Leczenie chorych na potrójnie ujemnego
raka piersi

Opublikowane: 2009-03-20

Słowa kluczowe:

Dziedzina :

onkologia

Jedną z bardziej obiecujących opcji terapeutycznych jest zastosowanie leczenia bewacyzumabem.

Jest to jedyna dostępna opcja leczenia celowanego, która z całą pewnością wydłuża medianę czasu

do progresji w pierwszym rzucie terapii chorych na potrójnie ujemnego raka piersi.

Liczba zachorowań na raka piersi rośnie we wszystkich rozwiniętych krajach świata. Mimo to, umieralność z

powodu raka piersi od kilkunastu lat w wielu krajach zmniejsza się lub przynajmniej nie wzrasta. Jest to wynik

wprowadzenia badań przesiewowych, postępu w leczeniu miejscowym wczesnego raka piersi oraz

wprowadzenia nowych metod leczenia uzupełniającego. Należy sądzić, że w najbliższej przyszłości wyniki

leczenia raka piersi będą się nadal poprawiać. Stanie się tak m.in. dzięki wprowadzeniu nowych preparatów

terapii celowanej, postępowi w zrozumieniu podstaw genetycznych raka piersi oraz wykorzystaniu elementów

diagnostyki molekularnej jako czynników predykcyjnych odpowiedzi na leczenie systemowe, a przede

wszystkim na leczenie celowane.

Choroba o dużej heterogeniczności

Do niedawna informacje na temat sposobu postępowania z chorymi na raka piersi czerpano głównie z

klasycznej oceny TNM oraz danych wynikających z rutynowego badania histopatologicznego opisującego

głównie stopień złośliwości, obecność receptorów sterydowych i stopień ekspresji receptorów nabłonkowych

(szczególnie HER2). Obecnie coraz szersze zastosowanie technik określania profilu ekspresji genów za

pomocą macierzy umożliwiło szerszą ocenę charakterystyki raka piersi. Udowodniono, że rak piersi jest

chorobą o dużej heterogeniczności zarówno pod względem molekularnym jak i pod względem przebiegu

klinicznego i rokowania. Już od kilkunastu lat metody leczenia celowanego znajdują zastosowanie w terapii

raka piersi z obecnością receptorów hormonalnych (estrogenowych i progesteronowych) oraz od kilku lat w

leczeniu raków piersi z nadmierną ekspresją receptora HER2.

Potrójnie ujemny

Istotnym problemem klinicznym pozostaje nadal grupa chorych na raka piersi, w przypadku którego nie

stwierdza się ekspresji żadnego z trzech wymienionych białek receptorowych. Szacuje się, że chore te

stanowią 10-15 proc. wszystkich chorych na raka piersi. Brak istotnego postępu w leczeniu raka potrójnie

ujemnego powoduje, że grupa ta stała się ostatnio elementem szczególnego zainteresowania ze strony

naukowców i lekarzy. Większość autorów publikacji na ten temat przyznaje, że chore na potrójnie ujemnego

raka piersi mają zdecydowanie gorsze rokowanie niż chore o innym fenotypie raka piersi. Jednak jeśli

przeanalizuje się doniesienia na temat wrażliwości chorych na raka potrójnie ujemnego i programy ich leczenia,

okazuje się, że podawane informacje są często niejednoznaczne, a nawet sprzeczne. Z kilku publikacji

dotyczących stosunkowo niewielkich grup chorych, które oceniane były retrospektywnie, wynika, że chore na

potrójnie ujemnego raka piersi odnoszą niewielką korzyść z leczenia taksanami i innymi cytostatykami

działającymi na wrzeciono kariokinetyczne. W kilku doniesieniach poddawana jest w wątpliwość także

wrażliwość tej grupy chorych na antracykliny. Natomiast w kilku innych opublikowanych badaniach dotyczących

leczenia neoadjuwantowego podkreśla się, że chore z potrójnie ujemnym fenotypem raka piersi odpowiadają

na chemioterapię AT (doksorubicyna + docetaksel), co najmniej w tak wysokim stopniu, jak chore na raka

piersi ze zwiększoną ekspresją receptora HER2. Po przeczytaniu kilku kolejnych doniesień można

przypuszczać, że pacjentki odnoszą istotną korzyść z leczenia lekami cyklo- -specyficznymi o działaniu

alkilującym oraz lekami z grupy antymetabolitów.

