroby jamy ustnej ma……………………………………..….
Najbardziej o higienę jamy ustnej dba………………………………………………………..…

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym higieny jamy ustnej,

przeprowadzić analizę przypadków,

zidentyfikować cechy zdrowego i chorego człowieka,

określić osobę najbardziej i najmniej predysponującą do chorób jamy ustnej,

określić działania edukacyjne w stosunku do pacjenta dorosłego,

określić działania edukacyjne w stosunku do dziecka,

sporządzić plan edukacyjny zwalczania próchnicy,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Cele, zadania i metody profilaktyki próchnicy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wstaw w brakujące miejsca słowa, tak aby zdania były prawidłowo sformułowane:

Fluocal, Fluor, Lacalut, ksylitol, dieta, próchnica, PUW, sorbitol, szczotkowanie.

Brak higieny jamy ustnej może doprowadzić do choroby zębów zwanej ………………….....
W paście do zębów głównym związkiem zapobiegającym próchnicy jest…………………….
Najlepiej i najzdrowiej jest żuć gumę bez cukru, której głównym składnikiem słodzącym jest
…………..
Spożywanie dużej ilości węglowodanów jest nieprawidłową ………………..

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki próchnicy,

przeczytać zdania do uzupełnienia,

wstawić brakujące wyrazy,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeczytaj zdania zawarte w tabeli i zaznacz X czy są one prawdziwe czy fałszywe.

Tabela do ćwiczenia 2

ZDANIA

PRAWDA

FAŁSZ

Głównym składnikiem past jest fluor.

Płukanki zawierają tylko wyciągi ziołowe.

Nitkowanie nie jest profilaktyką próchnicy.

PUW jest to zapalenie dziąseł.

Im więcej węglowodanów tym lepiej dla zębów.

Fluorkowanie to dostarczanie fluoru do kości.

ucie gumy z cukrem jest zdrowe.

Zęby należy szczotkować tylko 2 razy na tydzień.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki próchnicy,

przeczytać uważnie zdania zawarte w tabeli,

zaznaczyć znakiem X prawdę lub fałsz,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź analizę działań profilaktyki próchnicy, określ, które z nich jest najbardziej

skuteczne.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki próchnicy,

przeanalizować różne źródła informacji o próchnicy,

przeprowadzić analizę korzyści płynących z różnych działań przeciwpróchniczych,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Zaaranżuj scenkę, w której jako higienistka stomatologiczna będziesz informowała

pacjenta o czynnikach wpływających na powstawanie próchnicy. Wykorzystaj do tego środki
wizualizujące zmiany próchnicowe zębów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji. Nauczyciel powinien
poinformować uczniów o przepisach BHP na stanowisku pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym czynników wpływających na
powstawanie próchnicy,

zidentyfikować czynniki wpływające na powstanie próchnicy,

przygotować scenariusz scenki,

przygotować środki wizualizujące zmiany próchnicowe zębów,

przeprowadzić dyskusję w grupie,

zaprezentować scenkę na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

inscenizacja,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zabiegi higieniczne jamy ustnej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie analizy poniższych przypadków zidentyfikuj, który z wymienionych

mężczyzn ma największe predyspozycje do chorób jamy ustnej. Jakie działania należy podjąć
w stosunku do pacjenta z największymi predyspozycjami do chorób jamy ustnej?

Opis przypadków

Przypadek A
Adam spożywa dużo słodyczy, nitkuje zęby regularnie i płucze, zapomina jednak o myciu
zębów, nie dba o swoją szczoteczkę i nie wie, co to są pasty z fluorem.

Przypadek B
Grześ nitkuje, myje zęby regularnie, chodzi na kontrolę do stomatologa bardzo często, używa
past z fluorem, płucze jamę ustną oraz stosuje różne techniki mycia.

Przypadek C
Piotrek czasami myje zęby swoją starą szczoteczką, na kontrolę do dentysty chodzi co 5 lat,
często skarży się na ból zębów, nie ma już 5 zębów i wciąż krwawią mu dziąsła.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zabiegów higienicznych jamy ustnej,

przeprowadzić analizę przypadków,

zidentyfikować pacjenta z największymi predyspozycjami do chorób jamy ustnej,

zaproponować działania zmniejszające prawdopodobieństwo chorób jamy ustnej,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

analiza przypadku,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

W tekście wstaw w brakujące miejsca słowa, tak, aby zdania były prawdziwe (wybierz

tylko te wyrazy, które pasują do kontekstu zdania): higiena jamy ustnej, Sangwinaryna,
szczoteczka, antyseptycznie, Triclosan, płyn do płukania, zobojętnia kwaśne pH jamy ustnej,
dieta.

