Koncepcja marketingu-mix.
Marketing-mix stanowi kompozycję elementów marketingu mającą na celu optymalną
realizację przyjętej przez przedsiębiorstwo strategii działania na rynku. Kompozycję tworzą
cztery obszary czyli tzw. 4p: product (produkt), price (cena), place (dystrybucja), promotion
(promocja). Ludzie zajmujący się marketingiem prowadzą polemizują ze sobą ponieważ
niektórzy twierdzą iż marketing-mix to nie 4p lecz 5p dochodzi do wyżej wymienionych
people (ludzie). Ja jednak zajmę się czterema obszarami, które jak twierdzi większość mają
wpływ na planowanie marketingowe.
Czym jest planowanie, badanie marketingowe? Jest celowe (zdefiniowanie konkretnie celu
badań), systematyczne (zaplanowane, przebiegają według określonego harmonogramu) i
obiektywne (bezstronne) gromadzenie, analizowanie danych istotnych do podejmowania
decyzji z zakresu marketingu przedsiębiorstwa. Pozwala zrozumieć zjawiska zachodzące w
otoczeniu przedsiębiorstwa i w samym przedsiębiorstwie. Pomagają przy podejmowaniu
rozsądnych decyzji. Pozwalają kontrolować działania.
Pierwszym obszarem jest produkt. Polityka rozwoju czy wprowadzenia produktu jest
bardzo obszernym zagadnieniem, gdyż obecny rynek jest bardzo wymagający. Przed
podjęciem decyzji o danej inwestycji (produkcie) rozpatruje się mnóstwo koncepcji. W
badaniach istniejącegoi produktu główne problemy badawcze dotyczą percepcji produktów
przez nabywców, modyfikacji jego umiejscowienia w wyobrażeniach nabywców, oceny jego
cech oraz zakresu koniecznych zmian (Czym ma się charakteryzować nasz produkt? Czy
może nasze produkty są dostosowane do wymagań klientów? Jakie cechy produktów są
najbardziej pożądane? Czy nazwy są odpowiednio łatwe do zapamiętania? Czy opakowanie
jest odpowiednie?)
Wyróżnia się dwie grupy badań istniejącego produktu:
- badania użytkowania produktów (w jaki sposób nabywcy w rzeczywistych warunkach
wykorzystują produkt)
- badania preferencji (jakie cechy mają wpływ na decyzję zakupu i jak nabywcy określają
poziom realizacji tych cech przez dany produkt)
Cena produktu jest bardzo ważnym czynnikiem przy opracowywaniu strategii
marketingowej. Przy opracowywaniu takiego planu trzeba w miarę dokładnie sprecyzować
parametry poszczególnych elementów marketing-mix. Odpowiednia strategia cenowa
odgrywać może w tym zestawie elementów rolę decydującą, przede wszystkim jako czynniki
stymulujące popyt na produkty. Dzięki badaniom cenowym możliwe jest dość dokładne
ustalenie takiego poziomu lub zakresu ceny, przy którym uzyskamy pożądaną reakcję rynku.
Wyróżnia się trzy zasadnicze grupy, określane jako: rynek górny, średni i dolny.
Rynek górny – ceny z reguły są wyróżnikiem jakości oferty i renomy marki. Stąd wyższy od
konkurentów poziom realizowanych cen może być poczytywany za przejaw przewagi
konkurencyjnej. (Markowe kosmetyki, hotele, zakłady gastronomiczne, luksusowe
samochody).
Rynek średni – ocena poziomu uzyskiwanych cen jest ściśle powiązana z oceną jakości
oferty, rynkowym wizerunkiem firmy oraz poziomem kosztów . Stosunkowo niskie ceny
mogą być poczytywane za atut wówczas, gdy pozwalają realizować przeciętną marżę zysku, a
przy tym nabywcy są przekonani, że za niższą cenę uzyskują produkt nie ustępujący pod
względem jakościowym produktom innych firm.
Rynek dolny - w tym przypadku cena jest głównym orężem konkurencji, wobec tego niski
poziom cen, znajdujący uzasadnienie w odpowiednio niskim poziomie kosztów produktów i
sprzedaży, stanowi zasadniczy atut firmy wzmacniający siłę ich rynkowego oddziaływania.
Następnym czynnikiem marketingu-mix jest dystrybucja.
Nawet najatrakcyjniejsza oferta nie może być zrealizowana, jeśli firma nie dysponuje
dostatecznie rozwiniętym systemem dystrybucji wyrobów. Obejmuje on własne i obce
ogniwa (przede wszystkim jednostki handlowe) tworzące kanały dystrybucji oraz rozwiązania
logistyczne zapewniające efektywne funkcjonowanie kanałów. Przejawem skuteczności
systemu dystrybucji jest obecność produktów w ogniwach sieci handlowej odpowiadających
przyjętej strategii dystrybucji.
Podstawowymi miernikami stosowanymi w ocenie dystrybucji są tzw. wskaźniki gęstości
sieci dystrybucji.
Ogólną intencją oceną stanu jest identyfikacja dziedzin wymagających zmian, przede
wszystkim ze względu na zmieniające się otoczenie. Poszukujemy możliwości generowania
zysku w obszarach względnie łatwo dostępnych. Atrakcyjne są duże lub (i) rosnące segmenty
rynku albo jeszcze nie zagospodarowane nisze rynkowe. Główne pytania pomocnicze
nasuwające się w stosunku do dystrybucji: Jakie są kanały dystrybucji pod względem kosztów
zasięgu terytorialnego i efektywności? Czy system dystrybucji jest odpowiedni ze względu na
przewidywaną skalę produkcji?
Ostatnim obszarem marketingu-mix jest promocja.
W zależności od przyjętej strategii, promocja może skupiać się albo na kształtowaniu
wizerunku i popularyzowaniu firmy albo na poszczególnych linii produktów lub nawet
pojedynczych produktów. W każdym przypadku chodzi jednakże o to, aby dotrzeć do
możliwie dużej liczby potencjalnych nabywców z informacją o istnieniu firmy lub
2
produktów, aby przekonać ich kompetencjach firmy i walorach produktu, zdobyć ich
przychylność, a w końcu – nakłonić do zakupu i uczynić z nabywców stałych klientów.
Promocje mogą odbywać się w różnorodny sposób takich jak:
- reklama produktów w środkach masowego przekazu (telewizja, radio, i coraz bardziej
popularny internet)
- promocyjne wyposażenie produktów (marka nazwa produktu, opakowanie)
- systemy akwizycji zamówień
- akcje wspierające sprzedaż
- działania w sferze propagandy marketingowej
- materiały reklamowe w postaci ulotek, broszur, folderów.
Strategia marketingu-mix udziela odpowiedzi na wcześniej postawione
pytania odnoszące się do produktu rynku i konkurencji Strategia powinna określać produkty,
politykę kształtowania cen, docelowe rynki, kanały dystrybucji itd. Konkretyzacji wymaga też
ustalenie działań promocyjnych. Zasadą jest tu indywidualizacja planów w zależności od
charakterów produkcji i warunków zewnętrznych.
Bibliografia
1. Roman Niestrój, Zarządzanie marketingiem, Warszawa – Kraków 1996
2. J. Altkorn, Podstawy marketingu, Kraków 1994
3. H. Mruk, Strategie produktu, Warszawa 1994
3