PRAWO DO ZRZESZANIA SIĘ W RP

Znajdujący się w rozdz. I art. 12 przewiduje, że RP "zapewnia wolność tworzenia i działania

związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów

obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń i fundacji". Zawarty w rozdz. II art. 58 ust. 1 zawiera

bardziej ogólną formułę: "każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się", uzupełnioną w art. 59 ust. 1

przez postanowienie zapewniające "wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach

społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców". Artykuł 58 i art. 59, w

odróżnieniu od art. 12 określają granice wolności zrzeszania się. W rezultacie Konstytucja normuje

wolność zrzeszania się w różnych miejscach i w nieco inny sposób. Nie jest tak, że regulacja wolności

zrzeszania się jest zawarta w jednej części Konstytucji, objęta tylko jednym artykułem, albo

przynajmniej kilkoma sąsiadującymi ze sobą. Udało się to, choć nie do końca, w wypadku zrzeszeń

szczególnego rodzaju - partii politycznych. Poświęcony wolności ich tworzenia i działania art. 11

zawarty jest w rozdz. I. Problematyka partii politycznych pojawia się w Konstytucji jeszcze dwa razy,

ale w ściśle określonym kontekście.

Znajdujący się w rozdz. I art. 13 wskazuje rodzaje partii i innych organizacji (a więc także i zrzeszeń,

fundacji itp., o których mowa w powoływanym już art. 12), których istnienie jest zakazane, a art. 188

ustanawia kompetencję Trybunału Konstytucyjnego do orzekania w sprawach zgodności z Konstytucją

celów lub działalności partii politycznych. W efekcie regulacja tego elementu wolności zrzeszania się

jest spójna, choć umieszczona prawie w całości w części poświęconej nie wolnościom i prawom, ale

zasadom ustroju RP.