Po umyciu zębów stosuje się również ……………………………….
Ważna jest w profilaktyce przeciwpróchnicowej racjonalna …………………, gdyż
odżywianie również ma wpływ na zdrowie zębów
……………….powinno się zmieniać, co 2–3 miesiące, ponieważ włosie może ulec
uszkodzeniu, działanie to prowadzi do prawidłowej………………………………..

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania z rozdziału 4.3.1 poradnika dla ucznia,

przeczytać zdania do uzupełnienia,

wybrać odpowiednie słowa i uzupełnić nimi zdania,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Scharakteryzuj metody szczotkowania zębów i odpowiedz na pytania:

−

jakie czynniki wpływają na dobór właściwej szczoteczki?

−

na czym polega nitkowanie zębów?

−

jakie składniki występują w płukankach do zębów?

−

jakie metody higieny jamy ustnej polecisz pacjentom w podeszłym wieku?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania z rozdziału 4.3.1 poradnika dla ucznia,

scharakteryzować metody szczotkowania zębów,

przeanalizować czynniki wpływające na wybór szczoteczki do zębów,

podać różnicę między nitkowaniem, a szczotkowaniem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zaproponować sposoby higieny jamy ustnej dla osób starszych,

zaprezentować wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wpisz w diagram najważniejsze działania chlorheksydyny. W jakiej postaci

chlorheksydyna jest dostępna na rynku?

Diagram do ćwiczenia 4

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

scharakteryzować działanie chlorheksydyny,

wskazać w jakiej postaci chlorheksydyna jest dostępna na rynku,

uzupełnić diagram,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

działanie

chlorheksydyny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Zaplanuj i zaprezentuj przykładowe szkolenie edukacyjne w zakresie higieny jamy

ustnej, które należy przeprowadzić dla młodzieży gimnazjum.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym szkoleń w zakresie higieny jamy
ustnej,

zaplanować zakres tematyczny szkolenia,

zgromadzić materiały szkoleniowe,

wybrać metody edukacyjne dla młodzieży gimnazjum,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

ulotki,

−

foldery,

−

filmy edukacyjne,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 6

Wpisz w diagram cechy określające płukanie jamy ustnej. Przeprowadź dyskusję na

temat skuteczności płukania zębów oraz odpowiedz na pytania:

−

jakie stosujesz metody w celu utrzymania dobrej higieny jamy ustnej?

−

co wchodzi w skład płukanek do jamy ustnej?

−

jakie płukanki są dostępne w aptekach na twoim terenie?

Diagram do ćwiczenia 6

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania z rozdziału 4.3.1 poradnika dla ucznia,

wpisać najważniejsze zalety płukania jamy ustnej do diagramu,

przeprowadzić wywiad w najbliższej aptece na temat dostępnych płukanek do jamy
ustnej,

przedyskutować efekty wywiadów w grupie,

wnioski zaprezentować na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

ulotki reklamowe.

płukanie jamy

ustnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Etyka zawodu higienistki stomatologicznej. BHP w gabinecie

stomatologicznym

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaaranżuj scenki, w których pokażesz zachowanie etyczne i nieetyczne higienistki

stomatologicznej w stosunku do pacjenta. Jakie normy moralne powinny charakteryzować
higienistkę stomatologiczną?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym etyki zawodowej,

przeanalizować zachowania etyczne i normy moralne jakimi powinna charakteryzować
się higienistka stomatologiczna,

napisać scenariusze scenek,

zaprezentować scenki na forum grupy,

przeprowadzić analizę scenek poszczególnych grup,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

inscenizacja,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

fartuch, rękawiczki jednorazowe i inne akcesoria do prezentacji scenek.

Ćwiczenie 2

Przeczytaj zdania zawarte w arkuszu ćwiczeniowym i zaznacz X czy są one prawdziwe

czy fałszywe.

Tabela do ćwiczenia 2

PRAWDA

FAŁSZ

Lekarz nie musi przestrzegać etyki.

Seneka to twórca praw etycznych.

Stomatolodzy powinni przestrzegać BHP.

Azotany to związki toksyczne.