Oporność na cytostatyki

Po analizie niektórych najnowszych publikacji, nasuwa się wniosek, że prawdopodobnie rak z komórek typu

podstawnego szybciej niż inne postaci raka piersi zyskują oporność na cytostatyki, co powoduje, że kolejne

rzuty chemioterapii stają się w coraz mniejszym stopniu skuteczne. W trakcie badań II fazy są obecnie

przeciwciała anty-EGFR, inhibitory kinazy tyrozynowej, inhibitory wielu kinaz (lapatynib), inhibitor dimeryzacji

receptorów HER (pertuzumab). Zastosowanie znajduje tutaj także bewacyzumab. Skuteczność tego

ostatniego w odniesieniu do potrójnie ujemnego raka piersi jest tak samo wysoka, jak w stosunku do chorych z

obecnością receptorów sterydowych.

Wydłużyć czas odpowiedzi

Wydaje się więc, że bardzo istotnym czynnikiem w leczeniu chorych na potrójnie ujemnego raka piersi jest

znalezienie sposobu na wydłużenie czasu odpowiedzi na leczenie pierwszej linii (czasu do progresji w

pierwszym rzucie terapii), gdyż kolejne rzuty chemioterapii są niewątpliwie coraz mniej skuteczne. Tak więc

dodanie terapii biologicznych wydłużających medianę czasu do progresji w przypadku tej grupy chorych może

Leczenie chorych na potrójnie ujemnego raka piersi, Openmedica Z...

hp://www.poradnikmedyczny.pl/mod/archiwum/7938/drukuj/

1 z 2

2010-01-06 01:25

w istotny sposób wpływać na czas przeżycia całkowitego. Na zakończenie warto jeszcze raz podkreślić, że

jedyne, co niewątpliwie wiadomo na temat potrójnie ujemnego raka piersi, to fakt, że wystąpienie tego

fenotypu wiąże się ze zdecydowanie gorszym rokowaniem w porównaniu z pozostałą grupą chorych na raka

piersi. Brakuje też osobnych standardów postępowania w omawianej grupie chorych. W związku ze

sprzecznymi informacjami na temat chemiowrażliwości oraz brakiem sprawdzonych doniesień na temat terapii

celowanych, wydaje się, że do priorytetowych zadań należy opracowanie postępowania, które u chorych w

stadium rozsianym choroby nowotworowej pozwoliłoby maksymalnie wydłużyć czas do progresji podczas

chemioterapii pierwszego rzutu.

Terapia bewacyzumabem

Podsumowując można stwierdzić, że jedną z bardziej obiecujących opcji jest zastosowanie terapii

bewacyzumabem. Jest to obecnie jedyna dostępna opcja leczenia celowanego, która u chorych na potrójnie

ujemnego raka piersi z całą pewnością wydłuża medianę czasu do progresji w pierwszym rzucie terapii.

Cechy raka potrójnie ujemnego

Różnorodność molekularna - przeważającą większość stanowią raki wywodzące się z komórek typu

podstawnego.

Charakterystyka nieprawidłowości cytogenetycznych występujących w grupie chorych na raka potrójnie

ujemnego jest zbliżona do charakterystyki nowotworów piersi związanych z mutacją BRCA-1, tym niemniej

istnieją też różnice między tymi grupami. W znacznym odsetku komórek raka potrójnie ujemnego stwierdza się

mutację genu p53, co ma implikacje kliniczne odnośnie wrażliwości lub braku wrażliwości na pewne

cytostatyki.

Genetyczna niestabilność raka piersi z komórek typu podstawnego może być przyczyną większej oporności na

chemioterapię w tej grupie chorych.

Autor: Dr n.med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld Oddział Chemioterapii ZOZ M SWiA z Warmińsko-M azurskim Centrum Onkologii

Opublikowany: 2009-03-20

Leczenie chorych na potrójnie ujemnego raka piersi, Openmedica Z...

hp://www.poradnikmedyczny.pl/mod/archiwum/7938/drukuj/

2 z 2

2010-01-06 01:25