Ochrona środowiska nie jest wcale ważna.

Aseptyka to nurt filozoficzny.

W gabinecie stomatologicznym powinno być czysto.

Stomatolog powinien być cierpliwy i wykazywać się
empatią.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać dostępne dla ucznia źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym etyki zawodowej,

przeczytać uważnie zdania zawarte w tabeli,

zaznaczyć znakiem X prawdę lub fałsz,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

długopisy,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wpisz w diagram czynności, jakie należy wykonywać podczas stosowania aseptyki.

Czym różni się aseptyka od antyseptyki?

Diagram do ćwiczenia 3

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Aseptyka

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym aseptyki,

wyszukać odpowiednie cechy aseptyki,

przeprowadzić analizę zadań w zakresie aseptyki i antyseptyki,

podać różnicę między tymi działaniami,

uzasadnić konieczność stosowania aseptyki i antyseptyki,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Korzystając z aktów prawnych z zakresu gospodarowania „odpadami medycznymi”

odpowiedz na pytania:
1.

Jakie obowiązki w świetle aktualnych przepisów prawnych spoczywają na wytwórcach
„odpadów medycznych”?

Jakie „odpady medyczne” powstają w gabinetach stomatologicznych?

Dlaczego problem „odpadów medycznych” jest przedmiotem regulacji prawnych?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym gospodarowania odpadami medycznymi,

wyszukać w Internecie akty prawne regulujące gospodarkę „odpadami medycznymi”,

przeprowadzić analizę tych aktów,

odpowiedzieć na pytania,

wykazać związek między „odpadami medycznymi”, a ochroną środowiska,

przedyskutować wnioski w grupie,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Wpisz w diagram cechy gabinetu lekarskiego, który jest przyjazny dla pacjenta. Jaką rolę

w gabinecie lekarskim pełni higienistka stomatologiczna? Jakie działania powinna podjąć
higienistka stomatologiczna w sytuacji, gdy w gabinecie wybuchłby pożar?

Diagram do ćwiczenia 5

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia oraz wskazać źródła informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeprowadzić analizę czynników, które będą wskazywały na pozytywną ocenę
higienistki stomatologicznej i gabinetu stomatologicznego z punktu widzenia pacjenta,

wpisać najważniejsze cechy do diagramu,

przeprowadzić ocenę cech, jakie musi spełniać gabinet lekarski,

określić rolę higienistki stomatologicznej w gabinecie stomatologicznym,

określić działania jakie należy podjąć, gdy zauważymy pożar,

przeprowadzić dyskusję w grupach,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

przepisy BHP,

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Gabinet
lekarski

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Zapobieganie próchnicy
zębów”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 7, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 6, 8, 9, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. c, 4. d, 5. d, 6. c, 7.b, 8. a, 9. d, 10. c, 11. c,
12. c, 13. d, 14. c, 15. b, 16. c, 17. c, 18. b, 19. b, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić sposoby przechowywania środków
do higieny jamy ustnej

Scharakteryzować środki działające
przeciwpróchniczo

Scharakteryzować zabiegi higieniczne jamy
ustnej

Określić kryteria oceny higieny jamy ustnej

Określić wpływ odżywiania na stan jamy
ustnej

Scharakteryzować czynniki ryzyka
próchnicy

Zidentyfikować metody zwalczania
próchnicy

Określić zasady etyki stomatologa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić wpływ sposobu odżywiania na
stan zdrowotny jamy ustnej

10 Określić miejsce występowania fluoru

Scharakteryzować metody profilaktyki
próchnicy

12 Zidentyfikować zadania stomatologa

13 Zastosować zasady aseptyki i antyseptyki

14 Rozróżnić objawy próchnicy

15 Zastosować zasady etyki

Scharakteryzować zabiegi higieniczne jamy
ustnej

17 Określić rodzaje badań stomatologicznych

18 Określić zadania stomatologa

19 Dobrać środek do higieny jamy ustnej

20 Dobrać metodę szczotkowania zębów

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szczoteczki do mycia zębów nie należy przechowywać

w kubeczku.

blisko pasty do zębów.

w zamkniętym pudełku.

w łazience.

Głównym składnikiem w pastach działających przeciwpróchniczo jest
a)

fosfor.

woda.

olejek eteryczny.

fluor.

3. Nici stomatologiczne służą do

zabezpieczania migdałów.

zabiegów stomatologicznych.

czyszczenia przestrzeni międzyzębowych.

technologii farmaceutycznej.

4. Higiena jamy ustnej polega

tylko na regularnym myciu zębów.

tylko na płukaniu jamy ustnej.

tylko na nitkowaniu.

na myciu zębów, płukaniu i nitkowaniu.

5. Węglowodany

powodują wzrost zębów stałych.

b) tylko zmieniają pH jamy ustnej.

tylko powodują próchnicę.

d) powodują próchnicę i zmieniają pH jamy ustnej.

6. Krwawiące dziąsła to objaw

rosnącego zęba.

b) polepszenia się stanu jamy ustnej.

paradontozy.

d) wad żuchwy.

7. Fluoryzacja to metoda

barwienia zębów.

b) dostarczania zębom fluoru.

mierząca poziom śliny.

d) borowania zęba.

8. Lekarz postępujący wedle zasad etycznych nie powinien

pobierać dodatkowej opłaty za wizytę.

b) być otwarty do pacjenta.

wyrażać swojej empatii.

d) mieć zawsze dla chorego czas.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Dieta pozwalająca utrzymać zdrowe zęby to dieta bez dużej ilości

witamin.

minerałów.

fluoru.

węglowodanów.

10. Fluor znajduje się w

krwi.

mózgu.

zębach.

pastach do butów.

11. Najlepiej żuć gumę zawierającą

cukier.

mentol.

ksylitol.

olejki eteryczne.

12. Stomatolog powinien

stosować się tylko do części ustaw w Kodeksie Etyki Lekarskiej.

brać udział tylko w wybranych szkoleniach.

stosować się w pełni do zasad etyki i przestrzegać Kodeksu Etyki Lekarskiej.

przestrzegać tylko Kodeksu Etyki Lekarskiej.

13. W gabinecie stomatologicznym powinno przestrzegać się zasad

a) aseptyki.
b) antyseptyki.
c) preaseptologii.
d) aseptyki i antyseptyki.

14. Objawami próchnicy są

a) bóle w klatce piersiowej.
b) zawroty głowy.
c) bóle zębów.
d) krwawienie dziąseł.

15. Lekarz składa przysięgę według praw etyki

a) Sokratesa.
b) Hipokratesa.
c) Seneki.
d) Arystotelesa.

16. Głównym składnikiem w płynach do płukania jamy ustnej jest

wapń.

woda.

chlorheksydyna.

potas.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Badania epidemiologiczne w profilaktyce próchnicy są

nieistotne.

b) istotne jedynie wśród młodej populacji.
c)

bardzo istotne i analizowane.

d) rzadko brane pod uwagę.

18. Stomatolog powinien

wyrywać zęby.

b) być miły i otwarty.
c)

być miły, ale nie przyjmować pacjentów po godzinach.

d) być konkretny, bez empatii.

19. Triclosan to związek działający

antybakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo.

b) tylko antybakteryjnie, przeciwzapalnie.
c)

tylko antybakteryjnie.

d) uspakajająco.

20. Metoda okrężno-szorująca polega na umieszczeniu szczoteczki pod kątem

45º.

b) 35º.
c)

90º.

d) 40º.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Zapobieganie próchnicy zębów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Zapobieganie próchnicy
zębów”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 6, 7, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 5, 8, 9, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c 4. d, 5. d, 6. c, 7.b, 8. c, 9. d, 10. d, 11. c,
12. b, 13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. c, 18. c, 19. a, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Scharakteryzować czynniki ryzyka
próchnicy

Zastosować przepisy BHP

Zastosować zasady aseptyki i
antyseptyki

Dobrać rodzaj szczoteczki

Określić środki do higieny jamy ustnej

Scharakteryzować czynniki ryzyka
próchnicy

Zastosować zasady etyki

Scharakteryzować florę bakteryjną
jamy ustnej

Określić wskazania do stosowania
metod egzogennych

Scharakteryzować zabiegi higieniczne
jamy ustnej

Rozróżnić metody dbania o higienę
jamy ustnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12 Rozróżnić metody szczotkowania

13 Dobrać środki do higieny jamy ustnej

Scharakteryzować metody badania
higieny jamy ustnej

Określić konieczność dbania o higienę
osób w różnym wieku

Określić cele i zadania profilaktyki
próchnicy

Określić zasadność profilaktyki
stomatologicznej

18 Wskazać właściwego specjalistę

19 Zastosować przepisy BHP

20 Zastosować zasady etyki

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielenia odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Azotany to substancje działające toksycznie

tylko na dzieci.

na każdy organizm.

tylko na osoby starsze.

tylko na kobiety w ciąży.

2. Przepisy BHP obowiązują

tylko w gabinecie stomatologicznym.

tylko w gabinecie lekarskim.

tylko w gabinecie zabiegowym.

we wszystkich gabinetach.

3. Przykładem działań aseptycznych jest

mycie okien.

sprzątanie.

zmiana fartucha, mycie rąk, jałowe otwieranie opatrunków.

tylko mycie rąk.

4. Wybór odpowiedniej szczoteczki zależy między innymi od

wieku.

stanu dziąseł.

upodobań kolorystycznych.

wieku i stanu dziąseł.

5. Przy zapaleniach jamy ustnej stosujemy

dentosept.

miętę.

wodę.

dentosept, szałwię.

6. Dieta matki ma wpływ na stan zębów dziecka

bardzo mały.

nieistotny.

bardzo duży.

wyjątkowo mały.

7. Hipokrates był twórcą

pierwszego sztucznego zęba.

kodeksu etyki lekarskiej.

higieny jamy ustnej.

wiertła.

8. pH o wartości 5

jest najlepsze dla zdrowia zębów.

może powodować paradentozę.

może być przyczyną próchnicy.

jest normalne dla jamy ustnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Egzogenne fluorkowanie dzieli się na

domowe i profesjonalne.

grupowe i domowe.

grupowe i profesjonalne.

domowe, profesjonalne i grupowe.

10. Endogenne fluorkowanie to

woda.

tabletki.

sól.

woda, sól.

11. Wadą metody roll jest to, że

jest za łatwa.

jest bardzo trudna.

niewystarczająco usuwa płytkę poddziąsłową.

jest zbyt skomplikowana.

12. Metodą szczotkowania zębów łatwą dla dzieci jest metoda

Bassa.

Fonesa.

Junga.

Frouda.

13. Do pędzlowania jamy ustnej stosuje się lakiery fluorkowe

bezbarwne.

szlachetne.

mikroskopijne.

wodne.

14. Metoda Torella jest metodą

indywidualną.

grupową.

usuwania ubytków.

skomplikowaną.

15. Osoby starsze powinny

bardzo dbać o higienę jamy ustnej.

założyć protezę i nie dbać wcale o higienę jamy ustnej.

nie zakładać protez i nie dbać o higienę jamy ustnej.

jeść dużo słodyczy.

16. Przy pojawieniu się zaburzeń jamy ustnej u dzieci powinno się

zbagatelizować problem.

przepłukać wodą z kranu.

przepłukać 1% wodnym roztworem gencjany.

nie podejmować działań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. W stomatologii ważniejsza od leczenia jest

miła aparycja stomatologa.

higieniczny gabinet.

profilaktyka.

niska cena zabiegu.

18. Jeśli pojawiają się widoczne urazy zębów, należy zwrócić się do

ortopedy.

chirurga.

ortodonty.

pielęgniarki.

19. Pomieszczenie, w którym pracuje stomatolog ma być pomieszczeniem

jasnym, czystym, z przestrzeganą aseptyką.

tylko jasnym.

tylko czystym.

tylko aseptycznym.

20. Kodeks etyki dotyczy

tylko lekarzy.

tylko nauczycieli.

różnych zawodów, w tym lekarzy i nauczycieli.

tylko lekarzy i nauczycieli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Zapobieganie próchnicy zębów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Batczewska E.: Elementy

emocjonalno-motywacyjne w decyzji o leczeniu

stomatologicznym

dorosłych

pacjentów.

Badania

ankietowe.

„Magazyn

Stomatologiczny”, 1999

Jańczuk Z.: Profilaktyka profesjonalna w stomatologii. PZWL, Warszawa 1999

Karski J.: Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1999

Rosłan-Szulc K.: ABC Twoich zębów. Endirpol, Gdańsk 1994

Studzińska-Pasieka : Angielski dla stomatologów. Bestom, Łódź 2005

Volz U.: Dbaj o zęby. Interspan, styczeń 2006

www.bhp.com.pl

www.bhp.org.pl

Literatura metodyczna:
1.

Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
Wydawnictwo ITeE, Radom 2001

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999

Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „śak”,
Warszawa 2003

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.
ITeE, Radom 1999